ОИВ инфекциясини мулоқотдан кейинги профилактикаси

1.

ОИВ инфекциясини мулоқотдан
кейинги профилактикаси

2. ОИВ билан касбий мулоқот -

*тери остига, шиллиқ қаватларга,
жарохатланган терига хизмат
мажбуриятларини бажариш вақтида қон
ёки бошқа биологик суюқликлар билан
бўлган мулоқот.
2

3. Касбий мулоқотда зарарланиш хавфи мулоқот шаклига ва хавфли материал миқдорига боғлиқ:

Ўткир анжомлар билан
жарохатланганда зарарланиш
хавфи – 0,23 % (0,00-0,46%)
- Шиллиқ қаватлар билан
мулоқотда зарарланиш хавфи –
0,09 % (0,006–0,5%)
-

4. Зарарланиш хавфини оширувчи омиллар

- Чуқур (мушак ораси) жарохатлар
- Зарарланган анжомни жарохат натижасида
қон томирига тушиши
- Шприц игналари билан жарохатланиш
- Зарарланиш манбаси бўлиши мумкин бўлган
мижозда вирус юкламаси даражасининг
юқори бўлиши
Бошқа биологик суюқликларга нисбатан қон
билан мулоқотда зарарланиш хавфи юқори
хисобланади

5.

Потенциал хавфли бўлган биологик
суюқликлар
Қон ва кўзга кўринарли даражада қон
аралашган биологик суюқликлар потенциал
хавфли саналади
*ОИВ инфекциясини юқиш хавфи номаълум
бўлган биологик суюқликлар:
* синовиал суюқликлар
* цереброспинал суюқликлар
* плеврал суюқликлар
* перитонеал суюқликлар
* перикардиал суюқликлар
* амниотик суюқликлар
ОИВни бемордан тиббий ходимларга юқишида сперма
ва қин
суюқликларининг хеч қандай ахамияти йўқ
Региональный
Учебно-Информационный
Центр по проблемам помощи и лечения при
ВИЧ/СПИДе в Евразии
www.aidsknowledgehub.org

6.

Передача ВИЧ-инфекции в ЛПУ
Бемордан беморга
Ишлатилган шприц ва
игналар қайта
ишлатилганда
Тиббий ходимдан
беморга
Бемордан тиб. ходимга
Беморга ОИВ
инфекциясини
юқиши бирмунча кам
ҳолатда учрайди
Тиббий ходимларга
ОИВ инфекцияси касб
вазифаларини
бажариш вақтида

7. Қон ёки биологик суюқликлар билан ишловчи тиббиёт ходимларининг жароҳатланиши (БССТ маълумотлари)

уй шароитида беморларни парваришловчи
ходимлар - 3%
Студентлар - 4%
маъмурият ходимлари - 1%
тиш даволовчи врачлар - 1%
жарроҳ, ак.- гинеколог, реаниматологлар - 28%
Техник ишчилар - 15%
Ҳамширалар - 43%
Бошқалар - 5%
7

8. Тиббий ходимларнинг кавакли игна билан жароҳатланиш ҳолатлари (БССТ маълумотлари)

35% утилизация қилиш билан боғлиқ:
ўткир предметларни утилизация қилиш вақтида - 13%
предметларни тозалаш вақтида - 9%
утилизацияга олиб кетишда йўлда - 4%
ўткир предмет билан тўқнашганда -10%
игнага қалпоқчасини кийдиришда - 6%
жиҳозлар билан ишлашда/ узатганда - 6%
осма укол - 5%
намунага ишлов беришда - 5%
нотўғри утилизация қилишда - 9%
Бошқалар - 5%________________________________
8

9.

МКП
патоген микроорганизм билан
мулоқотда бўлиш эҳтимолидан
кейин ОИВ инфекцияси
ривожланишининг олдини олишга
йўналтирилган тиббий чора
тадбирлар

10.

