Plavt Komediyalari va Ularning Adabiyotga Ta'siri

1.

Navoiy innovotsiyalari universiteti Surxondaryo kompusi
Fialogiya va tillarni o`qitish o`zbek 420- talabasi Turdiyeva Nodiraning
Jaxon adabiyotidan mustaqil ishlar topshirig`i
Plavt Komediyalari va Ularning Adabiyotga Ta'siri
1. Plavt haqida umumiy ma'lumot
Rim adabiyotining yirik namoyandalaridan biri Titus Maccius Plautus (Plavt) komediyaloglar –
Uning asarlari so‘z o‘yinlari va hajv bilan boyitilgan.
Jamiyatni hajv qilish – U quldorlar, ayyor qullar, aldangan erlar va makkor ayollar
obrazlari orqali ijtimoiy illatlarni tanqid qiladi.
Rim jamiyatining aks ettirilishi – Plavt komediyalari orqali o‘sha davr Rim hayoti
tasvirlanadi.
3. Eng mashhur komediyalari
"Menehm aka-ukalari" – Ikkita egilari orqali antik davr sahna sanʼatini yuksak
cho‘qqiga olib chiqqan yozuvchilardan biridir. U miloddan avvalgi III-II asrlarda yashab,
Rim teatri rivojiga katta hissa qo‘shgan. Uning asarlari yunon dramaturgiyasi
anʼanalariga asoslangan bo‘lsa-da, o‘ziga xos uslub va hajviy elementlar bilan boyitilgan.
2. Plavt komediyalarining xususiyatlari
Kulgili syujetlar – Plavt asarlarida adashishlar, chalkashliklar va kulgili vaziyatlar ko‘p
uchraydi.
Jonli va ta’sirchan diazak aka-uka adashib, turli kulgili vaziyatlarga tushib qoladi. Bu
syujet keyinchalik Shekspirning "Adashganlar" pyesasiga ham ilhom manbai bo‘lgan.
"Harbiy g‘arib" – O‘zini jasur deb biladigan, ammo aslida qo‘rqoq askar ustidan hajv
o‘tkaziladi. Bu obraz keyinchalik ko‘plab teatr asarlarida uchraydi.
"Asalar" – Haddan tashqari xasis odam haqida yozilgan hajviy komediya.
"Savdogar" – Savdogarlar va ayyorlik mavzusiga bag‘ishlangan asar.
4. Plavt va Yevropa adabiyotiga ta’siri
Plavtning komediyalari nafaqat o‘sha davr Rim teatriga, balki keyingi asrlarda ham Yevropa
teatrlari rivojiga katta ta’sir ko‘rsatdi. Uning asarlari Shekspir, Moliere kabi dramaturglarning
ijodiga ham ilhom bergan.
5. Xulosa
Plavt komediyalari Rim sahna san’atining rivojida muhim o‘rin tutgan bo‘lib, uning asarlari
hanuzgacha adabiyot va dramaturgiyada o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan. U yaratgan syujet va
obrazlar zamonaviy komediyalarda ham o‘z aksini topgan bo‘lib, uning asarlari teatr san’atining
ajralmas qismi bo‘lib qolmoqda.