اهداف درمان بیماران مبتلا به سل

1.

2. سل: جلسه دوم Tuberculosis

‫ جلسه دوم‬:‫سل‬
Tuberculosis

3. اهداف درمان بیماران مبتلا به سل:

‫اهداف درمان بیماران مبتال به سل‪:‬‬
‫‪.1‬بهبود بیماران مسلول‪.‬‬
‫‪ .2‬پیشگیری از مرگ یا عوارض ناشی ازبیماری سل‪.‬‬
‫‪ .3‬پیشگیری از گسترش بیماری‪.‬‬
‫‪ .4‬پیشگیری از پیدایش موارد عود‪.‬‬
‫‪ .5‬پیشگیری از پیدایش موارد مقاوم به درمان‪.‬‬

4.

‫راهكار كنترل سل‬
DOTS
Directly Observed Treatment Short-course

5.

‫اركان اصلي اجراي راهكار ‪DOTS‬‬
‫• در دسترس قرار دادن خدمات تشخيصي و درماني رايگان در‬
‫همه سطوح بهداشتي و درماني كشور‪.‬‬
‫• اعمال سياست مديريتي قوي جهت مراقبت در اجراي صحيح ‪،‬‬
‫مؤثر ‪ ،‬فراگير و يكنواخت برنامه مبارزه با سل در سراسر كشور‪.‬‬
‫• مطالعه و ارزيابي نتايج درمان بيماران جهت مشخص نمودن‬
‫وضعيت كشور در امر موفقيت درمان و كشف بيماران موجود‬
‫در جامعه‪ ،‬به خصوص موارد مسري جديد و عود‪.‬‬

6.

‫اجزاء اصلي ‪DOTS‬‬
‫‪ - 1‬حمايت همه جانبه دولت (پشتيباني سياسي)‬
‫‪ - 2‬بيمار يابي غير فعال (پاسيو) با آزمايش ميكروسكوپي اسمير خلط‬
‫‪ - 3‬درمان با رژيم دارويي كوتاه مدت تحت نظارت مستقيم ‪،‬‬
‫حد اقل براي تمام بيماران با اسمير خلط مثبت‬
‫‪ - 4‬تدارك منظم نيازهاي دارويي ‪ ،‬آزمايشگاهي و تجهيزاتي‬
‫‪ - 5‬تثبيت نظام ثبت و گزارش دهي براي نظارت و ارزشيابي‬
‫‪ - 6‬تحقيق در سيستم خدمات بهداشتي درماني در رابطه با سل‬

7. دارو درمانی(استراتژی DOTS) درمان6ماهه 4HR ‌ / 2HRZE

‫دارو درمانی(استراتژی ‪)DOTS‬‬
‫درمان حمله ای به مدت ‪2‬ماه‬
‫(ریفامپسین‪-‬ایزونیازید‪-‬اتامبتول‪-‬پیرازینامید)‬
‫)‪2HRZE(S‬‬
‫درمان‪6‬ماهه‬
‫بیماران جدید با ‪:‬‬
‫اسمیرمثبت‬
‫اسمیرمنفی‬
‫خارج ریوی‬
‫درمان نگهدارنده به مدت ‪4‬ماه‪-‬‬
‫ایزونیازید‪-‬ریفامپسین‬‫‪4HR‬‬
‫‪2HRZE / 4HR‬‬

8.

‫درمان‪ 2‬ماه‬
‫‪HRZE‬‬
‫درمان‪8‬ماهه‬
‫عود یا شکست درمان‬
‫درمان‪1‬ماه‬
‫‪HRZE‬‬
‫درمان‪5‬ماه‬
‫‪HRE‬‬
‫•‬

9.

10.

‫واكنش هاي ناخواسته دارويي‬
‫ناشي از داروهاي ضد سل‬

11.

‫رويكرد عالمتي به عوارض ناخواسته داروهاي ضد سل‬
‫عوارض خفيف‬
‫داروهاي مسئول‬
‫بي اشتهايي‪ -‬تهوع‬
‫درد شكم‬
‫ريفامپين‬
‫درد مفاصل‬
‫پيرازيناميد‬
‫احساس سوزش در‬
‫پاها‬
‫ايزونيازيد‬
‫معالجه‬
‫درمان ادامه داده شود‬
‫داروها قبل از خواب مصرف‬
‫شود‬
‫دوز داروها كنترل گردد‬
‫آسپيرين‬
‫پيريدوكسين ‪100‬‬
‫ميليگرم‬

12.

