Правапіс

1.

Правапіс

2.

ПРАВАПІС о, э – а
о, э
а
толькі пад
націскам
на месцы о, э
не пад
націскам
горы,
дождж
гара,
дажджы

3.

ПРАВАПІС е, ё – я
ё
толькі
пад
націскам
я
на месцы е, ё
ў першым
складзе перад
націскам
е
пад націскам і
ва ўсіх іншых
складах,
акрамя
першага
складу перад
націскам
лёд
вясёлы
лядовы
павесялеў
ледзяны
вяселле

4.

ПРАВАПІС у – ў
У ПАЧАТКУ СЛОВА, КАЛІ ГЭТЫМ СЛОВАМ ПАЧЫНАЕЦЦА СКАЗ
У ПАЧАТКУ СЛОВА, КАЛІ ЯНО СТАІЦЬ ПАСЛЯ СЛОВА, ЯКОЕ
КАНЧАЕЦЦА НА ЗЫЧНУЮ ЦІ МЯККІ ЗНАК
У ПАЧАТКУ СЛОВА ПАСЛЯ ЗНАКА ПРЫПЫНКУ
У
У СЯРЭДЗІНЕ І Ў КАНЦЫ СЛОВА ПАСЛЯ ЦВЁРДЫХ ЗЫЧНЫХ
З’ЯЎЛЯЕЦЦА АСОБНЫМ СЛОВАМ І СТАІЦЬ ПАСЛЯ СЛОВА,
ЯКОЕ КАНЧАЕЦЦА НА ГАЛОСНУЮ
У ПАЧАТКУ СЛОВА, КАЛІ ПАПЯРЭДНЯЕ СЛОВА КАНЧАЕЦЦА НА
ГАЛОСНУЮ
У СЯРЭДЗІНЕ І Ў КАНЦЫ СЛОВА ПАСЛЯ ГАЛОСНЫХ
Ў

5.

ПРАВАПІС д – дз
д
дз
калі
абазначае
цвёрды гук [д]
калі
абазначае
мяккі гук [дз’]
дошка,
падыход
перад галоснымі
е, ё, ю, я, і:
дзяцел
перад літарай
в, калі яна абазначае
мяккі гук:
дзверы

6.

ПРАВАПІС т – ц
т
ц
калі абазначае
цвёрды гук [т]
калі
абазначае
мяккі гук [ц’]
самалёт
перад галоснымі
е, ё, ю, я, і:
у самалёце
перад літарай
в, калі яна абазначае
мяккі гук:
цвёрды

7.

ПРАВАПІС ЗВОНКІХ І ГЛУХІХ
ПАРНЫХ ЗЫЧНЫХ
ЗВОНКІЯ
ЗЫЧНЫЯ
ГЛУХІЯ
ЗЫЧНЫЯ
у сярэдзіне слова
перад глухімі
зычнымі і на канцы
слоў аглушаюцца:
у сярэдзіне слова
перад звонкімі
зычнымі
азванчаюцца:
ло[т]ка – лодка
гры[п] – грыб
мала[дз’]ба –
малацьба
Каб не памыліцца ў напісанні слоў з
парнымі звонкімі і глухімі зычнымі,
неабходна змяніць слова ці падабраць
праверачнае слова, каб у іх зычны
знаходзіўся перад галосным:
садок – сад, лыжачка – лыжка

8.

ПРАВАПІС СЛОЎ З ПАДОЎЖАНЫМІ
ЗЫЧНЫМІ
Зычныя, якія
падаўжаюцца
Прыклады
[з’]
[дз’]
[л’]
[н’]
[с’]
[ц’]
[ж]
[ч]
[ш]
завязь – завяззю
судзіць – суддзя
крыло – крылле
зелень – зеленню
колас – калоссе
жыць – жыццё
беражок – узбярэжжа
ноч – ноччу
зацішак – зацішша

9.

ПРАВАПІС АПОСТРАФА І РАЗДЗЯЛЯЛЬНАГА
МЯККАГА ЗНАКА
перад літарамі е, ё, ю, я, і,
калі яны абазначаюць два гукі
РАЗДЗЯЛЯЛЬНЫ
МЯККІ ЗНАК
у сярэдзіне слоў
пасля літар з, с, л, н,
дз, ц, калі яны
абазначаюць мяккія
зычныя гукі:
мільярд, каньён
Увага! Пасля ў
апостраф не
пішацца:
салаўі, здароўе
АПОСТРАФ
пасля прыставак,
якія канчаюцца на
зычны:
пад’ём, з’ехаць
у сярэдзіне слоў пасля
літар, якія
абазначаюць
цвёрдыя зычныя гукі:
пер’е, сям’я

10.

ПРАВАПІС ПРЫСТАВАК, ЯКІЯ
КАНЧАЮЦЦА НА ЗЫЧНЫЯ
ПРЫСТАЎКІ
з-(с-), уз-(ус-), без-,
бяз- (бес-, бяс-),
раз- (рас-)
ПРЫСТАЎКІ
аб-, ад-, над-, пад-,
прад-
з – перад літарамі,
якія абазначаюць
звонкія зычныя гукі:
зрабіць
с – перад літарамі,
якія абазначаюць
глухія зычныя гукі:
сплесці
пішуцца
аднолькава,
незалежна ад
вымаўлення:
адрэзаць, падпісаць

11.

ПРАВАПІС
не (ня) З ДЗЕЯСЛОВАМІ
Не (ня) пішацца
РАЗАМ
АСОБНА
з дзеясловамі,
якія без не (ня)
не ўжываюцца:
з усімі іншымі
дзеясловамі:
нездаровіцца,
ненавідзець
не плачу,
не сумую