IT_Менеджмент_6лекция_новая

1. Ақпараттық жүйелерді құру жобалары. Жобаның ресурстарын басқару

№6 дәріс
Ақпараттық жүйелерді құру
жобалары. Жобаның
ресурстарын басқару
ф.-м.ғ.к., доцент Талипова М.Ж.

2. Дәріс жоспары:

Ақпараттық жүйелерді құру
жобалары
Жоба ресурстары. Ресурстарды
бөлу

3.

Программалық жабдықтауды құру бойынша
замануи жобалардың басты бөлігін корпоративті
ақпараттық немесе басқару жүйелерін құру
жəне ендіру жобалары құрайды. Мысалы, ERP
(Enterprise Resource Planning) немесе CRM
(Customer Relationship Management) жүйелерін
атап өтуге болады. Мұндай жүйелерге зауыттағы
өндірісті
басқару
жүйелері,
сауданың
автоматтандырылған
жүйелері
жəне
гипермаркет желілері үшін есепке алудың
автоматтандырылған
жүйелері,
құжат
айналымының
автоматтандырылған
банк
жүйелері жəне т.б. жатады.

4.

Ақпараттық
кезеңдері.
жүйелерді
құру
жобасының
1. Кəсіпорын-тапсырыс берушінің функционалды
жəне ақпараттық зерттеулері. Бұл кезеңнің
мақсаты: жұмыс бағыты, есептің шығарылуы,
басымдылықтары, даму көрсеткіштері, тиімділік
көрсеткіштері,
ұйымдастырушылық
құрылымы,
функцияның орындалуы, материалдық, қаржылық
жəне ақпараттық ресурстар туралы толық
ақпаратты жинау жəне автоматтандыру кезіндегі
қолданылатын
сыртқы
абоненттермен
арақатынасы жəне т.б.

5.

Ақпараттық
кезеңдері.
жүйелерді
құру
жобасының
2. Кəсіпорынның сатылым мақсатын анықтау,
ұйымның
бизнес
үдерісінде
болатын
функционалды үлгілерін өңдеу. Бұл кезеңнің
мақсаты
жобаның
келісілген
мақсатының
жиналған ақпаратын қалыпты түрде көрсету болып
табылады.

6.

Ақпараттық
кезеңдері.
жүйелерді
құру
жобасының
3. Ұйым бизнесін талдау. Ұйымның бизнес
үдерісінде болатын тиімділігін бағалау. Бұл кезеңде
бизнес
үдеріс
орындалуындағы
тиімділік
көрсеткіштері көрсетіледі, өмір сүруші деңгейдің
талдауы жəне олардың ақпараттық қолдау тəсілін,
функционалды-құндылығын
талдау,
шығын
ортасын ерекшелеу, жүктеудің динамикалық
талдауы жəне ресурстарды бөлу жəне т.б.
орындалады.

7.

Ақпараттық
кезеңдері.
жүйелерді
құру
жобасының
4. Функционалды жəне ақпараттық модельді құру
бизнес
үдерісті
рационалды
ұйымдастыру,
келісілген қағида жəне ақпараттық технологиялар
мүмкіндіктері негізінде кəсіпорынның орнатылған
сатылым
мақсатын
анықтау.
Бұл
кезеңде,
сонымен қатар, кəсіпорынның басқару жүйелерін
орындайтын ұсыныстардың құрылымы жəне бизнес
үдерістердің
ақпараттық
қолдау
жүйелері
жүргізіледі.

8.

Ақпараттық
кезеңдері.
жүйелерді
құру
жобасының
5. Ұсынылған шешімнің тиімділігін бағалау. Бұл
кезеңде алдында көрсетілген бизнес үдеріс
тиімділігінің
көрсеткіш
мəндерінің
есептеуі
жүргізіледі, сəйкесінше үлгілерде «қалай болуы
керек», олардың мəндерімен сəйкестендірілген
«дəл
сондай
үлгілерінен»
алынған
айырмашылықтарын талдау.

9.

Ақпараттық
кезеңдері.
жүйелерді
құру
жобасының
6. Ұйымдық қайта құру жоспарын кезеңді жəне
бірлескен ақпараттық жүйенің жобасын өңдеу. Бұл
кезеңде инвестициялардың қайтарылымдығына
талдау жүргізіледі. Мұндай жобалардың күрделілігі
кезінде арнайы мамандарды шақырады жəне
кəсіпорынның бизнес үдерісін кескіндейді.

10.

11.

Жоба ресурстары. Ресурстарды бөлу
Жобаны жүзеге асыру үшін мына ресурстар
қажет: орындаушылар, жобада қолданылатын
жабдықтар жəне материалдар. Жобалау кезінде
ресурстарды
тағайындау.
Тағайындалған
ресурстар
бойынша
əрбір
тапсырманың
орындалуы анықталады. Мысалы, ресурстар
туралы
ақпарат
жəне
тапсырмаларға
ресурстардың тағайындалуы MS Project бойынша
көрсетілген.

12.

13.

14.

Ресурстарды жүктеу. Ресурстар ешқашан
шектеусіз болмайды. Тапсырмаларға ресурстар
тағайындау кезінде қолда бар қаражаттармен
есептеу керек. Ресурстарды бөлу мыналардан
тұрады:
еңбек
шығыны,
жұмыстың
көлемі
жəне
ұзақтылығы
(жұмыс
көлемі
=
жұмыс
ұзақтылығы*жүктеу);
ресурстарды жүктеуді түзету (ресурстарды
қайта жүктеуді болдырмайтын əрекет. MS
Project (автоматты түзету күйінде) сəйкесінше
тапсырманы
ұзартуға
арналған
барлық
ресурстарды жүктеу жəне де əрбір тапсырма
қанша
уақытқа
ұзарғандығын
есептейді
(levelingdelay).

