2.68M
Category: lawlaw

Ўзбекистон республикасида фармацевтика фаолиятини амалга оширилишида назорати юклатилган қонун ҳужжатлари

1.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ
ДОРИ ВОСИТАЛАРИ ВА ТИББИЙ ТЕХНИКА СИФАТИНИ
НАЗОРАТ ҚИЛИШ БОШ БОШҚАРМАСИ
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА
ФАРМАЦЕВТИКА ФАОЛИЯТИНИ
АМАЛГА ОШИРИЛИШИДА НАЗОРАТИ
ЮКЛАТИЛГАН ҚОНУН ҲУЖЖАТЛАРИ
Тошкент - 2011
1

2.

Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг биринчи ўринбосари, фармацевтика
фаолиятини Лицензиялаш кенгаши раиси, тиббиѐт фанлари доктори, профессор А.В. Алимов
таҳрири остида босмага тайѐрланди.
Тузувчилар: Х.К.Жалилов Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош
бошқармаси бошлиғи, фармацевтика фанлари доктори, профессор
И.К.Азизов Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси
бошлиғини муовини, фармацевтика фанлари доктори, профессор
Рецензентлар:
О.Н.Ходжиметов «Дори-дармон» акциядорлик компанияси бошқаруви раиси ўринбосари
Г.Х.Зуфарова Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги соғлиқни сақлашни ислоҳ
қилиш, хусусийлаштириш ва пуллик хизматлар Бошқармасининг бош мутахассиси,
фармацевтика фаолиятини лицензиялаш кенгаши масъул котиби
1

3.

Сўз боши
Республика аҳолисини безарар дори воситалари билан таъминлаш масалалари соғлиқни сақлаш
соҳасидаги тиббий хизмат кўрсатишнинг асосий омилларидан ҳисобланади. Тиббий ва фармацевтика
фаолиятни тўлақонли тўғри амалга оширилиши – касалликларни олдини олиш ва уларни даволашда
ҳал қилувчи аҳамият касб этади.
Ўзбекистон Республикаси раҳбарияти ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан дори воситалари
муомаласини турли йўналишларини такомиллаштириш борасида мунтазам тадбирлар амалга ошириб
келинмоқда.
Мамлакатимизда соғлиқни сақлаш соҳасида қабул қилинган бир қатор ҳуқуқий ҳужжатлар борки,
улар аҳоли саломатлиги муҳофазасини таъминлайди ва кафолатлайди.
Булар, биринчи навбатда дори воситаси муомаласини қонуний асосини яратиш ва
такомиллаштириб бориш, тегишли қонуности ҳужжатларни яратишда ўз ифодасини топган.
Ўзбекистон Республикаси ―Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисида‖ги, ―Фуқаролар
соғлиғини сақлаш тўғрисида‖ги, «Техник жиҳатдан тартибга солиш тўғрисида»ги, ―Истеъмолчилар
ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида‖ги қонунлари ва қатор қонуности ҳужжатларини қабул
қилиниши ва уларни амалиѐтга жорий этилиши бунинг яққол мисолидир.
Ушбу қонун ва қонуности ҳужжатлар асосида Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан фуқаролар
соғлиғини сақлаш соҳасида тармоқ давлат дастурларини амалга ошириш, фармацевтика фаолияти
билан шуғулланиш учун лицензиялар бериш, Ўзбекистон Республикаси худудида қўлланишга рухсат
этилган дори воситалар ва препаратларни стандартлаштириш ва серфикатлаштиришни амалга
ошириш, лаборатория, ишлаб чиқариш ва дорихона амалиѐти учун хос бўлган стандартларни
тасдиқлаш, дори воситалари ва тиббий буюмларнинг Давлат реестрини юритиш ҳамда рўйхатдан
ўтган дори воситалари бўйича маълумотларни бериб бориш вазифалари бажариб келинмоқда.
Маълумки, Ўзбекистон Республикасида дорихона муассасалари ҳамдўстлик давлатлари ичида
биринчилар қатори давлат тасарруфидан чиқарилди. Бу инсон саломатлигига бевосита таъсир
кўрсатувчи дори воситалари муомаласини истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи мавжуд ҳуқуқий мезонлар асосида ташкил этишни, бунинг учун соҳага тегишли барча ҳужжатларни тўплаш,
уларни мутахассисларга етказиш масаласини ўта долзарб вазифа қилиб қўйди.
Қўлланмага фармацевтика соҳасига тааллуқли Ўзбекистон Республикаси қонунлари, Ўзбекистон
Республикаси Президенти фармонлари, Вазирлар Маҳкамаси қарорлари, Соғлиқни сақлаш вазирлиги
буйруқлари ва идоралараро қабул қилинган ҳуқуқий ва меъѐрий ҳужжатлар киритилган.
Қўлланма фармацевтика соҳасидаги мутахассислар, фармацевтика фаолияти билан шуғулланувчи
кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлар, хусусий дорихона муассасалари мутахассислари, профессорўқитувчилар, талабалар ҳамда фармацевтика соҳасига қизиқадиган кенг китобхонлар оммасига
мўлжалланган бўлиб, унда соҳада учрайдиган саволларга жавоб топиш мумкин.
3

4.

I БЎЛИМ
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНЛАРИ
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
ФУҚАРОЛАР СОҒЛИҒИНИ САҚЛАШ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 й., 9-сон, 128-модда; 1999 й.,
5-сон, 124-модда; 2001 й., 5-сон, 89-модда; Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами,
2006 й., 41-сон, 405-модда; 2007 й., 40-сон, 411-модда; 2010 й., 20-сон, 148-модда)
I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1-модда. Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ҳамда бошқа қонун
ҳужжатларидан иборат.
Қорақалпоғистон Республикасида фуқароларнинг соғлиғини сақлаш соҳасидаги ҳуқуқий
муносабатлар Қорақалпоғистон Республикасининг қонун ҳужжатлари билан ҳам тартибга солинади.
Башарти халқаро шартномада фуқароларнинг соғлиғини сақлаш тўғрисидаги қонун
ҳужжатларидагидан ўзгача қоидалар белгиланган бўлса, у ҳолда халқаро шартнома қоидалари
қўлланади.
2-модда. Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг асосий вазифалари
Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг асосий вазифалари
қуйидагилардан иборат:
фуқароларнинг соғлиқни сақлашга доир ҳуқуқлари давлат томонидан кафолатланишини
таъминлаш;
фуқароларнинг соғлом турмуш тарзини шакллантириш;
давлат органлари, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, жамоат бирлашмаларининг фуқаролар
соғлиғини сақлаш соҳасидаги фаолиятини ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш.
3-модда. Фуқаролар соғлиғини сақлашнинг асосий принциплари
Фуқаролар соғлиғини сақлашнинг асосий принциплари қуйидагилардан иборат:
соғлиқни сақлаш соҳасида инсон ҳуқуқларига риоя қилиниши;
аҳолининг барча қатламлари тиббий ѐрдамдан баҳраманд бўла олиши;
профилактика чора-тадбирларининг устунлиги;
соғлиғини йўқотган тақдирда фуқароларнинг ижтимоий ҳимоя қилиниши;
тиббиѐт фанининг амалиѐт билан бирлиги.
4-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг фуқаролар соғлиғини сақлаш
соҳасидаги ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси:
соғлиқни сақлаш соҳасида инсон ҳуқуқлари ҳимоя қилинишини;
фуқаролар соғлиғини сақлаш соҳасидаги давлат сиѐсатини;
соғлиқни сақлаш ва тиббиѐт фанини ривожлантириш дастурлари тасдиқланиши ва маблағ билан
таъминланишини;
соғлиқни сақлаш давлат тизимини бошқаришни;
санитария-эпидемиология хотиржамлигини таъминлаш устидан назоратни;
фавқулодда вазиятларда одамларнинг ҳаѐтини сақлаб қолиш ва уларнинг соғлиғини муҳофаза
этиш чора-тадбирлари кўрилишини, фуқароларни фавқулодда вазият зонасидаги аҳвол ва
кўрилаѐтган чора-тадбирлардан хабардор қилишни;
фуқаролар соғлиғини сақлаш соҳасида статистика ҳисоби ва ҳисоботнинг ягона тизими
ўрнатилишини;
Ўзбекистон Республикаси фуқаролари тиббий суғуртасининг таянч дастурларини тасдиқлашни;
фуқароларнинг айрим гуруҳларига тиббий ѐрдам кўрсатишда ва уларни дори-дармон билан
таъминлашда имтиѐзлар белгилашни;
4

5.

давлат бошқарув органлари, хўжалик юритувчи субъектларнинг фуқаролар соғлиғини сақлаш
соҳасидаги, оилани, оналик ва болаликни муҳофаза қилиш борасидаги фаолиятларини
мувофиқлаштириб боришни ва назорат қилиб туришни;
қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни амалга оширади.
5-модда. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги:
соғлиқни сақлаш ва тиббий суғуртанинг норматив базасини, тиббий ѐрдам сифати ва ҳажми
давлат стандартларини ишлаб чиқишда иштирок этади;
барча тиббий муассасаларнинг фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисидаги қонун ҳужжатларига
риоя этиши устидан назоратни амалга оширади;
фуқаролар соғлиғини сақлаш соҳасида мақсадли давлат дастурларини амалга оширади;
давлат томонидан кафолатланган ҳажм доирасида аҳолига бирламчи тиббий-санитария ѐрдами
кўрсатилишини ташкил этади;
тиббиѐт ва фармацевтика фаолиятини лицензиялашни белгиланган тартибда амалга оширади;
давлат соғлиқни сақлаш тизими муассасаларида тиббий хизматлар тарифлари даражасини
тартибга солади;
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида қўлланилишига рухсат этилган дори воситалари ва
препаратларини стандартлаштириш ҳамда сертификатлаштиришни амалга оширади;
қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни амалга оширади.
(5-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2007 йил 2 октябрдаги ЎРҚ-118сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 40-сон, 411-модда)
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ўз ваколатлари доирасида даволашпрофилактика, санитария, эпидемияга қарши, радиация, экология масалалари юзасидан чиқарадиган
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги давлат органлари, корхоналар,
муассасалар, ташкилотлар, жамоат бирлашмалари ҳамда жисмоний шахслар томонидан бажарилиши
мажбурийдир.
6-модда. Маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг фуқаролар соғлиғини сақлаш соҳасидаги
ваколатлари
Маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг тасарруфига қуйидагилар киради:
соғлиқни сақлаш соҳасида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш;
фуқаролар соғлиғини сақлаш соҳасидаги қонун ҳужжатлари бажарилишини таъминлаш;
соғлиқни сақлаш тизимининг бошқарув органларини шакллантириш, унинг муассасалари
тармоғини ривожлантириш;
бирламчи тиббий-санитария ва тиббий-ижтимоий ѐрдамни ташкил этиш, улардан ҳамманинг
баҳраманд бўла олишини таъминлаш, тиббий ѐрдам сифатининг клиник-статистик стандартларига
риоя этилишини назорат қилиш, тасарруфдаги ҳудудда фуқароларни дори-дармонлар ва тиббиѐт
маҳсулотлари билан таъминлаш;
соғлиқни сақлаш харажатларини молиявий таъминлашнинг ўз манбаларини шакллантириш;
фуқароларнинг санитария-эпидемиология жиҳатидан хотиржамлигини таъминлаш, профилактика,
санитария-гигиена, эпидемияга қарши ва табиатни муҳофаза қилиш тадбирларини амалга ошириш;
атроф муҳитни муҳофаза этиш ва экологик хавфсизликни таъминлаш;
фавқулодда вазиятларда одамларнинг ҳаѐтини сақлаб қолиш ва уларнинг соғлиғини муҳофаза
этиш чора-тадбирларини кўриш, фуқароларни фавқулодда вазият зонасидаги аҳвол ва кўрилаѐтган
чора-тадбирлардан хабардор қилиш;
соғлиқни сақлаш тизими органлари, муассасалари ва корхоналари фаолиятини мувофиқлаштириш
ҳамда назорат қилиш, соғлиқни сақлаш муассасаларида кўрсатилаѐтган тиббий-ижтимоий ѐрдам
сифатини назорат қилиб бориш;
ногиронлар ва тиббий-ижтимоий ҳимояга муҳтож шахсларнинг куч-қувватини тиклайдиган
муассасалар ташкил этиш ва улар фаолиятини таъминлаш;
оилани, оналик ва болаликни муҳофаза қилиш чора-тадбирларини амалга ошириш;
фуқароларга санитария-гигиена ва экология таълими беришни ташкил этиш;
5

6.

соғлиқни сақлашнинг хусусий ва бошқа хил тизимларини ривожлантиришни рағбатлантирувчи
шароитлар яратиш;
(6-модда Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–I-сон Қонунига мувофиқ ўн
тўртинчи хатбоши билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни амалга ошириш.
7-модда. Соғлиқни сақлаш тизими
Ўзбекистон Республикасида соғлиқни сақлашнинг давлат, хусусий ва бошқа тизимлари
йиғиндисидан иборат ягона соғлиқни сақлаш тизими амал қилади.
8-модда. Давлат соғлиқни сақлаш тизими
Давлат соғлиқни сақлаш тизимига Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги,
Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, вилоятлар, Тошкент шаҳар соғлиқни
сақлашни бошқариш органлари, уларнинг шаҳар ва туман бўлинмалари киради. Давлат соғлиқни
сақлаш тизимига давлат мулки бўлган ва давлат соғлиқни сақлаш тизимининг бошқарув органларига
бўйсунувчи даволаш-профилактика ва илмий-тадқиқот муассасалари, тиббиѐт ва фармацевтика
ходимлари тайѐрлайдиган ҳамда уларни қайта тайѐргарликдан ўтказадиган ўқув юртлари,
фармацевтика корхоналари ва ташкилотлари, санитария-профилактика муассасалари, суд-тиббий
экспертиза муассасалари, тиббий дори-дармонлар ва тиббиѐт техникаси ишлаб чиқарадиган
корхоналар ҳамда асосий фаолияти фуқаролар соғлиғини сақлаш билан боғлиқ бошқа корхона,
муассаса ва ташкилотлар киради.
Илмий-тадқиқот институтларининг клиникалари, вазирликлар, идоралар, давлат корхоналари,
муассаса ва ташкилотлари барпо этадиган даволаш-профилактика ва дорихона муассасалари давлат
соғлиқни сақлаш тизимига киради.
Давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасалари аҳолига давлат
томонидан кафолатланган бепул тиббий ѐрдам кўрсатади. Бепул тиббий ѐрдам кўрасатиш ҳажми ва
тартиби қонун ҳужжатлар билан белгиланади.
Давлат томонидан кафолатланган тиббий ѐрдам ҳажмининг белгилангандан ортиқча тиббий ва
бошқа хил хизматлар кўрсатиш қўшимча хизматлар бўлиб, аҳоли томонидан белгиланган тартибда
ҳақ тўланади.
(8-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–Iсон Қонунига мувофиқ учинчи ва тўртинчи қисмлар билан алмаштирилган — Олий Мажлис
Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
9-модда. Давлат соғлиқни сақлаш тизимини маблағ билан таъминлаш
Давлат соғлиқни сақлаш тизимини маблағ билан таъминлаш манбалари қуйидагилардан иборат:
давлат бюджети маблағлари;
тиббий суғурта маблағлари;
фуқароларнинг соғлиғини сақлашга мўлжалланган мақсадли фондларнинг маблағлари;
даволаш-профилактика муассасаларининг давлат томонидан кафолатланган ҳажмидан ортиқча
тиббий ѐрдам кўрсатганлик учун ва пуллик хизматлар кўрсатганлик учун олинган маблағлари;
(9-модда Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–I-сон Қонунига мувофиқ
бешинчи хатбоши билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, жамоат бирлашмалари ҳамда жисмоний шахсларнинг
соғлиқни сақлаш муассасаларига ихтиѐрий ва хайрия бадаллари;
банкларнинг кредитлари;
қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар.
10-модда. Соғлиқни сақлашнинг хусусий ва бошқа хил тизимлари
Соғлиқни сақлашнинг хусусий ва бошқа хил тизимлари жумласига ўз маблағлари, жалб этилган
маблағлар ва қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа манбалар ҳисобидан молиялаштириладиган
даволаш-профилактика, дорихона муассасалари, тиббиѐт ва фармацевтика маҳсулотлари ишлаб
чиқарадиган корхоналар, шунингдек хусусий фармацевтика фаолияти билан шуғулланувчи
жисмоний шахслар киради;
(10-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 19 майдаги ЎРҚ-246сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 20-сон, 148-модда)
6

7.

Соғлиқни сақлашнинг хусусий ва бошқа хил тизимларига тааллуқли даволаш-профилактика
муассасалари фуқароларнинг айрим гуруҳларига бепул тиббий хизмат кўрсатадилар. Бундай
хизматларнинг ҳажми, рўйхати, уларни кўрсатиш тартиби ҳамда компенсацияси Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Соғлиқни сақлашнинг хусусий ва бошқа хил тизимларида фақат қонун ҳужжатларида белгиланган
тартибда қўлланилишига рухсат этилган профилактика, ташхис қўйиш ҳамда даволаш воситаларидан
фойдаланилади.
Соғлиқни сақлашнинг хусусий ва бошқа хил тизимлари белгиланган тартибда тиббий
ҳужжатларни юритиши ҳамда статистика маълумотларини тақдим этиши шарт.
(10-модда матни Ўзбекистон Республикасининг 2007 йил 2 октябрдаги ЎРҚ-118сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 40-сон, 411-модда)
11-модда. Тиббиѐт ва фармацевтика фаолиятини лицензиялаш
Тиббий фаолият тегишли лицензияга эга бўлган юридик шахслар томонидан, фармацевтика
фаолияти эса тегишли лицензияга эга бўлган юридик ва жисмоний шахслар томонидан амалга
оширилиши мумкин.
(11-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 19 майдаги ЎРҚ-246сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 20-сон, 148-модда)
Тиббиѐт ва фармацевтика фаолиятини амалга ошириш учун лицензиялар бериш тартиби ҳамда
шартлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
(11-модданинг номи ва иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги
ЎРҚ-59-сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
12-модда. Аҳолининг санитария-эпидемиология жиҳатидан хотиржамлиги
Аҳолининг санитария-эпидемиология жиҳатидан хотиржамлиги қонун ҳужжатларига мувофиқ
давлат органлари, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, жамоат бирлашмалари ва фуқаролар
томонидан санитария-гигиена йўсинидаги ҳамда эпидемияга қарши тадбирлар ўтказилиши орқали
таъминланади.
II. ФУҚАРОЛАРНИНГ СОҒЛИҒИНИ ҲУҚУҚИЙ ЖИҲАТДАН МУҲОФАЗА ҚИЛИШ
13-модда. Фуқароларнинг соғлиқни сақлаш ҳуқуқи
Ўзбекистон Республикаси фуқаролари соғлиқни сақлаш борасида дахлсиз ҳуқуққа эгадирлар.
Давлат ѐши, жинси, ирқи, миллати, тили, динга муносабати, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди,
шахсий ва ижтимоий мавқеидан қатъи назар фуқароларнинг соғлиғи сақланишини таъминлайди.
Давлат фуқароларда касалликларнинг ҳар қандай шакллари борлигидан қатъи назар, уларнинг
камситишлардан ҳимоя қилинишини кафолатлайди. Ушбу қоидани бузишда айбдор бўлган шахслар
қонунда белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
14-модда. Ажнабий фуқаролар, фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг соғлиқни сақлаш ҳуқуқи
Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги ажнабий фуқароларнинг соғлиқни сақлаш ҳуқуқи
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларига мувофиқ кафолатланади.
Ўзбекистон Республикасида доимий яшовчи фуқаролиги бўлмаган шахслар, соғлиқни сақлашда
Ўзбекистон Республикасининг фуқаролари билан тенг ҳуқуқдан фойдаланадилар.
(14-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2007 йил 2 октябрдаги ЎРҚ-118сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 40-сон, 411-модда)
Ушбу модданинг биринчи ва иккинчи қисмларида кўрсатиб ўтилган шахсларга тиббий ѐрдам
кўрсатиш тартибини Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилайди.
15-модда. Фуқароларнинг соғлиққа таъсир этувчи омиллар ҳақида ахборот олиш ҳуқуқи
Фуқаролар соғлиққа таъсир этувчи омиллар ҳақида, шу жумладан яшаш ҳудудининг санитарияэпидемиология жиҳатидан хотиржамлиги тўғрисида, овқатланишнинг оқилона нормалари хусусида,
товарлар, ишлар, хизматлар, уларнинг хавфсизлиги, санитария нормалари ва қоидаларига
мувофиқлиги тўғрисида ўз вақтида ва аниқ ахборот олиш ҳуқуқига эга.
16-модда. Фуқароларнинг тиббий-ижтимоий ѐрдам олиш ҳуқуқи
Касал бўлиб қолганда, меҳнат лаѐқатини йўқотганда ва бошқа ҳолларда фуқаролар профилактик,
ташхис қўйиш-даволаш, куч-қувватни тиклаш, санаторий-курорт, протез-ортопедия ѐрдами ва бошқа
хил ѐрдамни, шунингдек беморларни, меҳнатга лаѐқатсиз ва ногирон кишиларни боқиш7

8.

парваришлаш юзасидан ижтимоий чора-тадбирларни, шу жумладан вақтинча меҳнатга лаѐқатсизлик
нафақаси тўлашни ўз ичига оладиган тиббий-ижтимоий ѐрдам олиш ҳуқуқига эга.
Тиббий-ижтимоий ѐрдам тиббиѐт ходимлари ва бошқа мутахассислар томонидан кўрсатилади.
Фуқаролар ўзларини ихтиѐрий равишда тиббий суғурта қилдириш асосида, шунингдек
корхоналар, муассасалар ва ташкилотларнинг маблағлари, ўз шахсий маблағлари ҳамда қонун
ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобидан қўшимча тиббий ва бошқа хил
хизматлардан фойдаланиш ҳуқуқига эга.
Фуқароларнинг айрим тоифалари протезлар, ортопедик ва мослама буюмлар, эшитиш
аппаратлари, ҳаракатланиш воситалари ва бошқа махсус воситалар билан имтиѐзли тарзда
таъминланиш ҳуқуқига эга. Бундай ҳуқуққа эга бўлган фуқароларнинг тоифаларини, шунингдек
уларни таъминлаш шартлари ва тартибини Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси
белгилайди.
Фуқаролар ихтисослашган соғлиқни сақлаш, меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш
муассасаларида тиббий экспертизадан ўтиш ҳуқуқига эга.
(16-модданинг бешинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 12 майдаги 220–IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 5 -сон, 89-модда)
17-модда. Айрим турдаги касб-кор билан шуғулланувчи фуқароларнинг соғлиғини сақлаш
Фуқароларнинг соғлиғини сақлаш, юқумли ва касб касалликларининг олдини олиш мақсадида
рўйхатини Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги тасдиқлайдиган ишлаб
чиқаришлар ҳамда айрим касбларнинг ходимлари ишга кириш вақтида дастлабки мажбурий тиббий
кўрикдан ҳамда кейинчалик вақти-вақти билан тиббий кўрикдан ўтадилар.
(17-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–Iсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
Соғлиғининг ҳолатига кўра фуқаро айрим турдаги касб-кор ҳамда юқори даражали хавф манбаи
бўлган фаолият билан шуғулланишга вақтинча ѐки доимий лаѐқатсиз деб топилиши мумкин. Бундай
қарор тиббиѐт нуқтаи назаридан шуғулланиш номақбул деб топилган фаолиятлар рўйхатига мувофиқ
ҳолда тиббий комиссиялар чиқарган хулоса асосида қабул қилинади ва унинг устидан судга шикоят
қилиниши мумкин.
Тиббиѐт нуқтаи назаридан шуғулланиш номақбул деб топилган айрим турдаги касб-кор ва юқори
даражада хавфли манба билан боғлиқ фаолиятлар рўйхати Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни
сақлаш вазирлиги томонидан Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза
қилиш вазирлиги ҳамда Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси Кенгаши билан биргаликда
белгиланади ҳамда беш йилда камида бир марта қайта кўриб чиқилади.
(17-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 12 майдаги 220–IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 5 -сон, 89-модда)
Иш берувчилар ўз ходимларининг мажбурий тиббий кўрикдан ўз вақтида ўтиши учун ва
мажбурий тиббий кўрикдан ўтмаган шахсларни ишга қўйиш натижасида фуқароларнинг соғлиғига
етказилган зарарли оқибатлар учун жавобгар бўладилар.
18-модда. Оила соғлиғини сақлаш
Ҳар бир фуқаро давлат соғлиқни сақлаш тизими муассасаларида оилага тааллуқли масалалар,
ўзида ижтимоий аҳамиятли касалликлар ва атрофдагилар учун хавфли бўлган касалликлар борйўқлиги юзасидан, никоҳ ва оила муносабатларининг тиббий-руҳий жиҳатлари юзасидан бепул
маслаҳатлар олиш, шунингдек тиббий-ирсий ҳамда бошқа масалалар юзасидан маслаҳатлар олиш ва
текширувдан ўтиш ҳуқуқига эга.
Ҳар бир оила ўзига оилавий шифокор танлаш ҳуқуқига эга.
Болали оилалар фуқаролар соғлиғини сақлаш соҳасида қонун ҳужжатларида белгиланган
имтиѐзлардан фойдаланиш ҳуқуқига эга.
Уч ѐшга тўлмаган болалар, шунингдек шифокорларнинг хулосасига кўра қўшимча қаровга муҳтож
бўлган катта ѐшдаги касали оғир болалар стационар шифохонада даволанаѐтганида уларнинг отаси
ѐки онасига ѐхуд оиланинг болани бевосита парваришлаѐтган бошқа аъзосига даволаш муассасасида
унинг ѐнида бирга бўлиши учун имконият яратилади ва меҳнатга лаѐқатсизлик варақаси берилади.
19-модда. Вояга етмаганларнинг ҳуқуқлари
8

9.

Давлат вояга етмаганларнинг соғлиқни сақлаш ҳуқуқларини уларнинг жисмоний, маънавий
ривожланиши учун, касалликларнинг олдини олиш учун энг қулай шароит яратиш, шунингдек
мактабгача тарбия муассасалари, мактаблар ва бошқа муассасаларда тиббий хизматни йўлга қўйиш
орқали таъминлайди.
Вояга етмаганлар қуйидаги ҳуқуқларга эга:
Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланадиган тартибда диспансер назоратида бўлиш
ҳамда болалар ва ўсмирларнинг даволаш-профилактика муассасаларида даволаниш;
санитария-гигиена таълими олиш, ўқиш ҳамда ўзларининг физиологик хусусиятлари ва соғлиғига
мос шароитларда меҳнат қилиш;
касбга яроқлилигини аниқлаш чоғида бюджет маблағлари ҳисобидан бепул тиббий маслаҳатлар
олиш;
соғлиқлари тўғрисида ўзлари учун қулай тарзда зарур ахборот олиш.
Ўн тўрт ѐшдан ошган вояга етмаганлар маълумотларни билган ҳолда тиббий аралашувга ихтиѐрий
равишда розилик бериш ѐки уни рад этиш ҳуқуқига эга.
(19-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–Iсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
Жисмоний ѐки руҳий ривожланишида нуқсони бор вояга етмаганлар ота-оналарининг ѐки улар
ўрнини босувчи шахсларнинг аризасига кўра бюджет маблағлари, хайрия жамғармалари ва бошқа
фондларнинг маблағлари, шунингдек ота-оналар ѐки уларнинг ўрнини босувчи шахсларнинг
маблағлари ҳисобидан ижтимоий ҳимоя тизими муассасаларида яшашлари мумкин.
Ота-оналар ѐки бошқа шахсларнинг ўз тарбиясидаги вояга етмаганларнинг ҳуқуқлари ва
манфаатларини бузишлари, уларни тарбиялашдан бўйин товлашлари, вояга етмаганлар билан
уларнинг соғлиғига зарар етказадиган даражада шафқатсиз муносабатда бўлишлари қонунда
белгиланган тартибда жавобгарликка тортишга сабаб бўлади.
20-модда. Ҳарбий хизматчилар, ҳарбий ва муқобил хизматга чақириладиган ҳамда ҳарбий
хизматга контракт бўйича кирадиган фуқароларнинг ҳуқуқлари
Ҳарбий хизматчилар ҳарбий хизматга яроқли ѐки яроқсиз эканликларини аниқлаш учун тиббий
текширувдан ўтиш ҳамда ҳарбий-тиббий комиссиянинг хулосаси асосида ҳарбий хизматдан
муддатидан илгари бўшатилиш ҳуқуқига эга.
Ҳарбий ва муқобил хизматга чақириладиган ѐки ҳарбий хизматга контракт бўйича кирадиган
фуқаролар тиббий текширувдан ўтади ҳамда соғлиғига кўра ҳарбий хизматга чақирувни кечиктириш
ѐки чақирувдан озод этилиш ҳуқуқини берадиган тиббий маълумотлар тўғрисида тўлиқ ахборот
олиш ҳуқуқига эга.
21-модда. Пенсия ѐшидаги фуқароларнинг ҳуқуқлари
Пенсия билан таъминланиш ҳуқуқини берадиган ѐшга етган фуқароларга давлат соғлиқни сақлаш
ва меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш тизими муассасаларида тиббий-ижтимоий ѐрдам
кўрсатилади.
(21-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 12 майдаги 220–IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 5 -сон, 89-модда)
Тиббий-ижтимоий ѐрдам кўрсатиш ўз ичига стационар-амбулатория йўли билан даволашни,
санаторий ва дам олиш уйларида соғломлаштиришни, ѐлғиз кексаларга уларнинг ўз уйида ҳамда
интернат-уйларда хизмат кўрсатишни қамраб олади.
Пенсия ѐшидаги фуқаролар тиббий хулоса асосида қонун ҳужжатларига мувофиқ ижтимоий
суғурта маблағлари, меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш органларининг маблағлари ҳамда
корхоналар, муассасалар ва ташкилотларнинг маблағлари ҳисобидан куч-қувватни тиклаш ҳуқуқига
эга.
(21-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 12 майдаги 220–IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 5 -сон, 89-модда)
22-модда. Ногиронларнинг ҳуқуқлари
Ногиронлар, шу жумладан ногирон болалар ва болаликдан ногиронлар тиббий-ижтимоий ѐрдам
олиш, куч-қувватни тиклашнинг барча турларидан фойдаланиш, дори-дармонлар, протез-ортопедия
9

10.

мосламалари, ҳаракатланиш воситалари билан имтиѐзли асосларда таъминланиш, шунингдек касбкор эгаллаш ва қайта тайѐргарликдан ўтиш ҳуқуқига эга.
Ногиронлар давлат соғлиқни сақлаш тизими ва меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш
муассасаларида бепул тиббий-ижтимоий ѐрдам олиш, ўз уйларида парвариш қилиниш, ўзганинг
парваришига муҳтож бўлган ѐлғиз ногиронлар ва сурункали руҳий хасталикларга чалинган
ногиронлар эса ижтимоий таъминот муассасаларида яшаш ҳуқуқига эга.
(22-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 12 майдаги 220–IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 5 -сон, 89-модда)
Ногиронларга тиббий-ижтимоий ѐрдам кўрсатиш тартиби ва уларга бериладиган имтиѐзлар
рўйхати қонун ҳужжатларида белгилаб қўйилади.
23-модда. Фавқулодда вазиятлар туфайли жабр кўрган фуқароларнинг ҳуқуқлари
Фавқулодда вазият туфайли жабр кўрган фуқаролар бепул тиббий ѐрдам олиш ва соғлиқни тиклаш
тарзида даволаниш, фавқулодда вазият оқибатларини бартараф этиш ҳамда ҳаѐти ва соғлиқларига
таҳдид солаѐтган хавфни камайтиришга қаратилган гигиена чора-тадбирлари ва эпидемияга қарши
чора-тадбирлар ўтказиш ҳуқуқига эга.
Фавқулодда вазият шароитида одамларни қутқариш ва тиббий ѐрдам кўрсатиш чоғида жабр
кўрган фуқароларга бепул даволаниш, шу жумладан санаторий ва курортларда даволаниш, кучқувватни тиклашнинг барча турларидан фойдаланиш, шунингдек қонун ҳужжатларида белгиланган
тартибда моддий компенсация олиш кафолатланади.
24-модда. Беморнинг ҳуқуқлари
Бемор тиббий ѐрдам сўраб мурожаат қилган ва тиббий ѐрдам олаѐтган пайтда қуйидаги
ҳуқуқларга эга:
тиббиѐт ходимлари ва хизмат кўрсатувчи ходимларнинг ҳурмат ва меҳр-мурувват кўрсатишлари;
шифокорни ва даволаш-профилактика муассасасини танлаш;
санитария-гигиена талабларига жавоб берадиган шароитда текширувдан ўтиш, даволаниш ва
парвариш қилиниш;
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилаб қўйган тартибда ўз илтимосига
кўра бошқа мутахассисларнинг консилиум қилиши ва улардан маслаҳатлар олиш;
тиббий ѐрдам сўраб мурожаат қилганлиги, соғлиғининг ҳолати, қўйилган ташхис тўғрисидаги
маълумотлар ҳамда уни текшириш ва даволаш чоғида олинган бошқа маълумотлар сир сақланиши;
тиббий аралашувга ўз ихтиѐри билан розилик бериш ѐки уни рад этиш;
ўз ҳуқуқ ва бурчлари хусусида ҳамда соғлиғининг ҳолати ҳақида маълумот олиш, шунингдек
соғлиғининг ҳолатига доир маълумотларни унинг манфаатини кўзлаган ҳолда берса бўладиган
шахсларни танлаш;
ихтиѐрий тиббий суғурта доирасида тиббий ва бошқа хил хизматлардан фойдаланиш;
тиббий ѐрдам кўрсатиш вақтида соғлиғига зарар етказилган тақдирда кўрилган зарарнинг ўрни
қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қопланиши;
ҳуқуқини ҳимоя қилиши учун ҳузурига адвокат ѐки бошқа қонуний вакил қўйилиши.
Ҳуқуқлари бузилган тақдирда бемор ѐки унинг қонуний вакили бевосита даволаш-профилактика
муассасасининг раҳбари ѐки бошқа мансабдор шахсига, юқори бошқарув органига ѐки судга шикоят
билан мурожаат қилиши мумкин.
25-модда. Фуқароларнинг ўз соғлиғининг ҳолати тўғрисида маълумот олиш ҳуқуқи
Ҳар бир фуқаро ўз соғлиғининг ҳолати тўғрисида маълумот, шу жумладан текшириш натижалари,
қандай касали борлиги, қандай ташхис қўйилганлиги, касалликнинг бундан буѐн қандай кечишига
оид тахминлар, даволаш усуллари ва бу усуллар билан боғлиқ хавф-хатар, тиббий аралашувнинг
эҳтимол тутилган турлари ва уларнинг оқибатлари, амалга оширилган даволашнинг натижалари
тўғрисидаги маълумотларни олиш ҳуқуқига эга.
Фуқаронинг соғлиғи ҳақидаги маълумотни унинг ўзига, ўн тўрт ѐшга тўлмаган шахслар ҳамда
қонунда белгиланган тартибда муомалага лаѐқатсиз деб топилган фуқаролар соғлиғи тўғрисидаги
маълумотларни эса уларнинг қонуний вакилларига даволаш-профилактика муассасасининг
даволовчи шифокори, бўлим мудири ѐки текшириш ва даволашда бевосита қатнашаѐтган бошқа
мутахассислар беради.
10

11.

(25-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–Iсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
Касалликнинг кечиши номақбул деб тахмин қилинган ҳолларда бу ҳақда фуқарога ва, башарти
унинг ўзи оила аъзоларига хабар қилишни тақиқламаган ва (ѐки) бундай маълумот берилиши учун
бирор шахсни тайинламаган бўлса, беморнинг оила аъзоларига тиббий-одоб меъѐрларига риоя
қилган ҳолда хабар қилиниши керак.
Фуқаронинг талабига мувофиқ унга соғлиғининг ҳолатини акс эттирувчи тиббий ҳужжатлардан
кўчирмалар берилади.
Фуқаронинг тиббий ҳужжатларида акс этган маълумотлар шифокорлик сири бўлиб, у фақат ушбу
Қонун 45-моддасининг учинчи қисмида назарда тутилган асослардагина фуқаронинг розилигисиз
тақдим этилиши мумкин.
26-модда. Тиббий аралашувга розилик бериш
Фуқаронинг ўз касалига доир маълумотларни билган ҳолда ўз ихтиѐри билан розилик бериши
тиббий аралашувнинг дастлабки зарур шартидир.
Фуқаронинг аҳволи ўз хоҳиш-иродасини изҳор этишга имкон бермайдиган, тиббий аралашувни
эса кечиктириб бўлмайдиган ҳолларда фуқаронинг манфаатини кўзлаб тиббий аралашувни амалга
ошириш масаласини консилиум ҳал қилади, башарти консилиумга йиғилишнинг иложи бўлмаган
тақдирда эса, кейинчалик даволаш-профилактика муассасасининг мансабдор шахсларини хабардор
қилиш шарти билан бевосита даволовчи (навбатчи) шифокор ҳал этади.
Ўн тўрт ѐшга тўлмаган шахсларга ва қонунда белгиланган тартибда муомалага лаѐқатсиз деб
топилган фуқароларга нисбатан тиббий аралашувга уларнинг қонуний вакиллари розилик беради.
Ота-она ѐки бошқа қонуний вакиллар йўқлигида тиббий аралашув тўғрисидаги қарорни консилиум
қабул қилади, башарти консилиумга йиғилишнинг иложи бўлмаган тақдирда эса, кейинчалик
даволаш-профилактика муассасасининг мансабдор шахслари ва беморнинг қонуний вакилларини
хабардор қилиш шарти билан бевосита даволовчи (навбатчи) шифокор қабул қилади.
(26-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–Iсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
27-модда. Тиббий аралашувни рад этиш
Фуқаро ѐки унинг қонуний вакили тиббий аралашувни рад этиш ѐки унинг тўхтатилишини талаб
қилиш ҳуқуқига эга, ушбу Қонуннинг 28-моддасида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
Бундай ҳолларда шифокор ѐзма тасдиқнома олишга, агар тасдиқнома олишнинг иложи бўлмаса —
тиббий аралашувни рад этишни гувоҳлар иштирокида тегишли далолатнома билан гувоҳлантириб
олишга ҳақлидир.
Башарти тиббий аралашувни беморнинг қонуний вакили рад этса ва бу ҳол бемор учун оғир
оқибатлар келтириб чиқариши мумкин бўлса, шифокор бу ҳақда васийлик ва ҳомийлик органларини
хабардор қилиши шарт.
28-модда. Фуқароларнинг розилигисиз тиббий ѐрдам кўрсатиш
Атрофдагилар учун хавфли касалликка чалинган шахсларга фуқаролар ѐки улар қонуний
вакилларининг розилигисиз тиббий ѐрдам кўрсатилишига (тиббий кўрикдан ўтказиш, касалхонага
ѐтқизиш, кузатиш ва яккалаб қўйишга) қонун ҳужжатларида белгиланган асосларда ва тартибда йўл
қўйилади.
III. ФУҚАРОЛАРГА ТИББИЙ-ИЖТИМОИЙ ЁРДАМ КЎРСАТИШ
29-модда. Бирламчи тиббий-санитария ѐрдами
Давлат соғлиқни сақлаш тизими, меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш, жамоат
бирлашмаларининг муассасалари кўрсатадиган бирламчи тиббий-санитария ѐрдами тиббий хизмат
кўрсатишнинг асосий, қулай ва бепул тури бўлиб, қуйидагиларни ўз ичига олади:
энг кўп тарқалган касалликлар, шикастланиш, заҳарланиш ва шошилинч ѐрдам талаб этиладиган
бошқа ҳолатларни даволашни;
санитария-гигиенага доир ва эпидемияга қарши чора-тадбирлар, энг муҳим касалликларнинг
тиббий профилактикасини ўтказишни;
оилани, оналик ва болаликни муҳофаза қилиш тадбирларини, турар жойларда фуқароларга
тиббий-санитария ѐрдами кўрсатиш билан боғлиқ бошқа чора-тадбирлар кўришни.
11

12.

(29-модданинг биринчи қисми биринчи хатбоши Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 12
майдаги 220–II-сон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 5 -сон, 89-модда)
Хусусий ва бошқа хил соғлиқни сақлаш тизимларининг муассасалари томонидан кўрсатиладиган
бирламчи тиббий-санитария ѐрдами шартнома асосида амалга оширилади ушбу Қонун 10моддасининг иккинчи қисмига мувофиқ шундай ѐрдам кўрсатиладиган фуқароларнинг айрим
гуруҳлари бундан мустасно.
(29-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–Iсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
Бирламчи тиббий-санитария ѐрдами кўрсатишнинг ҳажми ва тартибини Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилайди.
30-модда. Шошилинч ва тез тиббий ѐрдам
Фуқаролар соғлиқни сақлаш тизимининг ҳар қандай даволаш-профилактика муассасасида
шошилинч тиббий ѐрдам олиш ҳуқуқига эга.
Тиббиѐт ва фармацевтика ходимлари фуқароларга шошилинч тиббий ѐрдам кўрсатишлари шарт.
Улар шошилинч тиббий ѐрдам кўрсатишдан бўйин товлаганлик, шунингдек фуқароларнинг
соғлиғига етказилган зарар учун қонунга мувофиқ жавобгар бўладилар.
Тез тиббий ѐрдам соғлиқни сақлаш тизимининг махсус тез тиббий ѐрдам хизмати томонидан
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилаган тартибда кўрсатилади.
(30-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2007 йил 2 октябрдаги ЎРҚ-118сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 40-сон, 411-модда)
Фуқаронинг ҳаѐти хавф остида бўлган тақдирда тиббиѐт ходимлари уни даволаш-профилактика
муассасасига олиб бориш учун ҳар қандай транспорт туридан фойдаланиш ҳуқуқига эга.
Милиция, ѐнғиндан сақлаш, авария хизматлари, транспорт ташкилотлари ходимлари, шунингдек
бошқа касб-кор вакиллари тиббиѐт ходимлари етиб келгунга қадар воқеа содир бўлган жойда қонун
ҳужжатларига биноан зиммаларига юклатилган бирламчи шошилинч ѐрдамни кўрсатишлари шарт.
31-модда. Ихтисослашган тиббий ѐрдам
Ихтисослашган тиббий ѐрдам профилактика, ташхис қўйиш, даволашнинг ва мураккаб тиббий
технологиялардан фойдаланишнинг махсус усулларини тақозо этувчи касалликларга чалинган
фуқароларга кўрсатилади.
Ихтисослашган тиббий ѐрдам даволаш-профилактика муассасаларида мутахассис шифокорлар
томонидан кўрсатилади.
(31-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
Соғлиқни сақлаш муассасаларида кўрсатиладиган ихтисослашган тиббий ѐрдамнинг турлари,
ҳажми ва сифат стандартлари Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан
белгиланади.
32-модда. Ижтимоий аҳамиятга молик касалликларга чалинган фуқароларга тиббий-ижтимоий
ѐрдам кўрсатиш
Ижтимоий аҳамиятга молик касалликларга чалинган фуқароларга давлат соғлиқни сақлаш
тизимининг тегишли даволаш-профилактика муассасаларида тиббий-ижтимоий ѐрдам кўрсатилади
ва доимий тиббий кузатув таъминланади.
Ижтимоий аҳамиятга молик касалликлар рўйхати ва бундай касалликларга чалинган шахслар учун
имтиѐзлар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Ижтимоий аҳамиятга молик касалликларга чалинган фуқароларга кўрсатиладиган тиббийижтимоий ѐрдам турлари ва ҳажмини Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда белгилайди.
33-модда. Атрофдагилар учун хавфли бўлган касалликларга чалинган фуқароларга тиббийижтимоий ѐрдам кўрсатиш
Атрофдагилар учун хавфли бўлган, рўйхати Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси
томонидан тасдиқланадиган касалликларга чалинган фуқароларга тиббий-ижтимоий ѐрдам кўрсатиш
давлат соғлиқни сақлаш тизимининг ана шундай мақсадга мўлжалланган муассасаларида бепул
амалга оширилади.
12

13.

Атрофдагилар учун хавфли бўлган касалликларга чалинган фуқароларга кўрсатиладиган тиббийижтимоий ѐрдамнинг турлари ва ҳажми Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда белгиланади.
34-модда. Профилактика, ташхис қўйиш, даволашнинг янги усулларини, дори-дармонлар,
иммунобиология препаратлари ва дезинфекция воситаларини қўлланиш ҳамда биологик-тиббий
тадқиқотлар ўтказиш тартиби
Соғлиқни сақлаш амалиѐтида фақат қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қўлланишга
рухсат этилган профилактика, ташхис қўйиш, даволаш усулларидан, тиббиѐт технологиялари, доридармонлар, иммунобиология препаратлари ва дезинфекция воситаларидан фойдаланилади.
Қўлланишга рухсат этилмаган, лекин белгиланган тартибда кўриб чиқилаѐтган ташхис қўйиш,
даволаш усуллари ва дори-дармонлардан беморни даволаш манфаатини кўзлаб фақат унинг
ихтиѐрий равишдаги ѐзма розилиги олинганидан кейин, ўн тўрт ѐшга тўлмаган шахсларни даволашда
эса фақат уларнинг ҳаѐти бевосита хавф остида қолган тақдирда ва қонуний вакилларининг ѐзма
розилиги билангина фойдаланиш мумкин.
(34-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772–Iсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
Ушбу модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган ташхис қўйиш, даволаш усуллари ва доридармонларни, иммунобиология препаратлари ва дезинфекция воситаларини, шу жумладан чет элда
фойдаланиладиганларини қўлланиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан белгиланади.
Инсонни объект сифатида жалб этиб, биологик-тиббий тадқиқот ўтказишга фақат лаборатория
тажрибалари ўтказилганидан ва фуқаронинг ѐзма розилиги олинганидан кейингина давлат соғлиқни
сақлаш тизими муассасаларида йўл қўйилади. Фуқарони биологик-тиббий тадқиқотларда
қатнашишга мажбурлаш мумкин эмас.
Биологик-тиббий тадқиқот ўтказишга фуқародан розилик олинаѐтганда унга тадқиқотнинг
мақсади, усуллари, қўшимча оқибатлари, эҳтимол тутилган хавфи, тадқиқотнинг қанча давом этиши
ва кутилаѐтган натижаларига оид маълумотлар берилиши лозим. Фуқаро тадқиқотнинг исталган
босқичида унда қатнашишдан бош тортиш ҳуқуқига эга.
Белгиланган тартибда текширув синовларидан ўтмаган профилактика, ташхис қўйиш, даволаш
усуллари ва дори-дармонларни тарғиб қилиш, шу жумладан оммавий ахборот воситаларида тарғиб
қилиш тақиқланади. Ушбу нормани бузиш қонунда белгиланганидек жавобгарликка тортишга сабаб
бўлади.
35-модда. Фуқароларни дори-дармонлар ва тиббиѐт буюмлари билан таъминлаш
Шифокорнинг дориқоғози бўйича ва дориқоғозсиз бериладиган дори-дармонлар рўйхати
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланади.
Дори-дармонлар ва якка тартибда фойдаланиладиган тиббиѐт буюмлари билан имтиѐзли
асосларда таъминланадиган фуқароларнинг тоифалари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар
Маҳкамаси томонидан белгилаб қўйилади. Давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволовчи
шифокорлари фуқароларнинг дори-дармонлар билан имтиѐзли асосларда таъминланиши учун
дориқоғоз ѐзиб бериш ҳуқуқига эга.
IV. ТИББИЙ ЭКСПЕРТИЗА
36-модда. Меҳнатга вақтинча лаѐқатсизликни экспертизалаш
Фуқароларнинг касаллик, шикастланганлик, ҳомиладорлик, туққанлик, оиланинг бетоб аъзосини
парваришлаганлик, протез қўйдирганлик, санаторий-курортда даволанганлик муносабати билан ва
бошқа ҳоллардаги меҳнатга вақтинча лаѐқатсизлигини экспертизалаш қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда ўтказилади.
Меҳнатга вақтинча лаѐқатсизликни экспертизалаш давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволовчи
шифокорлари томонидан ўтказилади ва улар фуқароларга меҳнатга лаѐқатсизлик варақасини беради.
Хусусий ва бошқа хил соғлиқни сақлаш тизимларида даволанган фуқароларга меҳнатга лаѐқатсизлик
варақалари Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилаб қўядиган тартибда
берилади.
13

14.

Меҳнатга вақтинча лаѐқатсизлик экспертизаланганида ходимни соғлиғининг ҳолатига қараб
вақтинча ѐки доимий равишда бошқа ишга ўтказиш зарурати ва муддати аниқланади, шунингдек
фуқарони белгиланган тартибда, шу жумладан унда ногиронлик белгилари мавжуд бўлган тақдирда
тиббий-меҳнат эксперт комиссиясига йўллаш тўғрисида қарор қабул қилинади.
37-модда. Тиббий-меҳнат экспертизаси
Тиббий-меҳнат экспертизаси фуқаролар ногиронлигининг сабаби ва гуруҳини, уларнинг меҳнат
лаѐқатини йўқотганлик даражасини, улар соғлиғини тиклашнинг турлари, ҳажми ва муддатини ҳамда
ижтимоий ҳимоялаш чора-тадбирларини белгилайди, тегишли хулосалар беради. Ушбу хулосалар
корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, жамоат бирлашмаларининг маъмурияти учун мажбурийдир.
Тиббий-меҳнат экспертизасини ташкил қилиш ва ўтказиш тартиби қонун ҳужжатларида белгилаб
қўйилади.
Тиббий-меҳнат экспертизасини ўтказган муассасанинг хулосаси устидан фуқаронинг ўзи ѐки
унинг қонуний вакили судга шикоят қилиши мумкин.
38-модда. Ҳарбий-тиббий экспертиза
Ҳарбий-тиббий экспертиза ҳарбий ѐки муқобил хизматга чақириладиган, ҳарбий хизматга
контракт бўйича кирадиган, Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучларининг, ички ишлар ва
Миллий хавфсизлик хизмати органларининг захирасида (резервида) турган фуқароларнинг ҳамда
ҳарбий хизматчиларнинг саломатлиги жиҳатидан ҳарбий хизматга яроқли ѐки яроқсиз эканлигини,
касаллик, ярадорлик, шикастланганлик ҳарбий хизмат (ҳарбий йиғинларни ўташ) билан
боғлиқлигини аниқлайди, ҳарбий хизматчиларга тиббий-ижтимоий ѐрдам кўрсатиш ва уларнинг
соғлиғини тиклашнинг турлари, ҳажми ва муддатини белгилайди.
Ҳарбий-тиббий экспертизани ташкил этиш ва ўтказиш тартибини, шунингдек ҳарбий ѐки муқобил
хизматга чақириладиган, ҳарбий хизматга контракт бўйича кирадиган фуқаролар ва ҳарбий
хизматчилар соғлиғининг ҳолатига нисбатан қўйиладиган талабларни Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамаси белгилайди.
Ҳарбий-тиббий экспертизанинг хулосалари мансабдор шахслар ижро этиши учун мажбурийдир.
Ҳарбий-тиббий экспертизани ўтказган муассасанинг хулосаси устидан фуқаронинг ўзи ѐки унинг
қонуний вакили судга шикоят қилиши мумкин.
39-модда. Суд-тиббиѐт ва суд-психиатрия экспертизалари
Суд-тиббиѐт экспертизаси давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларида эксперт
томонидан, унинг йўқлигида эса — экспертиза ўтказишга жалб этилган шифокор томонидан
суриштирув ўтказаѐтган шахс, терговчи, прокурорнинг қарори ѐки суднинг ажрими асосида
ўтказилади.
Суд-психиатрия экспертизаси давлат соғлиқни сақлаш тизимининг шу мақсадга мўлжалланган
муассасаларида ўтказилади.
Суд-тиббиѐт ва суд-психиатрия экспертизаларини ташкил этиш ва ўтказиш тартиби қонун
ҳужжатларида белгилаб қўйилади.
Суд-тиббиѐт ва суд-психиатрия экспертизаларини ўтказган муассасаларнинг хулосалари устидан
фуқаронинг ўзи ѐки унинг қонуний вакили судга шикоят қилиши мумкин.
40-модда. Патологик-анатомик тадқиқотлар ўтказиш ва одамнинг ўлган вақтини аниқлаш
Патологик-анатомик тадқиқотлар соғлиқни сақлаш муассасаларида одам ҳаѐтлигида ҳамда
ўлганидан сўнг ташхис қўйиш (биопсия ва аутопсия), шунингдек, клиник шароитда ташхис қўйиш ва
касалликни даволаш ишларининг тўғри олиб борилганлигини назорат қилиш, ўлим сабаблари ҳақида
аниқ маълумотлар олиш мақсадида ўтказилади.
Патологик-анатомик тадқиқотлар ўтказиш ва одамнинг ўлган вақтини аниқлаш тартиби
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланади.
V. ТИББИЁТ ВА ФАРМАЦЕВТИКА ХОДИМЛАРИ
41-модда. Тиббиѐт ва фармацевтика фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқи
Ўзбекистон Республикасида тиббиѐт ва фармацевтика фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқига олий
ѐки ўрта махсус тиббиѐт ўқув юртини тамомлаганлик тўғрисида диплом олган шахслар эга
бўладилар.
14

15.

(41-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
Тиббиѐт ва фармацевтика маълумоти тўғрисидаги дипломни хорижий давлатларда олган
шахсларнинг тиббиѐт ѐки фармацевтика фаолияти билан шуғулланишига Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган тартибда йўл қўйилади.
Ўз касби бўйича уч йилдан кўп ишламаган тиббиѐт ва фармацевтика ходимларининг тегишли
фаолият билан шуғулланишига тегишли ўқув юртларида қайта тайѐргарликдан ўтганларидан кейин
ѐки Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг аттестация комиссиялари
ўтказадиган аттестация асосида йўл қўйилади.
Тиббиѐт ѐки фармацевтика соҳасида тугалланмаган олий маълумоти бўлган шахсларнинг тиббиѐт
соҳасида ўрта маълумоти бўлган ходимлар ишлайдиган лавозимларда тиббиѐт ѐки фармацевтика
фаолияти билан шуғулланишига Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан
белгиланадиган тартибда йўл қўйилади.
Олий ва ўрта махсус тиббиѐт ўқув юртлари талабаларининг фуқароларга тиббий ѐрдам
кўрсатишда таълим дастурларига мувофиқ қатнашишига тиббиѐт ходимлари назорати остида,
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланадиган тартибда йўл
қўйилади.
Ғайриқонуний равишда тиббиѐт ва фармацевтика фаолияти билан шуғулланувчи шахслар қонунга
мувофиқ жавобгар бўладилар.
(42-модда
Ўзбекистон
Республикасининг
2006
йил
10
октябрдаги
ЎРҚ-59сонли Қонунига мувофиқ ўз кучини йўқотган — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
43-модда. Профессионал тиббиѐт ва фармацевтика уюшмалари
Тиббиѐт ва фармацевтика ходимлари ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, тиббиѐт ва фармацевтика
амалиѐтини ривожлантириш, илмий тадқиқотларга кўмаклашиш, тиббиѐт ва фармацевтика
ходимларининг касб фаолияти билан боғлиқ бошқа масалаларни ҳал этиш мақсадида ихтиѐрий
асосда таркиб топадиган профессионал уюшмалар ҳамда бошқа жамоат бирлашмалари тузиш
ҳуқуқига эга.
Профессионал тиббиѐт, фармацевтика уюшмалари ва бошқа жамоат бирлашмалари ўз
фаолиятларини уставлар асосида ва қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширадилар.
VI. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР
44-модда. Ўзбекистон Республикаси шифокорининг қасамѐди
Шифокор дипломини олаѐтган шахслар қуйидаги мазмунда қасамѐд қабул қилади:
«Шифокор деган юксак унвонни олиб, тиббиѐт фаолиятига киришар эканман:
ўзимнинг бор билим ва маҳоратимни беморни даволашга ҳамда инсон соғлиғини сақлашга
бағишлашга;
ѐши, жинси, ирқи, миллати, тили, дини, эътиқоди, ижтимоий келиб чиқиши ва ижтимоий
мавқеидан қатъи назар, ҳар бир беморга куч-ғайратим ва вақтимни аямай тиббий ѐрдам кўрсатишга;
беморнинг соғлиғини шахсий манфаатларимдан юқори қўйишга, камтар ва ҳалол бўлишга, ўз
билим ва маҳоратимни доимо ошириб боришга;
шифокор сирини сақлашга;
кишиларга ҳамиша меҳр-мурувват ва шифо топишларига ишонч ҳадя этишга;
Буқрот, Абу Али ибн Сино сингари улуғ табибларнинг шонли анъаналарини давом эттиришга
тантанали қасамѐд қиламан.
Ушбу қасамѐдга умримнинг охиригача содиқ қолишга қасамѐд қиламан».
Шифокорлар қасамѐдни бузганлик учун қонунда белгиланган жавобгарликка тортиладилар.
45-модда. Шифокор сири
Фуқаронинг тиббий ѐрдам сўраб мурожаат қилганлиги, унинг соғлиғининг ҳолати, касаллигига
қўйилган ташхис хусусидаги ҳамда уни текшириш ва даволаш давомида олинган бошқа маълумотлар
шифокор сирини ташкил этади.
Шифокор сири ҳисобланган маълумотлардан ўқиш ҳамда касб-корга, хизматга доир ва бошқа хил
вазифаларни бажариш пайтида хабардор бўлиб қолган шахсларнинг бу маълумотларни фуқаро ѐки
15

16.

унинг қонуний вакилининг розилигисиз ошкор қилишига йўл қўйилмайди, ушбу модданинг учинчи
қисмида белгиланган ҳоллар бундан мустасно.
Шифокор сири ҳисобланган маълумотларни фуқаро ѐки унинг қонуний вакилининг розилигисиз
беришга қуйидаги сабабларга кўра йўл қўйилади:
аҳволи оғирлиги сабабли ўз хоҳиш-иродасини билдира олмайдиган фуқарони текшириш ва
даволаш мақсадида;
юқумли касалликлар тарқалиши, ялпи заҳарланиш ва зарарланиш хавфи таҳдид солганида;
тергов ѐки суд текшируви ўтказилиши муносабати билан суриштирув ва тергов органларининг,
прокуратура ва суднинг сўрови бўйича;
ўн тўрт ѐшга тўлмаган вояга етмаган шахсга ѐрдам кўрсатилаѐтганда унинг ота-онаси ѐки қонуний
вакилларини хабардор қилиш учун;
(45-модданинг учинчи қисми бешинчи хатбоши Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15
апрелдаги 772–I-сон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
фуқаронинг соғлиғига ғайриқонуний хатти-ҳаракатлар ѐки бахтсиз тасодиф натижасида зарар
етказилган деб гумон қилишга асослар мавжуд бўлганида.
Шифокор сири ҳисобланган маълумотлар қонунда белгиланган тартибда берилган шахслар
шифокор сирини ошкор қилганлик учунқонун ҳужжатларига мувофиқ тиббиѐт ва фармацевтика
ходимлари билан баб-баравар жавобгар бўладилар.
46-модда. Фуқароларнинг соғлиғига етказилган зарарни қоплаш
Фуқароларнинг соғлиғига зарар етказилган ҳолларда айбдорлар жабрланганлар кўрган зарар
ўрнини қонун ҳужжатларида белгиланган ҳажм ва тартибда қоплашлари шарт.
Ғайриқонуний хатти-ҳаракатлардан жабр кўрган фуқароларга тиббий ѐрдам кўрсатишга
сарфланган маблағлар уларнинг соғлиғига етказилган зарар учун жавобгар бўлган жисмоний ва
юридик шахслардан ундирилади.
Тиббиѐт ва фармацевтика ходимлари ўз касб-кор вазифаларини малакали бажармаганликлари
оқибатида фуқароларнинг ҳаѐти ва соғлиғига зарар етган ҳолларда етказилган зарар ўрни қонун
ҳужжатларида белгиланган тартибда қопланади.
Зарарнинг ўрнини қоплаш тиббиѐт ва фармацевтика ходимларини қонунга мувофиқ интизомий,
маъмурий ѐки жиноий жавобгарликдан озод этмайди.
47-модда. Соғлиқни сақлаш соҳасида фуқаролар ҳуқуқ ва эркинликларини камситувчи давлат
органлари ҳамда мансабдор шахсларнинг хатти-ҳаракатлари устидан фуқароларнинг шикоят қилиш
ҳуқуқи
Давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг ушбу Қонунда белгиланган фуқаролар ҳуқуқ ва
эркинликларини камситувчи хатти-ҳаракатлари устидан юқори давлат органларига ѐки судга шикоят
қилиш мумкин.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1996 йил 29 август,
265-I-сон
16

17.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
ФАОЛИЯТНИНГ АЙРИМ ТУРЛАРИНИ ЛИЦЕНЗИЯЛАШ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 142-модда; 2003
й., 1-сон, 8-модда; Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 14-сон, 110модда; 2006 й., 41-сон, 405-модда; 2011 й., 36-сон, 363-модда)
I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1-модда. Ушбу Қонуннинг мақсади
Ушбу Қонун фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш билан боғлиқ муносабатларни тартибга
солади.
2-модда. Фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ва
бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Фаолиятнинг баъзи бир турларини лицензиялашнинг ўзига хос жиҳатлари қонун билан
белгиланади.
Ушбу Қонун товарларни (ишларни, хизматларни) экспорт ва импорт қилишни лицензиялашда,
интеллектуал мулк объектларидан фойдаланишда, шунингдек комплекс тадбиркорлик лицензияси
шартномаси (франшизинг тўғрисидаги шартнома) бўйича юзага келадиган муносабатларга нисбатан
татбиқ этилмайди.
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг
фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги қонун ҳужжатларида назарда тутилганидан
бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
3-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
лицензия — лицензияловчи орган томонидан юридик ѐки жисмоний шахсга берилган, лицензия
талаблари ва шартларига сўзсиз риоя этилгани ҳолда фаолиятнинг лицензияланаѐтган турини амалга
ошириш учун рухсатнома (ҳуқуқ);
фаолиятнинг лицензияланаѐтган тури — Ўзбекистон Республикаси ҳудудида амалга оширилиши
учун лицензия олиш талаб қилинадиган фаолият тури;
лицензиялаш — лицензия бериш тўғрисидаги аризани топшириш ва кўриб чиқиш, лицензиянинг
амал қилишини тўхтатиб туриш ѐки тугатиш, шунингдек уни бекор қилиш ва қайта расмийлаштириш
жараѐни билан боғлиқ тадбирлар комплекси;
(3-модданинг тўртинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7 сентябрдаги ЎРҚ292-сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
лицензия талаблари ва шартлари — фаолиятнинг лицензияланаѐтган турини амалга ошираѐтганда
лицензиат томонидан бажарилиши мажбурий бўлган, қонун ҳужжатларида белгиланган талаблар ва
шартларнинг мажмуи;
лицензияловчи органлар — қонун ҳужжатларига мувофиқ лицензиялашни амалга оширувчи
махсус ваколатли органлар;
лицензия даъвогари — лицензияловчи органга фаолиятнинг лицензияланадиган турини амалга
ошириш учун лицензия бериш тўғрисидаги ариза билан мурожаат этган юридик ѐки жисмоний шахс;
лицензиат — фаолиятнинг лицензияланадиган турини амалга ошириш лицензияси бўлган юридик
ѐки жисмоний шахс;
лицензия шартномаси — фаолиятнинг лицензияланадиган турини амалга ошириш учун
лицензиатнинг лицензия олиши ва ундан фойдаланиши борасидаги лицензияловчи орган билан
лицензия даъвогари ўртасидаги муносабатларни тартибга солиб турадиган ва улар ўртасида
тузиладиган шартнома;
лицензиялар реестри — берилган, тўхтатиб турилган, қайта тикланган, қайта расмийлаштирилган,
бекор қилинган лицензиялар, шунингдек амал қилиши тугатилган лицензиялар тўғрисидаги
маълумотларни ўз ичига олган лицензияловчи органларнинг маълумотлар базалари мажмуи.
4-модда. Лицензиялаш соҳасини давлат томонидан тартибга солиш
17

18.

Лицензиялаш соҳасини давлат томонидан тартибга солишни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар
Маҳкамаси ҳамда лицензияловчи органлар амалга оширади.
5-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг лицензиялаш соҳасидаги
ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ваколатлари жумласига қуйидагилар киради:
лицензияловчи органларни ва фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тартибини белгилаш,
қонунда назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно;
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида лицензиялар реестрини юритиш тартибини белгилаш;
фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш соҳасидаги қонун ҳужжатларига лицензияловчи
органларнинг риоя этишларини назорат қилиш;
лицензиялашнинг айрим турларини амалга ошириш.
6-модда. Лицензияловчи органларнинг ваколатлари
Лицензияловчи органларнинг ваколатлари жумласига қуйидагилар киради:
фаолиятнинг айрим турларини қонун ҳужжатларига мувофиқ лицензиялаш;
қонунда назарда тутилган ҳолларда фаолиятнинг тегишли турларини лицензиялаш тартиби
тўғрисидаги низомларни тасдиқлаш;
лицензия талаблари ва шартларига лицензиятлар риоя этишини назорат қилиш;
лицензияларни қайта расмийлаштириш;
лицензияларнинг амал қилишини тўхтатиб туриш, қайта тиклаш;
лицензияларнинг амал қилишини тугатиш;
лицензияларни бекор қилиш;
лицензиялар реестрини юритиш.
Лицензияловчи органлар шу органлар лицензиялайдиган фаолият турлари билан шуғулланаѐтган
корхоналар, ташкилотлар ва муассасалар тузишга ѐки улар фаолиятида муассислар (қатнашчилар)
сифатида иштирок этишга ҳақли эмас, қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳоллар бундан
мустасно.
II. АМАЛГА ОШИРИШ УЧУН ЛИЦЕНЗИЯЛАР ТАЛАБ ҚИЛИНАДИГАН ФАОЛИЯТ ТУРЛАРИ
7-модда. Фаолиятнинг лицензияланадиган турларини аниқлаш
Фаолиятнинг лицензияланадиган турлари жумласига амалга оширилиши фуқароларнинг
ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларига, соғлиғига, жамоат хавфсизлигига зарар етказиши мумкин
бўлган ҳамда тартибга солиб турилиши лицензиялашдан ташқари усуллар билан амалга оширилиши
мумкин бўлмаган фаолият турлари киради.
Амалга оширилиши учун лицензия талаб қилинадиган фаолият турлари қонунлар билан
белгиланади.
8-модда. Фаолиятнинг лицензияланадиган айрим турларини жисмоний шахслар томонидан амалга
оширишни тақиқлаш
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси юридик шахс ташкил этмаган ҳолда тадбиркорлик
фаолияти билан шуғулланаѐтган жисмоний шахслар (якка тартибдаги тадбиркорлар) фаолиятнинг
лицензияланадиган айрим турларини амалга оширишини тақиқлаб қўйиши мумкин, қонунда назарда
тутилган ҳоллар бундан мустасно.
9-модда. Давлат унитар корхоналари ва муассасалари томонидан фаолиятнинг лицензияланадиган
турларини амалга ошириш
Ўзбекистон Республикаси Президенти ѐки Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси
қарорлари билан ташкил этилган давлат унитар корхоналари ва муассасалари, башарти Ўзбекистон
Республикаси Президенти ѐки Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарорларида
фаолиятнинг лицензияланадиган турларини амалга ошириш назарда тутилган бўлса, фаолиятнинг
мазкур турларини тегишли лицензияни олмасдан амалга оширишга ҳақлидир. Мазкур қоида
кўрсатилган корхоналар ва муассасаларни лицензия талаблари ва шартларини, шунингдек
фаолиятнинг лицензияланадиган турларини амалга ошириш билан боғлиқ, қонун ҳужжатларига
мувофиқ қўйиладиган бошқа талабларни бажаришдан озод этмайди.
(9-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7 сентябрдаги ЎРҚ-292сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
18

19.

III. ЛИЦЕНЗИЯЛАР
10-модда. Лицензияларнинг турлари
Лицензиялар намунавий (оддий) ва якка тартибдаги бўлиши мумкин.
Намунавий (оддий) лицензиялар жумласига чекланмаган доирадаги юридик ва жисмоний
шахсларга бериладиган лицензиялар киради, агар ушбу шахслар тегишли фаолият турини амалга
оширишга нисбатан қўйиладиган ягона шартлар ва талабларга жавоб берсалар.
Якка тартибдаги лицензиялар жумласига юридик ва жисмоний шахсларга алоҳида талаблар ва
шартлар асосида бериладиган, лицензиатларга фаолиятнинг мазкур турини амалга оширишда мутлақ
ҳуқуқлар берувчи, миқдорий чекланган лицензиялар киради. Якка тартибдаги лицензиялар амал
қилиш ҳудуди, фаолият объекти ѐки Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси белгилайдиган
бошқа асосларга кўра миқдорий чекланади.
Якка тартибдаги лицензияларни бериш, қоида тариқасида, танлов (тендер) асосида амалга
оширилади.
Якка тартибдаги лицензияларни бериш тартиби ва шартлари, шу жумладан танловларни
(тендерларни) ўтказиш шартлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан
белгиланади.
11-модда. Лицензиянинг амал қилиши
Лицензия ҳар бир лицензияланадиган фаолият тури учун алоҳида берилади. Лицензия
даъвогарининг аризасига мувофиқ лицензия лицензияланаѐтган фаолият турининг бир қисмига
(қисмларига) берилиши мумкин.
Амалга оширилиши учун лицензия олинган фаолият тури фақат лицензияни олган юридик ѐки
жисмоний шахс томонидан амалга оширилиши мумкин. Лицензияларни ѐки уларга доир ҳуқуқларни
бошқа шахсларга бериш тақиқланади.
Амалга оширилиши учун лицензия берилган фаолият, агар лицензия талаблари ва шартларида
бошқача қоида назарда тутилмаган бўлса, Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида амалга
оширилиши мумкин.
12-модда. Лицензиянинг амал қилиш муддати
Лицензиянинг амал қилиш муддати, қоида тариқасида, чекланмайди.
Лицензия қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда лицензия даъвогарининг аризасида
кўрсатилган муддатга берилади. Қонун ҳужжатларида лицензиянинг чекланган амал қилиш муддати
белгиланиши мумкин, лекин бу муддат беш йилдан кам бўлмаслиги лозим.
(12-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4 апрелдаги ЎРҚ–28сонли Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 14-сон,
110-модда)
(12-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4 апрелдаги ЎРҚ–28сонли Қонуни билан чиқарилган — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й.,
14-сон, 110-модда)
Лицензиянинг амал қилиш муддати тугагач, у лицензиатнинг аризасига биноан узайтирилиши
мумкин. Лицензиянинг амал қилиш муддатини узайтириш тўғрисидаги ариза лицензияловчи органга
лицензиянинг амал қилиш муддати тугашидан камида икки ой олдин берилиши лозим. Лицензиянинг
амал қилиш муддатини узайтириш лицензияни бeрувчи учун назарда тутилган тартибда амалга
оширилади.
IV. ЛИЦЕНЗИЯЛАШНИ АМАЛГА ОШИРИШ
13-модда. Лицензия талаблари ва шартлари
Фаолиятнинг лицензияланадиган турини амалга оширишда риоя этиладиган лицензия талаблари
ва шартлари фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги низомлар билан белгиланиб,
улар қуйидаги нормаларни ўз ичига олиши лозим:
лицензиатнинг қонун ҳужжатларига риоя этиши шартлиги тўғрисидаги;
фаолиятнинг лицензияланадиган турини амалга оширишга даъвогар шахсларга қўйиладиган
малака талаблари, жумладан мaxсус билимларга қўйиладиган талаблар тўғрисидаги;
19

20.

фаолиятнинг лицензияланадиган турини амалга оширишнинг махсус шартларига қўйиладиган
талаблар, жумладан фойдаланиладиган моддий-техника базаси, асбоб-ускуналар, бошқа техник
воситаларга қўйиладиган талаблар тўғрисидаги.
Фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги низомларда лицензияланаѐтган фаолият
тури хусусида қўшимча лицензия талаблари ва шартлари назарда тутилиши мумкин.
14-модда. Лицензия олиш учун зарур бўладиган ҳужжатлар
Лицензия олиш учун лицензия даъвогари тегишли лицензияловчи органга қуйидагиларни тақдим
этади:
лицензия бериш тўғрисидаги ариза — унда: юридик шахс учун — юридик шахснинг номи ва
ташкилий-ҳуқуқий шакли, жойлашган ери (почта манзили), банк муассасасининг номи ва банк
муассасасидаги ҳисобварағи рақами; жисмоний шахс учун — фамилияси, исми ва отасининг исми,
фуқаронинг шахсини тасдиқловчи ҳужжатнинг маълумотлари; юридик ѐки жисмоний шахс амалга
оширишни мўлжаллаган фаолиятнинг лицензияланаѐтган тури (унинг бир қисми), шунингдек қонун
ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда фаолиятнинг мазкур тури;
(14-модданинг биринчи қисми иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4
апрелдаги ЎРҚ–28-сонли Қонунитаҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари
тўплами, 2006 й., 14-сон, 110-модда)
юридик шахслар учун — юридик шахс давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисидаги
гувоҳноманинг нусхаси; жисмоний шахслар учун — якка тартибдаги тадбиркор давлат рўйхатидан
ўтказилганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг нусхаси;
(14-модданинг биринчи қисми учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7
сентябрдаги ЎРҚ-292-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
лицензияловчи орган лицензия даъвогарининг аризасини кўриб чиқиши учун лицензия даъвогари
йиғим тўлаганлигини тасдиқловчи ҳужжат;
фаолиятнинг айрим турига лицензия олиш учун қўйиладиган талаблар ва шартларни лицензия
даъвогари бажариши мумкинлигини тасдиқловчи ҳамда қонун ҳужжатларида белгилаб қўйиладиган
бошқа ҳужжатлар.
Лицензия даъвогаридан ушбу Қонунда ҳамда фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш
тўғрисидаги ўзга қонун ҳужжатларида назарда тутилмаган бошқа ҳужжатларни тақдим этишни талаб
қилишга йўл қўйилмайди.
Ҳужжатлар лицензия даъвогари томонидан лицензияловчи органга бевосита ѐки почта алоқаси
воситалари орқали, улар олингани ҳақидаги тасдиқни олган ҳолда, етказиб берилади.
Лицензия олиш учун тегишли лицензияловчи органга юборилган ҳужжатлар рўйхат бўйича қабул
қилиниб, рўйхатнинг нусхаси мазкур орган томонидан ҳужжатлар қабул қилиб олинган сана
кўрсатилган ҳолда аризачига юборилади (топширилади).
Нотўғри ѐки бузиб кўрсатилган маълумотларни тақдим этганлиги учун лицензия даъвогари
қонунга мувофиқ жавобгар бўлади.
15-модда. Лицензия бериш тўғрисидаги аризани кўриб чиққанлик учун йиғим
Лицензияловчи орган лицензия даъвогарининг аризасини кўриб чиққанлиги учун йиғим
ундирилади.
Лицензия даъвогарининг аризасини кўриб чиққанлик учун йиғим миқдори ҳар бир
лицензияланадиган фаолият тури бўйича Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан
лицензияловчи органнинг мазкур аризани кўриб чиқиш билан боғлиқ харажатлари доирасида
белгиланади. Бунда йиғимнинг энг кўп миқдори қонун ҳужжатларида белгиланган энг кам ойлик иш
ҳақининг беш бараваридан ошиб кетиши мумкин эмас.
(15-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7 сентябрдаги ЎРҚ-292сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
Лицензия даъвогарларининг аризаларини кўриб чиққанлик учун йиғим суммалари лицензияловчи
орган ҳисобварағига ўтказилади.
Лицензия даъвогари берган аризасидан воз кечган тақдирда тўланган йиғим суммаси
қайтарилмайди.
16-модда. Лицензия бериш тўғрисида қарор қабул қилиш
20

21.

Лицензия даъвогарининг аризасини барча зарур ҳужжатлар билан бирга олган кундан эътиборан
ўттиз кундан ошмаган муддат ичида лицензияловчи орган намунавий (оддий) лицензия бериш ҳақида
ѐки беришни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилади.
Намунавий (оддий) лицензия бериш ҳақида ѐки беришни рад этиш тўғрисида қарор қабул
қилишнинг энг кам муддатлари фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги низомларда
белгилаб қўйилиши мумкин.
Лицензияловчи орган, зарур ҳолда, ўз маблағлари ҳисобидан тегишли хулосаларни тайѐрлаш учун
экспертларни шартнома асосида жалб этишга ҳақли.
Лицензияловчи орган лицензия даъвогарини қабул қилинган қарор тўғрисида мазкур орган
тегишли қарорни қабул қилганидан кейин уч кун ичида хабардор қилиши шарт.
Лицензия бериш тўғрисида қарор қабул қилингани ҳақидаги хабарнома лицензия даъвогарига ѐзма
шаклда банк ҳисобварағи реквизитлари ва давлат божини тўлаш муддати кўрсатилган ҳолда
юборилади (топширилади).
Лицензия беришни рад этиш ҳақидаги хабарнома лицензия даъвогарига ѐзма шаклда, рад
этишнинг сабаблари ва лицензия даъвогари кўрсатилган сабабларни бартараф қилиб, ҳужжатларни
кўриб чиқиш учун такрор тақдим этиши мумкин бўлган муддат кўрсатилган ҳолда юборилади
(топширилади). Лицензия беришни рад этиш ҳақидаги хабарномада кўрсатилган муддат
камчиликларни бартараф этиш учун зарур бўлган вақтга мутаносиб бўлиши керак.
(16-модданинг олтинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7 сентябрдаги ЎРҚ-292сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
Лицензия даъвогари лицензия бериш рад этилиши учун асос бўлган сабабларни бартараф этган
тақдирда, лицензия даъвогарининг аризасини барча зарур ҳужжатлар билан бирга олган кундан
эътиборан ўн кундан ошмаган муддат ичида лицензияловчи орган ҳужжатларни қайта кўриб чиқади.
Лицензия даъвогарларининг аризаларини қайта кўриб чиққанлик учун йиғим ундирилмайди.
Лицензия беришни рад этиш ҳақидаги хабарномада кўрсатилган муддат ўтгач, берилган ариза —
янгидан берилган деб ҳисобланади.
Лицензия даъвогари давлат божи тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжатни тақдим этган тақдирда
ҳамда у лицензия шартномасини имзолаганидан кейин лицензия берилади.
Агар лицензиат унга лицензия бериш тўғрисидаги қарор қабул қилингани ҳақидаги хабарнома
юборилган (топширилган) пайтдан эътиборан уч ой ичида лицензияловчи органга лицензия
берганлик учун давлат божи тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжатни тақдим этмаган ѐки лицензия
шартномасини имзоламаган бўлса, лицензияловчи орган мазкур лицензияни бекор қилишга ҳақли.
17-модда. Лицензия беришни рад этиш
Лицензия беришни рад этиш учун қуйидагилар асос бўлади:
лицензия даъвогарининг ҳужжатларни лозим тарзда расмийлаштирмай тақдим этиши;
лицензия даъвогари тақдим этган ҳужжатларда нотўғри ѐки бузиб кўрсатилган маълумотларнинг
мавжудлиги;
лицензия даъвогарининг лицензия талаблари ва шартларига, шунингдек танлов (тендер)
шартларига номувофиқлиги.
Бошқа асосларга кўра, шу жумладан лицензия бериш мақсадга мувофиқ эмас деган важ билан
лицензия беришни рад этишга йўл қўйилмайди.
Лицензия даъвогари лицензияловчи органнинг лицензия беришни рад этиш тўғрисидаги қарори
устидан, шунингдек лицензияловчи орган мансабдор шахсининг ҳаракати (ҳаракатсизлиги) устидан
қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда шикоят қилишга ҳақли.
18-модда. Лицензияларни расмийлаштириш
Лицензиялар тегишли бланкларда расмийлаштирилади. Лицензияларнинг бланклари қатъий
ҳисобот ҳужжатлари ҳисобланади, улар ҳисобга олиш сериясига, тартиб рақамига ва ҳимояланганлик
даражасига эга бўлиши лозим. Лицензия бланкларининг намуналари ва уларни тайѐрлаш тартиби
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Лицензия йўқолган тақдирда, лицензиатнинг аризасига биноан унинг дубликати берилади.
Дубликат беришда ушбу Қонуннинг 15-моддасида назарда тутилган йиғим суммасининг ярми
ундирилади.
21

22.

19-модда. Лицензия шартномаси
Лицензия шартномаси лицензияловчи орган ва лицензиатнинг ўзаро ҳуқуқлари ва
мажбуриятларини белгиловчи ҳужжатдир.
Лицензия шартномаси қуйидагиларни ўз ичига олган бўлиши лозим:
шартномани имзолаган шахсларнинг фамилияси, исми ва отасининг исми, лавозими;
тарафларнинг реквизитлари;
амалга оширилиши учун лицензия берилаѐтган фаолият турининг номи;
лицензиатга қўйиладиган лицензия талаблари ва шартлари;
чекланган амал қилиш муддатига бериладиган лицензиялар учун — лицензиянинг амал қилиш
муддати;
(19-модда иккинчи қисмининг олтинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4
апрелдаги ЎРҚ–28-сонли Қонунитаҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари
тўплами, 2006 й., 14-сон, 110-модда)
лицензия шартномасининг талаблари ва шартларини бузганлик учун тарафларнинг жавобгарлиги;
лицензия шартномасининг талаблари ва шартларини лицензиат қандай бажараѐтганлигининг
лицензияловчи орган томонидан назорат қилиниши тартиби;
фаолиятнинг айрим турини лицензиялаш тўғрисидаги низомга мувофиқ бошқа маълумот.
Лицензия шартномаси икки нусхада — лицензиат ҳамда лицензияловчи орган учун биттадан
нусхада тузилади.
20-модда. Лицензияни қайта расмийлаштириш
Юридик шахс бўлмиш лицензиат қайта тузилган, унинг номи ѐки жойлашган ери (почта манзили)
ўзгарган тақдирда, лицензиат ѐки унинг ҳуқуқий вориси қайта рўйхатдан ўтганидан кейин бир ой
муддатда лицензияловчи органга, кўрсатиб ўтилган маълумотларни тасдиқловчи тегишли
ҳужжатларни илова қилган ҳолда, лицензияни қайта расмийлаштириш тўғрисида ариза бериши шарт.
(20-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7 сентябрдаги ЎРҚ-292сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
Жисмоний шахс бўлмиш лицензиат фамилияси, исми ва отасининг исми ѐки турар жойи ўзгарган
тақдирда, лицензиат қайта рўйхатдан ўтганидан кейин бир ой муддатда лицензияловчи органга,
кўрсатиб ўтилган маълумотларни тасдиқловчи ҳужжатларни илова қилган ҳолда, лицензияни қайта
расмийлаштириш тўғрисида ариза бериши шарт.
(20-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7 сентябрдаги ЎРҚ-292сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
Ҳужжатлар лицензиат томонидан лицензияловчи органга бевосита ѐки почта алоқаси воситалари
орқали, улар олингани ҳақидаги тасдиқни олган ҳолда, етказиб берилади.
Лицензия қайта расмийлаштирилгунга қадар лицензиат унда кўрсатилган фаолиятни илгари
берилган лицензия асосида амалга оширади.
(20-модданинг тўртинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 13 декабрдаги 447-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 1-сон, 8-модда)
Лицензия қайта расмийлаштирилганда лицензияловчи орган лицензиялар реестрига тегишли
ўзгартишларни киритади. Лицензияни қайта расмийлаштириш лицензияловчи орган тегишли
ҳужжатлар илова қилинган ҳолда лицензияни қайта расмийлаштириш тўғрисидаги аризани олган
кундан эътиборан беш кун ичида амалга оширилади.
Лицензия қайта расмийлаштирилганда лицензия даъвогарининг лицензия бериш тўғрисидаги
аризасини кўриб чиқиш учун тўланадиган сумманинг ярми миқдорида йиғим ундирилади. Йиғим
суммаси лицензияловчи орган ҳисобварағига ўтказилади.
Лицензияланадиган фаолиятни ушбу модданинг биринчи ва иккинчи қисмларидаги талабларни
бузган ҳолда амалга ошириш фаолият билан лицензиясиз шуғулланганлик учун қонун ҳужжатларида
белгиланган жавобгарликка сабаб бўлади.
(20-модда Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 13 декабрдаги 447-II-сонли Қонунига мувофиқ
еттинчи қисм билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 1-сон, 8-модда)
21-модда. Лицензия талаблари ва шартларига риоя этилиши устидан назорат қилиш
22

23.

Лицензия талаблари ва шартларига риоя этилиши устидан назорат амалга оширилаѐтганда
лицензияловчи органлар ўз ваколатлари доирасида қуйидаги ҳуқуқларга эгадирлар:
лицензиатлар лицензия талаблари ва шартларига риоя этаѐтганлиги устидан қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда режали текширувлар ўтказиш;
лицензиат томонидан лицензия талаблари ва шартлари бузилганлигидан гувоҳлик берувчи
фактлар мавжуд бўлган ҳолларда, лицензиат лицензия талаблари ва шартларига риоя этаѐтганлиги
устидан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда режадан ташқари текширувлар ўтказиш;
лицензия талаблари ва шартларига риоя этилиши устидан текширувлар ўтказилаѐтганда юзага
келадиган масалалар бўйича лицензиатдан зарур маълумотларни талаб қилиш ва олиш;
текширув натижалари асосида лицензиат йўл қўйган лицензия талаблари ва шартларининг аниқ
қоидабузилишларини кўрсатган ҳолда далолатномалар (маълумотномалар) тузиш;
лицензиат зиммасига аниқланган қоидабузарликларни бартараф этиш мажбуриятини юкловчи
қарорлар чиқариш, бундай қоидабузарликларни бартараф этиш муддатларини белгилаш;
лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш ѐки тугатиш.
Лицензияловчи органлар қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга
оширишлари мумкин.
Назорат қилувчи ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар лицензиат томонидан лицензия
талаблари ва шартлари бузилишларига йўл қўйилганлигини аниқлаганлари тақдирда ўз ваколатлари
доирасида лицензияни берган лицензияловчи органга аниқланган қоидабузарликлар ҳақида хабар
қиладилар.
22-модда. Лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш
Лицензиянинг амал қилиши қуйидаги ҳолларда тўхтатиб турилиши мумкин:
лицензиат лицензия шартномасида назарда тутилган лицензия талаблари ва шартларини
бузганлиги аниқланганда;
лицензияловчи органнинг аниқланган қоидабузарликларни бартараф этиш мажбуриятини
лицензиат зиммасига юкловчи қарори лицензиат томонидан бажарилмаганда.
Лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш лицензияловчи орган ѐки суд томонидан амалга
оширилади. Лицензиянинг амал қилиши лицензияловчи орган томонидан ўн иш кунидан кўп
бўлмаган муддатга, суд томонидан эса ўн иш кунидан кўп бўлган муддатга тўхтатиб турилиши
мумкин.
Лицензияловчи органнинг лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш тўғрисидаги қарори
лицензиатга ѐзма шаклда, қарор қабул қилинган кундан эътиборан уч кундан кечиктирмай
етказилади. Лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш тўғрисидаги суд қарори лицензиатга ва
лицензияловчи органга қонун ҳужжатларида белгиланган муддатларда етказилади.
Лицензияловчи орган ѐки суд лицензиат лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туришга олиб
келган ҳолатларни бартараф этиши учун муддат белгилаши шарт. Бунда лицензиянинг амал
қилишини тўхтатиб туришга олиб келган ҳолатларни бартараф этиши учун суд қарорида белгиланган
муддат олти ойдан кўп бўлиши мумкин эмас.
Лицензиат лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туришга олиб келган ҳолатларни бартараф
этган тақдирда, лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш тўғрисида қарор қабул қилган
лицензияловчи орган ѐки суд кўрсатилган ҳолатлар бартараф этилганлиги тўғрисидаги тасдиқномани
олган кундан эътиборан лицензиянинг амал қилишини тиклаш тўғрисида ўн кун муддат ичида қарор
қабул қилиши шарт.
Лицензияловчи органнинг лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш тўғрисидаги қарори
устидан судга шикоят қилиниши мумкин. Суд лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туришни
асоссиз деб топган тақдирда, лицензияловчи орган лицензиат олдида унга етказилган зарар
миқдорида жавобгар бўлади.
Лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш ва тиклаш тўғрисидаги маълумотлар оммавий
ахборот воситаларида эълон қилиниши керак.
(22-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон,
405-модда)
23

24.

23-модда. Лицензиянинг амал қилишини тугатиш
Лицензиянинг амал қилиши қуйидаги ҳолларда тугатилади:
лицензиат лицензиянинг амал қилишини тугатиш тўғрисида ариза билан мурожаат қилганда;
юридик шахс тугатилганда — тугатилган пайтдан эътиборан ѐки унинг фаолияти қайта ташкил
этиш натижасида тугатилганда — қайта ташкил этилган пайтдан эътиборан, унинг ўзгартирилиши
бундан мустасно;
якка тартибдаги тадбиркор давлат рўйхатидан ўтганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг амал қилиши
тугатилганда;
якка тартибдаги тадбиркорнинг муомалага лаѐқатлилиги белгиланган тартибда чекланганда ѐки у
муомалага лаѐқатсиз деб топилганда;
лицензиат лицензия шартномасида назарда тутилган лицензия талабларини ва шартларини
мунтазам равишда ѐки бир маротаба қўпол равишда бузганда;
лицензиат лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туришига олиб келган ҳолатларни
лицензияловчи орган ѐки суд белгилаган муддатда бартараф этмаганда;
(23-модданинг биринчи қисми еттинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7
сентябрдаги ЎРҚ-292-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 36-сон, 363-модда)
лицензияловчи органнинг лицензия бериш тўғрисидаги қарорининг қонунга хилофлиги
аниқланганда;
лицензиянинг амал қилиш муддати тугаганда.
Лицензиянинг амал қилишини тугатиш лицензияловчи орган қарорига биноан амалга оширилади,
ушбу модданинг учинчи қисмиданазарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
Лицензиянинг амал қилишини тугатиш ушбу модданинг биринчи қисми олтинчи—саккизинчи
хатбошиларида кўрсатилган ҳолларда суд тартибида амалга оширилади, қонун ҳужжатларида
белгиланган ҳоллар бундан мустасно.
(23-модда иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонунига мувофиқ иккинчи ва учинчи қисмлар билан алмаштирилган — Ўзбекистон
Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
Лицензияловчи органнинг лицензиянинг амал қилишини тугатиш тўғрисидаги қарори лицензиатга
ѐзма шаклда, қарор қабул қилинган кундан эътиборан уч кундан кечиктирмай етказилади.
Лицензиянинг амал қилишини тугатиш тўғрисидаги суд қарори лицензиатга ва лицензияловчи
органга қонун ҳужжатларида белгиланган муддатларда етказилади. Лицензиат лицензиянинг амал
қилишини тугатиш тўғрисидаги қарорни олган кундан эътиборан ўн кун ичида лицензия
лицензияловчи органга қайтарилиши ва йўқ қилиниши керак.
(23-модданинг тўртинчи қисми матни Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги
ЎРҚ-59-сонли Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й.,
41-сон, 405-модда)
Лицензиянинг амал қилишини тугатиш тўғрисидаги маълумот оммавий ахборот воситаларида
эълон қилиниши керак.
(23-модданинг бешинчи қисми матни Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ59-сонли Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41сон, 405-модда)
Тугатиш тўғрисидаги қарор қабул қилинган санадан эътиборан лицензиянинг амал қилиши
тугатилади.
Лицензияловчи органнинг лицензиянинг амал қилишини тугатиш тўғрисидаги қарори устидан
судга шикоят қилиш мумкин. Суд лицензиянинг амал қилишини тугатишни асоссиз деб топган
тақдирда, лицензияловчи орган лицензиат олдида унга етказилган зарар миқдорида жавобгар бўлади.
24-модда. Лицензияни бекор қилиш
Лицензия қуйидаги ҳолларда бекор қилиниши мумкин:
ушбу Қонун 16-моддасининг тўққизинчи қисмида назарда тутилган ҳолда;
лицензиат лицензияни бекор қилиш тўғрисида ариза билан мурожаат қилганда;
лицензия сохта ҳужжатлардан фойдаланилган ҳолда олинганлиги факти аниқланганда.
24

25.