1. Биринчи тиббий ёрдам
2. Маслахат бериш
3. Хавфни баҳолаш
4. ОИВ га тестдан ўтказиш ва тест
натижасини кутмасдан МКПни бошлаш
(2 соатдан 72 соатгача бўлган даврда)
5. Хавф даражасига кўра РВҚ терапия
курсини таклиф этиш.
Давомийлиги 4 хафта (28 кун)
Авария холати хақида бўлим бошлиғи
ёки бош ҳамширани ҳабардор қилиш ва
журналга қайд қилиш

11. ОИВ билан тасодифий мулоқотдан кейинги ёрдам кўрсатиш

Биринчи ёрдам – бу ОИВ билан
эхтимол бўлган мулоқотдан кейинги
дархол амалга ошириладиган харакат,
чора-тадбирлардир.
Мақсад - Зарарланиш ҳавфини
камайтириш (биологик суюқликлар
билан), тўқималар билан мулоқот
вақтини қисқартириш, мулоқот
жойига ишлов бериш

12.

Жарохатланганда
ҳаракатлар
кетма-кетлиги:
- Жароҳат ўрнини қон эркин оқиб
чиқиши йўналишида оқар сувда
тутиб туриш (бир неча минут
ёки қон оқиши тўхтагунча)
- Водопровод суви бўлмаганда
жароҳат ўрни дезинфекцияловчи
гель ёки физиологик эритма
билан ишлов бериш

13. МУМКИН ЭМАС!

- Кучли таъсир қилувчи
моддалардан фойдаланиш
(спирт, йод ва б.)
- Жароҳат ўрнини сиқиш
- Қонни сўриб олиш
- Боғлов қўйиш

14. Жарохатланмаган терига биологик суюқлик сачраганда:

- Тезлик билан ифлосланган майдонни
ювиш
- Сув бўлмаганда гель ёки эритма билан
тозалаш
- Кучли таъсир қилувчи моддалардан
фойдаланмаслик
- Кучсиз дез.моддалар (2-4% хлоргексидин
глюконат) дан фойдаланиш
- Боғлов қўймаслик

15. Кўзга биологик суюқлик сачраганда:

- Кўзни дарҳол сув ёки физ.эритма билан ювиш.
Ўтирган ҳолатда бошни орқага қилиб (кўз ёш
каналига инфекция тушиш хавфини олдини
олиш мақсадида) эритма ёки сув қовоқларга
хам кириб боришини таъминлаш учун ҳамкасб
хизматидан фойдаланиш лозим.
- Кўздаги контакт линзаларни ечмаслик.
- Кўз ювилгач линзалар ечилади.
- Кўзни совун ва дез.моддалар билан ювиш
мумкин эмас.

16. Оғизга биологик суюқлик сачраганда:

- Дарҳол оғиздаги суюқликни
тупириш
- Яхшилаб оғизни чайиш (сув,
физ.эритма)
- Қайтадан тупириш
- Оғиз чайишни бир неча бор
қайтариш

17. Сўнгра қилинадиган тавсиялар:

- Ҳомиладорликдан сақланиш ва кўкрак сути
билан эмизишнинг хавфсиз муқобил йўлларини
излаш;
- Қон, тўқима ёки сперма топширмаслик;
- ОИВ га топширилган тестлар манфий натижа
аниқлангунча жинсий алоқа вақтида шахсий
ҳимоя воситаларидан фойдаланиш
-касбий мулоқот хавфи бўлган иш жойларида
стандарт эхтиёткорлик чораларига риоя қилиш
- Клиник ва лаборатория кузатувларини
ўтказиш (ОИВга тест дархол мулоқотдан кейин,
3 ва 6 ойдан сўнг ўтказилади).

18.

Мулоқотда
бўлган шахс
диспансер
назоратида 6 ой
давомида туради,
агар пациентдан
вирусли гепатит
С юқтирганлиги
гумон қилинса,
ОИВ га текшириб
туриш вақтини
12 ойга чўзиш
тавсия этилади.

