Ғайса Хөсәйенов. “Һуңғы тарпан” хикәйәте

1.

Тема: Ғайса Хөсәйенов.
“Һуңғы тарпан”
хикәйәте.
Эпиграф.
Был заманда атҡа
мохтажлыҡ юҡ,
Һирәк уны хөрмәт итеүсе.
Ҡайҙа булды
Ат ҡәҙерен белгән
Полководец һәм көтөүсе…
Мөхәммәт Илбаев.

2.

• Филология фәндәре докторы, профессор,
Башҡорт Фәндәр академияһы академигы,
ғалим һәм языусы Ғайса Батыргәрәй улы
Хөсәйенов 1928 йылдың 10 апрелендә
Башҡортостандың Ҡырмыҫҡалы районы
Үтәгән ауылында тыуа.

3.

• Ғилми хеҙмәткәрлеге, ижады хаҡында
• Ғайса Батыргәрәй улы Хөсәйенов — йөҙәрләгән
ғилми хеҙмәттәр авторы, киң профилле ғалим.
Уның беренсе тәнҡит мәҡәләһе 1949 йылда “
Әҙәби Башҡортостан ” журналында баҫылып
сыға. Артабан ғалим С. Ҡудаш, Р. Ниғмәти, Д.
Юлтый, М. Кәрим, М.Өмөтбаев ижадтарына
арнап китаптар яҙҙы. Ғ. Хөсәйеновтың ғилми
етәкселегендә башҡорт әҙәбиәте тарихының алты
томлығы сыҡты

4.

• Әҙәбиәт ғилеме өлкәһендә күрһәткән
хеҙмәттәре өсөн Ғ. Хөсәйенов Халыҡтар
дуҫлығы ордены һәм миҙалдар менән
бүләкләнде. Ғалим Башҡортостан
Республикаһы (1976) һәм Рәсәй
Федерацияһының (1989) атҡаҙанған фән
эшмәкәре. “Заман. Әҙәбиәт. Әҙип” тигән
китабы өсөн уға 1980 йыл
республикабыҙҙың Салауат Юлаев
исемендәге премияһы бирелде.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

Шәхес
Әҙәбиәт
белгесе
Тәнҡитсе
Йәмәғәт
эшмәкәр
леге
Тарихсы
Ғалим
Ғайса Хөсәйенов
Әҙип

12.

13.

14.

15.

16.

17. Тәбиғәт – тере китап. Уның хәрефтәре – кейек-ҡоштар, биттәре – урмандар, йылға-күлдәр. Хәҙер тәбиғәт китабының биттәре төшөп,

тәләфләнеп, йоҡара
бара. Был бик хәүефле хәл. Ғалимдар
яҡын арала Ер шарында 1000 төр хайуан,
25 000 үҫемлек төрө юғалыуын фаразлай.
Урмандар минутына 20 гектарға кәмей
бара. Һуңғы 100 йыл эсендә 36 төр
һөтимәр хайуан, 94 ҡош төрө юҡҡа
сыҡҡан.

18.

19.

20.

“Башҡортостандың Ҡыҙыл китабы” –
кеше эшмәкәрлеге арҡаһында юҡҡа
сығыу сигенә килтереп еткерелгән
хайуандар тураһында һөйләй,
уларҙы һаҡлау юлдарын өйрәтә.
Һуңғы йылдарҙа, һәр баҫма һайын
унда индерелеүсе төрҙәр һаны
артҡандан-арта бара. Тәбиғәтте
һаҡлаусылар һәм, ғөмүмән, барлыҡ
кешеләр өсөн оло иҫкәртеү булып
яңғырай был.

21.

22.

23. Башҡорт аты