Лицензияни бекор қилиш ушбу модданинг биринчи қисми тўртинчи хатбошисида назарда
тутилган ҳолда суд қарорига, бошқа ҳолларда эса, лицензияловчи органнинг қарорига биноан амалга
оширилади.
Лицензияловчи органнинг лицензияни бекор қилиш тўғрисидаги қарори лицензиатга ѐзма шаклда,
қарор қабул қилинган кундан эътиборан уч кундан кечиктирмай етказилади. Лицензияни бекор
қилиш тўғрисидаги суд қарори лицензиатга ва лицензияловчи органга қонун ҳужжатларида
белгиланган муддатларда етказилади. Лицензиат лицензияни бекор қилиш тўғрисидаги қарорни
олган кундан эътиборан ўн кун ичида лицензия лицензияловчи органга қайтарилиши ва йўқ
қилиниши керак.
Лицензияни бекор қилиш тўғрисидаги маълумот оммавий ахборот воситаларида эълон қилиниши
керак.
Лицензияни бекор қилиш тўғрисида қарор қабул қилинган тақдирда, лицензия у берилган санадан
эътиборан бекор қилинган деб ҳисобланади.
Лицензияловчи органнинг лицензияни бекор қилиш тўғрисидаги қарори устидан судга шикоят
қилиниши мумкин. Суд лицензиянинг бекор қилинишини асоссиз деб топган тақдирда,
лицензияловчи орган лицензиат олдида унга етказилган зарар миқдорида жавобгар бўлади».
(24-модда
Ўзбекистон
Республикасининг
2006
йил
10
октябрдаги
ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон,
405-модда)
25-модда. Лицензияларнинг реестрлари
Лицензияловчи органлар ўзлари лицензиялашни амалга ошираѐтган фаолиятнинг ҳар бир тури
учун алоҳида лицензиялар реестрларини юритадилар.
Лицензиялар реестрининг ҳар бирида қуйидагилар кўрсатилган бўлиши лозим:
лицензиатлар тўғрисидаги асосий маълумотлар;
лицензиялар берилган сана ва лицензияларнинг тартиб рақамлари;
чекланган амал қилиш муддатига бериладиган лицензиялар учун — лицензияларнинг амал қилиш
муддатлари;
(25-модда иккинчи қисмининг тўртинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4
апрелдаги ЎРҚ–28-сонли Қонунитаҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари
тўплами, 2006 й., 14-сон, 110-модда)
лицензияларни қайта расмийлаштириш, уларнинг амал қилишини тўхтатиб туриш ва қайта тиклаш
асослари ҳамда саналари;
лицензияларнинг амал қилишини тугатиш асослари ва саналари;
лицензияларни бекор қилиш асослари ва саналари;
фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги низомларда белгиланган бошқа
маълумотлар.
Лицензияларнинг реестрларида мавжуд бўлган маълумотлар лицензияловчи органнинг вебсайтига жойлаштирилади ва танишиб чиқиш учун очиқ бўлади.
(25-модданинг учинчи ва тўртинчи қисмлари Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 7
сентябрдаги ЎРҚ-292-сонли Қонунигамувофиқ учинчи қисм билан алмаштирилган — ЎР ҚҲТ, 2011
й., 36-сон, 363-модда)
26-модда. Лицензия берганлик учун давлат божи
Лицензия берганлик ва лицензиянинг амал қилиш муддатини узайтирганлик учун давлат божи
ундирилади.
Лицензия берганлик ва лицензиянинг амал қилиш муддатини узайтирганлик учун давлат божи
миқдорлари ва уни тўлаш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан
белгиланади.
Фаолиятнинг лицензияланадиган турининг бир қисми учун лицензия берганлик ва лицензиянинг
амал қилиш муддатини узайтирганлик учун давлат божи ставкаларининг камайтирилган миқдорлари
белгиланиши мумкин.
25

26.

(26-модданинг учинчи қисмидаги иккинчи жумла Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4
апрелдаги ЎРҚ–28-сонли Қонунигамувофиқ чиқариб ташланган — Ўзбекистон Республикаси қонун
ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 14-сон, 110-модда)
27-модда. Фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини
бузганлик учун жавобгарлик
Фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганликда
айбдор шахслар белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
2000 йил 25 май,
71-II-сон
26

27.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИ ВА ПСИХОТРОП МОДДАЛАР ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 й., 9-сон, 210-модда; 2001 й.,
1-2-сон, 23-модда; 2003 й., 1-сон, 8-модда; Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами,
2006 й., 41-сон, 405-модда)
I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1-модда. Ушбу Қонуннинг мақсади
Ушбу Қонун гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада
бўлишига оид ижтимоий муносабатларни тартибга солади ҳамда уларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлишига монелик қилиш, фуқаролар соғлиғини сақлаш ҳамда давлат хавфсизлигини
таъминлашни мақсад қилиб қўяди.
2-модда. Ўзбекистон Республикасининг гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва
прекурсорлар тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Ўзбекистон Республикасининг гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар
тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ҳамда бошқа қонун ҳужжатларидан иборат.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг гиѐҳвандлик
воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар тўғрисидаги қонун ҳужжатларида назарда
тутилганидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
3-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
гиѐҳвандлик (наркотик) воситалари — гиѐҳвандлик воситалари рўйхатига киритилган ва
Ўзбекистон Республикасида назоратга олинадиган, келиб чиқиши синтетик ѐки табиий моддалар,
таркибида гиѐҳвандлик моддаси бўлган препаратлар ва ўсимликлар;
психотроп моддалар — психотроп моддалар рўйхатига киритилган ва Ўзбекистон Республикасида
назоратга олинадиган, келиб чиқиши синтетик ѐки табиий моддалар;
прекурсорлар — прекурсорлар рўйхатига киритилган ва Ўзбекистон Республикасида назоратга
олинадиган гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар тайѐрлаш учун фойдаланиладиган
моддалар;
гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг аналоглари — кимѐвий тузилиши ва
хоссаларига кўра гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларга ўхшаш, улар сингари руҳиятга
фаол таъсир этувчи, келиб чиқиши синтетик ѐки табиий моддалар;
препарат — моддаларнинг ҳар қандай физик ҳолатдаги, таркибида битта ѐки бир нечта
гиѐҳвандлик воситалари ѐхуд психотроп моддалар бўлган аралашмаси;
гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши —
гиѐҳвандлик воситалари, — психотроп моддалар ва прекурсорларни олиб кириш (олиб чиқиш),
транзит тарзида ўтказиш, сақлаш, бериш, реализация қилиш, тақсимлаш, олиш, ташиш, жўнатиш,
ишлаб чиқиш, ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, улардан фойдаланиш ва уларни йўқ қилиш, шунингдек
таркибида гиѐҳвандлик моддаси бўлган ўсимликларни етиштириш;
гиѐҳвандлик (наркомания) — гиѐҳвандлик воситаларига руҳий-жисмоний қарамлик билан боғлиқ
касаллик;
заҳарвандлик (токсикомания) — психотроп моддаларга, шунингдек дорилик хусусиятига эга
бўлмаган, келиб чиқиши синтетик ѐки табиий, гиѐҳвандлик воситаларга ўхшаш руҳиятга фаол таъсир
этувчи моддаларга руҳий-жисмоний қарамлик билан боғлиқ касаллик.
махсус ваколатли органлар — Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан
белгиланадиган ваколатларга мувофиқ гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва
прекурсорларнинг муомалада бўлиши соҳасидаги бошқарув ва назоратни амалга оширувчи органлар.
(3-модда Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 13 декабрдаги 447–II-сонли Қонунига асосан
хатбоши билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 1-сон, 8-модда)
27

28.

4-модда. Ўзбекистон Республикасида назоратга олинадиган гиѐҳвандлик воситалари, психотроп
моддалар ва прекурсорлар
Ўзбекистон Республикасида назоратга олинадиган гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар
ва прекурсорлар қуйидаги рўйхатларга киритилади:
Муомалада бўлиши Ўзбекистон Республикасида тақиқланган гиѐҳвандлик воситалари рўйхати
(бундан буѐн матнда I рўйхат деб юритилади);
Муомалада бўлиши Ўзбекистон Республикасида чекланган гиѐҳвандлик воситалари рўйхати
(бундан буѐн матнда II рўйхат деб юритилади);
Муомалада бўлиши Ўзбекистон Республикасида чекланган психотроп моддалар рўйхати (бундан
буѐн матнда III рўйхат деб юритилади);
Муомалада бўлиши Ўзбекистон Республикасида чекланган прекурсорлар рўйхати (бундан буѐн
матнда IV рўйхат деб юритилади).
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар рўйхатлари Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда тасдиқланади ва матбуотда
эълон қилинади.
II. ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИ, ПСИХОТРОП МОДДАЛАР ВА ПРЕКУРСОРЛАРНИНГ
МУОМАЛАДА БЎЛИШИ БИЛАН БОҒЛИҚ ФАОЛИЯТ
5-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши
Ўзбекистон Республикасида гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг
муомалада бўлишига ушбу Қонунда белгиланган ҳолларда ва тартибда йўл қўйилади.
Ўзбекистон Республикасида гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар аналогларининг
муомалада бўлиши тақиқланади.
6-модда. Гиѐҳвандлик воситаларининг муомалада бўлиши билан боғлиқ фаолиятнинг асосий
турларига бўлган давлат монополияси
Ўзбекистон Республикасида гиѐҳвандлик воситаларининг муомалада бўлиши билан боғлиқ
фаолиятнинг асосий турлари: гиѐҳвандлик воситаларини олиб кириш (олиб чиқиш), тақсимлаш,
ишлаб чиқиш, ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, йўқ қилиш, шунингдек таркибида гиѐҳвандлик моддаси
бўлган ўсимликларни етиштириш давлат монополияси ҳисобланади.
7-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши
билан боғлиқ фаолиятни лицензиялаш
Ўзбекистон Республикасида гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг
муомалада бўлиши билан боғлиқ фаолият юридик шахслар томонидан Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамаси белгилаган тартибда бериладиган лицензия асосида амалга оширилади.
8-модда. Лицензия беришни рад этиш асослари
Қуйидагилар лицензия беришни рад этиш учун асос бўлади:
юридик шахснинг лицензия олиш пайтида ҳужжатларни лозим тарзда расмийлаштирмай тақдим
этиши;
гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши билан
боғлиқ фаолиятнинг хавфсизлигини таъминлаш учун шароитлар йўқлиги;
сурункали руҳий касалликлар, гиѐҳвандлик, заҳарвандлик, алкоголизм туфайли диспансер
ҳисобида турувчи ходимлар мавжуд бўлса ва улар ўз хизмат вазифаси тақозосига кўра гиѐҳвандлик
воситалари ва психотроп моддалардан эркин фойдаланиш имконига эга бўлса;
қасддан содир этган жинояти учун судланганлик ҳолати тугалланмаган ѐки судланганлиги олиб
ташланмаган ходимлар мавжуд бўлса ва улар ўз хизмат вазифаси тақозосига кўра гиѐҳвандлик
воситалари ва психотроп моддалардан эркин фойдаланиш имконига эга бўлса;
юридик шахс лицензия олиш пайтида тақдим этган ҳужжатларда нотўғри ѐки бузиб кўрсатилган
маълумотларнинг мавжудлиги;
лицензия даъвогарининг лицензия талаблари ва шартларига номувофиқлиги.
Бошқа асосларга кўра, шу жумладан лицензия бериш мақсадга мувофиқ эмас деган важ билан
лицензия беришни рад этишга йўл қўйилмайди.
(8-модда Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15 декабрдаги 175-II-сон Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23-модда)
28

29.

9-модда. Лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш
Лицензиянинг амал қилиши қуйидаги ҳолларда тўхтатиб турилиши мумкин:
лицензиат лицензия шартномасида назарда тутилган лицензия талаблари ва шартларини
бузганлиги аниқланганда;
лицензияловчи органларнинг аниқланган қоидабузарликларни бартараф этиш мажбуриятини
лицензиат зиммасига юкловчи қарорлари лицензиат томонидан бажарилмаганда.
Лицензиянинг амал қилишини лицензияловчи орган ўн иш кунидан кўп бўлмаган муддатга, суд
эса ўн иш кунидан кўп бўлган муддатга тўхтатиб туриши мумкин.
Лицензияловчи орган ѐки суд лицензиат лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туришга олиб
келган ҳолатларни бартараф этиши учун муддат белгилаши шарт. Бунда лицензиянинг амал
қилишини тўхтатиб туришга олиб келган ҳолатларни бартараф этиши учун суд қарорида белгиланган
муддат олти ойдан кўп бўлиши мумкин эмас.
Лицензиат лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туришга олиб келган ҳолатларни бартараф
этган тақдирда, лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш тўғрисида қарор қабул қилган
лицензияловчи орган ѐки суд кўрсатилган ҳолатлар бартараф этилганлиги тўғрисидаги тасдиқномани
олган кундан эътиборан лицензиянинг амал қилишини тиклаш тўғрисида ўн кун муддат ичида қарор
қабул қилиши шарт.
(9-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
91-модда. Лицензиянинг амал қилишини тугатиш ва лицензияни бекор қилиш
Лицензиянинг амал қилиши қуйидаги ҳолларда тугатилади:
лицензиат лицензиянинг амал қилишини тугатиш тўғрисидаги ариза билан мурожаат этганда;
юридик шахс тугатилганда тугатилган пайтдан эътиборан ѐки унинг фаолияти қайта ташкил этиш
натижасида тугатилганда қайта ташкил этилган пайтдан эътиборан, унинг ўзгартирилиши бундан
мустасно;
лицензиат лицензия шартномасида назарда тутилган лицензия талабларини ва шартларини
мунтазам равишда ѐки бир маротаба қўпол равишда бузганда;
лицензиат лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туришга олиб келган ҳолатларни суд ѐки
лицензияловчи орган белгилаган муддатда бартараф этмаганда;
(91-модда биринчи қисмининг бешинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10
октябрдаги ЎРҚ-59-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
рухсат этилган фаолият турини амалга ошириш қоидаларига риоя этиш юзасидан мажбуриятлар
лицензиат томонидан бир йил ичида такроран бажарилмаганда;
лицензияловчи органнинг лицензия бериш тўғрисидаги қарорининг қонунга хилофлиги
аниқланганда;
лицензиат томонидан лицензияда белгиланган фаолият турига риоя этилмаганда;
лицензиянинг амал қилиш муддати тугаганда.
Лицензиянинг амал қилишини тугатиш ушбу модда биринчи қисмининг тўртинчи — саккизинчи
хатбошиларида назарда тутилган ҳолларда суд қарорига, бошқа ҳолларда эса, лицензияловчи
органнинг қарорига биноан амалга оширилади.
(91-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
Тугатиш тўғрисидаги қарор қабул қилинган санадан эътиборан лицензиянинг амал қилиши
тугатилади.
Лицензияни бекор қилиш қуйидаги ҳолларда амалга оширилади:
(91-модда тўртинчи қисмининг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10
октябрдаги ЎРҚ-59-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
лицензиатнинг аризасига биноан;
агар лицензиат унга лицензия бериш тўғрисидаги қарор қабул қилингани ҳақидаги хабарнома
юборилган (топширилган) пайтдан эътиборан уч ой ичида лицензияловчи органга лицензия
берганлик учун давлат божи тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжатни тақдим этмаган ѐки лицензия
шартномасини имзоламаган бўлса;
29

30.

лицензия сохта ҳужжатлардан фойдаланилган ҳолда олинганлиги факти аниқланганда.
Лицензияни бекор қилиш ушбу модда тўртинчи қисмининг тўртинчи хатбошисида назарда
тутилган ҳолда суд қарорига, бошқа ҳолларда эса, лицензияловчи органнинг қарорига биноан амалга
оширилади.
Лицензияни бекор қилиш тўғрисида қарор қабул қилинган тақдирда, лицензия берилган санадан
эътиборан бекор қилинган деб ҳисобланади.
Лицензияловчи органнинг лицензиянинг амал қилишини тугатиш ѐки лицензияни бекор қилиш
тўғрисидаги қарори лицензиатга ѐзма шаклда, қарор қабул қилинган кундан эътиборан уч кундан
кечиктирмай етказилади. Лицензиянинг амал қилишини тугатиш ѐки лицензияни бекор қилиш
тўғрисидаги суд қарори лицензиатга ва лицензияловчи органга қонун ҳужжатларида белгиланган
муддатларда етказилади. Лицензиат лицензиянинг амал қилишини тугатиш ѐки лицензияни бекор
қилиш тўғрисидаги қарорни олган кундан эътиборан ўн кун ичида лицензия лицензияловчи органга
қайтарилиши ва йўқ қилиниши керак.
(91-модданинг бешинчи, олтинчи ва еттинчи қисмлари Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10
октябрдаги ЎРҚ-59-сонлиҚонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
(91-модда Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15 декабрдаги 175-II-сон Қонунига мувофиқ
киритилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23-модда)
III. ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИ, ПСИХОТРОП МОДДАЛАР ВА ПРЕКУРСОРЛАРНИНГ
МУОМАЛАДА БЎЛИШИ БИЛАН БОҒЛИҚ ФАОЛИЯТНИНГ АЙРИМ ТУРЛАРИНИ АМАЛГА
ОШИРИШ ШАРТЛАРИ
10-модда. Ўзбекистон Республикасининг гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва
прекурсорларга бўлган эҳтиѐжлари
Ўзбекистон Республикасининг гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларга
бўлган эҳтиѐжлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан жорий этилган
тартибда белгиланади.
11-модда. Айрим гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг муомалада бўлишини
чеклаш
I рўйхатга киритилган гиѐҳвандлик воситаларининг муомалада бўлишига йўл қўйилмайди, ушбу
Қонуннинг 27—29-моддалариданазарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
II ва III рўйхатга киритилган гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг муомалада
бўлишига шифокор кўрсатмаси бўйича тиббий мақсадларда, шунингдек ушбу Қонуннинг 26—29моддаларида назарда тутилган мақсадларда йўл қўйилади.
12-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни олиб кириш (олиб
чиқиш) хусусиятлари
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни олиб киришга (олиб чиқишга)
лицензия, шунингдек, олиб кириш (олиб чиқиш) ҳуқуқи тўғрисида махсус ваколатли орган
томонидан бериладиган сертификат бўлган тақдирда йўл қўйилади.
(12-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 13 декабрдаги 447–IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 1-сон, 8-модда)
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни махсус ваколатли орган
рухсатисиз Ўзбекистон Республикаси ҳудуди орқали транзит тарзида ўтказиш тақиқланади.
Ушбу моддада белгиланган талаблар бузилган тақдирда гиѐҳвандлик воситалари, психотроп
моддалар ва прекурсорлар қонун ҳужжатларига мувофиқ мусодара этилади.
13-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни сақлаш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни сақлаш махсус ажратилган ва
жиҳозланган жойларда, махсус ваколатли орган белгилаган тартибда, юридик шахслар томонидан,
мазкур фаолият тури учун лицензияси бўлган тақдирда амалга оширилади.
14-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни бериш, реализация
қилиш ва тақсимлаш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни бериш, реализация қилиш ва
тақсимлаш махсус ваколатли орган белгилаган тартибда, юридик шахслар томонидан, мазкур
фаолият турлари учун лицензиялари бўлган тақдирда амалга оширилади.
30

31.

15-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни олиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ишлаб чиқариш, тайѐрлаш,
реализация қилиш, фойдаланиш учун, шу жумладан тиббий ва бошқа мақсадларда олиш юридик
шахслар томонидан, мазкур фаолият турлари учун лицензиялари бўлган тақдирда амалга оширилади.
16-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ташиш
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва
прекурсорларни ташиш махсус ваколатли орган белгилаган тартибда, юридик шахслар томонидан,
мазкур фаолият тури учун лицензияси бўлган тақдирда амалга оширилади.
17-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни жўнатиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни почта жўнатмаларида, шу
жумладан халқаро почта жўнатмаларида жўнатиш тақиқланади, қонун ҳужжатларида назарда
тутилган ҳоллар бундан мустасно.
18-модда. Янги гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларни ишлаб чиқиш ҳамда давлат
рўйхатидан ўтказиш
Янги гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларни ишлаб чиқиш фақат давлат эҳтиѐжлари
учун буюртмага мувофиқ амалга оширилади ва бу иш давлат илмий-тадқиқот муассасаларига мазкур
фаолият тури учун лицензияси бўлган тақдирда топширилади.
Тиббий мақсадларда фойдаланиладиган янги гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларни
давлат рўйхатидан ўтказиш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
19-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ишлаб чиқариш ва
тайѐрлаш
II рўйхатга киритилган гиѐҳвандлик воситаларини ушбу Қонунда белгиланган мақсадларда ишлаб
чиқариш ва тайѐрлаш Ўзбекистон Республикасининг эҳтиѐжлари доирасида давлат корхоналари ва
муассасалари томонидан, муайян гиѐҳвандлик воситаларини ишлаб чиқариш ва тайѐрлаш учун
лицензиялари бўлган тақдирда амалга оширилади.
III рўйхатга киритилган психотроп моддаларни ушбу Қонунда белгиланган мақсадларда ишлаб
чиқариш ва тайѐрлаш махсус ваколатли орган қарорига мувофиқ юридик шахслар томонидан, муайян
психотроп моддаларни ишлаб чиқариш ва тайѐрлаш учун лицензиялари бўлган тақдирда амалга
оширилади.
IV рўйхатга киритилган прекурсорларни ушбу Қонунда белгиланган мақсадларда ишлаб чиқариш
ва тайѐрлаш Ўзбекистон Республикасининг эҳтиѐжлари доирасида давлат корхоналари ва
муассасалари томонидан, муайян прекурсорларни ишлаб чиқариш ва тайѐрлаш учун лицензиялари
бўлган тақдирда амалга оширилади.
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ишлаб чиқариш ва тайѐрлашни
амалга оширувчи юридик шахслар қонун ҳужжатларига мувофиқ давлат рўйхатидан ўтказилади.
20-модда. Гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларни идишга жойлаш-ўраш ва уларга
белги қўйиш
Тиббий мақсадларда фойдаланиладиган гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларни идишга
жойлаш-ўраш ва уларга белги қўйиш қонун ҳужжатларининг талабларига мувофиқ бўлиши шарт.
Гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг сиртқи ўрови мазкур ўров бутлигини бузмай
туриб уларни олиш имкониятини истисно этиши шарт.
Тиббий мақсадларда фойдаланиладиган гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг ички
ўрови иккита қизил чизиқ билан белгиланган бўлиши шарт.
Гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг ўрови ва уларга белги қўйиш ушбу модда
талабларига мувофиқ бўлмаган ҳолларда гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар
белгиланган тартибда йўқ қилиб ташланади.
21-модда. Таркибида гиѐҳвандлик моддаси бўлган ўсимликларни етиштириш
Таркибида гиѐҳвандлик моддаси бўлган, I рўйхатга киритилган ўсимликларни етиштириш учун
рухсат махсус ваколатли орган белгилаган тартибда, давлат корхоналарига илмий мақсадларда
мазкур фаолият тури учун лицензияси бўлган тақдирда берилади.
22-модда. Прекурсорларнинг муомалада бўлиши билан боғлиқ фаолият хусусиятлари
31

32.

Юридик шахслар IV рўйхатга киритилган прекурсорларни ўз ишлаб чиқаришида фойдаланиш
учун мазкур фаолият тури учун лицензияси бўлган тақдирда, йиллик ишлаб чиқариш эҳтиѐжларидан
кўп бўлмаган миқдорда олишлари мумкин ва олинган ѐки буюртма берилган прекурсор миқдори
ушбу эҳтиѐжлардан ошиб кетган ҳар бир ҳолат тўғрисида махсус ваколатли органни хабардор
қилишлари шарт.
IV рўйхатга киритилган прекурсорларнинг муомалада бўлишини рўйхатдан ўтказиш ва ҳисобга
олиш тартиби махсус ваколатли орган томонидан белгиланади.
23-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни йўқ қилиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни йўқ қилиш Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда қуйидаги ҳолларда амалга
оширилади:
уларнинг яроқлилик муддати тугаганда;
гиѐҳвандлик воситаси, психотроп модда ѐки прекурсор улардан фойдаланиш имкониятини
истисно этувчи кимѐвий ѐки физик таъсирга учраганда;
беморлар вафотидан сўнг уларнинг қариндошларидан фойдаланилмай қолган восита ѐки модда
тариқасида қабул қилинганда;
уларнинг гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ѐки прекурсорларга мансублигини
аниқлашнинг имкони бўлмаганда.
Таркибида гиѐҳвандлик моддаси бўлган ўсимликлар ўсаѐтган ер участкаларининг мулкдорлари,
эгалари ѐки фойдаланувчилари бўлмиш юридик ва жисмоний шахслар бу ўсимликларни йўқ қилиб
ташлашга мажбур. Бундан бош тортилган тақдирда мазкур ўсимликлар уларнинг ҳисобидан йўқ
этилади.
IV. ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИ. ПСИХОТРОП МОДДАЛАР ВА ПРЕКУРСОРЛАРДАН
ФОЙДАЛАНИШ
24-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан тиббий мақсадларда
фойдаланиш
II, III ва IV рўйхатларга киритилган гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва
прекурсорлардан тиббий мақсадларда Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан белгиланган тартибда фойдаланилиши мумкин.
Тиббий мақсадларда фойдаланиш учун рухсат этилган гиѐҳвандлик воситалари, психотроп
моддалар ва прекурсорларга нисбатан доривор воситалар тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг ушбу
Қонунга зид бўлмаган қисми татбиқ қилинади.
25-модда. Гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддалардан транзит тарзида ўтаѐтган
йўловчиларни даволаш учун фойдаланиш
Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан транзит тарзида ўтаѐтган бемор II ва III рўйхатларга
киритилган гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларни даволаниш мақсадида Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда олиб ўтиши мумкин.
Ушбу модданинг биринчи қисмида кўрсатилган шахс Ўзбекистон Республикаси ҳудудида
ушланиб қолган ва даволанишни давом эттириш учун гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп
моддаларни қўшимча равишда олишга муҳтож бўлган тақдирда бундай воситалар ѐки моддаларни
бериш Ўзбекистон Республикасида ѐзиб берилган рецепт асосида қонун ҳужжатларига мувофиқ
амалга оширилади.
26-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан ветеринарияда
фойдаланиш
Ветеринарияда фойдаланиладиган гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар
рўйхати, шунингдек улардан фойдаланиш шартлари ва тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар
Маҳкамаси томонидан тасдиқланади.
27-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан илмий ва ўқув
мақсадларида фойдаланиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан илмий ва ўқув мақсадларида
фойдаланиш учун рухсат юридик шахсларга мазкур фаолият турлари учун лицензиялари бўлган
32

33.

тақдирда, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда
берилади.
28-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан экспертлик
фаолиятида фойдаланиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан экспертизалар ўтказиш
мақсадида фойдаланиш учун рухсат Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан
белгиланган тартибда берилади.
29-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан тезкор-қидирув
фаолиятида фойдаланиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлардан уларни назорат остида етказиб
бериш ва назорат остида олиш, бошқа тезкор-қидирув тадбирларини ўтказиш учун фойдаланиш
қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
30-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни жисмоний шахсларга
бериш
II, III ва IV рўйхатларга киритилган Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва
прекурсорларни жисмоний шахсларга тиббий мақсадларда бериш бундай фаолият тури учун
лицензиялари бўлган дорихоналар ва даволаш-профилактика муассасаларида амалга оширилади.
31-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши
билан боғлиқ фаолият тўғрисида ҳисобот
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши билан
боғлиқ фаолият турлари учун лицензиялари бўлган юридик шахслар ўз фаолиятлари тўғрисида
махсус ваколатли органга қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳисобот тақдим этадилар.
32-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни инвентаризация
қилиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши билан
боғлиқ фаолият турлари учун лицензиялари бўлган юридик шахслар ўз тасарруфларидаги
гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ҳар ойда инвентаризация
қилишлари ҳамда товар-моддий қимматликлар балансини тузишлари шарт.
Балансдаги тафовутларга оид маълумотлар ѐки баланс маълумотларининг ўтказилган
инвентаризация натижаларига номувофиқлиги тўғрисида бу ҳолат аниқланганидан сўнг уч кунлик
муддат ичида ички ишлар органларига хабар қилинади.
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар миқдори ва ҳолатига тааллуқли
барча ўзгаришлар махсус дафтарларга қайд этилади. Бундай дафтарларни юритиш ва сақлаш тартиби
махсус ваколатли орган томонидан белгиланади.
V. ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИ. ПСИХОТРОП МОДДАЛАР ВА ПРЕКУРСОРЛАРНИНГ
ҚОНУНГА ХИЛОФ РАВИШДА МУОМАЛАДА БЎЛИШИГА МОНЕЛИК ҚИЛИШ
33-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф
равишда муомалада бўлишига қарши ҳаракатларни мувофиқлаштириш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлишига қарши ҳаракатларни мувофиқлаштириш махсус ваколатли орган томонидан
амалга оширилади.
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлишига монелик қилиш чораларини молиялаш давлат бюджети маблағлари ва бошқа
молиялаш манбалари ҳисобидан қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
34-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар тарғиботининг
тақиқланиши ҳамда рекламасининг чекланиши
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар тарғиботи, яъни Гиѐҳвандлик
воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ишлаб чиқиш, тайѐрлаш ва улардан фойдаланиш
усуллари, услублари тўғрисидаги, уларни олиш жойлари ҳақидаги маълумотларни тарқатишга
қаратилган фаолият тақиқланади.
33

34.

II ва III рўйхатларга киритилган гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар рекламаси фақат
тиббиѐт ва фармацевтика ходимларига мўлжалланган ихтисослашган босма нашрлардагина амалга
оширилиши мумкин. Таркибида Гиѐҳвандлик воситалари ѐки психотроп моддалари бўлган доривор
воситаларнинг намуналарини реклама мақсадларида тарқатиш тақиқланади.
35-модда. Тиббий кўрикдан ва текширувдан ўтказиш
Шахс гиѐҳвандлик билан касалланган, гиѐҳвандлик воситалари таъсирида маст ҳолатда ѐхуд
шифокор кўрсатмаси бўлмагани ҳолда гиѐҳвандлик воситаси ѐки психотроп модда истеъмол этган
деб ҳисоблашга етарли асослар бўлса, у тиббий кўрикдан ўтказишга юборилиши мумкин.
Шахс ўз танасида гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларни олиб ўтаѐтир деб ҳисоблашга
асослар бўлса, у тиббий кўрикдан ўтказишга юборилиши мумкин.
Ушбу моддада кўрсатилган шахслар тиббий кўрикдан ва текширувдан ўтказиш учун суриштирув,
тергов органлари ва суднинг қарорига мувофиқ қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда
юборилади.
Тиббий кўрикдан ва текширувдан ўтказиш тартиби қонун ҳужжатлари билан белгиланади.
36-модда. Гиѐҳвандликка йўлиққан шахслар учун касб фаолиятининг айрим турлари билан
шуғулланишнинг чекланиши
Гиѐҳвандликка йўлиққан шахслар шуғулланиши учун чеклов белгиланган касб фаолияти турлари
рўйхати қонун ҳужжатлари билан белгиланади.
37-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни мусодара этиш
Қонунга хилоф равишда муомалада бўлганлиги учун олиб қўйилган гиѐҳвандлик воситалари,
психотроп моддалар ва прекурсорлар, шунингдек уларни ишлаб чиқариш ва тайѐрлаш учун
мўлжалланган асбоб ва ускуналар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан
белгиланган тартибда мусодара этилади ѐки йўқ қилинади.
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлиши билан боғлиқ фаолият натижасида олинган ѐки бундай фаолиятни амалга
ошириш учун фойдаланиладиган мол-мулк қонун ҳужжатларига мувофиқ мусодара этилади.
38-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф
равишда муомалада бўлиши билан боғлиқ жиноятлар содир этган шахслар устидан маъмурий
назорат
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлиши билан боғлиқ жиноятлар содир этган шахслар жазони ижро этиш
муассасаларидан озод этилганидан кейин улар устидан қонун ҳужжатларига мувофиқ маъмурий
назорат ўрнатилиши мумкин.
39-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни назорат остида
етказиб бериш ва назорат остида олиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлиши билан боғлиқ жиноятларнинг олдини олиш, уларни аниқлаш, бартараф этиш ва
очиш мақсадида тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар ўз ваколатлари доирасида
гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни назорат остида етказиб бериш ва
назорат остида олиш ҳуқуқига қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда эгадир.
40-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф
равишда муомалада бўлишига йўл қўйган юридик шахсни тугатиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлишига йўл қўйган юридик шахс суднинг қарорига биноан тугатилиши мумкин.
41-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф
равишда муомалада бўлишидан келган даромадларни легаллаштиришда иштирок этаѐтган юридик
шахсни тугатиш
Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонунга хилоф равишда
муомалада бўлиши натижасида олинган даромадларни легаллаштириш мақсадида молиявий
операцияни амалга оширган юридик шахс суднинг қарорига биноан тугатилиши мумкин.
42-модда. Ушбу Қонун талаблари ижросини текшириш ва назорат қилишни амалга оширувчи
органлар мансабдор шахсларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари
34

35.

Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши билан
боғлиқ фаолиятга оид тартиб бузилганлигидан далолат берувчи маълумотлар мавжуд бўлган
тақдирда прокуратура, ички ишлар, Миллий хавфсизлик хизмати ва божхона органларининг
мансабдор шахслари ўз ваколатлари доирасида қуйидаги ҳуқуқларга эга:
таркибида гиѐҳвандлик моддаси бўлган ўсимликлар етиштирилиши эҳтимоли бор ер
участкаларини, гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ишлаб чиқиш,
ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, сақлаш, бериш, реализация қилиш, тақсимлаш, олиш, фойдаланиш ва йўқ
қилиш жойларини кўздан кечириш;
гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни ишлаб чиқариш ва тайѐрлаш
жараѐнларининг белгиланган қоидаларга мувофиқлигини текшириш, зарурат бўлганда экспертлик
тадқиқоти учун намуналар олиш;
гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларни олишга монелик қилиш
мақсадида хоналарни муҳрлаб қўйиш;
назорат вазифаларини бажариш учун зарур тушунтириш ва ҳужжатлар тақдим этишни талаб
қилиш;
гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомалада бўлиши билан
боғлиқ фаолият турлари учун лицензиялари бўлган юридик шахсларга аниқланган камчиликларни
бартараф этиш юзасидан бажарилиши мажбурий бўлган кўрсатмалар бериш;
текширишнинг бошқа чораларини амалга ошириш.
Суриштирув, тергов ѐки прокуратура органларининг мансабдор шахслари гиѐҳвандлик
воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг муомаласи билан боғлиқ фаолият амалга
оширилаѐтган ҳар қандай жойга кириши ва уни кўздан кечириши мумкин.
43-модда. Гиѐҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар тўғрисидаги қонун
ҳужжатларини бузганлик учун жавобгарлик
Гиѐҳвандлик воситалари психотроп моддалар ва прекурсорлар тўғрисидаги қонун ҳужжатларини
бузганликда айбдор шахслар қонунда белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
VI. ГИЁҲВАНДЛИК ВА ЗАҲАРВАНДЛИК
БЕРИЛАДИГАН НАРКОЛОГИК ЁРДАМ
БИЛАН
КАСАЛЛАНГАН
БЕМОРЛАРГА
44-модда. Гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган беморларга наркологик ѐрдам
кўрсатиш
Давлат гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган беморларга уларни текширувдан ўтказиш,
маслаҳат бериш, ташҳис қўйиш, даволаш ва тиббий-ижтимоий тиклашдан иборат наркологик ѐрдам
кўрсатилишини кафолатлайди.
Гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган беморларга наркологик ѐрдам уларнинг
илтимосига кўра ѐки уларнинг розилиги билан, ѐши ўн тўртга тўлмаган вояга етмаганларга эса,
уларнинг ота-онаси ѐки бошқа қонуний вакилларининг илтимосига кўра ѐхуд уларнинг розилиги
билан кўрсатилади.
Даволаниш курсини ўташ учун наркология муассасасига ихтиѐрий равишда мурожаат этган
гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган беморларнинг илтимосига кўра даволанишнинг сир
сақланиши таъминланади.
Гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган беморларга қонун ҳужжатларида назарда
тутилган ҳолларда суднинг қарори билан тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари тайинланиши
мумкин.
45-модда. Соғлиқни сақлаш муассасаларининг гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган
беморларга наркологик ѐрдам кўрсатиш борасидаги фаолияти
Гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик ташҳиси қўйиш, гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган
беморларни текширувдан ўтказиш, уларга маслаҳат бериш, уларни даволаш ва тиббий-ижтимоий
тиклаш давлат ѐки хусусий соғлиқни сақлаш тизимларининг мазкур фаолият тури учун лицензия
олган муассасаларида ўтказилади.
35

36.

Гиѐҳвандлик, заҳарвандлик ташҳиси қўйиш ҳамда гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан
касалланган беморларни даволаш учун Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан тақиқланмаган воситалар ва усуллар қўлланилади.
46-модда. Гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган беморларни тиббий ҳисобга олиш ва
кузатиб бориш тартиби
Гиѐҳвандлик ва заҳарвандлик билан касалланган беморларни тиббий ҳисобга олиш ва кузатиб
бориш тартиби Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан Ўзбекистон
Республикаси Прокуратураси ва Ички ишлар вазирлиги билан келишилган ҳолда белгиланади.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1999 йил 19 август,
813-I-сон
36

37.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
МАҲСУЛОТЛАР ВА ХИЗМАТЛАРНИ СЕРТИФИКАТЛАШТИРИШ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1994 й., 2-сон, 50-модда;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2000 й., 7-8-сон, 217-модда; 2003 й.,
5-сон, 67-модда; Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 14-сон, 113-модда;
2006 й., 41-сон, 405-модда)
Мазкур Қонун Ўзбекистон Республикасида маҳсулотлар, хизматлар ва бошқа объектларни (матнда
бундан кейин «маҳсулотлар» деб юритилади) сертификатлаштиришнинг ҳуқуқий, иқтисодий ва
ташкилий асосларини, шунингдек сертификатлаштириш иштирокчиларининг ҳуқуқлари,
мажбуриятлари ва жавобгарлигини белгилаб беради.
I БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1-модда. Асосий тушунчалар
Мазкур Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар ишлатилмоқда:
«сертификатлаштириш
миллий
тизими»

давлат
миқѐсида
амал
қиладиган,
сертификатлаштириш ўтказишда ўз тартиб ва бошқарув қоидаларига эга бўлган тизим;
«маҳсулотларни сертификатлаштириш» (матнда бундан кейин «сертификатлаштириш» деб
юритилади) — маҳсулотларнинг белгиланган талабларга мувофиқлигини тасдиқлашга оид фаолият;
«мувофиқлик сертификати» — сертификатланган маҳсулотнинг белгиланган талабларга
мувофиқлигини тасдиқлаш учун сертификатлаштириш тизими қоидаларига биноан берилган ҳужжат;
«мувофиқлик белгиси» — муайян маҳсулот ѐхуд хизмат аниқ стандартга ѐки бошқа норматив
ҳужжатга мос эканлигини кўрсатиш учун маҳсулотга ѐхуд кўрсатилган хизматга доир ҳужжатга
қўйиладиган, белгиланган тартибда рўйхатга олинган белги;
«бир турдаги маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) сертификатлаштириш тизими» — айни бир
хил стандартлар ва қоидалар қўлланиладиган муайян маҳсулотлар, ишлар ѐки хизматларга тааллуқли
сертификатлаштириш тизими;
«синов лабораториясини аккредитация қилиш» — синов лабораториясининг (марказининг)
муайян маҳсулот синовини ѐки муайян синов турини амалга оширишга доир ваколатларининг
расмий эътирофи.
«сифат бўйича эксперт-аудитор» — қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда аккредитация
қилинган, сертификатлаштириш, аккредитация қилиш ва текшириш соҳасидаги ишларни олиб бориш
учун тегишли малакаси бўлган мутахассис;
«сертификатлаштириш соҳасидаги текширув органи» — белгиланган тартибда аккредитация
қилинган, сертификатланган маҳсулот ва сифатни бошқариш тизимини баҳолашни
сертификатлаштириш органлари топшириғига биноан амалга оширувчи орган;
«назорат йўсинидаги текширув» — белгиланган талабларга мувофиқлигини сертификатлаштириш
ва аккредитация қилиш чоғида тасдиқлаш мақсадида сертификатланган маҳсулот, сифатни
бошқариш тизимини ѐки ишлаб чиқаришни, сертификатлаштириш органлари, синов
лабораториялари (марказлари) фаолиятини такрорий баҳолаш таомили.
(1-модда Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 31 августдаги 125-II-сонли Қонунига мувофиқ
хатбошилар билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 7-8-сон, 217-модда)
2-модда. Сертификатлаштиришнинг мақсад ва вазифалари
Сертификатлаштириш:
одамларнинг ҳаѐти, соғлиғи, юридик ва жисмоний шахсларнинг мол-мулки ҳамда атроф муҳит
учун хавфли бўлган маҳсулотлар реализация қилинишини назорат этиб бориш;
маҳсулотларнинг жаҳон бозорида рақобат қила олишини таъминлаш;
мамлакат корхоналари, қўшма корхоналар ва тадбиркорлар халқаро миқѐсдаги иқтисодий, илмийтехникавий ҳамкорликда ва халқаро савдо-сотиқда иштирок этишлари учун шароит яратиш;
истеъмолчини тайѐрловчининг (сотувчининг, ижрочининг) виждонсизлигидан ҳимоя қилиш;
маҳсулот тайѐрловчиси (сотувчиси, ижрочиси) таъкидлаган сифат кўрсаткичларини тасдиқлаш
мақсадларида амалга оширилади.
37

38.

Сертификатлаштириш мажбурий ва ихтиѐрий тусда бўлади.
3-модда. Сертификатлаштириш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Сертификатлаштириш соҳасидаги муносабатлар мазкур Қонун ва унга мувофиқ чиқариладиган
Ўзбекистон Республикасининг бошқа қонун ҳужжатлари билан, Қорақалпоғистон Республикасида
эса — Қорақалпоғистон Республикасининг қонун ҳужжатлари билан ҳам тартибга солинади.
4-модда. Халқаро шартномалар ва битимлар
Башарти, халқаро шартнома ѐки битимда сертификатлаштириш тўғрисидаги қонун ҳужжатларида
назарда тутилганидан ўзгача қоидалар белгиланган бўлса, у ҳолда халқаро шартнома ѐки битимнинг
қоидалари қўлланилади.
5-модда. Ўзбекистон Республикасининг сертификатлаштириш органлари
Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги (бундан буѐн
матнда «Ўзстандарт» агентлиги деб юритилади) Ўзбекистон Республикасининг миллий
сертификатлаштириш органидир.
(5-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
«Ўзстандарт» агентлиги мазкур Қонунга мувофиқ:
(5-модда иккинчи қисмининг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25
апрелдаги 482-II-сонли Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
сертификатлаштириш соҳасида давлат сиѐсатини амалга оширади, сертификатлаштириш ўтказиш
юзасидан умумий қоидаларни белгилайди, улар тўғрисида расмий ахборотлар эълон қилиб боради;
сертификатлаштириш тизимини такомиллаштириш дастурларининг лойиҳаларини ишлаб чиқади
ҳамда уларни Ҳукумат муҳокамасига тақдим этади;
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси билан келишган ҳолда сертификатлаштиришнинг
халқаро тизимларига қўшилиш тўғрисида қарорлар қабул қилади, шунингдек сертификатлаштириш
натижаларини ўзаро эътироф этиш тўғрисида битимлар тузади, сертификатлаштириш масалалари
бўйича бошқа давлатлар билан ўзаро муносабатларда ва халқаро ташкилотларда Ўзбекистон
Республикаси номидан иш кўради;
мажбурий равишда сертификатланадиган маҳсулотларнинг рўйхатини белгилайди ва уни
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тасдиғига киритади;
(5-модданинг иккинчи қисми бешинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4
апрелдаги ЎРҚ-31-сонли Қонунитаҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами,
2006 й., 14-сон, 113-модда)
бир турдаги маҳсулотларни сертификатлаштириш органларини, синов лабораторияларини
(марказларини), сертификатлаштириш соҳасидаги текширув органларини, шунингдек сифат бўйича
эксперт-аудиторларни аккредитация қилади;
сертификатланган маҳсулотларнинг, сифатни бошқариш тизимларининг, аккредитация қилинган
сертификатлаштириш органларининг, синов лабораторияларининг (марказларининг), сифат бўйича
эксперт-аудиторларнинг Давлат реестрини юритади;
(5-модданинг иккинчи қисми еттинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4
апрелдаги ЎРҚ-31-сонли Қонунитаҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами,
2006 й., 14-сон, 113-модда)
бир турдаги маҳсулотларни сертификатлаштиришга аккредитация қилинган органлар ва синов
лабораториялари (марказлари) сертификатлаштириш қоидаларига риоя этиши устидан ва
сертификатланган маҳсулотлар устидан давлат текшируви ва назоратини амалга оширади;
қонун ҳужжатларининг нормалари бузилганлиги учун мувофиқлик сертификатлари ва
мувофиқлик белгиларини бекор қилади ҳамда амал қилишини тўхтатиб қўяди, сертификатлаштириш
органларининг аккредитация қилинганлик тўғрисидаги гувоҳномаларини бекор қилади, синов
лабораторияларининг (марказларининг) фаолиятини тугатади.
«Ўзстандарт» агентлигининг сертификатлаштириш соҳасидаги фаолиятини молиявий таъминлаш
манбаи — давлат бюджети маблағи, шунингдек «Ўзстандарт» агентлиги кўрсатаѐтган хизмат учун
олинадиган ҳақдан иборат.
38

39.

(5-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Бир турдаги маҳсулотларни сертификатлаштиришга аккредитация қилинган органлар:
бир турдаги маҳсулотларни сертификатлаштириш тизимларини тузадилар ва уларнинг амал
қилишини таъминлайдилар;
сертификатлаштиришни ташкил этадилар ва ўтказадилар;
миллий мувофиқлик сертификатларини расмийлаштирадилар, берадилар ѐки чет эл мувофиқлик
сертификатларини эътироф этадилар;
сертификатланган маҳсулотлар устидан назоратни амалга оширадилар.
Синов лабораторияларини (марказларини) ва сертификатлаштириш органларини аккредитация
қилиш билан боғлиқ сарф-харажатларни аризачи қоплайди.
Тегишли сертификатлаштириш тизими белгилаган тартибда аккредитация қилинган синов
лабораториялари (марказлари) муайян маҳсулотларнинг синовини ѐки муайян синов турини амалга
оширадилар ҳамда сертификатлаштириш мақсадлари учун баѐнномалар берадилар.
«Ўзстандарт» агентлиги ўз вазифаларининг бир қисмини бир турдаги маҳсулотларни
сертификатлаштириш органларига ва синов лабораторияларига (марказларига) ўтказишга ҳақлидир.
(5-модданинг еттинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
6-модда. Сертификатлаштириш объектлари ва субъектлари
Маҳсулотлар (шу жумладан дастурий ва бошқа илмий-техникавий маҳсулотлар), хизматлар,
шунингдек сифат тизимлари сертификатлаштириш объектлари ҳисобланади.
«Ўзстандарт» агентлигининг ўзи, унинг томонидан аккредитация қилинган ѐки эътироф этилган
сертификатлаштириш органлари, синов лабораториялари (марказлари), сертификатлаштириш
соҳасидаги текширув органлари, сифат бўйича эксперт-аудиторлар, шунингдек маҳсулоти
сертификатлаштирилиши лозим бўлган корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, жисмоний шахслар
сертификатлаштириш субъектларидир.
(6-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Сертификатлаштириш субъектлари — юридик шахслар сертификатлаштириш миллий тизими
доирасида сертификатлаштириш тизимлари тузишлари мумкин. Юридик шахсларнинг
сертификатлаштириш тизимлари «Ўзстандарт» агентлиги белгилаган тартибда давлат рўйхатидан
ўтказилиши шарт.
(6-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
II БОБ. СЕРТИФИКАТЛАШТИРИШ ФАОЛИЯТИГА ДОИР УМУМИЙ ТАЛАБЛАР
7-модда. Мувофиқлик сертификати ва мувофиқлик белгиси
Маҳсулотнинг
белгиланган
талабларга
мувофиқлиги
тасдиқлангани
тақдирда
сертификатлаштириш органи мувофиқлик сертификати беради, тайѐрловчи ана шу сертификат
асосида мувофиқлик белгисини ишлатиш ҳуқуқига эга бўлади.
Сертификатлаштириш
тизимида
фойдаланиладиган
мувофиқлик
сертификатларининг,
аккредитация қилинганлик тўғрисидаги гувоҳномаларнинг намуналари, миллий мувофиқлик
белгисининг шакллари ва ҳажмлари «Ўзстандарт» агентлиги томонидан тасдиқланади.
Мувофиқлик сертификатлари, мувофиқлик белгилари, сертификатлаштириш органлари ва синов
лабораторияларининг (марказларининг) аккредитация қилинганлик тўғрисидаги гувоҳномалари
«Ўзстандарт» агентлиги томонидан белгиланган тартибда Давлат реестридан ўтказилиши шарт.
(7-модданинг иккинчи ва учинчи қисмлари Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги
482-II-сон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Давлат реестрида рўйхатдан ўтказилмаган мувофиқлик сертификатлари, мувофиқлик белгилари,
сертификатлаштириш органлари ва синов лабораторияларининг (марказларининг) аккредитация
қилинганлик тўғрисидаги гувоҳномалари ҳақиқий эмас.
39

40.

Мувофиқлик сертификатидан, мувофиқлик белгисидан фойдаланиш ҳуқуқини ҳамда
сертификатлаштириш органлари ва синов лабораторияларининг (марказларининг) аккредитация
қилинганлик тўғрисидаги гувоҳномаларини аризачи бошқа юридик ѐки жисмоний шахсга бериши
ман этилади.
8-модда. Сертификатлаштириш фаолиятини амалга ошириш
Бир турдаги маҳсулотларни сертификатлаштиришга аккредитация қилинган органлар ва синов
лабораториялари (марказлари) қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда берилган аккредитация
тўғрисидаги гувоҳнома асосида сертификатлаштириш фаолиятини ҳамда сертификатлаштириш
мақсадида синовлар ўтказиш фаолиятини амалга оширадилар.
Маҳсулотлар сертификатлаштирилаѐтганда аризачига сертификатни ѐки мувофиқлик белгисини
қўллаш ҳуқуқи мувофиқлик сертификатини берган аккредитация қилинган тегишли
сертификатлаштириш органи билан тузилган битим асосида берилади.
(8-модда Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-II-сон Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
9-модда. Сертификатлаштириш тўғрисида ахборот
«Ўзстандарт» агентлиги тайѐрловчиларни (ижрочиларни), сотувчиларни, истеъмолчиларни ва
бошқа манфаатдор шахсларни сертификатлаштиришнинг амалдаги тизимлари, уларнинг органлари,
синов лабораториялари (марказлари), экспертлар тўғрисида, шунингдек мувофиқлик
сертификатлари, мувофиқлик белгилари ва уларни қўллаш қоидалари тўғрисида хабардор этиб
боради.
(9-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Сертификатлаштириш
органлари
аризачига
унинг
талабига
биноан
маҳсулотни
сертификатлаштириш учун керакли ахборотни беришлари шарт.
Аризачи сертификатлаштириш органининг талабига биноан сертификатлаштириш билан боғлиқ
ахборотни тақдим этиши шарт, тижорат сири ҳисобланган маълумотлар бундан мустасно.
III БОБ. МАҲСУЛОТЛАРНИ МАЖБУРИЙ ВА ИХТИЁРИЙ СЕРТИФИКАТЛАШТИРИШ
10-модда. Мажбурий сертификатлаштиришни жорий этиш
Мажбурий сертификатлаштиришни ўтказиш ишларини ташкил этиш «Ўзстандарт» агентлиги
зиммасига ѐки унинг топшириғига биноан бошқа сертификатлаштириш органларига (уларни албатта
аккредитация қилган ҳолда) юклатилади.
(10-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Сертификатлаштирилиши шарт бўлган маҳсулотларнинг рўйхатини Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамаси тасдиқлайди.
Одамларнинг ҳаѐти, соғлиғи, юридик ва жисмоний шахсларнинг мол-мулкига ҳамда атроф
муҳитга зарар етказиши мумкин бўлган маҳсулотларни тайѐрлаш, улардан фойдаланиш, уларни
ташиш ѐки сақлаш хавфсизлигини таъминловчи талаблар бўлмаган тақдирда, «Ўзстандарт»
агентлиги давлат бошқарувининг тегишли органлари билан биргаликда бундай талабномаларнинг
кечиктирмай ишлаб чиқилиши ва амалга киритилишини таъминлайди.
(10 модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4 апрелдаги ЎРҚ–31сонли Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 14-сон,
113-модда)
11-модда. Мажбурий сертификатлаштиришни ўтказиш шартлари
Мажбурий сертификатлаштириш ишлаб чиқаришни текширишни, маҳсулот хусусияти норматив
ҳужжатлар талабларига мувофиқлигини аниқлаш учун уни синашни, назорат йўсинидаги
текширувни ва сертификатланган маҳсулот устидан назоратни ўз ичига олади.
(11-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 31 августдаги 125-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 7-8-сон, 217-модда)
40

41.

Синовлар аккредитация қилинган синов лабораториялари (марказлари) томонидан тегишли
норматив ҳужжатларда белгиланган усулларда, бундай ҳужжатлар бўлмаган тақдирда эса тегишли
сертификатлаштириш органлари ишлаб чиққан усулларда амалга оширилади.
Мажбурий сертификатлаштириш ишлари учун аризачи қонун ҳужжатларида белгилаб қўйилган
тартибда ҳақ тўлайди.
Аризачи ўз маҳсулотини мажбурий сертификатлаштиришдан ўтказишга сарфлаган маблағлар
суммаси шу маҳсулот таннархига қўшилади.
Мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган, аммо мувофиқлик сертификатига эга бўлмаган
маҳсулотни тарғиб қилиш ман этилади.
12-модда. Мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган маҳсулотларга қўйиладиган талаблар
Мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган маҳсулотлар қуйидаги ҳолларда:
сертификатлаштиришга тақдим этилмаган бўлса;
сертификатлаштириш талабларига мувофиқ эмаслиги сабабли сертификатлаштиришдан ўтмаган
бўлса;
агар сертификатнинг амал қилиш муддати тугаган ѐки унинг амал қилиши тўхтатиб қўйилган
(бекор қилинган) бўлса, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида реализация қилиниши мумкин эмас.
Қонунга хилоф тарзда мувофиқлик белгиси босилган маҳсулотларни реализация қилиш ман
этилади.
13-модда. Тайѐрловчиларнинг
(тадбиркорларнинг)
маҳсулотларни
мажбурий
сертификатлаштириш вақтидаги мажбуриятлари
Мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган маҳсулотларни реализация қилувчи
тайѐрловчилар (тадбиркорлар):
мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган маҳсулотни сертификатлаштиришга тақдим
этишлари;
сертификатланган маҳсулотни сертификатлаш органларининг ўзи ѐки улар эътироф этган
органлар берган сертификат мавжуд бўлган тақдирдагина реализация қилишлари ва унинг норматив
ҳужжатлар талабларига мос бўлишини таъминлашлари;
сертификатланган маҳсулотни, башарти, у норматив ҳужжат талабларига мувофиқ келмаса,
шунингдек сертификатнинг амал қилиш муддати тугаган ѐхуд унинг амал қилиши
сертификатлаштириш органининг қарори билан тўхтатиб қўйилган ѐки бекор қилинган бўлса,
реализация қилишни тўхтатиб қўйишлари ѐки тугатишлари;
мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган маҳсулотни сертификатлаштирувчи ва
сертификатланган маҳсулотни назорат қилувчи органларнинг мансабдор шахслари ўз ваколатларини
монеликсиз бажаришлари учун шароит яратишлари;
сертификатланган маҳсулот ишлаб чиқаришнинг техникавий ҳужжатларига ѐки технологик
жараѐнига киритилган ўзгартишлар ҳақида сертификатлаштириш органини белгиланган тартибда
хабардор этишлари;
илова қилинган техник ҳужжатда маҳсулот мувофиқ келиши лозим бўлган сертификатлаштириш
тўғрисидаги маълумотларни ҳамда норматив ҳужжатларни кўрсатишлари ва бу маълумотлар
истеъмолчи (харидор, буюртмачи) эътиборига етказилишини таъминлашлари шарт.
14-модда. Четдан олиб келинадиган ва четга олиб чиқиб кетиладиган маҳсулотларни мажбурий
сертификатлаштириш
Мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган маҳсулотларни Ўзбекистон Республикасига
етказиб бериш учун тузиладиган контрактлар (шартномалар) шартида маҳсулотларнинг белгиланган
талабларга мувофиқлигини тасдиқловчи, «Ўзстандарт» агентлиги томонидан берилган ѐки эътироф
этилган мувофиқлик сертификатлари ва мувофиқлик белгилари бўлиши назарда тутилиши керак.
Миллий мувофиқлик сертификатлари ва мувофиқлик белгилари ѐки бошқа давлатларнинг
«Ўзстандарт» агентлиги томонидан эътироф этилган мувофиқлик сертификатлари ва мувофиқлик
белгилари аризачи (маҳсулот етказиб берувчи) томонидан божхона назорати органларига юкка
тааллуқли божхона декларацияси билан биргаликда тақдим этилади ва улар маҳсулотни республика
ҳудудига олиб киришга рухсатнома олиш учун зарур ҳужжатлар ҳисобланади.
41

42.

Четдан олиб келинаѐтган маҳсулотнинг хавфсиз эканлигини тасдиқловчи ҳужжати бўлмаган
тақдирда божхона назорати органлари бу хусусда «Ўзстандарт» агентлигини хабардор этадилар
ҳамда маҳсулотни сертификатлаштиришдан ўтказиш ѐки чет эл сертификатини эътироф этиш
тўғрисидаги масала сертификатлаштириш миллий тизими қоидаларига мувофиқ ҳал этилгунга қадар
бу маҳсулотни четдан олиб киришни тақиқлаб қўядилар.
(14-модданинг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмлари Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25
апрелдаги 482-II-сон Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Сертификатлаштирилиши шарт бўлган маҳсулотларни Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан олиб
чиқиш тартибини Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси белгилайди.
15-модда. Мажбурий сертификатлаштириш ишларининг давлат томонидан молиявий таъминоти
Қуйидаги ишлар:
сертификатлаштиришни ривожлантиришнинг истиқболларини, уни ўтказиш қоидалари ва
тавсияларини ишлаб чиқиш;
сертификатлаштириш соҳасида расмий ахборотлар билан таъминлаш;
халқаро (минтақавий) сертификатлаштириш ташкилотлари ишида қатнашиш ҳамда чет эл миллий
сертификатлаштириш органлари билан биргаликда ишлар ўтказиш;
сертификатлаштириш юзасидан халқаро (минтақавий) қоидалар ва тавсиялар ишлаб чиқиш ҳамда
уларни ишлаб чиқишда қатнашиш;
сертификатлаштириш юзасидан умумдавлат аҳамиятига молик илмий-тадқиқот ишлари ва бошқа
ишлар олиб бориш;
сертификатлаштириш қоидаларига риоя этилиши устидан ҳамда сертификатланган маҳсулот
устидан давлат текшируви ва назорати олиб бориш ишлари давлат томонидан молиявий
таъминланади.
16-модда. Мажбурий сертификатлаштириш қоидаларига риоя этилишини давлат томонидан
текшириш ва назорат қилиш
Тайѐрловчиларнинг
(тадбиркорларнинг,
сотувчиларнинг,
ижрочиларнинг)
мажбурий
сертификатлаштириш қоидаларига риоя этишлари устидан давлат текшируви ва назоратини
«Ўзстандарт» агентлигининг давлат инспекторлари қонун ҳужжатларида белгилаб қўйилган тартибда
амалга оширади.
(16-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
161-модда. Назорат йўсинидаги текширув
Сертификатланган маҳсулот, сифатни бошқариш тизимлари, ишлаб чиқариш, аккредитация
қилинган синов лабораториялари (марказлари), сертификатлаштириш органлари устидан назорат
йўсинидаги текширувни сифат бўйича эксперт-аудиторлар «Ўзстандарт» агентлиги томонидан
белгиланган тартибда амалга оширади.
(161-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
17-модда. Ихтиѐрий сертификатлаштириш
Ҳар қандай маҳсулот норматив ҳужжатларнинг талабларига мувофиқ эканлигини тасдиқлаш учун
у юридик ва жисмоний шахснинг ташаббуси билан ихтиѐрий сертификатлаштиришдан ўтказилиши
мумкин.
18-модда. Ихтиѐрий сертификатлаштиришни амалга оширувчи субъектлар
Ихтиѐрий сертификатлаштиришни «Ўзстандарт» агентлиги белгилаб қўйган тартибда
аккредитация қилинган юридик ва жисмоний шахслар амалга оширишга ҳақлидир.
(18-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
19-модда. Ихтиѐрий сертификатлаштириш тизимлари
Сертификатлаштириш қоидалари ва тартибини белгиловчи ихтиѐрий сертификатлаштириш
тизимларини аккредитация қилинган органлар «Ўзстандарт» агентлиги билан келишган ҳолда
белгилайдилар.
42

43.

(19-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги
сон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
482-II-
IV БОБ. НИЗОЛАРНИ ҚАРАБ ЧИҚИШ. СЕРТИФИКАТЛАШТИРИШ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУН
ҲУЖЖАТЛАРИНИ БУЗГАНЛИК УЧУН ЖАВОБГАРЛИК
20-модда. Мазкур Қонунни қўллаш билан боғлиқ низоларни қараб чиқиш
Мазкур Қонунни қўллаш билан боғлиқ низолар суд томонидан Ўзбекистон Республикаси қонун
ҳужжатларида белгилаб қўйилган тартибда қараб чиқилади.
21-модда. Шикоятларни қараб чиқиш
Сертификатлаштириш натижаларидан норози бўлган тақдирда манфаатдор томон «Ўзстандарт»
агентлигининг Шикоятларни қараб чиқиш кенгашига мурожаат этишга ҳақлидир.
Шикоятларни қараб чиқиш кенгаши тўғрисидаги низомни «Ўзстандарт» агентлиги ишлаб чиқади
ва тасдиқлайди.
«Ўзстандарт» агентлигининг Шикоятларни қараб чиқиш кенгаши сертификатлаштириш органлари
ва синов лабораторияларининг (марказларининг) қарорлари устидан берилган шикоят аризаларини
қараб чиқади.
(21-модданинг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмлари Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25
апрелдаги 482-II-сон Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Шикоят аризалари икки ҳафта ичида қараб чиқилади.
«Ўзстандарт» агентлигининг, Шикоятларни қараб чиқиш кенгашининг қарорлари устидан қонун
ҳужжатларида белгиланган тартибда судга шикоят қилиш мумкин.
(21-модданинг бешинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
22-модда. Сертификатлаштириш органларининг ва синов лабораторияларининг (марказларининг)
жавобгарлиги
Сертификатлаштириш органи:
мувофиқлик сертификатини асоссиз ва қонунга хилоф тарзда берганлик учун;
аризачига нисбатан қонунга хилоф хатти-ҳаракатлар қилганлик учун;
аризачининг тижорат сири ҳисобланган маълумотларни ошкор этганлик учун жавобгар бўлади.
Аккредитация қилинган синов лабораторияси (маркази) сертификатлаштириш органига
синовларнинг натижалари ҳақида нотўғри маълумот берганлик учун жавобгар бўлади.
Сертификатлаштириш органлари ва синов лабораториялари (марказлари) мазкур моддада айтиб
ўтилган хатти-ҳаракатлар натижасида аризачига етказилган зарарнинг ўрнини қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда тўла ҳажмда қоплашлари шарт.
23-модда. Тайѐрловчиларнинг (тадбиркорларнинг) мажбурий сертификатлаштириш қоидаларини
бузганлик учун жавобгарлиги
Тайѐрловчилар (тадбиркорлар) мажбурий сертификатлаштириш қоидаларини бузганлик учун
қонун ҳужжатларига мувофиқ жавобгар бўладилар.
Мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган, аммо сертификатланмаган маҳсулотни
реализация қилганлик учун тайѐрловчига (тадбиркорга) реализация қилинган маҳсулот қиймати
миқдорида жарима солинади. Жарима суд қарорига асосан, тайѐрловчи (тадбиркор) содир этилган
ҳуқуқбузарликдаги айбига иқрор бўлган ва жаримани ихтиѐрий равишда тўлаган тақдирда эса,
мажбурий сертификатлаштириш қоидаларига риоя этилиши устидан назорат қилиш қонун
ҳужжатлари билан зиммасига юкланган давлат бошқаруви органлари мансабдор шахсларининг
қарорига биноан ундирилади. Тайѐрловчининг (тадбиркорнинг) охирги ҳисобот санасидаги жорий
активлари суммасининг жами йигирма фоизидан ортиқ миқдорда жарима ундириш унга
ундириладиган суммани ундириш тўғрисида қарор қабул қилинган кундан эътиборан олти ой
мобайнида ойма-ой бўлиб тўлаш имкони берилган ҳолда амалга оширилади. Жариманинг тўланиши
тайѐрловчини (тадбиркорни) мажбурий сертификатлаштириш ўтказишдан озод қилмайди
43

44.

(23-моддасининг
иккинчи
қисми
Ўзбекистон
Республикасининг
2006
йил
10
октябрдаги Қонуни таҳририда ЎРҚ-59-сон — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами,
2006 й., 41-сон, 405-модда)
(23-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 31 августдаги 125-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 7-8-сон, 217-модда)
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1993 йил 28 декабрь,
1006-XII-сон
44

45.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҚОНУНИ
ДОРИ ВОСИТАЛАРИ ВА ФАРМАЦЕВТИКА ФАОЛИЯТИ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 й., 4-5-сон, 120-модда; 1999
й., 5-сон, 124-модда; Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон, 405модда; 2009 й., 38-сон, 416-модда)
1-модда. Ўзбекистон Республикасининг дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисидаги
қонун ҳужжатлари
Ўзбекистон Республикасининг дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисидаги қонун
ҳужжатлари ушбу Қонундан ва бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларида ушбу Қонундагидан бошқача
қоидалар белгилаб қўйилган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
2-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги тушунчалар қўлланилмоқда:
дори воситалари — келиб чиқиши табиий ва сунъий бўлган бир ѐки бир неча дори моддалари
(субстанциялари) ҳамда ѐрдамчи моддалар асосида ҳосил қилинган, касалликнинг олдини олиш,
ташхис қўйиш ва даволаш учун қўллашга рухсат этилган воситалар. Улар жумласига
иммунобиологик, радиофармацевтик ва парафармацевтик препаратлар, гомеопатик, ташхис қўйиш ва
стерилизация воситалари киради;
дори препаратлари — дозаланган, идишга жойланган-ўралган, қўллашга тайѐр дори воситалари;
дори моддалари (субстанциялари) — келиб чиқиши табиий ва сунъий бўлган, қўллашга рухсат
этилган биологик фаол моддалар;
фармакологик воситалар — белгиланган фармакологик фаолликка эга бўлиб, клиник синов
объектлари ҳисобланадиган муайян доривор шаклидаги моддалар ѐки моддалар аралашмаси;
фармакопея — дори воситалари сифатини, уларни тайѐрлаш, сифат-миқдор жиҳатидан назорат
қилишни, сақлаш шарт-шароитларини ва номланишини белгилайдиган давлат стандартлари тўплами;
фармакопея мақоласи — дори воситаси учун фармакопея қўмитаси томонидан тасдиқланган
норматив-техник ҳужжат;
фармакопея қўмитаси — дори воситалари, тиббий буюмлар сифатига ва уларни назорат қилиш
усулларига нисбатан қўйиладиган талабларни белгилайдиган норматив-техник ҳужжатларни
тасдиқловчи расмий эксперт органи;
рўйхатдан ўтказилганлик гувоҳномаси — дори воситаларини тиббий қўлланиш ҳуқуқи учун
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги рухсатини тасдиқловчи ҳужжат;
дори воситаларининг, тиббий буюмларнинг давлат реестри —расмий ҳужжат бўлиб, у тиббиѐт
амалиѐтида қўллашга рухсат этилган дори воситалари, тиббий буюмлар рўйхатидан иборат;
генерик дори воситалари (генериклар) — патент берилганларидан қолишмайдиган, лекин бошқа
ишлаб чиқарувчи томонидан тайѐрланган дори препаратлари;
гомеопатик воситалар — гомеопатик қоидаларга биноан қўлланиладиган ва давлат реестрининг
махсус бўлимига киритилган дорилар;
фармацевтик фаолият — дори воситаларини, тиббий буюмларни яратиш бўйича изланишларни,
тадқиқотларни, шунингдек уларни ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, сифатини назорат қилиш,
стандартлаш, рўйхатдан ўтказиш, сақлаш, ахборот бериш, етказиб бериш ва реализация қилишни
қамраб оладиган фаолият;
дорихона — дори воситаларини тайѐрлаш, қадоқлаш, уларнинг сифатини назорат қилиш,
шунингдек даволаш ҳамда касалликнинг олдини олишга мўлжалланган дори воситалари, тиббий
буюмларни, санитария ва гигиена ашѐларини, шифобахш озиқ-овқатларни, маъданли сувларни,
даволаш-косметика маҳсулотларини харид қилиш, сақлаш ва сотишни амалга оширувчи тиббиѐт
муассасаси. Дорихона муассасалари жумласига дорихоналар ва уларнинг филиаллари, даволаш ва
касалликнинг олдини олиш муассасаларининг дорихоналари киради;
рецепт — шифокорнинг фармацевтга дори тайѐрлаш ва бериш ҳақидаги ѐзма кўрсатмаси бўлиб,
унда дорини қўллаш усули қайд этилган бўлади;
45

46.

стандарт ѐзув — дори препаратларининг даволаш хусусиятлари самарадорлиги текширилганидан
сўнг тузилган таркиби;
тиббий буюмлар — касалликнинг олдини олиш, ташхис қўйиш ва даволаш учун тиббиѐтда
қўлланиладиган буюмлар. Улар жумласига боғлаш ва тикиш материаллари, шприцлар, қон ва
инфузион эритмаларни қуйишга мўлжалланган системалар, беморларни парваришлашда
қўлланиладиган ашѐлар ва материаллар киради.
(2-модда Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772-I-сонли Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
3-модда. Аҳолини дори воситалари билан таъминлаш соҳасидаги давлат кафолатлари
Давлат дори воситаларининг асосий турларини бемалол олишни ва улар сифатли бўлишини
кафолатлайди.
Тиббий мақсадда қўлланишга рухсат этилмаган дори воситалари ва тиббий буюмлар билан иш
кўришнинг барча шакллари тақиқланади.
Тиббиѐт
амалиѐтида
қўллашга
рухсат
этилган
дори
воситаларининг,
тиббий
буюмларнинг рўйхати Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан
белгиланади.
4-модда. Давлат органларининг дори воситалари билан таъминлаш соҳасидаги ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати дори воситалари билан таъминлаш соҳасидаги сиѐсатни
белгилайди ва рўѐбга чиқаради, дори воситалари ва тиббий буюмлар билан таъминлашга доир
соғлиқни сақлаш дастурларини тасдиқлайди ва маблағ билан таъминлайди, уларнинг нархларини
назорат қилади.
Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари дори воситалари, тиббий буюмлар муомаласини назорат
қилади, дори воситалари билан таъминлаш давлат дастурларини маблағ билан таъминлайди.
5-модда. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги:
давлат буюртмасини тузади ва давлат тиббиѐт муассасаларида дори воситалари, тиббий
буюмларнинг асосий турлари мавжуд бўлиши устидан назоратни таъминлайди;
белгиланган тартибда фармацевтика фаолиятини лицензиялашни амалга оширади;
(5-модданинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан белгиланган тартибга мувофиқ, айрим тоифадаги
шахсларга дори воситаларининг имтиѐзли берилишини таъминлайди;
лаборатория, ишлаб чиқариш ва дорихона амалиѐти учун хос бўлган стандартларни тасдиқлайди;
миллий фармакопеяни тасдиқлайди;
дори воситалари ва тиббий буюмларнинг сифати назорат қилинишини, улар рўйхатдан
ўтказилиши, стандартлаштирилиши ва сертификацияланишини таъминлайди;
наркотик, заҳарли, психотроп, радиофармацевтик (радиоактив), кучли таъсир этувчи дори
воситалари ва этил спиртини сотиш, сақлаш, ҳисобга олиш, уларнинг захираларини ҳосил қилиш
тартибини белгилайди;
дори воситалари ва тиббий буюмларнинг давлат реестрини юритади ҳамда вақти-вақти билан
эълон қилиб боради;
дори воситаларининг зарарли таъсирини тасдиқловчи фактлар мавжуд бўлган тақдирда уларни
тайѐрлаш, ишлаб чиқариш, олиб келиш ва сотишни тўхтатиб қўяди. Тадбиркорлик субъектлари
фаолиятини тўхтатиб қўйишга олиб келадиган дори воситалари тайѐрлаш ва ишлаб чиқаришни
тўхтатиб қўйиш (дори воситалари тайѐрлаш ва ишлаб чиқаришни фавқулодда вазиятлар,
эпидемиялар ҳамда аҳолининг ҳаѐти ва саломатлиги учун бошқа реал хавф юзага келишининг
олдини олиш билан боғлиқ ҳолда ўн иш кунидан кўп бўлмаган муддатга тўхтатиб қўйиш ҳоллари
бундан мустасно) суд тартибида амалга оширилади.
(5-модданинг ўнинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
6-модда. Дори воситалари ва тиббий буюмларни рўйхатдан ўтказиш
46

47.

Дори воситалари ва тиббий буюмларни рўйхатдан ўтказиш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни
сақлаш вазирлиги томонидан белгиланадиган тартибда амалга оширилади.
Рўйхатдан ўтказилганлик тўғрисидаги гувоҳнома эгаси ушбу гувоҳномани берган муассасани
дори воситасининг фармакологик самарадорлиги ва хавфсизлигига доир янги маълумотлардан
хабардор қилиб туриши шарт.
Қуйидагилар мажбурий тартибда рўйхатдан ўтказилиши керак:
даволаш, касалликнинг олдини олиш, ташхис қўйиш воситалари, шифобахш озиқ-овқат ва
парафармация маҳсулотлари;
дориларни тайѐрлашда қўлланиладиган дори воситалари (субстанциялари) ва биологик фаол
ѐрдамчи моддалар;
(6-модданинг учинчи қисми учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15
апрелдаги 772-I-сонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124модда)
рўйхатдан ўтказилган дори воситаларининг янги комбинациялари;
янгича қадоқланган, янги шакл ва таркиблардаги ѐки янги технология бўйича тайѐрланаѐтган дори
воситалари;
генерик дори воситалари (генериклар);
тиббий буюмлар.
Рецептлар ва стандарт ѐзувлар бўйича дорихоналарда тайѐрланадиган дори воситаларини
рўйхатдан ўтказиш талаб этилмайди.
7-модда. Дори воситаларини ишлаб чиқариш
Дори воситаларини ишлаб чиқариш — дори воситаларини уларни ишлаб чиқариш ҳамда сифатини
назорат қилишни ташкил этиш қоидаларига мувофиқ кўплаб ҳосил қилиш, шу жумладан тўлиқ
технологик туркум ѐки унинг айрим босқичлари: дори воситаларини синтез (биосинтез) қилиш,
экстракциялаш, тозалаш, уларга ишлов бериш, уларни қадоқлаш, идишга жойлаш-ўраш ва уларни
маркалаш босқичлари бўйича ҳосил қилиш.
Ўзбекистон Республикасида давлат рўйхатидан ўтказилмаган дори воситаларини ишлаб чиқариш
тақиқланади.
(7-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сон Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
Дори воситалари давлат реестридан чиқарилган тақдирда ишлаб чиқарилган ҳамда дорихоналар,
омборлар ва даволаш-касалликнинг олдини олиш муассасаларида мавжуд бўлган мазкур дори
воситаларининг қолдиқлари масаласи Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан ҳал қилинади.
Дори воситаларини яратиш, уларни синаш, ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, сақлаш, йўқ қилишни
амалга оширувчи корхоналар, муассасалар ҳамда ташкилотлар дори воситаларининг сифатини
назорат қилувчи ички идоравий хизматга эга бўлишлари керак.
(7-модда Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772-I-сонли Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
8-модда. Дорихоналарда дори воситаларини тайѐрлаш
Дори воситалари дорихоналарда, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан қўллашга рухсат этилган дори воситаларидан (субстанцияларидан) ва ѐрдамчи
моддалардан тайѐрланади.
(8-модда Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59-сон Қонуни таҳририда—
ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
9-модда. Дори воситаларини маркалаш, идишга жойлаш-ўраш ва уларнинг ташқи безаги
Дори воситаларини маркалаш, идишга жойлаш-ўраш ва уларнинг ташқи безагига доир қоидалар
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланади.
10-модда. Фармакологик воситаларни клиник синовлардан ўтказиш
Фармакологик воситаларнинг клиник синовлари Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш
вазирлиги томонидан рўйхати тасдиқланадиган илмий-тадқиқот институтларида ҳамда клиника
муассасаларида ўтказилади.
47

48.

Фармакологик воситаларни одамда клиник синовдан ўтказиш тўғрисида қарор қабул қилиш
ҳуқуқи Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигига берилади.
Қарор қабул қилиш учун қуйидагилар асос ҳисобланади:
синовларда ихтиѐрий қатнашувчи мижознинг розилиги;
клиникада қўллашгача бўлган даврда фармакологик воситаларнинг хавфсизлиги ва
самарадорлигини ўрганиш натижалари;
фармакологик восита қўлланилишидан кутиш мумкин бўлган қўшимча таъсирнинг хавфи
кутилаѐтган ижобий самарадан анча паст бўлиши тўғрисидаги маълумотларнинг мавжудлиги.
Синовлар чоғида одатдан ташқари реакциялар рўй берган ѐки жамият учун ѐхуд синовда ихтиѐрий
қатнашаѐтган мижознинг саломатлиги ва ҳаѐти учун хавф-хатар туғилган тақдирда клиник синовлар
раҳбари синовларни тўхтатиши ҳамда бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш
вазирлигини хабардор қилиши шарт.
Фармакологик воситаларни синовдан ўтказишни маблағ билан таъминлаш синалаѐтган
фармакологик воситани тақдим этган юридик ва жисмоний шахслар ҳисобидан амалга оширилади.
11-модда. Клиник синовда ихтиѐрий қатнашаѐтган мижознинг ҳуқуқлари
Фармакологик воситанинг клиник синовида иштирок этишга ѐзма розилик берган ихтиѐрий
қатнашаѐтган мижоз синовни ўтказувчи шифокордан бу услубнинг аҳамияти, моҳияти ва бундай
синов келтириб чиқариши эҳтимол тутилган хавф тўғрисида олдиндан батафсил тушунтириш олиши,
шунингдек у исталган босқичда синовда қатнашишни рад этиш ҳуқуқига эга эканлигидан хабардор
қилиниши лозим.
Синов вояга етмаган ѐки муомалага лаѐқатсиз мижоз иштирокида ўтказиладиган бўлса, унинг отаонасидан ѐки бошқа қонуний вакилларидан ѐзма тарзда розилик олиниши керак. Вояга етмаган
мижозлар иштирокида ўтказиладиган синовдан олдин, қоида тариқасида, синов вояга етганларда
ўтказилган бўлиши керак.
Фармакологик воситанинг клиник синовини бошлашдан олдин синовни ўтказаѐтган даволашкасалликнинг олдини олиш муассасаси суғурта ташкилоти билан мижознинг саломатлиги ва ҳаѐтини
суғурта қилиш юзасидан шартнома тузиши шарт.
12-модда. Саноат корхоналари ва улгуржи савдо ташкилотлари томонидан дори воситалари ва
тиббий буюмларнинг сотилиши
Дори воситалари ва тиббий буюмларни ишлаб чиқарувчи корхоналар ўзлари ишлаб чиқараѐтган
маҳсулотларни фармацевтика фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқини берувчи лицензияга эга бўлган
юридик ва жисмоний шахсларга сотиш ҳуқуқига эга.
Улгуржи савдо корхоналари ва ташкилотлари дори воситаларини ва тиббий буюмларни уларни
тайѐрлаш ҳуқуқини берувчи лицензияга эга бўлган ишлаб чиқарувчилардан, қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилган дори-дармонларни етказиб берувчи бошқа улгуржи
савдо корхоналари ва ташкилотларидан, шунингдек хорижий фирмалардан сотиб олиш ҳуқуқига эга.
Дори воситалари, тиббий буюмлар ишлаб чиқарувчилар, улгуржи савдо корхоналари ва
ташкилотлари дори воситаларини, тиббий буюмларни намуналар сифатида ҳам дорихоналарга,
даволаш-касалликнинг олдини олиш муассасаларига, бошқа корхоналар, ташкилотлар ва
муассасаларга, шунингдек тиббиѐт ва фармацевтика ўқув юртларига бериш ҳуқуқига эга.
Намуналарни бериш тартиби Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан
белгиланади.
(12-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59сон Қонуни таҳририда— ЎР ҚҲТ, 2006 й., 41-сон, 405-модда)
13-модда. Дори воситаларини сотиш
Дори воситалари фақат дорихона муассасалари орқали сотилади.
Дорихоналар иши дорихона амалиѐти учун хос бўлган стандартларга мувофиқ амалга оширилади.
Дорихоналар ишини бошқариш олий фармацевтика маълумотига эга шахсларгагина рухсат
этилади.
Барча дорихона муассасалари санитария меъѐрлари ва қоидаларига жавоб бериши лозим.
Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилган дори воситаларининг қалбакиси ѐки
ғайриқонуний нусхаси бўлган дори воситаларини реализация қилиш тақиқланади.
48

49.

(Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772-I-сонли Қонунига мувофиқ бешинчи
қисм билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
Муддати ўтган дори воситаларини сотиш ва улардан фойдаланиш тақиқланади.
Дорихоналарнинг фармацевтика фаолиятини назорат қилишни давлатнинг ваколатли органлари
амалга оширади.
14-модда. Дори воситаларини экспорт ва импорт қилиш тартиби
Ўзбекистон Республикасида дори воситаларини, тиббий буюмларни экспорт ва импорт қилишнинг
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан белгиланган ягона тартиби амал қилади.
Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилган дори воситаларининг қалбакиси ѐки
ғайриқонуний нусхаси бўлган дори воситаларини Ўзбекистон Республикаси ҳудудига импорт қилиш
тақиқланади.
(Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772-I-сонли Қонунига мувофиқ иккинчи қисм
билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
15-модда. Тиббиѐт муассасаларининг дори воситаларининг қўшимча салбий таъсири тўғрисида
хабардор қилиш борасидаги мажбурияти
Даволаш-касалликнинг олдини олиш, дорихона муассасалари ҳамда дори воситаларини ишлаб
чиқарувчи, сотувчи ва қўлловчи корхоналар дори воситаларини қўллаш вақтида аниқланган барча
қўшимча таъсир ҳоллари, шунингдек илгари кузатилмаган салбий таъсир ҳоллари тўғрисида
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигини хабардор қилишлари шарт.
16-модда. Дори воситалари, тиббий буюмлар ҳақида ахборот бериш ва уларни реклама қилиш
Дори воситалари ва тиббий буюмлар ҳақида ахборот бериш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни
сақлаш вазирлиги томонидан белгилаб қўйиладиган тартибда амалга оширилади.
Дори воситалари ва тиббий буюмларни реклама қилиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда
амалга оширилади.
(16-модда Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелдаги 772-I-сонли Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 1999 й., 5-сон, 124-модда)
17-модда. Қонун ҳужжатларини бузганлик учун жавобгарлик
Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик қонунда
белгиланган тартибда жавобгарликка сабаб бўлади.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1997 йил 25 апрель,
415-I-сон
49

50.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
ТЕХНИК ЖИҲАТДАН ТАРТИБГА СОЛИШ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2009 й., 17-сон, 211-модда)
Қонунчилик палатаси томонидан 2008 йил 11 ноябрда қабул қилинган
Сенат томонидан 2009 йил 27 мартда маъқулланган
1-боб. Умумий қоидалар
1-модда. Ушбу Қонуннинг мақсади
Ушбу Қонуннинг мақсади маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигига доир мажбурий
талабларни белгилаш, қўллаш ва бажариш соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат.
2-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Техник жиҳатдан тартибга солиш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ва бошқа қонун
ҳужжатларидан иборатдир.
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг техник
жиҳатдан тартибга солиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларида назарда тутилганидан бошқача қоидалар
белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
3-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
техник жиҳатдан тартибга солиш — маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигига доир
мажбурий талабларни белгилаш, қўллаш ва бажариш;
маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлиги — маҳсулотнинг, уни ишлаб чиқариш, ишлатиш
(ундан фойдаланиш), сақлаш, ташиш, реализация қилиш ва утилизация қилиш жараѐнларининг,
бажариладиган ишлар, кўрсатиладиган хизматларнинг ҳолати бўлиб, бунда инсоннинг ҳаѐтига,
соғлиғига, атроф муҳитга, юридик, жисмоний шахсларнинг ва давлатнинг мол-мулкига зарар
етказилиши эҳтимоли билан боғлиқ йўл қўйилмайдиган хавф мавжуд бўлмайди;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар — техник регламентлар,
стандартлаштиришга доир норматив ҳужжатлар, санитария, ветеринария-санитария, фитосанитария
қоидалари ва нормалари, шаҳарсозлик нормалари ҳамда қоидалари, экологик нормалар ва қоидалар
ҳамда техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги бошқа ҳужжатлар;
техник регламент — техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги, маҳсулотлар, ишлар ва
хизматлар хавфсизлигига доир мажбурий талабларни белгиловчи норматив ҳужжат;
умумий техник регламент — техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги, бир турдаги
маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар гуруҳи хавфсизлигига доир мажбурий талабларни белгиловчи
норматив ҳужжат;
махсус техник регламент — техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги, умумий техник
регламентда назарда тутилмаган маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар айрим турининг хавфсизлигига
доир мажбурий талабларни белгиловчи норматив ҳужжат;
савдодаги техник тўсиқлар — маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигига доир мажбурий
талабларнинг техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатларда мавжуд бўлган
тафовутлари ѐки ўзгаришлари оқибатида савдода юзага келадиган тўсиқлар.
4-модда. Техник жиҳатдан тартибга солишнинг асосий вазифалари
Техник жиҳатдан тартибга солишнинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
инсон ҳаѐти ва соғлиғи, юридик, жисмоний шахсларнинг ва давлатнинг мол-мулки хавфсизлигини
таъминлаш;
атроф муҳит муҳофаза қилинишини, шунингдек табиий ресурслардан оқилона фойдаланилишини
таъминлаш;
савдодаги техник тўсиқларни бартараф этиш;
маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлиги хусусида истеъмолчиларни чалғитувчи
ҳаракатларнинг олдини олиш.
50

51.

5-модда. Техник жиҳатдан тартибга солишнинг асосий принциплари
Техник жиҳатдан тартибга солишнинг асосий принциплари қуйидагилардан иборат:
техник регламентларни қўллашнинг мажбурийлиги;
техник регламентларни қўллашнинг бир хиллиги;
техник регламентларнинг техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги миллий ва халқаро
норматив ҳужжатларга мувофиқлиги;
техник регламентларнинг, уларни ишлаб чиқиш, қабул қилиш ва эълон қилиш тартиби
тўғрисидаги ахборотнинг очиқлиги.
6-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш давлат тизими
Техник жиҳатдан тартибга солиш давлат тизимини қуйидагилар ташкил этади:
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли давлат органлари — Ўзбекистон
стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги, Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитаси,
Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасида ўз ваколатлари доирасида фаолиятни амалга оширувчи
давлат ва хўжалик бошқаруви органлари.
2-боб. Давлат органларининг ва бошқа органлар ҳамда ташкилотларнинг техник жиҳатдан
тартибга солиш соҳасидаги ваколатлари
7-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси:
техник жиҳатдан тартибга солиш давлат тизимига кирувчи органлар фаолиятининг асосий
йўналишларини белгилайди;
техник жиҳатдан тартибга солиш давлат тизимига кирувчи органларнинг фаолият кўрсатишини
таъминлайди;
техник регламентларни ишлаб чиқиш дастурларини тасдиқлайди;
умумий техник регламентларни тасдиқлайди, уларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритади,
шунингдек мазкур регламентларни бекор қилади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа
ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.
8-модда. Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлигининг
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатлари
Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги:
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли давлат органлари ҳамда давлат ва хўжалик
бошқаруви органлари томонидан киритилган техник регламентларни ишлаб чиқиш дастурларининг
лойиҳалари юзасидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига умумлаштирилган
таклифлар киритади;
давлат ва хўжалик бошқаруви органларининг умумий ва махсус техник регламентларни ишлаб
чиқишга доир фаолиятини ўз ваколати доирасида мувофиқлаштиради ҳамда ташкил этади;
умумий техник регламентларни тасдиқлаш, уларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш, шунингдек
мазкур регламентларни бекор қилиш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига
таклифлар киритади;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт комиссиясини тузади;
давлат ва хўжалик бошқаруви органлари томонидан ишлаб чиқилган умумий ва махсус техник
регламентларни ўз ваколати доирасида экспертизадан ўтказади;
ўз ваколати доирасида: хўжалик бошқаруви органлари томонидан ишлаб чиқилган махсус техник
регламентларни тасдиқлайди, уларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритади, шунингдек мазкур
регламентларни бекор қилади;
умумий ва махсус техник регламентларга риоя этилиши устидан ўз ваколати доирасида давлат
назоратини амалга оширади;
51

52.

техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фондини
шакллантиради;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасида ўз ваколати доирасида халқаро ҳамкорликни амалга
оширади.
Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги қонун
ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.
9-модда. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Давлат
архитектура ва қурилиш қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат
қўмитасининг техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги, маҳсулотлар, ишлар ва хизматларнинг хавфсизлигига доир, уларда инсон ҳаѐти ва
соғлиғи учун зарарли бўлган моддалар, касаллик туғдирувчи организмларнинг мавжудлиги, касаллик
ташувчиларнинг кириб келиши ѐки тарқалишининг олдини олиш, тиббиѐт учун мўлжалланган
буюмлар, тиббий техника ва дори воситаларини ишлаб чиқариш ҳамда қўллаш бўйича мажбурий
талабларга тааллуқли ишларнинг бажарилишини ташкил этади ва таъминлайди.
Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитаси шаҳарсозлик фаолиятида
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги, маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигига доир
мажбурий талабларга тааллуқли ишларнинг бажарилишини ташкил этади ва таъминлайди.
Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси табиий ресурслардан
фойдаланишда ҳамда атроф муҳитни ифлосланиш ва бошқа зарарли таъсирлардан муҳофаза қилишда
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги, маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигига доир
мажбурий талабларга тааллуқли ишларнинг бажарилишини ташкил этади ва таъминлайди.
Ушбу модданинг биринчи—учинчи қисмларида кўрсатилган техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги ваколатли давлат органлари ўз ваколати доирасида:
техник регламентларни ишлаб чиқиш дастурлари лойиҳалари ва умумий техник регламентларни
тасдиқлаш юзасидан Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш
агентлигига таклифлар киритади;
умумий ва махсус техник регламентлар ишлаб чиқилишини амалга оширади ҳамда уларни
экспертизадан ўтказади;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт комиссияларини тузади;
давлат ва хўжалик бошқаруви органлари томонидан ишлаб чиқилган умумий ва махсус техник
регламентларни экспертизадан ўтказади;
умумий техник регламентларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш, шунингдек мазкур
регламентларни бекор қилиш юзасидан таклифлар тайѐрлайди;
махсус техник регламентларни тасдиқлайди, уларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритади,
шунингдек мазкур регламентларни бекор қилади;
умумий ва махсус техник регламентларга риоя этилиши устидан давлат назоратини амалга
оширади;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фондини
шакллантиради;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасида халқаро ҳамкорликни амалга оширади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли давлат органлари қонун ҳужжатларига
мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.
10-модда. Давлат ва хўжалик бошқаруви органларининг техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги ваколатлари
Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари ўз ваколатлари доирасида:
техник регламентларни ишлаб чиқиш дастурлари лойиҳалари юзасидан Ўзбекистон
стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлигига таклифлар киритади;
умумий ва махсус техник регламентлар ишлаб чиқилишини амалга оширади;
умумий ва махсус техник регламентларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш, шунингдек мазкур
регламентларни бекор қилиш бўйича таклифлар тайѐрлайди;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт кенгашларини тузади;
52

53.

техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фондини
шакллантиришда иштирок этади;
умумий ва махсус техник регламентларга риоя этилиши устидан қонун ҳужжатларида белгиланган
тартибда назоратни амалга оширади.
Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам
амалга ошириши мумкин.
Давлат бошқаруви органлари ўз ваколатлари доирасида махсус техник регламентларни
тасдиқлайди, уларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритади, шунингдек мазкур регламентларни бекор
қилади.
11-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт комиссиялари
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт комиссиялари ишлаб чиқилган умумий ва
махсус техник регламентларни, техник регламентларга ўзгартиш ва қўшимчаларни экспертизадан
ўтказиш, шунингдек мазкур регламентларни бекор қилиш бўйича таклифлар ҳамда улар юзасидан
хулосалар тайѐрлаш учун техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли давлат органлари
ҳузурида тузилади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт комиссияларининг фаолияти Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда амалга оширилади.
12-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт кенгашлари
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт кенгашлари умумий ва махсус техник
регламентларни, техник регламентларга ўзгартиш ва қўшимчаларни ишлаб чиқиш, шунингдек
мазкур регламентларни бекор қилиш бўйича таклифларни ишлаб чиқиш учун давлат ва хўжалик
бошқаруви органлари ҳузурида тузилади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги эксперт кенгашларининг фаолияти Ўзбекистон
стандартлаштириш,
метрология
ва
сертификатлаштириш
агентлиги
томонидан
белгиланган тартибда амалга оширилади.
13-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фонди
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фонди Ўзбекистон
стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги томонидан ҳамда ўз ваколатлари
доирасида техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги бошқа ваколатли давлат органлари
томонидан шакллантирилади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фонди умумий ва
махсус техник регламентлар тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли давлат органлари, давлат бошқаруви
органлари ўзлари тасдиқлаган махсус техник регламентларни техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фондига белгиланган тартибда тақдим этади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фондини шакллантириш
ва юритиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
14-модда. Техник регламентлар тўғрисидаги ахборот
Амалдаги, ишлаб чиқилаѐтган ва қабул қилинган техник регламентлар тўғрисидаги ахборот
юридик ва жисмоний шахслар эркин фойдалана оладиган бўлиши керак. Давлат сирларини ва қонун
билан қўриқланадиган бошқа сирни ташкил этувчи маълумотлар тарқатилмаслиги керак.
Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги юридик ва
жисмоний шахсларнинг сўровларига кўра:
амалдаги, ишлаб чиқилаѐтган ва қабул қилинган техник регламентлар тўғрисидаги
маълумотларни;
маҳсулотлар, ишлар ва хизматларнинг техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив
ҳужжатлар талабларига мувофиқлигини баҳолаш тартиб-таомили тўғрисидаги маълумотларни;
Ўзбекистон Республикасининг техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги халқаро
ташкилотларга аъзолиги ва халқаро шартномалардаги иштироки тўғрисидаги маълумотларни;
ишлаб чиқилаѐтган, қабул қилинган техник регламентларни ва техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги бошқа норматив ҳужжатларни эълон қилишнинг расмий манбалари тўғрисидаги
маълумотларни тақдим этади.
53

54.

