Бірмүше және көпмүше тарауын қайталау. Сыныбы: 7

1.

2.

Пәні: Алгебра
Тақырыбы: Бірмүше және көпмүше тарауын қайталау
Сыныбы: 7 “А”
Пән мұғалімі: Муликова А.Б.
2012-2013 оқу жылы

3.

• Сабақтың тақырыбы: Бірмүше және көпмүше
тарауын қайталау.
Сабақтың мақсаттары:
• Білімділік: Оқушылардың бірмүше, бірмүшенің стандарт
түрі, көпмүше және оларға амалдар қолдану, көпмүшені
көбейткіштерге жіктеу жөнінде алған білімдерін тереңдету.
• Дамытушылық:
Ой - өрісін дамыту, ойлау қабілетін арттыру, теориялық
білімін практикада қолдан білу дағдысын қалыптастыру.
• Тәрбиелік: Шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа,
ұқыптылыққа баулу, ұжымдық ауызбіршілікке тәрбиелеу.
• Сабақтың түрі: Қайталау, Бекіту сабағы.
• Сабақтың әдісі: Топпен жұмыс, өз бетінше жұмыс
• Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, тест тапсырмалары
салынған слайдтар,компьютер,үлестірмелі топтамалар.

4. Сабақтың барысы:

• І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру, үш топқа бөліп отырғызу,
назарын сабаққа аудару, сабақтың мақсат, міндеттерін еске түсіндіру.
• ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
• ІІІ. Өткенге шолу.
• ІҮ. Ойлан тап (ауызша есептеу)
• ІІІ. Бекіту сабақ.
• ІV. Қорытынды:
Бағалау.
Үйге тапсырма беру.

5. Өткенге шолу

• 1. Бірмүше дегеніміз не?
Санды және әріпті көбейткіштермен олардың дәрежелерінің көбейтіндісі бірмүше деп аталады
• 2. Ұқсас мүшелер дегеніміз не?
Ортақ әріпті бөлігі бар және бір-бірінен айырмашылығы тек қана коэффицентте болатын
бірмүшелер ұқсас бірмүшелер деп аталады
• 3. Бірмүшеге мысалдар келтіріндер
• 4. Көпмүше деп нені айтамыз?
Бірнеше мүшелердің алгебралық қосындысын көпмүше деп айтамыз
• 5. Көпмүшені біріктіру денеіміз не?
Көпмүшелерді қосу арқылы оның барлық мүшелерін өз таңбаларымен тізбектеп жазып, ұқсас
мүшелерді біріктіру
• 6. Көпмүшені бірмүшеге көбейту денеіміз не?
Көпмүшені бірмүшеге көбейту үшін бірмүшені көпмүшенің әрбір мүшесіне көбейтіп, шыққан
көбейтінділерді қосу керек
• 7. Көпмүшені көпмүшеге көбейту деген не?
Көпмүшені көпмүшеге көбейту үшін бір көпмүшенің әрбір мүшесін екінші көпмүшенің әрбір
мүшесіне көбейтіп шыққан көбейтіндіні қосу керек
• 8. Көпмүшені бірмүшеге бөлу дегеніміз не?
Көпмүшені бірмүшеге бөлу үшін көпмүшенің әрбір мүшесін берілген бірмүшеге бөліп шыққан
нәтижелерді қосу керек

6. №1. Көбейтуді орындаңдар.

23 7
161
Бұл көбейтінді...
Натурал сандардың көбейтіндісі

7. №2. Көбейтуді орындаңдар.

5
4
2 1
9 23
3
Бұл көбейтінді...
Аралас сандардың көбейтіндісі

8. №3. Көбейтуді орындаңдар.

2,3 0,7 1,61
Бұл көбейтінді...
Ондық бөлшектердің көбейтіндісі

9. №4. Көбейтуді орындаңдар.

23 60 1380
Бұл көбейтінді...
Теріс сан мен он санның көбейтіндісі

10. №5. Көбейтуді орындаңдар.

2 x 3x
2
5
6x
7
Бұл көбейтінді...
Бірмүшелер көбейтіндісі

11. №6. Көбейтуді орындаңдар.

2 x (3x 5x )
2
5
6 x 10 x
7
3
Бұл көбейтінді...
Бірмүшенің көпмүшеге көбейтінідісі

12. №7. Көбейтуді орындаңдар.

(a b) (2c d )
2ac ad 2bc bd
Бұл көбейтінді...
Көпмүшенің көпмүшеге көбейтіндісі

13. Көпмүшені көпмүшеге көбейту

І
ІІ
( а - b )( 2c + d 2+ e) =
=a( 2c + d 2+ e) - b ( 2c + d 2+ e)=
=2ac + ad 2+ ae - 2bc - bd 2 - be

14.

I
II
(a b) (2c d )
I
II
=а( 2c + d) - b ( 2c + d)=
=2ac+ad-2bc-bd

15. №1.Есептеңдер.

1)(2 x y )( x 6)
3
2)(2 x y )( x 6)
2

16. №2.Есептеңдер.

3)(5c 4 )(5x 6)
4)( d 4 )(5 6d )

17. №3.Есептеңдер.