19. Каков риск инфицирования медицинского работника при уколе иглой?

1. ВИЧ
2. Гепатит В
3. Гепатит С
- 0,0%
- 0,23%
- 2%
- 30%
www.aidsknowledgehub.org
19

20. Каков риск инфицирования медицинского работника при уколе иглой?

1. ВИЧ
2. Гепатит В
3. Гепатит С
- 0,0%
- 0,23%
- 2%
- 30%
www.aidsknowledgehub.org
20

21. Каков риск инфицирования медицинского работника при уколе иглой?

1. ВИЧ
2. Гепатит В
3. Гепатит С
- 0,0%
- 0,23%
- 2%
- 30%
www.aidsknowledgehub.org
21

22. Каков риск инфицирования медицинского работника при уколе иглой?

1. ВИЧ
2. Гепатит В
3. Гепатит С
- 0,0%
Вакцинированные
- 0,23%
- 2%
- 30%
НЕвакцинированные
www.aidsknowledgehub.org
22

23. Каков риск инфицирования медицинского работника при уколе иглой?

1. ВИЧ
2. Гепатит В
3. Гепатит С
- 0,0%
- 0,3%
- 2%
- 30%
www.aidsknowledgehub.org
23

24. Индивидуальные средства защиты

Резиновые
перчатки
Маска, очки,
лицевой щиток
Халат, фартук
Закрытая обувь
24

25. СТИГМА ва ДИСКРИМИНАЦИЯ

* СТИГМА ва
ДИСКРИМИНАЦИЯ
Республика ОИТСга қарши кураш маркази

26. Стигма нима?

*Стигма нима?
* Стигма (сўзма-сўз “ёрлиқ”, “тамға” маъносини англатади) - ўта кучли
ижтимоий ёрлиқ бўлиб, атрофдаги инсонлар билан муносабатни
ёмонлаштириб, ёмон сифатли инсон сифатида ўзига ишончни йўқотади.
* Кўпчиликда ОИВ инфекцияга қарши хавфсираш, қўрқув ва салбий
муносабат бўлади. Стигма ОИВ билан яшовчиларни хақоратланиши, рад
этилиши ва ижтимоий хаётдан четлатилишига сабаб бўлади.
* «Айрим инсонлар кимнидир ОИВ билан хасталанганини эшитса
биринчи навбатда ўша одамни гиёхванд, енгилтак ва х.к. деб ўйлашади,
яна кимдир эса бу ўлимга олиб келувчи йўл деган фикрни беради.
Оқибатида инсонлар ОИВ инфекция билан яшовчиларга яқинлашишга
ҳам қўрқишади».

27. Дискриминация нима?

*Дискриминация нима?
* Дискриминация (камситиш, ажратиш) бошқа инсонга ОИВ инфекцияси
бўлгани учун салбий муносабатда бўлишни билдиради. Вазиятдан келиб
чиқиб айтиш керакки айрим ҳолларда бу ҳолат ноқонуний бўлиши мумкин.
Масалан: қуйидаги ҳолатларни ноқонуний деб бахолаш мумкин:
* Жаррохлик муолажасини рад этиш;
* Стоматологик муолажани рад этиш;
* Ногиронлик нафақасини расмийлаштиришдаги қийинчиликлар;
* ОИВ сабабли маҳалладаги қийинчиликлар;
* Иш жойидан ОИВ йўқлиги ҳақида малумотнома сўралиши;
* Спорт мажмуаси томонидан малумотнома сўралиши ва агар касаллик бўлса
машғулотларга олмаслик;
* Фақат ОИВ билан яшовчи инсонлар эмас балки, бошқа ижтимоий аҳамиятга
эга касалликлар (сил, гепатит С, саратон, ногирон ва х.к.) билан оғриган
беморлар ҳам бошқа инсонлар каби қонунан ҳимояланган.