3-боб. Техник регламентлар
15-модда. Техник регламентларнинг турлари
Ўзбекистон Республикасида техник регламентларнинг қуйидаги турлари қўлланилади:
умумий техник регламентлар;
махсус техник регламентлар.
16-модда. Техник регламентларда маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигини таъминлашга
доир талаблар
Техник регламентларда маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигини таъминлашга доир
талаблар қуйидагилар бўйича белгиланиши мумкин:
биологик хавфсизлик;
механик хавфсизлик;
кимѐвий хавфсизлик;
ядровий ва радиациявий хавфсизлик;
ѐнғин хавфсизлиги;
электр хавфсизлиги;
машина ва ускуналарни ишлатиш (улардан фойдаланиш) ҳамда утилизация қилиш хавфсизлиги;
электромагнит мослиги;
қурилиш ишлари хавфсизлиги;
бинолар, иншоотлардан ва уларга туташ ҳудуддан фойдаланиш хавфсизлиги;
экологик хавфсизлик;
ветеринария хавфсизлиги;
саноат ва ишлаб чиқариш хавфсизлиги;
портлаш хавфсизлиги;
ахборот хавфсизлиги;
ўлчовларнинг ва синовлар усулларининг бир хиллигини таъминлаш.
Техник регламентларда маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигини таъминлашга доир
бошқа талаблар ҳам белгилаб қўйилиши мумкин.
17-модда. Техник регламентларнинг мазмуни
Техник регламентлар қуйидагиларни ўз ичига олиши керак:
маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлиги тавсифлари;
хавфсизлик талаблари белгиланаѐтган маҳсулотлар, ишлар ва хизматларнинг тўлиқ рўйхати;
атамаларга, ўров-идишга, тамғаларга ѐки ѐрлиқларга ҳамда уларни акс эттириш қоидаларига ва
маҳсулотни идентификация қилишга доир талаблар;
маҳсулотлар намуналарини олиш ва уларни синовдан ўтказиш қоидалари;
давлат назоратини амалга ошириш тартиби;
маҳсулотлар, ишлар ва хизматларнинг техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив
ҳужжатлар талабларига мувофиқлигини баҳолаш учун зарур бўлган синовлар, ўлчовлар қоидалари ва
усуллари.
Зарарли микроорганизмлар ва қўшимчалар, касалликлар, касаллик тарқатувчилар,
ифлослантирувчи моддалар, токсинлар, зараркунандалар ва бегона ўсимликлар кириб келиши ѐки
тарқалиши муносабати билан юзага келадиган инсоннинг ҳаѐти ва соғлиғига, атроф муҳитга зарар
етказилиши хавфи даражаси ҳамда зарарни бартараф этиш ҳисобга олинган ҳолда техник
регламентларда санитария, ветеринария-санитария ва фитосанитария чора-тадбирлари ҳам
кўрсатилиши керак.
Санитария, ветеринария-санитария ва фитосанитария чора-тадбирларида қуйидагилар белгилаб
қўйилади:
маҳсулотга, уни синаш, текшириш тартиб-таомилига, санитария-эпидемиология, ветеринария ва
фитосанитария хулосасини бериш тартибига доир мажбурий талаблар;
карантин ва ветеринария-санитария қоидалари, шу жумладан ҳайвонлар ва ўсимликларни ташиш
билан боғлиқ талаблар;
54

55.

намуналар олиш усуллари ва тартиб-таомили, инсоннинг ҳаѐти ва соғлиғига, атроф муҳитга зарар
етказилиши хавфини тадқиқ этиш ҳамда баҳолаш усуллари, шунингдек техник регламентларда
кўрсатилган бошқа талаблар.
Техник регламентларда маҳсулотнинг конструкциясига ва бажарилишига доир талаблар
бўлмаслиги лозим, инсоннинг ҳаѐти ва соғлиғига зарар етказилиши хавфи даражаси ҳисобга олинган
ҳолда маҳсулотнинг конструкциясига ва бажарилишига доир талаблар йўқлиги сабабли маҳсулот
хавфсизлиги таъминланмаслиги ҳоллари бундан мустасно.
Маҳсулотлар, ишлар ва хизматлардан узоқ муддат фойдаланилиши оқибатида ва (ѐки) йўл
қўйиладиган хавф даражасини аниқлаш имкониятини бермайдиган бошқа омиллар таъсири сабабли
инсоннинг ҳаѐти ва соғлиғига, юридик, жисмоний шахсларнинг ва давлатнинг мол-мулкига зарар
етказадиган маҳсулотлар, ишлар ва хизматларга доир талаблар техник регламентларда бўлмаслиги
керак. Бунда техник регламентларда эҳтимол тутилган зарар тўғрисида ҳамда инсоннинг ҳаѐти ва
соғлиғига, атроф муҳитга зарар етказилиши хавфи қайси омилларга боғлиқ бўлса, шу омиллар ҳақида
истеъмолчиларни хабардор қилишга доир талаблар бўлиши мумкин.
Техник регламентларда маҳсулотлар, ишлар ва хизматлар хавфсизлигига доир қуйидаги махсус
талаблар бўлиши мумкин:
қонун ҳужжатларида белгиланган айрим тоифадаги фуқароларнинг ҳаѐти ва соғлиғи муҳофаза
қилинишини таъминлайдиган махсус талаблар;
техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлар юзага келган тақдирда инсоннинг ҳаѐти ва соғлиғига,
атроф муҳитга, юридик, жисмоний шахсларнинг ва давлатнинг мол-мулкига таҳдид солувчи
трансчегаравий хавфли ишлаб чиқариш объектларига оид махсус талаблар.
Давлат сирларидан ва қонун билан қўриқланадиган бошқа сирдан иборат бўлган маълумотларни
ўз ичига олган техник регламентлар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ишлаб чиқилади ва
қабул қилинади.
Техник регламентлар тугал бўлиб, Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида тўғридан-тўғри
амал қилади ҳамда уларга фақат белгиланган тартибда ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш йўли билан
ўзгартирилиши мумкин.
18-модда. Техник регламентларни ишлаб чиқиш дастурларини шакллантириш
Техник регламентларни ишлаб чиқиш дастурларини шакллантириш техник жиҳатдан тартибга
солиш соҳасидаги бошқа ваколатли давлат органларининг ҳамда давлат ва хўжалик бошқаруви
органларининг ўз ваколатлари доирасидаги таклифлари инобатга олинган ҳолда Ўзбекистон
стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги томонидан амалга оширилади.
Техник регламентларни ишлаб чиқиш дастурлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси
томонидан тасдиқланади ва белгиланган тартибда эълон қилинади.
19-модда. Техник регламентларни ишлаб чиқиш тартиби
Техник регламентлар техник регламентларни ишлаб чиқишнинг тасдиқланадиган дастурларига
мувофиқ ишлаб чиқилади.
Техник регламентларни ишлаб чиқувчилар белгиланган тартибда:
техник регламентлар ишлаб чиқилиши ҳақидаги хабарларни эълон қилади;
техник жиҳатдан тартибга солиниши лозим бўлган маҳсулотлар, ишлар ва хизматларнинг
гуруҳлари ҳамда турларини белгилайди;
маҳсулотлар, ишлар ва хизматларнинг техник регламентларда белгиланадиган талабларга
мувофиқлигини баҳолаш усулларини белгилайди;
ишлаб чиқилган техник регламентларни келишиб олади;
ишлаб чиқилган техник регламентлардан фойдаланиш эркинлигини таъминлайди.
Техник регламентларни ишлаб чиқувчилар ишлаб чиқилган техник регламентлар расмий эълон
қилинган кундан эътиборан икки ой ичида уларнинг муҳокама қилинишини таъминлайди.
20-модда. Техник регламентларни қабул қилиш тартиби
Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари томонидан ишлаб чиқилган умумий техник
регламентлар экспертизадан ўтказиш учун техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли
давлат органларига улар фаолиятининг йўналиши бўйича топширилади.
55

56.

Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги техник жиҳатдан
тартибга солиш соҳасидаги тегишли эксперт комиссиясининг хулосаси олинганидан кейин умумий
техник регламентларни тасдиқлаш учун Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига
белгиланган тартибда юборади.
Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари томонидан ишлаб чиқилган махсус техник регламентлар
экспертизадан ўтказиш учун техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли давлат
органларига улар фаолиятининг йўналиши бўйича топширилади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ваколатли давлат органлари, давлат бошқаруви
органлари ўз фаолиятининг йўналишлари бўйича техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги
тегишли эксперт комиссиясининг хулосаси асосида махсус техник регламентларни тасдиқлайди.
Тасдиқланган умумий ва махсус техник регламентлар расмий эълон қилинган пайтдан эътиборан
камида олти ой ўтгач амалга киритилади.
Умумий ва махсус техник регламентларни эълон қилиш қонун ҳужжатларида белгиланган
тартибда амалга оширилади.
21-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатларнинг техник
регламентларни ишлаб чиқиш учун қўлланилиши
Техник регламентларни ишлаб чиқишда маҳсулотлар, ишлар ва хизматларнинг хавфсизлик
мезонларини белгиловчи техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги миллий ва халқаро норматив
ҳужжатлардан фойдаланилади.
Техник регламентларда далилий база сифатида техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги
норматив ҳужжатларнинг матнлари тўлиқ ѐки қисман келтирилади.
22-модда. Техник регламентларга риоя этиш
Техник регламентларга риоя этиш барча юридик ва жисмоний шахслар учун мажбурийдир.
Техник регламентлар амалга киритилгач, стандартлаштириш бўйича уларда кўрсатилган
маҳсулотлар, ишлар ва хизматларга доир илгари қабул қилинган тегишли норматив ҳужжатлар
мажбурийлик хусусиятини йўқотади ҳамда белгиланган тартибда қўлланилишда ихтиѐрийлик касб
этади.
23-модда. Техник регламентларга риоя этилиши устидан давлат назорати
Техник регламентларга риоя этилиши устидан давлат назорати техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги ваколатли давлат органларининг ва давлат бошқаруви органларининг мансабдор
шахслари томонидан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
4-боб. Якунловчи қоидалар
24-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ишларни молиялаштириш
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги ишларни молиялаштириш республика бюджети ва
юридик шахсларнинг маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.
Республика бюджети маблағлари ҳисобидан қуйидагилар молиялаштирилади:
умумий техник регламентларни ишлаб чиқиш;
умумий ва махсус техник регламентларни экспертизадан ўтказиш;
техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар давлат фондини юритиш;
техник регламентларга риоя этилиши устидан давлат назоратини амалга ошириш;
Ўзбекистон Республикасининг техник жиҳатдан тартибга солиш бўйича халқаро ташкилотлардаги
аъзолиги билан боғлиқ харажатлар.
25-модда. Низоларни ҳал этиш
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги низолар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда
ҳал этилади.
26-модда. Техник жиҳатдан тартибга солиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик учун
жавобгарлик
Техник жиҳатдан тартибга солиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганликда айбдор шахслар
белгиланган тартибда жавобгар бўлади.
27-модда. Қонун ҳужжатларини ушбу Қонунга мувофиқлаштириш
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси:
ҳукумат қарорларини ушбу Қонунга мувофиқлаштирсин;
56

57.

давлат бошқаруви органлари ушбу Қонунга зид бўлган ўз норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини қайта
кўриб чиқишлари ва бекор қилишларини таъминласин.
28-модда. Ушбу Қонуннинг кучга кириши
Ушбу Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
2009 йил 23 апрель,
ЎРҚ-213-сон
57

58.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
СТАНДАРТЛАШТИРИШ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1994 й., 2-сон, 46-модда;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда; 2003 й.,
5-сон, 67-модда; Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон, 405-модда;
2009 й., 15-сон, 172-модда)
I БЎЛИМ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1-модда. Стандартлаштиришнинг асосий мақсадлари
Стандартлаштиришнинг асосий мақсадлари:
маҳсулотлар, жараѐнлар, ишлар ва хизматларнинг (бундан буѐн матнда «маҳсулот» деб
юритилади) аҳолининг ҳаѐти, соғлиғи ва мол-мулкига, атроф муҳит учун хавфсизлиги, ресурсларни
тежаш масалаларида истеъмолчилар ва давлат манфаатларини ҳимоя қилишдан;
маҳсулотларнинг ўзаро алмашинувчанлигини ва бир-бирига мос келишини таъминлашдан;
фан ва техника тараққиѐти даражасига, шунингдек аҳолининг ҳамда халқ хўжалигининг
эҳтиѐжларига мувофиқ ҳолда маҳсулот сифатини ҳамда рақобат қила олиш имконини оширишдан;
барча турдаги ресурслар тежалишига кўмаклашишдан, ишлаб чиқаришнинг техник-иқтисодий
кўрсаткичларини яхшилашдан;
ижтимоий-иқтисодий, илмий-техникавий дастурлар ва лойиҳаларни амалга оширишдан;
табиий ва техноген фалокатлар ҳамда бошқа фавқулодда вазиятлар юзага келиш хавф-хатарини
ҳисобга олган ҳолда халқ хўжалиги объектларининг хавфсизлигини таъминлашдан;
истеъмолчиларни ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулот номенклатураси ҳамда сифати тўғрисида тўлиқ
ва ишончли ахборот билан таъминлашдан;
мудофаа қобилиятини ва сафарбарлик тайѐрлигини таъминлашдан;
ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини таъминлашдан иборатдир.
2-модда. Давлат стандартлаштириш тизими
Ўзбекистон Республикасида стандартлаштириш ишларини ўтказишнинг умумий ташкилий-техник
қоидаларини тартибга солиб турувчи давлат стандартлаштириш тизими фаолият кўрсатади.
Стандартлаштириш ишларини ташкил этиш, мувофиқлаштириш ва таъминлашни:
халқ хўжалиги тармоқларида — Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва
сертификатлаштириш агентлиги («Ўзстандарт» агентлиги);
қурилиш, қурилиш индустрияси соҳасида, шу жумладан лойиҳалаш ва конструкциялашда —
Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитаси;
табиий ресурслардан фойдаланишни тартибга солиш ҳамда атроф муҳитни ифлосланишдан ва
бошқа зарарли таъсирлардан муҳофаза қилиш соҳасида — Ўзбекистон Республикаси Табиатни
муҳофаза қилиш давлат қўмитаси;
тиббиѐт учун мўлжалланган маҳсулотлар, тиббий техника буюмлари, дори воситалари соҳасида,
шунингдек мамлакат саноати ишлаб чиқараѐтган, шу жумладан импорт бўйича етказиб берилаѐтган
маҳсулотлардаги инсон учун зарарли моддалар миқдорини аниқлаш масалаларида — Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги;
мудофаа қобилиятини ва сафарбарлик тайѐргарлигини таъминлаш, мудофаа аҳамиятига молик
маҳсулотлар соҳасида — Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлиги амалга оширади.
(2-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2009 йил 3 апрелдаги ЎРҚ-202сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 15-сон, 172-модда)
Ушбу Қонунга мувофиқ давлат бошқарув органлари ўз ваколатлари доирасида стандартлар ва
техник шартларни (бундан буѐн матнда «стандартлар» деб юритилади), шунингдек ушбу Қонунни
қўллашга доир йўриқномалар ва изоҳларни ишлаб чиқадилар, тасдиқлайдилар, нашр этадилар.
(2-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
3-модда. Стандартлаштириш ишларини ўтказиш
58

59.

«Ўзстандарт» агентлиги ушбу Қонунга мувофиқ стандартлаштириш ишларини ўтказишнинг
умумий қоидаларини, манфаатдор томонларнинг давлат бошқарув органлари, жамоат бирлашмалари
билан олиб борадиган ҳамкорликдаги ишининг шакл ва усулларини белгилайди.
(3-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
«Ўзстандарт» агентлиги, Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитаси,
Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлиги стандартлаштириш
ишларини бажаришни ўз ваколатлари доирасида бошқа ташкилотларга топширишга ҳақлидир.
(3-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2009 йил 3 апрелдаги ЎРҚ-202сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 15-сон, 172-модда)
Стандартларни тасдиқлаган органлар стандартларга доир тармоқ ахборот жамғармаларини ҳосил
қиладилар ва юритадилар ҳамда манфаатдор истеъмолчиларни халқаро (давлатлараро, минтақавий)
стандартлар, Ўзбекистон Республикаси стандартлари, хорижий мамлакатларнинг миллий
стандартларига доир ахборотлар билан, шунингдек стандартлаштириш соҳасидаги халқаро
шартномалар, техник-иқтисодий ҳамда ижтимоий ахборот давлат классификаторлари,
стандартлаштириш қоидалари, нормалари ва тавсияларига оид ахборотлар билан таъминлайдилар.
(3-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
Стандартларни нашр қилиш ва қайта нашр этишни уларни тасдиқлаган органлар амалга
оширадилар.
4-модда. Стандартлаштириш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Стандартлаштириш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонундан ва Ўзбекистон
Республикасининг бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Қорақалпоғистон Республикасида стандартлаштириш соҳасидаги муносабатлар Қорақалпоғистон
Республикаси қонун ҳужжатлари билан ҳам тартибга солинади.
5-модда. Халқаро шартномалар ва битимлар
Башарти халқаро шартнома ѐки битимда Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларида
таърифланганидан ўзгача қоидалар белгиланган бўлса, у ҳолда халқаро шартнома ѐки битим
қоидалари қўлланилади.
II БЎЛИМ. СТАНДАРТЛАШТИРИШГА ДОИР НОРМАТИВ ҲУЖЖАТЛАР
6-модда. Норматив ҳужжатларнинг тоифалари ва уларга қўйиладиган асосий талаблар
Ўзбекистон Республикасида стандартлаштиришга доир қуйидаги тоифадаги норматив ҳужжатлар
қўлланилади:
халқаро (давлатлараро, минтақавий) стандартлар;
Ўзбекистон Республикасининг давлат стандартлари;
(6-модда биринчи қисмининг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26
майдаги 82-II-сонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153модда)
тармоқ стандартлари;
техник шартлар;
корхона стандартлари;
хорижий мамлакатларнинг миллий стандартлари;
маъмурий-ҳудудий стандартлар.
(6-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-IIсон Қонунига мувофиқ саккизинчи хатбоши билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси,
2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
Давлат ягона узлуксиз таълим тизимида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси
томонидан тасдиқланадиган давлат таълим стандартлари ишлаб чиқилади.
(6-модда Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-II-сонли Қонунига мувофиқ
иккинчи қисм билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
59

60.

Стандартлаштиришга доир норматив ҳужжатлар жумласига, шунингдек стандартлаштириш
қоидалари, нормалари, техник-иқтисодий ахборот классификаторлари ҳам киради. Мазкур
ҳужжатларни ишлаб чиқиш ва қўллаш тартиби «Ўзстандарт» агентлиги томонидан белгиланади.
(6-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Халқаро (давлатлараро, минтақавий) стандартлар ва хорижий мамлакатларнинг миллий
стандартлари, шунингдек халқаро қоидалар ва нормалар Ўзбекистон Республикаси иштирок этган
шартнома ѐки битимларга мувофиқ қўлланилади. Ушбу стандартлар, қоидалар ва нормаларни
республика ҳудудида қўллаш тартибини «Ўзстандарт» агентлиги ва давлат бошқарувининг бошқа
органлари ўз ваколатлари доирасида белгилайдилар.
(6-модданинг тўртинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Стандартлаштиришга доир норматив ҳужжатлар ватанимиз ҳамда чет эл фан ва техникасининг
замонавий ютуқларига асосланган ва Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларига мувофиқ
бўлиши лозим. Улар халқаро савдо-сотиқ учун ортиқча тўсқинликларни вужудга келтирмаслиги
лозим.
(6-модданинг бешинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
Норматив ҳужжатларсиз маҳсулот ишлаб чиқариш ва реализация қилишга йўл қўйилмайди.
Ўзбекистон Республикасининг манфаатлари ҳимоя қилинишини ва ишлаб чиқарилаѐтган
маҳсулотнинг рақобат қила олиш имконини таъминлаш учун асосли ҳолларда стандартларда
истиқболга мўлжалланган, анъанавий технологияларнинг имкониятларидан илдамлашган дастлабки
талаблар белгилаб қўйилади.
Истеъмолчиларга реализация қилинадиган маҳсулотга доир стандартлар ва уларга киритилган
ўзгартишлар «Ўзстандарт» агентлиги органларида ҳақ олмасдан давлат рўйхатидан ўтказилиши
лозим. «Ўзстандарт» агентлиги органларида рўйхатдан ўтган стандартлаштиришга доир норматив
ҳужжатлар давлат ахборот жамғармасини ташкил этади.
(6-модданинг саккизинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Маҳсулотнинг атроф-муҳит, аҳолининг ҳаѐти, соғлиғи ва мол-мулкига хавфсизлигини таъминлаш
учун, техникавий ва ахборот жиҳатдан маҳсулотнинг бир-бирига мос келиши ва ўзаро
алмашинувчанлигини, уларни назорат қилиш усуллари бирлиги ва тамғалаш бирлигини таъминлаш
учун стандартларда белгиланадиган талаблар, шунингдек Ўзбекистон Республикасининг қонун
ҳужжатлари билан белгиланадиган бошқа талаблар давлат бошқарув органлари, хўжалик фаолияти
субъектлари риоя этиш учун мажбурийдир.
Стандартларда маҳсулотни яратиш, ишлаб чиқариш ва етказиб бериш шартномасига киритилган,
қонун ҳужжатларида назарда тутилган ўзга талаблар ҳам белгилаб қўйилиши мумкин.
Импорт маҳсулот, башарти у Ўзбекистон Республикасида амал қилаѐтган стандартларнинг
мажбурий талаблар қисмига мувофиқлиги тасдиқланмаган бўлса, етказиб берилиши ва белгиланган
мақсадда ишлатилиши мумкин эмас.
7-модда. Стандартлаштиришга
доир
норматив
ҳужжатларнинг
сертификатлаштиришда
қўлланилиши
Амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ мажбурий сертификатлаштирилиши лозим бўлган
маҳсулотни стандартлаштиришга доир норматив ҳужжатлар сертификатлаштиришни амалга
оширишда риоя этиладиган талабларни, шунингдек ушбу талабларга мувофиқликни назорат қилиш
ва синаш усулларини ўз ичига олиши лозим.
Кўрсатиб ўтилган ҳужжатлар маҳсулотнинг мазкур турини сертификатлаштириш тизимида
белгиланган қоида ва тартибларга мувофиқ қўлланилиши лозим.
III БЎЛИМ. СТАНДАРТЛАР УСТИДАН ДАВЛАТ НАЗОРАТИ
8-модда. Давлат назорати органлари ва объектлари
Хўжалик фаолияти субъектлари томонидан стандартларнинг мажбурий талабларига,
стандартлаштиришга тааллуқли бошқа қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан давлат
60

61.

назоратини «Ўзстандарт» агентлиги, Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш
қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва уларнинг ҳудудий органлари, Ўзбекистон
Республикаси Мудофаа вазирлиги, шунингдек бошқа махсус ваколатли давлат бошқарув органлари
ўз ваколатлари доирасида амалга оширади.
(8-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2009 йил 3 апрелдаги ЎРҚ-202сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 15-сон, 172-модда)
Идоравий бўйсунуви ва мулк шаклидан қатъи назар, хўжалик фаолияти субъектларининг,
шунингдек тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаѐтган жисмоний шахсларнинг маҳсулоти, шу
жумладан сертификатлаштирилган маҳсулот (ишлаб чиқиш, тайѐрлаш, сақлаш, ташиш, фойдаланиш,
таъмирлаш ва чиқиндини фойдали суратда ишлатиш босқичларида) давлат назорати объекти
ҳисобланади.
Хўжалик фаолияти субъектлари давлат назоратини амалга ошириш учун барча зарур шароитни
яратишлари шарт.
Стандартларнинг мажбурий талабларига риоя этилиши устидан давлат назоратини:
стандартларни текшириш ва назорат қилиш ҳамда ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини
таъминлаш бўйича Ўзбекистон Республикаси бош давлат инспектори;
стандартларни текшириш ва назорат қилиш ҳамда ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини
таъминлаш бўйича Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар бош давлат
инспекторлари;
стандартларни текшириш ва назорат қилиш ҳамда ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини
таъминлаш бўйича давлат инспекторлари амалга оширадилар.
(8-модда тўртинчи қисмининг иккинчи, учинчи ва тўртинчи хатбошилари Ўзбекистон
Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-II-сонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис
Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
9-модда. Давлат инспекторлари, уларнинг ҳуқуқлари ва жавобгарлиги
Стандартларнинг мажбурий талабларига риоя этилиши устидан давлат назоратини амалга
оширадиган давлат инспекторлари давлат бошқарув органларининг вакиллари ҳисобланадилар.
Давлат инспектори:
хўжалик фаолияти субъектининг хизмат ва ишлаб чиқариш биноларига белгиланган тартибда
кириш;
(9-модданинг 2-қисми иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги
ЎРҚ-59-сонли Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й.,
41-сон, 405-модда)
хўжалик фаолияти субъектидан давлат назоратини ўтказиш учун керакли ҳужжатлар ва
маълумотларни олиш;
давлат назоратини ўтказишда хўжалик фаолияти субъектининг техника воситаларидан
фойдаланиш ва мутахассисларни жалб этиш;
стандартлаштириш бўйича амалдаги норматив ҳужжатларга мувофиқ стандартларнинг мажбурий
талабларига мувофиқлигини текшириш учун маҳсулотларнинг намуналари ҳамда нусхаларини
танлаб олишни ўтказиш, бунда ишлатиб юборилган нусхаларнинг қиймати ва синовларни
(таҳлилларни, ўлчовларни) ўтказиш харажатлари текширилаѐтган хўжалик фаолияти
субъектларининг ишлаб чиқариш чиқимларига киритилади;
маҳсулотни яратиш, ишлаб чиқаришга тайѐрлаш, тайѐрлаш, реализация қилиш (етказиб бериш,
сотиш), ундан фойдаланиш (уни ишлатиш), маҳсулотни сақлаш, ташиш ва чиқиндини фойдали
суратда ишлатиш босқичларида, стандартлар мажбурий талабларининг аниқланган бузилишларини
бартараф этиш тўғрисида кўрсатмалар бериш;
хўжалик фаолияти субъекти текширувдан бўйин товлаган тақдирда маҳсулотни реализация
қилишни ман этиш ҳуқуқига эга.
Стандартларни текшириш ва назорат қилиш ҳамда ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини
таъминлаш бўйича Ўзбекистон Республикаси бош давлат инспектори, стандартларни текшириш ва
61

62.

назорат қилиш ҳамда ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини таъминлаш бўйича Қорақалпоғистон
Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар бош давлат инспекторлари бундан ташқари:
(9-модда учинчи қисмининг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25
апрелдаги 482-II-сонли Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
стандартларнинг мажбурий талаблари бузилганлиги учун хўжалик фаолияти субъектларига
нисбатан жарималар қўллаш тўғрисида қарорлар қабул қилиш;
стандартлар бузилишида айбдор бўлган хўжалик фаолияти субъектларининг мансабдор
шахсларини маъмурий жавобгарликка тортиш;
текширилган маҳсулот стандартларнинг мажбурий талабларига номувофиқ бўлган ҳолларда уни
ишлаб чиқаришни тақиқлаш ѐки уни реализация қилишни (етказиб беришни, сотишни), ундан
фойдаланишни (уни ишлатишни) тўхтатиб қўйиш тўғрисида кўрсатмалар бериш;
(9-модда учинчи қисмининг тўртинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26
майдаги 82-II-сонли Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
стандартларнинг мажбурий талабларига номувофиқ бўлган ва давлат рўйхатидан ўтказилмаган
импорт маҳсулотни реализация қилишни ман этишда мутлақ ҳуқуққа эгадирлар.
Давлат инспекторларининг маҳсулотни реализация қилишни (етказиб беришни, сотишни) ман
этиш ѐки тўхтатиб қўйиш тўғрисидаги кўрсатмасини бузганлик учун хўжалик фаолияти субъектлари
Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жарима тўлайдилар.
Жарима солиш суд томонидан, хўжалик фаолияти субъекти содир этилган ҳуқуқбузарликдаги
айбига иқрор бўлган ва жаримани ихтиѐрий равишда тўлаган тақдирда эса, Ўзбекистон Республикаси
Бош давлат инспектори, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шаҳар бош давлат
инспекторлари томонидан амалга оширилади.
(9-модда Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 10 октябрдаги ЎРҚ-59-сонли Қонунига мувофиқ
бешинчи қисм билан тўлдирилган — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й.,
41-сон, 405-модда)
Хўжалик фаолияти субъектлари берилган кўрсатмалар ва қарорларни бажармаган тақдирларида
давлат инспекторлари зарур материалларни прокуратура органларига ѐки судга оширадилар.
Давлат инспекторлари зиммаларига юкланган мажбуриятларни бажармаган ѐки лозим даражада
бажармаган, давлат ѐки тижорат сирини ошкор қилган тақдирларида қонун ҳужжатларида
белгиланган жавобгарликка тортиладилар.
10-модда. Стандартлаштириш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик учун жавобгарлик
Ушбу Қонун қоидалари бузилишида айбдор бўлган юридик ва жисмоний шахслар, шунингдек
давлат бошқарув органларининг мансабдор шахслари амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ
жавобгарликка тортиладилар.
IV БЎЛИМ. ДАВЛАТ ЙЎЛИ БИЛАН СТАНДАРТЛАШТИРИШ ВА НАЗОРАТ ҚИЛИШГА ДОИР
ИШЛАРНИНГ
МОЛИЯВИЙ
ТАЪМИНОТИ.
СТАНДАРТЛАРНИ
ҚЎЛЛАШНИ
РАҒБАТЛАНТИРИШ
11-модда. Давлат йўли билан стандартлаштириш ва назорат қилишга доир ишларнинг молиявий
таъминоти
Стандартлаштириш ва назорат қилишга доир ишлар, хусусан:
халқаро (давлатлараро, минтақавий) стандартларни, стандартлаштириш қоидалари, нормалари ва
тавсияларини ишлаб чиқиш ѐки ишлаб чиқишда иштирок этиш;
аниқ стандартлаштириш объектлари бўйича қонун ҳужжатларини ишлаб чиқиш, шунингдек
стандартларнинг таркибий ташкилий-техник ва умумтехник мажмуиларини ишлаб чиқиш ва
уларнинг амал қилишини таъминлаш;
техник-иқтисодий ахборот классификаторларини ишлаб чиқиш, улар тўғрисида расмий ахборот
тайѐрлаш ва нашр этиш, шунингдек уларни барча манфаатдор фойдаланувчиларга юбориш;
стандартлаштириш бўйича умумдавлат аҳамиятига молик илмий-тадқиқот ва ўзга ишларни олиб
бориш;
стандартларнинг мажбурий талабларига риоя этилиши устидан давлат назоратини олиб бориш;
стандартлар
фондини,
техник-иқтисодий
ахборотлар
классификаторларини,
халқаро
(давлатлараро, минтақавий) стандартларни, стандартлаштириш қоидалари, нормалари ва
62

63.

тавсияларини, хорижий мамлакатларнинг миллий стандартларини, шунингдек стандартларга
мувофиқлик белгиси билан тамғаланган маҳсулот ва хизматлар Давлат реестрини шакллантириш
ҳамда юритиш;
стандартлаштириш соҳасида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси аниқлайдиган ўзга
ишлар давлат йўли билан молиявий таъминланиши шарт.
Нашр қилинган (қайта нашр этилган) стандартларни, техник-иқтисодий ахборот
классификаторларини, маҳсулот ва хизматлар Давлат реестрига киритилган, стандартларга
мувофиқлик белгиси билан тамғаланган маҳсулот ва хизматларнинг нашр қилинган (қайта нашр
этилган) каталогини сотишдан белгиланган тартибда олинадиган маблағлар, шунингдек ушбу Қонун
қоидаларини бузганлик учун ундириладиган жарима маблағларининг Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамаси белгилайдиган тартибда давлат назорати органларига йўлланадиган қисми ҳам
стандартлаштириш, стандартларнинг мажбурий талабларига риоя этилиши устидан давлат
назоратига доир ишларни молиявий таъминлаш манбалари бўлиши мумкин.
Республика бюджети маблағларидан тўлиқ ѐки қисман таъминланадиган давлат дастурларини
ишлаб чиқишда маҳсулот сифатини норматив жиҳатдан таъминлаш бўлимлари назарда тутилиши
лозим.
12-модда. Стандартлар қўлланилишини рағбатлантириш
Давлат стандартларга, шу жумладан истиқболга мўлжалланган, анъанавий технологияларнинг
имкониятларидан илдамлашган дастлабки талабларни ўз ичига олган стандартларга мувофиқлик
белгиси билан тамғаланган маҳсулотни ишлаб чиқарадиган хўжалик фаолияти субъектлари
иқтисодий қўллаб-қувватланиши ва рағбатлантирилишини кафолатлайди.
Маҳсулот ишлаб чиқаришни амалга ошираѐтган ва маҳсулотларни стандартларга мувофиқлик
белгиси билан тамғалаш ҳуқуқини олган хўжалик фаолияти субъектларини иқтисодий қўллабқувватлаш ва рағбатлантириш чора-тадбирлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси
томонидан белгиланади.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1993 йил 28 декабрь,
1002-XII-сон
63

64.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
МЕТРОЛОГИЯ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1994 й., 2-сон, 48-модда;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда; 2003 й.,
5-сон, 67-модда)
I БЎЛИМ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар ишлатилмоқда:
«метрология» — ўлчовлар, уларнинг ягона бирликда бўлишини таъминлаш усуллари ва
воситалари ҳамда талаб қилинадиган аниқликка эришиш йўллари ҳақидаги фан;
«ягона ўлчов бирлиги» — ўлчовларнинг натижалари қонунлаштирилган бирликларда акс
эттирилган ва хатоликлари берилган эҳтимолликда маълум бўлган ўлчов ҳолати;
«ўлчов воситаси» — ўлчовлар учун фойдаланиладиган ва нормаланган метрологик хусусиятга эга
бўлган техника воситаси;
«бирлик эталони» — физик ўлчам бирлигини бошқа ўлчов воситаларига ўтказиш мақсадида уни
қайта ҳосил қилиш ва сақлаш учун мўлжалланган ўлчов воситаси;
«давлат эталони» — ваколат берилган миллий органнинг қарори билан Ўзбекистон Республикаси
ҳудудида ўлчов бирлигининг ўлчами сифатида эътироф этилган эталон;
«метрология хизмати» — давлат органлари ва юридик шахсларнинг метрология хизматлари
тармоғи ҳамда уларнинг ўлчовлар ягона бирликда бўлишини таъминлашга қаратилган фаолияти;
«давлат метрология назорати» — метрология қоидаларига риоя этилишини текшириш мақсадида
давлат метрология хизмати органлари амалга оширадиган фаолият;
«ўлчов воситаларини текширувдан ўтказиш» — ўлчов воситаларининг белгилаб қўйилган техник
талабларга мувофиқлигини аниқлаш ва тасдиқлаш мақсадида давлат метрология хизмати органлари
(ваколат берилган бошқа органлар, ташкилотлар) томонидан бажариладиган операциялар мажмуи;
«ўлчов воситаларини калибрлаш» — метрологик жиҳатларнинг ҳақиқий қийматларини ва ўлчов
бирликларининг қўллашга яроқлилигини аниқлаш ҳамда тасдиқлаш мақсадида калибрлаш
лабораторияси бажарадиган операциялар мажмуи;
(1-модданинг ўн биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни билан чиқариб ташланган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
«ўлчов воситаларини метрологик аттестация қилиш» — ягона намуналарда ишлаб чиқариладиган
(ѐки Ўзбекистон ҳудудига ягона намуналарда олиб кириладиган) ўлчов воситаларининг хоссаларини
синчиклаб тадқиқ этиш асосида улар қўлланиш учун ҳаққоний эканлигининг метрология хизмати
томонидан эътироф этилиши;
«метрология хизматлари, марказлари, лабораторияларини аккредитация қилиш» — ўлчовларнинг
ягона бирлигини таъминлаш ишларини аккредитация қилишни белгиланган соҳада ўтказишга
метрология хизматлари, марказлари, лабораторияларининг ваколатли эканлигининг расмий эътироф
этилиши;
«ўлчов воситаларини калибрлаш ҳуқуқига эга бўлиши учун юридик шахслар метрология
хизматини аккредитация қилиш» — юридик шахслар метрология хизматининг белгиланган соҳада
ўлчов воситаларини калибрлашдан ўтказишга ваколатли эканлигининг расмий эътироф этилиши;
«ўлчовларнинг бажарилиш услубиѐтларини метрологик аттестация қилиш» — ўлчовларни
бажариш услубиѐтининг унга қўйилган метрология талабларига мослигини баҳолаш ҳамда
тасдиқлаш мақсадида тадқиқот ўтказиш;
«ўлчовларнинг бажарилиш услубиѐти» — операциялар ва қоидалар мажмуи бўлиб, уларнинг
бажарилиши хатолари маълум бўлган ўлчов натижалари олишни таъминлайди.
(1-модданинг ўн бешинчи ва ўн олтинчи хатбошилари Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25
апрелдаги 482-II-сон Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
(1-модда Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-II-сон Қонунига мувофиқ ўн
иккинчи—ўн олтинчи хатбошилар билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6сон, 153-модда)
64

65.

2-модда. Метрология тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Метрология тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонундан ва Ўзбекистон Республикасининг
ўзга қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Қорақалпоғистон Республикасида метрология соҳасидаги муносабатлар Қорақалпоғистон
Республикаси қонун ҳужжатлари билан ҳам тартибга солинади.
3-модда. Халқаро шартномалар ва битимлар
Башарти халқаро шартномада ѐки битимда Ўзбекистон Республикасининг метрология тўғрисидаги
қонун ҳужжатларидагидан ўзгача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома ѐки битим
қоидалари қўлланади.
4-модда. Метрологияга оид фаолиятни давлат томонидан бошқариш
Метрологияга оид фаолиятни давлат томонидан бошқаришни метрология бўйича миллий орган —
Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги («Ўзстандарт»
агентлиги) амалга оширади.
(4-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
«Ўзстандарт» агентлиги ваколатига:
метрология соҳасида ягона давлат сиѐсатини амалга ошириш, метрологияга оид фаолиятни
минтақалараро ва тармоқлараро мувофиқлаштириш;
миллий эталонларни яратиш, тасдиқлаш, сақлаш ва қўллаб-қувватлаш ҳамда уларнинг халқаро
даражада солиштирилишини таъминлаш қоидаларини белгилаш;
ўлчов воситалари, усуллари ва натижаларига қўйиладиган умумий метрологик талабларни
аниқлаш;
давлат метрология текшируви ва назоратини амалга ошириш;
метрология масалалари бўйича норматив ҳужжатларни, шу жумладан давлатнинг бошқа бошқарув
органлари билан ҳамкорликда Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида мажбурий кучга эга
бўлган норматив ҳужжатларни қабул қилиш;
метрология соҳасида илмий ва муҳандис-техник кадрлар тайѐрлаш;
Ўзбекистон Республикасининг метрология соҳасидаги халқаро шартномаларига риоя этилиши
устидан назоратни амалга ошириш;
метрология масалалари бўйича халқаро ташкилотлар фаолиятида қатнашиш;
Ўзбекистон Республикасининг ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини таъминлаш тизими
фаолият олиб бориши ва ривожланишини ҳамда унинг халқаро ўлчов тизими ва бошқа
мамлакатларнинг ўлчовлар тизимлари билан уйғунлашувини таъминлаш;
истеъмолчилар ҳуқуқларини, фуқароларнинг соғлиғи ва хавфсизлигини, атроф муҳитни ҳамда
давлат манфаатларини нотўғри ўлчов натижаларининг салбий оқибатларидан муҳофаза қилишга
доир чора-тадбирларни амалга ошириш киради.
(4-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
41-модда. Ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини таъминлашга оид норматив ҳужжатлар
Ўлчовларнинг ягона бирликда бўлишини таъминлашга оид, метрология нормалари ва
қоидаларини белгиловчи ҳамда Ўзбекистон Республикаси ҳудудида мажбурий кучга эга бўлган
норматив ҳужжатларни тасдиқлаш ва давлат рўйхатидан ўтказишни «Ўзстандарт» агентлиги амалга
оширади.
Ўзбекистон Республикасининг корхоналари, ташкилотлари, давлат бошқарув органлари, юридик
шахслар бирлашмалари метрология соҳасидаги давлат метрология текшируви ва назорати татбиқ
этиладиган доирадан ташқаридаги нормалар ва қоидаларни белгилайдиган, ўлчовларнинг ягона
бирликда бўлишини таъминлашга оид, «Ўзстандарт» агентлиги томонидан тасдиқланган норматив
ҳужжатларни аниқлаштирадиган ва уларга зид бўлмаган норматив ҳужжатларни ўз ваколатлари
доирасида ишлаб чиқишлари ҳамда тасдиқлашлари мумкин.
(Қонун Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-II-сон Қонунига мувофиқ 41модда билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
II БЎЛИМ. ФИЗИК ЎЛЧАМ БИРЛИКЛАРИ, УЛАРНИ ҚАЙТА ҲОСИЛ ҚИЛИШ ВА ҚЎЛЛАШ
65

66.

5-модда. Физик ўлчам бирликлари
Ўзбекистон Республикасида Халқаро ўлчамлар тизими (СИ)нинг физик ўлчам бирликларини
белгиланган тартибда қўллашга йўл қўйилади.Физик ўлчам бирликларининг номи, белгиси, уларни
ѐзиш ва қўллаш қоидалари «Ўзстандарт» агентлигининг тақдимномасига биноан Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланади.
(5-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Халқаро ўлчамлар тизимига киритилмаган
ўлчамларни қўллашга рухсат бериши мумкин.
Ташқи савдо фаолиятини амалга ошириш чоғида контракт шартларига мувофиқ физик
ўлчамларнинг ўзга бирликлари ҳам ишлатилиши мумкин.
6-модда. Физик ўлчамлар бирликларининг эталонлари
Физик ўлчамларнинг бирликлари эталонлар воситасида сақланади ва қайта тайѐрланади.
Эталонларни яратиш, тасдиқлаш, сақлаш ва қўллаш тартибини «Ўзстандарт» агентлиги
белгилайди.
(6-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
7-модда. Ўлчов воситалари
Фойдаланишда бўлган ўлчов воситалари ўлчов натижаларининг қонунлаштирилган бирликларда
белгилаб қўйилган аниқликда бўлишини таъминлаши ва қўллаш шартларига мос келиши лозим.
Техника воситаларини ўлчов воситаларига мансуб деб топиш мезонини «Ўзстандарт» агентлиги
белгилайди.
(7-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
8-модда. Ўлчовларни бажариш услубиѐтлари
Ўлчовларни бажариш услубиѐтлари ўлчов натижаларининг хатоликларини баҳолашни ўз ичига
олиши ва ўлчов ўтказишнинг мавжуд шароитларида белгилаб қўйилган аниқликни таъминлаши
лозим. Ўлчовлар белгиланган тартибда аттестация қилинган ўлчовларнинг бажарилиш
услубиѐтларига мувофиқ ҳолда амалга оширилиши лозим.
(8-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
Ўлчовларни бажариш услубиѐтларини ишлаб чиқиш ва метрологик аттестация қилиш тартибини
«Ўзстандарт» агентлиги белгилайди.
(8-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
III БЎЛИМ. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ МЕТРОЛОГИЯ ХИЗМАТЛАРИ
9-модда. Ўзбекистон Республикаси метрология хизматининг тузилиши
Ўзбекистон Республикаси метрология хизмати давлат метрология хизматидан ва юридик
шахсларнинг метрология хизматларидан таркиб топади.
10-модда. Давлат метрология хизмати
«Ўзстандарт» агентлиги бошчилик қиладиган давлат метрология хизматига Қорақалпоғистон
Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги давлат метрология хизмати органлари киради.
(10-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Давлат метрология хизмати органлари давлат метрология текшируви ва назоратини, шунингдек
фаолиятнинг бошқа турларини амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширади.
11-модда. Юридик шахсларнинг метрология хизматлари
Юридик шахсларнинг метрология хизматлари зарурат бўлган ҳолларда ўлчовларнинг ягона
бирлигини таъминлаш бўйича ишларни бажариш ва метрология назоратини амалга ошириш учун
тузилади.
Юридик шахслар метрология хизматларининг ҳуқуқ ва бурчлари давлат метрология хизмати
органлари билан келишиб олинган низомлар билан белгиланади.
66

67.

IV БЎЛИМ. ДАВЛАТ МЕТРОЛОГИЯ ТЕКШИРУВИ ВА НАЗОРАТИ
12-модда. Давлат метрология текшируви ва назоратини ўтказиш тартиби
Давлат метрология текшируви ва назорати давлат метрология хизмати органлари томонидан
метрология нормалари ва қоидаларига риоя этилишини текшириш мақсадида амалга оширилади.
Давлат метрология текшируви ва назорати метрология соҳасидаги қонун ҳужжатлари талабларига
мувофиқ амалга оширилади.
13-модда. Давлат метрология текшируви ва назорати объектлари
Қуйидагилар давлат метрология текшируви ва назоратининг объектлари ҳисобланади:
эталонлар;
ўлчов воситалари;
моддалар ва материаллар таркиби ҳамда хоссаларининг стандарт намуналари;
ахборот-ўлчов тизимлари;
ўлчовларни бажариш услубиѐтлари;
метрология нормалари ва қоидаларида назарда тутилган ўзга объектлар.
14-модда. Давлат метрология текшируви ва назорати татбиқ этиладиган доиралар
Давлат метрология текшируви ва назорати:
соғлиқни сақлаш, ветеринария, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш;
моддий бойликларни ва энергетика ресурсларини ҳисобга олиш;
савдо-тижорат, божхона, почта ва солиқ операцияларини ўтказиш, телекоммуникация
хизматларини кўрсатиш;
(14-модда биринчи қисмининг тўртинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26
майдаги 82-II-сон Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
заҳарли, енгил алангаланувчан, портловчи ва радиоактив моддаларни сақлаш, ташиш ҳамда йўқ
қилиб ташлаш;
давлат мудофаасини таъминлаш;
меҳнат хавфсизлигини ва транспорт ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш;
сертификатланадиган маҳсулотнинг хавфсизлиги ва сифатини аниқлаш;
геодезик ва гидрометеорологик ишлар;
ўлчов воситаларини давлат синовидан, текширувдан, калибрлашдан, таъмирлаш ва метрологик
аттестациядан ўтказиш;
фойдали қазилмаларни қазиб олиш;
миллий ва халқаро спорт рекордларини рўйхатга олишга нисбатан татбиқ этилади.
Ўзбекистон Республикасининг норматив ҳужжатларига биноан давлат метрология текшируви ва
назорати фаолиятнинг ўзга доираларига нисбатан ҳам татбиқ этилиши мумкин.
15-модда. Давлат метрология текшируви ва назорати турлари
Давлат метрология текшируви қуйидаги тарзда амалга оширилади:
ўлчов воситаларининг турларини синаш ва тасдиқлаш;
ўлчов воситаларини ҳамда ўлчовларнинг бажарилиш услубиѐтларини метрологик аттестация
қилиш;
ўлчов воситаларини, шу жумладан эталонларни текширувдан ўтказиш, калибрлаш;
ўлчов воситаларини ҳамда ўлчовларнинг бажарилиш услубиѐтларини синаш, текширувдан
ўтказиш, метрологик аттестация қилиш, ўлчов воситаларини ва метрология фаолиятнинг бошқа
муайян турларини калибрлаш ҳуқуқига эга бўлиши учун метрология хизматлари, марказлари,
лабораторияларини аккредитация қилиш;
юридик ва жисмоний шахсларнинг ўлчов воситаларини тайѐрлаш, реализация қилиш, уларнинг
ижараси билан шуғулланишга доир фаолияти лицензияланаѐтганда мазкур шахсларнинг белгиланган
метрология нормалари ва қоидаларига риоя этишларини баҳолаш ҳамда тасдиқлаш;
ўлчовларнинг бажарилиш сифатини ва метрология фаолиятининг бошқа турларини баҳолаш.
Давлат метрология назорати:
ўлчов воситаларини тайѐрлаш, таъмирлаш, уларнинг ижараси билан шуғулланиш, уларни
реализация қилиш, уларнинг ҳолати ва қўлланилиши (физик ўлчамлар бирликлари эталонларини,
67

68.

моддалар ва материаллар таркиби ҳамда хоссаларининг стандарт намуналарини, ўлчов тизимларини
қўшган ҳолда);
ўлчовларнинг бажарилиш услубиѐтларининг қўлланилиши;
белгиланган метрология нормалари ва қоидаларига риоя этилиши ҳамда аккредитация қилинган
метрология хизматлари, марказлари, лабораториялари фаолияти устидан амалга оширилади.
Зарур ҳолларда «Ўзстандарт» агентлиги қарорига биноан метрология текшируви ва назоратнинг
бошқа турлари ва шакллари ҳам белгиланиши мумкин.
(15-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
16-модда. Ўлчов воситаларининг турларини тасдиқлаш
Ушбу Қонуннинг 14-моддасида кўрсатилган доираларда фойдаланиладиган, ишлаб чиқарилиши ва
импорт бўйича четдан олиб келиниши лозим бўлган ўлчов воситалари давлат синовларидан
(кейинчалик уларнинг турини тасдиқлаш шарти билан) ѐки метрологик аттестациядан ўтказилиши
лозим.
Ўлчов воситаларининг давлат синовларини ўтказиш, турини тасдиқлаш ва Давлат реестрига
киритишни «Ўзстандарт» агентлиги амалга оширади.
(16-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Тасдиқланган ўлчов воситаларига ѐки уларнинг фойдаланиш ҳужжатларига ишлаб чиқарувчи
Давлат реестри белгисини қўйиши шарт.
Бошқа давлатларнинг ўлчов воситаларини синаш ва метрологик аттестациялаш натижалари
тузилган шартномалар ҳамда битимларга мувофиқ эътироф этилади.
17-модда. Ўлчов воситаларини текширувдан ўтказиш
Текширувдан ўтказилиши лозим бўлган ўлчов воситалари туркумларининг рўйхати «Ўзстандарт»
агентлиги томонидан тасдиқланади.
(17-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Юридик шахсларнинг аккредитация қилинган метрологик хизматларига ўлчов воситаларини
текширувдан ўтказиш ҳуқуқи берилиши мумкин.
Бошқа давлатларда амалга оширилган ўлчов воситаларини текшириш натижалари халқаро
шартномалар ва битимлар асосида эътироф этилади.
171-модда.Ўлчов воситаларини калибрлаш
Ушбу Қонуннинг 14-моддасида кўрсатиб ўтилганидан бўлак соҳаларда қўлланиладиган ва
мажбурий текширувдан ўтказилмайдиган ўлчов воситалари уларни ишлаб чиқариш, реализация
қилиш, ишлатиш, ижарага бериш, таъмирлашда ва Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб киришда
калибрлашдан ўтказилиши мумкин.
Ўлчов воситаларини калибрлаш ҳуқуқи юридик шахсларнинг аккредитация қилинган метрология
хизматларига берилиши мумкин.
Юридик шахсларнинг метрология хизматларини ўлчов воситаларини калибрлаш ҳуқуқига эга
бўлиши учун аккредитация қилиш тартиби ва калибрлашни ўтказиш тартиби «Ўзстандарт» агентлиги
томонидан белгиланади.
(171-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
(Қонун Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 майдаги 82-II-сон Қонунига мувофиқ 171-модда
билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда)
18-модда. Ўлчов воситаларини тайѐрлаш, реализация қилиш ва уларнинг ижараси билан
шуғулланиш учун юридик ва жисмоний шахсларнинг фаолиятига лицензия бериш
Ушбу Қонуннинг 14-моддасида кўрсатилган доирада қўлланилиши мумкин бўлган ўлчов
воситаларини тайѐрлаш, реализация қилиш ва уларнинг ижараси билан шуғулланиш қонун
ҳужжатларига мувофиқ бериладиган лицензия асосида юридик ва жисмоний шахслар томонидан
амалга оширилади.
68

69.

(18-модда Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-II-сон Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
181-модда. Метрология ишлари ва хизматларини амалга ошириш ҳуқуқи билан таъминлаш учун
юридик ва жисмоний шахсларни аккредитация қилиш
Норматив ва техник ҳужжатларни метрологик экспертиза қилиш, ўлчовларнинг бажарилиш
услубиѐтларини метрологик аттестация қилиш, ушбу Қонуннинг 14-моддасида кўрсатилган доирада
қўлланилиши ва фойдаланилиши мумкин бўлган ўлчов воситаларини текширувдан ўтказиш,
калибрлаш, таъмирлаш, синаш, метрологик аттестация қилишни амалга ошириш ҳуқуқи билан
таъминлаш учун юридик ва жисмоний шахсларни аккредитация қилиш «Ўзстандарт» агентлиги
томонидан белгиланган тартибда амалга оширилади.
(Қонун Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-II-сон Қонунига мувофиқ 181модда билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
19-модда. Метрология нормалари ва қоидаларини бузганлик учун жавобгарлик
Ушбу Қонуннинг қоидалари, шунингдек метрология нормалари ва қоидалари бузилишида айбдор
бўлган Ўзбекистон Республикасининг юридик ва жисмоний шахслари, давлат бошқарув органлари
амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ жавобгар бўладилар.
V БЎЛИМ. МЕТРОЛОГИЯ ИШЛАРИНИ МОЛИЯВИЙ ТАЪМИНЛАШ
20-модда. Давлат томонидан албатта молиявий таъминлаш
Давлат томонидан қуйидагилар:
метрологияни ривожлантириш истиқболларини ишлаб чиқиш;
метрология соҳасида расмий ахборотлар билан таъминлаш;
метрология бўйича халқаро, минтақавий ташкилотларнинг ишида қатнашиш ва метрология бўйича
чет эл миллий хизматлари билан ишлар бажариш;
метрология бўйича халқаро, минтақавий нормалар ҳамда қоидаларни ишлаб чиқиш ва ишлаб
чиқишга қатнашиш;
метрология соҳасидаги норматив ҳужжатларни ишлаб чиқиш;
метрология бўйича умумдавлат аҳамиятига молик илмий-тадқиқот ва ўзга ишларни ўтказиш;
ўлчовларнинг ягона бирлигини таъминлашга доир «Ўзстандарт» агентлиги томонидан
тасдиқланадиган норматив ҳужжатларни ишлаб чиқиш;
(20-модданинг саккизинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
физик ўлчам бирликларининг эталонларини ва ўта аниқ намунавий ўлчов воситаларини ишлаб
чиқиш, такомиллаштириш, ясаш, сақлаш, қўллаш, сотиб олиш ва асраш, шунингдек уларнинг
халқаро даражада солиштирилишини таъминлаш;
(20-модданинг тўққизинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482II-сон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
моддалар ва материаллар таркиби ҳамда ҳоссаларининг стандарт намуналарини, шунингдек
моддалар ва материалларнинг физик константалари ҳамда хоссаларига оид стандарт справка
маълумотлари ишлаб чиқиш ва жорий этиш давлат тизимларини ривожлантиришга доир ишлар;
давлат метрология текшируви ва назоратига доир ишлар албатта бюджетдан молиявий
таъминланиши шарт.
(20-модданинг ўн биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
21-модда. Метрология ишлари ва хизматлари учун ҳақ тўлаш
Ўлчов воситаларини синаш, текширувдан ўтказиш, ўлчовларнинг бажарилиш услубиѐтларини
аттестация қилиш, норматив ва техник ҳужжатларни метрологик экспертиза қилиш, техник жиҳатдан
асослилиги ҳамда белгиланган метрология нормалари ва қоидаларига мувофиқлигини баҳолаш,
ўлчовларнинг бажарилиш сифатини баҳолаш бўйича юридик ҳамда жисмоний шахсларга
кўрсатилаѐтган метрология ишлари ва хизматлари учун, шунингдек метрология фаолиятининг давлат
томонидан молиялаштириш соҳасига кирмайдиган турлари учун манфаатдор шахслар томонидан ҳақ
тузиладиган шартномаларнинг шартларига мувофиқ тўланади.
69

70.

(21-модда Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 25 апрелдаги 482-II-сон Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 2003 й., 5-сон, 67-модда)
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1993 йил 28 декабрь,
1004-XII-сон
70

71.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
РЕКЛАМА ТЎҒРИСИДА
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 й., 1-сон, 14-модда; 2002 й.,
9-сон, 164-модда; 2003 й., 5-сон, 67-модда; Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами,
2005 й., 51-сон,374-модда; 2006 й., 14-сон, 110-модда; 41-сон, 405-модда; 2008 й., 14-15-сон, 93модда; 2010 й., 37-сон, 317-модда, 40-41-сон, 343-модда)
1-модда. Ушбу Қонуннинг мақсади ва вазифалари
Ушбу Қонуннинг мақсади рекламани тайѐрлаш ва тарқатиш билан боғлиқ муносабатларни
тартибга солишдан иборат.
Ушбу Қонуннинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
юридик ва жисмоний шахслар ѐки маҳсулотлар тўғрисида ахборот оқимини шакллантириш;
тадбиркорлик ва истеъмол маданиятини такомиллаштириш;
рекламанинг давлат ва жамоат манфаатларига, ахлоқ ва маънавиятнинг умум эътироф этилган
нормаларига, юридик ва жисмоний шахсларнинг ишчанлик обрўсига, атроф муҳит ҳолатига
тажовузидан ҳимояланиш чораларини таъминлаш;
маҳсулотнинг характери, тайѐрланиш усули ва жойи, истеъмол хусусиятлари, сифати ва бошқа
тавсифлари, уни реализация қилиш шартларига кўра истеъмолчиларни чалғитадиган ѐлғон ѐки
ноаниқ маълумотлар реклама воситасида тарқатилишининг олдини олиш.
2-модда. Ушбу Қонуннинг қўлланиш соҳаси
Ушбу Қонун Ўзбекистон Республикаси ҳудудида реклама тайѐрлаш ва тарқатиш билан боғлиқ
муносабатларга татбиқ этилади.
Ушбу Қонун ижтимоий воқеаларни, сиѐсий партияларнинг, диний ташкилотлар ва жамоат
бирлашмаларининг манфаатларини акс эттирувчи ва (ѐки) уларни қўллаб-қувватлашга мўлжалланган
ахборот билан боғлиқ муносабатларга татбиқ этилмайди.
3-модда. Реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ва бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Қорақалпоғистон Республикасида реклама соҳасидаги муносабатлар Қорақалпоғистон
Республикасининг қонун ҳужжатлари билан ҳам тартибга солинади.
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг
реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларидагидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро
шартнома қоидалари қўлланилади.
4-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
реклама — бевосита ѐки билвосита фойда (даромад) олиш мақсадида юридик ѐки жисмоний
шахслар, маҳсулот, шу жумладан товар белгиси, хизмат кўрсатиш белгиси ва технологиялар
тўғрисида ҳар қандай шаклда ва ҳар қандай воситалар ѐрдамида қонун ҳужжатларига мувофиқ
тарқатиладиган махсус ахборот;
(4-модданинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
реклама берувчи — рекламани тайѐрлаш ва (ѐки) тарқатиш учун унга буюртмачи бўлган шахс;
реклама тайѐрловчи — реклама тайѐрлашни тўлиқ ѐки қисман амалга оширувчи шахс;
реклама тарқатувчи — реклама воситалари орқали реклама тарқатишни амалга оширувчи шахс;
рекламадан фойдаланувчи — реклама йўналтирилган шахс ѐки шахслар гуруҳи;
реклама воситалари — рекламани ундан фойдаланувчига етказиш учун ишлатиладиган воситалар;
маҳсулот — товарлар, ишлар, хизматлар;
аксилреклама — нотўғри (инсофсиз, била туриб ѐлғон) реклама келтириб чиқарган ѐки келтириб
чиқариши мумкин бўлган оқибатларни бартараф этиш мақсадида тарқатиладиган раддия
(Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-II-сон Қонунига мувофиқ 4-модда
тўққизинчи хатбоши билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
5-модда. Рекламанинг тили
71

72.

Ўзбекистон Республикаси ҳудудида реклама Ўзбекистон Республикасининг давлат тилида ѐки
реклама берувчининг хоҳишига кўра бошқа тилларда тарқатилади. Белгиланган тартибда рўйхатга
олинган товар белгилари (хизмат кўрсатиш белгилари), босма усулда терилган бўғинли белгилар
(логотиплар) асли қайси тилда бўлса, шу тилда келтирилиши мумкин.
6-модда. Рекламага доир асосий талаблар
Қонунийлик, аниқлик, ишончлилик, рекламадан фойдаланувчига зарар, шунингдек маънавий
зарар етказмайдиган шакллар ва воситалардан фойдаланиш рекламага доир асосий талаблардир.
Рекламада қуйидагилар тақиқланади:
ишлаб чиқарилиши ѐки реализация қилиниши қонун ҳужжатлари билан тақиқланган маҳсулот
тўғрисида ахборот тарқатиш;
жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий
мавқеига қараб, бошқа ҳолатларга кўра камситиш ѐки ўзга шахсларнинг маҳсулотини бадном этиш;
қонун ҳужжатларининг бузилишига олиб келиши мумкин бўлган, фуқароларнинг соғлиғи ѐки
ҳаѐтига ва атроф муҳитга зарар етказувчи ѐхуд зарар етказиши мумкин бўлган, шунингдек
хавфсизлик воситаларига эътиборсизлик туйғусини уйғотувчи ҳаракатларга даъват қилиш;
мажбурий сертификатлаштирилиши зарур бўлган ѐки ишлаб чиқарилиши ѐхуд реализация
қилиниши учун махсус рухсатнома (лицензия) бўлиши талаб этиладиган маҳсулотни тегишли
сертификати, лицензияси бўлмай туриб реклама қилиш;
агар муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар тўғрисидаги қонун ҳужжатларида бошқача қоида
назарда тутилган бўлмаса, бошқа маҳсулот рекламасида қўлланиладиган умумий ечим, матн, тасвир,
мусиқали ѐки овозли оҳангларни айнан такрорлаш (тақлид ѐки ўхшатма қилиш);
жисмоний шахснинг номи ѐки тасвиридан унинг розилигисиз фойдаланиш;
порнографияни тарқатиш.
ахборот мазмунининг бузилишига олиб келиши мумкин бўлган хорижий сўз ва иборалардан
фойдаланиш;
маҳсулот давлат органлари ѐхуд уларнинг мансабдор шахслари томонидан маъқулланганлигини
кўрсатиш;
иштирок этиш учун муайян маҳсулотни олиш шарти қўйилган рағбатлантирувчи лотерея, танлов,
ўйин ѐки шунга ўхшаш бошқа тадбир ўтказишни тадбирнинг ташкилотчисини, уни ўтказиш
қоидалари ва муддатларини, бундай тадбир ҳақидаги ахборот манбаини, мукофотлар ѐки ютуқлар
миқдорини, уларни олиш муддатлари, жойи ва тартибини кўрсатмаган ҳолда реклама қилиш;
маҳсулотни товар белгиси ѐки хизмат кўрсатиш белгиси реклама қилиш тақиқланган ѐхуд реклама
қилишга нисбатан тегишли чекловлар ѐки талаблар белгиланган маҳсулотнинг товар белгиси ѐки
хизмат кўрсатиш белгиси билан адаштириб юбориш даражасида бир хил ѐхуд унга айнан ўхшаш
бўлган бошқа маҳсулотнинг рекламаси кўринишида реклама қилиш.
(6-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 17 сентябрдаги ЎРҚ-257сонли Қонунига мувофиқ тўққизинчи — ўн иккинчи хатбошилар билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2010
й., 37-сон, 317-модда)
7-модда. Вояга етмаганларга мўлжалланган рекламага оид чеклашлар
Қуйидаги реклама тақиқланади:
фақат вояга етганларга мўлжалланган ѐки вояга етмаганларнинг олиши ѐхуд истеъмол қилиши
тақиқланган маҳсулотни вояга етмаганлар истеъмол қилаѐтган ѐки ундан фойдаланаѐтган тасвир
туширилган реклама;
вояга етмаганларни маҳсулот олишга ѐки реклама қилинаѐтган маҳсулотни олишни илтимос
қилиб учинчи шахсларга мурожаат этишга даъват қилувчи реклама;
ҳақиқий ѐки ўйинчоқ қуролдан фойдаланилган реклама.
8-модда. Реклама берувчининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари
Реклама берувчи қуйидаги ҳуқуқларга эга:
реклама хусусида шартнома тузиш тўғрисида ошкора таклиф (оммавий оферта) киритиш;
реклама тайѐрловчи ва тарқатувчи шартномани асоссиз равишда бекор қилган ҳолларда,
етказилган зарарнинг ўрнини ва маънавий зарарни қоплаш тўғрисида даъво билан судга мурожаат
қилиш.
72

73.

Реклама берувчи:
реклама тайѐрловчи ва (ѐки) тарқатувчининг талабига биноан реклама ахборотининг
ишончлилигини тасдиқловчи ҳужжатларни тақдим этиши;
агар реклама берувчининг фаолияти лицензияланиши зарур бўлса, маҳсулотни ѐки реклама
берувчининг ўзини реклама қилаѐтганда тегишли лицензияни тақдим этиши шарт.
Реклама берувчи қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ҳуқуқларга эга бўлиши ва ўзга
мажбуриятларни бажариши мумкин.
9-модда. Реклама тайѐрловчи ва тарқатувчининг ҳуқуқ ҳамда мажбуриятлари
Реклама тайѐрловчи ва тарқатувчи қуйидаги ҳуқуқларга эга:
оммавий оферта йўлланган шахсдан белгиланган тартибда акцепт олганидан сўнг реклама берувчи
шартнома тузишдан бош тортган ҳолларда, бу шахсни шартнома тузишга мажбурлаш тўғрисидаги
ҳамда реклама берувчининг шартнома тузишни асоссиз равишда рад этганлиги туфайли етказилган
зарарнинг ўрнини қоплаш тўғрисидаги талаб билан судга мурожаат қилиш;
қонун ҳужжатларида белгиланган ҳолларда реклама берувчидан тегишли лицензияни талаб
қилиш.
Реклама тайѐрловчи ва тарқатувчи:
ушбу Қонунда белгиланган реклама фаолияти ва ҳомийлик қоидаларини бажариши;
ахборот ѐки бошқа материалларни берган шахс тўғрисидаги маълумотларни унинг розилигисиз
ошкор қилмаслиги;
реклама берувчи қонун ҳужжатларининг бузилишига олиб келиши мумкин бўлган ахборот берган
тақдирда реклама берувчини бу ҳақда вақтида хабардор этиши шарт.
Реклама тайѐрловчи ва тарқатувчи қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ҳуқуқларга эга бўлиши ва
ўзга мажбуриятларни бажариши мумкин.
10-модда. Рекламага бўлган муаллифлик ҳуқуқи
Рекламага бўлган муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқларни тартибга солиш қонун ҳужжатларига
мувофиқ амалга оширилади.
11-модда. Рекламани айнанлаштириш
Реклама, уни тарқатиш шакллари ѐки воситаларидан қатъи назар, бошқа ахборотдан реклама деб
ҳисоблаш мумкин бўладиган даражада ажратилган бўлиши керак.
Телевидение ва радиодаги реклама бошқа дастурлардан унинг бошланиши ва охирида аудио-,
видео-, аралаш воситалар ѐки бошловчиларнинг шарҳлари ѐрдамида ажратиб қўйилиши лозим.
Маҳсулотга қизиқишни шакллантириш ва маҳсулот реализациясига кўмаклашиш учун
маҳсулотнинг муайян маркасига (моделига, артикулига) ѐки унинг ишлаб чиқарувчисига
истеъмолчининг эътиборини атайин жалб этувчи, шунингдек мазкур маҳсулотни ишлаб чиқарувчи
ѐки тарқатувчи шахсга тааллуқли маълумотлардан (реквизитлардан) иборат ахборот материали,
муаллиф ва таҳририят материали — реклама ҳисобланади ҳамда у «Реклама» ѐки «Реклама ўрнида»
рукни остида жойлаштирилмоғи лозим.
12-модда. Ҳомийлик
Телерадиодастурларни яратишда, бошқа оммавий ахборот воситалари учун материаллар
тайѐрлашда, театр-концерт, спорт тадбирлари ва бошқа тадбирларни уюштиришда ҳомийлар
қатнашиши мумкин.
Реклама телевидение ва радио, аудиовизуаль маҳсулот билан боғлиқ бўлган ва ҳомийлик
хизматларидан фойдаланилаѐтган тақдирда, ҳомийлар тўғрисидаги ахборот дастурнинг
бошланишида ва охирида қисқа ва аниқ қайд этилиши керак. Ҳомийнинг номи (номланиши) ѐнида
ѐки ҳомийнинг ўрнига унинг товар белгиси (хизмат кўрсатиш белгиси) кўрсатилиши мумкин.
Янгиликлар тўғрисидаги телерадиодастурларда ҳомийларнинг хизматларидан фойдаланишга йўл
қўйилмайди.
Ҳомийлик кўрсатилаѐтган шахснинг фаолиятига ҳомий аралашишга ҳақли эмас.
13-модда. Нотўғри реклама
Ноаниқлиги, икки хил маънони англатиши, бўрттириб юбориши, яшириб кетиши оқибатида,
рекламани тарқатиш вақти, жойи ва усулига нисбатан қўйилган талабларни ва қонун ҳужжатларида
назарда тутилган бошқа талабларни бузиши натижасида рекламадан фойдаланувчиларни чалғитувчи
73

74.

ѐки чалғитиши мумкин бўлган, шахсларга, шунингдек давлатга зарар ва маънавий зарар етказиши
мумкин бўлган реклама нотўғри (инсофсиз, билатуриб ѐлғон) реклама ҳисобланади.
Нотўғри реклама тақиқланади.
Рекламани нотўғри деб топиш тўғрисидаги қарорни Ўзбекистон Республикаси Монополиядан
чиқариш ва рақобатни ривожлантириш давлат қўмитаси ѐки унинг ҳудудий органлари (бундан буѐн
матнда ваколатли давлат органи деб юритилади) қабул қилади.
(13-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 6 октябрдаги ЎРҚ-264сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 40-41-сон, 343-модда)
14-модда. Яширин реклама
Яширин реклама истеъмолчининг идрокига унинг ўзи англамаган ҳолда таъсир ўтказадиган, шу
жумладан махсус видео иловалардан (қўш овозли ѐзувдан) фойдаланиш йўли билан ҳамда бошқа
усуллар билан таъсир ўтказадиган рекламадир.
Яширин рекламадан радио-, теле-, видео-, аудио- ва кино маҳсулотда, шунингдек бошқа
маҳсулотда фойдаланишга ва уни ўзга усуллар билан тарқатишга йўл қўйилмайди.
Рекламани яширин деб топиш тўғрисидаги қарорни ваколатли давлат органи қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда қабул қилади.
(14-модда
Ўзбекистон
Республикасининг
2010
йил
17
сентябрдаги
ЎРҚ-259сонли Қонунига мувофиқ учинчи қисм билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 37-сон, 317-модда)
15-модда. Қиѐсий реклама
Қиѐсий реклама — рақобатчига ѐки унинг томонидан тақдим этилаѐтган муайян бир турдаги
маҳсулотга бевосита ѐки билвосита айнанлаштириладиган рекламадир.
Агар рекламада маҳсулотнинг моддий, муҳим, ишончли хоссалари холисона ва инсофли
таққосланса, агар бунда реклама ундан фойдаланувчини чалғитиб қўймаса ва чалғитиб қўйиши ҳам
мумкин бўлмаса, реклама берувчи билан рақобатчининг шахси ѐки реклама берувчининг ва
рақобатчининг товар белгилари (хизмат кўрсатиш белгилари), фирма номи, маҳсулоти аралашиб
кетмаса ҳамда рақобатчининг ишчанлик обрўсини ѐки унинг товар белгисини (хизмат кўрсатиш
белгисини), фирма номини, маҳсулоти ѐки фаолиятини бадном этмаса, қиѐсий рекламага йўл
қўйилади.
16-модда. Ижтимоий рекламали ахборот
Ижтимоий рекламали ахборот соғлиқни сақлаш, атроф муҳитни муҳофаза қилиш, энергия
ресурсларини сақлаб қолиш, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш
ва хавфсизлигини таъминлаш, маънавият ва маърифат масалаларига доир ахборот, шунингдек
нотижорат йўсиндаги бошқа ахборотдир.
Шахсларнинг ижтимоий рекламали ахборотни текинга тайѐрлаш ва тарқатишга доир фаолияти, ўз
мол-мулкини (шу жумладан пул маблағларини) ижтимоий рекламали ахборот тайѐрлаш ва тарқатиш
учун бошқа шахсларга бериши хайрия фаолияти деб эътироф этилади. Бундай шахслар қонун
ҳужжатларида назарда тутилган имтиѐзлардан фойдаланадилар.
Реклама тарқатувчилар реклама учун ажратилган эфир вақти, нашр ѐки реклама майдони умумий
йиллик ҳажмининг 5 фоизидан кам бўлмаган ҳажмда ижтимоий рекламали ахборотни
жойлаштириши шарт. Бунда фаолияти Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети ҳисобидан тўлиқ
ѐки қисман молиялаштириладиган реклама тарқатувчилар ижтимоий рекламали ахборотни бепул
жойлаштиради.
(16-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2008 йил 10 апрелдаги ЎРҚ-150сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2008 й., 14-15-сон, 93-модда)
17-модда. Телевидение ва радиодаги реклама
Телерадиоташкилотлар учун рекламага ажратилган кўрсатув (эшиттириш) вақти кўрсатувнинг
(эшиттиришнинг) ҳар бир соатига 10 фоиздан ошиб кетмаслиги керак. Бу талаб кўрсатувнинг
(эшиттиришнинг) ихтисослаштирилган рекламавий каналларига татбиқ этилмайди.
45 минутдан ортиқ давом этадиган концерт-томоша ва спорт дастурлари, кино- ва телефильмлар
реклама учун тўлиқ 45 минутлик вақт оралиғида кўпи билан бир марта узиб қўйилиши мумкин.
Реклама бу кўрсатувларнинг (эшиттиришларнинг) бошланиши олдидан ва (ѐки) улар тугаганидан
сўнг жойлаштирилиши ҳам мумкин. 10 минутдан кам давом этадиган телекўрсатувларга
74

75.

(радиоэшиттиришларга) умуман, 10 минутдан ортиқ давом этадиган телекўрсатувларга
(радиоэшиттиришларга) эса бу телекўрсатувларнинг (радиоэшиттиришларнинг) муаллифлик ҳуқуқи
эгаси билан келишмасдан туриб реклама жойлаштирилиши мумкин эмас.
Давлат анжуманлари ва маросимлари олиб кўрсатилаѐтган (эшиттирилаѐтган) пайтда уни узиб
туриб рекламани кўрсатиш (эшиттириш) тақиқланади.
Болалар даврасига (ўн тўрт ѐшгача бўлганларга) мўлжалланган кўрсатувларда (эшиттиришларда)
реклама тақиқланади. Бу тақиқ ижтимоий рекламали ахборотга татбиқ этилмайди.
Дастурларнинг реклама қисмлари товушини телерадиодастурнинг товушига нисбатан баландроқ
қилиш тақиқланади.
Телекўрсатувлар намойиш этилаѐтганда реклама мақсадларида ҳаракатланувчи сатрлардан
фойдаланиш тақиқланади, реклама берилаѐтган пайтдаги ҳаракатланувчи сатрлар бундан мустасно.
(17-модда Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-II-сон Қонунига мувофиқ
бешинчи ва олтинчи қисмлар билан тўлдирилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон,
164-модда)
Телекўрсатувларнинг бошловчилари, дикторлари ва бошқа қатнашчилари реклама учун
ажратилган вақтдан ташқари пайтда маҳсулотни билатуриб намойиш қилиш ѐки унинг истеъмол
хусусиятларини бевосита ѐки билвосита тавсифлаш ҳуқуқига эга эмас.
Телевидение ва радио ходимларига ахборот ниқоби остида реклама билан шуғулланиш, яъни
маҳсулот ишлаб чиқарувчининг реквизитларини, жойлашган манзилини, телефон рақамини,
маҳсулотнинг тижорат белгиларини кўрсатиш тақиқланади.
18-модда. Босма оммавий ахборот воситаларидаги реклама
Босма оммавий ахборот воситаларидаги рекламанинг ҳажми, мавзусини шу оммавий ахборот
воситаларининг ўзлари мустақил белгилайди. Обуна бўйича тарқатиладиган босма воситалар обуна
шартларида нашрнинг умумий ҳажмидаги реклама миқдорини кўрсатишлари шарт.
Реклама йўсинидаги хабарлар ва материалларни бериб боришга ихтисослашмаган даврий босма
нашрларда реклама даврий нашр бир сони ҳажмининг 40 фоизидан ошиб кетмаслиги шарт, қолган
реклама бепул илова тарзида берилиши керак.
19-модда. Телефон ва ҳужжатли электр алоқадан фойдаланиладиган тарздаги реклама
Телекс ва факсимиль алоқа ѐрдамида реклама қилишга, агар олувчининг махсус сўрови бўлмаса,
бир манзилга бир варақдан ортиқ бўлмаган ҳажмда бир марта жўнатишга йўл қўйилади.
Маҳаллий, шаҳарлараро ѐки халқаро телефон алоқасидан фойдаланилган ҳолда кўрсатиладиган
хизматлар рекламаси реклама воситаларида тарқатилган тақдирда қуйидаги аниқ ахборотлардан
таркиб топган бўлиши керак:
хизматнинг пулли ѐки текин йўсинда эканлиги ҳамда унинг қиймати тўғрисидаги ахборот;
таклиф этилган хизматнинг мазмуни тўғрисидаги ахборот;
хизмат истеъмолчилари доирасига нисбатан қонун ҳужжатларида белгиланган ҳамда хизматнинг
ишлаб чиқарувчиси томонидан белгиланган — ѐшга доир ва бошқа чеклашлар тўғрисидаги ахборот;
телефон алоқа каналидан пулли фойдаланиш ва тегишли минтақада хизматдан 1 минут
фойдаланишнинг қиймати тўғрисидаги ахборот.
Ушбу модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган ахборот реклама хизматини тақдим этиш
учун фойдаланиладиган телефон рақами терилган шрифт ҳажмининг камида ярмига тенг ҳажмдаги
шрифт билан босилиши шарт.
Милиция, тез тиббий ѐрдам, ѐнғиндан сақлаш ва шу каби хизматларнинг бепул хизмат
кўрсатадиган телефон рақамларидан реклама тарқатиш учун фойдаланиш тақиқланади.
20-модда. Ташқи реклама
Ташқи рекламага алоҳида махсус конструкцияларда, тахталавҳаларда, экранларда, биноларда,
иншоотларда, йўл чеккаларида, кўча ѐритгичларининг таянчлари ва ҳоказоларда жойлаштириладиган
реклама киради.
(20-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
Ташқи рекламани жойлаштириш тартиби маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан ўз
ваколатлари доирасида белгиланади.
75

76.

Муайян шахс эгаллаб турган бинонинг ташқи томонида, бинога кириш жойида шу шахс тўғрисида
жойлаштирилган ѐки мазкур шахснинг маҳсулоти ҳақида шу бино витринасидаги ахборот (пешлавҳа)
реклама деб ҳисобланмайди ва бунинг учун маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг рухсатини
олиш талаб этилмайди.
Ташқи рекламани кўча ѐриткичларининг таянчларида ҳамда кўча ва йўллар қатнов қисми узра
жойлаштириш хавфсизлик техникаси талабларига риоя қилган ҳолда ва йўл белгилари, светофорлар,
чорраҳалар, пиѐдаларнинг ўтиш жойлари, умум фойдаланишдаги транспорт воситалари бекатларини
тўсиб қўймаган ҳолда, шунингдек бундай реклама йўл белгилари тасвирини такрорланмаган (ѐки
айнан тақлид қилмаган) тақдирда амалга оширилади.
(20-модданинг тўртинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
Табиатни муҳофаза қилиш объектлари доирасида ташқи рекламани жойлаштиришга маҳаллий
давлат ҳокимияти органлари ѐки тегишли давлат бошқарув органларининг ваколат доирасида улар
билан келишилган ҳолда рухсат берилади.
Ташқи рекламани маданий мерос объектларида, йўл белгиларида ва светофорларда, уларнинг
тиргакларида ѐки ҳаракатни тартибга солиб турувчи бошқа ҳар қандай қурилмаларда, шунингдек
дов-дарахтларни пайҳон қилиш ва туташ ҳудуддаги ободонлаштириш воситаларини бузиш йўли
билан жойлаштириш тақиқланади
(20-модданинг олтинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
21-модда. Транспортдаги ва почта жўнатмаларидаги реклама
Реклама транспорт воситаларида, шу жумладан метрополитенда фақат уларнинг эгалари ѐки
мулкдорлари билан келишилган ҳолда ҳамда хавфсизлик талаблари ва йўл ҳаракати қоидаларига
мувофиқ жойлаштирилиши мумкин.
Рекламани умум фойдаланишдаги транспорт воситаларида, метрополитен бекатларида,
вокзалларда, портлар ва аэропортларда йўловчиларга хабар берувчи овозли тармоқлар орқали
тарқатиш тақиқланади, ижтимоий рекламали ахборот бундан мустасно.
Рекламани почта жўнатмалари орқали тарқатиш белгиланган тартибда шартнома асосида амалга
оширилади.
(21-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 4 апрелдаги ЎРҚ-28сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 14-сон, 110-модда)
22-модда. Дори воситалари, тиббий буюмлар, косметика ва маиший кимѐ воситалари рекламаси
Дори воситалари рекламасида қуйидагилар бўлиши шарт:
дори воситасининг тўлиқ номи (шу жумладан халқаро фармакологик номи) ва ишлаб
чиқарувчисининг номи;
дори воситасидан фойдаланиш ѐки уни қўллаш ҳақидаги ахборот.
Қуйидагиларни реклама қилиш тақиқланади:
фақат шифокорнинг кўрсатмаси (рецепти) бўйича бериладиган дори воситалари;
таркибида гиѐҳвандлик воситалари ва (ѐки) психотроп моддалари бўлган дори воситалари;
Ўзбекистон Республикасида тиббиѐтда қўлланишга рухсат берилмаган дори воситалари.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг рухсатисиз қуйидагиларни реклама
қилиш тақиқланади:
вояга етмаганларга мўлжалланган дори воситалари;
даволаш сеанслари, гипноздан ва руҳий ѐки биоэнергетик таъсирнинг бошқа усулларидан
фойдаланиб амалга ошириладиган шунга ўхшаш тадбирлар;
тиббий йўсиндаги буюмлар, тиббий техника, гигиена воситалари, дезинфекция, дезинсекция ва
дератизация воситалари;
даволаб бўлмайдиган ѐки даволаш қийин бўлган касалликларга нисбатан самарали терапевтик
усул.
Қўлланиши ва реализация қилиниши юзасидан тегишли давлат органлари махсус рухсатнома
бермай туриб косметика воситалари, маиший кимѐ, озиқ-овқат маҳсулотлари, витаминли ва биологик
жиҳатдан таъсирчан озиқ-овқат қўшимчаларини реклама қилиш тақиқланади.
76

77.

Ушбу модданинг қоидалари тиббий муассасалар ва тиббиѐт ходимлари учун мўлжалланган
рекламага татбиқ этилмайди. Тиббий муассасалар ва тиббиѐт ходимлари учун мўлжалланган дори
воситаларини реклама қилиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан белгиланади.
23-модда. Тамаки, тамаки маҳсулотлари ва алкоголли ичимликлар рекламаси
Тамаки, тамаки маҳсулотлари ва ҳар қандай қувватдаги алкоголли ичимликлар рекламаси
тақиқланади, шу жумладан:
тамаки, тамаки маҳсулотлари ва алкоголли ичимликлар намуналарини текин тарқатиш;
тамаки, тамаки маҳсулотлари ѐки алкоголли ичимликларнинг номи, товар белгиси ѐхуд
тасвиридан фойдаланиладиган тадбирларга ҳомийлик қилиш;
тамаки, тамаки маҳсулотлари ва алкоголли ичимликларнинг номи, товар белгиси туширилган
товарларни (футбол майкалари, бош кийимлар, ўйинлар ва бошқа шу кабиларни) тарқатиш, шу
жумладан сотиш;
савдо объектларининг олд томонида, кириш (транспортда кириш) жойларида, витриналарида,
ташқарига олиб чиқиладиган предметларида ҳамда бошқа жойларида тамаки, тамаки маҳсулотлари
ва алкоголли ичимликларнинг тасвирлари, номларини ва улар ҳақидаги бошқа ахборотни ўрнатиш
тақиқланади.
(23-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 17 сентябрдаги ЎРҚ-259сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 37-сон, 317-модда)
24-модда. Қурол-яроғ рекламаси
Қурол-яроғни реклама қилиш фақат махсус нашрларда, шунингдек бевосита овчилик қуролларини
реализация қилувчи савдо ташкилотларининг биноларида ѐки тегишли кўргазмаларда (тадбирларда)
амалга оширилади.
25-модда. Қимматли қоғозлар ва аҳолининг маблағларини жалб этиш билан боғлиқ хизматлар
рекламаси
Қимматли қоғозларни ва аҳолининг маблағларини (банклардаги маблағларини, суғурта
маблағлари ва шу кабиларни) жалб этиш билан боғлиқ хизматларни ѐки шундай хизмат кўрсатаѐтган
шахсларни реклама қилишни бундай фаолият тури билан шуғулланиш ҳуқуқи борлигини
тасдиқлайдиган тегишли лицензия бўлган тақдирдагина амалга ошириш мумкин. Бундай хизматлар
ѐки шундай хизмат кўрсатувчи шахслар рекламасида кутилаѐтган даромадлар миқдорини, шунингдек
бўлажак фойда (даромад) тўғрисидаги бошқа ахборотни маълум қилиш тақиқланади, камида бир
йиллик якунларга кўра амалда тўланган фойда (даромад) бундан мустасно.
Қимматли қоғозлар ва аҳолининг маблағларини жалб этиш билан боғлиқ хизматлар рекламасига
тааллуқли муносабатларни тартибга солиш қонун ҳужжатларида назарда тутилган тартибда амалга
оширилади.
26-модда. Реклама материалларини сақлаш муддатлари
Реклама берувчи, реклама тайѐрловчи ва тарқатувчи реклама материалларини охирги марта
реклама эълон қилинган (кўрсатилган) кундан бошлаб бир йил давомида сақлаши шарт.
27-модда. Реклама ахборотига тааллуқли ҳужжатлар ва материаллар олиш
Реклама берувчи, реклама тайѐрловчи ва тарқатувчи ваколатли давлат органининг талабига кўра у
белгилаган муддатда реклама ахборотига тааллуқли ҳужжатлар ва материалларни тақдим этиши
шарт.
(27-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
Реклама берувчилар, реклама тайѐрловчилар ва тарқатувчиларнинг рекламага тааллуқли
ҳужжатлари ва материалларини монеликсиз олиш ҳуқуқи ваколатли давлат органининг мансабдор
шахсларига берилади.
(27-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
Тижорат сири ҳисобланган ва ушбу модданинг иккинчи қисмида кўрсатилган мансабдор шахслар
томонидан олинган маълумотлар ошкор қилинмаслиги лозим.
77

78.

Ваколатли давлат органининг мансабдор шахслари тижорат сири ҳисобланган маълумотларни
ошкор қилган тақдирда, реклама берувчига, реклама тайѐрловчи ва тарқатувчига етказилган
зарарнинг ўрни, шу жумладан маънавий зарар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қопланади.
(27-модданинг тўртинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2002 йил 30 августдаги 404-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2002 й., 9-сон, 164-модда)
28-модда. Аксилреклама
Ваколатли давлат органлари реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатлари бузилганлигини аниқлаган
тақдирда, қонунбузар мазкур органларнинг қарорига биноан ва улар кўрсатган муддатда
аксилреклама бериши шарт. Аксилреклама бериш шунингдек, ихтиѐрий равишда ѐки суднинг
қарорига биноан амалга оширилиши мумкин. Аксилреклама беришни амалга ошириш билан боғлиқ
барча харажатлар қонунбузар томонидан қопланади.
Агар қонунбузар аксилрекламани реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши
устидан назоратни амалга оширувчи орган белгилаган муддатда бермаса, мазкур орган
қонунбузарнинг рекламасини у аксилрекламани бергунга қадар тўлиқ ѐки қисман тўхтатиб қўйиш
тўғрисида қарор қабул қилишга ҳамда реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузган шахс билан
шартнома тузган тарафларни бундан хабардор қилишга ҳақлидир.
Аксилреклама раддия берилаѐтган реклама эълон қилинган айни ўша оммавий ахборот
воситаларида, айни ўша муддат, макон, жой ва тартибдан фойдаланган ҳолда берилади.
Аксилрекламанинг мазмуни қонунбузарлик ҳолатини аниқлаган ва уни тузатиш тўғрисида қарор
қабул қилган тегишли давлат органи билан келишилади. Айрим ҳолларда бу органнинг қарорига
биноан аксилреклама бериладиган оммавий ахборот воситаси, муддати, жойи ва тартиби
ўзгартирилишига йўл қўйилиши мумкин.
29-модда. Реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик учун жавобгарлик
Реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганликда айбдор шахслар белгиланган тартибда
жавобгар бўладилар.
Реклама берувчилар, реклама тайѐрловчилар ва реклама тарқатувчилар — юридик шахслар
ваколатли давлат органи томонидан қуйидаги миқдорларда жаримага тортилиши мумкин:
нотўғри реклама берганлик, аксилреклама беришдан бош тортганлик, реклама қилиниши қонун
ҳужжатлари билан тақиқланган маҳсулотни реклама қилганлик учун — энг кам иш ҳақининг етмиш
бараваридан юз бараваригача миқдорда;
реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг бузилишини тугатиш ҳақидаги кўрсатмани ўз
муддатида бажармаганлик, ташқи рекламани жойлаштириш тартибига риоя қилмаганлик учун — энг
кам иш ҳақининг ўттиз бараваридан эллик бараваригача миқдорда;
реклама ахборотига тааллуқли ҳужжатлар ва материалларни ваколатли давлат органига
белгиланган муддатда тақдим этмаганлик ѐки атайин нотўғри маълумотлар тақдим этганлик учун —
энг кам иш ҳақининг ўн бараваридан йигирма бараваригача миқдорда.
Реклама берувчи реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг реклама тайѐрлаш учун тақдим
этиладиган ахборотнинг мазмунига доир қисми бузилганлиги учун, агар ушбу қонунбузарлик
реклама тайѐрловчининг ѐки реклама тарқатувчининг айби билан юз берганлиги исботланмаса,
жавобгар бўлади.
Реклама тайѐрловчи реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг реклама тайѐрлашга доир қисми
бузилганлиги учун жавобгар бўлади.
Реклама тарқатувчи реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг рекламани тарқатиш вақти, жойи
ва воситаларига тааллуқли қисми бузилганлиги учун жавобгар бўлади.
Тадбиркорлик субъектларига жарима солиш суд томонидан, улар содир этилган
ҳуқуқбузарликдаги айбига иқрор бўлган ва жаримани ихтиѐрий равишда тўлаган тақдирда эса,
ваколатли давлат органи томонидан амалга оширилади. Реклама тўғрисидаги қонун ҳужжатларини
бузганлик учун тадбиркорлик субъектининг охирги ҳисобот санасидаги жорий активлари
суммасининг жами йигирма фоизидан ортиқ миқдорда жарима ундириш тадбиркорлик субъектига
ундириш тўғрисида қарор қабул қилинган кундан эътиборан ундириладиган суммани олти ой
мобайнида ойма-ой бўлиб тўлаш имкони берилган ҳолда амалга оширилади.
78

79.

