Rany i amputacja urazowa (procedura 5, procedura 6)

1. Rany i amputacja urazowa (procedura 5, procedura 6)

Opracowanie: Mariusz Chomoncik

2. ZAGADNIENIA

• Pojęcia
• Następstwa ran
• Postępowanie
• Rana miażdżona
• Zespół zmiażdżenia
• Rany powstałe podczas wybuchów
• Ciało obce w ciele poszkodowanego
• Amputacja urazowa
• Literatura

3. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

POJĘCIA
• Rana to uszkodzenie skóry lub śluzówek oraz tkanek
leżących głębiej
• Rana zamknięta to uszkodzenie głębokich warstw skóry
i elementów leżących pod nią z zachowaniem ciągłości skóry
▪ Głęboko w skórze z uszkodzonych naczyń wydostaje
się krew i powstaje podbiegnięcie krwawe „siniak”
▪ Jeżeli uszkodzeniu ulegnie duże naczynie to dochodzi do
znacznego krwawienia w obrębie tkanek, a krew
zbierającą się w tym miejscu nazywamy krwiakiem
• Rana otwarta to uszkodzenie w wyniku, którego dochodzi
do uszkodzenia skóry, dlatego istnieje niebezpieczeństwo
krwawienia i zanieczyszczenia rany
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

4. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

NASTĘPSTWA RAN
• Ból
• Obrzęk
• Krwawienie
• Krwotok
• Zakażenie
• Hipotermia pourazowa
• Wstrząs hipowolemiczny
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

5. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

Procedura 5 – rany
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

6. POSTĘPOWANIE: rozpoznanie miejsca zdarzenia

• zabezpieczenie ratowników
• identyfikacja zagrożeń
• liczba poszkodowanych
• potrzebne dodatkowe siły i środki
• mechanizm zdarzenia
Uwaga! w przypadku podejrzenia współistnienia obrażenia kręgosłupa
→ stabilizacja odcinka szyjnego
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.2)

7.

DOTARCIE DO POSZKODOWANEGO
• Ocena wrażenia ogólnego
Uwaga! w przypadku
obecności intensywnego
krwawienia w ocenie
poszkodowanego należy
zmienić schemat ABC
na C ABC
Pamiętaj! do poszkodowanego należy podejść od strony
jego nóg
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II, pkt.II.1)

8. POSTĘPOWANIE: sekwencja medycznych działań ratowniczych

Ocena wrażenia ogólnego
Ocena stanu świadomości – skala AVPU
Ocena drożności dróg oddechowych (A)
Ocena oddechu (B)
Tlenoterapia według wskazań
Ocena krążenia (C)
Wywiad ratowniczy
Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń
i dolegliwości – rany
• Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości
i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego – procedura nr 5
• Termoizolacja
• Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie
adekwatne do stanu poszkodowanego
W
s
p
a
r
c
i
e
p
s
y
c
h
i
c
z
n
e

9. UWIDOCZNIENIE RANY

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

10. RANA NIEKRWAWIĄCA – opatrunek osłaniający

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

11. RANA KRWAWIĄCA – kończyna, opatrunek uciskowy

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

12. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

RANA KRWAWIĄCA – kończyna,
opaska zaciskowa
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

13. RANA KRWAWIĄCA – inna okolica ciała, opatrunek uciskowy

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

14. RANA KRWAWIĄCA – inna okolica ciała, miejscowe uciśnięcie rany

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

15. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

RANA KRWAWIĄCA – brak opaski zaciskowej,
ucisk na dużą tętnicę
Tętnica ramienna
Tętnica udowa
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

16.

CIAŁO OBCE
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

17. RANA MIAŻDŻONA

• Powstaje w wyniku działania dużej siły
• Może dojść do rozległego i głębokiego zgniecenia tkanek
• W przypadku dużej powierzchni uszkodzenia może powstać
zespół zmiażdżenia.
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

18.

ZESPÓŁ ZMIAŻDŻENIA - objawy
Zmiażdżenie
niedokrwienie mięśni i martwica spowodowana długotrwałym uciskiem
(działanie miejscowe)
Zespół zmiażdżenia
(działanie ogólnoustrojowe)
Zatrzymanie
płynów
w kończynach
Mioglobinuria
Zaburzenia
metaboliczne
(elektrolitowe)
Powikłania
wtórne
Niewydolność
nerek
Zaburzenia
rytmu serca
Zespół
ciasnoty
(trzeciej przestrzeni)
Niedociśnienie
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

19.