28. Стигматизация ва дискриминация

* Стигматизация ва дискриминация
* Стигматизация ва дискриминация ОИВ пандемиясини олдини олишни
самарали амалга ошириш ҳамда у билан боғлиқ ижтимоий-психологик
ёрдам кўрсатиш йўлида жиддий тўсиқ бўлади.
* Дискриминацияга (камситилиш, хақ-хуқуқини чекланиш) учрашдан
хавфсираш, одамларни тиббий ёрдам ёки маслаҳат сўрашдан тўхтатиб
туриши мумкин, чунки, улар ўзларининг ОИВ ҳолатларини ошкор
этишларига тўғри келади. ОИВ билан зарарланган кишилар яқинлари,
дўстлари, ҳамкасблари, қўшнилари улардан юз ўгиришларидан
қўрқадилар.
* ОИВ ва ОИТСни ўраб турган стигматизация кейинги авлодларга ҳам
ўтиши мумкин, у ўз ота-оналарининг ОИТСдан ўлим топганидан уялиб
яшаган фарзандларнинг тинч ҳаётига соя солиб туради.

29.

* ОИВ билан зарарланган одамларнинг стигматизациясига қатор
омиллар таъсир этади: ОИВ инфекцияси ҳаётга таҳдид қилувчи
касаллик, бизнинг жамиятимизда эса ўлим барчани ваҳимага
солувчи мавзу.
* 1. Юқиш йўллари ҳақидаги хабарсизлик - инсонлар ОИВнинг
юқиш йўллари ҳақида билимга эга бўлмасдан туриб, инфекция
билан зарарланган кишилар билан ҳар қандай алоқа қилишдан
қочишга ҳаракат қиладилар.
* 2. Инсонлар ОИВни жамиятда стигматизацияланиб бўлган
маълум одамлар гуруҳлари: наркотик моддаларни истеъмол
қилувчилар, рағбатлантириш эвазига интим хизмат кўрсатувчилар
ва ҳ.лар билан боғлайдилар.

30.

* Шу вақтгача стигмани ва унинг оқибатларини қандай йўл
билан камайтириш муаммоси долзарб бўлиб турибди. Шунинг
учун, инсонларга фақатгина билим, олинган маълумотлар
асосида ўзларидаги қўрқувни енгиб, ушбу муаммога бўлган
муносабатларини ўзгартиришга ёрдам бериши мумкин.
* Бунинг учун одамлар нафақат вируснинг юқиш йўллари,
балки ОИВ билан зарарланган кишиларнинг хуқуқлари ва ОИВ
олдида нисбатан заиф ҳолатда бўлган инсонлар, шунингдек,
«стигматизация» ва «дискриминация» тушунчалари хақида
маълумотга эга бўлишлари керак.

31.

* Стигма - сўзма-сўз «ёрлиқ», «доғ», «тамға» - бошқа
инсонларга ва ўзига нисбатан бўлган муносабатни бутунлай
ўзгартирадиган, инсонга фақатгина ёқимсиз сифатни кўтариб
юрувчидек қарашга мажбур қиладиган, ҳаддан ташқари кучли
ижтимоий тамға. Стигма инсонни атрофдагиларнинг олдида
камситади. Стигма инсоннинг ўз-ўзини англашига ҳам таъсир
этади.
* Стигматизация - тамғаларнинг осилиши. Бу инсон шахсини
қадрсизлантиришдир. Кўпинча, ОИВ билан зарарланган
кишилар бу ҳолатларига ўзлари айбдорлар, деган фикр мавжуд,
яъни, наркотик истеъмол қилганлар, жинсий хизмат кўрсатиш
билан шуғулланганлар ва х.

32. Дискриминация

* Дискриминация
* Дискриминация - лотинча «фарқланиш», «ҳақ-ҳуқуқларнинг поймол
қилиниши ёки чегараланиши», «ўрнини пасайтириш», «тенгликдан маҳрум
этиш», яъни, стигманинг амалда жорий бўлиши. ОИВ билан зарарланган
инсоннинг ишдан бўшатилиши, педагоглар томонидан ОИВ билан зарарланган
ўқувчи ёки талабанинг мактабга ёки олий ўқув юртига келишини таъқиқлаш
дискриминацияга мисол бўлади.
* Стигма ва дискриминация ҳамма ерда учраши мумкин:
Соғлиқни сақлаш тизимида;
маориф тизимида;
оилада;
ишда;
оммавий ахборот воситаларида.