Жарима тўлаш ваколатли давлат органининг қарори ѐки кўрсатмасини бажариш ѐки реклама
тўғрисидаги қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳаракатларни содир этиш мажбуриятидан
озод қилмайди.
(29-модданинг иккинчи ва учинчи қисмлари Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 17
сентябрдаги ЎРҚ-259-сонли Қонунигамувофиқ иккинчи — еттинчи қисмлар билан алмаштирилган
— ЎР ҚҲТ, 2010 й., 37-сон, 317-модда)
(29-модда
Ўзбекистон
Республикасининг
2006
йил
10
октябрдаги
ЎРҚ-59сонли Қонуни таҳририда —ЎР ҚҲТ 2006 й., 41-сон, 405-модда)
30-модда. Низоларни ҳал этиш
Реклама тайѐрлаш ва тарқатиш жараѐнида келиб чиқадиган низолар суд тартибида ҳал этилади.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1998 йил 25 декабрь,
723-I-сон
79

80.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
ХЎЖАЛИК ЮРИТУВЧИ СУБЪЕКТЛАР ФАОЛИЯТИНИ ДАВЛАТ ТОМОНИДАН
НАЗОРАТ ҚИЛИШ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 й., 1-сон, 8-модда; 2000 й., 56-сон, 153-модда; 2001 й., 1-2-сон, 23-модда; Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари
тўплами, 2004 й., 25-сон, 287-модда; 51-сон, 514-модда; 2006 й., 12-13-сон, 100-модда; 2007 й., 5051-сон, 506-модда; 2008 й., 52-сон, 513-модда; 2010 й., 37-сон, 314-модда, 51-сон, 485-модда; 2011 й.,
37-сон, 374-модда)
1-модда. Ушбу Қонуннинг мақсади
Ушбу Қонун хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш билан
боғлиқ муносабатларни тартибга солади.
Давлат
бюджети
ва
бюджетдан
ташқари
жамғармалар
маблағлари
ҳисобидан
молиялаштириладиган муассасалар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш қонун
ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
2-модда. Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш
тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш тўғрисидаги қонун
ҳужжатлари ушбу Қонун ва бошқа қонун ҳужжатларидан иборат.
Прокурор назорати тартибида амалга ошириладиган давлат назорати тегишли қонун ҳужжатлари
билан ҳам тартибга солинади.
Солиқ текшируви орқали амалга ошириладиган давлат назоратининг ўзига хос хусусиятлари солиқ
тўғрисидаги қонун ҳужжатларибилан белгиланади.
(2-модда Ўзбекистон Республикасининг 2008 йил 31 декабрдаги ЎРҚ-197-сонли Қонунига асосан
учинчи қисм билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2008 й., 52-сон, 513-модда)
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида хўжалик юритувчи субъектлар
фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш тўғрисидаги Ўзбекистон Республикаси қонун
ҳужжатларида назарда тутилганидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома
қоидалари қўлланилади.
3-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
назорат қилувчи органлар — хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан
назорат қилишга қонун ҳужжатлари билан ваколат берилган вазирликлар ва идоралар;
текшириш — хўжалик юритувчи субъектлар томонидан қонунлар ҳамда ўз фаолиятини тартибга
солувчи бошқа қонун ҳужжатлари қандай бажарилаѐтганлигини назорат қилувчи органларнинг бир
марта назорат қилиши;
текширишларни қайд этиш дафтари — ўтказилган текширишлар тўғрисидаги ахборот ѐзиб
қўйиладиган махсус дафтар;
(Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15 декабрдаги 175-II-сон Қонунига мувофиқ, 3-модда
тўртинчи хатбоши билан тўлдирилди — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23-модда)
молия-хўжалик фаолиятини текшириш (тафтиш қилиш) — солиқ ва валюта тўғрисидаги қонун
ҳужжатларига риоя этилиши устидан назоратни амалга ошириш мақсадида хўжалик юритувчи
субъектларнинг бухгалтерия, молия, статистика, банк ҳамда бошқа ҳужжатларини ўрганиш ва
таққослаш
(3-модданинг бешинчи хатбоши Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 23 мартдаги ЎРҚ-26сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 12-13-сон, 100-модда)
муқобил текшириш — операциялар бирлиги туфайли ўзаро боғлиқ бўлган ва турли хўжалик
юритувчи субъектлардаги ѐки бир хўжалик юритувчи субъектнинг турли бўлинмаларидаги
ҳужжатларни таққослашдан иборат текширув;
назорат тартибида текшириш — хўжалик юритувчи субъектларнинг илгариги текширишда
кўрсатилган қоидабузарликларни бартараф этиши устидан назорат қилувчи органлар амалга
оширадиган текшириш.
80

81.

4-модда. Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш шакллари
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш қуйидаги йўллар
билан амалга оширилади:
текшириш, шу жумладан тафтиш, муқобил текшириш, назорат тартибида текшириш;
статистика ахборотларини ва бошқа ахборотларни таҳлил қилиш;
идора қарамоғидаги органларни текширишдан ўтказиш.
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини статистика ахборотларини ва бошқа ахборотларни
таҳлил қилиш орқали давлат томонидан назорат қилиш, шунингдек идора қарамоғидаги органларни
текширишдан ўтказиш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
5-модда. Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилишнинг асосий
принциплари
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилишнинг асосий
принциплари қуйидагилардан иборат:
назорат қилувчи органлар фаолиятида қонунийлик, холислик ва ошкоралик;
юридик ва жисмоний шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш;
хўжалик юритувчи субъектларнинг фаолиятига аралашмаслик.
6-модда. Текширувчи мансабдор шахсларга қўйиладиган талаблар
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини текшириш назорат қилувчи органларнинг мансабдор
шахслари томонидан амалга оширилади. Назорат қилувчи органларнинг мансабдор шахслари Қонун
ҳужжатларида белгиланган тартибда аттестациядан ўтказилишлари лозим.
Назорат қилувчи органлар мансабдор шахсларининг хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини
текширишига текширишларни ўтказишга рухсат берилганлиги тўғрисидаги махсус гувоҳнома,
шахсий гувоҳнома ва ушбу Қонуннинг 9 ва 12-моддаларида назарда тутилган асослар мавжуд
бўлгани тақдирда йўл қўйилади.
(6-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 13 сентябрдаги ЎРҚ-295сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 37-сон, 374-модда)
Текширувга аудиторлик ташкилотлари ва (ѐки) экспертлар жалб этилгани тақдирда, назорат
қилувчи органнинг мансабдор шахси томонидан назорат қилувчи орган ва аудиторлик ташкилоти ва
(ѐки) эксперт ўртасидаги шартноманинг кўчирма нусхаси албатта тақдим этилади. Шартномада
аудитор ва (ѐки) экспертнинг фамилияси, исми, отасининг исми, иш жойи ва лавозими кўрсатилган
бўлиши керак. Аудитор ва (ѐки) эксперт хулосасининг тўғрилиги ва унинг Қонун ҳужжатларига
мувофиқлиги учун аудиторлик ташкилоти ва (ѐки) экспертнинг жавобгарлиги тузиладиган
шартноманинг зарурий шарти ҳисобланади. Аудиторлик текширувлари ва экспертизаларни ўтказиш
харажатлари назорат қилувчи органлар ҳисобига амалга оширилади.
(6-модда Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15 декабрдаги 175-II-сон Қонуни таҳририда —
Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23-модда)
7-модда. Назорат қилувчи органлар фаолиятини мувофиқлаштириш
Назорат қилувчи органлар фаолиятини мувофиқлаштириш махсус ваколатли орган томонидан
амалга оширилади ва у чиқарган қарорларнинг хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини
текширишга доир қисми назорат қилувчи органлар учун мажбурий ҳисобланади.
8-модда. Махсус ваколатли органнинг асосий вазифалари
Махсус ваколатли органнинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини текшириш масалалари бўйича назорат қилувчи
органлар фаолиятини мувофиқлаштириш;
хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини текширишнинг, шу жумладан комплекс текширувлар
ҳамда тафтишларнинг назорат қилувчи органлар бир-бирининг ишини такрорлашига йўл
қўймайдиган мувофиқлаштирувчи режаларини ишлаб чиқиш;
назорат қилувчи органларнинг текширувлар ўтказишнинг мувофиқлаштирувчи режаларига риоя
қилишини назорат қилиш ҳамда режадан ташқари текширувлар махсус ваколатли орган билан
келишмай ўтказилишига йўл қўймаслик.
Махсус ваколатли органни тузиш ва унинг фаолият кўрсатиш тартиби қонун ҳужжатлари билан
белгиланади.
81

82.

9-модда. Текширишларни ўтказиш учун асос
Назорат қилувчи органлар томонидан юридик шахс бўлган хўжалик юритувчи субъектлар
фаолиятини режали текшириш, шу жумладан молия-хўжалик фаолиятини текширишлар учун, ушбу
модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган ҳолларни истисно этганда, қуйидагилар асос бўлади:
(9-модданинг биринчи қисми биринчи хатбоши Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 23
мартдаги ЎРҚ-26-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 12-13-сон, 100-модда)
махсус ваколатли орган ѐки унинг тегишли ҳудудий бўлинмаси томонидан берилган, хўжалик
юритувчи субъектлар фаолиятини текширишни ўтказишнинг мувофиқлаштирувчи режасидан
кўчирма;
назорат қилувчи органнинг мувофиқлаштирувчи режа асосида чиқарилган, текшириш мақсади,
текширувчи мансабдор шахсларнинг таркиби ва текширишни ўтказиш муддатлари кўрсатилган
буйруғи.
(9-модданинг биринчи қисми учинчи хатбоши Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 13
сентябрдаги ЎРҚ-295-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 37-сон, 374-модда)
Прокуратура, ички ишлар ва миллий хавфсизлик хизмати органлари томонидан хўжалик
юритувчи субъектлар фаолиятини текшириш учун қўзғатилган жиноий иш мавжудлиги асос бўлади.
Бунда текширувга хўжалик юритувчи субъектнинг фақат қўзғатилган жиноят иши билан боғлиқ
фаолияти қамраб олиниши мумкин бўлиб, бу ҳақда текширувни тайинлаш тўғрисидаги қарорда
кўрсатилган бўлиши лозим
(9-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15 декабрдаги 175-IIсон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23-модда)
Хўжалик юритувчи субъектларнинг молия-хўжалик фаолиятини текширишлар белгиланган
тартибда фақат давлат солиқ хизмати органлари томонидан, мазкур органлар текширишлар давомида
солиқ ва валютага оид жиноятлар аломатларини аниқлаганида эса Ўзбекистон Республикаси Бош
прокуратураси ҳузуридаги Солиқ ва валютага оид жиноятларга қарши курашиш департаменти
томонидан амалга оширилади
(9-модда Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 23 мартдаги ЎРҚ-26-сонли Қонуни асосида
учинчи қисм билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 12-13-сон, 100-модда)
Ихтиѐрий тугатилаѐтган тадбиркорлик субъектларининг-юридик шахсларнинг молия-хўжалик
фаолиятини текшириш юридик шахсларни давлат рўйхатидан ўтказувчи органнинг юридик шахс
тугатилиш жараѐнида эканлиги тўғрисидаги билдириши асосида давлат солиқ хизмати органлари
томонидан амалга оширилади, текшириш муддати ўттиз календарь кунидан ошмаслиги керак.
(9-модда Ўзбекистон Республикасининг 2007 йил 14 декабрдаги ЎРҚ-127-сонли Қонуни асосида
тўртинчи қисм билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 50-51-сон, 506-модда)
Бозорлар, савдо комплекслари ҳудудларида ва уларга туташ бўлган автотранспорт воситаларини
вақтинча сақлаш жойларида бир марталик йиғимлар, ижара ҳақи тўлиқ тушиши ва уларнинг
топширилиши ҳисобга олинишига, фискал хотирали назорат-касса машиналаридан, тўловларни
пластик карточкалар асосида қабул қилиш бўйича ҳисоб-китоб терминалларидан фойдаланилишига,
шунингдек савдо ва хизмат кўрсатиш қоидаларига риоя этилишига оид қисқа муддатли текширувлар
давлат солиқ хизмати органларининг фақат қонун ҳужжатларида ваколат берилган бўлинмалари
томонидан мазкур бўлинмалар бошлиқларининг буйруқлари асосида ўтказилиб, кейинчалик бу ҳақда
махсус ваколатли орган ѐки унинг тегишли ҳудудий бўлинмаси қисқа муддатли текширув ўтказилган
кундан эътиборан бир иш куни ичида хабардор қилинади.
(9-модда
Ўзбекистон
Республикасининг
2010
йил
15
сентябрдаги
ЎРҚ-256сонли Қонунига бешинчи қисм билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 37-сон, 314-модда)
10-модда. Текширишлар даврийлиги
Хўжалик юритувчи субъектларнинг фаолиятини текширишлар махсус ваколатли органнинг
қарорига биноан режали тартибда кўпи билан йилига бир марта амалга оширилиши мумкин, хусусий
корхоналар ва ушбу Қонуннинг 101-моддасида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
Белгиланган нормалар ва қоидаларга ўз вақтида ҳамда тўла ҳажмда риоя этувчи хўжалик
юритувчи субъектларнинг фаолиятини текширишлар назорат қилувчи органлар томонидан кўпи
82

83.

билан икки йилда бир марта амалга оширилади, ушбу Қонуннинг 101-моддасиданазарда тутилган
ҳоллар бундан мустасно.
Хусусий корхоналар фаолиятини текширишлар назорат қилувчи органлар томонидан кўпи билан
икки йилда бир марта, белгиланган тартибда амалга оширилиши мумкин, қонун
ҳужжатларида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
(10-модда Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 23 мартдаги ЎРҚ-26-сонли Қонуни таҳририда
— ЎР ҚҲТ, 2006 й., 12-13-сон, 100-модда)
101-модда. Тадбиркорлик субъектларининг молия-хўжалик фаолиятини режали текширишлар
даврийлиги
Кичик тадбиркорлик субъектлари ва фермер хўжаликларининг молия-хўжалик фаолиятини
режали текширишлар кўпи билан тўрт йилда бир марта, бошқа тадбиркорлик субъектларининг
молия-хўжалик фаолиятини режали текширишлар кўпи билан уч йилда бир марта амалга оширилади.
Янги ташкил этилган кичик тадбиркорлик субъектлари ва фермер хўжаликларининг молияхўжалик фаолияти улар давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан эътиборан дастлабки уч йил
мобайнида режали текширишлардан ўтказилмайди, ушбу модданинг учинчи қисмида назарда
тутилган ҳоллар бундан мустасно.
Акциз тўланадиган товарлар ишлаб чиқарувчи янги ташкил этилган кичик тадбиркорлик
субъектлари ва фермер хўжаликларининг молия-хўжалик фаолияти, шунингдек кичик тадбиркорлик
субъектлари ва фермер хўжаликларининг бюджет ҳамда марказлаштирилган маблағлар ва
ресурслардан мақсадли фойдаланиш билан боғлиқ молия-хўжалик фаолияти улар давлат рўйхатидан
ўтказилган пайтдан эътиборан дастлабки икки йил мобайнида режали текширишлардан
ўтказилмайди.
(101-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 13 сентябрдаги ЎРҚ-295сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 37-сон, 374-модда)
(101-модда Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 23 мартдаги ЎРҚ-26-сонли Қонуни билан
киритилган — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 12-13-сон, 100-модда)
11-модда. Текширувлар муддатлари
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини текширишни ўтказиш муддатлари ўттиз календарь
кундан ошмаслиги лозим. Алоҳида ҳолларда махсус ваколатли органнинг қарорига биноан бу муддат
узайтирилиши мумкин, бунда ушбу қоида кичик тадбиркорлик субъектларига нисбатан татбиқ
этилиши мумкин эмас.
Ушбу Қонуннинг 9 ва 12-моддаларида назарда тутилган текширишни ўтказиш учун асос
бўладиган ҳужжатлар текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъектга тилхат олинган ҳолда
топширилган пайт текширишни ўтказиш бошланган пайт ҳисобланади. Текширилаѐтган хўжалик
юритувчи субъектнинг мазкур ҳужжатларни олишдан бош тортганлиги текширишни бекор қилиш
учун асос бўлмайди. Текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъект мазкур ҳужжатларни олишдан бош
тортган тақдирда, назорат қилувчи органнинг мансабдор шахси томонидан унинг ўзи ва
текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъект имзолайдиган далолатнома тузилади. Текширилаѐтган
хўжалик юритувчи субъект мазкур далолатномани имзолашдан бош тортганда, далолатномага
тегишли ѐзув киритилади. Бу ҳолда далолатнома имзоланган пайт текширишни ўтказиш бошланган
пайт ҳисобланади.
Текшириш натижалари тўғрисидаги далолатнома (маълумотнома) текширилаѐтган хўжалик
юритувчи субъектга топширилган кун текширишни ўтказиш тугаган кун ҳисобланади.
Текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъект текшириш натижалари тўғрисидаги далолатномани
(маълумотномани) олишдан бош тортганда, назорат қилувчи органнинг мансабдор шахси бу ҳақда
текшириш натижалари тўғрисидаги далолатномага (маълумотномага) тегишли ѐзув киритади ва шу
пайтдан эътиборан текшириш тугаган ҳисобланади. Бу ҳолда текшириш натижалари тўғрисидаги
далолатноманинг (маълумотноманинг) бир нусхаси хўжалик юритувчи субъектга почта орқали
буюртма хат билан юборилади.
(11-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 13 сентябрдаги ЎРҚ-295сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 37-сон, 374-модда)
12-модда. Режадан ташқари текширув
83

84.

Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини режадан ташқари текшириш учун махсус ваколатли
органнинг текширилаѐтган объект номини, солиқ тўловчининг идентификация рақами, текширув
ўтказиш мақсади, муддатлари ҳамда уни ўтказиш сабабларининг асослилиги кўрсатилган ҳолда
режадан ташқари текшириш ўтказиш тўғрисида чиқарган қарори, шунингдек текширишни амалга
оширувчи тегишли мансабдор шахслар таркиби ва текширувни ўтказиш муддатлари кўрсатилган
буйруғи асос бўлиб хизмат қилади.
(12-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2008 йил 31 декабрдаги ЎРҚ-197сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2008 й., 52-сон, 513-модда)
Режадан ташқари текширишлар назорат қилувчи органлар томонидан қуйидаги ҳолларда
ўтказилади:
текширувларни ўтказиш зарурати Ўзбекистон Республикаси Президентининг ѐки Ўзбекистон
Республикаси Ҳукуматининг қарорларидан келиб чиққанда;
(12-модда иккинчи қисмининг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 24
декабрдаги ЎРҚ-274-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 51-сон, 485-модда)
назорат қилувчи органга хўжалик юритувчи субъект томонидан қонунлар ва бошқа қонун
ҳужжатлари бузилганлиги тўғрисида қўшимча маълумотлар келиб тушганда;
фавқулодда вазиятлар юзага келишининг олди олинаѐтганда;
санитария-эпидемиология вазияти мураккаблашганда, шунингдек қўшни давлатлардан юқумли
касалликлар кириб келиши ва тарқалиши эҳтимоли вужудга келганда.
13-модда. Якка тартибдаги тадбиркорлар фаолиятини текшириш
Якка тартибдаги тадбиркорлар фаолиятини текшириш солиқ органлари ҳамда бошқа назорат
қилувчи органлар томонидан уларнинг ваколатлари доирасида ва қонун ҳужжатларида белгиланган
тартибда амалга оширилади.
14-модда. Хўжалик юритувчи субъектларни уларнинг хўжалик фаолиятини тафтиш қилиш билан
боғлиқ бўлмаган ҳолда текшириш
Хўжалик юритувчи субъектларни уларнинг хўжалик фаолиятини тафтиш қилиш билан боғлиқ
бўлмаган ҳолда текшириш тегишли назорат қилувчи (ѐнғинга қарши, санитария, ветеринария,
энергетика назорати ва бошқа) органлар томонидан, қоида тариқасида, бир марта ўтказиладиган
комплекс текширув давомида амалга оширилади.
Комплекс текширувлар махсус ваколатли орган тасдиқлаган режалар асосида ўтказилади.
141-модда. Муқобил текширишлар
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини муқобил текширишлар жиноят ишлари юзасидан
тергов олиб бориш жараѐнида текшириш тайинлаш тўғрисидаги қарор асосида ѐхуд назорат қилувчи
органлар томонидан махсус ваколатли органнинг қарорига биноан амалга оширилади. Хўжалик
юритувчи субъектлар фаолиятини муқобил текширишлар хўжалик юритувчи субъектларга
бормасдан туриб амалга оширилади. Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини муқобил
текширишларга уларнинг текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъект билан ўзаро муносабатлари
юзасидангина йўл қўйилади, улардан муқобил текшириш предметига тааллуқли бўлмаган молиябухгалтерия ҳужжатларини ѐки бошқа ҳужжатларни талаб қилиб олиш тақиқланади
(141-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 23 мартдаги ЎРҚ-26сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2006 й., 12-13-сон, 100-модда)
(141-модда Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15 декабрдаги 175-II-сон Қонунига мувофиқ
киритилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23-модда)
15-модда. Назорат тартибида текшириш
Назорат тартибида текшириш назорат қилувчи органлар томонидан махсус ваколатли орган ѐки
унинг ҳудудий бўлинмалари билан келишилган тартибда ва муддатларда амалга оширилади.
16-модда. Текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъектларнинг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари
Текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъектлар қуйидаги ҳуқуқларга эга:
ўз фаолиятлари текширилиши тўғрисидаги тегишли ахборотга эга бўлиш;
назорат қилувчи органларнинг текширувчи мансабдор шахсларидан махсус ваколатли орган ѐки
унинг ҳудудий бўлинмалари қарорини, текшириш ўтказиш учун асос ҳисобланувчи бошқа
ҳужжатларни талаб қилиш, текширувчиларнинг шахсини тасдиқловчи ҳужжатлар билан танишиш;
84

85.

текшириш ўтказиш учун асосга эга бўлмаган шахсларнинг текшириш ўтказишига йўл қўймаслик;
назорат қилувчи органларнинг текширувчи мансабдор шахсларининг ваколатига кирмайдиган
масалаларга оид талабларни бажармаслик ва текшириш предметига тааллуқли бўлмаган материаллар
билан уларни таништирмаслик;
(16-модданинг биринчи қисмининг бешинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15
декабрдаги 175-II-сон Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23модда)
назорат қилувчи органларнинг текширувчи мансабдор шахсларидан текшириш тугаган куни
текшириш натижалари тўғрисидаги далолатноманинг (маълумотноманинг) бир нусхасини олиш.
(16-модданинг биринчи қисмининг олтинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 13
сентябрдаги ЎРҚ-295-сонлиҚонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 37-сон, 374-модда)
қонунда белгиланган тартибда текшириш натижалари устидан шикоят қилиш.
Хўжалик юритувчи субъектлар текширувчиларнинг қонуний талабига биноан текшириш ўтказиш
учун зарур бўлган материаллар ва ҳужжатларни тақдим этишга, уларни текшириш объектларига
киритишга, текширувчиларга ўз вазифаларини бажаришлари учун кўмаклашишга мажбурдирлар.
17-модда. Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини текшириш чоғида назорат қилувчи органлар
мансабдор шахсларининг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари
Назорат қилувчи органларнинг мансабдор шахслари хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини
текшириш чоғида ўз ваколатлари доирасида қуйидаги ҳуқуқларга эга:
текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъектлардан текшириш ўтказиш билан бевосита боғлиқ
бўлган зарур ҳужжатлар ва бошқа ахборотларни талаб қилиш;
текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъектларга аниқланган қоидабузарликларни бартараф этиш
тўғрисида бажарилиши мажбурий бўлган кўрсатмалар бериш;
тегишли давлат ҳокимияти ва бошқарув органлари, хўжалик юритувчи субъектлар мулкдорлари
олдига айбдор шахсларнинг жавобгарлиги тўғрисидаги масалани қўйиш;
текширувга аудиторлик ташкилотларини ва (ѐки) экспертларни белгиланган тартибда шартнома
асосида жалб этиш;
(17-модданинг биринчи қисмининг бешинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15
декабрдаги 175-II-сон Қонунитаҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 23модда)
қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда молиявий ѐки маъмурий жазо чораларини
қўллаш;
режали текширишларни ўтказиш муддатини кўчириш тўғрисида, башарти бунга объектив асослар
бўлса, махсус ваколатли органга тақдимнома киритиш.
(Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 26 апрелдаги 82-II-сон Қонунига мувофиқ 17-модданинг
биринчи қисми еттинчи хатбоши билан тўлдирилди — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2000 й., 5-6сон, 153-модда)
Назорат қилувчи органлар мансабдор шахсларининг қонуний талаблари текширилаѐтган хўжалик
юритувчи субъектлар томонидан бажариш учун мажбурийдир.
Назорат қилувчи органларнинг мансабдор шахслари хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини
текшириш чоғида ўз ваколатлари доирасида қуйидагиларни бажаришга мажбурдирлар:
текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъектларга текшириш ўтказиш ҳуқуқини берувчи зарур
ҳужжатларни кўрсатиш;
хўжалик юритувчи субъектлар ишлашига халал бермаслик;
текширишларни қайд этиш дафтарига қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ѐзиб қўйиш;
(Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 15 декабрдаги 175-II-сон Қонунига мувофиқ 17-модданинг
учинчи қисми учинчи ва тўртинчи хатбошилар билан тўлдирилди — Олий Мажлис Ахборотномаси,
2001 й., 1-2-сон, 23-модда)
давлат сири, тижорат ѐки бошқа сирлар сақланишини таъминлаш;
текширишлар натижаларини далолатнома (маълумотнома) билан расмийлаштириб, унинг бир
нусхасини текшириш тугаган куни текширилаѐтган хўжалик юритувчи субъектда қолдириш;
85

86.

(17-модда учинчи қисмининг олтинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 13
сентябрдаги ЎРҚ-295-сонли Қонунитаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 37-сон, 374-модда)
ҳуқуқбузарлик ҳоллари аниқланган тақдирда қонун ҳужжатларида назарда тутилган чораларни
кўриш.
18-модда. Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятига аралашмасликни кафолатлаш
Назорат қилувчи органларнинг мансабдор шахслари хўжалик юритувчи субъектларнинг қонун
ҳужжатларига мувофиқ амалга ошириладиган фаолиятига аралашишга ҳақли эмас.
Агар назорат қилувчи органларнинг мансабдор шахслари хўжалик юритувчи субъектларнинг
фаолиятида қонун ҳужжатлари бузилганлигини аниқласалар, улар ўзларига берилган ваколат
доирасида ва муайян қоидабузарликни бартараф этиш билан бевосита боғлиқ чора-тадбирларни
кўришлари мумкин. Назорат қилувчи органларнинг мансабдор шахслари қоидабузарлик ҳолати
мавжудлигидан хўжалик юритувчи субъектларнинг бошқа қонуний фаолиятига аралашиш ѐки уни
чеклаш учун асос сифатида фойдаланишга ҳақли эмас.
Назорат қилувчи органлар мансабдор шахсларининг ноқонуний қарорлари ѐки бошқа ҳаракатлари
натижасида хўжалик юритувчи субъектга етказилган зарарлар, шу жумладан бой берилган фойда
қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қопланади.
Хўжалик юритувчи субъектларнинг — Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси
аъзоларининг фаолиятини текшириш унинг вакиллари иштирок этган ҳолда амалга оширилиши
мумкин.
(18-модданинг тўртинчи қисми Ўзбекистон Республикаси 2004 йил 3 декабрдаги 714-IIсон Қонуни таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2004 й., 51-сон,
514-модда)
19-модда. Назорат қилувчи органлар мансабдор шахсларининг ҳаракатлари ва қарорлари устидан
шикоят қилиш
Назорат қилувчи органлар мансабдор шахсларининг ҳаракатлари ва қарорлари устидан бевосита
судга ѐки бўйсуниш тартибида юқори турувчи органга ѐхуд мансабдор шахсга шикоят қилиниши
мумкин.
Шикоятни бериш назорат қилувчи орган мансабдор шахсининг ҳаракатларини тўхтатиб қўймайди.
Назорат қилувчи органлар мансабдор шахсларининг ҳаракатлари ва қарорлари устидан қилинган
шикоятлар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ва муддатларда кўриб чиқилади.
20-модда. Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш
тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик учун жавобгарлик
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат қилиш тўғрисидаги қонун
ҳужжатларини бузишда айбдор бўлган шахслар белгиланган тартибда жавобгарликка тортилади.
Мансабдор шахслар томонидан қонунчилик бузилиш ҳолларини олдини олиш ва барҳам бериш
мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги, Бош прокуратура, Ички ишлар вазирлиги,
Миллий хавфсизлик хизмати, Давлат солиқ қўмитаси томонидан Хўжалик юритувчи субъектлар
фаолиятини текширишда қонунийликни таъминлаш бўйича кўрсатма қабул қилинган ва жойларга
юборилган.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1998 йил 24 декабрь,
717-I-сон
86

87.

I.ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ КОДЕКСЛАРИ
Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига
ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида
Қонунчилик палатаси томонидан 2009 йил 12 августда қабул қилинган
Сенат томонидан 2009 йил 28 августда маъқулланган
1-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 22 сентябрда қабул қилинган 2012-XII-сонли
Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодекси (Ўзбекистон
Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 1, 3-модда; Ўзбекистон Республикаси
Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 йил, №9, 144-модда; 1997 йил, №2, 56-модда, №9, 241модда; 1998 йил, №5-6, 102-модда, №9, 181-модда; 1999 йил , №1, 20-модда, №5, 124-модда, №9, 229модда; 2000 йил, №5-6, 153-модда; 2001 йил, №1-2, 23-модда, №9-10, 165-модда; 2002 йил, №9, 165модда; 2003 йил, №1, 8-модда, №9-10, 149-модда; 2004 йил, №1-2, 18-модда, №9, 171-модда;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, №9, 314-модда,
№12, 417, 418-моддалар; 2006 йил, №6, 261-модда, №12, 656-модда; 2007 йил, №4, 158, 166моддалар, №6, 248-модда, №9, 416, 422-моддалар, №12, 607-модда; 2008 йил, №4, 187, 188, 189моддалар, №7, 352-модда, №9, 485, 487, 488-моддалар, №12, 640, 641-моддалар; 2009 йил, №1, 1модда, №4, 128-модда) қуйидаги мазмундаги 186 3-модда билан тўлдирилсин:
«186 3-модда. Сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситаларини ѐҳуд тиббий буюмларни
ўтказиш мақсадида ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, олиш, сақлаш , ташиш ѐки ўтказиш».
Сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситаларини ѐҳуд тиббий буюмларни ўтказиш
мақсадида ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ѐки ўтказиш шундай ҳаракатлар учун
маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, энг кам ойлик иш хақининг юз бароваридан уч юз бароваригача миқдорда жарима ѐки уч йилгача
аҳлоқ тузатиш ишлари ѐҳуд беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситаларини ѐхуд тиббий буюмларини ўтказиш
мақсадида ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ѐки ўтказиш:
а) кўп миқдорда;
б) бир гуруҳ шахслар томонидан олдиндан тил бириктириб;
в) такроран ѐки хавфли рецидивист томонидан;
г) мансаб мавқеини суиистеъмол қилиш йўли билан содир этилган бўлса;
д) баданга ўртача оғир ѐхуд оғир шикаст етказилишига сабаб бўлса;
е) дори воситалари ѐки тиббий буюмларнинг сифати ва давлат рўйхатидан ўтганлигини
тасдиқловчи ҳужжатларини қалбакилаштириш йўли билан содир этилган бўлса,
- беш йилдан саккиз йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситаларини ѐхуд тиббий буюмларни ўтказиш
мақсадида ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ѐки ўтказиш:
а) жуда кўп миқдорда;
б) уюшган гуруҳ томонидан ѐки унинг манфаатларини кўзлаб содир этилган бўлса;
в) одам ўлишига сабаб бўлса,саккиз йилдан ўн йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситаларини ѐхуд тиббий буюмларни ўтказиш
мақсадида ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ѐки ўтказиш:
а) одам ўлимига сабаб бўлса;
б) бошқача оғир оқибатларнинг келиб чиқишига сабаб бўлса,
-ўн йилдан ўн беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади‖.
87

88.

2-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 22 сентябрда қабул қилинган 2013-ХII-сонли
Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Жиноят –процессуал кодекси
(Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1995 йил, №2, 5-модда; Ўзбекистон
Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 12, 269-модда; 1997 йил, № 2, 56модда, № 9, 241-модда; 1998 йил, № 5-6, 102-модда, № 9, 181-модда; 1999 йил, № 1, 20-модда, № 5,
124-модда, № 9, 229-модда; 2000 йил, № 5-6, 153-модда, № 7-8, 217-модда; 2001 йил, № 1-2, 11, 23моддалар, № 9-10, 165, 182-моддалар; 2002 йил, № 9, 165-модда; 2003 йил, № 5, 67-модда; 2004 йил,
№ 1-2, 18-модда, № 9, 171-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг
Ахборотномаси, 2005 йил, № 12, 418-модда; 2006 йил, № 6, 261-модда; 2007 йил, № 4, 166-модда, №
6, 248, 249-моддалар, № 9, 422-модда, № 12, 594, 595, 607-моддалар; 2008 йил, № 4, 177, 187моддалар, № 9, 482, 484, 487-моддалар, № 12, 636, 641-моддалар; 2009 йил, №1, 1-модда, № 4, 136модда) 345-моддасининг олтинчи қисми «185 2» рақамидан кейин «186 3» рақами билан тўлдирилсин.
3-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 22 сентябрда қабул қилинган 2015-ХII-сонли
Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги
кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 3, 6-модда;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 9, 193-модда, № 12, 269модда, 1996 йил, № 5-6, 69-модда, № 9, 144-модда; 1997 йил, № 2, 56-модда, № 4-5, 126-модда, № 9,
241-модда; 1998 йил, № 3, 38-модда, № 5-6, 102-модда, № 9, 181-модда; 1999 йил, №1, 20-модда, № 5,
124-модда, № 9, 229-модда; 2000 йил, № 5-6, 153-модда, № 7-8, 217-модда; 2001 йил, № 1-2, 23модда, № 9-10, 165, 182-моддалар; 2002 йил, № 1, 20-модда, № 9, 165-модда; 2003 йил, № 1, 8-модда,
№ 5, 67-модда, № 9-10, 149-модда; 2004 йил, № 1-2, 18-модда, № 5, 90-модда, № 9, 171-модда; 2005
йил, № 1, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005
йил, № 9, 312-модда, № 12, 413, 417, 418-моддалар; 2006 йил, № 6, 261-модда, № 9, 498-модда, № 10,
536-модда, № 12, 656, 659-моддалар; 2007 йил, № 4, 158, 159, 164, 165-моддалар, № 9, 416, 421моддалар, № 12, 596, 604, 607-моддалар; 2008 йил, № 4, 181, 189, 192-моддалар, № 9, 486, 488моддалар, № 12, 640, 641-моддалар; 2009 йил, № 1, 1-модда) қуйидаги қўшимчалар киритилсин:
1) қуйидаги мазмундаги 165 1-модда билан тўлдирилсин:
«165 1 -модда. Сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситаларини ѐхуд тиббий буюмларни
ўтказиш мақсадида ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ѐки ўтказиш.
Сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситаларини ѐхуд тиббий буюмларни ўтказиш
мақсадида ишлаб чиқариш, тайѐрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ѐки ўтказиш Шу хуқуқбузарликларни содир этиш қуроли ва ашѐларини мусодара қилиб энг кам иш хақининг
эллик бараваридан юз бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади»;
2) 245-модданинг биринчи қисми «165» рақамидан кейин
«165 1» рақами билан тўлдирилсин.
4-модда. Ушбу Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборон кучга киради.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти
Тошкент шаҳри,
2009 йил 17 сентябрь
88
И.Каримов

89.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГФАРМОН ВА ҚАРОРЛАРИ
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ 1994 ЙИЛ 14 ИЮЛЬ ПФ 916-СОНЛИ
ФАРМОНИ
Республикада дори-дармонлар сотишни тартибга
солиш тўғрисида
Дори-дармонларни сотишда тегишли тартибни таъминлаш, улар билан савдо қилиш қоидаларини
бузганлик учун жавобгарликни кучайтириш ва республика аҳолисини дори-дармонлар билан
таъминлашни яхшилаш мақсадида:
1. Дори-дармонлар сотишга махсус рухсатномалари - лицензиялари бўлмаган жисмоний ва
юридик шахсларнинг дори-дармонлар ҳамда тиббий буюмлар сотиши тақиқлансин.
2. Ўзбекистон Республикасининг Соғлиқни сақлаш вазирлиги дори-дармонлар, мулкчилик
шаклидан қатъи назар фақат дорихона муассасаларида сотилишини назарда тутган ҳолда доридармонлар ва тиббий буюмлар сотишнинг ҳозир амалда бўлган қоидаларини бир ҳафта муддат ичида
қайтадан кўриб чиқиб, Вазирлар Маҳкамасининг тасдиқлаши учун тақдим этсин.
Дори-дармонлар сотишга махсус рухсатномалар - лицензиялар бериш ҳуқуқи Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги зиммасига юклансин.
3. Ўзбекистон Республикасининг Давлат Солиқ қўмитаси ва Ички ишлар вазирлиги доридармонлар ва тиббий буюмлар сотиш қоидаларини бузиш фактларига, шунингдек уларни дорихона
муассасаларидан ташқарида - бозорларда, кўчаларда, жамоат жойларида ва уйларда сотиш ҳолларига
қатъиян чек қўйсинлар. Дори-дармонлар сотишда белгиланган қоидаларга риоя қилмаѐтган шахслар
қатъий жавобгарликка, шу жумладан жиноий жавобгарликка тортилсин.
4. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ва Прокуратураси манфаатдор вазирликлар ва
идоралар билан биргаликда бир ой муддат ичида дори-дармонлар сотиш борасида белгиланган
қоидаларни бузганлик учун маъмурий ва жиноий жавобгарликни кучайтириш тўғрисида таклифлар
киритсинлар.
5. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, "Дори-дармон" Давлат-акционерлик
уюшмаси аҳолига дори-дармонлар сотиш қоидаларига риоя этилиши учун дорихона муассасалари
раҳбарларининг шахсий жавобгарлигини оширсинлар.
Белгилаб қўйилсинки, дори-дармонлар ва тиббий буюмлар сотиш Қоидаларини бир марта
бузганлиги учун дорихона муассасаси раҳбарига хайфсан эълон қилинади, такрорий бузган тақдирда
эса айбдор ишдан бўшатилади;
хусусийлаштирилган дорихона муассасаси раҳбари қоидаларни бир марта бузганида унга жарима
солинади, такрорий бузган тақдирда эса дори-дармонлар ва тиббий буюмлар сотишга берилган
лицензиядан белгиланган тартибда маҳрум этилади.
6. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, "Дори-дармон" Давлат-акционерлик
уюшмаси Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги билан биргаликда чегараланган чакана
нархларда сотиладиган энг муҳим дори-дармонлар ва тиббий буюмларнинг зарур турлари рўйхатини
тасдиқласинлар. Ҳар бир дорихона муассасасида шундай рўйхат осиб қўйилсин.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, "Дори-дармон" уюшмаси ва
республиканинг дорихона муассасалари раҳбарлари зиммасига дори-дармонларнинг зарур турлари
мавжудлигини ва улар республика аҳолисига эркин тарзда сотилишини таъминлаш вазифаси
юклансин.
Бошқа дори-дармонларга ва тиббий буюмларга эркин нархлар жорий этилсин.
7. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари
дори-дармонлар ва тиббий буюмлар харид қилиш учун пул маблағларини, жумладан чет эл
валютасини қидириб топсинлар ҳамда "Дори-дармон" Давлат-акционерлик уюшмасининг ҳудудий
бўлинмаларига ажратиб берсинлар.
89

90.

8. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси 10 кун муддат ичида "Дори-дармонлар ва
тиббий буюмлар билан таъминлашни ҳамда уларни тақсимлашни яхшилашга доир кечиктириб
бўлмайдиган чора-тадбирлар тўғрисида" қарор қабул қилсин.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти
Тошкент шаҳри,
1994 йил 14 июль
90
И. Каримов

91.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ
ҚАРОРИ
ФАРМАЦЕВТИКА ВА ТИББИЁТ ФАОЛИЯТИГА ЛИЦЕНЗИЯ БЕРИШНИ ТАРТИБГА
СОЛИШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2010 й., 14-15-сон, 105-модда)
Ўзбекистон
Республикасининг
«Фаолиятнинг
айрим
турларини
лицензиялаш
тўғрисида»ги Қонунига мувофиқ ҳамда фармацевтика ва тиббиѐт фаолиятига лицензия бериш
тартибини янада такомиллаштириш, шунингдек аҳолига кўрсатилаѐтган хизматлар сифати устидан
назоратни кучайтириш мақсадида:
1. Шундай тартиб ўрнатилсинки, унга мувофиқ фармацевтика фаолиятини амалга ошириш
ҳуқуқини берувчи лицензия юридик ва жисмоний шахсларга 5 йил муддатга берилади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси бир ой муддатда фармацевтика фаолиятига
лицензия бериш тартиби тўғрисидаги янги Низомни тасдиқласин.
2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Тадбиркорлик фаолияти юритиш учун рухсатнома
турларини қисқартириш ва уларни бериш тартиб-қоидаларини соддалаштириш тўғрисида» 2005 йил
21 сентябрдаги ПҚ-186-сон қарори 1-иловасининг 3 ва 4-бандлари ўз кучини йўқотган деб
ҳисоблансин.
3. Мазкур қарорнинг ижросини назорат қилиш Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири Ш.М.
Мирзиѐев зиммасига юклансин.
Ўзбекистон Республикаси Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
2010 йил 7 апрель,
ПҚ-1319-сон
91

92.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ
ФАРМОНИ
Республикада дори-дармонлар сотишни тартибга солиш тўғрисида
(Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1994 й., 7-сон, 210-модда)
Дори-дармонларни сотишда тегишли тартибни таъминлаш, улар билан савдо қилиш қоидаларини
бузганлик учун жавобгарликни кучайтириш ва республика аҳолисини дори-дармонлар билан
таъминлашни яхшилаш мақсадида:
1. Дори-дармонлар сотишга махсус рухсатномалари — лицензиялари бўлмаган жисмоний ва
юридик шахсларнинг дори-дармонлар ҳамда тиббий буюмлар сотиши тақиқлансин.
2. Ўзбекистон Республикасининг Соғлиқни сақлаш вазирлиги дори-дармонлар, мулкчилик
шаклидан қатъи назар, фақат дорихона муассасаларида сотилишини назарда тутган ҳолда доридармонлар ва тиббий буюмлар сотишнинг ҳозир амалда бўлган қоидаларини бир ҳафта муддат ичида
қайтадан кўриб чиқиб, Вазирлар Маҳкамасининг тасдиқлаши учун тақдим этсин.
Дори-дармонлар сотишга махсус рухсатномалар—лицензиялар бериш ҳуқуқи Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги зиммасига юклансин.
3. Ўзбекистон Республикасининг Давлат солиқ қўмитаси ва ички ишлар вазирлиги доридармонлар ва тиббий буюмлар сотиш Қоидаларини бузиш фактларига, шунингдек уларни дорихона
муассасаларидан ташқарида — бозорларда, кўчаларда, жамоат жойларида ва уйларда сотиш
ҳолларига қатъиян чек қўйсинлар. Дори-дармонлар сотишда белгиланган қоидаларга риоя
қилмаѐтган шахслар қатъий жавобгарликка, шу жумладан жиноий жавобгарликка тортилсин.
4. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ва Прокуратураси манфаатдор вазирликлар ва
идоралар билан биргаликда бир ой муддат ичида дори-дармонлар сотиш борасида белгиланган
қоидаларни бузганлик учун маъмурий ва жиноий жавобгарликни кучайтириш тўғрисида таклифлар
киритсинлар.
5. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, «Дори-дармон» Давлат-акционерлик
уюшмаси аҳолига дори-дармонлар сотиш қоидаларига риоя этилиши учун дорихона муассасалари
раҳбарларининг шахсий жавобгарлигини оширсинлар.
Белгилаб қўйилсинки;
дори-дармонлар ва тиббий буюмлар сотиш Қоидаларини бир марта бузганлиги учун дорихона
муассасаси раҳбарига ҳайфсан эълон қилинади, такрорий бузган тақдирда эса айбдор ишдан
бўшатилади;
хусусийлаштирилган дорихона муассасаси раҳбари Қоидаларни бир марта бузганида унга жарима
солинади, такрорий бузган тақдирда эса дори-дармонлар ва тиббий буюмлар сотишга берилган
лицензиядан белгиланган тартибда маҳрум этилади,
6. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, «Дори-дармон» Давлат-акционерлик
уюшмаси Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги билан биргаликда чегараланган чакана
нархларда сотиладиган энг муҳим дори-дармонлар ва тиббий буюмларнинг зарур турлари рўйхатини
тасдиқласинлар. Ҳар бир дорихона муассасасида шундай рўйхат осиб қўйилсин.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, «Дори-дармон» уюшмаси ва
республиканинг дорихона муассасалари раҳбарлари зиммасига дори-дармонларнинг зарур турлари
мавжудлигини ва улар республика аҳолисига эркин тарзда сотилишини таъминлаш вазифаси
юклансин.
Бошқа дори-дармонларга ва тиббий буюмларга эркин нархлар жорий этилсин.
7. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари
дори-дармонлар ва тиббий буюмлар харид қилиш учун пул маблағларини, жумладан чет эл
валютасини қидириб топсинлар ҳамда «Дори-дармон» Давлат-акционерлик уюшмасининг ҳудудий
бўлинмаларига ажратиб берсинлар.
92

93.

8. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси 10 кун муддат ичида «Дори-дармонлар ва
тиббий буюмлар билан таъминлашни ҳамда уларни тақсимлашни яхшилашга доир кечиктириб
бўлмайдиган чора-тадбирлар тўғрисида» қарор қабул қилсин.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1994 йил 14 июль,
ПФ-916-сон
93

94.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР
МАҲКАМАСИНИНГ ҚАРОРЛАРИ
ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ 1995 ЙИЛ 25 МАЙ
181-СОНЛИ ҚАРОРИ
Доривор воситалар, тиббий буюмлар ва даволаш - профилактик озиқ-овқатлари сифати
устидан давлат назоратини ташкил этиш тўғрисида
Фармацевтика маҳсулотлари, даволаш озиқ-овқатлари ва тиббий техника сифатини назорат
қилиш, стандартлаш ва сертификациялаш соҳасида ягона давлат сиѐсатини таъминлаш мақсадида
Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг ушбу вазирлик таркибида Доривор
воситалар ва тиббий техника сифатини назорат қилиш бош бошқармасини ташкил этиш тўғрисидаги
таклифи қабул қилинсин.
Бош бошқармага доривор воситалар ва диагностика воситалари, тиббий техника ва тиббий
буюмлар сифати устидан давлат назоратини ташкил этиш ва амалга ошириш, доривор воситалар,
тиббий буюмлар, даволаш озиқ-овқатлари ва тиббий техникани экспертизадан ўтказувчи,
стандартлаштирувчи, рўйхатдан ўтказувчи ва сертификацияловчи муассасалар ва ташкилотлар
фаолиятини мувофиқлаштириш ва уларга раҳбарлик қилиш юклансин.
Кўрсатиб ўтилган Бош бошқармани ташкил этиш вазирлик марказий аппарати ходимларининг
белгиланган сони доирасида амалга оширилсин.
2. Фармакопея кўмитаси ―Ўзфармсаноат‖ давлат концерни ихтиѐридан Соғлиқни сақлаш
вазирлиги тизимига ўтказилсин.
3. Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ўзбекистон давлат стандартлаш, метрология ва сертификация
маркази ва Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги икки ой муддатда доривор
воситалар, диагностика, муҳофазалаш, пардоз воситалари ва хом ашѐсини, даволаш-профилактика
озиқ-овқатларини, озиқ-овқат қўшилмалари ва санитария-гигиена буюмларини экспертизадан
ўтказувчи назорат-таҳлил қилиш лабораторияларини, фармацевтика ва озиқ-овқат маҳсулотларини,
шунингдек тиббий техникани синайдиган клиника ва тажриба базаларини аттестациядан ўтказсин ва
аккредитация қилсин.
4. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги:
икки ҳафта муддатда Доривор воситалар, тиббий техника сифатини назорат қилиш бош
бошқармаси ҳақидаги Низомни тасдиқласин;
бир ой муддатда доривор воситалар, тиббий техника ва тиббий буюмлар сифатини экспертиза
қилиш, клиникада синаб кўриш ва давлат томонидан назорат қилишни ташкил этиш ва амалга
оширишни тартибга солувчи норматив ҳужжатларни қайта кўриб чиқсин ва белгиланган тартибда
тасдиқлаш учун тақдим этсин.
5. Вазирлар Маҳкамасининг Ўзбекистон фармацевтика саноати (―Ўзфармсаноат‖) давлатакционерлик концернини ташкил қилиш ва унинг фаолияти масалалари тўғрисида‖ 1993 йил 17
июндаги 290-сон қарори 6-бандининг иккинчи хатбошиси ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин
ҳамда ушбу қарорга
1-иловасидаги ―Фармакопея қўмитаси‖ сўзлари чиқариб ташлансин.
6. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Бош вазирнинг ўринбосари С. С.
Саидқосимов зиммасига юклансин.
Вазирлар Маҳкамасининг Раиси И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1995 йил 25 май,
181-сон
94

95.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ ҚАРОРИ
Республикада дори-дармонлар ва тиббий буюмлар билан таъминлашни ва уларни
тақсимлашни яхшилашга доир кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар тўғрисида
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Республикада дори-дармонлар сотишни тартибга
солиш тўғрисида» 1994 йил 14 июлдаги Фармонини ижро этиш юзасидан ҳамда республика
аҳолисини дори-дармонлар, вакциналар ва тиббий буюмлар билан таъминлашни яхшилаш мақсадида
Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Қуйидагилар тасдиқлансин:
Республика дорихона муассасаларида дори-дармонлар ва тиббий буюмлар сотиш қоидалари 1иловага мувофиқ;
чекланган чакана нархларда сотиладиган ва барча дорихона муассасаларида мавжудлиги
мажбурий бўлган энг зарур дори-дармонлар рўйхати 2-иловага мувофиқ.
2. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан
биргаликда 15 кун муддатда Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига ва Ўзбекистон
Республикасининг маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги кодексига Дори-дармонлар ва тиббий
буюмлар сотиш қоидаларини бузганлик учун жавобгарликни кучайтиришга оид ўзгартириш ва
қўшимчалар киритиш ҳақидаги таклифларни ишлаб чиқсин ва Вазирлар Маҳкамасига тақдим этсин.
3. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш
вазирлиги билан биргаликда:
бир ҳафта муддатда энг зарур дори-дармонлар ва тиббий буюмларнинг чекланган чакана
нархларини ишлаб чиқсин ва тасдиқласин ҳамда мулкчилик шаклларидан қатъи назар, барча
дорихона муассасаларига етказсин;
икки ҳафта муддатда ушбу қарорнинг 2-иловасига киритилган энг зарур дори-дармонлар ва
тиббий буюмларни бериш ва уларнинг чекланган чакана нархлари ўртасидаги фарқнинг ўрнини
қоплаш учун «Дори-дармон» давлат-акционерлик уюшмаси ҳузуридаги нархларни тартибга солиш
жамғармасини тузиш ва ундан фойдаланиш тартибини ишлаб чиқсин ва тасдиқласин.
4. «Ўзфармсаноат» давлат-акционерлик концерни:
2-иловада қайд этилган дори-дармонлар ва тиббий буюмларни Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлигининг буюртманомаси ҳажмида ишлаб чиқаришни таъминласин;
Ўзбекистон Республикаси Фан ва техника давлат қўмитаси, Фанлар академияси ва халқаро
«ЭКОСАН» жамғармаси билан биргаликда республикада ўсимликлардан олинадиган маҳаллий доридармон хом ашѐси асосида ўзимизнинг фармацевтика ишлаб чиқаришимизни ташкил этиш
дастурини ишлаб чиқсин ва 1994 йилнинг 1 октябригача Вазирлар Маҳкамасига тақдим этсин.
5. Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий алоқалар вазирлиги ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Ташқи иқтисодий фаолият миллий банки билан биргаликда 1994 йилнинг 15 сентябригача бўлган
муддатда республикага дори-дармонлар ва тиббий асбоб-ускуналарни импорт бўйича келтириш учун
Европа Ҳамжамияти Комиссияси томонидан бериладиган 68 миллион АҚШ доллари миқдоридаги
кредитнинг расмийлаштирилишини ва кейинчалик тўлдирилишини тугалласин.
6. Ўзбекистон Республикаси Давлат мулки қўмитаси ва «Дори-дармон» давлат-акционерлик
уюшмаси 3-иловага* мувофиқ дорихона муассасаларини 1994 йилнинг иккинчи ярим йиллигида
давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштиришга оид ташкилий чора-тадбирларни амалга
оширсинлар.
* Илова берилмайди.
7. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги «Дори-дармон» давлат-акционерлик
уюшмасининг дори-дармонларнинг сифатини назорат қилиш инспекциясини Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги дори-дармонлар сифати бўйича назорат
комиссиясига айлантирсин.
8. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари
4-иловага* мувофиқ дори-дармонлар, вакциналар ва тиббий буюмлар сотиб олиш учун «Доридармон» давлат-акционерлик уюшмасига ва унинг ҳудудий бўлинмаларига марказлаштирилмаган
95

96.

манбалардан Россия рубли суммасига тенг миқдорларда пул маблағлари, шу жумладан, хорижий
валюта, шунингдек, моддий ресурслар ажратсинлар.
* Илова берилмайди.
(9-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 28 июндаги 236сонли қарорига мувофиқ ўз кучини йўқотган — ЎР ҚҲТ, 2002 й., 11-12-сон, 97-модда)
10. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг
ўринбосари М. Қ. Қорабоев зиммасига юклансин.
Вазирлар Маҳкамасининг Раиси И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1994 йил 6 август,
404-сон
Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил
6 августдаги 404-сон қарорига
1-ИЛОВА
Республика дорихона муассасаларида дори-дармонлар ва тиббий буюмлар сотиш
ҚОИДАЛАРИ
1. Ўзбекистон Республикасида дори-дармонлар ва тиббиѐт буюмларини сотиш билан
шуғулланишга фармацевтика фаолиятини амалга ошириш учун лицензияга эга бўлган дорихона
муассасаларига рухсат этилади.
Қайд этиб ўтилган дорихона муассасаларида дори-дармонларни сотишга фақат махсус
фармацевтик маълумотга эга бўлган шахсларга рухсат берилади.
(1-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 20
майдаги 131-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2005 й., 21-сон, 150-модда)
2. Дори-дармонлар ва тиббий буюмларнинг жисмоний ва юридик шахслар томонидан дорихона
муассасаларидан ташқарида бозорларда, кўчада, жамоат жойларида ва уйда сотилиши қатъиян
тақиқланади.
3. Қуйидагилар:
Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилмаган ва ѐхуд мувофиқлик сертификатига эга
бўлмаган дори-дармонлар ва тиббий буюмларни сотиш;
дорихона муассасалари томонидан юридик ва жисмоний шахслардан мувофиқлик сертификатлари
бўлмаган дори-дармонлар ва тиббий буюмларни қабул қилиб олиш;
қалбакилаштирилган ва рўйхатдан ўтказилмаган дори воситаларини, шунингдек Ўзбекистон
Республикасида рўйхатдан ўтказилган дори воситаларининг ғайриқонуний нусхаларини сотиш
тақиқланади.
(3-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 16 февралдаги 18сонли қарори таҳрирда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 6-7-сон, 50-модда)
4. Дори-дармонларни аҳолига врачнинг рецепти ва рецептисиз бериш, шунингдек, даволашпрофилактика муассасаларига бериладиган дори-дармонлар рўйхати ва уларни бериш қоидалари
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланади.
5. Дори-дармонларни лицензияларсиз сотиш, шунингдек қалбакилаштирилган ва рўйхатдан
ўтказилмаган дори воситаларини сотиш билан шуғулланувчи юридик ва жисмоний шахслар
Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларига мувофиқ жавобгарликка тортиладилар.
(5-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 16 февралдаги 18сонли қарори таҳрирда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 6-7-сон, 50-модда)
6. Барча дорихона муассасалари қайси идорага қарашлилиги ва мулкчилик шаклидан қатъи назар,
мажбурий ассортиментдаги дори-дармонлар ва тиббий буюмларга мажбурий тартибда эга бўлишлари
ва уларнинг эркин сотилишини таъминлашлари шарт.
96

97.

Дорихона муассасаларида мавжуд бўлиши шарт бўлган дори-дармон воситалари бўлмаганда
белгиланган тартибда уларни шунга ўхшашлари билан алмаштиришга рухсат этилади.
7. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан врачнинг рецептисиз беришга рухсат этилган доридармонлардан ташқари барча дори-дармонлар дорихоналардан фақат белгиланган шакллардаги
рецептларга кўра берилади.
8. Врач рецептисиз бериладиган дори-дармонлар ва тиббий буюмлар тайѐр дори-дармон
бериладиган витринага нархи кўрсатилган ҳолда қўйилади.
9. Даволаш-профилактика муассасалари врачларига касалхонада дори-дармонлар бўлмаганда
стационар даволанишда бўлган беморларга рецепт ѐзиб беришга рухсат этилади. Бунда дори нақд
пулга сотиб олинганлиги ҳақидаги маълумот касаллик тарихига ѐзиб қўйилиши шартдир.
10. Беморларга бепул рецептлар бўйича дори-дармонлар, мулкчилик шаклларидан қатъи назар,
дорихона
муассасалари
томонидан
Вазирлар
Маҳкамасининг
«Даволаш-профилактика
муассасаларини маблағ билан таъминлаш тизимини такомиллаштириш тўғрисида» 1997 йил 2
декабрдаги 532-сон қарорига биноан амбулаторияда даволашда дори-дармонлар бепул бериладиган
касалликлар ва шахслар рўйхатига мувофиқ берилади.
(10-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 18 июлдаги 276сонли қарори таҳририда)
11. Агар рецептда заҳарли, наркотик ва бошқа ингредиентлар қўшилмасидаги кучли таъсир
қилувчи воситалар ѐзиб берилган бўлса, уларни тайѐрланган дори таркибига киритмай алоҳида
бериш тақиқланади.
12. Врач томонидан заҳарли, ѐки кучли таъсир этувчи моддани бир марта қабул қилишдан ортиқча
дозада, бу рецептда тегишли равишда расмийлаштирилмай ѐзилган бўлса, дорихона ходими дорини
бир марталик қабул қилиш учун белгиланган дозанинг ярми миқдорида беришга мажбур.
(12-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 18 июлдаги 276сонли қарори таҳририда)
13. Пушти рангдаги махсус рецепт бланкларида ѐзиб берилган наркотик дори-дармон воситалари
ҳудудий даволаш-профилактика муассасаларига фақат шу мақсадлар учун бириктириб қўйилган
дорихоналардан берилади.
(13-банднинг иккинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 20
майдаги 131-сонли қарорига мувофиқ чиқарилган — ЎР ҚҲТ, 2005 й., 21-сон, 150-модда)
Давлат назоратидан ўтказилиши керак бўлган наркотик воситалар, психотроп моддалар шаҳар
(шаҳар ѐки қишлоқ тумани) доирасида фаолиятнинг тегишли турига рухсатномаси бўлган
дорихоналар томонидан уларнинг ҳудудидаги даволаш-профилактика муассасалари рецептлари
бўйича берилади.
(13-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 18
июлдаги 276-сонли қарори таҳририда)
14. Таркибида наркотик моддалар бўлган дорилар учун берилган рецептлар — ѐзиб берилган
кундан бошлаб 7 кун мобайнида, заҳарли моддалар бўлган дорилар бўйича — 10 кун, барча
қолганлари бўйича эса — бир ой мобайнида ҳақиқий ҳисобланади.
(14-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 18 июлдаги 276сонли қарори таҳририда)
15. Врач рецептлари бўйича дорихоналардан дори-дармонларни бериш нормаси даволашнинг бир
курси учун белгиланади.
Фавқулодда ҳолларда (беморнинг шаҳардан жўнаб кетиши, дорихонага мунтазам қатнашининг
иложи йўқлиги ва бошқалар) дорихона ходимларига врач томонидан тайинланган дори-дармонни
узоқ муддат амалда бўладиган рецептлар бўйича икки ой давомида даволаниш учун зарур бўлган
миқдорда бир йўла беришга рухсат этилади.
16. Тиббий этил спирти:
амбулаторияга қатнаб даволанадиган узоқ давом этадиган касалга чалинган беморларга врачнинг
«Махсус кўрсатма бўйича» деб ѐзиб қўйилган, имзоланган ва даволаш-профилактика муассасасининг
муҳри қўйилган рецептлари бўйича, соф ҳолда — 100 граммгача ҳамда «Компресс қилиш учун» деб
97

98.

ѐзиб қўйилган (аралаштириши миқдори кўрсатилган ҳолда) ѐки «Терини ишқалаш учун» деб ѐзиб
қўйилган рецептлар бўйича, ингридиентлар аралашмасида — 100 граммгача;
тиббиѐт мақсадлари учун тиббиѐт муассасалари ва ташкилотларига — Соғлиқни сақлаш вазирлиги
томонидан белгиланадиган нормативлар бўйича берилади.
(16-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 18 июлдаги 276сонли қарори таҳририда)
17. Таркибида заҳарли, наркотик моддалар ва этил спирти бўлган экстемпорал усулида
тайѐрланган дориларни беришда беморларга рецепт ўрнига юқори қисмида сариқ йўли ва унда қора
шрифтда «Сигнатура» деган ѐзув бўлган сигнатура берилади. Тайѐр дори-дармонларни беришда
зарур бўлган ҳолларда дори-дармонни қўллаш усули кўрсатилган ѐрлиқ илова қилинади.
18. Узоқ вақт амалда бўладиган рецепт бўйича дори-дармонларни беришда рецепт беморга
қайтариб берилади, бунда унинг орқа томонига берилган препаратнинг сони ва берилган сана ѐзиб
қўйилади. Бемор дорихонага навбатдаги келганда олдинги олинган дори-дармонлар ҳақидаги
белгилар ҳисобга олинади. Рецептнинг амалда бўлиш муддати тугагач «Рецепт ҳақиқий эмас» деган
тамға босилади ва дорихонада қолдирилади.
19. Таркибида наркотик воситалар, заҳарли, психотроп моддалар, этил спирти, ухлатадиган
воситалар, стероид гормонлар, анаболик активликка эга моддалар, таркибида 8-оксихинол ҳосиласи
бўлган дорилар, шунингдек имтиѐзли шартларда ѐки бепул бериладиган дорилар учун берилган
рецептлар дорихонада қолдирилади.
Имтиѐзли шартларда ѐки бепул берилган дори-дармонларнинг рецептлари дорихоналарда уч йил
давомида, махсус пушти рангдаги бланклар бўйича берилган дорилар рецептлари — 5 йил,
таркибида заҳарли моддалар, этил спирти бўлган дориларга берилган рецептлар, мияни айнитиб
қўйиш қувватига эга бўлган препаратлар ва анаболик воситаларга берилган рецептлар бир йил
давомида, бошқа дориларга берилган рецептлар — бир ой давомида сақланади.
Рецептлар сақлаш муддати тугагач йўқ қилинади.
(19-банднинг учинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 20
майдаги 131-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2005 й., 21-сон, 150-модда)
20. Дорихона томонидан имтиѐзли шартларда ѐки бепул берилган дори-дармонларга ҳақ тўлаш
маҳаллий органлар ѐки соғлиқни сақлаш муассасалари томонидан шартномага асосан амалга
оширилади.
21. Дорихона муассасалари ва уларнинг ходимлари ушбу Қоидалар талабларини бузганлик учун
қонун ҳужжатларида белгиланган жавобгарликка тортиладилар.
(21-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 18 июлдаги 276сонли қарори таҳририда)
22. Республика ҳудудида, мулкчилик шаклларидан қатъи назар, барча дорихона муассасаларида
ушбу Қоидаларга риоя этилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш
вазирлигига юкланади.
(22-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 18 июлдаги 276сонли қарори таҳририда)
Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил
6 августдаги 404-сонли қарорига
2-ИЛОВА
Республиканинг барча дорихона муассасаларида бўлиши мажбурий бўлган, чекланган
чакана нархларда сотиладиган дори-дармонлар
РЎЙХАТИ
1. Аспирин
2. Анальгин
3. Борли суртки
4. Ҳар хил бинтлар
5. Тиббий пахта
6. Валидол
7. Горчичник
98

99.

8. Димедрол
9. Дибазол
10. Левомицетин
11. Валериан суюқлиги
12. Нитроглицерин
13. Йод суюқлиги
14. Инъекциялар учун новокаин
15. Папаверин
16. Аммиак эритмаси
17. Кўк дори
18. Сенадексин
19. Эуфиллин
20. Феррамид
99

100.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ
ҚАРОРИ
Даволаш-профилактика муассасаларини маблағ билан таъминлаш тизимини
такомиллаштириш тўғрисида
Даволаш муассасаларининг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш, соғлиқни сақлашни маблағ
билан таъминлашга йўналтирилаѐтган бюджет маблағларидан янада оқилона фойдаланиш, турғун
даволанишдаги фуқароларга тиббий хизмат кўрсатишни такомиллаштириш мақсадида Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. 1998 йил 1 январдан бошлаб турғун даволаш-профилактика муассасаларида даволанаѐтган
кишилар учун овқатланиш (нонуштадан ташқари) тўлови жорий этилсин, 1 ва 2-иловаларда
кўрсатилган касалликларнинг айрим турларига чалинган шахслар тўловдан озод қилинсин.
2. Белгилаб қўйилсинки, турғун даволаш-профилактика муассасаларида овқатланиш тўлови
фуқароларнинг шахсий маблағлари, корхоналар, ташкилотлар, хайрия жамғармаларининг ва бошқа
ҳомийларнинг маблағлари ҳисобига амалга оширилади.
Мулкчилик шаклларидан қатъи назар корхоналар, ташкилотлар ва муассасаларнинг раҳбарларига,
меҳнат жамоалари билан келишилган ҳолда, турғун даволаш-профилактика муассасаларида
овқатланиш тўловини уларнинг тасарруфида қоладиган фойда (бюджет муассасалари харажатлари
сметаси бўйича тежамлар) ҳисобига амалга оширишга рухсат этилсин.
3. Турғун даволаш-профилактика муассасаларида овқатланишни ташкил қилиш ва унинг учун ҳақ
тўлашнинг вақтинчалик тартиби3-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигига, жойлардаги соғлиқни сақлаш
органларига ва даволаш-профилактика муассасалари раҳбарларига даволаш-профилактика
муассасаларида овқатланишнинг врачлар тавсияларига ҳамда санитария-гигиена нормаларига
мувофиқ ташкил этилиши учун жавобгарлик юклансин.
4. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги:
манфаатдор вазирликлар, идоралар ҳамда вилоятлар, шаҳарлар ва туманлар ҳокимликлари билан
биргаликда турғун даволаш-профилактика муассасаларида даволанаѐтган фуқаролар учун,
касалхоналарнинг озиқ-овқат блоклари мавжуд базасидан самарали фойдаланиш асосида, сифатли
шифобахш овқатланишни ташкил қилсин. Зарурат бўлганда турғун даволаш-профилактика
муассасаларида
беморларни
врачлар
тавсияларига,
санитария
нормаларига
мувофиқ
овқатлантиришни ташкил этиш юзасидан, тайѐрланаѐтган шифобахш овқатлар сифати учун
томонларнинг жавобгарлигини белгилаган ҳолда, даволаш-профилактика муассасалари билан
ихтисослаштирилган корхоналар ўртасида шартномалар тузилишини бир ой муддатда таъминласин;
«Дори-дармон» давлат-акциядорлик уюшмаси билан биргаликда 4-иловадаги касалликларга
чалинган беморларга, улар амбулаторияда даволанишганда, дори-дармонларнинг бепул берилишини
таъминласин.
5. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги, Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Қорақалпоғистон
Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ҳокимликлари:
турғун даволаш-профилактика муассасаларида беморларнинг айрим тоифалари учун овқатланиш
тўлови жорий этилиши, шунингдек аҳолини дори-дармонлар билан таъминлашнинг тартибга
солиниши муносабати билан бўшайдиган бюджет маблағларидан даволаш муассасаларини
замонавий тиббий техника, асбоб-ускуналар, махсус автотранспорт билан жиҳозлаш, шунингдек
касалликларнинг олдини олиш ишларини кучайтириш мақсадида соғлиқни сақлашнинг бошланғич
бўғинларини ривожлантириш учун мақсадли фойдалансинлар;
кўрсатиб ўтилган маблағлардан мақсадли фойдаланилиши тўғрисида ҳар йили Вазирлар
Маҳкамасига ахборот берсинлар.
6. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги:
касалхона муассасалари кассасига овқатланиш тўлови сифатидаги нақд тушумни қабул қилиб
олиш ва назорат қилиш ҳамда уни инкассация қилишнинг Марказий банк билан келишилган
тартибини;
100

101.

турғун даволаш-профилактика муассасаларида беморларга бериладиган, уларнинг овқатни олишга
ҳуқуқини тасдиқловчи талонларни чиқариш, ҳисобга олиш ва назорат қилиш тартибини бир ой
муддатда ишлаб чиқсинлар ва тасдиқласинлар.
7. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги:
турғун даволаш-профилактика муассасаларида овқатланишни ташкил қилиш ва унинг учун ҳақ
тўлашнинг янги тартиби жорий этилиши муносабати билан Соғлиқни сақлаш вазирлиги учун ўз
айланма маблағлари нормативини кўпайтириш юзасидан икки ҳафта муддатда таклифлар киритсин;
турғун даволаш-профилактика муассасалари томонидан зарур озиқ-овқат маҳсулотларини ўз
вақтида сотиб олиш мақсадида ҳар йили ушбу муассасаларни белгиланган нормативлардан келиб
чиққан ҳолда зарур айланма маблағлар билан таъминлашни назарда тутсин.
8. Овқатланиш учун ҳақ тўлаш тизимидан қатъи назар, даволаш муассасаларида давлат томонидан
таъминланадиган муассасалар учун назарда тутилган озиқ-овқат маҳсулотлари билан таъминлаш
манбалари сақлаб қолинсин.
Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари
хизмат кўрсатиладиган контингентларнинг овқатланишини ташкил этишда турғун даволашпрофилактика муассасаларига ѐрдам кўрсатсинлар.
9. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги:
диспансерлар ва қишлоқ участка касалхоналари тармоқларини ушбу турдаги кам қувватли
муассасаларни қайта ташкил қилиш ва тугатиш ҳисобига тартибга солиш юзасидан 1998 йил 1
январгача Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсин;
Молия вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент
шаҳар ҳокимликлари билан биргаликда маблағ билан таъминлашни стационар ѐрдам кўрсатишдан
амбулатория-поликлиникада ѐрдам кўрсатишга устуворлик берган ҳолда ўзгартирсин;
амбулатория-поликлиника муассасалари ҳузурида беморларга ҳамширалар хизмат кўрсатадиган
касалхоналар ва уйдаги шифохоналарни ривожлантириш чора-тадбирларини кўрсин.
10. Аҳолига тиббий хизмат кўрсатишни янада такомиллаштириш ва пулли тиббий хизматлар
кўрсатиш тизимини амалиѐтга жорий қилиш, бунда тиббий хизмат кўрсатиш сифатини мувофиқ
ҳолда ошириш, кўрсатиладиган тиббий хизматлар тури ва шаклларини кенгайтиришни назарда
тутиш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси
Вазирлар Кенгаши, вилоятлар, шаҳарлар ва туманлар ҳокимликларининг муҳим вазифаси
ҳисоблансин.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва
Тошкент шаҳар ҳокимликлари стоматология, физиотерапия (даволаш ва саломатликни тиклаш),
врачлик-жисмоний тарбия тиббиѐт муассасаларининг, шунингдек мустақил диагностика
марказларининг мулкчилик шаклларини ўзгартириш тўғрисида икки ой муддатда Вазирлар
Маҳкамасига таклифлар киритсинлар.
11. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Аҳолини дори-дармонлар билан
таъминлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» 1993 йил 8 январдаги 15-сон қарорининг 2банди ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
12. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Бош вазир ўринбосарлари А.А. Азизхўжаев
ва Б.С. Ҳамидов зиммасига юклансин.
Вазирлар Маҳкамасининг Раиси И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1997 йил 2 декабрь,
532-сон
101

102.

Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 2 декабрдаги 532-сон қарорига
1-ИЛОВА
Шахсларни турғун даволаш-профилактика муассасаларида овқатланиш тўловидан озод
қилувчи касалликлар
РЎЙХАТИ
(ПУЛЛИ КАСАЛХОНАЛАР ВА БЎЛИМЛАРДАН ТАШҚАРИ)
1. Онкологик касалликлар
2. Сил касаллиги
3. Руҳий касалликлар
4. Ихтисослаштирилган муассасаларда гиѐҳвандлик
5. Мохов касаллиги
6. Нурланиш касаллигига чалинган беморлар
7. Юқумли касалликлар
8. Сифилис
9. ОИВ касаллигини юқтирганлар (ОИТС)
10. Шошилинч тиббий ѐрдам кўрсатиш чоғида беморларнинг шифохонада бўлиши чекланган
муддатларининг тасдиқланган стандартлари бўйича реанимация тадбирларини ва интенсив
терапияни талаб этувчи ҳолатлар
11. Даражасидан қатъи назар камқонлик касаллигига чалинган ҳомиладор аѐллар ва туққан аѐллар
12. Эндокринологик касалликлар.
(1-илова Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 5 сентябрдаги 344сонли қарори таҳририда)
Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил
2 декабрдаги 532-сон қарорига
2-ИЛОВА
Турғун даволаш-профилактика муассасаларида овқатланиш
тўловидан озод қилинадиган аҳоли тоифаларининг
РЎЙХАТИ
(ПУЛЛИ КАСАЛХОНАЛАР ВА БЎЛИМЛАРДАН ТАШҚАРИ)
1. Болаликдан ногиронлар
2. Ғирт етимлар
3. I ва II гуруҳ ногиронлари
4. 1941—1945 йиллардаги уруш ногиронлари ва қатнашчилари, шунингдек уларга
тенглаштирилган шахслар
5. Бандликка кўмаклашиш ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш марказларида ҳисобда турувчи
ѐлғиз пенсионерлар
(5-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 24 мартдаги 52сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 13-сон, 96-модда)
6. 1941—1945 йиллардаги уруш йиллари меҳнат фронти қатнашчилари
7. Чернобиль АЭСидаги ҳалокат оқибатларини тугатишда қатнашган — ногирон шахслар
8. Байналмилалчи жангчилар
9. 17 ѐшгача бўлган болалар ва ўсмирлар
10. Мудофаа ишлари бўлимларининг йўлланмалари бўйича 18—27 ѐшли чақириқ ѐшидагилар.
(2-илова Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 5 сентябрдаги 344сонли қарори таҳририда)
102

103.

Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил
2 декабрдаги 532-сон қарорига
3-ИЛОВА
Даволаш-профилактика муассасаларида овқатланишни ташкил қилиш ва унинг учун ҳақ
тўлашнинг
ВАҚТИНЧАЛИК ТАРТИБИ
1. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1.1 Мазкур Вақтинчалик тартиб (кейинги ўринларда — Тартиб) турғун даволаш-профилактика
муассасаларида даволанаѐтган контингентнинг овқатланиши учун ҳақ тўлаш жорий қилиниши
муносабати билан Вазирлар Маҳкамасининг «Даволаш-профилактика муассасаларини маблағ билан
таъминлаш тизимини такомиллаштириш тўғрисида» 1997 йил 2 декабрдаги 532сон қарорига мувофиқ жорий этилади.
1.2. Овқатланиш тўлови (нонушталардан ташқари) фуқароларнинг шахсий маблағлари,
шунингдек, корхоналар, Ташкилотлар, жамғармалар ва бошқа ҳомийлар маблағлари ҳисобига амалга
оширилади.
1.3. Мазкур тартиб турғун даволаш-профилактика муассасаларида даволанаѐтган барча
контингентга жорий этилади, овқатланиш тўлови ҳукумат қарорига мувофиқ давлат бюджети
маблағлари ҳисобига амалга ошириладиган аҳоли тоифалари ва айрим касалликларга чалинган
шахслар бундан мустасно.
Кўрсатиб ўтилган тартиб беморлар контингенти имтиѐзлилар тоифасига тўлиқ кирадиган
даволаш-профилактика муассасаларига жорий этилмайди.
1.4. Мазкур тартибга мувофиқ ҳақ касалхона муассасалари ѐки даволаш-профилактика
муассасалари буюртманомаларига кўра хизматлар кўрсатувчи бошқа корхоналар томонидан фақат
таомлар тайѐрлаш учун сарфланган озиқ-овқат маҳсулотлари қиймати учун тўланади. Таомлар
тайѐрлаш учун асбоб-ускуналар сотиб олиш ва улардан фойдаланиш билан боғлиқ бошқа
харажатлар, озиқ-овқат блоклари биноларини сақлаш, таомлар тайѐрлаш билан банд бўлган
ходимлар меҳнатига ҳақ тўлаш харажатлари ва бошқалар давлат бюджети маблағлари ҳисобига
қопланади.
2. ОВҚАТЛАНТИРИШНИ ТАШКИЛ ЭТИШ
2.1. Турғун даволаш-профилактика муассасаларидаги беморларни овқатлантириш Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг «Ўзбекистон Республикаси даволаш-профилактика
муассасаларида шифобахш овқатланишни ташкил этиш тўғрисида» 1993 йил 19 мартдаги 122-сон
буйруғига мувофиқ мавжуд озиқ-овқат блоклари негизида ташкил этилади.
2.2. Даволаш-профилактика муассасаларининг бош шифокорлари овқатлантиришни ташкил этиш
учун шахсан жавоб берадилар.
2.3. Даволаш-профилактика муассасаси таом тайѐрлаш учун шартномавий шартларда бошқа
ихтисослаштирилган корхоналарни жалб этиши мумкин. Бундай ҳолларда даволаш-профилактика
муассасалари буюртмачи ҳисобланади ва шифобахш овқатланишни ташкил этиш учун беморлар
олдида жавоб берадилар.
2.4. Беморнинг шифобахш овқати кимѐвий таркиби ва қувватлилиги жиҳатидан беморга ѐзиб
берилган парҳез талабларига мувофиқ бўлиши керак. Овқатни тайѐрлаш белгиланган санитария
меъѐрларига тўлиқ мувофиқ бўлиши керак.
2.5. Бемор ўз хоҳишига кўра даволаш-профилактика муассасаси тавсия этаѐтган овқатни тўлиқ ѐки
қисман рад этиши мумкин. Бундай холларда уни овқатлантириш қариндош-уруғлари ѐки яқин
кишилари томонидан, шифокор ѐзиб берган парҳезга риоя қилинишини ҳисобга олган ҳолда, ташкил
этилади. Овқатланиш тўлови учун фойдаланилмаган маблағлар даволаш-профилактика муассасалари
томонидан тўловчига қайтарилади.
2.6. Ихтисослаштирилган корхоналар билан шартномавий шартларда овқатлантириш ташкил
этилганда даволаш-профилактика муассасаси таомнома ва буюртма қилинадиган таомларга ҳар
ҳафталик буюртманома тақдим этади. Шартнома шартларига кўра буюртма берилаѐтган таомлар
миқдори ҳар куни аниқлаштирилиши мумкин.
103

104.

3. ОВҚАТЛАНИШ УЧУН ҲАҚ ТЎЛАШ ТАРТИБИ
3.1. Бемор режа бўйича касалхонага ѐтқизилганда овқатланиш тўлови, бемор томонидан даволашпрофилактика муассасасига жойлаштирилгунга қадар, у ерда бўлиши режалаштирилаѐтган барча
муддат учун тўлиқ ѐки қисман, лекин белгиланган энг кам ойлик иш ҳақидан кам бўлмаган миқдорда
тўланади.
Бемор режа бўйича касалхонага ѐтқизилганда у овқатланиш учун ҳақ тўланганлигини тасдиқловчи
ҳужжат ѐхуд даволаш-профилактика муассасаси томонидан бериладиган овқатни рад этиш ҳақида
ариза тақдим этиши керак.
Даволаш-профилактика муассасасида пулли овқатланишни дастлаб рад этган бемор,
буюртириладиган давр учун олдиндан ҳақ тўлаган ҳолда, овқатланиш учун хоҳлаган пайтда буюртма
бериши мумкин.
Овқатланиш учун олдиндан қисман ҳақ тўланганда тўлиқ ҳисоб-китоб бемор касалхонадан
чиққунга қадар амалга оширилади.
Тасдиқланган стандартларга мувофиқ беморлар шифохонада бўлишининг чекланган муддатларига
биноан шошилинч тиббий ѐрдам кўрсатилишини талаб этувчи ҳолатлар бекор қилинганда
даволанишни давом эттираѐтган шахсларнинг овқатланиши учун ҳақ тўлаш белгиланган тартибда
амалга оширилади.
(3.2-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 5 сентябрдаги 344сонли қарори таҳририда)
3.3. Даволаш-профилактика муассасасида овқатга ҳақ тўланмаган, тўлиқ тўланмаган ѐки
овқатланиш учун ҳақ тўлашдан озод қилиш тўғрисидаги ҳужжатлар тақдим этилмаган барча
ҳолларда бемор касалхонадан чиққандан сўнг берилиши лозим бўлган касаллик варақалари
беморнинг иш жойига ѐки ижтимоий суғурта органларига юқорида санаб ўтилган беморларга
овқатлантириш учун амалда сарф қилинган харажатларни тўлиқ тўлаш учун юборилади.
3.4. Овқатланиш тўлови учун маблағларни қабул қилиш учун даволаш-профилактика
муассасалари ўзларига хизмат кўрсатувчи банкда алоҳида депозит счѐти очадилар. Кўрсатилган
счѐтга беморларнинг овқатланиши учун тўлов сифатида уларнинг шахсий маблағларидан тушувчи
барча маблағлар, шунингдек, уларнинг овқатланиш ҳақини тўлаган корхоналар ва ташкилотларнинг
маблағлари келиб тушади. Кўрсатиб ўтилган счѐтга имтиѐзларга эга бўлган контингентларнинг
овқатланиши учун тўлашга мўлжалланган бюджет маблағлари ўтказилади.
3.5. Овқатлантириш даволаш-профилактика муассасаларининг озиқ-овқат блоки орқали ташкил
этилган тақдирда, овқатланиш учун ҳақ нақд пул билан тўланганда — у бевосита даволашпрофилактика муассасаси кассасига ва ҳақ пул ўтказиш йўли билан тўланганда — тақдим этилган
счѐтлар бўйича алоҳида депозит счѐтига тўланади. Овқатланиш ҳақини тўлаган шахсларга ҳар бир
тўловдан сўнг дарҳол амалда тўланган тўлов миқдорини тасдиқловчи ҳужжатлар берилади. Даволашпрофилактика муассасаси томонидан пул маблағларини қабул қилиб олиш ва топшириш Ўзбекистон
Республикаси Марказий банки томонидан тасдиқланган Халқ хўжалигида касса операцияларини
юритиш тартибига мувофиқ амалга оширилади. Ушбу тартибга риоя этилишини назорат қилиш
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигига юкланади.
3.6. Овқатлантириш даволаш-профилактика муассасаси томонидан ташкил этиладиган барча
беморларга ҳар куни уларнинг овқатланиши ҳуқуқини тасдиқловчи талонлар берилади. Талонлар
овқатнинг ҳар бир тури (тушлик, иккинчи тушлик, кечки овқат) учун берилади, уларда тиббий
муассасанинг муҳри бўлади ҳамда улар даволаш-профилактика муассасаси ѐки таомлар тайѐрлаш
учун жалб қилинган ихтисослаштирилган корхона учун молиявий ҳисобот ҳужжати ҳисобланади.
4. МАБЛАҒ ВА ОЗИҚ-ОВҚАТ МАҲСУЛОТЛАРИ БИЛАН ТАЪМИНЛАШ ТАРТИБИ
4.1. Пулли асосда овқатлантиришни ташкил этиш учун барча даволаш-профилактика
муассасаларига бюджетдан белгиланган нормативларга мувофиқ бир йилга ҳисобланган айланма
маблағлар ажратилади.
4.2. Имтиѐзларга эга бўлган контингентларни овқатлантиришни маблағ билан таъминлаш учун
бюджет маблағлари илгари белгиланган тартибда ажратилади.
4.3. Даволаш-профилактика муассасаларини озиқ-овқат маҳсулотлари билан таъминлаш давлат
томонидан таъминланадиган муассасалар учун назарда тутилган тартибда амалга оширилади.
104

105.

Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил
2 декабрдаги 532-сон қарорига
4-ИЛОВА
Амбулаторияда даволашда дори-дармонлар бепул бериладиган касалликлар ва шахслар
РЎЙХАТИ
1. Онкологик касалликлар.
2. Сил касаллиги.
3. Мохов касаллиги.
4. Эндокринологик касалликлар.
5. Руҳий касалликлар.
6. ОИВ касаллигини юқтирганлар (ОИТС).
(6-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 5 сентябрдаги 344сонли қарори таҳририда)
7. Юрак клапанларини протезлаш ва органларни алмаштириш бўйича операциялардан кейин.
8. Ўзгалар ѐрдамига муҳтож ѐлғиз нафақахўрлар.
9. 1941—1945 йиллардаги уруш даврида меҳнат фронти қатнашчилари.
10. 1941—1945 йиллардаги уруш қатнашчилари ва ногиронлари ҳамда уларга тенглаштирилган
шахслар.
11. Чернобиль АЭСидаги ҳалокат оқибатларини тугатишда қатнашган ногирон шахслар.
12. Байналмилалчи жангчилар.
13. Ядро полигонларида ва бошқа радиация-ядро объектларида ҳарбий хизматни ўтаган пенсия
ѐшидаги шахслар.
(4-илова Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 31 майдаги 188сонли қарорига асосан 13-банд билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2002 й., 10-сон, 83-модда)
105

106.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ
ҚАРОРИ
Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидаларини ҳамда Ўзбекистон Республикасида
умумий овқатланиш маҳсулотларини (хизматларини) ишлаб чиқариш ва сотиш қоидаларини
тасдиқлаш тўғрисида
(КЎЧИРМА)
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2003 й., 3-сон, 27-модда; 9-10-сон, 74модда; 24-сон, 242-модда; 2004 й., 24-сон, 276-модда; 2005 й., 32-33-сон, 251-модда; 40-сон, 307модда; 2006 й., 20-21-сон, 181-модда; 37-38-сон, 378-модда; 46-47-сон, 458-модда; 2007 й., 17-18-сон,
182-модда; 2009 й., 22-сон, 258-модда, 44-сон, 466-модда, 52-сон, 560-модда, 569-модда; 2010 й., 23сон, 186, 187-модда; 2011 й., 45-46-сон, 470-модда; 2012 й., 5-сон, 48-модда, 11-сон, 116-модда)
«Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси
Қонунининг 9-моддасига мувофиқ Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Қуйидагилар:
Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидалари 1-иловага мувофиқ;
Ўзбекистон Республикасида умумий овқатланиш маҳсулотларини (хизматларини) ишлаб чиқариш
ва сотиш қоидалари 2-иловагамувофиқ тасдиқлансин.
2. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари
кўрсатиб ўтилган қоидаларни барча савдо ва умумий овқатланиш корхоналарига етказсинлар,
шунингдек аҳолини белгиланган тартибда хабардор қилсинлар.
3. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 3-иловага мувофиқ қарорлари ўз кучини
йўқотган деб ҳисоблансин.
4. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг
ўринбосари М.З. Усмонов зиммасига юклансин.
Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири Ў. СУЛТОНОВ
Тошкент ш.,
2003 йил 13 февраль,
75-сон
Ўзбекистон Республикасида
чакана савдо қоидаларига
1-ИЛОВА
Зарур сифатдаги, қайтариб олинмайдиган ѐки шунга ўхшаш товарга алмаштирилмайдиган
ноозиқ-овқат товарлари
РЎЙХАТИ
1. Уй шароитларида касалликларни профилактика қилиш ва даволаш учун товарлар (металл,
резина, тўқимачилик ва бошқа материаллардан тайѐрланган санитария ва гигиена буюмлари, тиббий
жиҳозлар, приборлар ва аппаратлар, оғиз бўшлиғи гигиенаси воситалари, кўзойнак линзалари,
болаларни парвариш қилиш буюмлари, дори-дармонлар.
2. Шахсий гигиена буюмлари (тиш чўткалари, тароқлар, соч тўғноғичлар, соч бигудилари, улама
сочлар, шиньонлар ва бошқа шу каби товарлар.
3. Атторлик-пардоз товарлари.
4. Тўқимачилик товарлари (ип-газлама, зиғир толали, ипак, жун ва синтетик газламалар, газлама
тусидаги нотўқима материаллардан тайѐрланган товарлар — ленталар, жияклар, тўрлар ва
бошқалар); кабель маҳсулотлари (симлар, шнурлар, кабеллар); қурилиш ва пардозлаш материаллари
(линолеум, плѐнка, гилам қопламалар ва бошқалар) ҳамда метрлаб сотиладиган бошқа товарлар.
106

107.

5. Тикувчилик ва трикотаж буюмлари (тикувчилик буюмлари ва трикотаж ички кийимлар, пайпоқ
ва қўлқоп буюмлари).
6. Полимер материаллардан тайѐрланган, озиқ-овқат материаллари билан боғлиқ бўлган, шу
жумладан бир марта фойдаланиладиган буюм ва материаллар (ошхона ва кухня идиш-товоқлари ва
анжомлари, озиқ-овқат маҳсулотларини сақлаш ва ташиш учун идишлар ва ўров материаллари).
7. Маиший кимѐ товарлари, пестицидлар ва агрохимикатлар.
8. Мебель (мебель гарнитурлари ва тўпламлари).
9. Қимматбаҳо тошлардан фойдаланган ҳолда қимматбаҳо металлардан тайѐрланган, ярим
қимматбаҳо ва синтетик тошлардан фойдаланган ҳолда қимматбаҳо металлардан тайѐрланган
буюмлар, силлиқланган қимматбаҳо тошлар.
10. Автомобиллар ва мотовелотоварлар, уларга тиркамалар ва номерли агрегатлар; қишлоқ
хўжалиги ишлари учун кичик механизация кўчма воситалари; сайр қилиш қайиқлари ва бошқа
маиший сузиш воситалари.
11. Кафолат муддатлари белгиланган техник жиҳатдан мураккаб маиший товарлар (металл
қирқувчи ва ѐғочга ишлов берувчи маиший дастгоҳлар; маиший электр машиналари ва приборлари;
маиший радиоэлектрон аппарат; маиший ҳисоблаш ва кўпайтириш техникаси; фото ва
киноаппаратлар; телефон аппаратлари ва факсимиль аппарати; электр мусиқа асбоблари; электрон
ўйинчоқлар).
12. Ҳайвонлар ва ўсимликлар.
107

108.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ
ҚАРОРИ
Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиботини соддалаштиришга доир қўшимча чоратадбирлар тўғрисида
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2004 й., 27-сон, 315-модда; 2005 й., 3233-сон, 251-модда; 2006 й., 37-38-сон, 378-модда; 2007 й., 21-сон, 214-модда, 24-сон, 250-модда; 2008
й., 19-сон, 161-модда, 33-сон, 315-модда; 2008 й., 52-сон, 521-модда; 2009 й., 24-сон, 272-модда, 34сон, 371-модда, 34-сон, 375-модда; 2010 й., 17-сон, 130-модда, 47-сон, 426-модда; 2011 й., 18-сон,
178-модда)
Тадбиркорлик фаолияти субъектлари учун қулай шарт-шароитлар шакллантиришни давом
эттириш, маҳсулотларни сертификатлаштириш жараѐнини соддалаштириш ва бу борадаги
бюрократик тўсиқларни бартараф этиш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Қуйидагилар:
Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиби тўғрисидаги низом 1-иловага мувофиқ;
(1-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 28
апрелдаги 122-сонли қароригаасосан ўз кучини йўқотган — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 18-сон, 178-модда)
2. 2004 йил 1 октябрдан бошлаб декларациялаш йўли билан маҳсулотларнинг белгиланган
талабларга мувофиқлигини тасдиқлаш тизими жорий этилсин.
«Ўзстандарт» агентлиги икки ой муддатда Маҳсулотнинг хавфсизлик талабларига мувофиқлигини
декларациялаш тартиби тўғрисидаги низомнинг белгиланган тартибда ишлаб чиқилишини ва
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида рўйхатдан ўтказилишини таъминласин.
3. «Ўзстандарт» агентлиги, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Қишлоқ ва сув
хўжалиги вазирлиги, Давлат табиатни муҳофаза қилиш қўмитаси манфаатдор вазирликлар ва
идоралар билан биргаликда бир ой муддатда мазкур қарорга мувофиқ:
четдан келтирилаѐтган маҳсулотлардан аккредитация қилинган органлар ва лабораториялар
томонидан синов ўтказиш учун намуна олишнинг чекланган нормаларини белгиласинлар;
аккредитация қилинган органлар ва лабораториялар ўртасида синовларнинг такрорланишига йўл
қўймаслик мақсадида синовлар турларини белгиласинлар;
ўзларига қарашли аккредитация қилинган лабораторияларда маҳсулотларни синовдан ўтказиш
хизматларига тарифларни Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигида (унинг ҳудудий
бўлинмаларида) олдиндан декларация қилсинлар.
4. «Ўзстандарт» агентлиги ўзига қарашли ташкилотлар томонидан кўрсатиладиган хизматларга
тарифларни Ўзбекистон Республикаси Монополиядан чиқариш ва рақобатни ривожлантириш давлат
қўмитаси билан икки ҳафта муддатда келишиб олсин.
5. Белгилаб қўйилсинки, мувофиқлик сертификатлари мавжудлигини текшириш фақат мажбурий
тартибда сертификатланадиган маҳсулотларга нисбатан қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланган
ваколатли давлат органлари томонидан амалга оширилиши мумкин.
6. «Ўзстандарт» агентлиги уч ой муддатда:
«Ўзстандарт»
агентлигида
«Стандартлаштириш
тўғрисида»ги
Ўзбекистон
Республикасининг Қонунида белгиланган стандартлаштириш бўйича норматив ҳужжатлар
тоифаларини тайѐрлаш ва рўйхатдан ўтказиш тартиби тўғрисидаги низомнинг ҳамда Мажбурий
тартибда сертификатланадиган бир турдаги маҳсулотларнинг ҳар бир турини уларда
сертификатлаштиришнинг тегишли норматив ҳужжатларда белгиланган хавфсизлик кўрсаткичлари
кўрсатилган қоидаларининг Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида рўйхатдан ўтказилишини;
мажбурий тартибда сертификатланадиган маҳсулотларнинг номенклатура рўйхати, уларнинг
сифатини ва хавфсизлигини белгиловчи норматив ҳужжатларни кўрсатган ҳолда, нашр этилишини
ҳамда божхона, солиқ ва аккредитация қилинган органларга жўнатилишини таъминласин.
7. Ўзбекистон Товар ишлаб чиқарувчилар ва тадбиркорлар палатаси ҳузуридаги «EAN Uzbekistan»
масъулияти чекланган жамиятни «EAN Uzbekistan» уюшмасига айлантириш мақсадга мувофиқ деб
ҳисоблансин.
108

109.

