Маъруза 3
Яллиғланиш (inflammatio)
Яллиғланишнинг биологик мохияти
Яллиғланиш сабаблари
Яллиғланиш белгилари
Яллиғланиш ташқи белгилари
Яллиғланиш босқичлари
Альтерация патогенези
Яллиғланиш медиаторларининг классификацилаш асослари
Яллиғланиш медиаторлари
Яллиғланиш ўчоғидаги қон айланишига таъсир қилувчи омиллар
Яллиғланиш ўчоғидаги томир реакциялари
Экссудациянинг ахамияти
Экссудат турлари
Томир девори ўтказувчанлиги ортиши босќичлари
Репарация даражалари
Яллиғланиш тарихи
Яллиғланиш тарихи
Яллиғланиш тарихи
9.95M
Category: medicinemedicine

Яллиғланиш патофизиологияси. Маъруза 3

1. Маъруза 3

Яллиғланиш
патофизиологияси

2. Яллиғланиш (inflammatio)

бу юқори ривожланган организмларда
эволюцион тараққиёт натижасида
шикастланишга қарши юзага келган
бириктиручи тўқима, томир ва нерв
тизимларининг мураккаб махаллий химоямослашув реакцияси бўлиб, шикастловчи
омилни организмдан чиқаришга, хамда унинг
асоратларини чегаралашга қаратилган.

3.

4. Яллиғланишнинг биологик мохияти

шикастланишни тўхтатиш,
чегаралаш, шикастланган ўчоқни
некротик махсулотлардан тозалаш
ва тикланиш жараёнлари учун асос
яратишдан иборат

5. Яллиғланиш сабаблари

физикавий омиллар,
кимёвий омиллар,
биологик омиллар,
қон айланишининг бузилишлари
ўсма жараёнлари
иммун реакциялари.

6. Яллиғланиш белгилари

Эрамиздан аввалги 30 йил Цельс
яллиғланишнинг 4 асосий клиник
белгиларини аниқлади: қизариш (rubor),
шишиш (tumor), оғриқ (dolor) ва
хароратнинг кўтарилиши (calor). Гален
эрамизнинг II асрида бешинчи белгини –
функциянинг бузилишини (functio laesa)
қўшган.

7. Яллиғланиш ташқи белгилари

8.

9. Яллиғланиш босқичлари

Альтерация (alteratio)
- бирламчи
- иккиоамчи
Экссудация (exsudatio) и эмиграция (emigratio)
- томир реакциялари
-
қон суюқ қисмининг экстравазацияси
-
лейкоцитлар маргинацияси ва эммиграцияси
хемотаксис ва фагацитоз
Пролиферация (proliferatio)
-
- медиаторлар таъсири
- фибробластлар фаоллашуви
- фиброплазия и ангиогенез
- репарация

10. Альтерация патогенези

О2 фаол радикаллари
азот оксиди
мембранага хужум комплекси
лизосомал ферментлар
ўсма некрози фактори
лактоферрин
нейтрофилли ва макрофагал фагацитоз
хужайра билан белгиланган цитотоксиклик
АТга боғлиқ цитотоклик (NK)

11. Яллиғланиш медиаторларининг классификацилаш асослари

Келиб чиқишига кўра
хужайравий
организм суюќ мухитларидан
Биологик таъсирига кўра
томир девори ўтказувчанлигига таъсир этувчи
хемотаксисни стимулловчи
фагацитозни таъминловчи
Кимёвий тузилишига кўра
биоген аминлар
плазма ва тўќима кининлари
плазма оќсиллари
хужайра ичи оќсиллари
полипептидлар
ёѓ кислоталари
Локализациясига кўра
махаллий
циркуляцияланувчи

12. Яллиғланиш медиаторлари

биоген аминлар (серотонин, гистамин, катехоламинлар)
каллекреин-кинин тизими (кининлар, Хагеман омили,
плазмин)
комплемент тизими омиллари
лизосомал ферментлар
лимфокинлар
анафилаксиянинг секин киришувчи омили
простагландинлар

13.

14. Яллиғланиш ўчоғидаги қон айланишига таъсир қилувчи омиллар

Томиричи омиллари
- қон шаклий элементлари адгезияси ва аггрегацияси
- диспротеинемия
- сладж синдроми
- эндотелиоцитлар хусусиятининг ўзгаришлари
Томир ташқарисидаги омиллар
- шиш таъсирида томирларнинг сиқилиши
- паравазал бириктирувчи тўқима каркасининг
протеазалар таъсиридаги лизиси

15. Яллиғланиш ўчоғидаги томир реакциялари

қисқа муддатли томир спазми
артериал тўлақонлик
аралаш тўлақонлик
веноз тўлақонлик
стаз

16.

17.

18.

19. Экссудациянинг ахамияти

ҳимоя воситаларининг яллиғланиш ўчоғига
транспорти
яллиғланиш ўчоғида зарарли моддалар
концентрациясининг камайиши
қон плазмаси таркибидаги оқсиллар ҳисобига
яллиғланиш ўчоғининг чегараланиши
қон плазмаси таркибидаги протеазалар ҳисобига
яллиғланиш ўчоғидаги зарарли моддалар лизиси
чегараланиши

20.

21. Экссудат турлари

серозли
катарал
фибринозли
геморрагик
йирингли
чирикли
аралаш

22. Томир девори ўтказувчанлиги ортиши босќичлари

Эрта тез кечувчи босқич
Эрта турғун босқич
Кечиктирилган турғун босқич

23. Репарация даражалари

хужайравий
хужайралараро
тўқима

24. Яллиғланиш тарихи

Корнелий Цельс (э/а 30 йил) –
яллиғланиш белгиларини тарифлади
Гиппократ – яллиғланиш организм
асосини ташкил этувчи бирор бир
суюқлик мейёрининг ортиши
Сильвиус де ля Боэ (1680) –
яллиғланиш томирларнинг қон билан
хаддан зиёд тўлиб оқиши натижаси

25. Яллиғланиш тарихи

Гастингс (1801) – яллиғланишдаги томир
реакциялари
Дю Троше (1823) – қон шаклий элементларининг яллиғланиш ўчоғига чиқиши
Вирхов (1959) – нутритив-аттракцион теория,
репарация
Конгейм (1868) – яллиғланиш ўчоғидаги томир
реакцияларини мукаммал баёни

26. Яллиғланиш тарихи

Мечников (1884) – хемотаксис и фагацитоз
Шаде (1923) – яллиғланиш ўчоғидаги
физик-кимёвий ўзгаришлар
Льюис (1927) – яллиғланиш медиаторлари
English     Русский Rules