«Мәңгілік ел» және «Рухани жаңғыру» – жаңа Қазақстанның философиясы. Дәріс №14

1.

Дәріс-презентация №14
«Мәңгілік ел» және «Рухани жаңғыру» –
жаңа Қазақстанның философиясы

2.

«Мәңгілік ел» және «Рухани жаңғыру» – жаңа
Қазақстанның философиясы
1.XXI ғасырда ұлттың өзіндік санасын қалыптастырудағы
проблемалар
2.Жаһандық әлемдегі Қазақстанның идентификациясы (бірегейленуі)
3. Қазіргі Қазақстандағы модернизация үдерісі
4.«Мәңгілік Ел» стратегиясы және «Рухани жаңғыру» - Казахстанның
тарихи дамуының жаңа векторлары

3.

«Ұлт» ұғымы
Ұлт (лат. «natio» - 1)«туылу»,
2)«ел/туған жер», 3)«тайпа, халық») – өз бірлігін сезіп және
өзінің белгілі жерінде бүкіл
билікті қолына алуға үміттенген адамдардың мәдени-саяси
қауымдастығы
Ұлттың белгілері: жердің, тілдің,
психологияның,
экономикалық,
мәдени және саяси өмірдің ортақтығы

4.

Ұлттың өзіндік санасы
Ұлттың
өзіндік
санасы – бұл халықтың
өзі туралы, өзінің мүдделері мен құндылықтарының бағыты туралы және өзге ұлттарға
көзқарасы туралы түсініктерінің жиынтығы

5.

А.Л. Кребер ұлттың өзіндік санасы туралы
Ұлттың өзіндік санасы адамдардың өздерін
белгілі ұлтқа жататынын сезуден басталады,
«тоқетерін айтқанда – өз тобының (in-group)
және одан тыс, сыртындағылардан «(outgroup)» айырмашылықты немесе бірлікті
сезуден басталады» (Л.А.Кребер)
Крёбер, Алфред Луис
(1876-1960)
американдық
антрополог
«Anthropology: Culture
Patterns & Processes
(1963)».

6.

XXI ғ. ұлттың өзіндік санасын
қалыптастырудағы проблемалар
XXI ғ. егеменді мемлекеттердегі ұлттардың
өзіндік санасын қалыпта-стырудағы
проблемалар:
- өз мемлекетін қалыптастырушы ұлттың
мәдени бірегейлігінің (өз-өзіне ұқсастығының)
қайта өркендеуі
- ұлттық консолидация
- ұлттық бірегейлікті нығайту
- азаматтық бірегейлікті дамыту
- өркениеттік бірегейлікті анықтау

7.

Хантингтон мәдени бірегейліктің қазіргі
замандағы өзектілігі туралы
Хантингтон:«…қазіргі әлемде
мәдени
бірегейліктер (этникалық, ұлттық, діни,
өркениеттік) бірінші орынға шыққан, ал
одақтар, антагонизмдер және мемлекеттік
саясат мәдениеттің жақындығына қарап,
мәдени айырмашылықтарды есепке алып,
қалыптасады»
Хантингтон Сэмюэл Филлипс
(1927-2008)
«Өркениеттердің
соқтығысуы?»
(1996)

8.

Жаһандық әлемдегі Қазақстанның өркениеттік
идентификациясы
Жаһандану
жағдайында
вестернизацияның
«тиісуіне»
(«вызов»)
Казақстан жауап беріп, өзінің өркениеттік
бірегейлігінің
шығыстық
сипатын
мойындайды
Руханилық жағынан қазақтар шығыс
мәдениетін қолдайды, ал, материалдық
қатынастар саласында батыс болмыстың
үлгілеріне
бағытталады:
өндіріспен
тұрмыста батыс технологиялық жетістіктерді
пайдаланады

9.

Евразияшылдық және Қазақстанның дамуы
Евразияшылдық ұғымның мазмұнына кіретіні:
–Европа мен Азия мәдениеттерінің диалогы туралы идея;
– евразиялық кеңістікте мемлекеттердің интеграциясы туралы идея
1994 ж. 29 наурызда—Н. Назарбаев ТМД елдерін Евразиялық одаққа
біріктіру туралы идеяны ұсынды
1996 ж. — Л.Н. Гумилев атындағы Евразиялық университет ашылды
2001 ж. —Евразиялық экономикалық қауымдастық ұйымдастырылды

10.

Қазіргі Қазақстандағы жаңғыру үрдісі
Назарбаев Н.Ә.
«Қазақстанның әлеуметтік
жаңғыруы: Жалпыға бірдей Еңбек
Қоғамына Жиырма қадам»,
2012 ж. 10 шілде)
«Бүгінгі таңда әлеуметтік жаңғырудың мақсаты мен мән-мағынасы –
қоғамды жаңа экономика жа-ғдайында
өмір сүруге дайындауда, Қазақстанның
жылдамдатылған экономикалық дамуы
мен қоғамдық игіліктерді кеңінен
қамтамасыз етудің арасында оңтайлы
балансты табуда, құқық пен әділеттілік
принциптеріне
негізделген әлеуметтік
қатынастарды бекітуде»

11.

Қазақстан Республикасында қазіргі жаңғырудың
бағыттары
«Әлеуметтік салада келесі
ерекше көңіл бөлу керек:
бағыттарға
1.Білім беру сапасын көтеру
2. Отбасы институты мен балаларға қолдау
көрсету, инклюзивті қоғамды қалыптастыру
Елбасы Қасым-Жомарт Токаевтің
Қазақстан халқына Жолдауы
«Конструктивті қоғамдық диалог
– Қазақстанның тұрақтылығы
мен гүлденуінің негізі»,
2019 ж. 2 қыркүйек
3.Медициналық қызмет көрсетудің сапасы мен
қолжетімді болуын қамтамасыз ету
4. Мәдениет қызметкерлерін қолдау
5. Әлеуметтік қолдау
дамыту
жүйесін ары қарай
6. Отандық зейнеткерлік жүйесін дамыту»

12.