Ўзбекистон Товар ишлаб чиқарувчилар ва тадбиркорлар палатаси икки ой муддатда ушбу
банднинг бажарилишини таъминласин.
8. «Ўзстандарт» агентлиги, Ўзбекистон Товар ишлаб чиқарувчилар ва тадбиркорлар палатаси,
Ўзбекистон Телерадиокомпанияси, Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги бошқа манфаатдор
вазирликлар ва идоралар, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент
шаҳар ҳокимликлари билан биргаликда сертификатлаштириш соҳасидаги барча норматив-ҳуқуқий
ҳужжатларни республикадаги барча тадбиркорларга, шу жумладан Интернет орқали етказиш бўйича
чора-тадбирлар комплексини ишлаб чиқсинлар ва амалга оширсинлар.
9. Қуйидагилар:
Вазирлар Маҳкамасининг «Сертификатлаштирилиши шарт бўлган маҳсулотлар рўйхатини,
сертификатлаштиришни ўтказиш, хавфсизлигини тасдиқлаш талаб этиладиган товарларни
Ўзбекистон Республикаси ҳудудига келтириш ва уларни унинг ташқарисига чиқариш тартибини
тасдиқлаш ҳақида» 1994 йил 12 августдаги 409-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 1994 й., 8сон, 38-модда) 1-бандининг иккинчи хатбоши ва ушбу қарорга 1-илова;
Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон Республикасига истеъмол товарлари олиб келишни
такомиллаштириш чора-тадбирларини амалга ошириш тўғрисида» 2002 йил 5 декабрдаги 427-сон
қарори (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2002 й., 12-сон, 75-модда) 2-бандинингучинчи хатбоши ва
ушбу қарорга 3-илова ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
10. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан
биргаликда бир ой муддатда қонун ҳужжатларига мазкур қарордан келиб чиқувчи ўзгартириш ва
қўшимчалар тўғрисида Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсин.
Вазирликлар ва идоралар маҳсулотлар ва хизматларни сертификатлаштириш масалаларини
тартибга солувчи идоравий ҳужжатларни бир ой муддатда хатловдан ўтказсинлар ва мазкур қарорга
мувофиқлаштирсинлар ҳамда белгиланган тартибда Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида
рўйхатдан ўтказсинлар.
11. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг
ўринбосари Ў.Т. Султонов зиммасига юклансин.
Вазирлар Маҳкамасининг Раиси И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
2004 йил 6 июль,
318-сон
109

110.

Вазирлар Маҳкамасининг
2004 йил 6 июлдаги 318-сон қарорига
1-ИЛОВА
Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиби тўғрисида
НИЗОМ
I. Умумий қоидалар
1. Мазкур Низом ишлаб чиқариладиган ва четдан келтириладиган маҳсулотларни
сертификатлаштириш (кейинги ўринларда матнда сертификатлаштириш деб аталади) тартибини
белгилайди.
Бир турдаги маҳсулотларнинг ҳар бир тури бўйича сертификатлаштириш тартиби Ўзбекистон
Республикаси Адлия вазирлигида рўйхатдан ўтказиладиган сертификатлаштиришнинг тегишли
қоидалари билан белгиланади.
Сертификатлаштириш давомида илгари текширилган хавфсизлик бўйича тавсифга таъсир
этмайдиган маҳсулотнинг дизайни ѐки ташқи тавсифлари ўзгариши замонавийлаштирилган
маҳсулотга қўшимча сертификатлаштириш ўтказилишига олиб келмайди. Маҳсулот хавфсизлиги
бўйича мажбурий тавсифлар стандартлаштириш бўйича тегишли норматив ҳужжатларда
белгиланади.
2. Мазкур Низомнинг амал қилиши мажбурий ва ихтиѐрий сертификатлаштиришга татбиқ
этилади.
Мажбурий тартибда сертификатлаштириладиган, шунингдек уларнинг мувофиқлиги мувофиқлик
декларацияси билан тасдиқланиши мумкин бўлган маҳсулотлар рўйхати Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
3. Сертификатлаштиришни амалга ошириш иловага мувофиқ схема бўйича, қоидага кўра, икки
босқичда ўтказилади.
Биринчи босқич бир вақтнинг ўзида, заруриятга кўра, ветеринария ва фитосанитария хулосалари
тегишли равишда давлат ветеринария назорати ва ўсимликлар карантини бўйича давлат хизмати
органларида расмийлаштирилган ҳолда «Ўзстандарт» агентлиги томонидан аккредитация қилинган
давлат санитария назорати органларида гигиеник сертификат расмийлаштирилишини ўз ичига олади.
Бунда тадбиркорлик фаолияти субъекти:
гигиеник сертификатни расмийлаштириш учун ариза билан биргаликда белгиланган тартибда
аккредитация қилинган сертификатлаштириш органларига (кейинги ўринларда сертификатлаштириш
органлари деб аталади) мувофиқлик сертификатини расмийлаштириш юзасидан ариза беришга;
зарурат бўлганда тегишли хулосалар олиш учун ветеринария ва фитосанитария назорати
органларига мустақил равишда мурожаат қилишга ҳақлидир.
Иккинчи босқич — сертификатлаштириш органлари томонидан мувофиқлик сертификати
беришдир.
4. Сертификатлаштириш органлари тадбиркорлик субъектларининг ѐзма аризасига мувофиқ
давлат санитария назорати органларида, давлат ветеринария назорати ва ўсимликлар карантини
бўйича давлат хизмати органларида, шунингдек табиатни муҳофаза қилиш давлат органларида
сертификатлаштиришни ўтказиш ва барча зарур хулосаларни олиш юзасидан агентлик хизматлари
кўрсатишга ҳақлидир.
Бунда намуналар танлаб олиниши, шунингдек улар тўғри танланганлиги ва улар тегишли давлат
органларига тақдим этилиши учун сертификатлаш органлари жавоб берадилар.
Кўрсатиб ўтилган хизматларга ҳақ тўлаш Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигида
декларацияланган тарифлар бўйича амалга оширилади.
5. Мувофиқлик сертификатини расмийлаштириш ва беришнинг умумий муддати ишларнинг
мураккаблиги даражасига, кўп меҳнат талаб қилиши ва ўзига хослигига қараб, барча зарур
ҳужжатлар берилган вақтдан бошлаб 10 иш кунидан 1 ойгача доирада белгиланади.
II. Гигиеник сертификатни, ветеринария ва фитосанитария хулосаларини расмийлаштириш ва
бериш тартиби
3

111.

6. Гигиеник, ветеринария, фитосанитария ва экология сертификатлари (хулосалар)
сертификатлаштирилаѐтган маҳсулотларга норматив ҳужжатларда тегишли равишда гигиеник,
ветеринария, фитосанитария ѐки экологик нормалар ва талаблар мавжуд бўлган тақдирда
расмийлаштирилади.
7. Гигиеник сертификатни олиш учун ариза берувчи давлат санитария назоратининг ҳудудий
органига ариза билан мурожаат қилади.
Аризага ишлаб чиқариладиган маҳсулотга норматив ҳужжатнинг нусхаси илова қилинади
(Давлатлараро стандарт — ДС, Ўзбекистон Республикаси Давлат стандарти — O’zDSt, Техник
шартлар — TSh; ишлаб чиқариладиган озиқ-овқат маҳсулотлари учун — Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлиги билан келишилган технологик йўриқнома ва рецептура).
Четдан олиб келинадиган маҳсулотга гигиеник сертификат олиш учун:
(7-банднинг учинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 10
июндаги 158-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 24-сон, 272-модда)
Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудига келганлик тўғрисидаги белги қўйилган ҳолда
товарга илова қилинадиган ҳужжатларнинг (товар-транспорт юк хати, инвойс, счѐт-фактура)
нусхалари;
ишлаб чиқарувчининг келиб чиқиш мамлакати сертификати (товарнинг келиб чиқиши тўғрисида
ишончли ахборот мавжуд бўлмаган тақдирда) нусхалари тақдим этилади.
8. Илгари сертификатланмаган (синалмаган) махсус қўлланиладиган биологик актив моддалар ѐки
озиқ-овқат хом ашѐси ва озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқариш технологияларининг озиқ-овқат
қўшимчалари қўллаш билан боғлиқ ишлаб чиқаришни ташкил этишда ѐки маҳсулотларни четдан
келтиришда давлат санитария назоратининг ҳудудий органи тегишли рухсатнома олиш учун
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигига мурожаат қилади.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан рухсатнома бериш уч иш
кунидан ортиқ бўлмаган муддатда амалга оширилади. Лаборатория синовларини ўтказиш
харажатларини қоплаш учун Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан
белгиланадиган ва Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигида декларацияланган тарифлар
бўйича, бироқ бир турдаги маҳсулот бўйича энг кам ойлик иш ҳақининг беш бараваридан ортиқ
бўлмаган суммада тўлов ундирилади.
(8-банднинг иккинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 10
июндаги 158-сонли қароритаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 24-сон, 272-модда)
Ўз фаолиятини қишлоқ жойларда амалга ошираѐтган тадбиркорлик субъектлари томонидан ишлаб
чиқарилаѐтган маҳсулотларни синовдан ўтказишда тўлов бир турдаги маҳсулот бўйича энг кам ойлик
иш ҳақининг уч бараваридан ортиқ бўлмаган суммада ундирилади.
(8-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 10 июндаги 158сонли қарорига асосан хатбоши билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 24-сон, 272-модда)
9. Тақдим этилган ҳужжатлар ўрганиб чиқилгандан кейин давлат санитария назоратининг ҳудудий
органи томонидан белгиланган тартибда жойнинг ўзига бориб лаборатория синовлари ўтказиш ва
ишлаб чиқариш объектини сақлаш шарт-шароитларини текшириш учун маҳсулотларнинг
намуналари танлаб олинади. Маҳсулотларни гигиеник кўрсаткичларни аниқлаш учун синаш
Ўзбекистон Республикаси Миллий аккредитация тизимида аккредитация қилинган давлат санитария
назоратининг ҳудудий органлари лабораториялари томонидан амалга оширилади.
(9-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 10 июндаги 158сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 24-сон, 272-модда)
10. Агар маҳсулот келиб чиқишига кўра ҳайвонот ѐки ўсимлик дунѐсига тегишли бўлган тақдирда,
давлат санитария назоратининг ҳудудий органи ариза берувчидан ҳужжатлар олинган санадан
кейинги кундан кечикмай ветеринария ѐки фитосанитария хулосаси бериш бўйича ваколатли
органларга мурожаат қилади.
Ветеринария ѐки фитосанитария хулосаси давлат ветеринария назоратининг туман (шаҳар)
органлари ѐки ўсимликлар карантини бўйича давлат хизмати органлари томонидан берилади.
4

112.

Давлат ветеринария назорати органи 20 кунгача бўлган муддат билан белгиланган тартибда
ажратиб қўйиш-чеклаш тадбирлари (карантин) белгилаши мумкин. Бунда ветеринария хулосаси
бериш тартиботи карантин муддати тамом бўлгунга қадар тўхтатиб турилади.
Ветеринария ѐки фитосанитария хулосаси тайѐрлаш ва бериш муддати уч иш кунидан ошмаслиги
керак.
Ветеринария ѐки фитосанитария хулосаси берилганлиги учун Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ
ва сув хўжалиги вазирлиги томонидан белгиланадиган ва Ўзбекистон Республикаси Молия
вазирлигида декларацияланган тарифлар бўйича, бироқ энг кам ойлик иш ҳақининг бир бараваридан
ортиқ бўлмаган суммада тўлов ундирилади.
11. Ветеринария ва фитосанитария хулосалари олиниши ҳисобга олинган ҳолда гигиеник
сертификатни расмийлаштириш ва бериш муддати тегишли синов методлари учун норматив
ҳужжатларда назарда тутилган муддатларга қараб белгиланади.
12. Гигиеник сертификат бериш ишларини амалга ошириш харажатларини қоплаш учун давлат
санитария назоратининг ҳудудий органлари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги
вазирлиги томонидан белгиланадиган ва Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигида
декларацияланган тарифлар бўйича, бироқ бир турдаги маҳсулот бўйича энг кам ойлик иш ҳақининг
беш бараваридан ортиқ бўлмаган суммада тўлов ундирилади.
Ўз фаолиятини қишлоқ жойларда амалга ошираѐтган тадбиркорлик субъектларига гигиеник
сертификат беришда тўлов бир турдаги маҳсулот бўйича энг кам ойлик иш ҳақининг уч бараваридан
ортиқ бўлмаган суммада ундирилади.
(11 ва 12-бандлар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 10 июндаги 158сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 24-сон, 272-модда)
13. Ветеринария ва фитосанитария хулосалари бериш бўйича ваколатли органларнинг
хизматларига ариза берувчи томонидан ҳақ тўлаш давлат санитария назоратининг ҳудудий органлари
орқали ѐки қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда мустақил равишда амалга оширилади.
14. Ишлаб чиқариладиган маҳсулотга гигиеник сертификатнинг амал қилиш муддати — 3 йил.
Четдан олиб келинаѐтган маҳсулотга гигиеник сертификат маҳсулотнинг яроқлилик даврига,
яроқлилик муддатига эга бўлмаган маҳсулотга эса — муддати кўрсатилмасдан берилади.
(14-банднинг иккинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 10
июндаги 158-сонли қароритаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 24-сон, 272-модда)
15. Гигиеник сертификат ариза берувчига давлат санитария назоратининг ҳудудий органи
раҳбарининг имзоси билан берилади, у ушбу органнинг муҳри билан тасдиқланади, унга синовлар
протоколи нусхалари илова қилинади.
Агар гигиеник сертификатлаштириш билан бир вақтда маҳсулотнинг фитосанитария ѐки
ветеринария нормалари ва қоидаларига мувофиқлиги синовдан ўтказилган тақдирда, ариза берувчига
тегишли хулосалар ҳам берилади.
16. Лаборатория синовларининг салбий натижалари ҳамда ҳужжатлар тўлиқ туркумда тақдим
этилмаслиги гигиеник сертификат бериш рад этилиши учун асос ҳисобланади, бу ҳақда давлат
санитария назоратининг ҳудудий органи қонунчиликнинг аниқ нормаларини кўрсатган ҳолда ариза
берувчига ѐзма шаклда маълум қилади.
Аккредитация қилинган лабораториялар томонидан бир-бирини такрорловчи синовлар
ўтказилишига йўл қўйилмайди.
Ариза берувчи гигиеник сертификат ѐхуд фитосанитария ва ветеринария хулосалари беришнинг
рад этилиши юзасидан белгиланган тартибда шикоят қилиши мумкин.
III. Мувофиқлик сертификатини расмийлаштириш ва бериш тартиби
17. Мувофиқлик сертификатини расмийлаштириш сертификатлаш органлари томонидан амалга
оширилади.
Сертификатлаштириш органини танлаш аризачи томонидан мустақил амалга оширилади.
18. Ариза берувчи исталган вақтда, сертификатлаштириш органлари эса биринчи талабга кўра
қуйидаги ҳужжатларни тақдим этиши шарт:
а) мувофиқлик сертификати мажбурий тартибда бўлиши керак бўлган маҳсулот турларининг
рўйхати ѐки рўйхатдан кўчирма;
5

113.

б) аккредитация қилиш соҳасига тааллуқли бўлган бир турдаги маҳсулотни сертификатлаш
қоидалари;
в) сертификатлаштириш бўйича хизматлар нархлари (тарифлари) прейскуранти;
г) давлат ваколатли органида аккредитация қилинганликни тасдиқловчи ҳужжат.
Сертификатлаштириш органи кўрсатиб ўтилган ҳужжатлар нусхаларини тақдим этганлик учун
нусхаларни тайѐрлаш харажатларидан ортиқ бўлмаган миқдорда тўлов ундиришга ҳақлидир.
19. Ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотга мувофиқлик сертификатини расмийлаштириш учун ариза
берувчи сертификатлаштириш органига ариза билан мурожаат қилади. Аризага қуйидаги ҳужжатлар
илова қилинади:
ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотга норматив ҳужжат нусхаси;
маҳсулотни маркировка қилиш намунаси (маҳсулот тўғрисида ахборот);
гигиеник сертификат нусхаси. Ариза берувчи томонидан айни бир вақтда гигиеник сертификат ва
мувофиқлик сертификати олишга ариза берилган тақдирда гигиеник сертификат нусхаси, у мазкур
Низомнинг 3-бандига мувофиқ, белгиланган тартибда расмийлаштирилгандан кейин тақдим этилади.
Четдан олиб келинаѐтган маҳсулотни сертификатлаштириш учун қуйидагилар тақдим этилади:
ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотга норматив ҳужжат нусхаси (у мавжуд бўлганда);
гигиена сертификатининг нусхаси
(19-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2007 йил 18 майдаги 104сонли қарори асосида еттинчи хатбоши билан тўлдирилди — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 21-сон, 214-модда)
маҳсулотни маркировка қилиш намунаси (маҳсулот тўғрисида ахборот);
Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудига етиб келганлиги тўғрисида белги қўйилган
товарнинг илова ҳужжати (товар-транспорт юк хати, инвойс, счѐт-фактура) нусхаси.
20. Сертификатлаштириш мақсадида сертификатлаштириш органларига стандартлаш бўйича
расмий, «Ўзстандарт» агентлиги томонидан тасдиқланган норматив ҳужжатлар нусхалари тақдим
этилади, бошқа ҳолларда, шу жумладан ўз эҳтиѐжлари учун, тасдиқланмаган нусхалардан
фойдаланилиши мумкин.
21. Аризада назарда тутилган тақдирда, сертификатлаштириш органи сертификатлаштириш
ишларини гигиеник сертификат (ветеринария ва фитосанитария хулосалари) нусхаларини олиш
муддатини кечиктирган ҳолда бошлаши мумкин.
Бу ҳолда сертификатлаштириш органи мувофиқлик сертификатини фақат ариза берувчи
томонидан ижобий натижаларга эга бўлган ҳужжатларнинг барча зарур нусхалари тақдим этилгандан
кейин беришга ҳақлидир.
22. Сертификатлаштириш органи ариза берилган кундан бошлаб икки кун муддатда жойига бориб
сертификация синовларини ўтказиш учун маҳсулот намуналарини танлаб олади ва идентификация
қилади.
Намуналар сони, танлаб олиш тартиби, идентификация қилиш ва сақлаш қоидалари маҳсулотга
норматив ҳужжатларда белгиланади.
23. Ариза берувчи ўз маҳсулотининг танлаб олинишида ва синовларида қатнашиш ҳуқуқига эга.
Бунда лабораторияда махфийликни таъминлаш чора-тадбирлари кўрилиши керак.
Намуналарнинг сақланиши, сифати ва синовларининг ишончлилиги учун «Ўзстандарт» агентлиги
томонидан аккредитация қилинган лаборатория (марказ) жавоб беради. Синовлар протоколларини
масъул мутахассислар имзолайди ва лаборатория раҳбари тасдиқлайди.
24. Ариза берувчи сертификатлаштириш органига аккредитация қилинган лабораториялардаги
маҳсулот синовлари бўйича қўшимча ҳужжатларни тақдим этиши мумкин. Агар маҳсулотни алоҳида
параметрлари бўйича синовлар турли синов лабораторияларида ўтказилган бўлса, у ҳолда
синовларнинг ижобий натижалари билан бирга барча зарур протоколларнинг мавжудлиги
маҳсулотнинг белгиланган талабларга мувофиқлигининг ижобий баҳоси ҳисобланади.
Республикада четдан келтириладиган, мажбурий тартибда сертификатланиши керак бўлган
маҳсулотга норматив ҳужжат мавжуд бўлмаганда, сифат ва хавфсизлик бўйича сертификация
синовлари маҳсулотнинг ана шундай турлари талабларига мувофиқлиги юзасидан амалга
оширилади.
6

114.

Аризачи томонидан четдан олиб келинаѐтган маҳсулотга зарур норматив ҳужжат ѐки техник
таснифномалар тақдим этилмаган тақдирда, мазкур маҳсулотни сертификатлаш маҳсулотнинг ана
шундай турларига ҳужжатлар бўйича ѐки гигиеник сертификат асосида, уни идентификация қилган
ҳолда амалга оширилади (озиқ-овқат маҳсулотига ва озиқ-овқатга қўшиладиган маҳсулот учун).
25. Лаборатория синовларининг салбий натижалари, шунингдек ҳужжатларнинг тўлиқ бўлмаган
комплектини тақдим этиш мувофиқлик сертификати беришни рад этиш учун асос ҳисобланади, бу
тўғрида сертификатлаштириш органи ариза берувчига аниқ қонунчилик нормаларини кўрсатган
ҳолда ѐзма равишда хабар қилади.
Хулоса беришни рад этганлик юзасидан ариза берувчи белгиланган тартибда шикоят қилиши
мумкин.
26. Сертификатлаштириш органи тақдим этилган ҳужжатлар ва синовларнинг ижобий натижалари
асосида икки иш куни мобайнида мувофиқлик сертификатини расмийлаштиради.
Четдан олиб келинаѐтган маҳсулотларга мувофиқлик сертификати уларнинг яроқлилик муддатига
(маҳсулот яроқлилигининг кафолатли муддатига), яроқлилик муддатига (маҳсулот яроқлилигининг
кафолатли муддатига) эга бўлмаган маҳсулотларга эса амал қилиш муддати кўрсатилмасдан, кўплаб
ишлаб чиқариладиган маҳсулотлар учун — 3 йилга берилади. Кўплаб ишлаб чиқариладиган
маҳсулотлар учун берилган мувофиқлик сертификатининг амал қилиш даврида ишлаб чиқарилган
маҳсулотлар сертификатланган деб ҳисобланади.
(26-банднинг иккинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2007 йил 18
майдаги 104-сонли қароритаҳририда — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 21-сон, 214-модда)
27. Кўплаб ишлаб чиқариладиган маҳсулотга мувофиқлик сертификати бериш учун
сертификатлаштириш органи ариза берувчида маҳсулотни кўплаб ишлаб чиқариш учун шартшароитлар мавжудлигини аниқлаш мақсадида маҳсулот ишлаб чиқариладиган объектларни
белгиланган тартибда текширади. Текшириш натижалари бўйича далолатнома расмийлаштирилади,
ундан мувофиқлик сертификати бериш тўғрисида қарор қабул қилишда фойдаланилади.
Ўтказилган текширишлар натижалари тўғрисидаги маълумотлар мувофиқлик сертификатида
келтирилади.
Текширишни ўтказиш муддати, ишлаб чиқаришнинг шакли ва тоифаларига кўра, синовлар учун
намуналар танлаб олинган вақтдан бошлаб 10 иш кунидан ошмаслиги керак. Текшириш
ўтказилганлиги учун тўлов амалда сарфланган вақт бўйича ва белгиланган тартибда тасдиқланган
харажатлар калькуляциясига биноан ундирилади.
Мувофиқлик сертификатини расмийлаштириш ва бериш муддати сертификатлаштириш органи
томонидан синовлар натижалари олинган вақтдан бошлаб 5 иш кунидан ошмаслиги керак.
28. Кўплаб ишлаб чиқариладиган маҳсулот учун мувофиқлик сертификати берган
сертификатлаштириш органи ҳар йили камида бир марта, маҳсулотнинг сертификатлаштиришда
белгиланган талабларга мувофиқлигини тасдиқлаш мақсадида, сертификатлаштирилган маҳсулотни
инспекция назорати текширувини ўтказади.
Инспекция назорати натижалари бўйича мувофиқлик сертификатининг амал қилиши
тасдиқланиши ѐки тўхтатиб турилиши ѐхуд белгиланган тартибда бекор қилиниши мумкин.
29. Лаборатория синовларини ўтказганлик, сертификатни расмийлаштирганлик ва берганлик учун
тўлов тартиби, лицензия ажратмалари миқдорлари Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги билан
келишилган ҳолда «Ўзстандарт» агентлигининг йўл-йўриқ ҳужжатларида белгиланади.
IV. Чет эл мувофиқлик сертификатларини эътироф этиш
30. Сертификатлаштириш органи эътироф этиш тўғрисида битим тузилган МДҲ мамлакатларидан
ва узоқ хорижий мамлакатлардан олиб келинадиган маҳсулотга сертификатларни эътироф этиш
ҳуқуқига эга.
Эътироф этиш тартиботи сертификатлаштириш органининг бир турдаги маҳсулотни
сертификатлаштириш тартибида, «Ўзстандарт» агентлигининг норматив ҳужжатларига мувофиқ
белгиланган бўлиши керак.
Халқаро тизимлар ва битимлар доирасида амалга ошириладиган сертификатларни эътироф этиш
ушбу тизимлар ва битимларда белгиланган, Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларига зид
бўлмаган қоидаларга мувофиқ ўтказилади.
7

115.

31. Сертификат талабларга мувофиқ бўлган, Ўзбекистон Республикасида белгиланган ана шундай
талаблардан қолишмайдиган маҳсулот учун эътироф этилади.
Норматив ҳужжатларда сертификатлаштириш учун шарт бўлган ѐки контрактда белгиланган
қўшимча талаблар мавжуд бўлган тақдирда маҳсулот ушбу талабларга мувофиқлик юзасидан синаб
кўрилиши керак.
32. Олинган ҳужжатлар ва материалларни таҳлил қилиш, шунингдек маҳсулотни
идентификациялаш асосида сертификатлаштириш органи чет эл мувофиқлик сертификатини эътироф
этиш (этмаслик) тўғрисида қарор қабул қилади.
Экспорт қилувчи мамлакатнинг Миллий сертификатлаштириш тизимига берилган мувофиқлик
сертификатини эътироф этиш уни импорт қилувчи мамлакатнинг мувофиқлик сертификатига қайта
расмийлаштириш ва Ягона давлат реестрига киритиш йўли билан амалга оширилади.
V. Маҳсулотни штрихли кодлаштириш
33. Ариза берувчи ўз хоҳишига кўра таснифлаш Европа товар рақамланиши уюшмаси (GS1)
томонидан кодлаштириш борасида корхонанинг рўйхатдан ўтказиш рақамини ҳамда ишлаб
чиқариладиган товарнинг бир кун мобайнида бериладиган рақамли кодини олиш учун «GS1
Uzbekistan»га мурожаат қилади.
(33-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 14 сентябрдаги 194сонли қарори таҳририда—Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 37-38сон, 378-модда)
«Ўзстандарт» агентлиги томонидан, белгиланган тартибга мувофиқ штрихли коднинг оригиналмакети тайѐрланади ва берилади.
34. Код бериш бўйича хизматлар қиймати, шунингдек аъзолик бадаллари миқдори «GS1
Uzbekistan» қатнашчилари томонидан белгиланади. Штрихли коднинг оригинал-макетларини
тайѐрлаш ва бериш қиймати Ўзбекистон Республикаси Монополиядан чиқариш ва рақобатни
ривожлантириш давлат қўмитаси билан келишилган, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигида
декларация қилинган тарифлар бўйича белгиланади.
(34-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 28 апрелдаги ПФ-4215сон Фармони таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 17-сон, 130-модда)
VI. Якуний қоидалар
35. Ушбу Низомнинг бузилишида айбдор бўлган шахслар қонун ҳужжатларига мувофиқ жавоб
беришади.
8

116.

Маҳсулотларни
сертификатлаштириш
тартиби
ИЛОВА
Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиботи схемаси
тўғрисидаги низомга
(Илова Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 14 сентябрдаги 194сонли қарори таҳририда — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 37-38сон, 378-модда)
Изоҳлар:
1. Ариза берувчи зарур ҳолларда гигиеник хулоса олиш учун ҳудудий санитария назорати
органига зарур ҳужжатларни илова қилган ҳолда ариза беради.
Ҳудудий давлат санитария назорати органи белгиланган тартибда жойига борган ҳолда
лаборатория синовлари ўтказиш учун маҳсулотлардан намуна олади ва объектни текширади.
1а. Чорва маҳсулотлари учун ҳудудий санитария назорати органи ариза берувчидан ҳужжатлар
олинган кундан кейинги кундан кечикмасдан туман (шаҳар) ветеринария хизмати органига
буюртманома жўнатади.
1б. Ветеринария хизмати органи уч кун муддатда ҳудудий санитария назорати органига
ветеринария хулосасини ѐки хулоса беришни рад этишга сабаб бўлган аниқ қонун ҳужжатлари
нормаларини кўрсатган ҳолда ѐзма жавоб юборади.
Ветеринария хизмати органи 20 кунгача изоляциялаш-чеклаш (карантин) чораларини белгилаш
ҳуқуқига эга. Бунда ветеринария хулосасини бериш тартиботи карантин муддати тугагунга қадар
тўхтатиб турилади.
1в. Ўсимлик маҳсулотлари учун ҳудудий санитария органи ариза берувчидан ҳужжатлар олинган
кундан кейинги кундан кечикмасдан туман (шаҳар) ўсимликлар карантини давлат хизмати органига
буюртманома жўнатади.
9

117.

1г. Ўсимликлар карантини давлат хизмати органи икки кун муддатда фитосанитария хулосаси ѐки
салбий хулоса беради.
2. Лаборатория синовлари, шунингдек ветеринария ҳамда фитосанитария хулосаларидан ижобий
натижа олинганда, ҳудудий санитария назорати органи ариза берувчига гигиеник хулоса беради.
3,4. Ариза берувчи ўз хоҳишига кўра, ташкилот ва ишлаб чиқарадиган маҳсулоти штрихли кодда
фойдаланиладиган товар кодини олиш учун «GS1 Uzbekistan»га мурожаат қилиши мумкин.
(3,4 банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 14 сентябрдаги 194сонли қарори таҳририда— Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 37-38сон, 378-модда)
5. Ариза берувчи мувофиқлик сертификати олиш учун сертификатлаш бўйича аккредитация
қилинган органга зарур ҳужжатларни илова қилган ҳолда ариза тақдим этади. (Ариза гигиеник
хулоса олиш учун бериладиган ариза билан бир вақтда берилиши мумкин).
6. Сертификатлаш бўйича аккредитация қилинган орган 15 иш кунидан ортиқ бўлмаган муддатда
мувофиқлик сертификати ѐки аниқ қонун ҳужжатлари нормаларини кўрсатган ҳолда ѐзма рад
жавобини беради.
10

118.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ
ҚАРОРИ
Ўзбекистон Республикасига истеъмол товарлари олиб келишни такомиллаштириш чоратадбирларини амалга ошириш тўғрисида
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2002 й., 23-сон, 188-модда; 2003 й., 20сон, 187-модда; 2004 й., 27-сон, 315-модда; 2005 й., 32-33-сон, 251-модда; 2008 й., 19-сон, 161-модда;
2010 й., 17-сон, 130-модда)
«Истеъмолчиларнинг
ҳуқуқларини
ҳимоя
қилиш
тўғрисида»ги
Ўзбекистон
Республикаси Қонунига мувофиқ ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг
«Лицензиялашни бекор қилиш ҳамда истеъмол товарларини олиб келиш ва Ўзбекистон
Республикасининг ички бозорида сотишни такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2002 йил
20 августдаги 295-сон қароринибажариш юзасидан, шунингдек истеъмолчиларни истеъмол
товарлари тўғрисидаги ишончли ахборот билан давлат тилида таъминлаш мақсадида Вазирлар
Маҳкамаси қарор қилади:
1. Белгилансинки:
2003 йил 1 январдан бошлаб Ўзбекистон Республикаси ҳудудига эркин муомалага чиқариладиган
импорт қилинадиган истеъмол товарларининг 1-иловага мувофиқ айрим турларини мажбурий
маркалаш жорий этилади;
мажбурий маркаланиши керак бўлган ва 2002 йил охиригача Ўзбекистон Республикаси ҳудудида
эркин муомалага чиқарилган истеъмол товарлари чакана савдо шохобчаларида 2003 йил 1 апрелгача
давлат тилида маркаланмасдан сотилиши мумкин.
2. Қуйидагилар:
Импорт қилинадиган истеъмол товарларини маркалаш тартиби тўғрисидаги низом 2иловага мувофиқ;
(2-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 6
июлдаги 318-сон қарори билан ўз кучини йўқотган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари
тўплами, 2004 й., 24-сон, 315-модда)
3. «Ўзстандарт» агентлиги, Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси, Давлат солиқ
қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Монополиядан чиқариш ва рақобатни ривожлантириш давлат
қўмитаси, Соғлиқни сақлаш вазирлиги мазкур қарордан келиб чиқувчи талабларга риоя этилиши
устидан қатъий назоратни таъминласинлар.
(3-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 28 апрелдаги ПФ-4215сонли Фармони таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 17-сон, 130-модда)
4. Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси, Давлат солиқ қўмитаси, «Ўзстандарт»
агентлиги Адлия вазирлиги ҳамда манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда ўн кун
муддатда ўз норматив ҳужжатларини мазкур қарорга мувофиқлаштирсинлар.
5. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Лицензиялашни бекор қилиш ҳамда
истеъмол товарларини олиб келиш ва Ўзбекистон Республикасининг ички бозорида сотишни
такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2002 йил 20 августдаги 295-сонқарорига (Ўзбекистон
Республикаси ҚТ, 2002 й., 8-сон, 47-модда) 4-иловага мувофиқ ўзгартиришлар киритилсин.
6. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири
Ў.Т. Султонов зиммасига юклансин.
Вазирлар Маҳкамасининг Раиси И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
2002 йил 5 декабрь,
427-сон
11

119.

Т
Вазирлар Маҳкамасининг
2002 йил 5 декабрдаги 427-сон қарорига
1-ИЛОВА
Импорт қилинадиган, давлат тилида маркировка қилиниши шарт бўлган истеъмол товарлари
РЎЙХАТИ
Маҳсулотлар номи
ТИФ ТН коди
1
2
р
3
1
Истеъмол упаковкага эга бўлган 0401-0410, 0901-0910, 1101-1109, 1201-1212, 1501-1517, 160100-1605, 1701, 1702, 1704, 1806,
.
озиқ-овқат маҳсулотларининг барча 1901-1905, 2001-2009, 2101-2106, 2201-2209, 2402-2403, 250100100, 25010091
турлари
2
Дори-дармонлар ва дори-дармон 2936, 3003-3006
.
воситалари
3
Упаковкалардаги минерал ѐки 3105
.
кимѐвий ўғитлар
4
Бўяш моддалари, бўѐқ ва локлар
3204, 3206, 3207, 3208-3214
.
5
Атир ва пардоз суви, косметика 3303-3307
.
воситалари, соч ва гигиена учун
воситалар
6
Маиший кимѐ маҳсулотлари
3401, 3402, 3506
.
7
Пиротехника буюмлари
3604
.
8
Фото ва кино товарлари
3701-3707
.
9
Инсектицидлар, дезинфекциялаш 3808, 3819, 3820
.
воситалари, тормоз суюқликлари,
антифризлар
1
Маиший электр приборлари, теле, 8415 (841581100, 841581901, 841582100, 841583100, 841590100 дан ташқари) 841810
0
видео, аудиоаппаратуралар, кўчма (841810100 дан ташқари), 841821-841829000, 841840 (841840100 дан ташқари), 842211000,
153

120.

телефонлар
1
Ўйинчоқлар
842310100, 8450 (845090000 дан ташқари), 845210. 846721-846722, 8471 (фуқаро авиациясидан
ташқари), 8471499900, 8509, 8510, 8516, 8517-8521, 8525 20910-852540, 8527, 8528
9503, 9504
1.
154

121.

Вазирлар Маҳкамасининг
2002 йил 5 декабрдаги 427-сон қарорига
2-ИЛОВА
Импорт қилинадиган истеъмол товарларини маркалаш тартиби тўғрисида
НИЗОМ
I. Умумий қоидалар
1. Ушбу Низом Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланган
Рўйхат бўйича Ўзбекистон Республикаси ҳудудида сотиладиган товарлар тўғрисидаги
маълумотларни акс эттирувчи истеъмол товарларини маркалашга қўйиладиган талабларни
белгилайди.
2. Ушбу Низом аҳолига сотиш учун мўлжалланмаган ва четдан келтириладиган қуйидаги:
юридик ва жисмоний шахслар, шу жумладан хорижий юридик ва жисмоний шахслар
томонидан ўз эҳтиѐжлари учун келтириладиган ҳамда ишлаб чиқариш ѐки бошқа тижорат
фаолияти учун мўлжалланмаган истеъмол товарларини;
хорижий давлатларнинг Ўзбекистон Республикасидаги дипломатик ва консуллик
ваколатхоналари, халқаро ва ҳукуматлараро ташкилотлар, ушбу ташкилотлар ҳузуридаги
хорижий давлатларнинг ваколатхоналари ҳамда бошқа халқаро ташкилотларнинг расмий (хизмат
юзасидан) фойдаланиши, шунингдек уларнинг ходимлари учун мўлжалланган истеъмол
товарларини;
кўргазмалар намуналари, синовлар, тадқиқотлар ва маркетинг учун намуналар сифатидаги
истеъмол товарларини маркалашга татбиқ этилмайди.
3. Транспорт идишида қадоқланган, кейинчалик истеъмол идишига қайта қадоқланган
товарларни келтиришда транспорт идишида уларнинг тайѐрланган ва қадоқланган муддати
кўрсатилади. Товарни истеъмол идишига қайта қадоқлашда маркалаш товарнинг норматив
ҳужжатида кўрсатилган ҳажмига мувофиқ, у мавжуд бўлмаган тақдирда эса, амалдаги қонун
ҳужжатларига мувофиқ чекланган фойдаланиш муддатига эга бўлган товарлар учун тайѐрланган
санаси ҳамда яроқлилик муддати мажбурий кўрсатилган ҳолда давлат тилида амалга оширилади.
4. Яроқлилик муддати белгиланиши шарт бўлган товарларда тайѐрловчи томонидан
белгиланган яроқлилик муддати кўрсатилади.
Бунда тайѐрловчи томонидан (сақлаш ва ташиш шартларига тўлиқ риоя қилган ҳолда) муайян
товарнинг истеъмолчилар ҳаѐти ва саломатлиги учун хавфсизлиги талабларига мувофиқлиги ва
экологик жиҳатдан хавфсизлиги кафолатланади.
5. Яроқлилик муддати ўтгач товарлар улардан бевосита асосий (ѐки функционал) мақсадда
фойдаланиш учун яроқсиз ҳисобланади. Яроқлилик муддати узайтирилиши мумкин эмас.
II. Истеъмол товарларини маркалашга қўйиладиган умумий талаблар
6. Маркалашдаги ва қўшиб жўнатиладиган ҳужжатлардаги маълумотлар истеъмолчилар учун
тушунарли, тўлиқ ва ишончли бўлиши керак.
7. Товарни маркалашдаги (этикетка, бирка, лейбл) ва қўшиб жўнатиладиган фойдаланиш
ҳужжатларидаги истеъмолчи учун мўлжалланган маълумотлар товарнинг тури ҳамда техникавий
мураккаблигига қараб муайян товарга бевосита илова қилинадиган матнли ҳужжат (паспорт,
формуляр, қўлланиш бўйича кўрсатмалар ва бошқалар) тарзида бўлиши керак.
8. Товар билан бирга бевосита истеъмолчига тақдим этиладиган маълумотлар давлат тилида
расмийлаштирилади. Маълумотлар бошқа тилларга тўлиқ ѐки қисман таржима қилиб берилган
бўлиши мумкин.
Маркалаш маълумотларининг давлат тилига тўғри таржима қилинганлигини назорат қилиш
маҳсулотни сертификациялашни ѐки хорижий мувофиқлик сертификатини эътироф этишни
амалга оширувчи, бир турдаги маҳсулотни сертификациялаш бўйича аккредитация қилинган
орган томонидан амалга оширилади.
9. Товар истеъмолчиси учун маълумотлар «Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш
тўғрисида»ги
Ўзбекистон
Республикаси
Қонунининг 6-моддасига,
«Озиқ-овқат
маҳсулотларининг сифати ва хавфсизлиги тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси
154

122.

Қонунининг 12-моддасига, шунингдек маҳсулот унга биноан ишлаб чиқариладиган норматив
ҳужжатга мувофиқ бўлиши керак.
10. Генетик модификация қилинган маҳсулотлардан олинган товарнинг маркаланишида бу
тўғридаги тегишли маълумотлар мавжуд бўлиши керак.
11. Ўзбекистон Республикаси учун анъанавий бўлмаган импорт товарлар халқаро, минтақавий,
миллий стандартларга мувофиқ номланиши, бундай номлар бўлмаган тақдирда эса — тайѐрловчи
мамлакатда қабул қилинган номлар кўрсатилиши керак.
Товарга истеъмолчига мўлжалланган ўзига хос бўлган маълумотлар илова қилиниши мумкин.
Товарнинг номида «Экология жиҳатидан тоза», «Радиация жиҳатидан хавфсиз», «Зарарли
моддалар қўлланмасдан тайѐрланган» ва бошқа реклама тусига эга бўлган тавсифномалардан
фойдаланишга фақат уларга қўйиладиган талабларни ҳамда текшириш (назорат қилиш)
методларини белгиловчи ва товарнинг ушбу тавсифномаларини идентификация қилиш имконини
берувчи тайѐрловчининг норматив ѐки техник ҳужжатлари кўрсатилганда, шунингдек улар
«Ўзстандарт» агентлиги ҳамда Ўзбекистон Республикаси Давлат табиатни муҳофаза қилиш
қўмитаси томонидан тасдиқланган тақдирда йўл қўйилади.
12. Товарни тайѐрлаган мамлакатнинг номи мамлакатнинг Бирлашган Миллатлар
Ташкилотида қабул қилинган номи бўйича кўрсатилади.
Агар бир мамлакатда тайѐрланган товар кейинчалик бошқа мамлакатда унинг хоссасини
ўзгартирадиган ва (ѐки) уни пировард тайѐр буюмга айлантирадиган тарзда технологик ишловдан
ўтказилган тақдирда, маълумотларни ѐзишда технологик ишлов беришни амалга оширувчи
импорт қилувчи мамлакат мазкур товарни тайѐрловчи мамлакат сифатида қаралиши керак.
13. Товар келиб чиққан мамлакат амалдаги қонун ҳужжатларида белгиланган мезонларга
мувофиқ белгиланади.
14. Товар истеъмолчиси учун мўлжалланган маълумотда тайѐрловчининг расмий номидан ва
унинг жойлашган жойидан (почта манзилидан) фойдаланиш лозим.
15. Товарнинг асосий истеъмол хоссалари ва тавсифлари тайѐрловчининг норматив ѐки техник
ҳужжати талабларига тўлиқ мувофиқ ҳолда истеъмолчига маълум қилиниши керак.
16. Товарнинг сертификатланганлиги тўғрисидаги маълумотларни ѐзиш жойи ва шакли
мувофиқлик сертификатида белгиланади.
17. Товарнинг нетто массаси, асосий ўлчамлари, ҳажми ва сони истеъмолчи ѐки харидор учун
ўлчовларнинг метрик тизимида (бирликларнинг халқаро тизимида) кўрсатилиши керак.
18. Товарнинг таркиби (бутлиги) «Таркиби» ѐки «Бутлиги» номи билан рўйхат тарзида тақдим
этилиши керак.
Товарнинг соғломлаштириш-даволашга мўлжалланганлиги тўғрисидаги маълумотлар, одамлар
ҳаѐти ва саломатлигига, ҳайвонот дунѐсига зарарли таъсирининг йўқлиги ѐки унинг бошқа
алоҳида тавсифлари Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳамда «Ўзстандарт»
агентлигининг рухсати билан тақдим этилади.
19. Товарни тайѐрловчининг товар белгиси (товар маркаси) бевосита товарларга, идишга,
шунингдек ѐрлиқлар ѐки этикеткаларга қўйилади.
20. Яроқлилик муддати товарнинг тайѐрланган санасидан бошлаб ҳисобланади ва бевосита
товарда, ташиш идишида, ўраб-жойланган нарсада (истеъмол идишида) қуйидаги намунавий
шакллардан биридан фойдаланган ҳолда кўрсатилади:
«...(йил-кун-ой) мобайнида яроқли»;
«...(йил-кун-ой)гача яроқли»;
«...(йил-кун-ой)гача фойдаланилсин».
Муайян товарларнинг ўзига хос хоссаларини ҳисобга олган ҳолда улар тўғрисидаги
маълумотларда истеъмолчи учун товарнинг яроқлилик муддати (ѐки хизмат муддати)
кўрсатилади.
Хизмат кўрсатиши техник жиҳатдан амалда ноаниқ узоқ муддатли (кўп йиллик) бўлиши
мумкин бўлган товарлар учун уларнинг яроқлилик муддатлари ѐки сақлаш муддатлари
155

123.

истеъмолчи учун маълумотларда кўрсатилмайди, улар (зарур бўлганда) етказиб бериш
шартномасида (контрактда) ѐки олди-сотди шартномасида (контрактда) белгиланади.
21. Товарни идентификациялашни тасдиқловчи штрихли код (тайѐрловчининг ихтиѐрий
ташаббуси ва мустақил равишдаги қарори ѐки истеъмолчининг ва ѐки сотувчининг талабига
кўра) товарда, унинг идишида ва ѐки ўраб-жойланган нарсада Европа товар рақамланиши
уюшмаси (EAN) томонидан белгиланган қоидалар бўйича кўрсатилади.
III. Маълумотларни жойлаштириш
22. Маркалаш маълумотларини ўқиш учун қулай бўлган бир ѐки бир нечта жойда маҳсулотга
норматив ҳужжатлар талабларига мувофиқ жойлаштиришга йўл қўйилади.
23. Товарнинг истеъмолчиси учун зарур бўлган маълумот матнини тўлиқ бериш учун
идишнинг ўлчами техник жиҳатдан йўл қўймайдиган ҳолларда, шунингдек эсдалик ва совға
қилинадиган буюмларда товарни ѐки унинг бир қисмини тавсифловчи маълумотларни ҳар бир
идишда ѐки идиш гуруҳларига илова қилинадиган қўшимча варақда ѐки етказиб берилаѐтган
товарнинг қўшимча ҳужжатларида кўрсатишга йўл қўйилади.
IV. Истеъмолчи учун маркалаш маълумотлари тақдим этилиши усуллари ва унинг
бажарилиши сифатига қўйиладиган талаблар
24. Истеъмолчи учун маркалаш маълумотлари исталган усулда, лекин барча ҳолларда аниқ ва
осон ўқиладиган тарзда жойлаштирилиши керак.
Сақлаш, ташиш, фойдаланиш ва фойдали тарзда ишлатиш пайтидаги хавфсизлик талаблари
бошқа маълумотлардан шрифти, ранги ѐки бошқа бажариш усуллари билан фарқланиб туриши
керак.
Агар товар жойлаштирилган идиш қўшимча ўров материали билан қопланган бўлса, у ҳолда
маълумотлар қоплов материалининг ички томонида сиртдан осон ўқиладиган бўлиши ѐхуд
сиртқи ўров материалида ана шундай маълумот бўлиши керак.
Товарга тегиб турадиган маркалаш маълумотларини ѐзиш воситалари товарнинг сифатига
таъсир кўрсатмаслиги, товарни сақлаш, ташиш, сотиш ва ундан фойдаланиш чоғида
маркалашнинг мустаҳкамлигини таъминлаши керак.
25. Атроф муҳит кучли таъсир кўрсатадиган шароитларда ѐки махсус шароитларда (юқори ѐки
паст ҳарорат, агрессив муҳит ва шу кабиларда) қўлланиладиган товарларни маркалашда
маълумотларнинг сақланиши қуйидаги усуллардан биттаси ѐки уларнинг уйғунлашган турлари
билан таъминланиши керак:
таъсирга (намга, ҳароратга ва бошқаларга) бардошли материални қўллаш;
ѐзишнинг тегишли усулини қўллаш (ботиқ, ўйиб ѐзиш ва бошқалар);
атмосферага чидамли қобиқларни (шаффоф плѐнка, пакет, қути ва шу кабиларни) қўллаш.
26. Истеъмолчи учун маркалаш маълумотлари импорт қилинаѐтган товарларга:
товар Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб келингунгача;
товар Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб келингандан кейин эркин муомалага чиқариш
режимида божхонада расмийлаштирилгунгача ѐзилади.
Олиб келинган товарларда истеъмолчи учун маркалаш маълумотлари уларни божхона
омборида сақлаш чоғида ѐзилади. Сақлаш муддати ва божхона режимини танлаш (вақтинчалик
сақлаш ѐки божхона омбори) импорт қилувчи томонидан, ушбу тартиботни амалга ошириш учун
зарур бўладиган вақтдан келиб чиққан ҳолда белгиланади.
(3-илова Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 6 июлдаги 318сон қарори билан ўз кучини йўқотган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами,
2004 й., 24-сон, 315-модда)
156

124.

Вазирлар Маҳкамасининг
2002 йил 5 декабрдаги 427-сон қарорига
4-ИЛОВА
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Лицензиялашни бекор қилиш
ҳамда истеъмол товарларини олиб келиш ва Ўзбекистон Республикасининг ички бозорида
сотишни такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2002 йил 20 августдаги 295-сон
қарорига киритиладиган ўзгартиришлар
1. 3-банддаги «барча истеъмол товарлари» сўзлари «Вазирлар Маҳкамаси томонидан
белгиланган айрим истеъмол товарлари» сўзлари билан алмаштирилсин.
(2 ва 3-бандлар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 16 октябрдаги
446-сон қарори билан ўз кучини йўқотган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари
тўплами, 2003 й., 20-сон, 187-модда)
154

125.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ ҚАРОРИ
Фармацевтика фаолиятини лицензиялаш тартибини янада такомиллаштириш чоратадбирлари тўғрисида
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Фармацевтика ва тиббиѐт фаолиятига лицензия
беришни тартибга солиш чора-тадбирлари тўғрисида» 2010 йил 7 апрелдаги ПҚ-1319-сон
қарорини бажариш юзасидан Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Фармацевтика фаолиятини лицензиялаш тўғрисидаги Низом иловага мувофиқ
тасдиқлансин.
2. Белгилаб қўйилсинки, фармацевтика фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқи учун илгари
берилган лицензиялар ушбу қарор кучга кирган кундан бошлаб 5 йил мобайнида амал қилади.
3. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги манфаатдор вазирликлар ва
идоралар билан биргаликда бир ой муддатда:
тиббиѐт ва фармацевтика ходимларини аттестациядан ўтказиш ва уларга малака тоифалари
бериш тўғрисидаги Низомни тасдиқласин;
идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ушбу қарорга мувофиқлаштирилишини
таъминласин.
4. Қуйидагилар:
Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 31 октябрдаги 477-сон қарори 1 - бандининг учинчи хат
боши (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2003 й., 10-сон, 106-модда) ва қарорга 2-илова;
Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 22 майдаги 92-сон қарорига илованинг 28-банди
(Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2006 й., 5-сон, 34 модда) ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
5. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош
вазирининг ўринбосари А.Н.Арипов зиммасига юклансин.
Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири
Тошкент шаҳри,
2010 йил 13 май
91-сон
155
Ш.Мирзиѐев

126.

Вазирлар Маҳкамасининг
2010 йил 13 майдаги
91- сон қарорига
илова
Фармацевтика фаолиятини лицензиялаш
тартиби тўғрисида
НИЗОМ
I. Умумий қоидалар
1. Мазкур Низом фармацевтика фаолиятини лицензиялаш тартибини белгилайди.
2. Фармацевтика фаолиятини лицензиялаш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш
вазирлиги (кейинги ўринларда лицензияловчи орган деб аталади) томонидан амалга оширилади.
Лицензиялар бериш тўғрисидаги ҳужжатларни кўриб чиқиш, уларнинг муддатларини
узайтириш, улар юзасидан хулосалар тайѐрлаш учун лицензияловчи органда эксперт комиссия
тузилади. Эксперт комиссия таркиби ва унинг тўғрисидаги низом лицензияловчи орган
томонидан тасдиқланади. Бунда эксперт комиссия таркибига мажбурий тартибда тегишли
ихтисослик мутахассислари киритилади.
Эксперт комиссия мажлислари ҳар ойда камида икки марта ўтказилади.
3. Мазкур Низомга мувофиқ лицензияланадиган фармацевтика фаолияти фаолиятнинг
қуйидаги турларини ўз ичига олади:
а) дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмлари ишлаб чиқариш;
б) дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмлари тайѐрлаш;
в) дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмлари яратиш бўйича илмий-тадқиқот ишлари;
г) дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмлари сифатини назорат қилиш;
д) дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмларини чакана сотиш;
е) дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмларини улгуржи сотиш;
ж) доривор ўсимликлар, ҳайвонот ва минерал асосга эга бўлган хом ашѐни етиштириш, йиғиш,
тайѐрлаш, қадоқлаш ва улгуржи сотиш.
4. Ушбу Низом 3-бандининг «а»-«е» кичик бандларида кўрсатилган фармацевтика фаолияти
турларини амалга оширишга лицензиялар фақат юридик шахсларга берилади, шу билан бирга,
«б» ва «д» кичик бандларида кўрсатилган фаолият турларини амалга оширишга лицензиялар
фақат дорихона муассасаларига берилади.
Ушбу Низом 3-бандининг «а» ва «б» кичик бандларида кўрсатилган фармацевтика фаолияти
турлари учун лицензия олиш лицензиатларга улар ишлаб чиқарган ва тайѐрлаган дори-дармонлар
ва тиббиѐт буюмларини сотиш ҳуқуқини беради.
Ушбу Низомнинг 3-бандида кўрсатилган фармацевтика фаолияти турлари учун лицензия
олиш лицензиатларга дори-дармонлар ва тиббиѐт буюмларини сақлаш, етказиб бериш ҳамда улар
тўғрисида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ахборотлар тақдим этиш ҳуқуқини беради.
5. Фармацевтика фаолиятини амалга ошириш учун намунавий (оддий) лицензиялар берилади.
6. Юридик ва жисмоний шахсларга: лицензия беш йил муддатга берилади. Лицензия беш
йилдан кам муддатга фақат лицензия талабгорининг аризасига биноан берилиши мумкин.
7. Юридик ѐки жисмоний шахс томонидан фармацевтика фаолияти фақат лицензияда
белгиланган фаолият тури (унинг бир қисми) бўйича амалга оширилиши мумкин.
Лицензиатда лицензияланадиган фаолиятни амалга ошириш учун фойдаланиладиган
филиаллар (алоҳида ҳудудлардаги бўлинмалар ва объектлар) мавжуд бўлган тақдирда лицензия
бериш билан бир вақтда кўрсатиб ўтилган филиаллар (алоҳида ҳудудлардаги бўлинмалар ва
объектлар) сонига қараб улардан ҳар бирининг жойлашган жойи кўрсатилган ҳолда,
лицензияловчи орган томонидан тасдиқланган лицензия нусхалари берилади.
II. Лицензия талаблари ва шартлари
156

127.

8. Фармацевтика фаолиятини амалга оширишда лицензиат қуйидагиларга мажбур:
фармацевтика фаолияти тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этиш;
фаолиятни лицензияда кўрсатилган доирада, шунингдек лицензия битимига мувофиқ манзил
(манзиллар) бўйича амалга ошириш;
лицензияланаѐтган фаолиятни амалга ошириш учун мўлжалланган, ўзига мулк ҳуқуқи билан
ѐки бошқа қонуний асосда тегишли бўлган ҳамда санитария қоидалари ва нормаларига мувофиқ
биноларга эга бўлиш;
лицензияланадиган аниқ фаолият турини амалга ошириш учун шарт-шароитлар яратиш, шу
жумладан тегишли моддий-техник базадан, асбоб-ускуналардан, бошқа техник воситалардан
фойдаланиш;
дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмларини ишлаб чиқариш, тайѐрлаш ва сотиш бўйича
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган норматив
ҳужжатлар талабларига риоя қилиш;
экология ҳамда санитария-гигиена нормалари ва қоидаларига риоя этиш.
Дори-дармон воситаларини тайѐрлашда лицензиат шунингдек дори-дармон воситаларини
анализ қилиш учун ваколатли назорат-таҳлил лабораторияси билан шартнома тузиши шарт.
9. Фармацевтика фаолиятининг тегишли турини амалга ошириш учун зарур бўлган моддийтехник базага, асбоб-ускуналарга, бошқа техник; воситаларга ва ходимларга талаблар
белгиланган тартибда Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан
белгиланади.
III. Лицензия олиш учун зарур бўлган ҳужжатлар
10. Лицензия олиш учун лицензия талабгори лицензияловчи органга қуйидаги ҳужжатларни
тақдим этади:
а) лицензия бериш тўғрисида ариза, унда қуйидагилар кўрсатилади:
юридик шахслар учун - юридик шахснинг номи ва ташкилий-ҳуқуқий шакли, унинг
жойлашган жойи (почта манзили, муассасанинг, банкнинг номи ва банк муассасасидаги ҳисоб
рақами);
жисмоний шахслар учун - фамилияси, исми, отасининг исми, фуқаронинг шахсини
тасдиқловчи ҳужжат маълумотлари;
юридик ѐки жисмоний шахслар амалга оширишни мўлжаллаѐтган фаолиятнинг
лицензияланадиган тури (унинг бир қисми) ҳамда фаолиятнинг кўрсатиб ўтилган тури (унинг бир
қисми) амалга ошириладиган муддат;
б) юридик шахснинг давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг нотариал
тасдиқланган нусхаси - юридик шахслар учун; якка тартибдаги тадбиркорнинг давлат рўйхатидан
ўтказилганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг нотариал тасдиқланган нусхаси - жисмоний шахслар
учун;
в) лицензия бериш тўғрисидаги ариза кўриб чиқилганлиги учун йиғим тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжат;
г) ҳудудий санитария-эпидемиология назорати органларининг лицензияланадиган фаолият
турини амалга ошириш учун лицензия талабгоридаги мавжуд биноларнинг санитария норма ва
қоидалари талабларига мувофиқлиги тўғрисидаги хулосаси;
д) ушбу Низомнинг 9-банди талабларига мувофиқ моддий-техника базаси, асбоб-ускуналар,
бошқа техник воситалар ва ходимларнинг мавжудлиги тўғрисидаги маълумотлар;
е) Давлат табиатни муҳофаза қилиш қўмитаси ҳудудий органларининг ушбу Низом 3бандининг «а» кичик бандида кўрсатилган фармацевтика фаолияти турларининг табиатни
муҳофаза қилиш талабларига мувофиқлиги тўғрисидаги хулосаси.
11. Лицензия талабгоридан ушбу Низомда назарда тутилмаган ҳужжатларнинг тақдим
этилишини талаб қилишга йўл қўйилмайди.
157

128.

12. Ҳужжатлар лицензия талабгори томонидан лицензияловчи органга бевосита ѐхуд уларнинг
олинганлиги тўғрисидаги билдиришнома билан почта алоқаси воситаси орқали етказиб берилади.
Ҳужжатлар лицензияловчи орган эксперт комиссиясининг масъул котиби томонидан рўйхат
бўйича қабул қилинади, рўйхатнинг нусхаси ҳужжатлар қабул қилиб олинган сана тўғрисида
белги қўйилган ҳолда аризачига юборилади (топширилади).
Эксперт комиссия масъул котиби вақтинча жойида бўлмаганлиги туфайли ҳужжатларнинг
қабул қилинишини рад этишга йўл қўйилмайди. Эксперт комиссия масъул котиби вақтинча
жойида бўлмаган тақдирда унинг функцияларини белгиланган тартибда лицензияловчи орган
томонидан белгиланадиган шахс бажаради.
13. Нотўғри ѐки бузилган маълумотлар тақдим этилганлиги учун лицензия талабгори
Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларига мувофиқ жавоб беради.
IV. Аризаларни кўриб чиқиш ва лицензия бериш ѐки лицензия
беришни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилиш
14. Ариза кўриб чиқилганлиги учун лицензия талабгоридан қонун ҳужжатларида белгиланган
энг кам ойлик иш ҳақининг беш баравари миқдорида йиғим ундирилади.
Лицензия талабгорларининг аризалари кўриб чиқилганлиги учун йиғим суммаси
лицензияловчи органнинг ҳисоб рақамига ўтказилади. Лицензия талабгори берилган аризадан воз
кечган тақдирда тўланган йиғим суммаси қайтариб берилмайди.
15. Фармацевтика фаолиятини лицензиялаш ушбу Низомга илова қилинаѐтган схемага
мувофиқ амалга оширилади.
Лицензия бериш ѐки лицензия беришни рад этиш тўғрисидаги қарор лицензия талабгорининг
аризаси барча зарур ҳужжатлар билан бирга олинган кундан бошлаб йигирма кундан ортиқ
бўлмаган муддатда қабул қилинади.
16. Лицензия талабгорининг барча зарур ҳужжатлар билан биргаликдаги аризаси улар олинган
кунда эксперт комиссияга кўриб чиқиш учун киритилади.
Эксперт комиссия тақдим этилган ҳужжатларни ўн беш кун муддатда кўриб чиқади ва улар
бўйича лицензия бериш ѐки лицензия беришни рад этиш тўғрисида эксперт хулосаси тайѐрлайди.
Лицензияловчи орган беш кун муддатда эксперт комиссия хулосаси асосида лицензия бериш
ѐки лицензия беришни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилади.
Зарурат бўлганда, лицензия талабгорининг лицензия талаблари ва шартларига мувофиқлигини
аниқлаш учун лицензияловчи орган эксперт комиссия илтимосига кўра ўз маблағлари ҳисобига:
мавжуд шароитларнинг лицензияланадиган фаолият турини амалга ошириш учун
мувофиқлигини жойига борган ҳолда баҳолаш;
тегишли хулосалар тайѐрлаш учун шартнома асосида экспертларни жалб қилиш ҳуқуқига эга.
Лицензияловчи орган қарор қабул қилингандан кейин уч кун муддатда лицензия талабгорини
қабул қилинган қарор тўғрисида ѐзма равишда хабардор қилади.
Лицензия беришга қарор қилинганлиги тўғрисидаги билдиришнома лицензия талабгорига
банк ҳисоб рақами реквизитлари ва давлат божи тўлаш муддатлари кўрсатилган ҳолда ѐзма
шаклда юборилади (топширилади).
17. Лицензия лицензия талабгори томонидан давлат божи тўланганлигини тасдиқловчи
ҳужжат тақдим этилгандан ва лицензия битими имзолангандан кейин уч кун муддатда берилади.
Лицензия битими лицензияловчи орган ва лицензиатнинг ўзаро ҳуқуқ ва мажбуриятларини
белгиловчи ҳужжат ҳисобланади ҳамда унда қуйидагилар кўрсатилган бўлиши керак:
битимни имзолаган шахсларнинг фамилияси, исми, отасининг исми, лавозими; амалга
оширилишига лицензия берилаѐтган фармацевтика фаолияти тури (унинг бир қисми)нинг номи;
дорихона муассасалари учун - мудир (раҳбар)нинг фамилияси, исми, отасининг исми;
лицензиатга қўйиладиган лицензия талаблари ва шартлари; лицензиянинг амал қилиш
муддати, унинг амал қилиш муддати тугайдиган сана кўрсатилган ҳолда;
158

129.

лицензияланадиган фаолият тури (унинг бир қисми) амалга ошириладиган манзил
(манзиллар);
лицензия битими талаблари ва шартлари бузилганлиги учун томонларнинг жавобгарлиги;
лицензия битими талаблари ва шартлари бажарилишини лицензияловчи орган томонидан
назорат қилиш тартиби;
фармацевтика фаолияти хусусиятларига тааллуқли бошқа шартлар; томонларнинг
реквизитлари.
Лицензия қайта расмийлаштирилган ѐки филиал очилган тақдирда лицензия битимига
ўзгартириш ѐки қўшимчалар киритилади ѐхуд янги лицензия битими тузилади.
Лицензия битими икки нусхада - лицензиат ва лицензияловчи орган учун бир нусхадан
тузилади.
Лицензиялар махсус бланкаларда расмийлаштирилади. Лицензиялар бланкалари қатъий
ҳисобда турадиган ҳужжатлар ҳисобланади, ҳисобга олиш сериясига, тартиб рақамига ва
ҳимояланганлик даражасига эга бўлади. Лицензия бланкаси намунаси Вазирлар Маҳкамасининг
2000 йил 2 декабрдаги 488-сон қарорига мувофиқ лицензияловчи орган томонидан тасдиқланади.
Лицензиялар бланкалари лицензияловчи орган буюртманомасига биноан «Давлат белгиси»
давлат-ишлаб чиқариш бирлашмаси томонидан босмахона усулида тайѐрланади.
Лицензиялар бланкаларининг ҳисобга олиниши, сақланиши ва улардан мақсадли
фойдаланилиши учун лицензияловчи орган раҳбари жавоб беради.
18. Агар лицензиат лицензия бериш тўғрисида қарор қабул қилинганлиги ҳақидаги
билдиришнома юборилган (топширилган) вақтдан бошлаб уч ой мобайнида лицензияловчи
органга лицензия берилганлиги учун давлат божи тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжатни тақдим
этмаса ѐхуд лицензия битимини имзоламаса, лицензияловчи орган лицензияни бекор қилиш
тўғрисида қарор қабул қилишга ҳақлидир.
19. Лицензия бериш "Фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисида"ги Ўзбекистон
Республикаси Қонунининг 17-моддасида белгиланган асослар бўйича рад этилиши мумкин.
Лицензия талабгори лицензияловчи органнинг лицензия беришни рад этиш тўғрисидаги
қарори, шунингдек лицензияловчи орган мансабдор шахсининг хатти-ҳаракати (ҳаракатсизлиги)
юзасидан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда шикоят қилиш ҳуқуқига эга.
20. Лицензия беришни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилинган тақдирда лицензия
беришнинг рад этилгани тўғрисидаги билдиришнома, лицензия талабгорига рад этишнинг
сабаблари ва лицензия талабгори кўрсатиб ўтилган сабабларни бартараф этиб ҳужжатларни
такроран кўриб чиқишга тақдим этиши учун етарли бўлган муддат кўрсатилган ҳолда ѐзма
шаклда юборилади (топширилади).
Ҳужжатларни такроран кўриб чиқишда лицензияловчи орган томонидан илгари лицензия
талабгорига ѐзма равишда баѐн қилинмаган янги камчиликлар кўрсатилишига йўл қўйилмайди.
Лицензия беришнинг рад этилишига асос бўлган сабаблар лицензия талабгори томонидан бартараф этилган тақдирда, лицензияловчи орган томонидан ҳужжатларни такроран кўриб чиқиш
лицензия талабгорининг аризаси барча зарур ҳужжатлар билан биргаликда олинган кундан
бошлаб ўн кундан ортиқ бўлмаган муддатда амалга оширилади.
Бунда такроран тақдим этилган ҳужжатлар улар қабул қилинган кундан эксперт комиссияга
кўриб чиқиш учун киритилади.
Эксперт комиссия тақдим этилган ҳужжатларни олти кундан ортиқ бўлмаган муддатда
такроран кўриб чиқади ва улар юзасидан лицензия бериш ѐки лицензия беришни рад этиш
тўғрисида эксперт хулосаси тайѐрлайди.
Лицензияловчи орган эксперт комиссия хулосаси асосида тўрт кун муддатда лицензия бериш
ѐки лицензия беришни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилади.
Лицензия талабгорларининг аризалари такроран кўриб чиқилганлиги учун йиғим
ундирилмайди. Лицензия бериш рад этилганлиги тўғрисидаги билдиришномада кўрсатилган
муддат ўтгандан кейин берилган ариза янгидан берилган ариза ҳисобланади.
159

130.

V. Лицензияни қайта расмийлаштириш, унинг амал килиш муддатини
узайтириш, дубликат бериш
21. Лицензиат - юридик шахс қайта ташкил этилган, унинг номи ѐки жойлашган жойи (почта
манзили) ўзгарган тақдирда, лицензиат қайта рўйхатдан ўтказилгандан кейин бир ҳафта муддатда
лицензияловчи органга кўрсатиб ўтилган маълумотларни тасдиқловчи тегишли ҳужжатлар илова
қилинган ҳолда лицензияни қайта расмийлаштириш тўғрисида ариза бериши шарт.
Лицензиат - жисмоний шахснинг фамилияси, исми, отасининг исми ѐки яшаш жойи ўзгарган
тақдирда, лицензиат қайта рўйхатдан ўтказилгандан кейин бир ҳафта муддатда лицензияловчи
органга кўрсатиб ўтилган маълумотларни тасдиқловчи тегищли ҳужжатларни ва амалдаги
лицензиянинг асл нусхасини илова қилган ҳолда лицензияни қайта расмийлаштириш тўғрисида
ариза бериши шарт.
22. Лицензиат лицензия қайта расмийлаштирилгунга қадар унда кўрсатилган фаолиятни
илгари берилган лицензия асосида амалга оширади,
23. Лицензияловчи орган тақдим этилган ҳужжатларни кўриб чиқиб киритилаѐтган ўзгартиришларни ҳисобга олган ҳолда, янги бланкада лицензияни расмийлаштиради ва амалдаги
лицензия ўрнига беради. Айни бир вақтда лицензия битимига тегишли ўзгартиришлар
расмийлаштирилади ва лицензиялар реестрига тегишли ўзгартиришлар киритилади. Бунда
лицензиянинг амал қилиш муддати илгаригича қолади.
Лицензияни қайта расмийлаштириш тегишли ҳужжатлар илова қилинган ҳолда лицензияларни
қайта расмийлащтириш тўғрисидаги ариза лицензияловчи орган томонидан олинган кундан
бошлаб беш кун мобайнида амалга оширилади.
Лицензияни қайта расмийлаштирищда лицензия талабгорининг лицензия бериш тўғрисидаги
аризаси кўриб чиқилганлиги учун тўланадиган сумманинг ярми миқдорида йиғим ундирилади.
Йиғим суммаси лицензияловчи органнинг ҳисоб рақамига ўтказилади.
24. Лицензиянинг амал қилиш муддати тугагандан кейин лицензия лицензиат аризасига
биноан узайтирилиши мумкин. Лицензиянинг амал қилиш муддатини узайтириш лицензия олиш
учун назарда тутилган тартибда амалга оширилади.
Лицензиянинг амал қилиш муддатини узайтириш тўғрисидаги ариза лицензияловчи органга
лицензиянинг амал қилиш муддати ўтгунга қадар икки ойдан кечикмай берилиши керак.
25. Лицензия йўқотиб қўйилган ѐки у яроқсиз ҳолга келиб қолган тақдирда дубликат берилади.
Дубликат олиш учун лицензиат лицензияловчи органга ариза ва лицензия йўқотиб
қўйилганлигини тасдиқловчи ҳужжат билан мурожаат қилади, шунингдек лицензия берганлик
учун назарда тутилган йиғим суммасининг ярми миқдорида тўлов тўланганлиги тўғрисидаги
квитанцияни тақдим этади. Йиғим суммаси лицензияловчи органнинг ҳисоб рақамига
ўтказилади.
VI. Лицензия битими талабларига риоя этилишини назорат қилиш
26. Лицензия битими талабларига риоя этилиши юзасидан назорат-қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда лицензияловчи орган томонидан амалга оширилади.
27. Лицензияловчи орган ўз ваколатлари доирасида қуйидаги ҳуқуқларга эга:
лицензиат томонидан лицензия талаблари ва шартларига риоя этилишини белгиланган
тартибда режали текшириш;
лицензия талаблари ва шартлари лицензиат томонидан бузилганлигидан далолат берувчи
ҳолатлар мавжуд бўлган тақдирда лицензиат томонидан лицензия талаблари ва шартларига риоя
этилишини белгиланган тартибда режадан ташқари текшириш; лицензиатдан зарур ахборотни
белгиланган тартибда сўраш ва олиш;
текширишлар натижалари асосида, лицензиат томонидан лицензия талаблари ва шартларининг
аниқ бузилишларини кўрсатган холда далолатномалар (маълумотномалар) тузиш;
160

131.

лицензиатга аниқланган бузилишларни бартараф этишни юкловчи қарорлар чиқариш ва
лицензиат аниқланган бундай бузилишларни бартараф этиши шарт бўлган муддатларни
белгилаш;
лицензияларнинг амал қилишини тўхтатиб туриш, тўхтатиш ѐки уни бекор қилиш тўғрисида
қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қарор чиқариш ѐки судга мурожаат қилиш;
хўжалик юритувчи субъектлар томонидан фармацевтика фаолиятини лицензиясиз амалга оширишнинг аниқланган ҳолатлари тўғрисидаги материалларни қонун ҳужжатларида назарда
тутилган чоралар кўриш учун белгиланган тартибда солиқ органларига юбориш.
28. Лицензия талаблари ва шартларига риоя этилишини текширишда лицензияловчи
органнинг текширувчи ходимлари томонидан икки нусхада далолатнома тузилади, уларнинг
биттаси лицензиатга берилади, иккинчи нусхаси лицензияловчи органда қолади.
VII. Лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш, тўхтатиш, уни бекор қилиш
29. Лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш ва тўхтатиш уни бекор қилиш
"Фаолиятнинг айрим турларини лицензиялаш тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси
Қонунининг 22-24-моддаларида назарда тутилган ҳолларда ва тартибда амалга оширилади.
Лицензияловчи органнинг лицензиянинг амал қилишини тўхтатиб туриш ва тўхтатиш, уни
бекор қилиш тўғрисидаги қарори юзасидан судга шикоят қилиниши мумкин. Лицензияловчи
орган қарорининг асоссиз эканлиги суд томонидан эътироф этилган тақдирда, лицензияловчи
орган лицензиат олдида унинг кўрган зарари миқдорида жавоб беради.
VIII. Лицензиялар реестри
30. Лицензияловчи орган фармацевтика фаолиятининг ҳар бир турига лицензиялар реестрини
алоҳида юритади.
31. Ҳар бир лицензиялар реестрида қуйидагилар кўрсатилиши керак:
а) лицензиатлар тўғрисидаги асосий маълумотлар, улар қуйидагиларни ўз ичига олади:
юридик шахслар учун - ташкилотнинг номи ва солиқ тўловчининг идентификация рақами,
мулкчилик шакли, ташкилот раҳбарининг фамилияси, исми, отасининг исми;
жисмоний шахслар учун - лицензиатнинг фамилияси, исми, отасининг исми, унинг паспорти
маълумотлари, уй манзили, телефони;
б) лицензияланадиган фаолият тури амалга ошириладиган манзил, иш телефони, факс;
в) лицензияларнинг берилган санаси ва тартиб рақами;
г) лицензияларнинг амал қилиш муддати;
д) лицензияланадиган фаолият тури ва ѐки унинг бир қисми;
е) лицензияларни қайта расмийлаштириш, уларнинг амал қилиш муддатини тўхтатиб туриш ва
тиклашнинг асослари ва санаси;
ж) лицензияларнинг амал қилишини тўхтатиш асослари ва санаси;
з) лицензияларни бекор қилишнинг асослари ва санаси.
Лицензиялар реестридаги маълумотлар улар билан юридик ва жисмоний шахсларнинг
танишиши учун очиқ ҳисобланади, улар тўлов асосида лицензияловчи органдан аниқ
лицензиатлар тўғрисида лицензиялар реестридан кўчирмалар сифатида маълумот олишлари
мумкин.
Лицензиялар реестридан маълумот берилганлиги учун энг кам ойлик иш ҳақининг ярми
миқдоридаги тўлов лицензияловчи орган ҳисоб рақамига ўтказилади.
32. Лицензиялар реестридан маълумотлар давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларига текин
берилади.
IX. Лицензия берилганлиги учун давлат божи
161

132.

33. Фармацевтика фаолиятини амалга оширишга лицензия берилганлиги ѐки унинг амал
қилиш муддати узайтирилганлиги учун энг кам ойлик иш ҳақининг ўн баравари миқдорида
давлат божи ундирилади.
34. Давлат божи суммаси республика бюджетига йўналтирилади.
162

133.

163

134.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ ҚАРОРИ
Сертификатлаштириш тартиботларини ва сифат менежменти тизимларини жорий
этишни такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2011 й., 18-сон, 178-модда)
Ишлаб чиқарувчи ташкилотларга қулай шарт-шароитлар яратиш, сертификатлаштириш
тартиботларини ва сифат менежменти тизимларини жорий этишни такомиллаштириш мақсадида,
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 7 январдаги ПҚ-1464-сон қарори билан
тасдиқланган 2011 — 2015 йиллар даврида Ўзбекистон иқтисодиѐтида ислоҳотлар кўламини
чуқурлаштириш ва кенгайтириш, мамлакатда ишбилармонлик муҳитини шакллантириш
мезонларини ва баҳолаш тизимини белгилаш ва амалга ошириш чора-тадбирлари дастурини,
шунингдек Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 7 февралдаги ПҚ-1474сон қарори билан тасдиқланган «Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик йили» Давлат дастурини
бажариш юзасидан Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиѐт вазирлиги, Молия вазирлиги, Ташқи иқтисодий
алоқалар, инвестициялар ва савдо вазирлиги ҳамда «Ўзстандарт» агентлигининг:
2011 йил 1 майдан бошлаб ишлаб чиқарувчи ташкилотлар томонидан сотилган
сертификатлаштирилган маҳсулот ҳажмидан мувофиқлик белгиларидан фойдаланганлик учун
сертификатлаштириш органларига доимий лицензия ажратмаларини тўлаш тўғрисидаги
талабларни, уларнинг ўрнига Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги билан келишилган
миқдордаги бир марталик тўловни жорий этган ҳолда, бекор қилиш тўғрисидаги;
экспортга етказиб бериш учун ишлаб чиқариладиган маҳсулотларни ихтиѐрий равишда
сертификатлаштириш тўғрисидаги;
ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг айрим турларини сертификатлаштиришнинг маълум
қилиш тартибини 2011 йил 1 майдан бошлаб жорий этиш тўғрисидаги;
хорижий мамлакатларнинг аккредитация қилинган сертификатлаштириш органи томонидан
берилган мувофиқлик сертификатларини тан олиш йўли билан четдан келтирилаѐтган
технологик ускуналар ва уларнинг қисмларини сертификатлаштириш тартибини соддалаштириш
тўғрисидаги таклифлари қабул қилинсин.
2. Қуйидагилар:
Мажбурий тартибда сертификатланадиган, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ишлаб
чиқариладиган ва унга олиб кириладиган маҳсулотлар турлари рўйхати 1-иловага* мувофиқ;
*1-илова рус тилидаги матнда берилган.
Ўзбекистон Республикасига олиб кириладиган технологик ускуналар ва уларнинг қисмларига
хорижий мамлакатларнинг аккредитация қилинган сертификатлаштириш органлари томонидан
берилган мувофиқлик сертификатларини тан олиш тартиби тўғрисидагинизом 2-иловага
мувофиқ;
Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг сифат ва хавфсизлик
талабларига мувофиқлигини ишлаб чиқарувчи томонидан маълум қилиш тартиби
тўғрисидаги низом 3-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
3. «Ўзстандарт» агентлигининг маҳсулотларни экспорт қилишга кўмаклашиш бюроси
(кейинги ўринларда Бюро деб аталади) ташкил этилсин, унинг бошқарув ходимлари сони 17
нафар, шу жумладан марказий аппаратида — 5 нафар ва ҳудудий бошқармаларида — 12 нафар
этиб белгилансин, «Ўзстандарт» агентлиги бошқарув ходимларининг чекланган сони тегишли
равишда кўпайтирилсин.
Қуйидагилар Бюронинг асосий вазифалари этиб белгилансин:
экспортга йўналтирилган маҳсулотларни ишлаб чиқарувчи ташкилотларга стандартлар,
сертификатлаштириш, ѐрлиқлаш, қадоқлаш ва бошқа параметрлар бўйича халқаро ва
мамлакатлараро талаблар юзасидан бепул консультация хизматлари кўрсатиш;
164

135.

ишлаб чиқарувчи ташкилотлар томонидан экспортга йўналтирилган маҳсулотлар ишлаб
чиқаришда стандартлар бўйича халқаро ва мамлакатлараро талабларни жорий этиш ва улар
даражасига эришиш бўйича таклифлар ишлаб чиқиш;
ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларни хорижий бозорларга киритиш бўйича зарур
маълумотларни олиш учун ишлаб чиқарувчи ташкилотларга ахборот-консультация ѐрдами
кўрсатиш;
стандартлар, сертификатлаштириш, маҳсулотларни ѐрлиқлаш, қадоқлаш ва бошқа
параметрлар бўйича халқаро ва мамлакатлараро талабларнинг доимий равишда янгилаб
бориладиган маълумотномасини ишлаб чиқиш ва жорий этиш, кейинчалик уни Интернет
тармоғидаги «Ўзстандарт» агентлиги сайтига жойлаштириш.
4. Белгилаб қўйилсинки, «Ўзстандарт» агентлигининг маҳсулотларни экспорт қилишга
кўмаклашиш бюроси:
«Ўзстандарт» агентлиги марказий аппаратининг таркибий бўлинмаси ҳисобланади ва ҳудудий
стандартлаштириш ва метрология бошқармаларида унинг вакили бўлади;
«Ўзстандарт» агентлигининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобига молиялаштирилади.
5. Қуйидагилар:
«Ўзстандарт» агентлиги марказий аппаратининг ходимларнинг чекланган умумий сони 45
нафар, шу жумладан бошқарув ходимлари сони 35 нафар бўлган тузилмаси 4-иловага мувофиқ;
«Ўзстандарт» агентлигининг ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармаларининг
намунавий тузилмаси ва ходимларининг чекланган сони 5 ва 6-иловаларга мувофиқ;
«Ўзстандарт» агентлигининг маҳсулотларни экспорт қилишга кўмаклашиш бюросининг
ходимларнинг чекланган умумий сони 17 нафар бўлган тузилмаси 7-иловага мувофиқ;
«Ўзстандарт» агентлигининг маҳсулотларни экспорт қилишга кўмаклашиш бюроси
тўғрисидаги низом 8-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
6. «Ўзстандарт» агентлиги икки ой муддатда:
«Ўзстандарт» агентлигининг маҳсулотларни экспорт қилишга кўмаклашиш бюроси
фаолиятини ташкил этсин, уни белгиланган тартибда жойлаштиришни, тегишли соҳа бўйича
малакали мутахассислар ва бошқа ходимлар, инвентарлар ва зарур техник асбоб-ускуналар билан
таъминласин;
Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси билан биргаликда халқаро ва
мамлакатлараро стандартлар талабларига мувофиқ бўлган сифат менежменти тизимларини
ишлаб чиқиш ва ишлаб чиқарувчи ташкилотларда жорий этиш бўйича намунавий ҳужжатларни
тасдиқласин ҳамда ишлаб чиқарувчи ташкилотларга уларнинг бепул тақдим этилишини
таъминласин;
манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда идоравий норматив-ҳуқуқий
ҳужжатларни ушбу қарорга мувофиқлаштирсин.
7. Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг 9-иловага мувофиқ айрим қарорларига ўзгартириш
ва қўшимчалар киритилсин.
8. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош
вазирининг ўринбосари У.У. Розуқулов зиммасига юклансин.
Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири Ш. МИРЗИЁЕВ
Тошкент ш.,
2011 йил 28 апрель,
122-сон
165

136.

Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил
28 апрелдаги 122-сон қарорига
2-ИЛОВА
Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кириладиган технологик ускуналар ва
уларнинг қисмларига хорижий мамлакатларнинг аккредитация қилинган
сертификатлаштириш органлари томонидан берилган мувофиқлик сертификатларини тан
олиш тартиби тўғрисида
НИЗОМ
I. Умумий қоидалар
1. Ушбу Низом Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган
рўйхат бўйича олиб кирилаѐтган технологик ускуна ва унинг қисмларини Ўзбекистон
Республикаси ҳудудига киритишда ушбу Низомга 1-иловада* кўрсатилган хорижий
мамлакатларнинг аккредитация қилинган сертификатлаштириш органлари томонидан берилган
мувофиқлик сертификатларини тан олиш тартибини белгилайди.
*1-илова рус тилидаги матнда берилган.
2. Ўзбекистон Республикаси ҳудудида аккредитация қилинган хорижий мамлакатлар
сертификатлаштириш органлари томонидан берилган мувофиқлик сертификатларини тан олиш
қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда «Ўзстандарт» агентлиги томонидан аккредитация
қилинган бир турдаги маҳсулотларни сертификатлаштириш органлари (кейинги ўринларда
сертификатлаштириш органлари деб аталади) томонидан амалга оширилади.
3. Технологик ускуна ва унинг қисмлари (кейинги ўринларда маҳсулот деб аталади) тўпламига
кирувчи ўлчаш ва синаш воситаларини сертификатлаштириш «Метрология тўғрисида»ги
Ўзбекистон Республикаси Қонунига ва Ўзбекистон Республикасининг ўлчашлар бирлигини
таъминлаш бўйича норматив ҳужжатларига мувофиқ давлат синовлари ва метрологик аттестация
натижалари ѐки хорижий мамлакатларнинг ваколатли органлари томонидан берилган синовлар
ва аттестация маълумотлари натижалари тўғрисидаги тақдим этилаѐтган ҳужжатларни тан олиш
асосида амалга оширилади.
II. Хорижий мувофиқлик сертификатларини тан олиш тартиби
4. Хорижий мамлакатларнинг аккредитация қилинган сертификатлаштириш органлари
томонидан маҳсулотларга берилган мувофиқлик сертификатларини тан олиш учун, ариза
берувчи сертификатлаштириш органига ушбу Низомга 2-иловага мувофиқ шакл бўйича
буюртманома беради. Буюртманома жисмоний ѐки юридик шахс (кейинги ўринларда ариза
берувчи деб аталади) томонидан берилиши мумкин.
5. Буюртманомага қуйидагилар илова қилинади:
хорижий мамлакатнинг аккредитация қилинган сертификатлаштириш органи томонидан
берилган сертификатнинг асл нусхаси эгасининг ѐки сертификат берган органнинг муҳри билан
тасдиқланган сертификатнинг асли ѐки нусхаси;
хорижий мамлакатнинг ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотга норматив ҳужжати нусхаси (мавжуд
бўлса);
етказиб берилаѐтган ускунанинг паспорти ва ѐки ундан фойдаланиш бўйича йўриқномаси —
давлат тили ѐки рус тилидаги таржимаси билан;
хорижий мамлакатнинг ваколатли органи томонидан берилган ўлчаш воситалари турини
тасдиқловчи (метрологик аттестация) сертификат — ўлчаш воситалари турининг давлат тилига
таржима қилинган йўриқномаси билан;
Ўзбекистон Республикаси божхона ҳудудига кирганлигини белгиловчи товарга илова
қилинган ҳужжат (товар-транспорт ҳужжати, инвойс, ҳисоб-фактура);
Ўзбекистон Республикаси давлат санитария назорати органи лабораторияларида ўтказилган
синов натижаларини ўзида акс эттирган гигиеник сертификат нусхаси ва Ўзбекистон
Республикаси ҳудудида амалда бўлган норматив ҳужжатларда белгиланган бошқа талабларга
166

137.

мувофиқлик тўғрисидаги маълумотлар (тан олиш учун тақдим этилган сертификатда кўрсатилган
маълумотлар мавжуд бўлмаганда).
6. Ариза берувчи, агар мавжуд бўлса, ўз хоҳишига кўра қўшимча тарзда қуйидаги
ҳужжатларни тақдим этиши мумкин:
маҳсулотларнинг техник тавсифлари;
маҳсулотни ишлаб чиқиш ва ишлаб чиқаришда ўтказилган синовлар баѐнномалари ѐки
хорижий мамлакатларнинг аккредитация қилинган синов лабораторияларида бажарилган
синовлар ҳақидаги ҳужжатлар;
хорижий мамлакатнинг аккредитация қилинган сертификатлаштириш органи томонидан сифат
менежменти тизимига (ишлаб чиқариш учун) берилган сертификат.
7. Агар қўшимча ҳужжатларда аккредитация қилинган синов лабораторияларида ўтказилган
аниқ кўрсаткичлар бўйича синов натижалари мавжуд бўлса, у ҳолда сертификатлаштириш органи
қўшимча синовлар ўтказмасдан, ушбу хулосалардан мувофиқлик сертификатини тан олиш учун
фойдаланиши мумкин.
8. Сертификатлаштириш органи тақдим этилган ҳужжатларни таҳлил қилишда қуйидагиларни
назарда тутади:
ариза берувчи тақдим этган ҳужжатларда кўрсатилган маълумотларнинг тўғри ва тўлиқлигини
аниқлаш;
мувофиқлиги бўйича сертификатланган маҳсулот ишлаб чиқарилган мамлакатдаги норматив
ҳужжатлар ва талабларнинг Ўзбекистон Республикасида олиб кирилаѐтган маҳсулотлар
юзасидан қабул қилинган норматив ҳужжатларга ва талабларга мувофиқлигини таққослаш.
9. Сертификатлаштириш органи ариза берувчи тақдим этган ҳужжатлар ва материалларни
таҳлил қилиш, шунингдек маҳсулотни идентификациялаш асосида бир иш кунидан кўп бўлмаган
муддатда хорижий мувофиқлик сертификати тан олингани ѐки тан олинмагани ҳақида қарор
қабул қилади.
10. Мувофиқлик сертификатида кўрсатилган ва ариза берувчи томонидан тақдим этилган
бошқа ҳужжатларда кўрсатилган маълумотлар таҳлилининг ижобий натижалари мувофиқлик
сертификатининг тан олиниши учун асос ҳисобланади.
11. Экспорт қилувчи мамлакатнинг сертификатлаштириш органи томонидан берилган
мувофиқлик сертификатини тан олиш уни Ўзбекистон Республикасининг мувофиқлик
сертификатига қайта расмийлаштириш ва давлат ягона реестрига киритиш йўли билан амалга
оширилади.
12. Идентификациялаш натижаларига кўра, ариза берувчи томонидан тақдим этилган
намуналарнинг тан олинаѐтган сертификатда, шунингдек буюртманомада ва унга илова
қилинадиган бошқа ҳужжатларда кўрсатилган маълумотларга мос келмаслиги аниқланса, ариза
берувчига мувофиқлик сертификатининг тан олинмаслиги ҳақида асосли раднома тақдим
этилади.
III. Якунловчи қоидалар
13. Ўзбекистон Республикасига олиб кирилаѐтган маҳсулотга хорижий мамлакатларнинг
аккредитация қилинган сертификатлаштириш органи томонидан берилган мувофиқлик
сертификатларини тан олиш тартиботларини амалга ошириш учун тўлов тартиби Ўзбекистон
Республикаси Молия вазирлиги билан келишилган ҳолда «Ўзстандарт» агентлиги томонидан
белгиланади.
14. Ушбу Низомнинг бузилишида айбдор бўлган шахслар қонун ҳужжатларига мувофиқ жавоб
беради.
Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кириладиган технологик ускуналар ва уларнинг
қисмларига хорижий мамлакатларнинг аккредитация қилинган сертификатлаштириш органлари
томонидан берилган мувофиқлик сертификатларини тан олиш тартиби тўғрисидаги низомга
2-ИЛОВА
167

138.

Мувофиқлик сертификатини тан олиш юзасидан
Б
У
Ю
Р
Т
М
А
Н
О
М
да
А
ишлаб
чиқарилган,
(ишлаб чиқарувчи ташкилотнинг номи ва манзили)
да
_______________________
ўтказилган
синовдан
(синов лабораториясининг номи, манзили)
_______________________________________________________
_
(маҳсулотнинг номи, тури, модели, маркаси)
сертификатининг
_____________________________________________
талабларига
(талабларига мувофиқ сертификатлаштириш ўтказилган ҳужжатнинг номи, тури)
мувофиқлиги тан олинишини сўраймиз.
Сертификат
_______
да
жойлашган
(манзили)
______________________________________________
томонидан
(сертификатни берган орган (ташкилот, фирма)нинг номи)
_______________________________________________________
_
(сертификатлаштириш тизимининг номи ѐки битимнинг тартиб рақами)
қоидаларига мувофиқ
муддатга берилди.
Қўшимча
дан
гача
маълумотлар
(сифат тизимига мувофиқлик сертификати ва бошқалар)
Буюртманомага қуйидагиларни илова қиламиз:
_______________________________________________________
_
(ҳужжатлар ва материаллар рўйхати)
Ариза
берувчининг
номи
ва
манзили
________________________
________________________________________________________
Ариза берувчининг телефони факси
Шаҳарлараро
____________________________________
Буюртманома билан шуғулланаѐтган
лавозими ва телефони
168
телефони
ходимнинг
Ф.И.О.,

139.

Вазирлар Маҳкамасининг
2011 йил 28 апрелдаги
122-сон қарорига
3-ИЛОВА
Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг сифат ва
хавфсизлик талабларига мувофиқлигини ишлаб чиқарувчи томонидан маълум қилиш
тартиби тўғрисида
НИЗОМ
1. Ушбу Низом Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилаѐтган ва хавфлилик тоифаси паст
бўлган, рўйхати Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган
маҳсулотларнинг мувофиқлигини тасдиқлаш тартиботларини ишлаб чиқарувчи томонидан
уларнинг сифат ва хавфсизлик талабларига мувофиқлиги ҳақида маълум қилиш йўли билан
(кейинги ўринларда мувофиқлигини маълум қилиш деб аталади) белгилайди ва фақат кўрсатиб
ўтилган маҳсулотни ишлаб чиқарувчига нисбатан қўлланади.
2. Ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг қонунчилик талабларига ва маҳсулотлар уларга
мувофиқ ишлаб чиқарилган норматив ҳужжатларга мувофиқлигини тасдиқлаш учун маҳсулотни
ишлаб чиқарувчи ушбу Низомга 1-иловага мувофиқ шакл бўйича мувофиқлик хабарномасини
тўлдиради.
3. Ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг мувофиқлиги тўғрисидаги хабарномани ишлаб
чиқарувчининг вакили «Ўзстандарт» агентлиги томонидан аккредитация қилинган
сертификатлаштириш органига (кейинги ўринларда сертификатлаштириш органи деб аталади)
икки нусхада тақдим этади.
4. Сертификатлаштириш органи ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг мувофиқлиги тўғрисидаги
хабарномани ушбу Низомга 2-иловагамувофиқ шакл бўйича дафтарда рўйхатдан ўтказади, ишлаб
чиқарилган маҳсулотнинг мувофиқлиги тўғрисидаги хабарномага рўйхатдан ўтказиш тартиб
рақамини қўяди ва унинг сертификатлаштириш органи муҳри қўйилган бир нусхасини маҳсулот
ишлаб чиқарувчининг вакилига беради.
5. Ишлаб чиқарилган маҳсулот мувофиқлик хабарномасининг амал қилиш муддати
мувофиқлик хабарномаси рўйхатдан ўтказилган санадан бошлаб 3 йилдан иборат бўлади.
Мувофиқлик хабарномаси рўйхатдан ўтказилгандан сўнг 3 йил ўтгач маҳсулотни ишлаб
чиқарувчи сертификатлаштириш органига янги хабарномани тақдим этади.
6. Ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотнинг норматив ҳужжатлардаги талабларга унинг сифат ва
хавфсизлик кўрсаткичларига таъсир қилувчи ўзгартиришлар киритилса мувофиқлик хабарномаси
қайта рўйхатдан ўтказилади.
7. Норматив ҳужжатларга ўзгартиришлар киритилган кундан бошлаб 10 кун мобайнида ишлаб
чиқарувчи сертификатлаштириш органига мувофиқлик хабарномасини қайта рўйхатдан ўтказиш
учун мурожаат қилади.
8. Ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг мувофиқлик хабарномасини рўйхатдан ўтказиш
сертификатлаштириш органи томонидан бир иш куни мобайнида, бепул амалга оширилади.
9. Ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг рўйхатдан ўтказилган мувофиқлик хабарномаси ушбу
маҳсулотни Ўзбекистон Республикаси ҳудудида сотиш учун асос ҳисобланади.
10. Экспортга етказиб бериш учун ишлаб чиқарилган маҳсулотларни сертификатлаштириш
ихтиѐрий асосда амалга оширилади.
11. Сертификатлаштириш органида рўйхатдан ўтказилган ва ишлаб чиқарувчининг муҳри
билан тасдиқланган мувофиқлик хабарномаси ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг йўл ҳужжати
учун асос бўлиши мумкин.
12. Ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг хавфсизлиги ва сифат кўрсаткичларининг норматив
ҳужжатлардаги мажбурий талабларга мувофиқлик хабарномасида кўрсатилган маълумотларнинг
ҳаққонийлиги, шунингдек ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотнинг сифати ва хавфсизлигига нисбатан
169

140.