15.

Ресурстық гистограмма – бұл
гистограмма,
əртүрлі
түрдегі
ресурстың
кез
келген
мерзіміндегі жобаның қажеттілігін
айқындайды.
Ресурстарды автоматты түзету
мүмкіндіктерін
ақпараттық
технология
ауқымындағы
жобаларға пайдаланбағаны жөн.

16.

Ресурстық күнтізбелік жобалау – бұл шектеулі
қолда бар ресурстармен жұмыстың басталу
мерзімін жобалау. Күнтізбелік жобаның іске
асырылуын ресурстық жобалау функцияларын
салыстыруын жəне жобадағы ресурстардың
қажеттіліктерін анықтайды. Жұмыстың сыни емес
күндерін ең кеш басталатын мерзімге жылжыту,
егер
ресурстардың
тиімді
қолданылуын
қамтамасыз етсе, онда ресурстық профиль
түрін өзгертуге болады. Жобаның ресурстық
талдау
нəтижесінде
алынған
ақпарат
менеджерлердің көзқарасын жəне жұмыс
барысында команда мүшелерінің назарын
аударуға көмектеседі, мұндағы ресурстың
басқару тиімділігі табысты факторы болып
табылады.

17.

Ресурстарды басқарудың негізгі
міндеттері
Ресурстарды оңтайлы жоспарлау;
Материалдық-техникалық қамтамасыз
ету басқармасы
Ресурстарды сатып алу басқармасы;
Ресурстарды жеткізуді басқару;
Қорларды басқару (склад);
Жұмыс түрлері бойынша ресурстарды
бөлуді басқару.

18. Жоба ресурстарын жоспарлаудың негізгі принциптері

Жоспарлау
кезеңінде
шектеулер
ескеріле отырып, жұмыстар мен ресурстар
кешенін талдау және ресурстарға қажеттілік
графиктері негізінде оларды болжау арқылы
бөлу жүргізіледі.
Жоба
бойынша
ресурстарды
жоспарлау - оларды уақыт бойынша
қалыптастырудың және ресурстарды сатып
алу шарттарына қол қою, ресурстарды
жеткізуді жоспарлау, сондай-ақ сатып
алынған
ресурстарды
жобалау
жұмыстарымен бөлу үшін ресурстармен
қамтамасыз ету мүмкіндігін анықтаудың
негізі болып табылады.

19.

Ұйымда жобаларды басқарудың негізгі құрамдас
бөлігіне ресурстық жоспарлау жатады:
Жоба
мақсаттарына
қол жеткізуге
бағытталған
жұмыстар мен
ресурстар
кешендерін
әзірлеу;
Ресурстарды
бөлу жүйесін
әзірлеу және
жауапты
орындаушыларды
тағайындау;
Жұмыс барысын
бақылау - жоспарлы
жұмыс
параметрлерін
нақты салыстыру
және түзету
әрекеттерін әзірлеу.

20.

Жоба
ресурстарын
жоспарлаудың екі
негізгі әдісі бар:
Жоспарлау уақыт
шектеулігіне
байланысты
Жоспарлау
ресурстардың
шектеулігіне
байланысты

21.

Бірінші тәсіл - шектеулі уақыт жағдайында ресурстық
жоспарлау, жобаны аяқтаудың және қайта өңдеу кезеңдеріне
қосымша ресурстарды жобаға тағайындаудың белгіленген
күнін көздейді.
Екінші тәсіл - шектеулі ресурстарда жоспарлау, алдымен
қол жетімді ресурстардың берілген санын қарастырады,
бастапқы жоспарды өзгертуге болмайды.
Ресурстық жоспарлау нәтижесінде жоба менеджері
ресурстарды басқарудың келесі фазасына - сатып алуды
және жеткізуді ұйымдастыруға көшуі тиіс.

22. Ресурстарды сатып алуды басқару (закуп)

Жобаның жобалық-сатып алу
қызметінің негізгі міндеті - жоба
жоспарына сәйкес жабдықтарды,
конструкцияларды, материалдар
мен
қызметтерді
жеткізуді
қамтамасыз ету. Бұл процесті екі
бөлікке бөлуге болады:
- Конкурстық негізде ресурстар
мен қызметтерді сатып алу;
- Жобаны орындау, тиісті орнына
жеткізу.

23. Сатып алуды және жеткізуді басқаруға қойылатын негізгі талаптар:

Сатып алу және жеткізу жобалық құжаттама деректерінің
негізінде жүзеге асырылады;
Графиктер жобаның жалпы жоспарымен өзара байланыста
әзірленеді және оның барлық кезеңдерінің ұзақтығын ескереді;
Жоспар бүкіл жобаны толығымен қамтуы тиіс;
Орнын таңдау сатып алу негізінде айқындалады ,құнын
есептеу нұсқасы жоспарланады;
Жоспарда жеткізудің әрбір позициясына жауапты
құрылымдар мен тұлғалар анықталады.

24. Бақылау сұрақтары

1. Ақпараттық жүйелерді құру үдерісін
сипаттаңыз.
2. Жүйенің алдыңғы жұмыс кезеңдерін атаңыз.
3. Жобаның ресурстарын атаңыз.
4. Ресурстарды бөлу, жүктеу, тағайындауды
түсіндіріңіз.
5. Ресурстық күнтізбелік жобалау не үшін
қажет?
6. Ресурстық талдауды тағайындау не үшін
қажет

25. Назарларыңызға рахмет!