33.

Стигма ва дискриминацияни пасайтириш имконини
берадиган тадбирлар:
аҳолининг ОИВ ва ОИТСга оид хабардорлигини ошириш;
хавфсиз ҳулқ - атвор кўникмаларига ўргатиш;
умум инсоний қадриятларга асосланган фикрмуносабатларнинг шаклланиши;
билим бериш жараёнига руҳий (психологик) ҳамроҳлик;
ижобий хуқуқ муҳитини яратиш (мувофиқ миллий ва халқаро
хуқуқий меъёрларни таъминлаш).

34. Стигманинг нуқсонли ҳалқаси

*
ИОГМИҚ, РЭИХК
ва бошқалар
Улар жавобгар деб
ҳисоблашади
Жамиятнинг энг паст
шахсларидек кўрилади
ОИВ/ОИТС
ОИВ/ОИТС билан
яшовчилар

35. Стигма, дискриминация ва инсон хуқуқларининг нуқсонли ҳалқаси

*
Инсон
хуқуқлари
бузилиши
Стигма
Дискриминаци
я

36.

37. Ташқи стигма ва дискриминация

*
*Турли бўҳтонлар
*Оҳзаки шаклдаги қўрқитиш, ҳақоратлаш
*Руҳий босим
*Кузатув, тайзиқ ўтказиш
*Жисмоний зўрлаш

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45. ОИВ билан касалланган шахсларнинг қонун ва хуқуқлари

*

46.

Ўзбекистон Республикаси Конституциянинг
18-моддасида таъкидланганидек:
Ўзбекистон Республикасида барча фуқаролар бир
хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлиб, жинси,
ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб
чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий мавқеидан
қатъи назар, қонун олдида тенгдирлар. Имтиёзлар
фақат қонун билан белгиланиб қўйилади ҳамда
ижтимоий адолат принципларига мос бўлиши
шарт.

47.

65-моддада
болаларга,
уларни
камситишдан ҳимоя қилишга эътибор
қаратилади. Унда таъкидланганидек,
фарзандлар
ота-оналарнинг
наслнасабидан ва фуқаролик ҳолатидан қатъи
назар, қонун олдида тенгдирлар. Оналик
ва болалик давлат томонидан муҳофаза
қилинади

48.

1996 йил 29 августда қабул қилинган
«Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисида»ги
ЎРҚ-265-I-сонли қонуннинг 13-моддасига
кўра:
*Ўзбекистон
Республикаси
фуқаролари
соғлиқни сақлаш борасида дахлсиз ҳуқуққа
эгадирлар.
Давлат
фуқароларда
касалликларнинг ҳар қандай шаклларидан
қатъи назар, уларнинг камситишлардан ҳимоя
қилинишини кафолатлайди.

49.

2013 йил 23 сентябрда қабул қилинган «Одамнинг иммунитет
танқислиги вируси келтириб чиқарадиган касаллик (ОИВ
инфекцияси) тарқалишига қарши курашиш тўғрисида»ги ЎРҚ353-сонли Қонуннинг 21-моддасига кўра:
ОИВ билан яшаётган одамларга нисбатан қуйидагиларга йўл қўйилмайди:
- меҳнат шартномасини бекор қилишга, уларни ишга қабул қилишни рад этишга, бундан
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланадиган
рўйхатда назарда тутилган айрим касбий фаолият турлари мустасно; (ЎРҚ-353-сонли
Қонунга мувофиқ ССВнинг 7-сонли буйруғининг иловасида келтирилган)
- таълим муассасаларига, бундан таълим муассасаларининг қонун ҳужжатларида
белгиланган айрим турлари мустасно;
- тиббий ёрдам кўрсатувчи муассасаларга қабул қилишни рад этишга;
- ОИВни юқтириб олганлар ва улар оила аъзоларининг турар жой ҳуқуқларини, бошқа
ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини чеклашга йўл қўйилмайди.