қўйиладиган норматив ҳужжатларнинг мажбурий талабларига риоя этилишини таъминлаш
юзасидан ишлаб чиқарувчи корхона қонун ҳужжатларига мувофиқ жавоб беради.
170

141.

Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг сифат ва хавфсизлик
талабларига мувофиқлигини ишлаб чиқарувчи томонидан маълум қилиш тартиби
тўғрисидаги низомга
1-ИЛОВА
МУВОФИҚЛИК ХАБАРНОМАСИ
20
й.
« »
да жойлашган
номидан
_________________________
(ташкилотнинг тўлиқ номи)
________________________________________________________
(раҳбарнинг Ф.И.О., лавозими (бош директор, директор, хусусий тадбиркор)
ушбу билан хабар қиладики,
бўйича
(норматив ҳужжат номи, тартиб рақами)
ишлаб чиқарилаѐтган
(маҳсулотнинг номи, тури, русуми)
кўрсатиб
ўтилган
ҳужжатнинг
барча
талабларига,
га
шунингдек____
(ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотнинг сифати ва хавфсизлигига нисбатан талаблар белгиланган норматив ҳужжатлар ва қоидалар номи,
тартиб рақами)
тўлиқ мувофиқ келади.
Ташкилотда ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотни норматив ҳужжатларда белгиланган барча
сифат ва хавфсизлик кўрсаткичлари бўйича ишлаб чиқариш ва синовлар ўтказиш учун барча
зарур шарт-шароитлар мавжуд.
________________________________________________________
(агар ташкилот синовларни (ѐки синовларнинг бир қисмини) бошқа лабораторияларда ўтказаѐтган бўлса, ушбу лабораториялар
кўрсатилиши лозим)
________________________________________________________
(синов лабораториясининг номи, манзили, шунингдек унинг аккредитациядан (аттестациядан) ўтказилганлиги тўғрисидаги ҳужжатга
(тартиб рақами, берилган санаси, амал қилиш муддати) ҳавола, агар лаборатория ушбу тартиботлардан ўтган бўлса)
Ташкилот сифатли ва хавфсиз маҳсулот ишлаб чиқариш учун барча шартларга риоя
қилинишини таъминлайди.
Ушбу мувофиқлик хабарномасининг ҳаққонийлиги, шунингдек мувофиқлик хабарномасида
кўрсатилган маҳсулотнинг сифати ва хавфсизлиги юзасидан ишлаб чиқарувчининг қонун
ҳужжатларига мувофиқ жавоб бериши тўғрисида танишдим.
(лавозим)
(имзо)
(Ф.И.O.)
(М.Ў)
Тўлдирилган санаси 20 й. « »
Амал қилиш муддати 20 й. «
»
171

142.

Хабарноманинг
РЎЙХАТДАН
ТЎҒРИСИДА
ЎТКАЗИЛГАНЛИГИ
(ҲИСОБГА
орқа
бети
ОЛИНГАНЛИГИ)
МАЪЛУМОТЛАР
Сертификатлаштириш органи - _____________________________
томонидан
(сертификатлаштириш органининг номи, Давлат реестри бўйича тартиб рақами)
___-сон тартиб рақами билан рўйхатдан ўтказилди (ҳисобга олинди).
Сертификатлаштириш
органининг
раҳбари
(имзо)
___________________________
(Ф.И.О.)
М.Ў.
20
йил « »
Изоҳ. Сифатли ва хавфсиз маҳсулот ишлаб чиқаришнинг таъминланишини тасдиқловчи
қўшимча ахборот мавжуд бўлганда ишлаб чиқарувчи уларни қўшимча равишда келтириши
мумкин.
172

143.

Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг сифат ва хавфсизлик талабларига мувофиқлигини ишлаб
чиқарувчи
томонидан
маълум
қилиш
тартиби
тўғрисидаги низомга
2-ИЛОВА
Ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг сифат ва хавфсизлик талабларига мувофиқлиги ҳақидаги хабарномани рўйхатдан ўтказиш
ДАФТАРИ ШАКЛИ
Т Маҳсулотнинг Хабарнома
Хабарнома келиб Ташкилот
Рўйхатдан
ўтказилган Рўйхатдан ўтказишнинг
р номи
юборувчининг манзили тушган сана
раҳбари
санаси ва тартиб рақами*
амал қилиш муддати
1 2
3
4
5
6
7
*
Рўйхатдан
ўтказиш
тартиб
рақамини
кўрсатиш
154
намунаси:

UZ.SMT.ХХ.ХХХ.ХХХХХХ

144.

Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил
28 апрелдаги 122-сон қарорига
4-ИЛОВА
«Ўзстандарт» агентлиги марказий аппаратининг
ТУЗИЛМАСИ
* Бюджетдан ташқари ва қонунчиликда тақиқланмаган бошқа манбалар маблағлари ҳисобидан
молиялаштирилади.
154

145.

Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил
28 апрелдаги 122-сон қарорига
5-ИЛОВА
«Ўзстандарт» агентлиги ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармаларининг
намунавий тузилмаси ва ходимлари сони
* Бюджетдан ташқари ва қонунчиликда тақиқланмаган бошқа манбалар маблағлари ҳисобидан
молиялаштирилади
.
155

146.

Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил
28 апрелдаги 122-сон қарорига
6-ИЛОВА
Ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармалари (СМБ) ходимларининг
ЧЕКЛАНГАН СОНИ
Шу жумладан
Т Ҳудудий
р бошқармалар
1 Қорақалпоғистон
. СМБ
2 Андижон СМБ
.
3 Бухоро СМБ
.
4 Жиззах СМБ
.
5 Қашқадарѐ СМБ
.
6 Навоий СМБ
.
7 Наманган СМБ
.
8 Самарқанд СМБ
.
9 Сурхондарѐ
. СМБ
1 Сирдарѐ СМБ
0.
Ходимларнинг
чекланган сони
бошқарув
ходимлари
улардан
хизмат
кўрсатувчи
маҳсулотларни экспорт қилишга
ходимлар
кўмаклашиш бюроси ходимлари
техник
ходимлар
9
7
1
1
1
10
8
1
1
1
9
7
1
1
1
9
7
1
1
1
9
7
1
1
1
9
7
1
1
1
9
7
1
1
1
13
10
1
1
2
9
7
1
1
1
9
7
1
1
1
180

147.

1
Фарғона СМБ
1
Хоразм СМБ
1.
2.
1 Тошкент вилоят
3. СМБ
1 Тошкент шаҳар
4. СМБ
ЖАМИ
15
12
1
2
1
9
7
1
1
1
14
11

1
2
17
12

3
2
150
116
12
17
17
181

148.

Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил
28 апрелдаги 122-сон қарорига
7-ИЛОВА
«Ўзстандарт» агентлигининг маҳсулотни экспорт қилишга кўмаклашиш бюроси
ТУЗИЛМАСИ
* Тошкент вилояти ва Тошкент шаҳридан ташқари.
Вазирлар
Маҳкамасининг
2011
йил
28
апрелдаги
122-сон қарорига
8-ИЛОВА
«Ўзстандарт» агентлигининг Маҳсулотни экспорт қилишга кўмаклашиш бюроси тўғрисида
НИЗОМ
I. Умумий қоидалар
1. Маҳсулотни экспорт қилишга кўмаклашиш бюроси (кейинги ўринларда Бюро деб аталади)
«Ўзстандарт» агентлиги марказий аппаратининг таркибий бўлинмаси ҳисобланади ҳамда
ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармаларида (Тошкент шаҳар ва вилоят
стандартлаштириш ва метрология бошқармаларидан ташқари) биттадан вакилга эга.
2. Бюро ўз фаолиятида Ўзбекистон Республикаси Конституциясига, Ўзбекистон Республикаси
қонунларига, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорларига, Ўзбекистон
Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишларига, Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишларига, «Ўзстандарт»
агентлигининг қарорларига, шунингдек ушбу Низомга амал қилади.
3. Бюро ўз фаолиятини «Ўзстандарт» агентлигининг бошқа таркибий бўлинмалари ҳамда
давлат ва хўжалик бошқаруви органлари билан ўзаро ҳамкорликда амалга оширади.
II. Бюронинг вазифалари, функциялари ва ҳуқуқлари
4. Қуйидагилар Бюронинг асосий вазифалари ҳисобланади:
экспортга мўлжалланган маҳсулот ишлаб чиқарувчи корхоналарга стандартлар, маҳсулотни
сертификатлаш, ѐрлиқлаш, ўраш ва бошқа параметрлар юзасидан халқаро ва мамлакатлараро
талаблар бўйича бепул маслаҳат хизматлари кўрсатиш;
ишлаб чиқарувчи корхоналар томонидан экспортга мўлжалланган маҳсулот ишлаб чиқаришда
халқаро ва мамлакатлараро стандартлар талабларини жорий этиш ва уларга эришиш бўйича
таклифлар ишлаб чиқиш;
ишлаб чиқарувчи корхоналарга ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотни хорижий бозорларга
киритиш бўйича зарур ахборотлар олиш учун ахборот-маслаҳат ѐрдами кўрсатиш;
стандартлар, маҳсулотни сертификатлаш, ѐрлиқлаш, ўраш ва бошқа параметрлар юзасидан
халқаро ва мамлакатлараро талаблар бўйича доимий янгилаб туриладиган маълумотномани
ишлаб чиқиш ва жорий этиш, кейинчалик уни «Ўзстандарт» агентлигининг Интернет
тармоғидаги сайтига жойлаштириш.
5. Бюро ўзига юкланган вазифаларга мувофиқ қуйидаги функцияларни амалга оширади:
181

149.

экспортга мўлжалланган маҳсулот ишлаб чиқарувчи корхоналардан тушган масалаларни
ўрганади ва уларга зарур ахборотлар тақдим этади;
маҳсулот экспорти масалалари бўйича маслаҳат хизматлари кўрсатиш юзасидан бажарилган
ишлар тўғрисидаги материалларни умумлаштиради, тайѐрлайди ва «Ўзстандарт» агентлигига
тақдим этади;
маҳсулотларни хорижий бозорларга киритишга доир мавжуд муаммоларни таҳлил қилади ва
уларни ҳал этиш юзасидан «Ўзстандарт» агентлигига таклифлар киритади;
маҳсулотларни хорижий бозорларга киритиш бўйича дастурлар ва тадбирлар тайѐрлашда
қатнашади;
маҳсулотни стандартлаштириш, сертификатлаш, ѐрлиқлаш, ўраш ва бошқа параметрлар
бўйича халқаро ва мамлакатлараро талабларни таҳлил қилади;
маҳсулотни стандартлаштириш, сертификатлаш, ѐрлиқлаш, ўраш ва бошқа параметрлар
бўйича халқаро ва мамлакатлараро талаблар бўйича ягона маълумотлар базасини шакллантиради
ва доимий янгилаб боради.
6. Бюро қуйидаги ҳуқуқларга эга:
маҳсулот ишлаб чиқарувчи корхоналардан маҳсулотларни хорижий бозорларга киритишга
доир зарур ахборотларни сўраб олиш;
стандартлаштириш ва сертификатлаш соҳасида хорижий компаниялар ва фирмалар билан ўз
ваколатлари доирасида бевосита ҳамкорлик қилиш;
зарурат бўлганда, мазкур Низомда назарда тутилган функцияларни бажариш учун тегишли
мутахассисларни жалб қилиш.
III. Бюро фаолиятини ташкил этиш
7. Бюрога «Ўзстандарт» агентлиги бош директори томонидан лавозимга тайинланадиган ва
лавозимдан озод қилинадиган Директор бошчилик қилади.
Бюро директори:
Бюронинг жорий фаолиятини ташкил этади ва амалга оширади;
ўзига юкланган вазифаларнинг бажарилиши учун жавоб беради;
чиқувчи хат-хабарларни имзолайди;
Бюро ходимларини ва ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармаларидаги
вакилларни лавозимга тайинлаш ва лавозимдан озод қилиш бўйича белгиланган тартибда
«Ўзстандарт» агентлиги бош директорига таклифлар киритади;
ўз ваколатлари доирасида, белгиланган тартибда бошқа функцияларни амалга оширади.
8. Бюронинг ходимлари ва ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармаларидаги
вакиллари «Ўзстандарт» агентлиги бош директори томонидан, белгиланган тартибда лавозимга
тайинланади ва лавозимдан озод қилинади.
Бюронинг ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармаларидаги вакиллари Бюро
директорига ва тегишли ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармаси раҳбарига
бўйсунади.
Бюро ходимларининг функционал вазифалари «Ўзстандарт» агентлиги томонидан
белгиланади.
9. Бюро «Ўзстандарт» агентлигининг бюджетдан ташқари маблағлари ва қонун ҳужжатларида
тақиқланмаган бошқа манбалар маблағлари ҳисобига молиялаштирилади.
10. Ҳудудий стандартлаштириш ва метрология бошқармалари раҳбарлари Бюрога мазкур
Низом билан юкланган вазифаларнинг зарур даражада ва ўз вақтида бажарилиши учун шахсан
жавоб берадилар.
182

150.

Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил
28 апрелдаги 122-сон қарорига
9-ИЛОВА
Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига киритилаѐтган ўзгартириш
ва қўшимчалар
1. Вазирлар Маҳкамасининг «Хавфсизлигини тасдиқлаш талаб этиладиган товарларни
Ўзбекистон Республикаси ҳудудига келтириш ва уларни унинг ташқарисига чиқариш тартибини
тасдиқлаш ҳақида» 1994 йил 12 августдаги 409-сон қарорининг 1-банди ва қарорга 2илова (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 1994 й., 8-сон, 38-модда) ўз кучини йўқотган деб
ҳисоблансин.
2. Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг баъзи қарорларини
тўлиқ ѐки қисман ўз кучини йўқотган деб ҳисоблаш ҳамда айрим қарорларига ўзгартиришлар
киритиш тўғрисида» 1998 йил 16 апрелдаги 161-сон қарорига 2-илованинг 3-банди ўз кучини
йўқотган деб ҳисоблансин.
3. Вазирлар Маҳкамасининг «Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиботини
соддалаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» 2004 йил 6 июлдаги 318-сон қарори
1-бандининг учинчи хатбоши ва қарорга 2-илова (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2004 й., 7-сон,
63-модда) ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
4. Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон давлат стандартлаштириш, метрология ва
сертификатлаштириш агентлиги тузилмасини такомиллаштириш ва унинг фаолиятини ташкил
этиш тўғрисида» 2004 йил 5 августдаги 373-сон қарорида (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2004 й.,
8-сон, 77-модда):
а) 2-банднинг учинчи хатбоши ва қарорга 2-илова ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин;
б) 2-банднинг тўртинчи—олтинчи хатбоши тегишли равишда учинчи — бешинчи хатбоши деб
ҳисоблансин;
в) 3-банддаги «ўринбосарлари» ва «лавозимга тайинланадилар ва лавозимдан озод
қилинадилар» сўзлари тегишли равишда «ўринбосари» ва «лавозимга тайинланади ва лавозимдан
озод қилинади» сўзлари билан алмаштирилсин;
г) Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги
тўғрисидаги низомда (3-илова):
1-банднинг биринчи хатбошидаги ва 7-банднинг иккинчи хатбошидаги «стандартлаштириш»
сўзидан олдин «техник жиҳатдан тартибга солиш» сўзлари қўшилсин;
7-банднинг иккинчи
хатбошидаги ва
8-банд
«а»
кичик
бандининг биринчи
хатбошидаги «Стандартлаштириш тўғрисида» сўзларидан олдин «Техник жиҳатдан тартибга
солиш тўғрисида» сўзлари қўшилсин;
8-банднинг «а» кичик бандига қуйидаги таҳрирдаги иккинчи — олтинчи хатбошилар
қўшилсин:
«Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига техник жиҳатдан тартибга солиш
соҳасидаги ваколатли давлат органлари ҳамда давлат ва хўжалик бошқаруви органлари
томонидан киритилган техник регламентларни ишлаб чиқиш дастури лойиҳалари бўйича
умумлашган таклифлар киритади;
ўз ваколати доирасида, давлат ва хўжалик бошқаруви органларининг умумий ва махсус
регламентларни ишлаб чиқиш бўйича фаолиятини мувофиқлаштиради ва ташкил этади;
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига умумий техник регламентларни тасдиқлаш,
уларга ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш, шунингдек ушбу регламентларни бекор қилиш
тўғрисида таклифлар киритади;
ўз ваколати доирасида умумий ва махсус техник регламентларга риоя қилиниши устидан
давлат назоратини амалга оширади;
181

151.

техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасида норматив ҳужжатлар давлат фондини
шакллантиради»;
8-банд «а» кичик бандининг иккинчи—олтинчи хатбошилари еттинчи — ўн биринчи
хатбошилар деб ҳисоблансин;
10-бандга қуйидаги таҳрирдаги тўртинчи — олтинчи хатбошилар қўшилсин:
«техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасида эксперт комиссияни ташкил этиш;
ўз ваколати доирасида давлат ва хўжалик бошқаруви органлари томонидан ишлаб чиқилган
умумий ва махсус техник регламентларни экспертиза қилиш;
ўз ваколати доирасида давлат ва хўжалик бошқаруви органлари томонидан ишлаб чиқилган
махсус техник регламентларни тасдиқлаш, уларга ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш,
шунингдек ушбу регламентларни бекор қилиш»;
10-банднинг тўртинчи—ўн саккизинчи хатбошилари еттинчи — йигирма биринчи хатбошилар
деб ҳисоблансин;
13-банднинг иккинчи ва учинчи хатбошилари қуйидаги таҳрирда баѐн қилинсин:
«Бош директорнинг бир нафар ўринбосари бўлади. Бош директорнинг ўринбосари мақомига
кўра вазир ўринбосарига тенглаштирилади».
«Ўзстандарт» агентлигининг бош директори Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан
лавозимга тайинланади ва лавозимдан озод қилинади. «Ўзстандарт» агентлиги бош
директорининг ўринбосари белгиланган тартибда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси
томонидан лавозимга тайинланади ва лавозимдан озод қилинади»;
14-банддаги «ўринбосарлари» сўзи «ўринбосари» сўзи билан алмаштирилсин;
15-бандда:
тўртинчи хатбошидаги «ўз ўринбосарларининг ваколатларини белгилайди, улар ўртасида
вазифаларни тақсимлайди» ва «ўз ўринбосарлари» сўзлари тегишли равишда «ўз ўринбосари
ваколатини белгилайди» ва «ўз ўринбосари» сўзлари билан алмаштирилсин;
тўққизинчи хатбошидаги «стандартлаштириш» сўзидан олдин «техник жиҳатдан тартибга
солиш» сўзлари қўшилсин;
16-банднинг биринчи хатбошидаги «унинг ўринбосарлари» сўзлари «унинг ўринбосари»
сўзлари билан алмаштирилсин.
5. Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига
ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳамда баъзиларини ўз кучини йўқотган деб ҳисоблаш
тўғрисида» (Ўзбекистон Республикасининг «Маҳсулотлар ва хизматларни сертификатлаштириш
тартиб-таомиллари соддалаштирилганлиги муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг
айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида» 2006 йил 6 апрелдаги
ЎРҚ-31-сон Қонуни) 2006 йил 14 сентябрдаги 194-сон қарорига илова 1-бандининг «б» кичик
банди (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2006 й., 9-сон, 66-модда) ўз кучини йўқотган деб
ҳисоблансин.
6. Вазирлар Маҳкамасининг «Этил спиртининг сифати устидан назоратни таъминлашга доир
қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» 2007 йил 31 июлдаги 159-сон қарорида:
а) 5-банднинг учинчи хатбоши ҳамда 2 ва 3-иловалар ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин;
б) 1-иловадаги «4» ва «25» рақамлари, тегишли равишда «2» ва «23» рақамлари билан
алмаштирилсин.
182

152.

АДЛИЯ ВАЗИРЛИГИДА РЎЙХАТДАН ЎТГАН НИЗОМ, ЙЎРИҚНОМА ВА ҚОИДАЛАР
ДОРИ ВОСИТАЛАРИ ВА ТИББИЁТДА ФОЙДАЛАНИЛАДИГАН БУЮМЛАРНИ СОТИШДА САВДО
УСТАМАЛАРИНИ ҚЎЛЛАШ ТАРТИБИ ТЎҒРИСИДА
«ТАСДИҚЛАЙМАН»
Ўзбекистон Республикаси
Молия вазирининг биринчи
ўринбосари
Т. Гуськова
2000 йил 18 август
12-06-08/489-сон
«ТАСДИҚЛАЙМАН»
Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазири
Ф. Назиров
2000 йил 18 август
061/2-498-сон
«КЕЛИШИЛГАН»
Ўзбекистон Республикаси
Давлат солиқ қўмитасининг раиси
Б. Ходжаев
2000 йил 24 августь
2000-105-сон
«КЕЛИШИЛГАН»
Ўзбекистон Республикаси
Монополиядан чиқариш ва
рақобатни
ривожлантириш давлат
қўмитасининг раиси
Б. Насриев
2000 йил 24 август
5-сон
НИЗОМ
(Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2000 йил 29 сентябрда 974-сон билан
давлат рўйхатидан ўтказилган)
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 061 2-4 98-сонли
Дори дармон воситалари ва тиббиѐт буюмларини сотишда савдо устамаларини қўллаш
тартиби тўғрисида Низом
Умумий қоидалар
Дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмлари улгуржи савдосида сотиш нархларини
шакллантиришнинг тартиби
Чакана савдода сотишда дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмларининг сотиш
нархларини шакллантириш тартиби
Савдо устамаларини шакллантириш ва мазкур Низомга амал қилмаганлик учун жавобгарлик
4. Савдо устамаларини шакллантириш ва мазкур Низомга амал қилмаганлик учун жавобгарлик
Улгуржи ва чакана дорихона тармоғи корхоналари савдо устамаларини Вазирлар Махкамаси
белгилаган энг кўп миқдордан кам бўлган миқдорини белгилашлари мумкин.
Савдо устамаси шакллантирилганда корхона (улгуржи ва чакана савдо) Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Махкамасининг 1999 йил 5 февралдаги Қарори билан тасдиқланган
махсулотлар (ишлар, хизматлар)ни ишлаб чиқариш ва сотиш хамда молия натижаларини
шакллантириш тартиби тўғрисидаги Низом"га амал қилиб, харажатлар (айланмадаги эскириш)ни
ҳисоблаб чиқаради.
183

153.

Мулкчилик шаклидан қатъи назар барча дорихона муассасаларида нархларни шакллантириш
дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмларини сотишда савдо устмаларини қўллашни назорат
килиш Ўзбекистон Республикасининг Монополиядан чиқариш ва рақобатни ривожлантириш
Давлат қўмитасига юкланади.
Савдо устамасининг энг кўп миқдори оширилгани аниқланган холда юридик шахс мақомини
ташкил этмай тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчи юридик ва жисмоний шахсларга
нисбатан амалдаги қонун хужжаталрига мувофиқ жавобгарлик чоралари кўлланилади.
Мазкур Низом кучга кирган пайтдан бошлаб Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигида
1999 йил 26 январда, СОҒЛИКНИ саклаш вазирлигида 1999 йил 28 январда, Давлат солиқ
қўмитасида тасдиқланган хамда Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида 1999 йил 19
февралда
642-сон
билан
руйхатга
олинган
Тартиб
ўз
кучини
йуқотди.
184

154.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРИНИНГ
БУЙРУҒИ
Шифокор рецептисиз сотиладиган дори воситаларининг рўйхатини тасдиқлаш
тўғрисида
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2012 й., 16-сон, 184-модда)
Ўзбекистон Республикаси
Адлия вазирлиги томонидан
2012 йил 18 апрелда 2353-сон
билан рўйхатдан ўтказилди
Ўзбекистон
Республикасининг
«Дори
воситалари
ва
фармацевтика
фаолияти
тўғрисида»ги Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 й., 45-сон, 120-модда) ҳамда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 6
августдаги 404-сон «Республикада дори-дармонлар ва тиббий буюмлар билан таъминлашни ва
уларни
тақсимлашни
яхшилашга
доир
кечиктириб
бўлмайдиган
чора-тадбирлар
тўғрисида»ги қарорига мувофиқ буюраман:
1. Шифокор рецептисиз сотиладиган дори воситаларининг рўйхати иловага мувофиқ
тасдиқлансин.
2. Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирининг 2011 йил 1 июндаги 156-сон
«Шифокор
рецептисиз
сотиладиган
дори
воситаларининг
рўйхатини
тасдиқлаш
тўғрисида»ги буйруғи (рўйхат рақами 2237, 2011 йил 10 июнь) (Ўзбекистон Республикаси қонун
ҳужжатлари тўплами, 2011 й., 24-сон, 253-модда) ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
3. Мазкур буйруқ Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида давлат рўйхатидан ўтказилган
кундан бошлаб ўн кун ўтгандан кейин кучга киради.
Вазир А. ИКРАМОВ
Тошкент ш.,
2012 йил 28 март,
82-сон
181

155.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРИЛИГИНИНГ
2010 ЙИЛ 22 МАРТДАГИ 81-СОНЛИ БУЙРУҒИ
Ўзбекистон Республикаси
Адлия вазирлиги томонидан
2010 йил 13 апрелда 2094-сон
билан рўйхатга олинган
Ўзбекистон Республикаси тиббиѐт амалиѐтида қўллашга рухсат этилган тиббий буюмларнинг
рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида
Ўзбекистон Республикаси «Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисида‖ги
Қонунининг (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси 1997 йил 4-5-сон,
120-модда) 3-моддасига мувофиқ буюраман:
Ўзбекистон Республикаси тиббиѐт амалиѐтида қўллашга рухсат этилган тиббий буюмларнинг
рўйхати иловага мувофиқ тасдиқлансин.
Мазкур буйруқ Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида давлат рўйхатидан ўтказилган
кундан бошлаб ўн кун ўтгандан кейин кучга киради.
Соғлиқни сақлаш вазири
182
А.И.Икрамов

156.

Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирининг
2010 йил 22 мартдаги
81-сон буйруғига
Илова
Ўзбекистон Республикаси тиббиѐт амалиѐтида қўллашга
рухсат этилган тиббий буюмларнинг
РЎЙХАТИ
I. Боғлов материаллари:
1. Тиббий бинтлар;
2. Тиббий пахта;
3. Гипсли бинтлар;
4. Гипс-докали боғламлар;
5. Тиббий дока;
6. Биринчи ѐрдам боғлов халталари;
7. Тиббий боғлагичлар;
8. Докали тиббий салфеткалар ва қирқимлар;
9. Тиббий ниқоблар;
10. Турли тиббий пластирлар;
11. Тиббий елимлар.
II. Тиббиѐтда қўлланиладиган тикув материаллари:
12. Сўриладиган жарроҳлик иплари (табиий ва синтетик);
13. Сўрилмайдиган жарроҳлик иплари (ипакли, ловсанли, капронли, полимерли, металл
симли);
14. Жарроҳлик иплари игналари билан.
III. Тешиш, инъекция, трансфузия ва сўриб олиш учун ишлатиладиган буюмлар:
15. Бир маротаба қўлланиладиган инъекцион шприцлар;
16. Атравматик, инсулинли, инъекцион, лигатурали, эпидурал анестезия учун, спиналли,
фистулали жарроҳлик игналар;
17. Инфузион, трансфузион системалар;
18. Инфузион эритмаларни сақлаш учун контейнерлар, қонни олиш ва сақлаш учун қопчалар;
19. Шприц-ручкалар;
20. Периферик вена ичига қўйиладиган, томир ичига қўйиладиган, кичик веналарга қўйиш,
қон қуйиш учун мўлжалланган катетерлар;
21. Вена ичига, киндикка, мия қоринчасини тешиш учун қўйиладиган канюлалар;
22. Полимерли, резинали зондлар;
23.
Трубкалар,
ўтказгичлар,
линиялар,
трансфузия
учун
стерил
фильтрлар,
уйчалар,трансдьюсерлар,интродьюсерлар;
24. Скарификаторлар.
IV. Ангиографияда, ангиопластикада, сунъий қон айланишида ишлатиладиган буюмлар:
25. Оксигенаторлар, гемоконцентраторлар, стентлар, магистраллар, ўтказгичлар.
V. Стоматология ва ортодонтия учун буюмлар
26. Қолип олиш материаллари;
27. Стоматология пластмассалари, металлокерамика асосида пластмасса;
28. Металлсиз ва металлкерамикали тиш протезлари учун фарфор массалар;
29. Сунъий тишлар (пластмассали ва фарфорли);
30. Борлар (олмосли, пўлатли ва қаттиқ қотишмали турбинали тўғри ва бурчакли учликлари
учун);
31. Стоматология тўпламлари;
183

157.

32. Стоматология ѐрдамчи материаллари: мумлар, локлар, силлиқловчи материаллар, ѐнғинга
чидамли ва уларни ўрнини босувчи материаллар, протезларни фиксацияси учун ишлатиладиган
материаллар;
33. Металлокерамика, цементлар.
34. Абразив буюмлар: дисклар, тошлар, айланалар, штифтлар, матрицалар;
35. Пломбалаш материаллари;
36. Стоматологик қотишмалар;
37. Тиббий гипс.
VI. Офтальмология буюмлари:
38. Ташҳис учун офтальмологик шиша тўпламлари;
39. Контактли, интраокулярли линзалар;
40. Кўзойнак гардишлари, линзалар, оптик шишалар, линза тўпламлари, кўзойнаклар ва
ўхшаш оптик буюмлар, кўриш қобилиятини тўғирлаш учун буюмлар;
41. Юмшоқ, қаттиқ линзаларни тозалаш ҳамда сақлаш учун эритмалар ва воситалар;
42. Кўз қобилиятини текшириш учун ишлатиладиган жадвал, белгилар, скиасопик чизгичлар.
VII. Акушерлик ва гинекология, урология учун буюмлар:
43. Бир маротаба ишлатиладиган полимер қин кўзгулари;
44. Бачадон халқалари;
45. Цитошеткалар;
46. Урологик ва сийдик йули учун катетерлар;
47. Сийдик хайдаш учун канюлалар;
48. Туғриқда ишлатиладиган бир маротабалик тўпламлар;
49. Гинекология ва экстракорпорал уруғлантириш учун сарфланадиган материаллар.
VIII. Оториноларингология учун буюмлар:
50. Шахсий ингаляторлар;
51. Қулоқ тиқинлари. Қулоқ бекитгичлари;
52. Бурун аспираторлари.
IX.Анестезиология ва реанимация учун буюмлар:
53. Трахеал, эндотрахеал, нафас йўли учун, ларингиал, трахеотомик найлар;
54. Дренажлар, дренаж катетерлар;
55. Ҳаво ўтказгичлар;
56. Стилетлар,ўтказгичлар;
57. Наркоз, нафас йўли учун ниқоблар (резинали, латексли ва полимер материаллардан);
58. Сунъий нафас олдириш ва сунъий нафас олдириш аппарати учун қопчалар;
59. Орқа мия, перидурал, ўтказувчи, маҳаллий ва бошқа турдаги анестезия тўпламлари;
60. Нафас йўли фильтрлари;
61. Перидурал, киндик, орқа мия ва сўриб олиш учун катетерлар.
X. Протезлар, имплантантлар ва қайта тиклаш воситалари:
62. Ортопедия оѐқ кийимлари, даволаш патаклари;
63. Ортопедия мосламалари: корсетлар, фиксаторлар, реклинаторлар, обтураторлар ва бошқа
буюмлар (қўлтиқтаѐқлар, тиббиѐт ҳассалари);
64. Суяк остеосинтези учун ташқи маҳкамлаш мосламалари, суяк усти кортикал ва
интрамедулляр остеосинтези учун металл маҳкамлагичлар;
65. Суяк синишини даволаш учун ишлатиладиган шиналар ва мосламалар (иммобилайзерлар,
бўйин ѐқаси)
66. Электростимуляторлар;
67. Томирлар сунъий протези ва ямоқлар, юрак клапанлар, эндопротезлар, сут бези протези,
қўл-оѐқ аъзо протезлари, жамланган даволовчи-косметик воситалар;
68. Протезлаш ва имплантантологияда ишлатиш учун асбоб-анжомлар ва сарфланадиган
материаллар.
XI. Сарфланадиган материаллар:
184

158.

69. Диализ, плазмаферез, гемодиализ, ангиография учун (диализаторлар, магистраллар,
фистулалар, гемодиализ катетерлар, найлар, ўтказгичлар, плазмофильтрлар, концентратлар,
гемоконцентратлар, дезинфектантлар).
XII. Ташҳис қўйиш учун воситалар:
70. Аускультация ва перкуссия учун қурилмалар (стетоскоплар, фонендоскоплар, перкуссион
болғалар);
71. Пешона рефлекторлари;
72. Тиббий термометрлар;
73. Рентгенография ва флюорография пленкалари;
74. Тиббий пленкаларни ѐритувчи ва мустаҳкамловчи;
75. Биопсия ва пункция учун игналар ва мосламалар;
76. Ультратовуш текширувлар учун гел.
XIII. Резина, резина матоли, латексли, полимерли ва бошқа тиббий буюмлар:
77. Қўлқоплар;
78. Сўрғич;
79. Бўш резинали буюмлар (грелкалар, муз учун пуфакчалар, спринцовкалар);
80. Жгутлар;
81. Белбоғлар, бандажлар;
82. Корректорлар, фиксаторлар;
83. Томирлар варикоз кенгайишида ишлатиладиган колготкалар, пайпоқлар;
84. Эластик бинтлар.
XIV. Контрацептивлар:
85. Спираллар, презервативлар;
86. Ҳомиладорликдан сақловчи қалпоқчалар.
XV. Тиббий ѐрдам кўрсатиш учун буюмлар:
87. Дори қутилари, санитар сумкалар (ичидагилар Ўзбекистон Республикасида қайд этилган
бўлиши керак);
88. Кислород учун баллончалар ва ѐстиқлар;
89. Ресускитаторлар;
90. Механик сўрғичлар.
XVI. Касалларни парваришлаш учун буюмлар:
91. Таглик клеѐнкалар;
92. Учликлар;
93. Сийдик қабул қилгичлар;
94. Туваклар;
95. Буйраксимон тиббиѐт лотоклари;
96. Тиббий пипеткалар;
97. Тиббий банкалар;
98. Сут сўрғичлар;
99. Нажас қабул қилгичлар.
XVII. in vitro ташҳис буюмлари
(ташҳис қўйиш тўпламлари, реагентлар ва бошқа лаборатория ташҳис воситалари):
100. Иммунологик ташҳис учун реагентлар тўплами;
101. Серологик ташҳис учун реагентлар тўплами;
102. Биокимѐвий ташҳиси учун реагентлар тўплами;
103. Гемостоз системасини баҳолаш учун реагентлар тўплами;
104. Полимераз–занжирли реакция таҳлил ташҳиси учун реагентлар тўплами;
105. Экспресс-тестлар, индикаторли системалар;
106. Ёпиқ турдаги анализаторларга реагентлар;
107. Референс-материаллар;
185

159.

108. Озуқа муҳитлари, ҳужайраларни экишда ишлатиладиган эритмалар ва ўстирувчи
омиллар.
186

160.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИНИНГ БУЙРУҒИ
Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш
тартиби тўғрисидаги Йўриқномани тасдиқлаш ҳақида
Ўзбекистон Республикаси
Адлия Вазирлиги томонидан
2010 йил 25 май 2106-сон
билан рўйхатдан ўтказилди
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 16 февралдаги "Республика
дорихона муассасаларида дори-дармон ва тиббий буюмлар сотиш қоидаларига ўзгартириш
киритиш тўғрисида"ги 18-сонли қарори (Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами
2010 й., 6-7 сон, 50-модда) ижросини таъминлаш мақсадида буюраман:
1. "Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш тартиби тўғрисидаги Йўриқнома" иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан 2000 йил 12 декабрда
тасдиқланган Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш тартиби
тўғрисидаги вақтинчалик Йўриқнома (рўйхат рақами 997, 2000 йил 29 декабрь) (Ўзбекистон
Республикаси вазирликлари, давлат қўмиталари ва идорларининг меъѐрий ҳужжатлари
ахборотномаси 2000 й., 24-сон) ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
3. Мазкур буйруқ Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида давлат рўйхатидан ўтказилган
кундан бошлаб ўн кун ўтгандан кейин кучга киради.
Соғлиқни сақлаш вазири
А.И.Икрамов
181

161.

Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирининг
2010 йил 26 мартдаги
95-сон буйруғига илова
Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни
йўқ қилиш тартиби тўғрисидаги
ЙЎРИҚНОМА
Мазкур Йўриқнома Ўзбекистон Республикаси ―Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти
тўғрисида‖ги (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 й., 4-5-сон,
120-модда) ва ―Давлат санитария назорати тўғрисида‖ги (Ўзбекистон Республикаси Олий
Кенгашининг Ахборотномаси, 1992 й., 9-сон, 355-модда) қонунларига мувофиқ қўллаш учун
яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш тартибини белгилайди.
I-боб. Умумий қоидалар
1. Мазкур Йўриқнома гиѐҳванд воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорларни йўқ
қилишга тааллуқли эмас.
2. Мазкур Йўриқномада қуйидагилар қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий
буюмлар (кейинги ўринларда яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмлар деб юритилади)
сифатида эътироф этилади:
сифатсиз ѐки қалбакилаштирилган дори воситалари, тиббий буюмлар ва ―in bulk‖
маҳсулотлари;
Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилмаган ва (ѐки) мувофиқлик сертификатига эга
бўлмаган дори воситалари ва тиббий буюмлар;
Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилган дори воситалари ва тиббий буюмларнинг
ғайриқонуний нусхалари;
ишлаб чиқариш корхонаси ўрами бутунлиги бузилган ҳамда ҳақиқийлигини аниқлаш мумкин
бўлмаган дори воситалари ва тиббий буюмлар.
II-боб. Яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш
3. Яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмлар ѐқиб юбориш, синдириш, эзиш, тўкиш ва
кўмиш усуллари билан йўқ қилинади.
4. Яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилишга рухсат Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Дори воситалари ва тиббий техника сифатини
назорат қилиш бош бошқармаси (кейинги ўринларда Бош бошқарма деб юритилади) томонидан
берилади.
5. Йўқ қилишга рухсат олиш учун тегишли дори воситаси ва тиббий буюмлар эгаси бўлган
ташкилот раҳбари йўқ қилиниши лозим бўлган яроқсиз дори воситаси ѐки тиббий буюмларнинг
номи, серия рақами, ўрамлар сони (миқдори), ишлаб чиқарувчи ташкилотнинг номи, ишлаб
чиқарилган давлат, маҳсулотнинг эгаси ва йўқ қилиш сабабини кўрсатган ҳолда Бош бошқармага
ушбу Йўриқноманинг 1-иловасига мувофиқ ариза билан мурожаат қилади. Аризага ваколатли
аккредитацияланган лабораторияларнинг ва экспертиза ўтказган ташкилотнинг дори воситалари
ва тиббий буюмларнинг сифатини белгиланган талабларга жавоб бермаслиги ва уларни яроқсиз
деб топиш тўғрисидаги хулосасининг нусхаси илова қилинади.
6. Бош бошқарма ариза келиб тушгандан сўнг ўн беш иш куни давомида тақдим этилган ҳужжатларни кўриб чиқиб, яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилишга рухсат
беради.
182

162.

7. Яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш учун ушбу дори воситалари ва
тиббий буюмлар эгаси бўлган ташкилот раҳбарининг ушбу Йўриқноманинг 2-иловасида
келтирилган шаклдаги буйруғи билан беш кишидан кам бўлмаган таркибда яроқсиз дори
воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш комиссияси (кейинги ўринларда Комиссия деб
юритилади) тузилади. Комиссия таркибида Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш
давлат қўмитасининг ҳудудий бўлинмалари ва ҳудудий санитария-эпидемиология назорати
маркази вакилларининг бўлиши мажбурийдир.
8. Комиссия Бош бошқармадан яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилишга
олинган рухсат асосида ушбу Йўриқноманинг 3-иловасида келтирилган шаклда ўзининг
қарорини қабул қилади.
Комиссиянинг қарорида яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш санаси,
вақти, жойи ҳамда йўқ қилинаѐтган дори воситалари ва тиббий буюмларнинг атроф-муҳит учун
безарарлиги, уларнинг физик-кимѐвий мутаносиблиги эътиборга олинган ҳолда йўқ қилиш
усуллари белгиланади.
9. Комиссиянинг қарори очиқ овоз бериш йўли билан қабул қилинади ва унинг аъзоларини
камида учдан икки қисми иштирок этганида кучга эга бўлади.
10. Йўқ қилиниши лозим бўлган дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилингунга қадар
сақлаш учун ташкилот раҳбарининг буйруғи билан моддий жавобгар шахс тайинланади.
Буйруқда сақлашга қолдирилган йўқ қилиниши лозим бўлган дори воситалари ҳамда тиббий
буюмларнинг номлари ва сериялари, ўрамлари сони (миқдори) кўрсатилиши шарт.
11. Яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилиш Комиссия аъзолари
иштирокида, маҳсулот эгаси ѐки унинг вакили томонидан амалга оширилади. Йўқ қилиш
жараѐни фотосуратга олинади.
12. Яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмлар белгиланган тартибда йўқ қилинганидан
сўнг, Комиссия томонидан икки нусхада ушбу Йўриқноманинг 4-иловасида келтирилган шаклда
далолатнома тузилади.
13. Далолатнома қуйидаги маълумотларни ўз ичига олиши керак:
яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларини йўқ қилиш санаси, вақти ва жойи;
яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмлар номи (серия рақами, яроқлилик муддати,
ўрамлари сони (миқдори), ишлаб чиқарувчининг номи кўрсатилган ҳолда);
яроқсиз дори воситалари ва тиббиѐт буюмларининг эгаси (моддий-жавобгар шахс);
йўқ қилиш усули;
яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларини йўқ қилишда иштирок этган Комиссия
аъзолари (фамилияси, исми, отасининг исми, иш жойи ва лавозими).
14. Далолатнома Комиссия аъзолари томонидан имзоланади ҳамда яроқсиз дори воситалари ва
тиббий буюмларнинг эгаси ҳисобланган ташкилот раҳбарининг имзоси ва муҳри билан
тасдиқланади.
15. Далолатноманинг бир нусхаси яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмлар эгаси бўлган
ташкилотда сақланади, иккинчи нусхаси йўлланма хат, буйруқ ва Комиссия қароридан кўчирма,
шунингдек фотоматериаллар билан биргаликда Бош бошқармага тақдим этилади.
16. Йўқ қилинган яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмлар тўғрисидаги маълумотлар Бош
бошқарма томонидан таҳлил қилиб борилади ва зарур ҳолларда тегишли ваколатли органларга
тақдим этилади.
17. Агар тергов ишлари ѐки суд муҳокамаси учун дори воситалари ва тиббий буюм
намуналари олинган бўлса, сақлаш муддатидан қатъий назар, иш якунига етмагунга қадар йўқ
қилинмайди.
III-боб. Якуний қоидалар
18. Мазкур Йўриқнома талабларининг бузилишида айбдор шахслар қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда жавобгарликка тортиладилар.
183

163.

19. Мазкур йўриқнома Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси
билан келишилган.
Ўзбекистон Республикаси Табиатни
муҳофаза қилиш давлат қўмитаси
Н.Умаров
2010 йил
184

164.

Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари
ва тиббий буюмларни йўқ қилиш тартиби
тўғрисидаги йўриқномага 1-илова
___________________________га
___________________________дан
(ташкилотнинг номи, раҳбарнинг Ф.И.О.)
____________________________
(ташкилотнинг манзили)
Ариза
_______________________________________________________________________
(яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни ишлаб чиқарувчи давлати, ташкилот номи)
___________________________________________________________________________
(маҳсулот эгаси ва йўқ қилиш сабаблари)
________________________________________________________________________
(йўқ қилинаѐтган дори воситалари ва тиббий буюмларнинг номи, серия рақами, ўрамлар сони
(миқдори)
кўрсатилган
ҳолда)
____________________________________________________________________________________
___________________ йўқ қилиш учун рухсат беришингизни сўрайман.
Илова: (йўқ қилишга асос бўлган ҳужжатлар)
____________________________________________
М.Ў.
(ташкилот раҳбари имзоси)
185

165.

Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари
ва тиббий буюмларни йўқ қилиш тартиби
тўғрисидаги йўриқномага 2-илова
___________________________________ нинг қўллаш учун яроқсиз дори воситалари
(ташкилотнинг номи)
ва тиббий буюмларини йўқ қилиш тўғрисидаги
___-сон БУЙРУҒИ
20
й. «
»
1. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Дори воситалари ва тиббий
техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармасининг 20 й. « »
даги
- сонли
рухсатномасига мувофиқ
(дори воситаси (тиббий буюм) номи, серияси)
сабабли
миқдордаги қўллаш учун яроқсиз дори воситалари (тиббий
буюмлар)ни йўқ қилиш учун қуйидаги таркибда Комиссия тузилсин:
_____________________________________
(Ф.И.О., иш жойи, лавозими)
- раис
_____________________________________
(Ф.И.О., иш жойи, лавозими)
- аъзо
_____________________________________
(Ф.И.О., иш жойи, лавозими)
- аъзо
_____________________________________
(Ф.И.О., иш жойи, лавозими)
- аъзо
_____________________________________
(Ф.И.О., иш жойи, лавозими)
- аъзо
2. Мазкур буйруқ назорати ______________ га юклатилсин (ўз зиммамда қолдираман).
Ташкилот раҳбари имзоси
Буйруқ нусхаси аслига тўғри эканлигини тасдиқлаш
Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва
тиббий буюмларни йўқ қилиш тартиби
тўғрисидаги йўриқномага 3-илова
Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни
йўқ қилиш комиссиясининг қарори
20
й.
-сон
Кун тартиби _______________________________йўқ қилиш усулини белгилаш
Қатнашдилар:
186

166.

(Ф.И.О.)
Кун тартиби бўйича муҳокама:
Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмлар ҳақида маҳсулот эгасининг
маълумоти;
Комиссия экспертизаси хулосаси;
Таклиф.
Қарор қилинди: _______________________________________________________
(йўқ қилиш санаси, вақти, жойи ҳамда йўқ қилинаѐтган дори воситалари ва тиббий
буюмларнинг атроф-муҳит учун безарарлиги, уларнинг физик-кимѐвий мутаносиблиги эътиборга
олинган ҳолда йўқ қилиш усуллари кўрсатилади)
____________________________________
__________ (Ф.И.О., лавозими, иш
жойи)
(имзо)
_____________________________________
жойи)
__________ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
_____________________________________
жойи)
__________ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
_____________________________________
жойи)
__________ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
_____________________________________
жойи)
__________ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
М.Ў.
187

167.

Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари
ва тиббий буюмларни йўқ қилиш тартиби
тўғрисидаги йўриқномага 4-илова
―Тасдиқлайман‖
____________________________
(муассаса номи)
_____________________________
(муассаса раҳбари Ф.И.О.)
___ ________________20____й.
Йўқ қилиш далолатномаси
Ушбу далолатнома 20
й.
соат
да қуйидаги Комиссия аъзолари
томонидан қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ қилинганлиги
ҳақида тузилди.
________________________________________________________________
(йўқ қилинаѐтган дори воситалари ва тиббий буюмларнинг номи, серия рақами, ўрамлар сони
(миқдори))
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Хақиқатда ______________________усулда йўқ қилинди.
Йўқ қилиш жойи ва санаси___________________________________
Йўқ қилишда иштирок этдилар:
_____________________________________
жойи)
_______ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
_____________________________________
жойи)
_______ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
_____________________________________
(Ф.И.О., лавозими, иш жойи)
_______
(имзо)
_____________________________________
жойи)
_______ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
_____________________________________
жойи)
_______ (Ф.И.О., лавозими, иш
(имзо)
М.Ў.
188

168.

189

169.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИНИНГ
2010 ЙИЛ 18 ИЮНДАГИ 191-СОНЛИ БУЙРУҒИ
Ўзбекистон Республикаси
Адлия вазирлиги томонидан
2010 йилнинг 29 июнда 2118-сон
билан рўйхатга олинган
Даволаш-профилактика муассасаларида дори воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг
дори воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш тартиби, шунингдек дорихона
муассасалари томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт асосида бериш тўғрисидаги
низомни тасдиқлаш хақида
Ўзбекистон Республикасининг ―Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисида‖ги (Ўзбекистон
Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 й., 9-сон, 128-модда) ва ―Дори
воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисидаги‖ги (Ўзбекистон Республикаси Олий
Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 й., 4-5-сон, 120-модда) қонунларига, Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 6 августдаги 404-сон ―Республикада доридармонлар ва тиббий буюмлар билан таъминлашни ва уларни тақсимлашни яхшилашга доир
кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар тўғрисида‖ги ва 1999 йил 14 январдаги 18-сон
―Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш тизимида бошқаришни такомиллаштириш
тўғрисида‖ги қарорларига мувофиқ буюраман:
Даволаш-профилактика муассасаларида дори воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш, шунингдек дорихона муассасалари томонидан
аҳолига дори воситаларини рецепт асосида бериш тўғрисидаги низом иловага мувофиқ
тасдиқлансин.
Мазкур буйруқ Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида давлат рўйхатидан ўтказилган
кундан бошлаб ўн кундан кейин кучга кирсин.
Cоғлиқни сақлаш вазири
190
А.И.Икрамов

170.

Ўзбекистон Республикаси
Cоғлиқни сақлаш вазирининг
2010 йил 18 июндаги
191-сон буйруғига
ИЛОВА
Даволаш-профилактика муассасаларида дори воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг
дори воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш тартиби, шунингдек дорихона
муассасалари томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт асосида бериш тўғрисида
НИЗОМ
Мазкур Низом Ўзбекистон Республикасининг ―Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисида‖ги
(Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 й., 9-сон, 128-модда) ва
―Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисидаги‖ги (Ўзбекистон Республикаси Олий
Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 й., 4-5-сон, 120-модда) қонунларига, Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 6 августдаги 404-сон ―Республикада доридармонлар ва тиббий буюмлар билан таъминлашни ва уларни тақсимлашни яхшилашга доир
кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар тўғрисида‖ги ва 1999 йил 14 январдаги 18-сон
―Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш тизимида бошқаришни такомиллаштириш
тўғрисида‖ги қарорларига мувофиқ барча даволаш-профилактика муассасаларида дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш,
шунингдек дорихона муассасалари томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт асосида бериш
тартибини белгилайди.
I. Умумий қоидалар
1. Мазкур Низом талаблари таркибида гиѐҳванд воситалар, психотроп ва заҳарли моддалар
бўлган дори воситаларини тайинлаш, қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш тартиби, шунингдек
уларни дорихона муассасалари томонидан аҳолига рецепт асосида беришга татбиқ этилмайди.
2. Мазкур Низомнинг дори воситаларини рецепт асосида беришга оид қоидалари имтиѐзли
шартлар ва бепул рецептлар бўйича дори воситаларини беришга қўлланилмайди.
3. Даволаш-профилактика
муассасаларида
Ўзбекистон
Республикасида
рўйхатдан
ўтказилмаган дори воситаларини тайинлаш, шунингдек сифатсиз дори воситаларини қабул
қилиш, сақлаш ва қўллаш тақиқланади.
4. Даволаш-профилактика муассасаларида дори воситаларининг тайинланиши ҳамда
беморнинг дори воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш бўйича назорат Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан амалга оширилади.
II. Дори воситаларини тайинлаш
5. Даволаш-профилактика муассасаларида беморларга дори воситаларини тайинлаш ташхис ва
даволаш стандартлари асосида бир марталик, кунлик ва курс дозаларини аниқлаш орқали
касалликнинг тури, оғирлиги ва хусусиятига ҳамда беморнинг ѐшини ҳисобга олган ҳолда
даволовчи шифокор томонидан амалга оширилади.
6. Беморга тайинланган дори воситалари (дори воситаларининг номи, бир кунлик дозаси,
қабул қилиш ѐки юбориш усули, миқдори, давомийлиги ва бошқалар) унинг тиббий ҳужжатлари
(касаллик тарихи, амбулатория картаси, боланинг ривожланиш тарихи ва бошқалар)да қайд
қилинади ва бевосита даволовчи шифокор томонидан имзоланади.
7. Қуйидаги ҳолларда беморга дори воситаларини тайинлаш даволаш- профилактика
муассасасининг бўлим мудири ѐки навбатчи шифокори ѐхуд клиник фармакологи билан
келишилиши лозим:
181

171.

беморга бир вақтнинг ўзида беш ва ундан ортиқ дори воситалари тайинланганда;
асосий касалликнинг асоратлари ѐки ҳамроҳ касалликлари мавжуд бўлганда;
мазкур Низомнинг 1-иловасига мувофиқ Дори воситаларининг хавфли комбинациялари
рўйхатида кўрсатилган дори воситаларининг хавфли комбинациялари мавжуд бўлганда.
Ушбу ҳолларда тайинланган дори воситалари беморнинг тиббий ҳужжатларида қайд этилиши
ва ушбу тиббий ҳужжатлар бевосита даволовчи шифокор ҳамда мазкур банднинг биринчи
хатбошисида кўрсатилган шахслар томонидан ҳам имзоланиши лозим.
8. Даволовчи шифокор даволаш-профилактика муассасаларида стационар шароитда
даволанаѐтган беморга ушбу муассасада мавжуд бўлмаган дори воситаларини тайинлаши
мумкин.
9. Даволаш-профилактика муассасасининг даволовчи шифокори томонидан дори воситалари
рецепт асосида тайинланганда, рецептда шифокорнинг фармацевт ходимга дори воситасининг
таркиби, шакли, уни тайѐрлаш ва бериш ҳақидаги ѐзма кўрсатмаси лотин тилида, дори
воситаларини қўллаш усули эса ўзбек ѐки рус тилида кўрсатилиши шарт.
10. Рецепт беморга унинг ѐши, дори воситасининг савдо номи билан патентланмаган халқаро
ѐки кимѐвий номи, мураккаб таркибли дори воситалари учун савдо номи, дори воситаси
экстемпорал усулида тайѐрланганида унинг таркибига кирувчи дори воситаларининг номлари,
шунингдек уларнинг дозаси, даврийлиги, қабул қилиш вақти ва давомийлиги, озиқ-овқат билан
ўзаро таъсирлашувчи дори воситалари (овқатдан олдин, овқатланиш вақтида, овқатдан кейин)
кўрсатилган ҳолда мазкур Низомнинг 2-иловасида келтирилган шаклдаги рецепт бланкига
мувофиқ берилади.
Бунда рецептда тайинланган дори воситалари (дори воситаларининг номи, бир кунлик дозаси,
қабул қилиш ѐки юбориш усули, миқдори, давомийлиги ва бошқалар) рецептнинг йиртма
корешогида ҳам бир-биридан фарқланмайдиган ҳолатда кўрсатилиши шарт.
11. Рецепт ѐзишда ушбу Низомнинг 3-иловасида келтирилган Асосий рецептура
қисқартмаларидан фойдаланиш мумкин.
12. Рецептда айнан қандай дори воситаси ѐзилганлигини аниқлашда адаштирувчи
ингредиентларнинг номига яқин қисқартмаларни ѐзишга йўл қўйилмайди.
13. Ҳар бир даволаш-профилактика муассасасидаги даволовчи шифокорларга рецепт
бланклари ушбу муассаса раҳбарининг буйруғи билан тайинланадиган жавобгар шахс
томонидан, дам олиш ва байрам кунлари ҳамда тунги вақтларда эса даволаш-профилактика
муассасасининг масъул навбатчи шифокори томонидан берилади.
Шифокорларга
бериладиган
рецепт
бланкларининг
ҳисоби
ушбу
Низомнинг
4-иловасида келтирилган Даволаш-профилактика муассасаларида рецепт бланкларини беришни
қайд қилиш журналига мувофиқ юритилади.
14. Рецепт Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги даволашпрофилактика муассасалари томонидан берилганда уларнинг юқори қисми чап бурчагида
даволаш-профилактика муассасасининг номи ва манзили тегишли штамп қўйилган ҳолда
кўрсатилиши, хусусий даволаш-профилактика муассасалари томонидан берилганда эса қўшимча
равишда рецептнинг юқори қисми ўнг бурчагида ушбу муассасанинг фаолият кўрсатиши бўйича
берилган лицензиянинг тартиб рақами, берилган санаси ва амал қилиш муддати ҳам кўрсатилиши
лозим.
15. Рецептда ―Ичиш учун‖, ―Маълум‖, ―Қоида тариқасида‖ ва бошқа шу каби белгилардан
фойдаланиш ман этилади.
16. Рецептда суюқ дорилар миқдори миллилитр ва томчиларда, қолган моддалар эса
граммларда ѐзилади.
17. Рецепт бланкида кўрсатилган катаклар аниқ ва тушунарли тарзда тўлдирилиши, унда
ўчириш ва тузатишларга йўл қўйилмаслиги лозим.
Рецепт даволовчи шифокорнинг имзоси ва шахсий муҳри билан тасдиқланиши лозим. Бунда
даволовчи шифокор шахсий муҳрининг ташқи айлана диаметри 20 мм, кичик айлана диаметри 10
мм, айланалар орасидаги масофа 3 мм ва кичик айлана ичидаги чизиқ узунлиги 8 мм бўлиши
182

172.

ҳамда катта айлана ичида даволовчи шифокорнинг фамилияси, исми ва отасининг исми, кичик
айлана ичидаги чизиқда ―шифокор‖ сўзи ѐзилади.
18. Рецепт уни берган даволовчи шифокорнинг имзоси билан тасдиқланган кундан бошлаб бир
ой мобайнида ҳақиқий ҳисобланади.
Касаллиги сурункали бўлган беморлар учун амбулатория шароитида тайѐр дори воситаларига
ва экстемпорал усулида тайѐрланадиган дори воситаларига рецепт берилганда, даволовчи
шифокор томонидан истисно тариқасида уни амал қилиш муддати бир йилгача белгиланишига
рухсат этилади, миқдорий буюм ҳисобида турувчи анаболик фаолликка эга бўлган ҳамда
таркибида спирт сақловчи экстемпорал усулида тайѐрланувчи дори воситалари бундан мустасно.
19. Касаллиги сурункали бўлган беморларга амал қилиш муддати бир йилгача бўлган
рецептлар берилганда, даволовчи шифокор томонидан уни амал қилиш муддати ва дорихона
муассасасидан дори воситаларини бериш даврийлиги (ҳар ҳафта, ҳар ой ва бошқалар)
кўрсатилиши шарт.
20. Стационар даволаш-профилактика муассасасида даволанган беморга амбулатория
шароитида даволанишни давом эттириш зарур бўлган ҳолларда рецепт амбулаторияполиклиника муассасасининг шифокори томонидан беморнинг тиббий ҳужжатларидан олинган
кўчирмасидаги даволовчи шифокорнинг амбулатория шароитида дори воситасининг
қўлланилиши хақидаги тавсиясига асосан берилади.
21. Рецепт ѐзиб бериш тақиқланади:
наркоз воситаси сифатида ишлатиладиган дори воситаларига;
мазкур Низомнинг 5-иловасига мувофиқ Бир-бирига номутаносиб дори воситалари рўйхатида
кўрсатилган дори воситаларига.
III. Даволаш-профилактика муассасаларида беморнинг дори воситаларини қабул қилиш,
сақлаш ва қўллаш
1-§.
Даволаш
профилактика
муассасаларида
беморнинг
дори воситаларини қабул қилиш
22. Даволаш-профилактика муассасалари томонидан стационар шароитида даволанаѐтган
бемор (беморнинг қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан хабар олувчи бошқа шахслар)нинг дори
воситалари ушбу Низомнинг 8-бандида кўрсатилган ҳолатдагина қабул қилиниши мумкин.
23. Даволаш-профилактика муассасасининг даволовчи шифокори томонидан беморнинг дори
воситалари қабул қилиб олинаѐтганда ушбу дори воситалари рецептнинг йиртма корешогида
кўрсатилган дори воситалари билан ўзаро мувофиқлиги, шу жумладан дори воситасининг
кўрсатилган яроқлилик муддати, бирламчи ва иккиламчи ўрамнинг бутунлиги ва ташқи
кўриниши текширилади ҳамда текшириш натижаларига кўра ушбу дори воситаларини қўллаш
мумкинлиги ҳақидаги хулосага келинса, текширилган дори воситаларининг қайд этиб ўтилган
барча хусусиятлари беморнинг тиббий ҳужжатларида қайд этилади ва рецептнинг йиртма
корешоги беморнинг тиббий ҳужжатига тикилади.
24. Бемор (беморнинг қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан хабар олувчи бошқа шахслар)
томонидан даволовчи шифоркорга дори воситалари билан биргаликда рецептнинг йиртма
корешоги тақдим этилмаса ѐки унда ушбу Низомнинг 34-бандида кўрсатилган маълумотлар қайд
этилмаган бўлса, даволаш-профилактика муассасасининг даволовчи шифокори томонидан дори
воситаларини қабул қилиш тақиқланади.
25. Рецептнинг йиртма корешоги бемор (беморнинг қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан
хабар олувчи бошқа шахслар) томонидан йўқотиб қўйилган ѐки яроқсиз ҳолга келган тақдирда,
бемор дори воситалари олинган дорихона муассасасига мурожаат этиб, уларда сақланаѐтган
рецептдан ўз ҳисобидан кўчирма нусхасини олишга ҳақли.
Бунда дори воситаларини берган дорихона муассасаси ўзида сақланаѐтган рецептнинг
нусхасини ўз муҳри билан тасдиқлаб беради ва ушбу рецепт нусхаси рецептнинг йиртма
корешоги кучига эга бўлади.
183

173.

2-§. Даволаш-профилактика муассасаларида беморнинг
дори воситаларини сақлаш
26. Даволаш-профилактика муассасаларида амбулатор шароитида даволанаѐтган беморлар
(беморнинг қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан хабар олувчи бошқа шахслар) томонидан олиб
келинган дори воситалари уларнинг ўзларида сақланади.
27. Даволаш-профилактика муассасаларида стационар шароитида даволанаѐтган беморлар
(беморнинг қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан хабар олувчи бошқа шахслар) томонидан олиб
келинган ва алоҳида сақлаш шароитларини талаб этмайдиган дори воситалари улар
жойлаштирилган хонада, алоҳида сақлаш шароитларини талаб этадиган дори воситалари эса
ушбу муассасанинг муолажа хонасида сақланади.
3-§. Даволаш-профилактика муассасаларида беморнинг
дори воситаларини қўллаш
28. Даволаш-профилактика муассасалари
томонидан бевосита бемор (беморнинг
қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан хабар олувчи бошқа шахслар) томонидан олиб келинган
дори воситалари ушбу Низомнинг 23-бандида белгиланган тартибда қабул қилиб олинганидан
сўнг қўлланилади.
29. Даволаш-профилактика муассасасида даволанувчи беморга дори воситалари даволовчи
шифокор томонидан тайинланган усулда ҳар бир дори воситаси учун белгиланган тиббиѐт
амалиѐтида қўлланиш йўриқномасига асосан ушбу муассасанинг ҳамшираси томонидан
қўлланилади.
IV. Дорихона муассасалари томонидан аҳолига
дори воситаларини рецепт асосида бериш
30. Дорихона муассасаларидан дори воситалари Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги
даволаш-профилактика муассасаларининг даволовчи шифокорлари томонидан ушбу Низомда
белгиланган тартибда ѐзилган рецептларга кўра берилади, шифокор рецептисиз сотиладиган дори
воситалари бундан мустасно.
31. Бемор (беморнинг қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан хабар олувчи бошқа шахслар)
томонидан дорихона муассасаларидан қайта олинадиган дори воситалари учун янги рецепт
тақдим этилиши шарт.
32. Дорихона муассасасидан бериладиган дори воситалари рецептда ѐзилган дори
воситаларининг миқдори ва дозасига мос келиши лозим.
Рецептда савдо номи билан тайинланган дори воситаси дорихонада мавжуд бўлмаган ҳолларда
ушбу дори воситасининг халқаро патентланмаган номига асосан бошқа савдо номига эга бўлган
дори воситасига синонимик алмаштирилиши мумкин.
33. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 6 августдаги 404-сон
―Республикада дори-дармонлар ва тиббий буюмлар билан таъминлашни ва уларни тақсимлашни
яхшилашга доир кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар тўғрисида‖ги қарорига мувофиқ
дорихона муассасалари томонидан рецепт асосида дори воситалари берилганда рецепт ушбу
муассасанинг фармацевт ходими томонидан олиб қолинади, экстемпорал усулида тайѐрланиб
берилган дори воситалари эса қўшимча равишда мазкур Низомнинг 6-иловасида келтирилган
Дорихона муассасасида рецептларни қайд этиш журналига киритилади.
34. Дорихона муассасасининг фармацевт ходими томонидан рецепт олиб қолинганда унинг
йиртма корешогига берилган дори воситаларининг номи ва серия рақамлари киритилади ва унинг
фамилияси, исми, отасининг исми ѐзилиб, имзоси ҳамда дорихона муассасасининг штампи
қўйилган ҳолда бемор (беморнинг қариндошлари ѐки ишончли вакиллари)га даволовчи
шифокорга тақдим қилишлик учун берилади.
Дорихона муассасаси томонидан дори воситалари ―стикер‖ ѐки дори воситаси ҳақида тўлиқ
маълумот (дорихона муассасасининг номи, дори воситасининг номи ва серия рақами)га эга
бўлган товар чеки билан берилганда рецептнинг йиртма корешогини тўлдириш талаб этилмайди.
184

174.

35. Дорихона муассасаси томонидан амал қилиш муддати бир йилгача бўлган рецептлар
асосида дори воситалари берилганида, рецептнинг орқа қисмида дори воситасининг миқдори ва
берилган санаси кўрсатилади, рецептнинг йиртма корешогида эса дори воситаларининг номи,
серия рақамларини кўрсатган ҳолда дорихона муассасасининг штампи қўйилади ва бу ҳақда
Дорихона муассасалари учун рецептларни қайд этиш журналига қайд қилинади.
Бунда бемор (беморнинг қариндошлари ѐки унинг соғлиғидан хабар олувчи бошқа
шахслар)нинг дорихона муассасасига навбатдаги мурожаатида олдинги олинган дори воситалари
тўғрисидаги ѐзувни эътиборга олган ҳолда навбатдаги дори воситаларини ўз муддатида
берилишига алоҳида эътибор қаратилиши шарт.
36. Бир йилгача амал қиладиган рецептларнинг муддати тугаганида рецепт асосида охирги
дори воситасини берган дорихона муассасаси томонидан ―Рецепт ҳақиқий эмас‖ штампи
босилади ва ушбу муассасада олиб қолинади. Бунда рецептнинг йиртма корешогига ушбу
Низомнинг 34-бандида кўрсатилган маълумотлар киритилган ҳолда бемор (беморнинг
қариндошлари ѐки ишончли вакиллари)га даволовчи шифокорга тақдим қилишлик учун қайтариб
берилади.
37. Рецептда ушбу Низомга зид равишда расмийлаштирилган ѐки бир-бирига номутаносиб
дори воситалари кўрсатилган бўлса, дорихона муассасаси томонидан унга ―Рецепт ҳақиқий эмас‖
штампи босилади ва бекор қилинади. Бунда бекор қилинган рецепт ҳақидаги маълумотлар ушбу
Низомнинг 7-иловасида келтирилган Дорихона муассасасида нотўғри ѐзиб берилган рецептларни
ҳисобга олиш журналида қайд этилади ва рецептни берган даволаш-профилактика
муассасасининг раҳбарига нотўғри ѐзилган рецептлар тўғрисида хабар берилади.
38. Рецепт бланкларини сақлаш ва йўқ қилиш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар
Маҳкамасининг 1994 йил 6 августдаги 404-сон ―Республикада дори-дармонлар ва тиббий
буюмлар билан таъминлашни ва уларни тақсимлашни яхшилашга доир кечиктириб бўлмайдиган
чора-тадбирлар тўғрисида‖ги қарорига мувофиқ амалга оширилади.
V. Якуний қоидалар
39. Ушбу Низомнинг талабларини бузган айбдор шахслар қонун ҳужжатларига мувофиқ
жавобгарликка тортиладилар.
40. Ушбу
Низом
Ўзбекистон
Республикаси
Савдо-саноат
палатаси
ва
―Дори-дармон‖ АК билан келишилган.
Ўзбекистон Республикаси
Савдо-саноат палатаси раиси
А.Шайхов
2010 йил ―___‖ ___________
―Дори-дармон‖ АК
бошқаруви раиси
2010 йил ―
У.Салихбаева

185

175.

Даволаш-профилактика муассасаларида дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт
асосида бериш тўғрисидаги низомга
1-илова
Дори воситаларининг хавфли комбинациялари
РЎЙХАТИ
I. Дори воситаларининг ҳаѐт учун хавфли комбинациялари:
1. Рух-кортикотропин + вакциналар.
2. Кортикостероидлар + вакциналар.
3. Транквилизаторлар + депрессияга қарши моноаминооксидаза ингибиторлари (ниаламид).
4. Фенамин ва унинг ҳосилалари + депрессияга қарши моноаминооксидаза ингибиторлари.
5. Антибиотиклар-аминогликозидлар + миорелаксантлар.
6. Депрессияга қарши моноаминооксидаза ингибиторлари ва тиамин билан бойитилган
маҳсулотлар (пишлоқ) + адреномиметик воситалар (адреналин).
7. Фуросемид + ангишвонагул препаратлари.
8. Фуросемид + мушак релаксантлари.
II. Дори воситаларининг заҳарли комбинациялари:
1. Урегит + оғиз орқали қабул қилинувчи контрацептивлар.
2. Урегит, фуросемид + антибиотиклар-аминогликозидлар (стрептомицин сульфат).
3. Аминазин + атропин, платифиллин ва унинг ҳосилалари.
4. Аминазин + юрак гликозидлари (тромбоэмболик асоратлар).
5. Ангишвонагул препаратлари + мушак релаксантлари.
6. Индометацин + вакциналар.
7. Барбитуратлар + L-допа.
8. Олеандомицин фосфат + оғиз орқали қабул қилинувчи контрацептив воситалар.
9. Пенициллин + допегит.
10. Хинидин + ангишвонагул препаратлари.
11. Хинидин + резерпин.
12. Преднизолон + ацетилсалицил кислотаси.
13. Цианокоболаминни узоқ муддатли парентерал юбориш.
186

176.

Даволаш-профилактика муассасаларида дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт
асосида бериш тўғрисидаги низомга
2-илова
Рецепт бланки
РЕЦЕПТ
Катталарга
(кераксизи ўчирилсин)
Рецепт ѐзилган сана
кун
_______________
Болаларга
ой
Беморнинг
Ф.И.О.:______________________________
______________________________________________
______________________________________________
йил
_______________
Беморнинг
ѐши:
Шифокорнинг
Ф.И.О.:____________________________________________________
___________________________________________________________________
____
Касаллик
тарихи
№:
____________________________________________________
Rp:_________________________________________________________________
__
(савдо номи)
___________________________________________________________________
___
(халқаро патентланмаган номи)
D.S.
___________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Шифокорнинг имзоси _________________
тел:
(Шифокорнинг шахсий муҳри ўрни)
Рецептнинг амал қилиш муддати__________________________
(даволашпрофилактика
муассасасининг номи ва
реквизитлари кўрсатилган
штампи ўрни)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - қирқиш чизиғи - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
(даволаш-профилактика
муассасасининг номи ва реквизитлари
кўрсатилган штампи ўрни)
______________________________
__________________________________
__________________________________
___________________
(Нодавлат даволаш-профилактика
муассасаси лицензиясининг тартиб
рақами, берилган санаси, амал қилиш
муддати)
РЕЦЕПТНИНГ
йиртма корешоги
Катталарга
Болаларга
(кераксизи ўчирилсин)
Рецепт ѐзилган сана
кун
ой
йил
___________
__________
__________
Беморнинг
Ф.И.О.:________________________________
_____________________________________________
_________________________________________________
____
Беморнинг ѐши ______________________________
Шифокорнинг
Ф.И.О.:_____________________________
_____________________________________________
___
Касаллик
тарихи

______________________________
Rp:__________________________________________
_________________________________________________
___
(савдо номи)
_____________________________________________
____
( халқаро патентланмаган номи)
D.S._________________________________________
____
_________________________________________________
Берилаѐтган дори воситасининг номи ва серияси:
________
_____________________________________________
___
Фармацевт
ходимнинг
Ф.И.О.:______________________
________________________________
________________
(имзоси)
(Дорихона штампи ўрни)
Изох:
Рецепт бланкининг ўлчами – 105Х148 мм.
Рецептнинг йиртма корешоги ўлчами – 70Х148 мм.
187
__________________
______________________
______________________
______________________
_______________
(Нодавлат даволашпрофилактика
муассасаси
лицензиясининг тартиб
рақами, берилган санаси,
амал қилиш муддати)

177.

(рецепт қисмининг орқа томони)
ЭСЛАТМА
Даволаш-профилактика муассасасининг реквизитлари босма усулда ѐзилади ѐки штамп
қўйилади.
Рецептда шифокорнинг фармацевт ходимига дори воситасининг таркиби, шакли, уни
тайѐрлаш ва бериш ҳақидаги ѐзма кўрсатмаси лотин тилида, дори воситаларини қўллаш усули
эса ўзбек ѐки рус тилида кўрсатилади.
Рецептда битта дори воситаси ѐзилади.
Рухсат этилган асосий рецептура қисқартмаларидан фойдаланиш мумкин.
Рецепт бир курс даволаниш учун керакли миқдорда берилади.
Қаттиқ ва сочилувчи дорилар граммларда (0,001, 0,5, 1,0), суюқ дорилар эса миллилитр ва
томчиларда белгиланади.
«Ичиш учун», «Маълум» ва ҳ.к., – иборалар билан чегараланиш ман этилади.
Шифокор имзоси шахсий муҳри билан тасдиқланади.
Дори воситалари берилгандан кейин рецепт дорихонада қолдирилади, рецепт йиртма
корешоглари расмийлаштириб берилади.
Рецептда савдо номи билан тайинланган дори воситаси дорихонада мавжуд бўлмаган
ҳолларда рецептда кўрсатилган шифокорнинг телефони орқали шифокор билан келишган ҳолда
ушбу дори воситасининг халқаро патентланмаган номига асосан бошқа савдо номига эга бўлган
дори воситасига синонимик алмаштирилиши мумкин.
Экстемпорал усулида тайѐрланган
дори воситалар № ___
қабул қилган
дорихона
муассасаси
фармацевт
ходимининг
фамилияси, исми,
отасининг исми
тайѐрлаган
дорихона
муассасаси
фармацевт
ходимининг
фамилияси, исми,
отасининг исми
Дорихона штампи
текширган
дорихона муассасаси
фармацевт
ходимининг
фамилияси,
исми,
отасининг исми
188
берган
дорихона
муассасаси
фармацевт
ходимининг
фамилияси, исми,
отасининг исми

178.

(рецептнинг йиртма корешоги қисми орқа томони)
БЕМОР УЧУН ЭСЛАТМА
Рецептнинг йиртма корешоги (стикер, дори воситаси ҳақида тўлиқ маълумот беручи товар
чеки) дори воситаси билан даволаниш якунига еткунига қадар сақланиши лозим.
Рецептда савдо номи билан тайинланган дори воситаси дорихонада мавжуд бўлмаган
ҳолларда ушбу дори воситасининг халқаро патентланмаган номига асосан бошқа савдо номига
эга бўлган дори воситасига синонимик алмаштирилиши мумкин.
189

179.

Даволаш-профилактика муассасаларида дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт
асосида бериш тўғрисидаги низомга
3-илова
Асосий рецептура қисқартмалари
Қисқартмала
Тўлиқ ѐзилган ҳолати
Ўзбек тилидаги таржимаси
аа
ana
тенг миқдорда
ас. acid.
acidum
кислота
amp.
ampulla
ампула
aq.
aqua
сув
aq. pur.
aqua purificata
тозаланган сув
but.
butyrum
мой (қаттиқ мой)
comp., cps.
compositus (a, um)
мураккаб
D.
Da (Detur, Dentur)
Бер (бер, берилсин)
D.S.
Da, Signa
Бер, белгила
Detur, Signetur
берилсин, белгилансин
D.t.d.
Da (Dentur)tales doses
Бер (берилсин
dil.
dilutus
суюлтирилган
div.in p.aeq
divide in partes aequales
extr.
extractum
экстракт
f.
fiat (fiant)
ҳосил бўлсин
gtt.
gutta, guttae
томчи, томчилар
inf.
infusum
дамлама
in amp.
in ampullis
ампулаларда
in tabl.
in tab(u)lettis
таблеткаларда
р
190
) ушбу дозада
тенг миқдорга бўлинг (қисмларга
ажрат)

180.

lin.
linimentum
линимент
liq.
liquor
суюқлик
M.pil.
massa pilularum
пилюля массаси
M.
Misce, Misceatur
N.
numero
рақам билан
ol.
oleum
мой (суюқ)
past.
pasta
паста
pil.
pilula
хаб дори
p.aeq.
partes aequales
тенг миқдорда
ppt., praec.
praecipitatus
чўкма
pulv.
pulvis
кукун
q.s.
quantum satis
қанча талаб қилса, керагича
r.,rad.
radix
илдиз
Rp.
Recipe
ол
Rep.
Repete, Repetatur
қайтар, (қайтарилсин)
rhiz.
rhizoma
илдизпоя
S.
Signa, Signetur
белгила, (белгилансин)
sem.
semen
уруғ
simpl.
simplex
оддий
sir.
sirupus
сироп (шарбат)
sol.
solutio
эритма
supp.
suppositorium
шамча (суппозиторий)
tabl.
tab(u)letta
таблетка
t-ra, tinct.
tinctura
тиндирма
ung.
unguentum
суртма
vitr.
vitrum
шиша идиш
аралаштир
бўлсин)
191
(аралаштирилган

181.

Даволаш-профилактика муассасаларида дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт
асосида бериш тўғрисидаги низомга
4-илова
Даволаш-профилактика муассасаларида рецепт бланкларини беришни қайд қилиш
ЖУРНАЛИ
Рецепт
Т
бланклари
р
сони
Даволашпрофилактика
муассасасининг
бўлими
Рецепт
бланкини
берган
ходимнинг
Имз
фамилияси, исми ва о
отасининг исми
192
Рецепт бланкини
олган
ходимнинг
фамилияси, исми ва
отасининг исми
Имзо
Сана

182.

Даволаш-профилактика
муассасаларида
дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби,
шунингдек
дорихона
муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт
асосида бериш тўғрисидаги низомга
5-илова
Бир-бирига номутаносиб дори воситалари
РЎЙХАТИ
Фармако терепевтик гуруҳ
Дори
ва
унга
кирувчи
дори
воситалари
воситалари
Марказий нерв тизимига
таъсир қилувчи воситалар:
Антидепрессантлар:
+Дизопипамид
Ўзаро таъсири натижалари
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Прокаинамид
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Пропафенон
Юрак
қоринчаси
аритмияси
Трициклик
хавфининг ошиши
антидепрессантлар
+Хинидин
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Фенотиазинла
Юрак
қоринчаси
аритмияси
р
хавфининг ошиши
+Фенилпропано
Гипертензив криз
Моноаминооксидаза
л-амин
ингибиторлари
+Эфедрин
Гипертензив криз
+Астемизол
Аритмия хавфини ошиши
Серотанинни қайта қамраб
олинишининг
селектив
+Карбамазепин
Антагонизм
(тиришиш
ингибиторлари
бўсағасининг пасайиши)
Марказий таъсирга эга
миорелаксантлар:
+Дилтиазем
Дилтиаземни бир вақтда вена
ичига юборилганда аритмияни рўй
бериш хавфи
Баклофен
+Ибупрофен
Баклофенни
чиқарилишини
камайиши (заҳарлилик хавфининг
ошиши)
Нейролептиклар
+Дизопипамид
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Фенотиазинлар
+Прокаинамид
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Хинидин
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Леводопа
Антагонизм
Бенперидол
ѐки
+Амиодарон
Юрак
қоринчаси
аритмияси
галоперидол
хавфининг ошиши
242

183.

+Карбамазепин
Дроперидол ѐки клозапин
+Фенитоин
+Карбамазепин
Хлорпромазин
Тутқаноққа
воситалар
+ адреноблокаторла
р
қарши
Барбитуратлар
+Галоперидол
+Трициклик
антидепрессантла
р
+Трициклик
антидепрессантла
р
+Верапамил
Наркоз воситалари
Литий тузлари
Антагонизм
(тиришиш
бўсағасининг пасайиши)
Клозапин
метаболизмининг
тезлашиши
(унинг
плазмадаги
концентрациясини камайтиради)
Антагонизм
(тиришиш
бўсағасининг пасайиши)
Хлорпромазиннинг
юқори
дозалари -адреноблокаторларнинг
гипотензив таъсирига антагонизм
намоѐн қилади.
Тиришишга қарши таъсири билан
антагонизм (тиришиш бўсағасининг
пасайиши)
Тиришишга қарши таъсири билан
антагонизм (тиришиш бўсағасининг
пасайиши)
Аритмиянинг хавфи ва юқори
гипотензив таъсир
Нейротоксиклик
литийнинг
плазмадаги
концентрацияси
ошмасдан юзага келиши мумкин
+Метоклопрам
Нейротоксиклик
хавфининг
ид
ошиши
+Карбамазепин
Нейротоксиклик
литийнинг
плазмадаги
концентрацияси
ошмасдан юзага келиши мумкин
Переферик нерв тизимига таъсир қилувчи воситалар
Маҳаллий анестетиклар
+Трициклик
Аритмия ва гипотензия хавфининг
антидепрессантлар
ошиши
Адреномиметиклар
Фенилэфрин
Дофамин
Сальбутамол
Симпатомомиметиклар
Фенилпропаноламин
М-холиномиметиклар
Пилокарпин
+Моноаминоокси
даза ингибиторлари
+Моноаминоокси
даза ингибиторлари
+Теофиллин
+Моноаминоокси
даза ингибиторлари
Гипертензив криз хавфи
Сальбутамолнинг юқори дозалари
билан буюрилганда гипогликемия
хавфининг ошиши
Гипертензив криз хавфи
Аритмиянинг
мумкин
+ адреноблокаторлар
Переферик таъсирга эга
миорелаксантлар
Векурония бромид
Юрак қон томир воситалари
Антигипертензив
Гипертензив криз хавфи
+Дигоксин
хавфи
Аритмиянинг рўй бериши
243
ошиши

184.

воситалар
Гидралазин
адреноблокаторлар
+НЯҚВ
-адреноблокаторлар
Гипотензив
таъсир
билан
антагонизм
Гипотензив
таъсир
билан
антагонизм
Брадикардия
ва
AV-блокада
хавфининг ошиши
Яққол
гипотензия
ва
юрак
етишмовчилиги юз бериши мумкин
Брадикардия
ва
AV-блокада
хавфининг ошиши
Яққол
гипотензия
ва
юрак
етишмовчилиги юз бериши мумкин
+Амиодарон
+Верапамил
+Дилтиазем
+Нифедипин
Аритмияга қарши воситалар
Соталол
Прокаинамид
Пропафенон
+Амиодарон
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Фенотиазинлар
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Прокаиномид
Прокаинамид
билан
бирга
қўлланилганда
самарасининг
жамланиши
(Юрак
қоринчаси
аритмияси хавфининг ошиши)
+Астемизол
Астемизол
билан
бирга
қўлланилганда
юрак
қоринчаси
аритмияси хавфининг ошиши
+Ко-тримоксазол
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Хлорохин
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Верапамил
Брадикардия,
кардиодепрессив
таъсир ва AV-блакода хавфининг
ошиши
+Галоперидол
Галоперидол
билан
бирга
қўлланилганда
юрак
қоринчаси
аритмияси хавфининг ошиши
+Амиодарон
Прокаинамиднинг
плазмадаги
концентрациясининг ошиши. Юрак
қоринчаси аритмияси хавфининг
ошиши. Миокардга сусайтиручи
таъсирнинг кучайиши
+Соталол
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Астемизол
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+
Трициклик
Юрак
қоринчаси
аритмияси
антидепрессантлар
хавфининг ошиши
+Каптоприл
Заҳарлилигини ошиши
+Астемизол
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Терфенадин
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
244

185.

Хинидин
+Амиодарон
Хинидиннинг
плазмадаги
концентрациясининг ошиши. Юрак
қоринчаси аритмияси хавфининг
ошиши
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Кардиодепрессив
таъсир
ва
асистолия хавфининг ошиши
Дигоксиннинг
плазмадаги
концентрациясининг ошиши
Брадикардия
ва
AV-блокада
хавфининг ошиши
Яққол
гипотензия
ва
юрак
етишмовчилиги юз бериши мумкин
Антогонизм, гипотензив таъсир ва
буйрак етишмовчилиги хавфининг
ошиши
Прокаинамид заҳарлилик хавфини,
айниқса буйрак етишмовчилигида
оширади
+Соталол
+Астемизол
Кальций каналларининг
блокаторлари
+Дизопирамид
+Дигоксин
Дилтиазем
Нифедипин
Ангиотензивни
ўзгартирувчи
фермент
ингибиторлари
Каптоприл
Нитратлар
Нитроглицерин
Юрак гликозидлари
адреноблокаторлар
адреноблокаторлар
+Кеторолак
+Прокаинамид
+Атропин
Нитроглицериннинг
сублингвал
шакллари таъсирининг сусайиши
Брадикардия
ва
AV-блокада
хавфининг ошиши
Юрак
етишмовчилигининг
зўрайиши
Гипокалиемия
юз
берганида
токсикликнинг ошиши
Дигоксиннинг
плазмадаги
концентрациясини
ошиши.
AVблокада хавфининг ошиши
Гипотензив таъсирнинг кучайиши
Гипокалиемия юрак қоринчаси
аритмиясининг хавфини оширади
Агарда гипокалиемия юз берса,
амиодароннинг
юракка
заҳарли
таъсири ошади
Гипокалиемияда юрак қоринчаси
аритмияси хавфинининг ошиши
Диуретик таъсир билан антагонизм
Диуретик таъсир билан антагонизм
Диуретик таъсир билан антагонизм
Цисплатиннинг нефротоксик ва
ототоксик хавфининг ошиши
Гиперкалиемия хавфининг ошиши
+ адреноблокаторлар
+НЯҚВ
+Амфотерицин
Дигитоксин
+Верапамил
Диуретиклар
+Соталол
+Амиодарон
+Астемизол
+Эстрогенлар
+Индометацин
+Кеторолак
+Цисплатин
Калий сақловчилар
+Индометацин
Қонга таъсир қилувчи воситалари
Антикоагулянтлар
Гепарин
+Дипиридамол
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
245

186.

+Ацетилсалицил
кислотаси
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
Кумаринлар
+Дипиридамол
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
(қон кетиш хавфи)
+Амиодарон
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
+Пропафенон
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
+Эритромицин
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
+Ацетилсалицил
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
кислотаси
(қон кетиш хавфи)
+Диклофенак
Диклофенакни
парентерал
юборилиши билан бирга қабул
килинганда қон кетиш хавфининг
ошиши
+Ибупрофен
Ибупрофен билан антикоагулянт
таъсир сезиларли даражада ошади
+Пироксикам
Пироксикам билан антикоагулянт
таъсир сезиларли даражада ошади
+Фенилбутазон
Фенилбутазон
билан
антикоагулянт таъсир сезиларли
даражада ошади
+СульфанилмочеСульфанилмочевина
виналар ва унинг ҳосилаларининг
гипогликемик
ҳосилалари
таъсири ошиши мумкин
Антиагрегантлар
Ацетилсалицил
кислотаси
+Анальгетиклар
Ножўя таъсирларнинг ошиши
+Антикоагулянтл
Қон кетиш хавфининг ошиши
ар
+Глюкокортикоид
-лар
Иммун тизимига таъсир қилувчи воситалар
Антигистаминлар
Астемизол
+Соталол
+Амиодарон
+Дизопирамид
+Прокаинамид
+Трициклик
антидепрессантлар
+Эритромицин
+Клотримазол
Терфенадин
+Кетоконазол
246
Меъда-ичакдан қон кетиши ва
ульцероген таъсир хавфининг ошиши
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Хавфли
аритмия
хисобига
Астемизол
метаболизмининг
сусайиши
Астемизол
метаболизмининг
сусайиши мумкин, юракка заҳарли
таъсири таърифланган
Терфенадиннинг
метаболизми
сусайиши мумкин, юракка заҳарли

187.

Иммунодепрессантлар
+Доксорубицин
Циклоспорин
+Доксициклин
таъсири таърифланган
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
Циклоспориннинг
плазмадаги
концентрациясининг ошиши
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
+Сульфадимезин
+Триметоприм
Меъда-ичак тизимига таъсир қилувчи воситалар
Н2-гистамин антагонистлари
Ранитидин
ѐки
+Эритромицин
фамотидин ѐки циметидин
Эритромициннинг
плазмадаги
концентрациясининг
ошиши
(заҳарлиликнинг ошиши хавфи, шу
жумладан карлик)
Протон насос ингибиторлари
Омепразол
+Диазепам
Диабетга
воситалар
қарши
Омепразол
диазепамнинг
метаболизмини
ингибирлайди
(таъсир кучи ошиши мумкин)
Гипогликемик таъсирнинг ошиши
(симптомлар,
масалан
тремор
ниқобланади)
+ адреноблокаторлар
Ўсмага қарши воситалари
Алкалоидлар
Винкристин
+Итраконазол
Доксорубицин
+Циклоспорин
Мелфалан
+Циклоспорин
Цисплатин
+Аминогликозидла
р
+Капреомицин
Меркаптопурин
+Аллопуринол
Метотрексат
+Пенициллинлар
+Циклоспорин
+Ацетилсалицил
кислота
+НЯҚВ
Анальгетиклар ва антипиретиклар
Анальгетиклар
+Ацетилсалицил
кислота
+Адреналин
(норадреналин)
Винкристин
метаболизмининг
сусайиши (заҳарлилигининг ошиши)
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
Аминогликозидларнинг
нефротоксиклик ва ототоксиклик
хавфининг ошиши
Аминогликозидларнинг
нефротоксиклик ва ототоксиклик
хавфининг ошиши
Меркаптопурин
таъсирининг
кучайиши (унинг заҳарлилиги ошади,
дозасини камайтириш керак)
Метотрексат
экскрециясининг
пасайиши (заҳарлилигининг ошиши)
Заҳарлилигининг ошиши
Метотрексат
экскрециясининг
пасайиши (заҳарлилик хавфи)
Метотрексат
экскрециясининг
пасайиши (заҳарлилик хавфи)
Ножўя таъсирларнинг кучайиши
Анестезия
ошиши
247
давомийлигининг

188.

Парацетамол
+Метоклопрамид
Пирозолон анальгетиклар
+Клозапин
НЯҚВ
(ностероид
+Глюкокартикоид
яллиғланишга
қарши -лар
воситалар)
+Циклоспорин
Ацетилсалицил
кислотаси
Диклофенак
Ибупрофен
Индометацин
Напроксен
Пироксикам
Фенилбутазон
Парацетамолнинг
сўрилишини
кучайиши (таъсирини кучайиши)
Номутаносиблик
Меъда-ичакдан қон кетиши ва яра
ҳосил бўлиш хавфининг ошиши
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
+ Ангиотензивни
Гипотензив
таъсири
билан
ўзгартирувчи
антагонизм ва буйрак етишмовчилиги
фермент
хавфининг ошиши
ингибиторлари
+НЯҚВ
Ножўя таъсирларнинг кучайиши
+Юрак
Нестероид яллиғланишга қарши
гликозидлари
воситалар юрак етишмовчилигини
зўрайтириши мумкин
+Глюкокартикоид
Меъда-ичакдан қон кетиши ва
-лар
ульцероген таъсир хавфининг ошиши
+Анальгетиклар
Ножўя таъсирларнинг кучайиши
+Метотрексат
Метотрексат
экскрециясининг
пасайиши (заҳарлилик хавфи)
+Фениндион
Антикоагулянт таъсир кучайиши
мумкин
+Гепарин
Диклофенакни
барча
антикоагулянтлар
билан
бирга
парентерал
юборилганда
(шу
жумладан кичик дозалар ҳам) қон
кетиш хавфининг ошиши
+Циклоспорин
Нефротоксиклик
хавфи,
диклофенакнинг
плазмадаги
концентрациясини ошиши
+Фениндион
Антикоагулянт таъсир кучайиши
мумкин
+Амикацин
Янги
туғилган
чақалоқларда
амикациннинг
плазмадаги
концентрацияси ошиши мумкин
+Литий
Литийнинг
экскрециясини
пасайиши (заҳарлилик хавфи)
+Фениндион
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
+Ритонавир
Пироксикамнинг
плазмадаги
концентрациясининг
ошиши
(заҳарлилик хавфи)
+Фениндион
Фениндионнинг
антикоагулянт
таъсири фенинбутазон таъсирида
кучаяди
+Мизопростол
Марказий нерв тизимига заҳарли
таъсир хавфининг ошиши
+СульфанилСульфанилмочевина таъсирининг
мочевиналар
ва ошиши
унинг ҳосилалари
248

189.