ZESPÓŁ ZMIAŻDŻENIA - postępowanie
Na miejscu zdarzenia należy przede wszystkim
podjąć działania mające na celu:
▪ usunięcie zaburzeń bezpośrednio zagrażających życiu
▪ zapobieganiu powstania wstrząsu
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

20.

RANY POWSTAŁE PODCZAS WYBUCHÓW
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

21. AMPUTACJA URAZOWA

• Jest okaleczająca i może
stanowić zagrożenie dla życia
• Może być źródłem masywnego
krwawienia
• Replantacje wykonuje się
jedynie w wyjątkowych
sytuacjach, nie należy więc
sugerować poszkodowanemu
takiej możliwości
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

22. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

Procedura 6 – amputacja urazowa
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

23. POSTĘPOWANIE: rozpoznanie miejsca zdarzenia

• zabezpieczenie ratowników
• identyfikacja zagrożeń
• liczba poszkodowanych
• potrzebne dodatkowe siły i środki
• mechanizm zdarzenia
Uwaga! w przypadku podejrzenia współistnienia obrażenia kręgosłupa
→ stabilizacja odcinka szyjnego
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.2)

24.

DOTARCIE DO POSZKODOWANEGO
• Ocena wrażenia ogólnego
Uwaga! w przypadku
obecności intensywnego
krwawienia w ocenie
poszkodowanego należy
zmienić schemat ABC
na C ABC
Pamiętaj! do poszkodowanego należy podejść od strony
jego nóg
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II, pkt.II.1)

25. POSTĘPOWANIE: sekwencja medycznych działań ratowniczych

• Ocena wrażenia ogólnego
• Ocena stanu świadomości – skala AVPU
• Ocena drożności dróg oddechowych (A)
• Ocena oddechu (B)
• Tlenoterapia według wskazań
• Ocena krążenia (C)
• Wywiad ratowniczy
• Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń
i dolegliwości – amputacja urazowa
• Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości
i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego – procedura nr 6
• Termoizolacja
• Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie
adekwatne do stanu poszkodowanego
W
s
p
a
r
c
i
e
p
s
y
c
h
i
c
z
n
e

26. AMPUTACJA CAŁKOWITA – odnalezione amputowane części ciała (1)

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

27. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

AMPUTACJA CAŁKOWITA – odnalezione
amputowane części ciała (2)
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

28. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

AMPUTACJA CAŁKOWITA – odnalezione
amputowane części ciała (3)
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

29. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

AMPUTACJA CAŁKOWITA – kikut
Należy skutecznie zatamować krwawienie
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

30. (patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

AMPUTACJA CZĘŚCIOWA
• Opatrunek jałowy zwilżony solą fizjologiczną
• W miarę możliwości opatrunek obłożyć termoforami
(workami) z zimną wodą z dodatkiem kostek lodu
• Unieruchomienie kończyny
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

31. PODSUMOWANIE

• Zamiana postępowania ABC na C ABC
• Kontrola poszkodowanego pod kątem obecności
objawów wstrząsu

32. LITERATURA

Zasady organizacji ratownictwa medycznego w ksrg. www.straz.gov.pl.
Wytyczne Europejskie Rady Resuscytacji., www.prc.krakow.pl.
Jankowski M., Górecka D. Leczenie
tlenem.www.mp.pl/interna/chapter/B16.IV.24.20. [dostęp:17.11.2020 r.].
Campbell J.E., Alson R.L.: International Trauma Life Support. Wydawnictwo
Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
Chomoncik M., Nitecki J.: Złote minuty w obrażeniach ciała. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
Chomoncik M., Nitecki J., Poparda W.: KPP w KSRG. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
Use of Tourniguets – 2019 Updates. www.realfirstaid.co.uk/tourniquets
Hemostatic Agents/Devices.
www.itrauma.org/wp-content/uploads/2014/04/Filips-LightningRoundsHemostaticDevices-3up.pdf

33.

RANY
AMPUTACJA URAZOWA
• DZIĘKUJĘ