50. ОИВга тиббий текширувдан ўтказиш - текширувдан ўтаётган шахснинг саломатлик ҳолатини ўрганиш ва баҳолашдир, бунда ОИВ

* ОИВга тиббий текширувдан ўтказиш - текширувдан
ўтаётган шахснинг саломатлик ҳолатини ўрганиш ва
баҳолашдир, бунда ОИВ мавжудлиги ёхуд мавжуд эмаслиги
аниқланади.
*Биринчидан-
ОИВга тиббий текширувдан ўтказиш
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан белгиланган нормалар ва қоидаларга мувофиқ
барча даволаш-профилактика муассасаларида ихтиёрий,
мажбурий ёки ғайриихтиёрий тартибда амалга оширилиши
мумкин.
*Иккинчидан-
ОИВга тиббий текширувдан ўтказишда
текширувдан ўтаётган шахс билан дастлабки ва кейинги
маслаҳатлашув амалга оширилади.

51.

* Учинчидан- вояга етмаганларни ва муомалага лаёқатсиз ёки
муомала лаёқати чекланган деб топилган шахсларни ОИВга тиббий
текширувдан ўтказиш уларнинг қонуний вакиллари розилиги билан
амалга оширилади.
* Тўртинчидан-
давлат
соғлиқни
сақлаш
тизимининг
лабораториялари томонидан ўтказиладиган текширувларнинг ОИВ
мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги тўғрисидаги натижаси
текширувдан ўтаётган шахсга унинг илтимосига кўра, вояга
етмаганларга ва муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати
чекланган деб топилган шахсларга эса, уларнинг қонуний
вакилларига дастлабки маслаҳатлашувни амалга оширган даволашпрофилактика муассасасида берилади.
* Бешинчидан- текширувдан ўтаётган шахсда ОИВ аниқланган
тақдирда, у билан кейинги маслаҳатлашув ўтказилади ҳамда у
диспансер ҳисобига қўйилади, мазкур шахс ўзга шахсларга ОИВ
инфекциясини юқтирганлик учун жиноий жавобгарлик тўғрисида
ёзма равишда огоҳлантирилади.

52.

*Олтинчидан- вояга етмаганларда ва муомалага лаёқатсиз
ёки муомала лаёқати чекланган деб топилган шахсларда
ОИВ аниқланган тақдирда, тиббий муассасалар ходимлари
бу ҳақда уларнинг қонуний вакилларини ҳамда вояга
етмаганлар ёхуд муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати
чекланган деб топилган шахслар турган муассаса раҳбарини
хабардор қилади.
*Еттинчидан- текширувдан ўтаётган шахснинг илтимосига
кўра ОИВ мавжуд эмаслиги тўғрисида сертификат
берилиши мумкин. ОИВ мавжуд эмаслиги тўғрисида
сертификат бериш қонун ҳужжатларида белгиланган
тартибда, фақат ОИТСга қарши курашиш марказларида ҳақ
эвазига амалга оширилади

53. Қонунда белгиланганидек,

*
*Ихтиёрий равишда ОИВга тиббий текширувдан
ўтказиш текширувдан ўтаётган шахснинг хоҳишига
кўра, махфийликка риоя этилган ҳолда амалга
оширилади.
Текширувдан
ўтаётган
шахснинг
илтимосига кўра ихтиёрий равишда ОИВга тиббий
текширувдан ўтказиш аноним бўлиши мумкин. ЎРҚ-353сонли Қонуни (14-модда)