Микробларга қарши воситалар
Антибиотиклар
Ванкомицин
+Аминогликозидл
ар
+Петляли
диуретиклар
+Капреомицин
Аминогликозидлар
Гентамицин
Эритромицин
Пенициллинлар
Ванкомициннинг нефротоксиклик
ва ототоксиклик хавфининг ошиши
Ванкомициннинг
ототоксиклик
хавфининг ошиши
Ванкомициннинг нефротоксиклик
ва ототоксиклик хавфининг ошиши
+Ванкомицин
Ванкомициннинг нефротоксиклик
ва ототоксиклик хавфининг ошиши
+Петляли
Аминогликозидлар
диуретиклар
ототоксиклигининг ошиши
+Циклоспорин
Нефротоксикликнинг ошиши
+Амфотерицин
Нефротоксикликнинг ошиши
+Цисплатин
Нефротоксикликнинг ошиши
+Ацетилсалицил
Ацетилсалицил
кислотаси
кислотаси
антикоагулянт таъсирни кучайтиради
+Диклофенак
Диклофенакни
парентерал
юборилганда қон кетиш хавфининг
ошиши
+Индометацин
Янги
туғилган
чақалоқларда
гентамициннинг
плазмадаги
концентрациясининг ошиши
+Кеторолак
Қон кетиш хавфининг ошиши
+Теофиллин
Теофиллин
метоболизмининг
сусайиши
(унинг
плазмадаги
концентрациясининг ошиши)
+Амиодарон
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
+Кумаринлар
Антикоагулянт таъсирнинг ошиши
+Циметидин
Эритромициннинг
плазмадаги
концентрациясининг
ошиши
(заҳарлилик хавфининг ошиши, шу
жумладан карлик)
Нефротоксик таъсир хавфининг
ошиши.
+Полимиксин-В
Нерв-мушак блокадаларининг ва
нефротоксик
таъсир
хавфининг
ошиши
+Фуросемид
Нефротоксиклик ва ототоксиклик
Наркоз
учун
Нерв-мушак
блокадаларининг
воситалар, наркотик кучайиши, нафаснинг сусайиши ва
анальгетиклар
тўхташ хавфининг ошиши
+Антикоагулянтл
Қон кетиш хавфининг ошиши
ар
+НЯҚВ
Қон кетиш хавфининг ошиши
+Тромболитик
Қон кетиш хавфининг ошиши
воситалар
+Ангиотензивни
Гиперкалиемия
ўзгартирувчи
фер- (бензилпенициллиннинг
калийли
мент ингибиторлари тузи ишлатилганда)
249

190.

+Калий
препаратлари
Тетрациклинлар
Хинолинлар
фторхинолинлар
Гиперкалиемия
(бензилпенициллиннинг
калийли
тузи ишлатилганда)
+Сульфаниламидл
Пенициллин
таъсирининг
ар
сусайиши
+Метотрексат
Метотрексат
экскрециясининг
пасайиши (заҳарлилик хавфи)
+Кумаринлар
Антикоагулянт таъсири кучайиши
мумкин
+Амиодарон
Аритмиялар хавфининг ошиши
+Прокаиномид
+Хинидин
+Циклоспорин
Аритмиялар хавфининг ошиши
Аритмиялар хавфининг ошиши
Нефротоксик таъсир хавфининг
ошиши
Тиришишларнинг хавфи ошиши
мумкин. Марказий нерв тизимини
қўзғалиши
ѐки
тиришишларни
ривожланиш хавфи ошади
Қон кетиш хавфининг ошиши
Қон кетиш хавфининг ошиши
+НЯҚВ
Цефалоспоринлар
+НЯҚВ
+Антикоагулянтл
ар
+Аминогликозидл
ар
+Кумаринлар
Нитромидазоллар
Метронидазол
+Фторурацил
Фторурацил
метаболизмининг
сусайиши
(унинг
заҳарлилиги
ошиши)
Ко-тримоксазол ва сульфаниламидлар
Ко-тримаксазол
+Амиодарон
Триметоприм
+Циклоспорин
Сульфадиазин
+Циклоспорин
Сульфадимизин
+Циклоспорин
Юрак
қоринчаси
аритмияси
хавфининг ошиши
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши Циклоспоринни вена ичига
юборилганда
плазмадаги
концентрациясининг пасайиши
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
Метотрексатнинг
заҳарли
таъсирининг ошиши
+Метотрексат
Протойзойларга қарши
Гидроксихлорохин
+Антиаритмик
Юрак
қоринчаси
хавфининг ошиши
Циклоспорин
концентрациясининг
(заҳарлилик хавфи)
Примахиннинг
концентрациясининг
+Циклоспорин
Примахин
Нефротоксик таъсир хавфининг
ошиши
Антикоагулянт
таъсирнинг
кучайиши
+Мепакрин
250
аритмияси
плазма
ошиши
плазмадаги
ошиши

191.

Хинин
(заҳарлилик хавфи)
Юрак
қоринчаси
хавфининг ошиши
Юрак
қоринчаси
хавфининг ошиши
+Амиодарон
+Астемизол
Силга қарши воситалар
Изониазид
Капреомицин
Циклосерин
Замбуруғларга
воситалар
Амфотерицин
аритмияси
аритмияси
+Циклосерин
Марказий нерв тизимига заҳарли
таъсир хавфининг ошиши
+Карбамазепин
Карбамазепин
метаболизмининг
сусайиши
(унинг
таъсирининг
кучайиши), изониазид гепатотоксик
таъсирининг ошиши
+Изофлуран
Гепатотоксиклик,
изофлуран
билан потенцирланиш эҳтимоли
+НЯҚВ
Ўткир гепатит
+Метилдопа
+
Сурункали гепатит
диклофенак
+Ванкомицин
Капреомицин нефротоксиклиги ва
ототоксиклигининг ўсиш хавфи
+Цисплатин
Капреомицин нефротоксиклиги ва
ототоксиклигининг ўсиш хавфи
+Изониазид
Марказий нерв тизимига заҳарли
таъсир хавфининг ошиши
+Фенитоин
Фенитоин
плазмадаги
концентрациясининг
ошиши
(заҳарлилик хавфи)
қарши
+Циклоспорин
Кетоконазол
+Юрак
гликозидлари
+Астемизол
Клотримазол
+Астемизол
Триазоллар
+Астемизол
Итраконазол
+Винкристин
Гормонлар ва
унинг
аналоглари
Глюкокортикоидлар
Нандролон
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
Гипокалиемия
юз
берганда
заҳарлилик хавфининг ошиши
Астемизол
метаболизмининг
сусайиши, юракка заҳарли таъсири
кўрсатилган
Астемизол
метаболизмининг
сусайиши, юракка заҳарли таъсири
кўрсатилган
Астемизол
метаболизмининг
сусайиши, юракка заҳарли таъсири
кўрсатилган
Винкристин
метаболизмининг
сусайиши
(нейротоксиклик
хавфининг ошиши)
+НЯҚВ
Меъда-ичакдан қон кетиши ва
ульцероген таъсир хавфининг ошиши
Иммунитетни кескин пасайиши
+Иммунодепрессантлар
251

192.

Гипоталамус ва гипофиз
гармонлари
Окситоцин
+Адреномиметик
лар
Томирларни
торайтирувчи
адреномиметиклар
вазопрессор
таъсирининг кучайиши
Бачадонга
рағбатлантирувчи
таъсирнинг кучайиши
Окситоцин таъсирининг сусайиши
(гипотензив таъсир ва аритмия
хавфининг ошиши)
+Простагландинл
ар
+Наркоз
воситалари
Интермедиантлар
Аденозинергиклар
Аминофиллин
+Пропафенон
Теофиллин
плазмадаги
концентрациясининг ошиши
Теофиллин
+Изониазид
Теофиллин
плазмадаги
концентрациясининг
ошиши
(тиришишлар хавфининг ошиши)
+Галотан
Галотан буюрилганда аритмия
хавфининг ошиши
Дофаминомиметиклар (паркинсонизмга қарши воситалар)
Бромкриптин
+Эритромицин
Бромкриптиннинг
плазмадаги
концентрациясининг
ошиши
ва
заҳарлилик хавфининг ошиши
+ФенилпропанолБромкриптин
заҳарлилик
амин
хавфининг ошиши
Леводопа
+Моклобемид
Моноаминооксидаза
ингибиторлари
(шу
жумладан
моклобемид)
билан
бирга
қўлланганда гипертензив криз юз
беради
Пентоксифиллин
+Кеторолак
Кеторолак томонидан чақирилган
қон кетиш хавфининг ошиши
Витаминлар, микро ва макроэлементлар
Витаминлар
Никотин кислотаси
+ Статинлар
Миопатия хавфининг ошиши
Ретиноидлар
+Метотрексат
Метотрексатнинг
плазмадаги
концентрацияси ошиши (заҳарлилик
хавфи)
Тиамин
Цианокобаламин
Тиаминнинг
аллергик
реакцияларининг ошиши
Макро-ва
микроэлементлар
Темир препаратлари
+Рух
Перорал темирнинг сўрилиши ва
препаратлари
рух препаратлари сўрилишининг
сусайиши
Кальций тузлари
+Юрак
Юқори дозада кальций вена ичига
гликозидлари
юборилганда
аритмияларни
қўзғатиши мумкин
Магний тузлари
+антиполярловчи
Магнийнинг парентерал тузлари
миорелексантлар
таъсирида антидеполяр миорелаксантлар таъсирининг кучайиши
252

193.

Бошқа турдаги дори воситалари
Подаграга қарши воситалар
Аллопуринол
+Азиотропин
Азиотропин таъсири заҳарлилиги
билан бирга ошиши
Циклоспориннинг
плазмадаги
концентрацияси
ошади
(нефротоксиклик хавфининг ошиши)
Каптоприл
билан
бирга
қўлланганда заҳарлилик хавфининг
ошиши,
айниқса
буйрак
етишмовчилигида
Меркаптопурин
таъсирининг,
унинг заҳарлилиги ошиши билан
кучайиши
(унинг
дозасини
пасайтириш керак)
Нефротоксиклик
хавфининг
ошиши
(Циклоспориннинг
плазмадаги концентрацияси ошади)
+Циклоспорин
+Каптоприл
+Меркаптопурин
Колхицин
+Циклоспорин
Алкоголизмга қарши воситалар
Дисульфирам
+Теофиллин
Метоболизмнинг
сусайиши
(заҳарлилик хавфи)
Бензодиазеплар
седатив
таъсирининг
ошиши
билан
метоболизми сусаяди (темазепамнинг
заҳарлилик таъсири кўрсатилган)
Психотик реакциялар
Фенитоин
метоболизмининг
сусайиши (заҳарлилигининг ошиши)
+Темазепам
+Метронидазол
+Фенитоин
Даволаш-профилактика муассасаларида дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт
асосида бериш тўғрисидаги низомга
6-илова
253

194.

Дорихона муассасасида рецептларни қайд этиш
ЖУРНАЛИ
Дорихона муассасаси номи_________________________________
Рецептни
берган
даволашБеморнин профилактика
Дори
Беморни
г фамилияси, муассасасининг воситасининг Дори
Дори
Т
Са
нг манзили, Из
исми
ва номи
ҳамда номи,
воситасининг воситасининг
р на
телефон
оҳ
отасининг
даволовчи
миқдори ва шакли
нархи
рақами
исми
шифокорнинг дозаси
фамилияси,
исми
ва
отасининг исми
254

195.

Даволаш-профилактика муассасаларида дори
воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт
асосида бериш тўғрисидаги низомга
7-илова
Дорихона муассасасида нотўғри ѐзиб берилган рецептларни ҳисобга олиш
ЖУРНАЛИ
Т
р.
Са
на
Рецептдаги
хатоликлар
(дозаси
нотўғри кўрсатилган
Нотўғри
дори
воситалари рецепт берган
кўчирилади
ѐки шифокорнинг
ундаги
ѐзувларнинг Ф.И.О.
ноаниқлиги
кўрсатилади)
255
ДаволашШифокор
профилактика
ишлайдиган
муассасасининг
даволашраҳбарига
профилактика
хабар
муассасасининг берилганлиги
номи
ҳақида
маълумот

196.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИНИНГ
2010 ЙИЛ 2 ИЮЛДАГИ 203-СОНЛИ БУЙРУҒИ
Республика даволаш - профилактика муассасаларида дори воситаларини
тайинлаш ҳамда беморнинг дори воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари томонидан аҳолига дори воситаларини
рецепт асосида бериш тўғрисида”ги Низомни амалиѐтга татбиқ этиш ҳақида
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигидан 2010 йил 29 июнда 2118-сон билан давлат
рўйхатидан ўтказилган Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2010 йил 18 июндаги 191-сонли буйруғи
билан тасдиқланган ―Даволаш-профилактика муассасаларида дори воситаларини тайинлаш ҳамда
беморнинг дори воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш тартиби, шунингдек дорихона
муассасалари томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт асосида бериш тўғрисида‖ги Низомни
(Кейинчалик матнда - Низом) тиббиѐт амалиѐтига татбиқ этиш мақсадида,
Б У Ю Р А М А Н:
1. Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазири, Тошкент шаҳар Соғлиқни сақлаш
Бош бошқармаси, вилоятлар Соғлиқни сақлаш бошқармалари ва Республика тасарруфидаги барча
даволаш-профилактика муассасалари раҳбарларига:
1.1. Адлия вазирлигидан 2010 йил 29 июнда 2118-сон билан давлат рўйхатидан ўтказилган
Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2010 йил 18 июндаги 191-сонли буйруғи билан тасдиқланган
Низом ижро учун қабул қилинсин.
1.2. Мулкчилик шаклидан қатъий назар барча даволаш-профилактика
ҳамда дорихона
муассасаларининг тиббиѐт ва фармацевт ходимларига мазкур Низом ахборот ва ижро учун
етказилиб, муассасаларида дори воситалари муомаласи Низомга мувофиқ ташкиллаштирилсин.
1.3. Даволаш-профилактика муассасалари томонидан бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар
ҳисобидан рецепт бланкаларини типографик усул билан нашр қилиш таъминлансин.
2. Даволаш-профилактика ѐрдами Бош бошқармаси бошлиғи Д.Б.Миразимовга, Лицензия бериш
ва нодавлат муассасалари томонидан кўрсатиладиган тиббий хизматларнинг сифатини назорат
қилиш бошқармаси бошлиғи вазифасини бажарувчи А.А.Агзамовга, Дори воситалари ва тиббий
техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси бошлиғи Х.К.Жалиловга, Дори воситалари ва
тиббий буюмлар сиѐсати Маркази директори М.Я.Ибрагимовага:
2.1. 2010 йил 1 августга қадар Низомни амалиѐтга тадбиқ этиш бўйича услубий қўлланма ишлаб
чиқилсин, чоп этилсин ва худудий Соғлиқни сақлаш бошқармаларига тарқатилиши таъминлансин.
2.2. 2010 йил 1 сентябрга қадар Низомни амалиѐтга тадбиқ этиш бўйича чора-тадбирлар режаси
ишлаб чиқилсин, тиббиѐт ва фармацевт ходимлари учун семинарлар ва тушунтириш ишлари олиб
борилсин.
3. Тиббиѐт олий таълим муассасалари, Тошкент фармацевтика ва Тошкент врачлар малакасини
ошириш институти ректорлари, ҳамда тиббиѐт коллежлари директорларига:
3.1. 2010-2011 ўқув йилидан бошлаб Низомни ўқув жараѐнига белгиланган тартибда татбиқ
этилсин.
4. ―Ўзбекистонда соғлиқни сақлаш‖ рўзномаси ижрочи муҳаррири И.Соатова, Матбуот хизмати
бошлиғи Ф.Санаев, Соғлиқни сақлашни электрон ривожлантириш ―UZMEDINFO‖
Маркази
директори М.В.Баймухамедовларга:
4.1. Низомни 1 хафта муддат ичида тегишли босма ва расмий веб – сайт орқали чоп этиш
таъминлансин.
256

197.

5. Назорат инспекцияси бошлиғи У.С.Исмаилов, Даволаш-профилактика ѐрдами Бош
бошқармаси бошлиғи Д.Б.Миразимов, Лицензия бериш ва нодавлат муассасалари томонидан
кўрсатиладиган тиббий хизматларнинг сифатини назорат қилиш бошқармаси бошлиғи вазифасини
бажарувчи А.А.Агзамов, Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш бош
бошқармаси бошлиғи Х.К.Жалиловларга:
5.1. Даволаш-профилактика муассасаларида дори воситаларини тайинлаш ҳамда беморнинг дори
воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш тартиби, шунингдек дорихона муассасалари
томонидан аҳолига дори воситаларини рецепт асосида берилиши Низомга мувофиқ назорати олиб
борилсин.
6. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2002 йил 26 июндаги 297-сонли
буйруғи ва Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2006 йил 26 июндаги 287-сонли буйруғининг иловаси
билан тасдиқланган 10-рақамли тиббий хужжатнинг шакли (рецепт) ўз кучини йўқотган деб
хисоблансин.
7. Мазкур буйруқнинг бажарилишини назорат қилиш вазирнинг биринчи ўринбосари
А.В.Алимов ва вазир ўринбосари М.Х.Ходжибеков зиммасига юклатилсин.
Соғлиқни сақлаш вазири
А.И.Икрамов
257

198.

УЗСТАНДАРТ АГЕНТЛИГИ ТОМОНИДАН ТАСДИҚЛАНГАН ХУЖЖАТЛАР
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИНИНГ
БУЙРУҒИ
2004 йил «30 » июнь №304 Тошкент ш.
«Дорихона муассасаларининг моддий-техника базаси, асбоб-ускуналари, бошқа техник
воситалари ва ходимларига бўлган талаблар. Асосий ҳолатлар» тармоқ стандартини
тасдиқлаш ҳақида
Ўзбекистон Республикасининг «Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисида»ги ва
«Стандартизация ҳақида»ги Қонунлари, Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 31 октябрдаги «Тиббий
фаолиятни ва фармацевтика фаолиятини лицензиялаш тўғрисидаги низомларни тасдиқлаш
ҳақида»ги 477-сонли қарори ижросини таъминлаш ҳамда республика ҳудудида фаолият
кўрсатаѐтган турли мулк шаклидаги дорихона муассасаларининг ишини тартибга солиш мақсадида
БУЮРАМАН:
1. «Дорихона муассасаларининг моддий-техника базаси, асбоб-ускуналари, бошқа техник
воситалари ва ходимларига бўлган талаблар. Асосий ҳолатлар» тармоқ стандарти тасдиқлансин.
2. Мазкур тармоқ стандартининг талаблари фармацевтика фаолияти билан шуғулланиш учун
лицензия олаѐтган дорихона муассасаларига буйруқ имзолангандан сўнг 10 кун ўтгач жорий
этилиши, буйруқ имзолангунга қадар лицензия олган дорихона муассасаларига 2004 йилнинг 1
октябридан бошлаб жорий этилиши белгилансин.
3. Соғлиқни сақлаш вазирлигининг фармацевтика фаолиятини лицензиялаш хайъати раиси А.М.
Хаджибаевга:
- Мазкур тармоқ стандарти талабларига тўлиқ мувофиқ бўлган дорихона муассасаларига
фармацевтика фаолияти учун лицензия берилиши таъминлансин.
- Тармок стандарти етарли миқдорда кўпайтирилиб, дори воситаларининг муомаласига дахлдор
барча муассаса ва ташкилотларга тарқатилсин.
4. «Дори-Дармон» давлат акционерлик уюшмаси бошқарув раиси У.С.Салихбаевага:
- мазкур тармоқ стандарти уюшма тизимидаги худудий «Дори-Дармон» давлат акционерлик
бирлашмаларига етказилсин.
5. Ушбу буйруқ бажарилишини назорат қилиш вазирнинг-биринчи муовини А.М. Хаджибаев
зиммасига юклатилсин.
Вазир
Ф.Г. Назиров
258

199.

TSt 42-04: 2004
ТАРМОҚ СТАНДАРТИ
ОТРАСЛЕВОЙ СТАНДАРТ
ТРЕБОВАНИЯ К МАТЕРИАЛЬНО-ТЕХНИЧЕСКОЙ БАЗЕ, ОБОРУДОВАНИЮ, ИНЫМ
ТЕХНИЧЕСКИМ СРЕДСТВАМ И ПЕРСОНАЛУ АПТЕЧНОГО УЧРЕЖДЕНИЯ
ДОРИХОНА МУАССАСАЛАРИНИНГ МОДДИЙ-ТЕХНИКА БАЗАСИ, АСБОБУСКУНАЛАРИ, БОШҚА ТЕХНИК ВОСИТАЛАРИ ВА ХОДИМЛАРИГА БЎЛГАН
ТАЛАБЛАР
ОСНОВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
ОСТ 42-04: 2004
1. Введение
1.1. Отраслевой стандарт 42-04: 2004 «Требования к материально-технической базе,
оборудованию, иным техническим средствам и персоналу аптечного учреждения. Основные
положения» (далее ОСТ) разработан в соответствии с Законами Республики Узбекистан «О стандартизации», «О лекарственных средствах и фармацевтической деятельности», а также другими
действующими нормативными актами.
1.2. Настоящий ОСТ является обязательным для всех аптечных учреждений независимо от
ведомственной принадлежности и формы собственности, осуществляющих розничную, розничнооптовую торговлю лекарственными средствами и изделиями медицинского назначения, предметами
санитарии и гигиены, изделиями очковой оптики, лечебным питанием, минеральными водами,
лечебно-косметической продукцией, предназначенным для лечения и предупреждения болезей и
другими товарами, разрешенными к отпуску из аптечных учреждений, а также изготовление,
контроль качества лекарственных средств, изготовленных в аптеке.
Настоящий стандарт не распространяется на деятельность аптек лечебно-профилактических
учреждений (больничных аптек).
2. Термины и определения
В настоящем Отраслевом стандарте применяются следующие понятия:
фармацевтическая деятельность-деятельность, охватывающая поиск, исследования по
созданию лекарственных средств, изделий медицинского назначения, а также их производство,
изготовление, контроль за качеством, стандартизацию, регистрацию, хранение, информацию,
поставку и реализацию;
аптека- медицинское учреждение, осуществляющее изготовление, фасовку, контроль за
качеством лекарственных средств, а также закуп, хранение и продажу лекарственных средств,
изделий медицинского назначения, предметов санитарии и гигиены, лечебного питания,
минеральных вод, лечебно-косметической продукции, предназначенных для лечения и
предупреждения болезней. К аптечным учреждениям относятся аптеки и их филиалы, аптеки
лечебно-профилактических учреждений, предприятия оптовой торговли лекарственными средствами и изделиями медицинского назначения;
лицензия - разрешение (право), выдаваемое лицензирующим органом юридическому или
физическому лицу, для осуществления лицензиируемого вида деятельности при условии
беспрекословного выполнения лицензионных требований и обязательств;
рецепт — письменное указание врача фармацевту о приготовлении и отпуске лекарства с
указанием способа его применения;
242

200.

стандартная пропись - состав лекарственных препаратов, созданный после проверки
эффективности их лечебного действия;
изделия медицинского назначения — изделия, применяемые в медицине для профилактики,
диагностики, лечения. К ним относятся перевязочные и шовные материалы, шприцы, системы для
переливания крови и инфузионных растворов, предметы и материалы ухода за больными;
лекарственные средства - средства, полученные на основе одного или нескольких
лекарственных веществ (субстанций) и вспомогательных веществ природного и синтетического
происхождения, разрешенные к применению для профилактики, диагностики и лечения. К ним
также относятся иммунобиологические, радио-фармацевтические и парафармацевтические
препараты, гомео-патические, диагностические и стерилизующие средства;
лекарственные препараты - дозированные упакованные лекарственные средства, готовые к
применению;
парафармацевтические средства - биологически активные добавки к пище, применяемые для
профилактики, вспомогательной терапии и поддержки в физиологических границах
функциональной активности органов и систем;
качество лекарственных средств - соответствие лекарственных средств государственному
стандарту качества лекарственных средств;
сертификат качества лекарственного средства — документ, подтверждающий соответствие
качества лекарственного средства государственному стандарту качества лекарственных средств,
выданный официально уполномоченным на это органом;
сертификат соответствия - документ, подтверждающий соответствие сертифицированной
продукции установленным требованиям;
незаконные копии лекарственных средств— лекарственные средства, поступившие в обращение
с нарушением патентного законнодательства Республики Узбекистан;
фальсифицированным (контрафактным) лекарственным препаратом является тот медикамент,
который преднамеренно и обманным образом снабжѐн ложной маркировкой в отношении его
подлинности и или изготовителя. Фальсификация может относиться как к фирменным (торговое
наименование), так и к воспроизведѐнным препаратам (генерикам). Фальсифицированная
продукция может включать в себя изделия с надлежащими ингредиентами или с неправильными
ингредиентами, без активных ингредиентов, с недостаточным количеством активного ингредиента
или с поддельной упаковкой;
контаминация - загрязнение продукции в процессе производства, отбора проб, упаковки
(переупаковки), хранения или транспортировки;
учреждение розничной торговли лекарственными средствами (аптеки, аптечные филиалы) организация, осуществляющая деятельность в сфере розничной торговли, предусматривающую
реализацию населению лекарственных средств, изделий медицинского назначения, перевязочных
материалов, дезинфицирующих средств, разрешѐнных к применению в Республике Узбекистан
поштучно или в небольших количествах для конечного потребления, без права использования их в
коммерческих целях за наличный расчѐт, либо по бесплатным рецептам в соответствии с
договорами, заключѐнными с амбулаторными учреждениями;
оптовая торговля осуществление деятельности в сфере торговли, предусматривающая
реализацию товаров крупными партиями по безналичной форме взаиморасчетов хозяйствующим
субъектам, намеревающимся использовать его в целях коммерческой предпринимательской
деятельности или для собственных производственно-хозяйственных нужд.
3. Общие положения
3.1. Аптека осуществляет свою деятельность на основании лицензии на фармацевтическую
деятельность, выданной лицензирующим органом в установленном порядке.
Аптечные филиалы осуществляют свою деятельность на основании дополнительного
лицензионного соглашения, заключенного между лицензиатом и лицензионным органом по выдаче
лицензий на право осуществления фармацевтической деятельности.
Приобретение-хранение, отпуск, реализация, распределение, перевозка, изготовление
наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров, включенных в Перечень
243

201.

наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров, подлежащих контролю в Республике
Узбекистан, должны осуществляться только при наличии лицензии на виды деятельности,
связанные с оборотом наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров.
3.2. Порядок лицензирования фармацевтической деятельности осуществляется согласно
постановления Кабинета Министров Республики Узбекистан № 477 от 31 октября 2003 года и
других действующих нормативных документов.
3.3. Аптечные учреждения в своей работе должны руководствоваться требованиями,
установленными санитарными, противопожарными правилами и другими нормативными
документами, правилами охраны труда и техники безопасности.
3.4. По характеру деятельности аптеки подразделяются на:
- изготавливающие лекарственные средства по рецептам врачей, требованиям учреждений
здравоохранения и стандартным прописям с последующей их реализацией в пределах
юридического лица по рецептам и без рецептов врача; осуществляющие реализацию готовых
лекарственных препаратов и других товаров, разрешенных к отпуску из аптечных учреждений,
населению по рецептам или без рецептов врача и учреждениям здравоохранения, просвещения,
социального обеспечения и другим учреждениям по требованиям или заявкам (аптека с производственным отделом, аптечный филиал с правом изготовления лекарственных средств);
- осуществляющие реализацию готовых лекарственных средств и других товаров, разрешенных к
отпуску из аптечных учреждений, населению по рецептам или без рецептов врача и учреждениям
здравоохранения по требованиям или заявкам (аптека готовых лекарственных средств, аптечный
филиал без права изготовления лекарственных средств).
3.5. Маркировка, упаковка и оформление лекарственных средств, изготовленных в аптечных
условиях, осуществляется в соответствии с Правилами утвержденными приказом Министерства
здравоохранения Республики Узбекистан за № 177 от 15 апреля 2002 года, который
зарегистрирован Министерством юстиции РУз от 18 апреля 2002 года за №1129.
3.6. Аптечные учреждения могут быть представлены аптеками и аптечными филиалами.
Аптечные учреждения могут осуществлять следующие функции:
Аптека:
- реализацию населению готовых лекарственных средств (в том числе гомеопатических
препаратов) по рецептам и без рецептов врача, отпуск лекарственных средств учреждениям
здравоохранения, просвещения, социального обеспечения и другим учреждениям по требованиям
или заявкам;
- изготовление лекарственных средств по рецептам врачей и требованиям учреждений
здравоохранения, изготовление внутриаптечной заготовки и фасовку лекарственных средств с
последующей их реализацией;
- отпуск лекарственных средств по бесплатным (льготным) рецептам врача отдельным группам
населения в соответствии с действующим законодательством Республики Узбекистан на основании
заключенных договоров с территориальными органами управления здравоохранением, лечебнопрофилактическими учреждениями;
- реализацию лекарственного растительного сырья в упаковке;
изделий медицинского назначения в частности, гигиенические средства, инструменты, аптечки;
дезинфицирующих средств; изделия очковой оптики (аксессуары к очкам, линзы, линзы мягкие
контактные, оправы очковые, очки готовые, очки защитные и корригирующие, средства по уходу за
очками); лечебных минеральных вод; продукции лечебного питания; косметической и
парфюмерной продукции, применяемой для профилактических и лечебных целей;
парафармацевтических средств;
- предоставление населению необходимой информации по надлежащему применению и
хранению лекарственных средств в домашних условиях;
- предоставление медицинским работникам учреждений здравоохранения, просвещения,
социального обеспечения необходимой информации об имеющихся в аптеке лекарственных
средствах;
- оказание первой медицинской помощи.
244

202.

Аптечные филиалы:
- реализацию населению лекарственных средств по рецептам врача и без рецепта врача, отпуск
лекарственных средств учреждениям здравоохранения, просвещения, социального обеспечения и
другим учреждениям по требованиям или заявкам;
- реализацию расфасованного лекарственного растительного сырья в упаковке; изделий
медицинского назначения в частности, гигиенических средств, инструментов, аптечек;
-изготовление лекарственных средств по рецептам врача, изготовление внутриаптечной
заготовки и фасовку лекарственных средств с последующей их реализацией (аптечный филиал с
правом изготовления лекарственных средств);
-бесплатный (льготный) отпуск лекарственных средств отдельным группам населения в
соответствии с действующим законодательством Республики Узбекистан и на основании
заключѐнных договоров с территориальными органами управления здравоохранением, лечебнопрофилактическими учреждениями;
- предоставление населению необходимой информации по надлежащему применению и
хранению лекарственных средств в домашних условиях;
- предоставление медицинским работникам учреждений здравоохранения, просвещения,
социального обеспечения необходимой информации об имеющихся в аптечном филиале
лекарственных средствах;
- оказание первой медицинской помощи.
3.6. Запрещается реализация лекарственных средств и изделий медицинского назначения,
являющихся подделками или незаконными копиями зарегистрированных в Республике Узбекистан
лекарственных средств, а также лекарственных средств, пришедших в негодность, с истѐкшим
сроком годности или забракованных в процессе сертификации;
- лекарственные средства без документов, удостоверяющих их качество.
3.7. На основании договоров и соглашений аптека может служить базой для проведения научноисследовательских работ, производственной практики учащихся фармацевтических колледжей,
студентов фармацевтических институтов и слушателей факультетов повышения квалификации
специалистов.
3.8. В целях улучшения лекарственного снабжения населения в горных и отдалѐнных,
труднодоступных районах допускается организация аптечных филиалов при сельских врачебных
пунктах.
3.9. Аптечные учреждения должны располагать в соответствии с требованиями действующих
санитарных правил и норм (СанПиН) помещениями, (а аптечные учреждения рознично-оптовой
торговли также в соответствии с требованиями стандарта TSt 42-01:2002) аптечным оборудованием
и инвентарѐм, обеспечивающими сохранение качества и безопасности лекарственных средств при
их хранении и реализации, надлежащими условиями для оптовой и розничной торговли
лекарственными средствами и другими товарами, разрешѐнными к отпуску из аптечных
учреждений.
3.10. В аптечных учреждениях в удобных для ознакомления местах торгового зала должны быть
размещены:
- копии лицензий на соответствующие виды фармацевтической деятельности в соответствии с
действующим законодательством Республики Узбекистан;
- информация о телефонах и адресах вышестоящих органов управления;
- книга отзывов и предложений; - информация о группах населения, имеющих право на
бесплатное (льготное) обеспечение в соответствии с действующим законодательством Республики
Узбекистан;
- информация о номерах телефонов и режиме работы справочной фармацевтической службы;
- информация о правилах торговли;
- информация о сроках хранения лекарственных средств, изготовленных в аптеке (аптечном
филиале) при наличии рецептурно-производственного отдела;
- чѐтко оформленные ценники на выставленные на витрину лекарственные средства и другие
товары медицинского назначения, где должны быть указаны наименование, цена за единицу
245

203.

оригинальной упаковки товара, отпускаемого населению и подпись ответственного лица на
обратной стороне ценника;
- информация о сотрудниках аптечного учреждения, непосредственно обслуживающих
население (таблички, бейджи и прочие с указанием Ф.И.0. и должности);
- перечень лекарственных средств первой необходимости, реализуемых по предельным
розничным ценам и обязательных для всех аптечных учреждений;
- перечень лекарственных средств, отпускаемых без рецепта врача, утвержденный в
установленном порядке.
3.11. Аптечным учреждениям запрещается принимать от физических лиц лекарственные
средства надлежащего качества, приобретѐнные ими ранее или же обменивать их на аналогичные
препараты.
3.12. Аптечным учреждениям запрещается принимать лекарственные средства и изделия
медицинского назначения от юридических лиц без необходимой сопроводительной документации,
в том числе подтверждающей их качество.
3.13. В процессе своей деятельности специалисты аптечных учреждений обязаны соблюдать
нормы фармацевтической деонтологии и этики.
3.14. Контроль за фармацевтической и торгово-финансовой деятельностью аптечных учреждений
осуществляется структурами государственного надзора и контроля в пределах их компетенции в
соответствии с действующим законодательством.
Контроль соблюдения требований лицензионного соглашения осуществляется лицензирующим
органом в порядке установленном законодательством.
4. Помещения и оборудование аптечных учреждений
4.1. Аптечное учреждение организуется в отдельно стоящем здании (строении), в структуре
здания другого назначения на правах аренды или иных правах, не противоречащих
законодательству. Допускается вход (выход) в аптечное учреждение через помещение другой организации.
При расположении аптечного учреждения в структуре здания другого назначения, она должна
представлять изолированный блок помещений с отдельным входом.
Аптечному учреждению следует предусмотреть возможность входа-выхода людей с
нарушениями функций опорно-двигательного аппарата.
4.2. Все помещения аптечного учреждения должны быть расположены в здании (строении) и
функционально взаимосвязаны между собой согласно выполняемым функциям в единый блок,
изолированный от других организаций.
Расположение производственных помещений должно исключать встречные потоки
технологического процесса изготовления стерильных и не стерильных лекарственных средств.
4.3. При размещении аптек на первых этажах жилых и общественных зданий они должны иметь
отдельный вход для посетителей со стороны улицы и служебный со стороны двора,
предназначенный для персонала, приѐма товара и вывоза пустой тары. Перед служебным входом
следует предусматривать погрузочно-разгрузочную площадку для подъезда машин, доставляющих
товар.
4.4. Не разрешается организовывать аптечные учреждения в общественных местах, не
отвечающих требованиям Правил санитарии и гигиены (торговые прилавки на территории рынков,
остановках общественного транспорта, в подземных переходах).
4.5. Не разрешается организовывать аптеки на территориях государственных больниц и клиник.
4.6. На площадях аптечных учреждений не допускается размещение подразделений,
функционально не связанных с указанными в лицензиях видами деятельности.
4.7. Аптечное учреждение должно иметь вывеску с указанием названия организации (в
соответствии с лицензией на фармацевтическую деятельность) на государственном языке
(возможен перевод на другие языки); ведомственной принадлежности и формы собственности;
местонахождения (в соответствии с учредительными документами), а также режима работы
учреждения, согласованного с местными органами управления.
246

204.

Аптечное учреждение, оказывающее лекарственную помощь в ночное время, должно иметь
освещѐнную вывеску с информацией о работе в ночное время, с указанием часов работы, звонок
для вызова посетителем работника аптечного учреждения.
4.8. При закрытии аптечного учреждения для проведения санитарных работ, ремонта,
переоборудования или в связи с его ликвидацией население извещается об этом объявлением,
размещѐнным на входной двери за 5 дней до закрытия аптечного учреждения. В объявлении
указывается адрес ближайших аптечных учреждений.
При закрытии аптечного учреждения в связи с его ликвидацией руководитель аптечного
учреждения в пятидневный срок уведомляет об этом лицензирующий орган, выдавший лицензию, и
местные органы власти.
4.9. При изменении планировки помещений аптечных учреждений в течение действия лицензии
лицензиат информирует об этом лицензирующий орган и органы санитарного надзора в
установленном порядке.
4.10. Состав и площадь помещений аптечного учреждения должны соответствовать объѐму и
характеру, осуществляемого вида фармацевтической деятельности, действующим нормативам,
обеспечивающим качество и безопасность лекарственных средств и других товаров, разрешѐнных к
отпуску из аптечного учреждения, и должно отвечать требованиям действующих СанПиН.
4.11. Помещения аптечных учреждений должны отвечать техническим, санитарным,
противопожарным требованиям и условиям.
4.12. Помещение аптечного филиала при сельских врачебных пунктах (СВП) должно
соответствовать требованиям действующих нормативных документов, при этом административнобытовые помещения могут быть общими с СВП.
4.13. Аптечные учреждения должны иметь системы электроснабжения, отопления,
водоснабжения, вентиляцию, канализацию, возможно наличие автономного отопления,
канализации и водоснабжения.
4.14. Внутренние поверхности стен, потолков производственных помещений должны быть
гладкими, иметь не образующее пыль покрытие, устойчивое к воздействию средств механизации и
влажной уборки с использованием дезинфицирующих средств. В качестве отделочных материалов
могут быть использованы водостойкие краски, эмали или кафельные глазурованные плитки
светлых тонов. Полы покрываются керамическими неглазурованными плитками, линолеумом или
релином с обязательной сваркой швов.
При отделке административно-бытовых помещений допускается использование обоев, ковровых
покрытий, паркета, масляных красок и т.п.
4.15. В летний период окна и витрины, расположенные на солнечной стороне, должны быть
обеспечены солнцезащитными устройствами (жалюзи, маркизы и т.п.).
Оконные фрамуги или форточки, используемые для проветривания помещений, защищаются
съѐмными металлическими или пластмассовыми сетками с размерами ячейки не более 2х3 мм.
4.16. Помещения для хранения лекарственных средств в аптечных учреждениях должны отвечать
действующим СанПиН и должны быть оснащены оборудованием, позволяющим обеспечить их
хранение с учѐтом физико-химических и фармакологических свойств. Отделка полов помещений
для хранения лекарственных средств должна допускать влажную уборку с использованием
дезинфицирующих средств.
4.17. Помещения для хранения наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров
должны быть оборудованы в соответствии с «Положением о технических требованиях по хранению
наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров», зарегистрированным
Министерством юстиции РУз за № 1048 от 1 июля 2001 года.
Помещения для хранения ядовитых веществ должны быть оборудованы и оснащены в
установленном порядке (Типовое требование зарегистрированное Министерством юстиции
Республики Узбекистан за № 690 от 2 апреля 1999 года).
4.18. Доступ в производственные помещения и помещения для хранения товаров имеют только
уполномоченные в установленном порядке лица. Доступ посторонних лиц в указанные помещения
исключается.
247

205.

4.19. Аптечное учреждение должно быть оборудовано соответствующей противопожарной
сигнализацией для соблюдения противопожарной безопасности.
4.20. Общая площадь административно-бытовых помещений аптечных учреждений зависит от
численности персонала и рассчитывается согласно действующим санитарным правилам и нормам.
4.21. В аптечных учреждениях должны быть выделены специальное изолированное место (шкаф)
для хранения моющих и дезинфицирующих средств, инвентаря и материалов, применяемых при
уборке помещений и обработке оборудования, а также гардеробная. В гардеробной верхняя одежда
и обувь должны храниться отдельно от санитарной одежды и обуви.
4.22. Аптечное учреждение должно быть оснащено оборудованием и инвентарем в соответствии
с выполняемыми функциями. Поверхность аптечного оборудования как снаружи, так и внутри,
должна быть гладкой, выполненной из материалов, устойчивых к воздействию медикаментов, а в
необходимых случаях и к химическим реактивам. Аптечное оборудование и мебель располагаются
так, чтобы не оставлять недоступных для уборки мест и не загораживать источников света.
Запрещается размещать в производственных помещениях оборудование, не имеющее отношение к
выполняемым работам.
4.23. Производственные помещения должны быть оборудованы аптечной мебелью,
технологическим и другим оборудованием, инвентарѐм, учитывающими объѐм и характер
деятельности аптечного учреждения;
- торговый зал должен быть оборудован витринами, обеспечивающими возможность обзора и
сохранность лекарственных средств и товаров других групп, разрешѐнных к отпуску из аптечного
учреждения, а также обеспечивать удобство в работе для персонала аптечного учреждения;
- помещения для хранения лекарственных средств и других товаров, разрешѐнных к отпуску из
аптечных учреждений, должны быть оснащены шкафами, стеллажами, поддонами, подтоварниками
и другим необходимым оборудованием, позволяющим обеспечить их хранение с учетом физикохимических, фармакологических и токсикологических свойств;
- помещения для хранения термолабильных лекарственных средств должны быть оснащены
оборудованием, обеспечивающим необходимые условия хранения (холодильники, кондиционеры);
они также должны быть оснащены одним из приборов для регистрации параметров воздуха
(термометрами, гигрометрами или психрометрами), которые размещают на внутренней стене
помещения, вдали от нагревательных приборов на высоте 1,5-1,7 м от пола и на расстоянии не
менее 3 м от дверей. Показания данных приборов должны ежедневно регистрироваться в
специальном журнале (карте), который ведется ответственным лицом. Заполненный журнал
хранится год, затем уничтожается.
Все приборы, аппараты, используемые в аптечном учреждении, должны иметь технические
паспорта, сохраняющиеся в течение всего времени эксплуатации. Необходимо проводить
периодические поверки измерительных приборов, аппаратов и других средств измерения, используемых в аптечном учреждении, в соответствии с требованиями нормативных документов.
4.24. Стеллажи и шкафы для хранения лекарственных средств и других товаров, разрешѐнных к
отпуску из аптечных учреждений, в материальных комнатах должны быть установлены следующим
образом:
- расстояние до потолка не менее 0,5 м;
- расстояние от пола не менее 0,20 м;
- проходы между стеллажами не менее 0,75 м;
4.25. В торговом зале производственной аптеки в зависимости от объѐма работы должны быть
оборудованы рабочие места для приѐма рецептов, отпуска изготовленных и готовых лекарств по
рецептам, отпуска лекарств и изделий медицинского назначения без рецептов.
Помещения для приготовления лекарственных средств, асептический блок должны быть
оснащены аптечной мебелью, приборами, оборудованием и аппаратами для приготовления,
смешения, фильтрования, фасовки, укупорки и стерилизации лекарств, штанглазами, весо-измерительными приборами, реактивами для проведения химического контроля лекарств. В помещении
для приготовления лекарств должны быть организованы рабочие места для приготовления и
контроля качества лекарств.
248

206.

Помещение для получения воды очищенной и воды для инъекций должно быть оборудовано
аппаратами для получения и ѐмкостями для хранения очищенной воды и воды для инъекций в
соответствии с действующими санитарными правилами и нормами.
Оборудование моечной комнаты должно обеспечивать выполнение требований по санитарному
режиму аптек.
5. Требования к организации приѐмки лекарственных средств в аптечных учреждениях
5.1. При проведении погрузочно-разгрузочных работ при приѐмке или отгрузке лекарственных
средств и других товаров, разрешѐнных к отпуску из аптечных учреждений, должна быть
обеспечена защита поступающих лекарственных препаратов от атмосферных осадков, воздействия
низких и высоких температур.
5.2. На лекарственные средства в повреждѐнной упаковке, не имеющие сертификатов или
необходимой сопроводительной документации, забракованные при приѐмке, не соответствующие
заказу или с истѐкшим сроком годности, составляется акт. Эти лекарства должны быть
соответствующим образом промаркированы и помещены в специально выделенную зону отдельно
от других лекарственных средств до их идентификации, возврата поставщику или уничтожения в
установленном порядке.
5.3. Ядовитые, наркотические средства, психотропные вещества, прекурсоры и термолабильные
лекарственные препараты необходимо немедленно размещать в местах хранения в соответствии с
требованиями нормативных документов.
5.4. Количество принимаемых лекарственных средств, требующих особых условий хранения,
должно соответствовать имеющейся ѐмкости специального оборудования.
5.5. Все поставки товара должны сопровождаться документами, где указываются наименование
лекарственного средства (включая лекарственную форму и дозировку), номер серии или партии,
количество поставленного товара, цена отпущенного лекарственного препарата, уровень
применяемой наценки, название и реквизиты поставщика и получателя, а также документами,
подтверждающими качество лекарственных средств.
5.6. Принятые лекарственные средства и другие товары, разрешѐнные к отпуску из аптечных
учреждений, приходуются в установленном порядке по количеству товарных единиц и
комплектности.
6. Требования к организации хранения лекарственных средств в аптечных учреждениях
6.1. Аптечными учреждениями должны быть предприняты меры для исключения повреждений
(разливания, рассыпания, боя), предотвращения контаминации лекарственных средств.
6.2. При хранении лекарственных средств могут быть использованы следующие способы
систематизации:
- по фармакотерапевтическим группам;
- по способу применения;
- в алфавитном порядке;
- в соответствии с позициями компьютерного учета.
6.3. Аптечное учреждение должно вести контроль лекарственных средств с приближающимися
сроками годности для предотвращения реализации их с истекшими сроками годности.
6.4. Лекарственные средства следует хранить раздельно с учетом их физических и физикохимических свойств при условиях, указанных предприятием-производителем лекарственных
средств, соблюдая режимы температуры, влажности, освещѐнности и воздействия на них различных факторов внешней среды в соответствии с установленными требованиями.
6.5. Хранение пахучих, летучих, красящих, взрывоопасных лекарственных средств,
перевязочных материалов, изделий медицинского назначения и других товаров, требующих особых
условий хранения, должно отвечать требованиям нормативных документов.
6.6. Хранение 96 % этилового спирта (ангро) должно осуществляться в соответствии с
действующими нормативными требованиями.
7. Требования к отпуску (реализации) лекарственных средств в аптечных учреждениях
7.1. Отпуск (реализация) лекарственных средств осуществляется по рецепту и без рецепта врача,
а также по требованиям учреждений на основании договора.
249

207.

7.2. При поступлении в аптечное учреждение рецептов и требований установленных образцов,
специалист аптечного учреждения проводит оценку оформления их соответствия определѐнным
требованиям и в соответствии с тарифами определяет стоимость отпускаемого лекарственного
средства.
7.3. B случае отсутствия в аптечном учреждении выписанного лекарственного средства аптечный
работник может осуществлять его синонимическую замену с согласия покупателя или по
согласованию с врачом; при этом на обороте рецепта следует указать торговое наименование
отпущенного лекарственного средства, поставить подпись и дату отпуска.
7.4. Отпуск лекарственных средств, имеющих особые условия реализации (наркотические
средства, психотропные вещества, прекурсоры, ядовитые вещества, 96 % этиловый спирт и другие),
осуществляется с соблюдением требований действующих нормативных документов.
7.5. Отпуск (реализация) лекарственных средств по бесплатным (льготным) рецептам
осуществляется из аптечных учреждений на основании договора с организациями,
финансирующими бесплатный (льготный) отпуск населению лекарственных препаратов.
7.6. Льготы в обслуживании отдельных групп населения предоставляются в соответствии с
законодательными и нормативными актами Республики Узбекистан.
7.7. По просьбе покупателя должна быть представлена дополнительная информация о
приобретаемом лекарственном средстве, об имеющихся в аптечном учреждении аналогах
(генерических формах или же средствах, имеющих другие торговые названия) приобретаемого
лекарственного средства и их ценах.
7.8. При отпуске лекарственных средств сотрудник аптечного учреждения информирует
покупателя о правилах приѐма лекарственного средства: режиме приѐма, разовой и суточной дозе,
совместимости с другими лекарственными средствами, способе приѐма (с учѐтом приѐма пищи и
пр.), правилах хранения и др.; обращает внимание покупателя на необходимость внимательного
ознакомления с информацией о лекарственном средстве. Ответы сотрудника должны быть
профессиональными, грамотными, с соблюдением требований этики.
7.9. При отпуске лекарственных средств допускается нарушение вторичной (внешней) упаковки
с обязательным указанием при этом серии и срока годности лекарственных средств на аптечной
упаковке и предоставлением необходимой информации.
7.10. По требованию покупателя уполномоченный сотрудник аптечного учреждения обязан
предоставить информацию о документах по ценам и срокам годности лекарственных средств и
других товаров, разрешѐнных к отпуску из аптечных учреждений и о документах, подтверждающих
их качество.
7.11. Для информации о лекарственных средствах и других товарах, разрешѐнных к отпуску из
аптечных учреждений, могут быть использованы витрины различного типа, где выставляются
лекарственные средства, отпускаемые без рецепта врача, и образцы имеющихся товаров.
Лекарственные средства на витринах размещаются раздельно:
- лекарственные средства для внутреннего употребления и лекарственные средства для
наружного применения. Внутри групп лекарственные средства располагаются по
фармакотерапевтическому признаку.
7.12. Услуги, предоставляемые аптечными учреждениями, а также реализация лекарственных
средств и других товаров, разрешѐнных к отпуску из аптечных учреждений должны осуществляться
в соответствии с требованиями действующего законодательства.
8. Учѐт и отчѐтность в аптечных учреждениях
8.1. Аптечные учреждения ведут оперативный и бухгалтерский учѐт товарно-материальных
ценностей по установленным формам в соответствии с действующим законодательством
Республики Узбекистан.
8.2. Учет товара в аптечных учреждениях осуществляется по наименованиям, закупочным и
(или) отпускным ценам по схемам, наиболее целесообразным в условиях данного предприятия
(индивидуальная, натурально-стоимостная, стоимостная).
250

208.

8.3. Предметно-количественному учѐту подлежат наркотические средства, психотропные
вещества, прекурсоры, ядовитые вещества, 96 % спирт этиловый (ангро) в соответствии с
установленным порядком.
8.4. Порядок формирования оптово-розничных цен на лекарственные средства для аптечного
учреждения независимо от ведомственной принадлежности и форм собственности устанавливается
в соответствии с требованиями нормативных правовых актов, утверждѐнных в установленном
порядке.
9. Требования к персоналу аптечных учреждений
9.1. Фармацевтические должности в аптечных учреждениях занимают специалисты с высшим
фармацевтическим образованием или со средне-специальным фармацевтическим образованием в
соответствии с установленным порядком.
9.2. Управление аптеками разрешается только лицам, имеющим высшее фармацевтическое
образование и стаж работы по специальности не менее 3 лет.
Допускается руководство аптечным филиалом без права изготовления лекарственных средств
специалистом со среднеcпeциaльным фapмaцeвтичecким образованием.
9.3. Фармацевтические специалисты, не работавшие по своей профессии более 3-х лет, могут
быть допущены к соответствующей деятельности после прохождения курсов усовершенствования в
соответствующих учебных заведениях или на основании аттестации, проводимой аттестационной
комиссией Министерства здравоохранения Республики Узбекистан.
9.4. Фармацевтические специалисты аптечных учреждений должны периодически, каждый 5 лет
должны повышать свою квалификацию в установленном порядке.
9.5. Лица, не имеющие законченного высшего фармацевтического образования, могут быть
допущены к занятию фармацевтической деятельностью в должностях работников со средним
специальным фармацевтическим образованием в порядке, устанавливаемом Министерством
здравоохранения Республики Узбекистан.
9.6. Лица, незаконно занимающиеся фармацевтической деятельностью, несут ответственность в
соответствии с законом.
9.7. В аптечных филиалах, организованных при сельских врачебных пунктах, расположенных в
горных, отдалѐнных и труднодоступных районах, руководство аптечным филиалом может
осуществлять фельдшер, имеющий диплом специалиста, допускается работа по совместительству.
9.8. Численность фармацевтического и вспомогательного персонала определяется аптекой
самостоятельно и зависит от типа аптеки и объѐма ее работы.
9.9. Фармацевтические специалисты аптечных учреждений должны проходить аттестацию на
соответствие выполняемым обязанностям по оценке знаний и практических навыков в порядке,
предусмотренном действующим законодательством.
9.10. Персонал аптечных учреждений должен соблюдать правила личной гигиены, включая
использование специальной одежды.
9.11. С целью обеспечения санитарных требований сотрудники аптечных учреждений должны
периодически проходить медицинское освидетельствование в установленном порядке.
9.12. Не допускаются к работе лица с признаками инфекционных заболеваний, открытыми
ранами, пока состояние их здоровья может быть причиной риска контаминации товаров,
реализуемых в аптечном учреждении.
9.13. В производственных помещениях, а также на рабочих местах в торговом зале не
разрешается курение, приѐм пищи, хранение личных лекарственных препаратов, продуктов
питания, напитков, табачных изделий.
9.14. В своей производственной деятельности сотрудники аптечных учреждений
руководствуются действующими документами в области фармацевтической деятельности,
правилами внутреннего трудового распорядка, требованиями техники безопасности и настоящим
ОСТом.
10. Обеспечение деятельности аптечных учреждений
10.1. Каждое аптечное учреждение должно иметь правила внутреннего трудового распорядка,
утверждѐнные руководителем учреждения, с отметкой об ознакомлении сотрудников.
251

209.

10.2. Каждый сотрудник аптечного учреждения должен быть ознакомлен с настоящим ОСТом,
порядком выполнения закреплѐнных за ним обязанностей, нормативными правовыми актами и
стандартами, относящимися к деятельности учреждения. В аптечных учреждениях для каждого
сотрудника должны быть разработаны должностные инструкции и утверждены в установленном
порядке.
10.3. В аптечных учреждениях должна быть предусмотрена система постоянного повышения
профессионального образования сотрудников по вопросам действующего законодательства,
применения лекарственных средств и другим вопросам фармацевтической деятельности.
10.4. В аптечном учреждении должны быть действующие нормативные документы, инструкции
и стандарты, регламентирующие деятельность аптеки и качество реализуемых лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и других товаров, разрешенных к отпуску из аптечных
учреждений.
10.5. Фармацевтическая и торгово-финансовая деятельность аптечных учреждений
осуществляется в соответствии с законодательством Республики Узбекистан, нормативными
документами Министерства здравоохранения Республики Узбекистан.
10.6. Аптечное учреждение обеспечивает ведение документации в соответствии с
законодательными и нормативными правовыми актами Республики Узбекистан.
11. Ликвидация аптечного учреждения
11.1. Ликвидация деятельности аптеки осуществляется в порядке установленном действующим
законодательством.
252

210.

253

211.

TSt 42-03: 2002
ТАРМОҚ СТАНДАРТИ
ОТРАСЛЕВОЙ СТАНДАРТ
Введение
1.1. Отраслевой стандарт ОСТ ТSt 42-03:2002 разработан в соответствии с. Законами Республики
Узбекистан «О стандартизации», «О лекарственных средствах и фармацевтической деятельности»,
а также других. действующих нормативных актов.
1.2. Настоящий ОСТ является обязательным для всех организаций, независимо от
организационно-правовой формы и формы собственности, осуществляющих оптовую торговлю
лекарственными средствами.
Настоящий стандарт не распространяется:
- на деятельность по распространению образцов лекарственных средств представителями
предприятий-производителей в рекламных целях;
-на деятельность по распространению государственных стандартных образцов лекарственных
средств;
-на деятельность, связанную с оборотом крови и ее компонентов, используемых в
трансфузиологии;
- на деятельность, связанную с продажей сырья животного происхождения и лекарственного
растительного сырья в упаковках «Ангро», подлежащих дальнейшей промышленной переработке
для изготовления лекарственных средств.
II .Термины и определения
Для целей настоящего ОСТа используются следующие термины:
иммунобиологические лекарственные средства - лекарственные средства, предназначенные для
иммунологической профилактики и иммунологической терапии;
качество лекарственных средств - соответствие лекарственных средств государственному
стандарту качества лекарственных средств;
лекарственные препараты - дозированные упакованные лекарственные средства, готовые к
применению;
лекарственные средства ~ средства, полученные на основе одного или нескольких .
лекарственных веществ, (субстанций) и вспомогательных веществ природного и синтетического
происхождения, разрешенные к применению для профилактики, диагностики и лечения. К ним
относятся иммунобиологические, радиофармацевтические и парафармацевтические препараты,
гомеопатические, диагностические и стерилизующие средства;
незаконные копии лекарственных средств - лекарственные средства, поступившие в обращение с
нарушением патентного законодательства Республики Узбекистан;
предприятие оптовой торговли лекарственными средствами -организация, осуществляющая
оптовую торговлю лекарственными средствами в соответствии с требованиями Закона Республики
Узбекистан «О лекарственных средствах и фармацевтической деятельности»;
предприятие - производитель лекарственных. средств - организация, осуществляющая
производство лекарственных средств в соответствии с требованиями Закона Республики
Узбекистан «О лекарственных средствах и фармацевтической деятельности»;
cертификат качества лекарственного средства – документ, подтверждающий соответствие
качества лекарственного средства государственному стандарту качества лекарственных средств;
фармацевтическая деятельность – деятельность, охватывающая поиск исследования по
созданию лекарственных средств, изделий медицинского назначения, а также их производство,
изготовление, контроль за качеством стандартизацию, регистрацию, хранение, информацию,
поставку и реализацию.
III. Общие положения
254

212.

3.1. При оптовой торговле лекарственными
средствами, изделиями
медицинского
назначения, должны соблюдаться обязательные требования, установленные в государственных
стандартах, санитарных, ветеринарных, противопожарных правилах и других нормативных
документах (далее именуются - стандартны), должно быть обеспечено соблюдение правил охраны
труда и техники безопасности.
3.2. Предприятие оптовой торговли лекарственными средствами, изделиями медицинского
назначения, должны располагать необходимыми помещениями, оборудованием и инвентарем,
обеспечивающими в соответствии с требованиями стандартов сохранение качества и безопасности
соблюдаться обязательные лекарственных средств при их хранении и реализации, надлежащие
условия оптовой торговли.
Предприятия и организации оптовой торговли имеют право покупать лекарственные
средства и изделия медицинского назначения у производителей, имеющих лицензии на выпуск этих
средств, у других предприятий и организаций оптовой торговли, также зарубежных фирм,
поставляющих медикаменты, зарегистрированные в МЗ РУз в установленном законодательством
порядке.
Предприятия оптовой торговли лекарственными средствами, изделиями медицинского
назначения могут продавать лекарственные средства или передавать их в распоряжение:
- других предприятий оптовой торговли лекарственными средствами;
-предприятий - производителей лекарственных средств для целей производства;
-аптечных учреждений;
-научно-исследовательских учреждений для научно-исследовательской работы;
-физических лиц, имеющих лицензии на занятие соответствующим видом деятельности;
-лечебно-профилактических учреждений;
-других учреждений, имеющим лицензии на занятие соответствующим видом деятельности;
-другим учреждениям и организациями для собственных нужд;
-ветеринарных учреждений;
- учреждений Государственного резерва.
3.4. Лекарственные средства могут продаваться на территории Республики Узбекистан, если они
зарегистрированы в установленном порядке.
3.5. Запрещается продажа лекарственных средств, являющихся подделкой или незаконными
копиями зарегистрированных в Республике
Узбекистан лекарственных средств, а также
пришедших в негодность, с истекшим сроком годности и забракованных в процессе сертификации.
3.6. Оптовая торговля лекарственными средствами может осуществляться при наличии
лицензии на данный вид деятельности, выданной Министерстве здравоохранения Республики
Узбекистан в установленном порядке.
3.7. Предприятие оптовой торговли лекарственными средствами и изделиями
медицинского назначения должны разместить в удобных для ознакомления местах информацию о
номере и сроке действия лицензии на оптовую торговлю лекарственными средствами, а также об
органе, ее выдавшем.
3.8. Оборот наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров осуществляются на
основании действующих законодательных актов Республики Узбекистан.
IV. Помещения и оборудование для оптовой торговли
4.1. Предприятие оптовой торговли лекарственными средствами и изделий медицинского
назначения должно иметь вывеску, на которой размещается
следующая информация: организационно-правовая форма, фирменное
наименование (наименование) предприятия, место его на нахождения
(юридический адрес) и режим работы.
4.2. Складские помещения предприятий оптовой торговли лекарственными средствами и
изделий медицинского назначения должны быть изолированными, специально оборудованными
255

213.

помещениями, позволяющими обеспечить хранение и надлежащую сохранность лекарственных
средств и изделий медицинского назначения с учетом их физико-химических, фармакологических
и токсикологических свойств, а также требований стандартов качества лекарственных средств и
изделий медицинского назначения.
4.3. В помещении предприятия оптовой торговли лекарственными средствами и изделий
медицинского назначения должны быть предусмотрены складские и административно-бытовые
помещения, объединенные в одном строении или расположенные раздельно (далее - склад).
4.4. Склад может размещаться в отдельно стоящем нежилом здании, здании производственного
назначения или в нежилых помещениях жилых домов.
При этом склад должен быть изолирован от других помещений, иметь отдельный вход,
подъездную площадку.
В случае размещения склада в нежилых помещениях жилых домов, загрузка и выгрузка
медицинской продукции не должна производиться под окнами квартир.
При размещении склада в здании назначения административно-бытовые помещения могут быть
общими.
4.5. Складские помещения должны иметь системы электроснабжения,
отопления, систему водоснабжения, канализация, приточно-вытяжную вентиляцию.
4.6. Помещения для хранения наркотических средств, психотропны
веществ, прекурсоров, ядовитых и сильнодействующих веществ должны соответствовать
установленным требованиям.
4.7. Возможность доступа посторонних лиц в производственные помещения (часть складского
помещения, предназначенная для приема, сортировки, хранения, комплектации, отпуска и отгрузки
лекарственных средств и изделий медицинского назначения должна быть исключена.
4.8. Помещения склада должны функционально взаимосвязаны по выполняемым функциям:
прием, хранение, комплектация заказов и отпуск товара.
4.9. Площадь складских помещений основного производственного назначения должна
соответствовать объему хранимого товара, но не менее 150м2., включая:
-зону приемки продукции:
-зону для основного хранения лекарственных средств и изделий медицинского назначения;
-помещение для лекарственных средств, требующих особых условий хранения;
-экспедиционную;
4.10. Общая площадь административно-бытовых помещений зависит от численности персонала и
рассчитывается согласно действующим нормам и правилам, но не менее 34 кв. м., включая
вспомогательные складские помещения, например, служебные помещения аппарата управления
складом, пункты питания, санитарно- бытовые помещения.
4.11. На складе должно быть выделено специально изолированное место для хранения моющих и
дезинфицирующих средств, инвентаря и материалов, применяемых при уборки помещений и
обработке оборудования гардеробная.
4.12. В гардеробной верхняя одежда и обувь хранятся, изолировано от
сменной одежды и обуви.
4.13. Предприятие оптовой торговли должно быть оснащено оборудованием и инвентарем в
соответствии с выполняемыми функциями;
- стеллажами, поддонами, подтоварниками для хранения медикаментов и изделий медицинского
назначения;
-холодильными камерами или бытовыми холодильниками для хранения термолабильных
лекарственных средств;
-приборами для регистрации параметров воздуха (термометрами, гигрометрами или
психрометрами);
-запирающимися металлическими шкафами и сейфами для хранения отдельных групп
лекарственных препаратов, учетной документации и справочной литературы;
- шкафами для хранения верхней и специальной одежды, обуви в гардеробной;
256

214.

-дезинфекционными средствами и хозяйственным инвентарем для обеспечения санитарного
режима.
-4.14. Все складские помещения, в которых хранятся лекарственные средства и изделий
медицинского назначения, должны иметь термометры, гигрометры, или психрометры, которые
размещают на внутренней стене помещения, вдали от нагревательных приборов на высоте 1,5-1,7 м
от пола и на расстоянии не менее 3 м от дверей. Показатели этих приборов должны ежедневно
регистрироваться в специальном журнале (карте) ответственным, лицом. Контролирующие
приборы должны быть сертифицированы и калиброваны в установленном порядке.
4.15. Стеллажи для хранения лекарственных средств и изделий медицинского назначения
должны быть установлены следующим образом:
- расстояние до наружных стен не менее 0,6-0,7 м
- расстояние до потолка не менее 0,5;
- расстояние от пола не менее 0,20 м;
-проходы между стеллажами не менее 0,75 м
- на всех стеллажах, шкафах, полках прикрепляется карта с указанием наименования
лекарственного препарата, серис, срока годности.
V. Прием на склад и отпуск со склада лекарственных средств и изделий
медицинского назначения
5.1. Прием лекарственных средств осуществляется приемным отделом склада. При проведении
погрузочно-разгрузочных работ должна быть обеспечена защита поступающих лекарственных
средств от атмосферных осадков, воздействия низких и высоких температур.
5.2. Зона приемки продукции должна быть отделена от зоны хранения.
5.3. Лекарственные средства и изделий медицинского назначения в поврежденной упаковке. не
сертифицированные, не соответствующие заказу, не имеющие необходимой сопроводительной
документации, а также относительно которых есть предположение, что они контаминированы,
должны быть соответствующим образом промаркированы и помещены в специально выделенную
(карантинную) зону отдельного от других лекарственных средств до их идентификации или
уничтожения в установленном порядке.
5.4. Лекарственные средства и изделий медицинского назначения, требующие особых
условий хранения ( например, ядовитые и сильнодействующие вещества, наркотические средства,
психотропные вещества, прекурсоры и лекарственные препараты для хранения которых
необходимы особые температурные условия), необходимо немедленно идентифицировать и
хранить в установленном порядке.
Количество принимаемых лекарственных средств и изделий
медицинского назначения,
требующих особых условий хранения. Должно соответствовать объему имеющегося оборудования
и инвентаря.
5.5. Все поставки должны сопровождаться документами, позволяющими установить дату
отгрузки, наименование препарата (включая лекарственную форму и дозировку), поставленное
количество . цену отпущенного препарата или стоимость препарата, и адрес поставщика и
получателя.
5.6. Лица, ответственные за осуществление отгрузки лекарственных средств:
-обеспечивают каждый заказ лекарственных средств и изделий медицинского назначения
сопроводительными документами в установленном порядке;
-контролируют наличие всей необходимой
информации в товарно-сопроводительных
документах.
-5.7. Сопроводительные документы на лекарственные средства и изделий медицинского
назначения должны содержать достоверную информацию :
-о наименовании лекарственных средства и изделий медицинского назначения;
-о производителя лекарственных средства и изделий медицинского назначения;
-о количестве упаковок;
257

215.

-о номере серии;
-о дате выдачи сертификата соответствия (или о номере протокола анализа) на каждую серию
лекарственных средств и органе, выдавшем сертификат
о покупателе;
5.8. Лекарственные средства и изделий медицинского назначения, возвращенные на склад,
должны быть идентифицированы и изолированы в карантинной зоне до принятия по ним решения в
установленном порядке.
5.9. Возвращенные получателем лекарственные средства и изделий медицинского назначения
могут быть переданы в зону для основного хранения лекарственных средств при соблюдении
следующих условий:
-реализация данных лекарственных средств и изделий медицинского назначения не
противоречит настоящему ОСТу;
- лекарственные средства и изделий медицинского назначения находятся в своих
первоначальных невскрытых и неповрежденных упаковках;
-получатель, возвращающий лекарственное средство и изделий медицинского назначения, в ,
письменном виде подтверждает, что лекарственное средство и изделий медицинского назначения
хранилось в надлежащих условиях;
-оставшийся срок годности является приемлемым;
*
-возвращенное лекарственное средство и изделий медицинского назначения соответствует
требованиям стандарта качества, что подтверждено соответствующими документами..
5.10. Возвращенные на склад лекарственные средства и изделий медицинского назначения, не
подлежащие реализации, актируются и уничтожаются в установленном порядке.
VI. Организация хранения лекарственных средств и изделий
медицинского назначения
6.1. Все товары на «складе должны размещаться на стеллажах или на подтоварниках (поддонах)
высотой не ниже 15 см. Не допускается размещение товара на полу без поддона. Каждое
наименование лекарственных. средств и изделий медицинского назначения должны храниться на
отдельных поддонах. Поддоны могут располагаться на полу в один ряд или на стеллажах в
несколько ярусов, в зависимости от высоты стеллажа. Не допускается размещение поддонов с
лекарственными средствами и изделиями медицинского назначения друг на друга без
стеллажей.
6.2. Не допускается загрузка объема помещения для складирования более, чем на 1 3. При
ручном способе разгрузочно-погрузочных работ высота укладки товара не должна превышать 1,5
метров. При использовании механизированных средств товар хранится в- несколько ярусов, высота
укладки товара на полке стеллажа не должна превышать 1,5 метров. Высота размещения товаров на
стеллажах не должна превышать возможности механизированных погрузочно-разгрузочных
средств (подъемники, автокары, тали и др.)
6.3. При хранении товара в крупной таре (ящиках, мешках, рулонах весом 20 кг и более) для
перемещения ее рекомендуется применять механизированные средства разгрузки.
6.4. Помещения и приспособления для хранения лекарственных средств и изделий медицинского
назначения должны содержаться в чистоте.
6.5. Предприятиями оптовой торговли лекарственными средствами и изделиями медицинского
назначения должны быть предприняты соответствующие меры в целях избежание повреждений
(разливания, рассыпания, боя), поражения микроорганизмами и перекрестной контаминации
лекарственных средств.
6.6. Все перемещения лекарственных средств и изделий медицинского назначения на складе
регистрируются.
6.7. Хранения медикаментов может быть систематизировано:
-по фармакологическим группам;
-по способу применения;
258

216.

Для учета размещения лекарственных средств и изделий медицинского назначения могут
использоваться компьютерные технологии, согласованные в установленном порядке.
6.8. Все лекарственных средств и изделий медицинского назначения должны укладываться и
устанавливаться в оригинальной упаковке этикеткой наружу.
6.9. На предприятии оптовой торговли лекарственными средствами и изделиями медицинского
назначения должен вестись учет лекарственных средств по срокам годности, в том числе и на
бумажном носителе.
6.10. Лекарственные средства и изделий медицинского назначения с истекшим сроком годности
актируются и хранятся отдельно до уничтожения в установленном порядке.
6.11. Лекарственные средства следует хранить раздельно с учетом их физико-химических
свойств, при условиях, указанных предприятием – производителем лекарственные средств,
соблюдая режимы температуры, влажности и освещенности.
6.12. Лекарственные средства, требующие защиты от света, необходимо хранить в темном
помещении или шкафах с плотно пригнанными дверцами, окрашенными внутри черной краской
или в плотно сбитых ящиках с плотно пригнанной кришкой.
6.13. Требования к хранению лекарственных средств и изделий медицинского назначения,
требующих зашиты от влаги:
-лекарственные средство требующие зашиты от атмосферных паров воды хранятся в прохладном
месте, в герметично укупоренной таре из материалов, непроницаемых для паров воды (стекло,
металл, алюминиевая фольга, толстая пластмасса);
-гипс жженый хранится в хорошо закрытой таре (например, плотно сбитые деревянные ящики,
бочонки, выложенные изнутри полиэтиленовой пленкой);
-горчица в порошке хранится в герметично закрытых жестяных банках, лакированных изнутри;
-горчичники хранятся в пачках, упакованных в пергаментную бумагу или полиэтиленовую
пленку, помещенных в плотно укупоренную тару.
6.14. Требования к хранению летучих лекарственных средств, требующих зашиты от
улетучивания.
-лекарственные средства, требующие зашиты от улетучивания должны храниться в прохладном
месте, в герметично укупоренной таре, из непрони-яцаемой для улетучивающихся веществ
материала (стекло, металл, алюминиевая фольга, толстая пластмасса и др.);
-кристаллогидраты хранятся в прохладном месте при относительной влажности воздуха 50-65 %
в герметично укупоренной стеклянной, металлической или толстостенной пластмассовой таре.
6.15. Требования к хранению термолабильных лекарственных средств:
-при хранении лекарственных, средств, требующих- защиты повышенной или пониженной
температуры, необходимо соблюдать температурный режим, указанный на этикетке или в
инструкции по применению;
-органопрепараты следует хранить в сухом, прохладном защищенном от света месте при
температуре 1°+ 15°С (если нет других указаний);
-медицинские жирные масла хранят при температуре от +40 до +120 С.
6.16. Лекарственные средства, требующие защиты от воздействия газов, хранятся в герметически
укупоренной таре, изготовленной из материалов, непроницаемых для газов, по возможности
заполненной доверху.
6.17. Хранение наркотических средств, и изделий медицинского назначения и психотропных
веществ и прекурсоров осуществляется в установленном порядке.
6.18. Требования к хранению ядовитых и сильнодействующих лекарственных средств
определяются в установленном порядке.
6.19. Требования к хранению пахучих и красящих лекарственных средств:
-пахучие лекарственные средства хранятся изолированно в герметически закрытой таре,
непроницаемой для запаха, . раздельно по наименованиям;
-красящие лекарственные средства хранятся в специальном шкафу в плотно укупоренной таре,
раздельно по наименованиям.
6.20.Требования к хранению лекарственного растительного сырья:
259

217.

- лекарственное растительное сырье (предварительно высушенное) должно храниться в сухом,
хорошо вентилируемом помещении, в закрытой таре (стеклянной, металлической, деревянной);
-резанное сырье хранят в тканевых мешках, порошок - в двойных мешках (внутреннийбумажный, наружный-тканевой);
лекарственное растительное сырье, содержащее эфирные масла необходимо хранить
изолированно в хорошо укупоренной таре;
-ядовитое и сильнодействующее растительное сырье хранится в отдельном помещении или в
отдельном закрытом на замок шкафу;
-готовые лекарственные сборы хранятся с соблюдением общих правил.
6.21. Требования к хранению дезинфицирующих средств:
" Дезинфицирующие средства хранят в герметично укупоренной таре в защищенном от света
прохладном месте;
-хранение производится в отдельном помещении, изолированно от лекарственных препаратов, а
также вдали от помещений хранения пластмассовых, резиновых и металлических изделий.
6.22.Требовани к хранению взрывоопасных и легковоспламеняющихся веществ:
-взрывоопасные и легковоспламеняющиеся вещества должны хранится в отдельном помещении
(сухом, защищенном от прямого солнечного света, осадков и грунтовых вод, расположенном на 1
этаже, имеющем железобетонное перекрытие и металлическую дверь)
-пол помещения должен быть цементированным, с уклоном внутрь от двери помещения, ровный
без выбоин;
-несгораемые стеллажи установлены на расстоянии не менее 0,25 м от пола, ширина стеллажей
не более 1 м и иметь отбортовки не менее 0.25 м, проходы между стеллажами не менее 1,35 м;
-несгораемые шкафы должны иметь дверцы шириной не менее 0,7 м и высоту не менее 1,2 м;
-электропроводка, осветительная арматура и электрооборудование должны быть выполнены во
взрывобезопасном исполнении с выносом выключателя в коридор;
-крупные емкости должны храниться только в один ряд по высоте;
-расстояние от стеллажей до нагревательных приборов не менее 1 м;
-степень заполнения тары при хранении легковоспламеняющихся и горючих жидкостей-не более
90 % (спирты - 75%); >
-газовые баллоны хранятся в вертикальном положении, кислородные подушки хранятся в
подвешенном виде рядом с баллонами.
6.23. Требования к хранению медицинских пиявок:
-медицинские пиявки хранят в светлом помещении без запаха лекарств при комнатной
температуре;
-пиявки должны содержаться в чистой воде в широкогорлых стеклянных сосудах (из расчета 3 л
на 50-100 особей), покрытых двойным слоем марли и туго обвязанных; смена воды ежедневно;
-недопустимо совместное хранение с пахучими и ядовитыми веществами.
6.24. Требования к хранению перевязочных материалов.
-хранение перевязочных материалов осуществляется в деревянных ящиках, в сухих
проветриваемых помещениях, хорошо защищаемых от пыли и грызунов. Допускают хранение
нестерильного материала в неотапливаемом помещении. Стерильные материалы следует хранить в
помещении, в котором температура колеблется не слишком резко, чтобы упаковка не «дышала» при
перепадах температуры.
-при хранении стерильного перевязочного материала на складе следует раскладывать его по
годам заготовки, так как спустя 5 лет при целости упаковки необходимо выборочно ежегодно
проверять его на стерильность. При нарушении целости или смоченной упаковке материал ,
является не стерильным.
6.25.Требования к хранению изделий из резиновых и пластмассовых, изделий:
-резиновые изделия хранят в плотно закрытых шкафах и ящиках, тонкостенные изделия
припудривают тальком. Вместе с изделиями хорошо размещать в марлевых мешочках карбонат
аммония, который создает как бы защитную атмосферу из углекислоты и аммиака. Чтобы
уменьшить поступление свежих порций кислорода, помещение лучше не проветривать,
260

218.

-пол помещения должен быть цементированным, с уклоном внутрь от двери помещения, ровный
без выбоин;
-несгораемые стеллажи установлены на расстоянии не менее 0,25 м от пола, ширина стеллажей
не более 1 м и иметь отбортовки не менее 0.25 м, проходы между стеллажами не менее 1,35 м;
-несгораемые шкафы должны иметь дверцы шириной не менее 0,7 м и высоту не менее 1,2 м;
- электропроводка, осветительная арматура и электрооборудование должны быть выполнены во
взрывобезопасном исполнении с выносом выключателя в коридор;
-крупные емкости должны храниться только в один ряд по высоте;
-расстояние от стеллажей до нагревательных приборов не менее 1 м;
-степень заполнения тары при хранении легковоспламеняющихся и горючих жидкостей - не
более 90 % (спирты - 75%); >
-газовые баллоны хранятся в вертикальном положении, кислородные подушки хранятся в
подвешенном виде рядом с баллонами.
6.23. Требования к хранению медицинских пиявок:
-медицинские пиявки хранят в светлом помещении без запаха лекарств при комнатной
температуре;
-пиявки должны содержаться в чистой воде в широкогорлых стеклянных сосудах (из расчета 3 л
на 50-100 особей), покрытых двойным слоем марли и туго обвязанных; смена воды ежедневно;
-недопустимо совместное хранение с пахучими и ядовитыми веществами.
6.24.Требования к хранению перевязочных материалов.
-хранение перевязочных материалов осуществляется в деревянных ящиках, в сухих
проветриваемых помещениях, хорошо защищаемых от пыли и грызунов. Допускают хранение
нестерильного материала в неотапливаемом помещении. Стерильные материалы следует хранить в
помещении, в котором температура колеблется не слишком резко, чтобы упаковка не «дышала» при
перепадах температуры.
-при хранении стерильного перевязочного материала на складе следует раскладывать его по
годам заготовки, так как спустя 5 лет при целости упаковки необходимо выборочно ежегодно
проверять его на стерильность. При нарушении целости или смоченной упаковке материал ,
является не стерильным.
6.25.Требования к хранению изделий из резиновых и пластмассовых, изделий:
-резиновые изделия хранят в плотно закрытых шкафах и ящиках, тонкостенные изделия
припудривают тальком. Вместе с изделиями хорошо размещать в марлевых мешочках карбонат
аммония, который создает как бы защитную атмосферу из углекислоты и аммиака. Чтобы
уменьшить поступление свежих порций кислорода, помещение лучше не проветривать, а для
поддержания влажности держать в помещении открытые сосуды с водой;
-помещение должно быть защищено от действия солнечного света, поэтому окна завешивают
или закрашивают, Освещение только искусственное, электрическое;
-ящики и шкафы с изделиями должны быть расположены в стороне от батарей центрального
отопления (не менее 1 м), а также от печей (не менее 5 м).
-категорически запрещается в тех же помещениях хранить бензин, кислоты, формалин,
являющиеся растворителями каучука.
При хранении отдельных видов изделий рекомендуется;
-не деформировать, не перегибать, укладывать в высокие пачки, предпочтительно хранить в
заводской упаковке; .
-резиневые трубки хранить в бунтах большого диаметра;
- грелки, пузыри для льда при хранении слегка поддуть; *
Изделия из синтетических
материалов не требует особых условий хранения. В лечебных учреждениях изделия из резины и
эластопластов хранят в 5% растворе фенола с глицерином.
Изделия из пластмасс хранят в вентилируемом темном сухом помещении при комнатной
температуре, на расстоянии не менее 1 м от отопительных систем. В местах хранения не должно
быть открытого огня, паров летучих веществ, относительная влажность воздуха - не выше 65%.
Электроприборы и выключатели должны быть в противоискровом исполнении. Перед
261

219.

употреблением резиновые и пластмассовые изделия следует подвергнуть санитарно-гигиенической
обработке в соответствии с действующими методическими указаниями.
6.26.Требования к хранению изделий медицинской техники.
Хирургический инструмент и другие металлические изделия хранят в сухих
отапливаемых
помещениях при комнатной температуре, с - относительной влажностью не более 60-70 %
хирургические инструменты хранят по наименованию в ящиках, шкафах, коробках с крышками;
-режущие инструменты (ножи, скальпели и др) -уложенными в специальные гнезда ящиков,
пеналов во избежание механических повреждений, а при хранении вне упаковки - завернутыми в
бумагу для предохранения от соприкосновения с другими предметами. Категорически-запрещается
хранить хирургический инструментарий навалом, вместе с медикаментами, резиновыми изделиями.
VII. Обеспечение качества на предприятии оптовой торговли лекарственными
средствами и .
изделиями медицинского назначения
7.1. Для обеспечения качества лекарственных средств и изделий медицинского назначения
предприятие оптовой торговли лекарственными средствами организует:
- закупку и реализацию лекарственных средств и изделий медицинского назначения в
соответствии с действующим законодательством и настоящим ОСТом;
- хранение, перемещение и транспортировку лекарственных средств и изделий медицинского
назначения, обеспечивающие сохранность качества, эффективности, безопасности лекарственных
средств и
исключение возможности контаминации микроорганизмами и или другими веществами.
7.2. В целях, указанных в пункте 7.1., предприятием оптовой торговли лекарственными
средствами и изделий медицинского назначения должны регулярно проводиться внутренние
проверки деятельности предприятия на соответствие требованиям настоящего ОСТа.
При проведении проверок следует обращать внимание на наличие на предприятии оптовой
торговли лекарственными средствами и изделий медицинского назначения соответствующих
документов на помещения,
занимаемые складом, должностных инструкций сотрудников, стандартов и иных необходимых
документов.
7.3. Проверки могут проводиться сотрудниками предприятия оптовой торговли лекарственными
средствами и изделий медицинского назначения,
непосредственно осуществляющими проверку деятельности предприятия в соответствии с
функционально-должностной инструкцией, другими сотрудниками по распоряжению руководителя
предприятия, а также независимыми экспертами.
7.4.
Частота проверок определяется руководителем предприятия оптовой торговли
лекарственными средствами и изделий медицинского назначения.
7.5. Результаты проверок протоколируются и доводятся до сведения персонала, ответственного
за проверяемый участок работы, и руководства предприятия оптовой торговли лекарственными
средствами и изделий медицинского назначения.
' 7.6. При последующих проверках контролируется выполнение рекомендаций предыдущих
проверок и их эффективность.
7.7. Каждый сотрудник . предприятия оптовой торговли лекарственными средствами и изделий
медицинского назначения должен быть ознакомлен с настоящим ОСТом, порядком выполнения
закрепленных за ним обязанностям, нормативными правовыми актами и стандартами,
относящимися к деятельности предприятия.
\/ 7.8. Руководитель, отвечающий за работу -склада, и его заместители должны иметь
соответствующее образование и практический опыт работы в сфере обращения -лекарственных
средств и изделий медицинского назначения.
262

220.

7.9.. Руководитель предприятия оптовой торговли лекарственными, средствами и изделий
медицинского назначения из руководящего состава предприятия назначает лицо, ответственное за
соблюдение правил оптовой торговли лекарственными средствами и изделий медицинского
назначения (уполномоченного по качеству).
7.10. Предприятие обеспечивает ведение документации в соответствии с законодательными и
нормативными правовыми актами Республики Узбекистан.
263

221.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ ТОМОНИДАН
ТАСДИҚЛАНГАН НИЗОМ, ЙЎРИҚНОМА ВА ҚОИДАЛАР
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИНИНГ
2010 ЙИЛ 19 ФЕВРАЛДАГИ 51-СОНЛИ БУЙРУҒИ
Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги Тиббиѐт марказлари, тиббиѐт бирлашмалари,
шифохоналар, клиникалар ва диспансерлар ҳудудида хусусий дорихона ва дорихона филиаллари
фаолиятини тақиқлаш тўғрисида
Ўзбекистон Республикаси ―Фуқоролар соғлиғини сақлаш тўғрисида‖ги ва ―Дори воситалари ва
фармацевтика фаолияти тўғрисида‖ги Қонунларига мувофиқ, Соғлиқни сақлаш вазирлиги
тизимидаги тиббиѐт марказлари, тиббиѐт бирлашмалари, шифохоналар,
клиникалар ва
диспансерлар ҳудудларига кириб чиқиш қоидаларини кучайтириш, уларда даволанаѐтган беморлар
тинчлигини таъминлаш ва бегона шахслар билан алоқаларини чегаралаш, шунингдек касалхоналар
ички режимини ва санитария- карантин тартибини кучайтириш мақсадида
БУЮРАМАН:
1. Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги тиббиѐт марказлари, тиббиѐт бирлашмалари,
шифохоналар, клиникалар ва диспансерлар худудлари ва биноларида дорихона ва дорихона
филиалларини ташкил этиш тақиқлансин.
2. Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазири, Вилоят соғлиқни сақлаш
бошқармалари бошлиқлари ва Тошкент шахар соғлиқни сақлаш Бош бошқармаси бошлиғига:
-Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги тиббиѐт марказлари, тиббиѐт бирлашмалари,
шифохоналар, клиникалар ва диспансерлар ҳудудлари ва биноларни дорихона ва дорихона
филиаллари сифатида фойдаланиш учун ижарага бериш тақиқлансин;
-чегарадош бўлган дорихона ва дорихона филиалларига кириш эшиклари ва хизмат кўрсатиш
ойналари Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги тиббиѐт марказлари, тиббиѐт бирлашмалари,
шифохоналар, клиникалар ва диспансерлар ҳудудларига очилмаслиги таъминлансин.
3. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2007 йил 17 сентябрдаги 412-сон
―Шифохоналар, клиникалар ва диспансерлар ҳудудида хусусий дорихоналар фаолиятини тақиқлаш
тўғрисида‖ги буйруғи ўз кучини йўқотган деб хисоблансин.
4. Мазкур буйруқнинг бажарилишини назорат қилиш вазирнинг биринчи ўринбосари
А.В.Алимов зиммасига юклатилсин.
Соғлиқни сақлаш вазири
А.И.Икрамов
264

222.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИНИНГ
2007 ЙИЛ 22 НОЯБРЬ 519-СОНЛИ БУЙРУҒИ
Имтиѐзга эга шахсларни амбулатория шароитида даволашда шифокор рецепти бўйича
дорихоналардан бепул бериладиган дори воситалари рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2007 йил 23 - январдаги ―Ижтимоий ҳимоя йили‖
Давлат дастури тўғрисидаги 573 - сонли Қарорининг ижросини таъминлаш ва ажратилаѐтган
бюджет маблағларидан самарали фойдаланиш мақсадида
ТАСДИҚЛАЙМАН:
Имтиѐзга эга шахсларга амбулатория шароитида даволанганда врач рецепти бўйича
дорихоналардан бепул бериладиган дори воситалари рўйхатини 1-иловага асосан.
Имтиѐзга эга шахсларга амбулатория шароитида бепул бериладиган дори воситалари учун
рецепт шаклларини 2-иловага асосан.
Имтиѐзга эга шахсларга амбулатория шароитида бериладиган дори воситалари учун рецепт
ѐзиш, рецепт шаклларини расмийлаштириш ва сақлаш тартибини 3-иловага асосан.
БУЮРАМАН:
1. Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазири, Тошкент шаҳар Соғлиқни сақлаш
Бош бошқармаси ва барча вилоятлар Соғлиқни сақлаш бошқармаларининг бошлиқларига:
1.1. Амбулатория - поликлиника муассасаларида ва диспансерларда имтиѐзга эга шахсларни
даволашда шифокор рецепти бўйича дорихоналардан бепул бериладиган дори воситаларининг
рўйхатига қатъий риоя қилиниши таъминлансин.
1.2. Имтиѐзли рецептларнинг миқдорий буюм ҳисоби олиб борилиши таъминлансин ва уларнинг
тўғри ѐзилиши устидан назорат ўрнатилсин.
1.3. Даволаш профилактика муассасаси доимий фаолиятдаги ҳайъати раҳбарлари томонидан
амбулатория шароитида имтиѐзга эга шахсларни даволаш учун дори воситалари ва тиббий
буюмларга бўлган эҳтиѐжни аниқлаш, ажратилган маблағлардан самарали фойдаланишнинг барча
босқичлари устидан доимий назорат олиб борилсин ҳамда ҳайъат йиғилишлари ва тиббий
кенгашларда мунтазам равишда муҳокама этилсин.
1.4. Ушбу буйруқ энг қисқа муддатда ўз тасарруфидаги барча муассасаларга етказилсин.
2. Даволаш - профилактика ѐрдами Бош бошқармаси бошлиғи в б В.С.Алимовага, Дори
воситалари ва тиббий буюмлар сиѐсати Маркази директори М.Я.Ибрагимоваларга: Даволаш профилактика муассасаларида дори воситаларига имтиѐзли рецептлар берилишининг асослилиги
режа жадвалига асосан ўрганиб борилсин.
3. «Ўзтибтаъминот» ассоциацияси раиси Ф.С.Исхаковага: даволаш - профилактика
муассасаларнинг эҳтиѐжидан келиб чиққан ҳолда бепул бериладиган дори воситалари учун рецепт
шаклини зарур миқдорда кўпайтириш таъминлансин.
4. Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Иқтисодиѐт ва маблағ билан таъминлаш Бош бошқармаси
бошлиғи Б.О.Хошимовга: Соғлиқни сақлаш тизими учун ажратилаѐтган бюджет маблағларини
шакллантиришда имтиѐзга эга шахсларни даволаш учун шифокор рецепти бўйича дорихоналардан
бепул бериладиган дори воситаларига сарфланадиган маблағлар ҳисобга олинсин ва Молия
вазирлигига 2008 йил 1 январдан бошлаб рўйхат асосида алоҳида маблағларни ажратиш бўйича
таклифлар киритилсин.
5. Соғликни сақлаш вазирлигининг Саломатлик институти директори З.Ж.Муталовага ва
«Ўзбекистонда Соғлиқни сақлаш» газетаси ижрочи муҳаррири И.Соатовага: буйруқ Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг веб - сайтига киритилсин ва «Ўзбекистонда
Соғлиқни сақлаш» газетасида чоп этилсин.
265

223.

6. Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 1999 йил 5-мартдаги 134-сонли, унга қўшимча 1999 йил 4июлдаги 363-сонли буйруқлари ҳамда 2006 йил 26 июндаги 287-сонли буйруғининг биринчи
иловасида тасдиқланган 108-1 шакли ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
Мазкур буйруқ ижросининг назорати вазирнинг биринчи ўринбосари А.И.Икрамов зиммасига
юклансин.
ВАЗИР
Ф.Г.НАЗИРОВ
Приложение 1 к приказу
№ 519 от "22" 11 2007 года
Министерства здравоохранения
Республики Узбекистан
ПЕРЕЧЕНЬ ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ И ИЗДЕЛИЙ МЕДИЦИНСКОГО
НАЗНАЧЕНИЯ,
ОТПУСКАЕМЫХ
ПО
БЕСПЛАТНОМУ
РЕЦЕПТУ
В
АМБУЛАТОРНЫХ УСЛОВИЯХ

Международное непатентованное
название
ОНКОЛОГИЧЕСКИЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ
ПРОТИВООПУХОЛЕВЫЕ СРЕДСТВА
Алкилирующие вещества
1
Циклофосфамид
Лекарственная форма
таб. 50 мг
пор во фл. 200 мг
Антиметаболиты
2
Метотрексат
таб. 2,5 мг
таб. 10 мг
амп. 10 мг мл
амп. 50 мг 2мл
3
Фторурацил
р-р в амп. и фл. 250 мг 5мл
р-р во амп. 500 мг 10 мл
Алкалоиды и другие вещества растительного происхождения, оказывающие
цитостатическое действие
4
Винкристина сульфат
пор.д инъек., р-р, фл. 0,5 мг
фл.1 мг, 2 мг
Антиэстерогены
5
Тамоксифен
таб. 10 мг
таб. 20 мг
Антиандрогены
6
Клодроновая к-та
капс.400 мг №100
7
Ципротерона ацетат
таб. 50 мг №20
таб. 50 мг №50
Наркотические анальгетики
8
Морфин
амп. 1% по 1 мл
амп. 5мг мл по 2 мл
таб. 10 мг, 30 мг, 60 мг
266

224.