5)(d 4 )(5 6d )
6)( r ( 2))(5 ( r ))

18. №4.Көпмүше түрінде келтір.

1)(3x 5)( x 6) x
2
2)(2 y y )( y 6) y
2
3
3)(5с 4 )(3c 5) 20

19.

20.

ІІ. Топ.
4 х 2 у 3 23ху 34 13х 2 у 3 15
2
3
( ab 18b 2 ) (2 ab 4b 2 41)
3
4
1) Ұқсас мүшелерді біріктіру:
2) Көпмүшелерді қосу:
3) Көпмүшелерді азайту:
4) Көпмүшелерді көбейту:
5) Көпмүшелерді бөлу:
6) Көпмүшенің мәнін табу:
1 2 3 2
5 2 4 2
(1 х 2 у ) (3 х 4 у )
7
5
14
7
(3,5 х 2 у 3 6 х) * ( 3х 3 у 2 ху 2 0,1)
(12 х 2 9 х): (3х) + (6 х 3 3х 2 ) : х 2
2х5 4х3 3х5 5х3 4,
мұндағы х = 2

21.

1)
2)
3)
1 4 6 7 3 3 7 2
a b c ∙ a b c
Бірмүшені стандарт түрінде жазу:
2
4
3 4 5
3
3
x y
Көбейтуді орындау: 20 x y ∙
10
2
4
(
xyz
)
Дәрежеге келтіріп, мәнін табу:
,
13
мұндағы
х=
2 , у = -1 ,
4) Бөлуді орындау:
5) Теңдіктегі
*
7
10
3
0,243a b c
z=4
5
6
3
: 0,03a b c
орнына дұрыс теңдік шығу үшін, бірмүшені жазу:
12 x 2 y * 24 x 2 y

22.

1) Жақшаны ашу:
2) Теңдеуді шешу:
4ху( x
2 2 xy y 2 )
2
х
( х + 1 )( х + 4 ) –
3) Көбейткішке жіктеу: 21у
2
=0
+ 7у – 45у – 15
4) Тиімді тәсілмен шешу: 0,7 ∙ 2,7 – 1,4 ∙ 0,7 + 0,3 ∙
2,7 – 1,4 ∙ 0,3
5) Көпмүшені бірмүшеге бөлу:
3b3
6
4
7
3
4
a
( a b 24a b ) :

23.

Тексеру тест
Вариант 1
1. Ұқсас бірмүшеліктерді табыңыз : 1) 3ху; 2) 3а; 3) – 7ху; 4) – 7.
А. 1 и 2.
Б. 1 и 3.
В. 1 и 2, 3 и 4.
Вариант 2
1. Ұқсас бірмүшеліктерді табыңыз : 1) 5ху; 2) – 9; 3) 5ас; 4) – 9ху.
А. 1 и 3.
Б. 1 и 3, 2 и 4.
В. 1 и 4.
Вариант 1
2. Өрнектердің қайсысы көпмүшелік болады?
1) 5х + у3;
3.
2) 5ху3;
3) 5 + х + у3.
А. 3.
Б. 2.
В. 1 и
Вариант 2
2. Өрнектердің қайсысы көпмүшелік болады?
1) 4 + 3у – у2;
2) х2;
3) 7 – х;
4) а + с.
А. 2 и 3.
Б. 1 и 3.
В. 1, 3 и 4.
Вариант 1
3. Өрнекті ықшамдаңыз: (а2 а3)3.
а15.
А. а8.
Б. а18.
В.
Вариант 2
3. Өрнекті ықшамдаңыз: а3 (3а3)2.
А. 9а8.
Б. 6а9.
В. 9а9.

24.

Вариант 1
4. Көпмүшелікті стандарт түрге келтіріңіз: 4 х х х 2 – 6х5 + х3 х4.
А. 4х3 2 – 6х5 + х7. Б. 8х3 – 6х5 + х12.
В. х7 – 6х5 + 8х3.
Вариант 2
4. Көпмүшелікті стандарт түрге келтіріңіз : 6 а а а а 1,5 + 0,4 а3 5 – а6 а3.
А. 9а4 + 2а3 – а18.
Б. – а9 + 9а4 + 20а3.
В. – а9 + 9а4 + 2а3.
Вариант 1
5. Ықшамдаңыз: (9а – 2b) – (5а – 3b).
А. 4а + 5b.
Б. 4а + b.
В. 9аb.
Вариант 2
5. Ықшамдаңыз : (7х – 3у) – (8у – 6х).
А. х – 11у.
Вариант 1
6. Өрнекті көпмүше түрінде жаз. 2а(а2 + а + 1)?
А. 2а3 + а + 1.
Б. 2а3 + 2а2 + 2а.
В. 2а3 + 2а + 2.
Вариант 2
6. Өрнекті көпмүше түрінде жаз. 0,5х4(6х5 + х3 – 3)?
А. 3х9 + х7 – 1,5х4; Б. 3х9 + 0,5х7 – 1,5х4; В. 3х9 + х3 – 3.
Б. 13х – 11у.
В. х + 5у.