54. мажбурий

*
ОИВга тиббий текширувдан ўтказилиши керак:
• қон, биологик суюқликлар донорлари;
• эллик ёшгача бўлган никоҳланувчи шахслар;
• ҳомиладор аёллар;
• инъекция орқали гиёҳвандлик воситаларини истеъмол
этишда гумон қилинаётган шахслар;
• ОИВни юқтириб олган оналардан туғилган болалар;
• ўз фаолиятида қон, биологик суюқликлар, одам органлари ва
тўқималари билан ишловчи тиббиёт ходимлари;
• жинсий шеригида ОИВ аниқланган шахслар. ЎРҚ-353-сонли Қонуни
(15-модда)

55. ғайриихтиёрий

*
* ОИВга тиббий текширувдан ўтказиш қонун
ҳужжатларида белгиланган тартибда унинг
розилигисиз
ёки
қонуний
вакилининг
розилигисиз суриштирувчининг, терговчининг,
прокурорнинг қарорига ёки суд ажримига кўра
амалга оширилади. ЎРҚ-353-сонли Қонуни (16-модда)

56.

ОИВ инфекцияси юққан шахснинг
соғлиғига тиббиёт ходимлари ва хизмат
кўрсатиш соҳаси ходимлари ўз касбий
мажбуриятларини бажармаганлиги ёки
лозим
даражада
бажармаганлиги
натижасида етказилган зарарнинг ўрнини
қоплаши шарт. ЎРҚ 265-I (46-модда)

57.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг
«Ўзбекистон Республикасида ОИВ касаллигининг
тарқалишига қарши курашнинг самарадорлигини
ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»
қарори, 26.12.2008 й.
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг
«ОИТСга
қарши
кураш
марказларининг
ташкилий
тузилмасини
ва
фаолиятини
такомиллаштириш
чора-тадбирлари
тўғрисида»ги қарори, 05.01.2009 й.

58.

Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг «Одамнинг иммунитет танқислиги
вируси келтириб чиқарадиган касаллик (ОИВ
инфекцияси)
тарқалишига
қарши
курашиш
тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунини
амалга ошириш чора-тадбирлари ҳақида»ги қарори,
10.09.2014 й.

59.

Ўзбекистон Республикасининг 10.01.2017 йилдаги
№0342-17-сонли
«Ички
касалхона
инфекцияларипрофилактикаси»санитария қоидалари ва
меъёрлари, гигиена нормативлари.
Ўзбекистон Республикасининг 08.08.2017 йилдаги
№0349-17-сонли санитария қоидалари ва меъёрлари,
гигиена нормативлари.
Ички ишлар вазирлиги ва Соғлиқни сақлаш
вазирлигининг «Қамоққа олинган ва озодликдан маҳрум
этишга ҳукм қилинган шахсларга тиббий хизмат кўрсатиш
самарадорлигини
ошириш
бўйича
чора-тадбирлар
тўғрисида»ги буйруғи, 22.12.2000 й.

60. 2018-2022 йилдаги

*
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 22 июндаги «Одамнинг
иммунитет танқислик вируси келтириб чиқарадиган касаллик тарқалдишига қарши
курашиш ва шифохона ички инфекцияларни профилактика қилиш бўйича қўшимча
чора-тадбирлар тўғрисида”-№3800 сонли ПҚ
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг «ОИВ инфекцияси
бўйича миллий клиник баённомаларни амалиётга жорий этиш тўғрисида»ги 206сонли буйруғи, 24.08.2021 й.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг «Ўзбекистон Республикасида
ОИВ инфекциясини олдини олиш чора-тадбирлари ва тиббий ёрдамни ташкил
этишни янада такомиллаштириш тўғрисида»ги 219-сонли буйруғи, 06.09.2021 й.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2022 йил 21 февралдаги
«Ўзбекистон Республикасида Одам иммунитет танқислиги вируси инфекцияси
тарқалишига қарши кураш бўйича ёшлар фаолигида олиб бориладиган тизимли
тарғибот тадбирлари концепциясини тасдиқлаш тўғрисидаги» №84-сонли қарори.

61.

61