9
Домопон
10
Тримеперидин
11
Ненаркотические анальгетики
Трамадол
амп. 1% по 1 мл
амп. 2% по 1 мл
амп. 1% по 1 мл
амп. 2% по 1 мл
амп. 0,5г 2 мл по 2 мл
амп. 0,1г 2 мл по 2 мл
капс. 50 мг
Транквилизаторы
12
Диазепам
таб. 2 мг
таб. 5 мг
таб. 10 мг
амп. 0,5% по 2 мл
драже 2 мг, 5 мг
ЭНДОКРИНОЛОГИЧЕСКИЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ
Гормоны гипофиза, гипоталамуса и их аналоги
13
Десмопрессин Вазопрессин
по 5 мл аэроз.
капли в нос 100 мкг мл по 5 мл
14
Адиурекрин Докса
таб. 5 мг
15
Саматотропин
инъекции 4 МЕ, 10 МЕ, 12 МЕ, 13,5
МЕ и 16 МЕ
16
Гонадотропин
пор. лиоф. 500 МЕ,1500 МЕ, 5000
МЕ
17
Бромокриптин
таб. 0,1
Гормоны щитовидной железы и их аналоги
18
Левотироксин натрия
таб. 7,5 мкг
таб. 50 мкг
таб. 100 мкг
таб. 125 мкг
таб. 150 мкг
Антитиреоидные средства
19
Тиамазол
таб. 5 мг, таб. 10 мг
Препараты инсулина
20
Инсулины биосинтетические 100 МЕ мл 3 мл №5 Пенфил
человеческие, аналоговые, разной картридж комб. сред. продолж., средн.,
продолжительности действия
корот. действ.
100 МЕ мл в 10 мл комбин. форма
100 ЕМ мл 10 мл сред. продолж.
дейст.
100ЕМ мл 10мл короткого действия
Противодиабетические средства (пероральные)
21
Глибенкламид
таб. 1.75 мг
таб. 3.5 мг
таб. 5 мг
22
Глимепирид
таб. 1 мг
таб. 2 мг
таб. 3 мг
таб. 4 мг
23
Гликлазид
таб. 30 мг
24
Метформин
таб. 0.5 г
267

225.

таб. 0.85 г
Гормоны коры надпочечников, глюкокортикоиды
25
Преднизолон
таб. 5 мг
амп. 25 мг мл по 1мл
амп. 30 мг 5мл по 5 мл
сусп. 0,5% глаз. 5 мл во фл.
сусп. 0.5% глаз. 10 мл во фл.
мазь 0,5%-10 г
26
Дексаметазон
амп. 4мг 1мл
таб. 0,5 мг
капли гл. и уш. 0,1% 5 мл
сусп. глаз. 0,1%-10 мл во фл.
ПСИХИЧЕСКИЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ
Противосудоржные средства
27
Карбамазепин
таб. 100 мг
таб. 200 мг
таб. 400 мг
28
Бензобарбитал
таб. 0.05 г
таб. 0.1 г
29
Фенобарбитал
таб. 0.005 г
таб. 0.05 г
таб. 0.1 г
Нейролептические средства
30
Левомепромазин
таб. 0,025 г
амп. 2,5%-1мл
31
Галоперидол
таб. 0.25 мг
таб. 1.5 мг
таб. 5 мг
амп. 5 мг мл, 1 мл
амп. 50 мг мл, 1 мл
амп. 0,5%, 1 мл
32
Трифлуоперазин
таб. 0.005 г
таб. 0.01 г
амп. 0,2% - 1 мл
33
Флуфеназин
драже 1 мг
амп. 25мг 1 мл
34
Хлорпромазин
амп. 2.5% р-р в 1 мл, 2 мл
драже 0.025 г
драже 0.05 г
драже 0.1 г
Транквилизаторы
35
Диазепам
таб. 2 мг
таб. 5 мг
таб. 10 мг
амп. 0,5% по 2 мл
драже 2 мг
драже 5 мг
36
Нитрозепам
таб. 5 мг
таб. 10 мг
Антидепрессанты
268

226.

37
Амитриптилин
драже 10 мг, 25 мг
таб. 10 мг
таб. 25 мг
таб. 50 мг
амп. 20 мг 2мл – 2 мл
амп. 1% по 2мл
Противопаркинсонические средства
38
Тригексифенидил
39
таб. 2 мг
таб. 5 мг;
таб. 0,125 г, 0,25 г
кап. 250 мг
Леводопа
ЛЕПРА
40
Рифампицин
капс. 300 мг
ВИЧ ИНФЕКЦИИ
Обеспечение за счет Глобального фонда
ТУБЕРКУЛЁЗ
Обеспечение по Программе ДОТС
Одинокие пенсионеры, нуждающиеся в постороннем уходе. Участники трудового
фронта в годы войны 1941-1945 годы. Участники и инвалиды войны 1941-1945 годы, а
также приравненные к ним лица. Инвалиды из числа лиц принимавших участие в
ликвидации аварий на Чернобыльской АЭС Воины - интернационалисты. После
операции по протезированию клапана сердца и пересадки органов. Лица пенсионного
возраста, проходившие военную службу на ядерных полигонах и других радиационноядерных объектах.
Средства для улучшения мозгового кровообращения
41
Циннаризин
таб. 0,025 г
таб. драже 0,1 г №60
Желчегонные средства
42
Аллохол
таб.
Средства, действующие на периферические нейромедиаторные процессы
43
Доксазозин
таб. 2 мг, 4 мг, 8 мг
СРЕДСТВА,
ПРИМЕНЯЕМЫЕ
ПРИ
ОТРАВЛЕНИЯХ
И
ИНТОКСИКАЦИЯХ
44
Уголь активированный
таб. 250 мг
Спазмолитические средства (антихолинергические средства, блокирующие
преимущественно периферические холинореактивные системы)
45
Платифиллин
таб. 0,005 г
свечи 0,01 г
амп. 2% по 1 мл
Блокаторы Н-2 гистаминовых рецепторов (противоязвенные средства)
46
Ранитидин
таб. 150 мг
таб. 300 мг
амп. 25мг мл по 2 мл
амп. 50 мг мл по 2 мл
Ферменты антиферментные средства
47
Панкреатин
Слабительные средства
48
Сеннозиды А+Б
таб. 0.3 г
таб. 0.07 г
драже, пор. 0.2 гр.
Селективные (кардиоселективные) β1-адреноблокаторы
269

227.

49
Атенолол
таб. 50 мг
таб. 100 мг
50
Неселективные β-адреноблокаторы
Пропранолол
Антиаритмические средства 3-класса
51
Амиодарон
таб. 200 мг
амп. 150 мг 3мл р-р для иньек.
БЛОКАТОРЫ КАЛЬЦИЕВЫХ КАНАЛОВ
Антигипертензивные средства
52
Верапамил
53
Нифедипин
Ноотропы
54
Пирацетам
57
58
59
60
61
таб. 40 мг
таб. 80 мг
амп. 0.25% по 1мл
таб. 2,5 мг
таб. 5 мг
таб.10 мг
р-р 20% 5 мл в амп.
таб. 200 мг
Транквилизаторы
55
Диазепам
СРЕДСТВА ДЛЯ ЛЕЧЕНИЯ
ЗАБОЛЕВАНИЙ
Антибиотики
56
Ампициллин
таб. 10 мг
таб. 40 мг
И
таб.2 мг
таб.5 мг
таб. 10 мг
амп. 0,5% по 2 мл
драже 2 мг, 5 мг
ПРОФИЛАКТИКИ ИНФЕКЦИОННЫХ
пор. д ин. 0,5 г
пор. д ин. 1,0 г
таб. 250 мг
таб. 500 мг
Цефазолин
пор. д ин. 0,5г и 1,0 во фл.
Хлорамфеникол
гл. капли 0,25%по 25 мл
АНТИБАКТЕРИАЛЬНЫЕ СИНТЕТИЧЕСКИЕ СРЕДСТВА
Сульфаниламидные препараты
Ко-тримоксазол
сусп. 240 мг 5мл по 100 мл
таб. 120 мг
таб. 480 мг
капли
амп. 480 мг-5мл
таб. форте 960 мг
Нитроксолин
таб.0,05 г №50
Фторохинолоны
Ципрофлаксацин
таб. 250 мг
таб. 500 мг
фл. 200 мг 100 мл
270

228.

гл. капли фл. 0,3% по 5 мл
амп. 100 мг 10 мл
Гормоны коры надпочечников, глюкокортикоиды
62
Беклометазон
аэрозоль для ингаляций 50мкг-1доза
аэрозоль для ингаляций 100мкг1доза
аэрозоль для ингаляций 250мкг1доза
ПЕРИФЕРИЧЕСКИЕ ВАЗОДИЛАТАТОРЫ И СПАЗМОЛИТИЧЕСКИЕ
(МИОТРОПНЫЕ) ПРЕПАРАТЫ
Миотропные спазмолитические средства, расслабляющие гладкие мышцы
кровеносных сосудов, а также бронхов и других внутренних органов
63
Бендазол
амп. 0.05% по 2 мл
амп. 1% по 5 мл
таб. 0.02 г
64
Папаверина гх
таб. 0,04 г
амп. 2% по 2 мл
65
Дротаверин
таб. 40 мг
амп. 2% по 2 мл
таб. форте 80 мг
66
Теофиллин
амп. 2,4% по 5 мл, по 10 мл
СРЕДСТВА, ВЛИЯЮЩИЕ НА АГРЕГАЦИЮ ТРОМБОЦИТОВ И СВЕРТЫВАНИЕ
КРОВИ
Антикоагулянты и их антиагонисты
67
Варфарин
таб. 2,5 мг
СРЕДСТВА,
ПРЕИМУЩЕСТВЕННО
ПРИМЕНЯЕМЫЕ
В
ОФТАЛЬМОЛОГИИ
68
Сульфацил - натрия
пор. гл. капли 20% 5 мл
пор. гл. капли 20% 10 мл
69
Таурин
капли глаз. 4% 5 мл, 10 мл
70
Тимолол
капли глаз. 0,25% во фл. 5 мл, 10 мл
капли глаз. 0,5% во фл. 5 мл,
10 мл
71
Пилокарпин
гл. капли 1%-5 мл
гл. капли 2%-15 мл фл
Нестероидные противовоспалительные средства (НПВС)
72
Ацетилсалициловая кислота
таб. 250 мг
таб.400 мг
таб. 500 мг
73
Кетопрофен
капс. 50 мг
форте таб. 100 мг
ретард таб. 150 мг
крем 5% тюб. 30г
крем 2,5% 30 г и гель 50 г
Ненаркотические анальгетики
74
Метамизол натрия
таб. 0,5, амп. 50%, 25% по 2 мл
75
Парацетамол
таб. 200 мг
таб. 500 мг
Сердечные гликозиды
76
Дигоксин
таб. 0,1 мг
271

229.

77
Строфантин
Седативные средства
78
Карволол
79
Валокардин
Антиангинальные средства
80
Нитроглицерин
и
пролонгированные формы
81
Антиангинальные средства
Изосорбита мононитрат
82
Препараты Магния
Аспаркам
амп. 0,05% и 0,05% по 1 мл
капли д вн. По 25 мл
капли д вн. По 25 мл
его
таб. 6,5 мг
ретард капс. 2,5 мг
фл. д инф. 50 мл
таб. 0,0005 г
таб. Форте 0,00075 г
аэрозоль 10 г
аэр. Для субл. исп. Во фл. 11,2 г (0,4
мг доза)
амп. 0.1% по 10 мл
капс. 2,5 мг
капс. 5мл
амп концентрат 1% по 2 мл
таб. (сублингвально) 5 мг
таб. 10 мг
таб. №10
амп. 5 мл, 10 мл
Антиагреганты (антиангинального действия)
83
Дипиридамол
таб. 25 мг
таб. 75 мг
амп. 0,5% по 2 мл
ДИУРЕТИЧЕСКИЕ И АНТИДИУРЕТИЧЕСКИЕ СРЕДСТВА
84
Гидрохлортиазид
таб. 25 мг
таб. 50 мг
85
Фуросемид
амп. 10 мг мл по 2 мл
амп. 1% по 2 мл
таб. 40 мг
Ингибиторы ангиотензинпревращающего фермента
86
Эналаприл малеат
5 мг, 10 мг,
Антигистаминые препараты
87
Мебигегидралин
др
88
Кетотифен
таб. 1мг
сироп в 100 мл 20 мг
АНТИСЕПТИЧЕСКИЕ И ДЕЗИНФИЦИРУЮЩИЕ СРЕДСТВА
89
Йод
пор. р-р. 5% 10 мл
90
Левомеколь
крем в тюбиках 40 г
91
Проторгол
пор.
92
Спирт этиловый
70,00%
93
Малахитовый зелѐный
порошок, р-р 1%, 20 мл
272

230.

94
95
96
Шприцы и системы
1 мл, 2 мл, 5 мл, 10 мл, 20 мл, для
ВК, для ВР
Перевязочные материалы
Предметы ухода за больными
(мочеприемники, калоприемники)
273

231.

ФорматА6
Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлигининг
2007 йил
«22» ноябр
519- сонли буйруғига
2 - илова
ЎзР ССВ (даволаш-профилактика
ТИББИЁТ
ҲУЖЖАТЛАРИ
муассасасининг штампи)
Шакл
108-1
ЎзР ССВ нинг 519 - сонли буйруғи билан
тасдиқланган
Рецепт тартиб рақами
БЕПУЛ Р Е Ц Е П Т
Бепул
Гувоҳнома №
к
ун
о
й
й
ил
Беморнинг ФИШ:
ѐши
Адреси
Амбулатория
картаси №
Ташҳиси
Шифокорнинг ФИШ:
сум
тийи
н
Rp.:
Шифокорнинг имзоси ва шахсий муҳри
Муассаса маъсул ходимнинг думолоқ муҳри, имзоси. Муассаса муҳри.
Рецепт 10 кун, 1 ой давомида ҳақиқийдир
(кераксизи ўчирилсин)
274

232.

Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш
вазирлигининг «22» 11 2007 йил
519 -сонли буйриғига 3-илова
Дори воситалари ва тиббий буюмларга имтиѐзли асосда рецепт ѐзиб бериш ва рецепт
бланкларини расмийлаштириш тартиби
Дори воситалари ва тиббий буюмларини дорихонадан имтиѐзли асосда олиш учун рецептлар
амбулатор шароитда даволанаѐтган Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига асосан мазкур
хуқуққа эга бўлган фуқороларга давлат тизимидаги даволаш - профилактика муассасининг
даволовчи врачи томонидан ѐзиб берилади.
Имтиѐзли рецепт ѐзиш тасдиқланган рўйхат доирасида поликлиника ва диспансернинг масъул
шахс назорати остида даволовчи врач амалга оширади.
Имтиѐзли рецепт ѐзиш тартиби:
3.1. Даволаш - профилактика муассасининг фақат масъул шахс назорати остида даволовчи врач
амалга оширади.
3.2. Даволовчи врач қуйидаги мутахассис врачларнинг тавсияси асосида амалга оширади:
- Онкологик препаратлар (онкологик ва гемотологик беморларга) - онколог ва ѐки гемотолог;
- Диабетга қарши препаратлар (қандли диабет беморларига) ва эндокрин тизимига таъсир
кўрсатувчи бошқа дори воситалар - эндокринолог;
- Психотроп препаратлар (рухий беморларга) - психиатр.
3.3. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2.12.1997 йил 532-сонли қарорига
мувофиқ беморларни стационар шароитида даволанаѐтган даврида, стационар ҳамда поликлиника
врачлари томонидан имтиѐзли рецептларни беришга рухсат этилмайди.
3.4. Имтиѐзли рецепт асосида тайинланган дори воситалари ва тиббий буюмлар беморнинг
амбулатор варақасида акс эттирилади.
3.5. Битта рецепт бланкасида имтиѐзли равишда олинадиган фақат битта дори воситаси
ѐзилишига рухсат этилади.
3.6. Имтиѐзли тоифага эга беморларга наркотик дори воситалари Соғлиқни сақлаш
вазирлигининг 28.11.2001 йил 527 - сон Адлия вазирлигида 29.12.2001 йилда 1090 сон билан қайд
этилган буйруғига асосан ѐзилиб берилади.
3.7. Имтиѐзли рецептларнинг таъсир қилиш муддати - 1 ой, гиѐҳванд дори воситалари бундан
мустасно.
3.8. Дори воситалари ва тиббий буюмларга ѐзиладиган имтиѐзли рецептлар битта нусхада
ѐзилади.
3.9. Рецепт бланкасида реклама ахборотларини ѐзиш ман этилади.
4. Рецепт бланкаларини сақлаш тартиби:
4.1. Даволаш - профилактика муассасалари тасдиқланган намунадаги зарур рецепт бланкларини
олади.
4.2. Рецепт бланкларининг ҳамма турларини қабул қилиш, сақлаш, ҳисобга олиш ва бериш учун
даволаш - профилактика муассаса раҳбарининг буйруғи билан масъул шахс тайинланади.
4.3. Рецепт бланклари маъсул шахснинг қулфланган шкафида сақланади.
4.4. Мулкчилик шаклидан қатъий назар даволаш - профилактика муассасаларида рецепт
бланкларининг ҳисоби номерланган, шнурланган, раҳбарнинг имзоси ва даволаш профилактика
муассасасининг думолоқ муҳри билан тасдиқланган журнал (№1, №2 ҳисобга олиш дафтарининг
иловалари) бўйича амалга оширилади.
4.5. Даволаш - профилактика муассасаларининг доимий фаолиятдаги ҳайъати хар чоракда бир
маротаба рецепт бланкларини сақлаш, ҳисобга олиш, хақиқий мавжудлиги ва сарфланган
миқдорини текшириб боради. Агар рўйхатдаги қолдиқ мавжуд миқдор билан тўғри келмаса, рецепт
бланкларини ҳисобга олиш ва бериш бўйича масъул шахс Ўзбекистон Республикасининг
қонунчилигида ўрнатилган тартибда жавобгарликка тортилади.
275

233.

4.6. Рецепт бланклари бош шифокор ѐки унинг ўринбосари кўрсатмалари асосида рецептларни
ѐзиш хуқуқига эга бўлган тиббиѐт ходимларига 2 хафталик эхтиѐж миқдорида берилади.
4.7. Даволаш - профилактика муассасаларида махсус пушти рангли рецептура бланкларининг
сақланиши, берилиши ва ҳисобга олиш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг
2001 йил 28 ноябрдаги 527-сон 29 декабр 2001 йилда 1090 сон рақами билан Ўзбекистон
Республикаси Адлия вазирлигида рўйхатга олинган буйруғи талаблари асосида амалга оширилади.
4.8. Дорихонадан имтиѐзли асосда бериладиган дори воситалари ва тиббий буюмлар рецептлари
(3-сонли ҳисобга олиш дафтари иловада) дафтарда олиб борилади. Ҳисобга олиш дафтарини
электрон холда олиб бориш рухсат этилади (компьютерлар, дисклар ва х.к.).
4.9. Дорихона томонидан имтиѐз асосида бериладиган дори воситаларини тўлови даволаш
профилактика муассасалари томонидан 2 нусхада расмийлаштирилган реестр асосида амалга
оширилади (илова №4).
(№ 1 Ҳисобга олиш дафтари)
Даволаш - профилактика муассасаларида имтиѐзли бериладиган дори воситалари ва тиббий
буюмлари рецептура бланклари ҳисобини юритиш дафтари
№ Кирим
Чиқим
Рецептура
Ҳужжа
Ҳужж
Рецептура
Рецепрура
Рецептура
Рецептура
т келган
ат №
бланкининг бланкининг бланкининг
бланкини
санаси
кимдан
умумий
берилган
берилган
олган маъсул
ва қачон
сони
санаси
миқдори
шахс
келган
ФИШ
1 2
3
4
5
6
7
Қолдиқ
Олувчи бланкини
масъул
берган
шахс
маъсул шахс
имзоси
ФИШ
8
9
10
Ҳисобга олиш дафтари номерланган, раҳбар имзоси, ДПМнинг думолоқ муҳри билан
тасдиқланган ва тикилган (шнурланган) бўлиши шарт.
(№ 2 Ҳисобга олиш дафтари)
3
4
6
7
8
9
10
1
1
276
Дав
Бем
оловчи орнинг
врач
имзоси
ФИ
Ш
Миқдор
Дори
шакли
и
Рецепт №
Ташҳис
Беморнинг имтиѐзи
5
Ўлчов
бирлиги
2
Дори воситаси номи,
дозаси
1
Гувоҳнома №
Бемор туғилган
йили
Бемор ФИШ
Ёзилган санаси

Беморнинг манзили
Даволаш - профилактика муассасаларида имтиѐзли бериладиган дори воситалари ва тиббий
буюмларининг олишга ѐзилган рецептура бланклари ҳисобини юритиш дафтари
12
13

234.

Ҳисобга олиш дафтари номерланган, раҳбар имзоси, ДПМнинг думолоқ муҳри билан
тасдиқланган ва тикилган (шнурланган) бўлиши шарт.
(№ 3 Ҳисобга олиш дафтари)
5
6
7
8
9
Берган
фармацевтн
инг имзоси
4
Суммаси
Беморни
нг гуруҳи
3
Миқдор
и
Дори
воситасининг
нархи
Рецепт

1 2
Дори
воситаси
номи,
дозаси

Беморни
нг
гувоҳнома
Беморни

нг манзили
Беморни
нг ФИШ
Дорихона муассасаларида имтиѐзли асосида берилган дори воситалари ва тиббий буюмлар
рецептура бланкларининг ҳисобини юритиш дафтари.
10
11
Ҳисобга олиш дафтари номерланган, раҳбар имзоси, ДПМнинг думолоқ муҳри билан
тасдиқланган ва тикилган (шнурланган) бўлиши шарт.
277

235.

Фирма номи
Дорихона номи
РЕЕСТР
Рецептлар______________________________________________
Имтиѐзли асосда берилган дори воситаларига _______________
__________200__й.
( учун
ой )
Тарти
б рақами
Рецепт
рақами
Бемор
И.Ш.
Фамили
яси
Беморнинг
имтиѐз тоифаси
Дори
воситаси
номи
Жами:
Ҳаммаси бўлиб
_____________
Тўлов учун
рецептлар
сўм.
сўм
Дорихона мудири_________________
(имзо)
Бухгалтер
(имзо)
Реестр қабул қилди ________________________________________
(лавозим, и. ш. фамилия, имзо, сана)
278
Дори
воситаси
қиймати

236.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРИНИНГ
БУЙРУҒИ
ДОРИ ВОСИТАЛАРИ ҲАҚИДА АХБОРОТ БЕРИШ ҚОИДАЛАРИНИ ТАСДИҚЛАШ
ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2010 й., 31-сон, 267-модда)
[Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2010 йил 4 августда рўйхатдан
ўтказилди, рўйхат рақами 2129]
Ўзбекистон Республикаси «Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисида»ги
Қонунининг (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 й., 4-5-сон, 120модда) 16-моддасига мувофиқ буюраман:
1. Дори воситалари ҳақида ахборот бериш қоидалари иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. Мазкур буйруқ Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида давлат рўйхатидан ўтказилган
кундан бошлаб ўн кун ўтгандан кейин кучга киради.
Вазир А. ИКРАМОВ
Тошкент ш.,
2010 йил 11 июнь,
180-сон
Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирининг 2010 йил 11 июндаги 180-сонбуйруғига
ИЛОВА
Дори воситалари ҳақида ахборот бериш
ҚОИДАЛАРИ
Мазкур Қоидалар Ўзбекистон Республикаси «Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти
тўғрисида»ги Қонунининг (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 й.,
4-5-сон, 120-модда) 16-моддасига мувофиқ дори воситалари ҳақида ахборот бериш қоидаларини
белгилайди.
I. Умумий қоидалар
1. Мазкур Қоидалар дори воситаларини маҳаллий ишлаб чиқарувчи ҳамда уларни Ўзбекистон
Республикаси ҳудудига импорт қиладиган хорижий ишлаб чиқарувчи ташкилотларга татбиқ
этилади.
2. Дори воситалари ҳақида ахборот бериш дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномалар
асосида амалга оширилади.
3. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномалар Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни
сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган (маъқулланган)дан кейин амалга киритилади.
II. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномаларнинг тузилиши
4. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномалар давлат тилида тузилади, зарурат бўлганда
қўшимча равишда бошқа тилларда ҳам тузилиши мумкин.
5. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқнома қуйидаги маълумотлар киритилган
бўлимлардан иборат бўлади:
а) дори препаратининг номи кўрсатилган сарлавҳа;
б) дори препаратининг савдо номи;
в) дори препаратидаги таъсир этувчи моддаларнинг номи. Бунда дори препаратининг халқаро
патентланмаган номи ѐки уни таъсир этувчи моддаларининг кимѐвий номи кўрсатилади;
г) дори препаратининг таркиби. Бунда дори препаратини ташкил қилувчи моддаларнинг номи ва
миқдори (кўп компонентли дори препаратлари учун ингредиентларининг миқдори ѐки нисбати)
кўрсатилади;
д) дори препаратининг фармакотерапевтик гуруҳи. Бунда дори препаратининг фармакологик ва
терапевтик таъсири бўйича жойлаштирилган гуруҳи кўрсатилади;
279

237.

е) дори препаратининг фармакологик хусусиятлари. Бунда дори препаратининг асосий
фармакологик, химиотерапевтик ва бошқа биологик хусусиятлари ҳамда таъсир этиш механизми
кўрсатилади;
ж) дори препаратининг фармакокинетикаси. Бунда дори препаратининг сўрилиши,
тақсимланиши, метаболизми ва организмдан чиқарилиши бўйича маълумотлар кўрсатилади;
з) дори препаратининг қўлланилиши. Бунда дори препаратини тиббиѐтда қўллаш учун тавсия
этилган касалликларнинг синдромлари ва белгилари кўрсатилади;
и) дори препаратини қўллаш усули ва дозаси. Бунда дори препаратларини организмга юбориш
усуллари, дозаси, қабул қилиш вақти, даволаш курсининг давомийлиги, такрорий даволаш курслари
ва улар ўртасидаги танаффуслар, зарурат бўлганда, дори препаратини қўллаш учун тайѐрлаш
усуллари кўрсатилади;
к) дори препаратининг ножўя таъсирлари. Бунда дори препаратларини қўллаш жараѐнида пайдо
бўладиган нохуш ҳолатлар ва асоратлар кўрсатилади;
л) дори препаратини қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар. Бунда дори препаратини қўллаш
мумкин бўлмаган касалликлар ва бошқа ҳолатлар кўрсатилади;
м) дори препаратлари билан ўзаро таъсири. Бунда дори препаратини бошқа дори препаратлари
билан бирга қўллашда пайдо бўладиган таъсири кўрсатилади;
н) дори препарати бўйича махсус кўрсатмалар. Бунда дори препаратининг хусусиятларини
ўзгартириши мумкин бўлган ҳолатларда дори препаратини қўллашнинг ўзига хос жиҳатлари,
шунингдек дори препарати билан муомала қилишнинг алоҳида қоидалари, жумладан «Ўрамида
кўрсатилган яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин», «Болалар ололмайдиган жойларда
сақлансин» ва бошқалар кўрсатилади;
о) дори препаратининг дозасини ошириб юборилиши. Бунда дори препаратининг ортиқча дозада
қабул қилинганда пайдо бўладиган белгилар ва уларни бартараф этиш бўйича кўриладиган
шошилинч чоралар кўрсатилади;
п) дори препаратининг ишлаб чиқариш шакли. Бунда дори препаратининг шакли (таблетка,
эритма, суртма, капсула ва бошқалар) ҳамда дори препарати таъсир этувчи моддаларининг битта
дори шаклида бўлган вазни, фоизи ѐки таъсир бирлиги кўрсатилади;
р) дори препаратини сақлаш шароити. Бунда дори препаратини сақлаш жойи, ҳарорати ва
ѐруғлиги кўрсатилади;
с) дори препаратининг яроқлилик муддати. Бунда дори препаратининг фойдаланишга яроқлилик
муддати кўрсатилади;
т) дори препаратини дорихоналардан бериш тартиби. Бунда дори препаратини рецепт бўйича ѐки
рецептсиз бериш тартиби кўрсатилади;
у) дори препаратини ишлаб чиқарган ташкилот номи. Бунда дори препаратини ишлаб чиқарган
ташкилотнинг тўлиқ номи, ташкилий-ҳуқуқий шакли ва манзили кўрсатилади.
6. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномага дори препаратининг ўзига хос
хусусиятларидан келиб чиқиб мазкур Қоидаларнинг 5-бандида кўрсатиб ўтилган бўлимлардан
ташқари бошқа қўшимча бўлимлар ҳам киритилиши мумкин.
7. Дори препаратини қўллаш бўйича йўриқноманинг мазкур Қоидаларнинг 5банди «б», «г», «п», «р» ва «с» кичик бандлариданазарда тутилган бўлимлари дори препаратининг
фармакопея мақоласига мувофиқ бўлиши керак.
III. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномаларни тасдиқлаш (маъқуллаш)
8. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномалар дори препаратларини ишлаб чиқарувчи
ташкилотлар томонидан тузилади ва тасдиқлаш (маъқуллаш) учун Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлиги Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш бош
бошқармасига (кейинги ўринларда Бош бошқарма деб юритилади) тақдим этилади.
9. Бош бошқарма тақдим этилган дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномани мазкур
Қоидаларга мувофиқлилигини кўриб чиқади.
Маҳаллий дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномалар мазкур Қоидаларга мувофиқ
бўлса Бош бошқарма томонидан тасдиқланади, хорижий дори препаратларини қўллаш бўйича
йўриқномалар эса маъқулланади.
280

238.

10. Дори препаратларини қўллаш бўйича йўриқномалар ушбу препаратлар Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланган тартибда рўйхатга олингандан
сўнг бир ой муддат давомида берилади.
IV. Якуний қоида
11. Мазкур Қоидалар талабларининг бузилишида айбдор шахслар қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда жавобгарликка тортиладилар.
281

239.

САНИТАРНЫЕ НОРМЫ, ПРАВИЛА И
ГИГИЕНИЧЕСКИЕ НОРМАТИВЫ
РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН
«Утвержден»
Главный Государственный
санитарный врач РУз, зам.министра
Здравоохранения Республики Узбекистан
Ниязматов Б.И.
29 12.2007г.
САНИТАРНЫЕ ПРАВИЛА И НОРМЫ
УСТРОЙСТВА АПТЕК И ИХ ФИЛИАЛОВ ПО РЕАЛИЗАЦИИ
ГОТОВЫХ ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ И ИЗДЕЛИЙ
МЕДИЦИНСКОГО НАЗНАЧЕНИЯ
СанПиН № 0243-07
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1.1. Настоящие правила распространяются на устройство и эксплуатацию всех аптек и их
филиалов по реализации готовых лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
личной гигиены.
1.2. Настоящие правила содержат требования по устройству, оборудованию и санитарному
режиму аптек и их филиалов по реализации готовых лекарственных средств, изделий медицинского
назначения, санитарии и гигиены.
1.3. Действие СанПиНа распространяется на все аптеки и их филиалы, находящиеся на
территории Республики Узбекистан, независимо от форм собственности.
1.4. Ответственность за выполнение требований данного СанПиНа возлагается на руководителей
аптек.
2. ТРЕБОВАНИЯ К УСТРОЙСТВУ И РАЗМЕЩЕНИЮ АПТЕК
2.1. Аптеки и их филиалы по реализации готовых лекарственных средств могут размещаться как
в отдельно стоящем здании, так и в первых этажах жилых и общественных зданий.
2.2. При размещении аптек в первых этажах жилых и общественных зданий, они должны иметь
отдельный вход для посетителей со стороны улицы и служебный со стороны двора,
предназначенный для персонала, приема товара и вывоза пустой тары.
2.3. Все помещения аптеки должны быть функционально взаимосвязаны между собой
согласно выполняемым функциям в единый блок.
2.4. Перед служебным входом следует предусматривать погрузочно-разгрузочную площадку для
подъезда машин, доставляющих товар.
2.5. Минимально необходимый состав и площадь помещений аптек представлен в табл. 1.
Таблица 1
Наименование помещений
1. Помещение реализации (торговый зал) в т.ч.
а) зона рабочих мест
282
Площадь
помещений не менее м2
16
8

240.

б) зона обслуживания населения
8
2. Помещение для распаковки и хранения
8
готовых лекарственных средств
3. Помещение для хранения термолабильных
4
лекарственных медикаментов*
4. Подсобное помещение для хранения личных
4
вещей и спецодежды (медицинские халаты и
шапочки) и приема пищи
5. Сан. узел (туалет с раковиной для мытья рук)
34
ИТОГО
34
Примечание: помещения для распаковки и хранения готовых лекарственных и термолабильных
средств могут быть объединены в одно.
3. ТРЕБОВАНИЯ К ОТДЕЛКЕ ПОМЕЩЕНИЙ
И ОБОРУДОВАНИЮ АПТЕК
3.1. Отделка полов помещений аптек должна допускать влажную уборку с использованием
дезинфицирующих средств.
3.2. В летний период окна и витрины, расположенные на солнечной стороне (восточная или
западная ориентации) должны быть оборудованы солнцезащитными устройствами (жалюзи,
маркизы и т.п.), располагающимися с внешней стороны или между рамами.
3.3. Оконные фрамуги или форточки, а также оконные проемы, используемые для проветривания
помещений, должны быть защищены съемными металлическими или пластмассовыми сетками с
ячейками не более 2x3 мм.
3.4. Аптека (филиалы) должна быть оснащена холодильником для хранения термолабильных
лекарственных средств.
3.5. Помещение реализации (торговый зал) и помещение для распаковки и хранения готовых
лекарственных средств должны быть оснащены кондиционером для обеспечения соответствующего
температурного режима, и термометром для контроля температуры воздуха.
3.6. Аптека (филиалы) должна быть оснащена переносной кварцевой лампой для проведения
профилактических работ.
4. САНИТАРНОЕ БЛАГОУСТРОЙСТВО АПТЕЧНЫХ ПОМЕЩЕНИЙ
4.1. Отопление аптечных помещений рекомендуется центральное -водяное. Аптеки (филиалы)
расположенные в жилых или общественных зданиях, подключаются к отопительной системе
здания.
4.2. Наиболее предпочтительным являются гладкостенные радиаторы, легко доступные для
очистки от пыли.
4.3. Естественное проветривание помещений аптек осуществляются с помощью фрамуг и
форточек, площадь которых должна быть не менее 1 50 площади пола для зимнего и переходного
периодов и с помощью оконных проемов в летний период года.
4.4. При проектировании теплоснабжения, отопления, вентиляции, кондиционирования воздуха и
горячего водоснабжения в зданиях аптек следует выполнять требования глав КМК 2.10.04-96
«Строительная теплотехника», КМК 2.04.05-96 «Отопление, вентиляция и кондиционирование
воздуха » и настоящего раздела.
4.5. Расчетная температура воздуха в торговом зале в отопительный период должна быть не
менее 16°С.
4.6. Искусственное освещение помещений аптек следует предусматривать с табл. 2.
Таблица 2
Помещение
Освещенность
рабочих поверхностей,
лк
283
Источник света

241.

1. Площадь для посети150
л.л.
телей в торговом зале
75
л.н.
2. Зона рабочих мест в
300
л.л.
торговом зале*
150
л.н.
3. Хранение
термола75
л.л.
бильных медикаментов
30
л.н.
4.
Распаковочная
и
150
л.л.
помещение для
хранения
75
л.н.
лекарственных средств
Примечания:
л.л. - люминесцентная лампа;
л.н. - Лампа накаливания;
* - в помещениях требуется штепсельная розетка для местного освещения
4.7. При выборе источника света следует ориентироваться на люминесцентные лампы,
обладающие несомненными преимуществами перед лампами накаливания.
4.8. Для обеспечения достаточного уровня естественного освещения в помещениях аптек
необходимо предусматривать коэффициенты естественной освещенности в (КЕО) соответствии с
табл. 3.
Таблица 3
Наименование помещений
1. Зал обслуживания
2. Комната приема пищи
Минимальный КЕО, %
1,5
1,5
4.9. Водоснабжение аптек осуществляется путем присоединения к водопроводной сети или
устройства собственного водопровода из местного водоисточника.
4.10. Внутренняя разводка должна обеспечивать подачу холодной и горячей воды в уборную и
комнату приема пищи.
4.11. Для удаления сточных вод аптеки должны быть включены в систему канализации, при
отсутствии применяется вывозная система. Для сбора твердых отбросов устанавливаются
мусоросборники с герметическими крышками.
4.12. Удаление мусора производится по мере его накопления, но не реже одного раза в день.
5. САНИТАРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ К УБОРКЕ ПОМЕЩЕНИЙ
И ЛИЧНОЙ ГИГИЕНЕ РАБОТНИКОВ АПТЕК
5.1. Все помещения аптек должны подвергаться ежедневной влажной уборке, а в период
неблагоприятной эпидемиологической обстановки с применением дезинфицирующих средств.
5.2. Оконные рамы, стекла и пространства между ними моются горячей водой с мылом или
другими средствами не реже 1 раза в месяц. При этом снаружи окна моются только в теплый
период года или в период оттепели.
5.3. Шкафы для хранения лекарственных средств и предметов медицинского назначения
убираются по мере необходимости, но не реже 1 раза в неделю.
5.4. Раковины для мытья рук и санитарные узлы чистятся и дезинфицируются ежедневно.
5.5. Для уборки санитарного узла и других помещений выделяется уборочный инвентарь,
который маркируется и используется строго по назначению.
5.6. Работники аптек (филиалов) обязаны соблюдать следующие правила личной гигиены:
- к работе приступать только после мытья рук и переодевшись в спецодежду (медицинский
халат, шапочку или косынку);
- перед посещением туалета снимать спецодежду, а после его посещения тщательно мыть руки с
мылом;
- не выходить за пределы аптеки в спецодежде.
284

242.

5.7. На рабочих местах и в карманах халатов запрещается хранить предметы личного
пользования, за исключением носового платка.
5.8. Работники аптеки при поступлении на работу в обязательном порядке проходят
предварительный осмотр, а в дальнейшем периодически медицинские осмотры в соответствии с
существующей «Инструкцией о прохождении профилактических медицинских осмотров».
Результаты осмотра заносятся в санитарную книжку, которая дает право на работу в аптеке.
5.9. Выявленные медицинским осмотром больные или бактерионосители направляются на
лечение или санацию. Допуск этих лиц к работе, связанной с отпуском лекарств, осуществляется
только при наличии справки лечебно-профилактического учреждения об их выз-доровлении или
отрицательных результатах на бактерионосительство.
САНИТАРНЫЕ ПРАВИЛА И НОРМЫ УСТРОЙСТВА, ОБОРУДОВАНИЯ И
ЭКСПЛУАТАЦИИ АПТЕК И СКЛАДСКИХ ПОМЕЩЕНИЙ ХРАНЕНИЯ
УТВЕРЖДЕНЫ ГЛАВНЫМ ГОСУДАРСТВЕННЫМ
САНИТАРНЫМ ВРАЧОМ РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН,
ЗАМЕСТИТЕЛЕМ МИНИСТРА ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Б.И.НИЯЗМАТОВЫМ 31.05.2004 г
СанПиН N 0152-04
Преамбула
1. Общие положения
2. Требования к устройству и размещению аптек
3. Требования к помещениям и оборудованию аптек
4. Требования к устройству и размещению складских помещений хранения
лекарственных средств
5. Санитарное благоустройство и освещенность аптечных помещений
6. Санитарные требования к уборке помещений, уходу за аптечным оборудованием
7. Требования к личной гигиене сотрудников аптек
8. Санитарные требования к изготовлению лекарств в асептических условиях
9. Санитарные требования к изготовлению нестерильных лекарственных форм
10. Санитарные
требования
к
получению,
транспортировке
и
хранению
дистиллированной воды для инъекций
Приложение 1. Режим дезинфекции различных объектов
Приложение 2. Режим стерилизации отдельных объектов
Приложение 3. Мытье аптечной посуды
Приложение 4. Дезинфекция посуды, поступающей в аптеку из инфекционных отделений
больниц
Приложение 5. Контроль качества вымытой посуды
Несоблюдение санитарных норм, правил и гигиенических нормативов преследуется по закону.
Настоящие санитарные нормы устанавливаются в целях повышения качества проектирования,
оборудования, устройства и эксплуатации аптек общего типа и больничных аптек.
Настоящие санитарные нормы и правила обязательны для соблюдения всеми аптеками и всеми
складами хранения лекарственных средств, независимо от форм собственности.
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
285

243.

1.1. Настоящие правила содержат основные требования к устройству, оборудованию и
санитарному режиму аптечного производства и складских помещений хранения лекарственных
средств и личной гигиене работников. Выполнение гигиенических и санитарных требований,
изложенных в данном СанПиНе, позволит поддерживать в аптеках надлежащий санитарный режим.
1.2. Действие СанПиНа распространяется на все аптеки, находящиеся на территории Республики
Узбекистан, независимо от форм собственности, по изготовлению и реализации готовых
лекарственных средств, предметов медицинского назначения и личной гигиены.
1.3. При выдаче разрешения на функционирование складов необходимо пользоваться (или
ссылаться) следующими нормативными документами: КМК 2.03.12-98 "Складские здания",
настоящие "Санитарные правила и нормы устройства, оборудования и эксплуатации аптек и
складских помещений хранения лекарственных средств", СанПиН N 0162-04 "Санитарные правила
и нормы устройства аптек по реализации готовых лекарственных медикаментов".
1.4. Ответственность за выполнение требований данного СанПиНа возлагается на руководителей
аптек.
2. ТРЕБОВАНИЯ К УСТРОЙСТВУ И РАЗМЕЩЕНИЮ АПТЕК
2.1. В зависимости от задач аптеки делятся на:
- аптеки, обслуживающие стационарных больных - больничные аптеки;
- аптеки, обслуживающие амбулаторных больных.
К ним относятся аптеки общего типа и аптеки готовых лекарств.
2.2. В задачу больничных аптек входит приготовление, контроль и отпуск лекарственных средств
отделениям лечебно-профилактических учреждений. Для рационального проектирования
больничные аптеки разделены по числу обслуживаемых коек на 5 групп: до 200, 400, 600, 800 и
1000 коек.
2.3. Больничные аптеки наиболее целесообразно размещать в отдельно стоящем здании. При
размещении аптеки в больничных корпусах, ее целесообразно располагать в лечебнодиагностическом блоке главного корпуса. Аптеку в общем больничном корпусе желательно
размещать на первом этаже. Она должна иметь самостоятельный выход наружу и отделяться от
помещений иного назначения стенами из несгораемых материалов. Состав и площади помещений
представлены в табл. 1.
2.4. Основной задачей аптек общего типа является обеспечение населения, учреждений
здравоохранения лекарственными средствами, предметами санитарии, гигиены и другими
предметами аптечного ассортимента.
2.5. В зависимости от объема выполняемой работы аптеки общего типа делятся на 8 групп (по
количеству выполненных рецептов).
2.6. Аптеки общего типа могут размещаться:
- в отдельно стоящих зданиях малой этажности;
- в зданиях, блокируемых или кооперируемых с учреждениями, предприятиями и жилыми
домами;
- в первых этажах многоэтажных общественных зданий и жилых домов.
Состав и площади помещений аптек общего типа представлены в табл. 2.
2.7. Напротив распаковочной аптек необходимо предусматривать погрузочно-разгрузочную
площадку для подъезда машин.
2.8. Двери помещений хранения ядовитых и наркотических лекарственных средств должны быть
обиты железом: хранение осуществляется в сейфах, в помещениях предусматривается охрана и
светозвуковая сигнализация.
286

244.

Таблица 1

Площадь, м2
Число обслуживаемых коек
Нимавание помещений
Комната обслуживания (информационная )
Экспедиционная
Рецептурно- экспедиционная
Рецептурная
Ассистентная
Аналитическая
Фасовочная
Загатовчная концентратов полуфабрикатов (со шлюзом)
Дистилляционная
Дезинфекцианная*(со шлюзом)
Моечная
Помещение для хранения чистой посуды
Распаковочная
Помещение для приготовления форм, требующих асептических
условий:
Ассистентная-асептическая (со щлюзом )
закаточная
стерилизационная посуды
моечная
Стерилизационная лекарст венных форм (автоклавная)
контрольно-маркировочная
дистилляционная
Помещения хранения
317
до 200
201-400
401-600
601-800
2
6
16
10
6
5
5
5
3
8
10
20
12
15
10
8
8
8
4
8
10
24
10
12
12+4
15
10
12
10
15
5
12
10
36
10
15
15+4
20
10
15
12
20
8011000
6
12
10
36
10
20
15+4
20
10
18
12
20
8+2
9+2
9+2
12+2
15+2
-
-
10
10
10
-
-
10
12
18
10
-
12
12
-
15
16
10
12
15
20
10
15
18
24
12
15

245.

15
16
17
18
19
20
Готовых лекарственных препаратов
Ядовитых и наркотических препаратов
Лекарственных веществ:
сухих***
жидких***
холодильная камера
Дезинфицирующих средств и кислот
Горючих, легковоспламеняющихся жидкостей****, а также
лекарственных средств на спиртах, маслах и других ЛВЖ и ГЖ
28
29
30
31
32
12
-
18
-
20
6
20
6
10
5
16
6
4+4
20
20
8
4+4
24
24
10
5+5
24
24
15
5+5
6
8
8
10
10
10
-
10
10
20
10
12
24
12
15
30
15
15
8
15
20
24
30
10
-
10
12
10
10
18
10
10
24
10
10
12
30
-
0,55 на один двойной шкаф
4
4
4
4
4
3
3
-
3
3
10
-
3
3
12
4
3
3
3
12
4
3
3
3
15
4
Помещения хранения предметов медицинского назначения:
перевязочных средств
медицинского инструментария
предметов ухода за больными
21
Помещения хранения стекла, тары, хозсредств, вспомогательных
материалов
Служебно-бытовые помещения
22
Кабинет заведующего
23
Кабинет замзаведующего
24
Бухгалтерия
25
Помещение для занятий с персоналом
26
Гардеробная персонала для домашней и рабочей одежды
27
10
-
Комната хранения предметов уборки с поливочным краном, трапом
и сушкой
Уборная
Душевая
Кабинет личной гигиены
Комната персонала
Архив
318

246.

Примечания:
* вводится при наличии в ЛПУ инфекционного отделения, предусмотрен отдельный наружный вход через тамбур.
** для изготовления глазных капель и лекарственных форм для новорожденных.
*** допускается размещать горючие вещества в подвале при создании необходимых условий.
**** при хранении более 100 кг - отдельно стоящее здание.
Таблица 2
Рекомендуемый состав и площадь помещений аптек общего типа

Нимавание помещений
Зал обслуживания населения
в том числе:
зона размещения оборудования рабочих мест
персонала
зона обслуживания населения
Комната обслуживания населения в ночное время
Площадь, м2
Рецептов в год, тыс.
5-24
257069
149
Группа аптеки
VIII
VII
VI
150229
23
0-299
300349
350399
Свы
ше 400
V
IV
III
II
I
16
18
30
36
54
72
80
84
8
8
15
16
20
26
34
36
8
-
10
-
15
-
20
-
34
8
46
8
46
8
48
8
319

247.

Производственные помещения*
Ассистентская, фасовочная аналитическая
Ассистентская
8
10
20
28/36
28/
16
36/
46
12/
16
10
12+
3
16
36/
54
12/
16
10
12+
3
18
40/
54
12/
20
10
12+
3
18
10
10
9
10
10
12
10
10
12
10
10
12
10+3
12+3
--10+3
--8
10
14
12
10
12+3
10+3
--10+3
--8
10
14
12
8
10
12+3
10+3
--10+3
--8
10
18
15
8
10
15+3
12+3
--10+3
--8
10
18
15
8
10
42
фасовочная
аналитическая
Заготовочная концентратов и полуфабрикатов (со
шлюзом)
Моечная
4
6
Стерилизационная посуды, дистилляционная
4
6
Стерилизационная посуды
4
6
Дистилляционная
Дезинфекционная** (со шлюзом)
Распаковочная
4
6
Помещения для приготовления лекарственных форм в асептических условиях***
Ассистентская - асептическая (со шлюзом),
фасовочная со шлюзом, заготовочная и контрольно6+3
маркировочная
Ассистентская - асептическая (со шлюзом)
-
-
8
12
12
12
18
18
9
9
12+3
12+3
Фасовочная со шлюзом
Заготовочная и контрольно- маркировочная
Стерилизационная лекарственных форм
Моечная
-
4
-
10
-
10
14
-
-
-
-
Стерилизации посуды
320
12/
16
10
12
+3

248.

Дистилляционная
Помещения хранения основного запаса
Лекарственных веществ
Готовых лекарственных препаратов
Лекарственного растительного сырья
Ядовитых и наркотических лекарственных
веществ и препаратов
Перевязочных средств
Термолабильных лекарственных препаратов и
веществ (холодильная камера со шлюзом)
помещение для холодильной установки
Минеральных вод
Дезинфицирующих средств и кислот
Легко воспламеняющихся и горючих жидкостей
Вспомогательных материалов, стеклотары
Вспомогательных материалов
Стеклотары
Оборотной транспортной тары
Помещения хранения торгового запаса
Лекарственных веществ, готовых лекарственных
препаратов, предметов медицинского назначения
Лекарственного растительного сырья
Очков и других предметов оптики
Стеклотары, вспомогательных материалов
Служебно-бытовые помещения
Кабинет заведующего, бухгалтерия
Кабинет заведующего
Бухгалтерия
Помещения для занятий с персоналом
Комната персонала
8
10
8
10
8
10
8
10
-
-
-
20
20
14
24
18
24
18
24
30
24
-
-
-
-
-
-
6
6
-
-
-
-
18
20
20
26
-
-
-
-
10+2
10+2
12+2
15+2
12
4+4
12
12
6+6
12
14
6+6
16
12
12
12
12
12
12
14
18
18
определяется мощностью оборудования
10
4+4
3
3
6
8
8
4
4
6
8
10
8
8
10
10
10
6
8
16
24
30
36
36
36
-
-
-
20
-
24
6
28
6
6
28
6
6
36
9
6
8
8
10
10
12
10
14
12
12
12
18
12
12
12
24
12
12
12
24
12
-
321
-
12

249.

Помещение для стирки и сушки рабочей одежды
Гардеробная верхней одежды
Гардеробная рабочей и домашней одежды
Комната хранения предметов уборки
Кладовая хранения хозяйственного инвентаря
Бельевая
Кабинет личной гигиены
Уборная
Душевая
2
3
4
4
2
3
Дополнительные помещения для обслуживания прикрепленных аптек и ЛПУ
Комната обслуживания медперсонала
Рецептурная, комплектовочно- экспедиционная
Рецептурная
Комплектовочно - экспедиционная
-
6
8
8
8
8
6
8
10
14
4
4
6
6
4
4
4
6
10
10
3
количество определяется расчетом
количество определяется расчетом
10
18
6
4
10
3
10
24
6
4
12
3
10
-
12
-
6
12
-
6
6
6
10
10
-
-
-
12
16
12
20
10
12
20
Помещения для приема и обработки лекарственного растительного сырья*****
Приема и хранения свежего сырья
10
10
12
Сушильная камера (с теплым шлюзом)
12
6+2
8+2
10+2
Обработки и хранения высушенного сырья
12
8
10
12
Дополнительные помещения для организационно-методической работы:
Информационная
8
10
Оргметодкабинет
10
12
Централизованная бухгалтерия
10
10
10
12
Кабинет главного бухгалтера
8
10
Архив (бухгалтерия)
6
8
Гараж для автомашины
По нормативному документу по проектированию гаражей
* В числителе - площадь производственных помещений аптек, обслуживающих
322
12
10+2
12
12
10+2
12
10
16
16
10
8
10
20
20
10
8

250.

* В числителе - площадь производственных помещений аптек, обслуживающих население, в знаменателе - население и прикрепленные
лечебно-профилактические учреждения.
** Предусматривается отдельный наружный вход через тамбур.
*** Помещения с 14 по 56 могут иметь групповой шлюз площадью не менее 7 кв. кв. м.
**** В числителе - площадь с учетом обслуживания прикрепленных аптек или ЛПУ, и знаменателе с учетом обслуживания прикрепленных
аптек и ЛПУ.
***** Предусматривается заданием на проектирование при возложении на аптеку соответствующих функций.
323

251.

2.9. В соответствии с ходом производственного процесса рецептурную следует располагать
смежно с комнатой обслуживания (информационной). Комнату обслуживания необходимо
приблизить к экспедиционной.
2.10. Ассистентскую необходимо приблизить к аналитической и целесообразно - к
дистилляционной. В непосредственной близости с ассистентской желательно расположить
кокторий. К ассистентской следует максимально приблизить моечную, помещение хранения
чистой посуды.
2.11. Заготовочная (со шлюзом) должна иметь непосредственную взаимосвязь с фасовочной и
должна быть максимально приближена к аналитической.
2.12. Между помещениями асептического комплекса, в соответствии со стадиями
технологического процесса, должна быть обеспечена последовательная непосредственная
взаимосвязь: моечная асептического комплекса - стерилизационная посуды - асептическая (для
изготовления глазных капель и лекарственных форм для новорожденных) - фасовочная со
шлюзом - закаточная - стерилизационная лекарственных форм - контрольно-маркировочная.
2.13. Дистиллированной водой должны быть обеспечены все помещения приготовления
лекарственных форм и моечные. Дистилляционная должна иметь непосредственное примыкание
к ассистентской - асептической или максимально приближена к ним.
2.14. Помещение хранения основного запаса легковоспламеняющихся жидкостей (ЛВЖ)
должно располагаться в отдельно стоящем здании на земельном участке аптеки.
3. ТРЕБОВАНИЯ К ПОМЕЩЕНИЯМ И ОБОРУДОВАНИЮ АПТЕК
3.1. Перед входом в аптеку должны быть оборудованы приспособления для очистки обуви от
грязи (решетки, скребки и т.п.). Очистка самих приспособлений должна проводиться по мере
необходимости, но не реже одного раза в день.
3.2. Отделка стен и потолков производственных помещений должна допускать влажную
уборку с использованием дезсредств. В качестве отделочных материалов могут быть
использованы водостойкие краски, эмали или кафельные глазурованные (майоликовые) плитки
светлых тонов. Полы покрываются керамическими неглазурованными (терракотовыми)
плитками, линолеумом или релином с обязательной сваркой швов.
3.3. Поверхность аптечного оборудования как снаружи, так и внутри, должна быть гладкой,
выполненной из материалов, устойчивых к воздействию медикаментов, а в необходимых случаях
и к химическим реактивам. Оборудование и аптечная мебель располагаются так, чтобы не
оставлять недоступных для уборки мест и не загораживать источников света. Запрещается
размещать в производственных помещениях оборудование, не имеющее отношение к
выполняемым работам.
3.4. В летний период окна и витрины, расположенные на солнечной стороне, должны быть
обеспечены солнцезащитными устройствами (жалюзи, маркизы и т.п.), которые располагаются с
внешней стороны окон или между рамами.
3.5. Оконные фрамуги или форточки, используемые для проветривания помещений,
защищаются съемными металлическими или пластмассовыми сетками с размерами ячейки не
более 2x3 мм.
3.6. В производственных помещениях не допускается вешать занавески, расстилать ковры,
разводить цветы, вывешивать стенгазеты, плакаты. Для этого могут быть использованы
коридоры, комнаты отдыха персонала аптек, кабинеты.
Информационные стенды и таблицы, необходимые для работы в производственных
помещениях, должны изготовляться из материалов, допускающих влажную уборку и
дезинфекцию.
Декоративное оформление непроизводственных помещений, в том числе озеленение,
допускается при условии обеспечения за ними необходимого ухода (очистка от пыли, мытье и
т.д.) по мере необходимости, но не реже 1 раза в неделю.
3.7. Рабочие места персонала аптеки в зоне обслуживания населения должны быть оснащены
устройствами, предохраняющими работников от прямой капельной инфекции. Кроме того, в

252.

периоды распространения острых респираторных заболеваний сотрудники аптек должны носить
на лице марлевые повязки.
3.8. Перед входом в асептический блок, заготовочную (дефектарскую), ассистентскую
комнату, в тамбуре туалета на полу должны быть резиновые коврики, смоченные
дезинфицирующим раствором (прилож.1).
3.9. Для мытья рук персонала в шлюзах асептического блока и заготовочной, ассистентской,
моечной, туалете должны быть установлены раковины (рукомойники), которые целесообразно
оборудовать педальными кранами или кранами с локтевыми приводами. Рядом с умывальником
устанавливаются емкости с дезрастворами, воздушные электросушилки. Пользоваться
раковинами в производственных помещениях лицам, не занятым изготовлением и фасовкой
лекарств, запрещается.
3.10. В моечной комнате должны быть выделены и промаркированы раковины для мытья
посуды, предназначенной для приготовления инъекционных растворов и глазных капель;
внутренних лекарственных форм; наружных лекарственных форм. В этих же раковинах моется
посуда (баллоны, мерные цилиндры, воронки, ступки и др.), используемая для изготовления
данных лекарственных форм.
В аптеках V-VIII групп разрешается мытье посуды внутренних и наружных лекарств в одной
раковине. Запрещается пользоваться этими раковинами для мытья рук.
3.11. Прием пищи в производственных помещениях запрещается.
4. ТРЕБОВАНИЯ К УСТРОЙСТВУ И РАЗМЕЩЕНИЮ СКЛАДСКИХ ПОМЕЩЕНИЙ
ХРАНЕНИЯ ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ
4.1. Здания и помещения складов в зависимости от хранимых веществ, материалов,
продукции, сырья и их упаковки подразделяются на категории (А, Б, В и Д) по взрывопожарной
опасности.
4.2. Категории зданий и помещений устанавливаются в технологической части проекта в
соответствии с нормами технологического проектирования "Определение категорий помещений
и зданий по взрывопожарной и пожарной опасности" (ОНТП24-86), ведомственными нормами
технологического проектирования или специальными перечнями, утвержденными в
установленном порядке.
4.3. Объемно-планировочные решения складских зданий должны обеспечивать возможность
их реконструкции, изменения технологии складирования грузов без существенной перестройки
зданий. Следует, как правило, применять укрепленные сети опор (колонн), позволяющие
обеспечить гибкость планировочных решений.
4.4. В едином здании допускается объединять помещения хранилищ, экспедиции, приемки,
сортировки и комплектации грузов, а также бытовые, административные и другие помещения,
если это не противоречит технологическим, санитарным и противопожарным требованиям.
4.5. По требованиям технологии хранения грузов допускается экспедицию, приемку,
сортировку и комплектацию грузов размещать непосредственно в хранилищах без отделения их
перегородками. При этом, рабочие места товароведов, экспертов, кладовщиков, отбраковщиков,
счетчиков и операторов ограждаются перегородками в соответствии с требованиями
СНиП.2.01.02-85.
4.6. Высота складских помещений назначается с учетом применения механизации складских
процессов. Высота от пола до низа конструкции и выступающих элементов коммуникаций и
оборудования в местах регулярного прохода людей и на путях эвакуации должна быть не менее 2
м.
4. 7. Рекомендуемый состав и площади помещений: в зависимости от складируемых
лекарственных средств и материалов (Табл. 3).

253.

Таблица 3

Наименование помещений
Служебно-бытовые помещения
Кабинет заведующего и бухгалтерия
* Гардеробная персонала для домашней и верхней
одежды
* Комната для хранения предметов уборки
* Уборная
Душевая
* Комната персонала
Складские помещения (в зависимости от продукции)
1
Готовых лекарственных препаратов
2
Ядовитых и наркотических препаратов
3
Лекарственных веществ:
- сухих
-жидких
- холодная камера
4
Дезинфицирующих веществ
5
Горячих, легковоспламеняющихся жидкостей, а
также лекарственных средств на спиртах, маслах и
других ЛВЖ и ГЖ
6
Помещения хранения предметов медицинского
назначения
- перевязочных средств
- медицинского инструмента
- предметов ухода за больными
7
Лекарственного растительного сырья
8
Очков и других предметов оптики
9
Помещения хранения стекла, тары, хозсредств,
вспомогательных материалов
Площадь не менее,
кв. м
10 (+10)
6
4
3
3
10
20
6
24
24
10
20
10
10
24
12
15
28
6
6
Примечание:
Независимо от профиля склада, в любом складе должно быть помещение хранения площадью
не менее 30 кв. м, служебно-бытовые помещения общей площадью 23 кв. м. * - обязательные
помещения.
4. 8. Двери помещений хранения ядовитых наркотических лекарственных средств должны
быть обиты железом: хранение осуществляется в сейфах, в помещениях предусматривается
охрана и светозвуковая сигнализация.
4.9. Помещение хранения основного запаса легковоспламеняющихся жидкостей (ЛВЖ)
должно располагаться в отдельно стоящем здании на земельном участке склада (аптеки).
5. САНИТАРНОЕ БЛАГОУСТРОЙСТВО И ОСВЕЩЕННОСТЬ АПТЕЧНЫХ И
СКЛАДСКИХ ПОМЕЩЕНИЙ
5.1. При проектировании теплоснабжения, отопления, вентиляции, кондиционирования
воздуха и горячего водоснабжения в зданиях аптек следует выполнять требования КМК
2.04.05.97 "Отопление, вентиляция, кондиционирование" и указания настоящего раздела. В
помещениях аптек следует предусматривать системы регулируемого водяного отопления и
вентиляции.
5.2. Расчетную температуру воздуха и кратность воздухообмена в помещениях аптек следует
принимать по табл. 4.

254.

5.3. В зданиях складов в помещениях, где возможно выделение веществ, резких неприятных
запахов, предусматривается общеобменная приточно-вытяжная вентиляция с механическим
побуждением. Наружный воздух, подаваемый в помещении, следует очищать в фильтрах.
Рециркуляция воздуха не допускается.
5.4. В остальных складских помещениях допускается предусматривать естественную
общеобменную вентиляцию, обеспечивающую не менее чем однократный воздухообмен в 1 час.
5.5. В складских зданиях и помещениях температуру, относительную влажность и скорость
движения воздуха необходимо применять в соответствии с требованиями технологии хранения
грузов. В помещениях общественных, административных и бытовых температуру и
относительную влажность воздуха следует принимать по КМК 2.08.02-96 "Общественные здания
и сооружения".
5.6. В качестве теплоносителя систем водяного отопления следует принимать воду
температурой 95°С.
5.7. В качестве нагревательных приборов в системах центрального водяного отопления
следует предусматривать радиаторы с гладкой поверхностью, легко доступные очистке.
5.8. Нагревательные приборы систем отопления следует размещать под окнами.
5.9. В зданиях аптек следует предусматривать приточно-вытяжную вентиляцию с
механическим побуждением. Наружный воздух, подаваемый в помещение, следует очищать в
фильтрах. Рециркуляция воздуха не допускается.
5.10. Оборудование вентиляционных систем допускается размещать в подвальном и
цокольном этажах.
5.11. Искусственное освещение помещений аптек следует проектировать в соответствии с
КМК 2.01.05-98 "Естественное и искусственное освещение" (табл. 5) и требованиями настоящего
раздела.
5.12. Освещение помещений аптек осуществляется лампами накаливания и люминесцентными
лампами, при этом предусматриваемые для установки люминесцентные светильники должны
быть укомплектованы пускорегулирующими аппаратами со сниженным уровнем шума.
5.13. Светильники общего освещения помещений, размещенные на потолках, должны быть со
сплошными (закрытыми) рассеивателями.
5.14. Аптеки и склады должны быть снабжены внешней и местной телефонной связью.
Таблица 4

Помещение
Расфасовочные,
дистилляционные,
комнаты для хранения и
оформления
лекарственных форм для
инъекций, дефектарские,
ассистентские,
расфасовочные,
кладовые
товаров,
комнаты
химикааналитика, моечные
Кубовыестерилизационные,
кладовые лекарственных
трав
Кладовые
Температура
°С
Кратность воздухообмена в
1 час
Приток
вытяжка
20
2
3
18
3
4
4
-
3

255.

термолабильных, сухих и
жидких медикаментов
Склады стерильных
материалов
Торговые залы аптек
Асептические
18
3
-
16
18
3
4
4
2
Таблица 5

Освещенност
Источн
ь
рабочих
ик света
поверхностей, лк
Помещение
Торговый
зал
помещения персонала
и
Рецептурный
отдел,
отделы
готовых
лекарственных
средств***,
ручной
продажи, оптики
Ассистентская***,
асептическая***, комната
химика-аналитика***,
расфасовочная***,
дефектарская***
Кубоваястерилизационная,
моечная
Хранения
лекарственных,
перевязочных средств и
чистой посуды
Кладовая
кислот,
дезинфекционных средств
горючих
и
легковоспламеняющихся
материалов
Кладовая тары
Плоскость,
для
которой
нормируется
освещенность
150
л.л.**
300
л.л.
500
л.л.
150
л.л.
75
л.н.
150
л.л.
В-1.0
75
л.н.
на стеллажах
75
30
л.л.
Г*-0.8
Г-0.8
Г-0.8
Пол
Пол
л.н.
10
л.н.
Пол
* Г - горизонтальная поверхность; В - вертикальная поверхность.
** л.л. - люминесцентная лампа; л.н. - лампа накаливания.
*** В помещениях требуется штепсельная розетка для местного освещения
6. САНИТАРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ К УБОРКЕ ПОМЕЩЕНИЙ, УХОДУ ЗА АПТЕЧНЫМ
ОБОРУДОВАНИЕМ

256.

6.1. Производственные помещения аптек должны подвергаться влажной уборке с
применением моющих и дезинфицирующих средств (прилож.1). Сухая уборка категорически
запрещается.
6.2. Полы моются не реже 1 раза в смену, а стены и двери не реже 1 раза в неделю, с
применением дезинфицирующих средств. Потолки 1 раз в месяц очищаются от пыли влажными
тряпками.
6.3. Оконные стекла, рамы и пространства между ними моются горячей водой с мылом или
моющими средствами не реже 1 раза в месяц. При этом снаружи окна моются только в теплое
время года или в период оттепели в зимнее время.
6.4. Оборудование производственных помещений и торговых залов подвергается ежедневной
уборке, шкафы и склады для хранения лекарственных средств (материальные комнаты)
убираются по мере необходимости, но не реже 1 раза в месяц.
6.5. Раковины для мытья рук и санитарные узлы чистятся и дезинфицируются ежедневно.
6.6. При необходимости уборка помещений и оборудования производится чаще.
6.7. Для уборки различных помещений (помещение для приготовления лекарств в
асептических условиях, прочие производственные помещения, торговый зал, санитарные узлы)
выделяется уборочный инвентарь (ведра, тара, щетки, ветошь и др.), который маркируется и
используется строго по назначению. Хранение его осуществляется в специально выделенном
месте (комната, шкаф) раздельно.
6.8. Ветошь, предназначенная для уборки производственного оборудования, после
дезинфекции и сушки хранится в чистой промаркированной, плотно закрытой таре (банка,
кастрюля и др.).
6.9. Санитарный день проводится в аптеках 1 раз в месяц. Кроме тщательной уборки в
санитарные дни может производиться мелкий текущий ремонт.
7. ТРЕБОВАНИЯ К ЛИЧНОЙ ГИГИЕНЕ СОТРУДНИКОВ АПТЕК
7.1. Работники аптек обязаны соблюдать следующие правила:
- придя на работу снять верхнюю одежду и обувь;
- перед началом работы надеть санитарную одежду (халат, шапочку) и санитарную обувь,
вымыть и продезинфицировать руки (прилож.1);
- перед посещением туалета снимать халат, а после посещения тщательно мыть и
дезинфицировать руки;
- не выходить за пределы аптеки в санитарной одежде и обуви.
7.2. Производственному персоналу запрещается хранить на рабочих местах и в карманах
халатов предметы личного пользования, кроме чистого носового платка.
Лица, занятые изготовлением, контролем, фасовкой лекарств, должны коротко стричь ногти,
не покрывать их лаком и не носить на пальцах колец.
7.3. Санитарная одежда и санитарная обувь выдается работникам аптек в соответствии с
действующими нормами. Смена санитарной одежды должна проводиться не реже 2 раз в неделю,
а при необходимости и чаще. Для этого каждый сотрудник аптеки должен быть обеспечен не
менее чем двумя комплектами спецодежды.
7.4. Работникам, занятым изготовлением и фасовкой лекарств, перед началом смены должны
выдавать чистые полотенца для личного пользования.
7.5. Работники аптеки при поступлении на работу проходят медицинское обследование, а в
дальнейшем профилактический осмотр в соответствии с "Инструкцией о прохождении
профилактических медицинских осмотров". Результаты обследования заносятся в санитарную
книжку, что дает допуск к изготовлению, контролю и расфасовке лекарств, мойке аптечной
посуды и другим производственным процессам.
7.6. Выявленные больные, а также бактерионосители направляются на лечение или санацию.
Допуск этих лиц к работе, связанной с изготовлением, фасовкой, контролем качества, отпуском
лекарств, производится только при наличии справки лечебно-профилактического учреждения о
выздоровлении или отрицательных результатах на бактерионосительство.

257.

7.7. Администрация аптеки ежегодно для своих сотрудников должна организовывать и
проводить занятия по теме "Личная гигиена".
7.8. Сотрудники аптеки и складских помещений обязаны соблюдать действующие правила
техники безопасности и производственной санитарии при работе в аптеках.
8. САНИТАРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ К ИЗГОТОВЛЕНИЮ ЛЕКАРСТВ В АСЕПТИЧЕСКИХ
УСЛОВИЯХ
8.1. Асептический блок оборудуется приточно-вытяжной вентиляцией с преобладанием
притока воздуха над вытяжкой. Для снижения микробной обсемененности рекомендуется
установка передвижных рециркуляционных воздухоочистителей.
8.2. Для обеззараживания воздуха в асептическом блоке, заготовочной, дистилляционной,
стерилизационной устанавливаются неэкранированные бактерицидные облучатели из расчета
мощности 2-2,5 Вт на 1 куб. м объема помещения, которые включают на 1-2 часа до начала
работы, в отсутствие людей.
Выключатель для этих облучателей должен находиться перед входом в помещение и быть
сблокирован со световым табло: "Не входить, включен бактерицидный облучатель". Вход в
помещение, где включена неэкранированная бактерицидная лампа, разрешается только после ее
выключения, а длительное пребывание в указанном помещении - только через 15 минут после
отключения неэкранированной бактерицидной лампы.
В присутствии персонала могут эксплуатироваться экранированные бактерицидные
облучатели, которые устанавливают на высоте 1,8-2,0 м от пола, из расчета 1 Вт на 1 куб. м
помещения при условии исключения направленного излучения на находящихся в помещении
людей.
8.3. Все оборудование и мебель, вносимые в асептический блок, предварительно
обрабатывают ветошью, смоченной дезинфицирующим раствором (прилож.1). Хранение в
асептическом блоке неиспользуемого оборудования категорически запрещается.
8.4. Асептический блок (заготовочная) отделяется от остальных помещений аптеки шлюзами.
Лица, участвующие в изготовлении лекарств в асептических условиях, при входе в шлюз
надевают стерильный халат, 4-х слойную марлевую повязку, шапочку (при этом волосы
тщательно убирают), бахилы. Марлевая повязка должна меняться каждые 4 часа. Вход из шлюза
в помещение для приготовления и фасовки лекарств в асептических условиях в нестерилъной
санитарной одежде запрещен. Запрещается также выходить за пределы асептического блока в
стерильной санитарной одежде.
8.5. Санитарная одежда стерилизуется в биксах в соответствии с прилож.2 и хранится в
закрытых биксах не более 3 суток. Обувь перед началом и после окончания работы
дезинфицируется снаружи в соответствии с прилож.1 и хранится в закрытых шкафах, ящиках,
расположенных в шлюзах.
8.6. Медикаменты, необходимые для приготовления лекарств в асептических условиях, хранят
в плотно закрывающихся шкафах в штангласах в условиях, исключающих загрязнение.
Штангласы перед каждым заполнением моются и стерилизуются.
8.7. Вспомогательный материал (вата, марля, пергаментная бумага, фильтры и т.д.)
стерилизуются в биксах или банках с притертыми пробками в соответствии с прилож.2 и
хранятся в закрытом виде не более 3 суток. Вскрытые материалы могут использоваться в течение
24 часов. После каждого забора материала бикс (банка) плотно закрывается. Забор производится
стерильным пинцетом. Вспомогательный материал должен укладываться для стерилизации в
биксы (банки) в готовом к применению виде (пергаментная и фильтровальная бумага, марля
режутся на куски нужного размера; из ваты делаются тампоны и т.д.).
8.8. Аптечная посуда моется в соответствии с прилож.3.
Посуда, бывшая в употреблении в инфекционных отделениях больниц, предварительно
дезинфицируется в соответствии с прилож.4. Наличие на посуде остатков моющих средств и
степень чистоты посуды проверяются в соответствии с прилож.5. После мытья посуда
стерилизуется, укупоривается и хранится в плотно закрывающихся шкафах, выкрашенных
изнутри светлой масляной краской или покрытых пластиком.

258.

Срок хранения стерильной посуды (баллонов), используемой для приготовления и фасовки
лекарств в асептических условиях не более 24 часов.
8.9. Крупноемкие баллоны в порядке исключения разрешается обеззараживать после мытья
пропариванием острым паром в течение 30 мин. После стерилизации (или обеззараживания)
емкости закрывают стерильными пробками или обвязывают стерильным пергаментом и хранят в
условиях, исключающих их загрязнение, не более 24 часов.
8.10. Подготовка и мытье пробок и алюминиевых колпачков для укупорки растворов для
инъекций и глазных капель производится в соответствии с прилож. 2, 3.
8.11. Применение средств малой механизации при изготовлении растворов для инъекций и
глазных капель допускается при условии возможности их обеззараживания или стерилизации.
8.12.
Концентрированные
растворы,
полуфабрикаты,
внутриаптечные
заготовки
изготавливают в асептических условиях и хранят в соответствии с их физико-химическими
свойствами и установленными сроками годности в условиях, исключающих их загрязнение.
8.13. Персоналу, не работающему в асептическом блоке (заготовочной), вход в эти помещения
категорически запрещен.
9.
САНИТАРНЫЕ
ТРЕБОВАНИЯ
К
ИЗГОТОВЛЕНИЮ
НЕСТЕРИЛЬНЫХ
ЛЕКАРСТВЕННЫХ ФОРМ
9.1. Медикаменты, используемые при изготовлении нестерильных лекарственных форм,
должны храниться в плотно закрытых штангласах (или другой таре) в условиях, исключающих
их загрязнение.
9.2. Используемые для хранения лекарственных средств штангласы, вспомогательный
материал, необходимый для изготовления и фасовки лекарств, подготавливаются, стерилизуются
и хранятся в соответствии с пунктом 8.7.
9.3. Аптечная посуда моется и стерилизуется в соответствии с пунктом 8.8. Срок хранения
стерильной посуды, используемой для приготовления нестерильных лекарственных форм не
более 3-х суток.
9.4. Пробки для укупорки изготовляемых и фасуемых в аптеках лекарств стерилизуют и
хранят в соответствии с пунктом 8.10.
9.5. Средства малой механизации, используемые при изготовлении и фасовке лекарств,
моются и дезинфицируются согласно приложенной к ним инструкции. Если в инструкции по
этому поводу нет указаний, по окончании работы средства механизации разбирают, очищают
горячей (50-60°С) водой, после чего дезинфицируют или стерилизуют в зависимости от свойств
материала, из которого они изготовлены. Дезраствор смывают с изделий горячей водой,
ополаскивают их дистиллированной водой и хранят в условиях, исключающих загрязнение.
9.6. В начале каждой смены весы, шпатели, ножницы, другой мелкий аптечный инвентарь
протирают 3% раствором перекиси водорода или спиртоэфирной смесью (1:1).
9.7. Бюреточные установки и пипетки не реже 1 раза в 10 дней освобождают от концентратов
и моют горячей водой (50-60°С) с взвесью горчичного порошка или 3% раствора перекиси
водорода с 0,5% моющим средством, промывая затем дистиллированной водой с обязательным
контролем смывных вод на остаточные количества моющих средств. Сливные краны
бюреточных установок перед началом работы очищают от налетов солей растворов, экстрактов,
настоек и протирают спиртоэфирной смесью (1:1).
9.8. После каждого отвешивания или отмеривания лекарственного вещества из штангласа
горлышко и пробку штангласа, а также ручные весы вытирают салфеткой из марли. Салфетка
употребляется только один раз.
9.9. Воронки при фильтрации или процеживании жидких лекарств, а также ступки с
порошковой или мазевой массой до развески и выкладывания в тару накрывают пластмассовыми
или металлическими пластинками, которые дезинфицируют согласно прилож.1.
9.10. После изготовления мазей остатки жира удаляют при помощи картона, бумаги, лигнина;
ступки моют и стерилизуют в соответствии с прилож.2.

259.

9.11. Используемые для работы бумажные и вощенные капсулы, шпатели, нитки, резинки
обхваточные хранятся в ящиках ассистентского (фасовочного) стола, которые ежедневно
моются. Вспомогательные материалы хранятся в закрытых шкафах (ларях и т.п.) в условиях,
исключающих их загрязнение.
10. САНИТАРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ К ПОЛУЧЕНИЮ, ТРАНСПОРТИРОВКЕ И ХРАНЕНИЮ
ДИСТИЛЛИРОВАННОЙ ВОДЫ ДЛЯ ИНЪЕКЦИЙ
10.1. Получение и хранение дистиллированной воды производится в специально
оборудованном для этих целей помещении - дистилляционной комнате. Запрещается выполнять
в этом помещении работы, не связанные с перегонкой воды, за исключением аптек V-VIII групп,
где допускается совместное расположение дистилляционной и стерилизационной. Получение
воды для инъекций производится в дистилляционной комнате асептического блока, где
категорически запрещается выполнять какие-либо работы, не связанные с перегонкой воды.
10.2. Получение дистиллированной воды и воды для инъекций должно производиться в
асептических условиях, в связи с чем на дистилляционные полностью распространяются
правила, изложенные в пунктах 8.1-8.3 настоящих Правил и норм.
10.3. Ежедневно перед началом перегонки необходимо в течение 10-15 мин пропускать через
аквадистиллятор пар, не включая холодильника. Первые порции дистиллированной воды,
получаемые в течение 15-20 мин, сливаются, и только после этого начинается сбор воды.
10.4. Получаемая дистиллированная вода и вода для инъекций собирается в чистые
простерилизованные или обработанные паром сборники промышленного производства или, в
порядке исключения, в стеклянные баллоны. Сборники должны иметь четкую надпись: "Вода
дистиллированная", "Вода для инъекций". Если одновременно используется несколько
сборников, они нумеруются.
10.5. Стеклянные сборники должны быть плотно закрыты пробками (крышками) с двумя
отверстиями: одно для трубки, по которой поступает вода, другое для стеклянной трубки, в
которую вставляется тампон из стерильной ваты (меняется ежедневно).
Сборники устанавливаются на поддоны или баллоноопрокидыватели.
10.6. Сборники соединяются с аквадистиллятором с помощью стеклянных трубок, которые
должны вплотную соприкасаться с трубкой холодильника. Резиновые трубки используются
только для скрепления стеклянных трубок.
10.7. Подача воды на рабочие места осуществляется через трубопроводы или в баллонах.
Трубопроводы для подачи воды дистиллированной и воды для инъекций на рабочие места
изготавливаются из материалов, не влияющих на качество воды и допускающих эффективную
мойку и обеззараживание и согласованных с Министерством здравоохранения.
10.8. При значительной длине трубопровода для удобства мойки, стерилизации и отбора проб
дистиллята на бактериологический анализ через каждые 5-7 м следует предусматривать
тройники с внешним выводом и краном.
10.9. Мытье и дезинфекция трубопровода производится перед сборкой, в процессе
эксплуатации не реже 1 раза в 14 дней, а также при неудовлетворительных результатах
бактериологических исследований.
10.10. Для обеззараживания стеклянных и металлических трубопроводов через них
пропускают острый пар из автоклава, отсчет времени стерилизации ведут с момента выхода пара
в конце трубопровода. Обработку паром ведут в течение 30 минут. Трубопроводы из
полимерных материалов и стекла стерилизуют 6% раствором перекиси водорода в течение 6
часов с последующим промыванием дистиллированной водой. Обработка трубопровода
регистрируется в специальном журнале.
10. 11. Для очистки от пирогенных веществ стеклянные трубки и сосуды обрабатывают
горячим подкисленным раствором 1% перманганата калия в течение 25-30 минут.
Для приготовления раствора к 10 частям 1% раствора перманганата калия добавляют 6 частей
1,5% раствора серной кислоты. После указанной обработки сосуды и трубки тщательно
промывают свежеперегнанной водой для инъекций.

260.

10.12. Подача дистиллированной воды и воды для инъекции на рабочие места должна
осуществляться непосредственно из трубопровода, а при наличии на рабочем месте емкости для
дистиллированной воды после окончания работы вода из нее должна полностью сливаться.
10.13. Хранение дистиллированной воды осуществляется в асептических условиях не более 3х суток.
10.14. Вода для инъекций применяется свежеперегнанной, хранится в асептических условиях
и годна к употреблению на протяжении не более 24 часов.

261.

СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ ДОРИ ВОСИТАЛАРИ ВА ТИББИЙ ТЕХНИКА
СИФАТИНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШ БОШ БОШҚАРМАСИ ТОМОНИДАН ФАРМАЦЕВТИКА
ФАОЛИЯТИ БИЛАН ШУҒУЛЛАНУВЧИ ЛИЦЕНЗИЯГА ЭГА БЎЛГАН ТАДБИРКОРЛИК
СУБЪЕКТЛАРИДА ЎТКАЗИЛАДИГАН ТЕКШИРИШЛАР НАТИЖАСИДА АНИҚЛАНГАН
КАМЧИЛИКЛАР БЎЙИЧА ҚЎЛЛАНИЛАДИГАН ЧОРАЛАР
«УТВЕРЖДАЮ»
Первый заместитель
Министра здравоохранения РУз
Председатель Лицензионного Совета
А.М.Хаджибаев
2007 г.
Меры принимаемые
Главным Управлением по контролю качества лекарственных средств и медицинской техники
к хозяйствующим субъектам, занимающимся фармацевтической деятельностью по выявленным,
в результате проверок, правонарушениям лицензионных требований и условий.
При выявлении нарушений:
Материалы проверок и другие документы передаются в лицензионный Совет по
фармацевтической деятельности Минздрава РУз;
Осуществление фармацевтической деятельности не указанной в лицензии.
Допущение факта производства, хранения и реализации незарегистрированных лекарственных
средств (Дале ЛС) и изделий медицинского назначения (далее ИМН);
Допущение факта производства, хранения и реализации фальсифицированных ЛС и ИМН;
Допущение факта производства, хранения и реализации забракованных ЛС и ИМН;
Допущение факта производства, хранения и реализации ЛС и Допущение факта производства,
хранения и реализации Допущение факта производства, хранения и реализации ИМН с истекшим
сроком годности;
Допущение факта производства, хранения и реализации ЛС и ИМН при отсутствии
документов, подтверждающих их качество;
Реализация лекарственных средств лицом, не имеющим специальное фармацевтическое
образование.
Осуществление деятельности аптечного учреждения при отсутствии заведующего аптечным
учреждением.
Несвоевременное переоформление лицензионного соглашения в случае смены заведующего
аптечным учреждением.
Несоответствие площади помещений и санитарного состояния.
Нарушение условий хранения ЛС и ИМН, отсутствие холодильного оборудования, аптечной
мебели, поддонов, стеллажей и др;
Невыполнение требований о бесплатном отпуске ЛС и ИМН (Постановление Кабинета
Министров №532 от 02.12.1997г. 13 категорий больных имеющих льготы).
Повторные нарушения, в результате которых, возможно нанесение вреда здоровью человека,
как следствие непринятия мер по устранению нарушений выявленных при проверках;
Предоставление в Лицензионный Совет МЗ РУз для получения лицензии, недостоверных
сведений;
Невыполнение лицензиатом ранее выданных контролирующими органами предписаний по
устранению выявленных нарушений;

262.

Невозможности поведения поверок
подтверждении компетентным органом;
(по
вине
лицензиата),
при
документальном
Материалы проверок и другие документы передаются в правоохранительные органы.
Осуществление фармацевтической деятельности без лицензии Минздрава РУз
на право
занятия фармацевтической деятельностью;
Осуществление фармацевтической деятельности не указанной в Лицензии.
Допущение факта производства, хранения и реализации незарегистрированных лекарственных
средств (далее ЛС) и изделий медицинского назначения (далее ИМН);
Допущение факта производства, хранения и реализации фальсифицированных ЛС и ИМН;
Допущение факта производства, хранения и реализации забракованных ЛС и ИМН;
Допущение факта производства, хранения и реализации ЛС и ИМН при отсутствии
документов, подтверждающих их качество;
Реализация лекарственных средств лицом. Не имеющим специальное фармацевтическое
образование.
Материалы проверок и другие документы передаются в Государственные налоговые органы.
Осуществление фармацевтической деятельности без Лицензии Минздрава РУз на право
занятия фармацевтической деятельностью;
Осуществление фармацевтической деятельности не указанной в Лицензии.
Материалы проверок и другие документы передаются в Государственный комитет
демонополизации и развитию конкуренции;
Допущение факта хранения и реализации ЛС и ИМН с истекшим сроком годности;
Документ рассмотрен и согласован на заседании Лицензионного Совета МЗ РУз по
фармацевтической деятельности №11 от 14.08.07 года.
Начальник Главного Управления
По контролю качества лекарственных
Средств и медицинской техники
Х.К.Джалилов
Зам. начальника Главного Управления
Начальник Фарминспекции
Д.Г.Насырова
Юрист Министерства Здравоохранения
Республики Узбекистан
И.П.Дудукина

263.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ФАРМАЦЕВТИКА ФАОЛИЯТИНИ АМАЛГА
ОШИРИЛИШИДА НАЗОРАТИ ЮКЛАТИЛГАН
ҚОНУН ҲУЖЖАТЛАРИ
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҚОНУНЛАРИ
1.
Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси (1996
йил 29 август) Қонуни
2.
Айрим фаолият турларини лицензиялаш тўғрисида Ўзбекистон
Республикаси (2000 йил 25) май Қонуни
3.
Гиѐҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар тўғрисида Ўзбекистон
Республикаси
Қонуни
(1999
йил
19
август
№813-I)
Маҳсулотлар ва хизматларни сертификатлаштириш тўғрисида Ўзбекистон
Республикаси (1993 йил 28 декабр) Қонуни
4.
Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисида Ўзбекистон
Республикаси (1997 йил 25 апрел) Қонуни
5.
Техник жиҳатдан тартибга солиш тўғрисидаги Ўзбекистон Республикаси
Қонуни (2009 йил 23 апрель)
6.
Стандартлаштириш тўғрисидаги Ўзбекистон Республикси Қонуни (1996 йил
29 август)
7.
Махсулот ва хизматларни сертификатлаштириш тўғрисидаги Ўзбекистон
Республикси қонуни (1993 йил 28 декабрь).
8.
Метрология тўғрисидаги Ўзбекистон Республикаси Қонуни (1996 йил 29
август).
9.
Реклама тўғрисидаги Ўзбекистон Республикси Қонуни (1998 йил 25
декабрь)
10.
Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат томонидан назорат
қилиш тўғрисида
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ КОДЕКСЛАРИ
11.
12.
Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекси.
Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ
ФАРМОН ВА ҚАРОРЛАРИ
13.
Республикада дори-дармонлар сотишни тартибга солиш тўғрисида. 1994
йил 14 июль ПФ-916
14.
Фармацевтика фаолияти учун бериладиган лицензиянинг амал қилиш
муддати тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Президенти 2010 йил 7 апрел №ПП1319
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИ ҚАРОРЛАРИ
15.
Доривор воситалар, тиббий буюмлар ва даволаш - профилактик озиқовқатлари сифати устидан давлат назоратини ташкил этиш тўғрисида. 1995 йил 25
май № 181.

264.

16.
Республикада дори-дармонлар ва тиббий буюмлар билан таъминлашни ва
уларни тақсимлашни яхшилашга доир кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар
тўғрисида. 1994 йил 6 август № 404
17.
Даволаш-профилактика муассасаларини маблағ билан таъминлаш тизимини
такомиллаштириш тўғрисида(532)
18.
Истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун
ҳужжатлари бузилганлиги учун монополияга қарши фаолиятни амалга оширувчи
давлат органи томонидан солинадиган жарималарни хўжалик юритувчи субъектларга
қўллаш тартибини тасдиқлаш ҳақида. 1998 йил 26 август №370
19.
Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидаларини ҳамда Ўзбекистон
Республикасида умумий овқатланиш маҳсулотларини (хизматларини) ишлаб чиқариш
ва сотиш қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида
20.
Дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмлари сотишни тартибга солиш
тўғрисида 1999 йил 14 январ №19
21.
Ички бозорни дори-дармон воситалари ва тиббиѐт буюмлари билан
таъминлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида 2000 йил 5 август №307
22.
Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиботини соддалаштиришга доир
қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида 2004 йил 6 июл 318-сон қарори
23.
Ўзбекистон Республикасига истеъмол товарлари олиб келишни
такомиллаштириш чора-тадбирларини амалга ошириш тўғрисида 2002 йил 5
декабрь № 427
24.
Фармацевтика фаолиятини лицензиялашни янада такомиллаштириш чоратадбирлари тўғрисида Вазирлар Маҳкамаси 2010 йил 13 май №91 Қарори
25.
Сертификатлаштириш тартиботларини ва сифат менежменти тизимларини
жорий этишни такомиллаштиришга доир қўшимча чоратадбирлар тўғрисида 2011 йил
28 апрелдаги 122-сон ҚАРОРИ
АДЛИЯ ВАЗИРЛИГИДА РЎЙХАТДАН ЎТГАН НИЗОМ, ЙЎРИҚНОМА ВА ҚОИДАЛАР
26.
Дори воситалари ва тиббиѐтда фойдаланиладиган буюмларни сотишда
савдо устамаларини қўллаш тартиби тўғрисида
27.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги 2006 йил 29 декабр №917
рўйхатга олинган хўжалик юритувчи субъектларда текшириш ўтказиш ва
текширишларни рўйхатга олиш китобини юритиш тартиби тўғрисида низом
28.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги 2010 йил 13 январ №2062
рўйхатга олинган Шифокор рецептисиз сотиладиган дори воситаларининг рўйхатини
тасдиқлаш тўғрисида Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2009 йил 21 декабрдаги 371-сон
буйруғи
29.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги 2010 йил 13 апрел №2094
рўйхатга олинган Ўзбекистон Республикаси тиббиѐт амалиѐтида қўллашга рухсат
этилган тиббий буюмларнинг рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида Соғлиқни сақлаш
вазирлиги 2010 йил 22 март 81-сон буйруғи
30.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги 2010 йил 25 майда №2106
рўйхатга олинган Қўллаш учун яроқсиз дори воситалари ва тиббий буюмларни йўқ
қилиш тартиби тўғрисида йўриқнома Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2010 йил 26
мартдаги 95-сон буйруғи
31.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги 2010 йил 29 июн №2118
рўйхатга олинган Даволаш профилактика муассасаларида дори воситаларини
тайинлаш ҳамда беморнинг дори воситаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш
тартиби, шунингдек дорихона муассасалари томонидан аҳолига дори воситаларини
рецепт асосида бериш тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида Соғлиқни сақлаш
вазирлиги 2010 йил 18 июндаги 191-сон буйруғи

265.

УЗСТАНДАРТ АГЕНТЛИГИ ТОМОНИДАН ТАСДИҚЛАНГАН ХУЖЖАТЛАР
32.
Дорихона муассасаларининг моддий-техника базаси, асбоб-ускуналари,
бошқа техник воситалари ва ходимларига бўлган талаблар. Асосий ҳолатлар тармоқ
стандартини тасдиқлаш ҳақида 2004 йил 30 июнь №304
33.
Дорихона муассасаларининг моддий-техника базаси, асбоб-ускуналари,
бошқа техник воситалари ва ходимларига бўлган талаблар. Тармоқ стандарти TSt 4204: 2004
34.
Правила оптовой торговли лекарственными средствами и изделиями
медицинского назначения. Отраслевой стандарт TSt 42-03: 2002
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ
САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ ТОМОНИДАН ТАСДИҚЛАНГАН НИЗОМ, ЙЎРИҚНОМА ВА
ҚОИДАЛАР
35.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги тиббиѐт марказлари, тиббиѐт
бирлашмалари, шифоханалар, клиникалар ва диспансерлар худудида хусусий
дорихона ва дорихона филиаллари фаолиятини тақиқлаш тўғрисида Соғлиқни сақлаш
вазирлиги 2010 йил 19 феврал 51-сонли буйруғи
36.
Имтиѐзга эга шахсларни амбулатория шароитида даволашда шифокор
рецепти бўйича дорихоналардан бепул бериладиган дори воситалари рўйхатини
тасдиқлаш тўғрисида Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2007 йил 22 ноябрь 519-сон
буйруғи
37.
Ўзбекистон республикаси соғлиқни сақлаш вазирининг «Дори воситалари
ҳақида ахборот бериш қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида»ги Буйруғи
38.
Санитарные правила и нормы устройства аптек и их филиалов по
реализации готовых лекарственных средств и изделий медицинского назначения
СанПиН № 0243-07
39.
Санитарные правила и нормы устройства, обарудования и эксплуатации
аптек и складских помещений хранения лекарственных средств СанПиН № 0152-04
40.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги Дори воситалари ва тиббий техника сифатини
назорат қилиш Бош бошқармаси томонидан фармацевтика фаолияти билан
шуғулланувчи лицензияга эга бўлган тадбиркорлик субъектларида ўтказиладиган
текширишлар натижасида аниқланган камчиликлар бўйича қўлланиладиган чоралар
English     Русский Rules