‫رويكرد عالمتي به عوارض ناخواسته داروهاي ضد سل‬
‫عوارض شديد‬
‫داروهاي مسئول‬
‫زردي‬
‫(علتهاي ديگر رد شده باشد)‬
‫اغلب داراي ضد سل‬
‫معالجه‬
‫كليه داروها متوقف شود‬
‫تا زردي از بين برود‬
‫استفراغ‬
‫( احتمال هپاتيت دارويي)‬
‫اغلب داروهاي ضد سل‬
‫كليه داروها متوقف و تستهاي‬
‫كبدي به طور اورژانس كنترل‬
‫شود‬
‫اختالل بينايي‬
‫اتامبوتول‬
‫مصرف اتامبوتول متوقف شود‬
‫شوك ‪،‬‬
‫نارسايي حاد كليه‬
‫ريفامپين‬
‫مصرف ريفامپين متوقف شود‬

13. واکسیناسیون با ب.ث.ژ: هدف:ایجاد الودگی خوش خیم اولیه تحریک مقاومت اکتسابی در برابر آلودگی احتمالی بعدی با باسیل پرحدت مقدار:

‫واکسیناسیون با ب‪.‬ث‪.‬ژ‪:‬‬
‫هدف‪:‬ایجاد الودگی خوش خیم اولیه تحریک مقاومت اکتسابی در برابر آلودگی احتمالی بعدی با‬
‫باسیل پرحدت‬
‫مقدار‪:‬‬
‫‪-1‬کودکان زیر یکسال ‪ /05‬میلی لیتر‬
‫‪-2‬مقدار مصرف عادی ‪ / 1‬میلی لیتر‬
‫زمان تزریق‪:‬‬
‫بدو تولد‬
‫محل تزریق‪:‬‬
‫عضله دلتویید(داخل جلدی)‬

14. جلو گیری از سرایت بیماری:

‫جلو گیری از سرایت بیماری‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اطاق بیمارجداگانه وآفتاب گیر به همراه هوای کافی باشد‬
‫بیمار خلط خود را در ظرفی ریخته و آنرا بسوزاند‬
‫از ریختن خلط در معابر عمومی خود داری شود‬
‫در هنگام عطسه یا سرفه جلوی دهان خود را بگیرد‬
‫در صورت امکان از ماسک استفاده کند‬
‫از تماس مستقیم با افراد سالم بخصوص کودکان پرهیز شود‬

15. آزمون توبرکولین

‫آزمون توبرکولین‬
‫تست مانتو(تزریق ماده توبرکولین –قرائت تست بعد •‬
‫از‪72‬ساعت‬
‫سفتی‬
‫سرخی‬
‫واکنش •‬

16.

‫بيشتر از ‪10‬ميلی متر(آلوده به م‪.‬توبرکلوزيس)‬
‫‪ 6 -9‬میلی متر(واکنش غیر‬
‫اختصاصی آلوده به چند‬
‫مایکو باکترناجور‬
‫کمتر از ‪ 5‬میلیمتر(منفی)‬
‫فقط سفتی واکنش برای ما مهم است •‬

17. واکنش مثبت: شخص الوده به م.توبزکلوزیس است ولی دلیلی نیست که مبتلا به بیماری سل باشداما در کودکان کمتر از2 سال این واکنش معنی

‫واکنش مثبت‪:‬‬
‫شخص الوده به م‪.‬توبزکلوزیس است ولی دلیلی‬
‫نیست که مبتال به بیماری سل باشداما در کودکان‬
‫کمتر از‪ 2‬سال این واکنش معنی دار است‪-‬حتی‬
‫اگر عالیم بالینی نداشته باشد‬

18. واکنش منفی: در بسیاری از مبتلایان به بیماری سل ممکن است پاسخ ایمنی سلولی تضعیف شده باشد(مثلا“به خاطر بیماریهایی مثل هوچکین و

‫واکنش منفی‪:‬‬
‫در بسیاری از مبتالیان به بیماری سل ممکن است‬
‫پاسخ ایمنی سلولی تضعیف شده باشد(مثال“به‬
‫خاطر بیماریهایی مثل هوچکین و سرطانها و فرد‬
‫نتواند واکنش نشان دهد)پس این افراد بیشتر از‬
‫افرادی که واکنش آنها بین‪6‬تا ‪ 9‬میلی متر است‬
‫در معرض خطرند‪.‬ولی هرچه وسعت واکنش باال‬
‫باشد خطربروز بیماری هم باال می رود‬