Қазақстанда инклюзивті қоғамды қалыптастыру
дегеніміз не?
Бұл қоғамда әркім өзінің жынысына,
жас мөлшеріне, ұлтына, статусына,
денесі-нің және менталдық жағдайына
қарамастан, яғни тәуелсіз, өзін
әлеуметпен қабылданған, түсінілген және
толық құқылы мүшесі ретінде сезеді

13.

Қазақстан Республикасында саяси жаңғырудың
мәні
Саяси жаңғыру үрдісі қоғамның саяси
жүйесінің,
ең
алдымен
мемлекеттің
демократизациясын білдіреді.
Қоғам
мүшелерінің
санасында
либерализмнің құндылықтары неғұрлым
көбірек бекітіледі

14.

Гегель жоғарғы құндылық ретіндегі еркіндік
туралы
Гегель: «Еркіндік - ең ұлы құндылық
болып табылады, біз оның биік
шыңынан басқа құндылықтарға
қараймыз»
Г.В.Ф. Гегель
1770-1831

15.

Қазақстан Республикасындағы саяси құқықтар
мен бостандықтар
- заң алдында тең болу
- дін тұту бостандығы
-ар-ұждан бостандығы
-- өз сенімдерін еркін қалыптастыру құқығы
-сөз және баспа бостандығы - цензураға тыйым
салу
- жиналыс бостандығы: жабық ғимаратта да,
ашық аспан астында да жиналыс өткізу құқығы
- одақтарды құру бостандығы

16.

Қазақстан Республикасында саяси жаңғырудың
қазіргі мақсаты мен бағыттары
«Мықты Президент – ықпалы күшті Парламент –
есеп беретін Үкімет». Бұл әлі аяқталмаған іс, ол мақсат, оған біз жылдам қарқынмен жылжуымыз
керек. Саяси жүйенің бұл формуласы мемлекет
тұрақтылығының негізін білдіреді.
Елбасы Қасым-Жомарт
Токаевтің Қазақстан
халқына Жолдауы
«Конструк-тивті қоғамдық
диалог – Қазақстан-ның
тұрақтылығы мен
гүлденуінің негізі»,
2019 ж. 2 қыркүйек
1. Партиялық құрылыс үрдісін жалғастыру
2. Әлеуметпен тиімді кері байланыс
3. Митингтер туралы заңды жетілдіру
4. Қоғамдық келісімді нығайту

17.

«Мәңгілік ел» идеясы
«Мәңгілік Ел» тұжырымдамасында барлық қазақстандықтарды
біріктіретін басты құндылықтар аталып көрсетілген:
1.
Қазақстан тәуелсіздігі мен Астана
2. Біздің қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім
3. Зайырлы қоғам және жоғары деңгейдегі руханилық
4. Индустриализация мен инновациялар негізінде экономиканың өсуі
5.Жалпыға бірдей Еңбек Қоғамы
6. Тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы
7. Ұлттық қауіпсіздік және жалпыәлемдік пен регионалдық
проблемаларды шешуде біздің еліміздің қатысуы

18.

Әмбебап
жалпыадамзаттық
және
дәстүрлі
ұлттық
құндылықтарды
үйлестіру – Қазақстандағы жаңғыру
үрдісінің негізі
Жаһандану
үрдісі
жеткізген
әмбебап
жалпыадамзаттық демократиялық құндылықтарды және адамды өз халқымен, өз ұлттық
мәдениетімен біріктіретін дәстүрлі құндылықтарды
оңтайлы және өміршендік түрде үйлестіру
проблемасы ерекше өзектілікке ие болуда

19.

Қазақстан Республикасында қоғамдық сана
жаңғыруының негізгі бағыттары
Н.Ә. Назарбаев
«Болашаққа бағдар:
рухани жаңғыру»
2017ж. 17 сәуір
1.Бәсекеге қабілеттілік
2. Прагматизм
3. Ұлттық бірегейлікті сақтау
4. Білімнің салтанат қүруы
5. Қазақстанның революциялық емес,
эволюциялық дамуы
6. Сананың ашықтығы

20.

«Рухани жаңғыру» жобасы
1.
«Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тілінде 100 жаңа
оқулық» жобасы
2. «Туған жер» («Тәрбие және білім», «Атамекен», «Рухани
Қазына», «Ақпарат толқыны») жобасы
3. Мемлекеттік тілдің латын қарпіне көшу жобасы
4. «Қазақстанның қасиетті географиясы» жобасы
5. «Жаһандағы заманауи қазақстандық мәдениет» жобасы
6. «Қазақстандағы 100 жаңа есім»

21.

Әдебиеттер
1.Л.А. Кребер Избранное: Природа культуры: перевод с английского (2004).
М.: РОССПЭН, 1006 с.
2.Концепция формирования государственной идентичности Республики Казахстан.
(Одобрена распоряжением Президента Республики Казахстан 23 мая 1996 г. N2995.) //
Казахстанская правда. 1996. 29 мая.
3. Назарбаев Н.А. "Взгляд в будущее: модернизация общественного сознания".
http:// www. akorda. kz.
4. Назарбаев Н.А. "Мәңгілік Ел. Годы, равные векам. Эпоха, равная столетиям" –
Астана:
Деловой
мир
Астана,
2014.
–
368
с.