Одоб-ахлоқ қоидалари ва уларга риоя қилмаслик оқибатлари

1.

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги
Юристларни малакасини ошириш маркази
ОДОБ-АХЛОҚ ҚОИДАЛАРИ ВА УЛАРГА
РИОЯ ҚИЛМАСЛИК ОҚИБАТЛАРИ

2.

“ТАШКИЛОТ
ХОДИМЛАРИНИНГ
ҚОИДАЛАРИ” давлат хизматида:
юксак касбий маданиятни
шакллантириш;
жамоатчилик онгида давлат
хизматига бўлган ҳурмат ва
ишончни ошириш;
давлат
хизматчиларининг
ахлоқ қоидаларига зид бўлган
хатти-ҳаракатларининг олдини
олишга қаратилган.
ОДОБ-АХЛОҚ
Маълумот учун: Ташкилот ходимларининг
одоб-ахлоқ қоидалари Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 14-октябрдаги
595-сон қарори билан тасдиқланган “Давлат
фуқаролик
хизматчилари
одоб-ахлоқининг
намунавий қоидалари“ асосида ишлаб чиқилади

3.

қонунийлик
Ватанга садоқат ва хизмат вазифасига фидойилик, юкланган функционал вазифаларини
тўлиқ бажариш, ижро интизомига қатъий риоя этиш
Давлат
хизматчилари
ўз касбий
фаолиятини
қуйидаги
принциплар
асосида амалга
ошириши
шарт:
фуқаролар ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларининг устуворлиги
давлат ва жамият манфаатларига содиқлик, адолатлилик, ҳалоллик ва холислик
коррупциявий ҳолатларга муросасиз муносабатда бўлиш ва қарши курашиш
хизмат сирини қатъий сақлаш
мансаб ваколатларини суиистеъмол қилмаслик,
манфаатлар тўқнашувига йўл қўймаслик

4.

Давлат
хизматчилари
ўз
ваколатларини
амалга
ошираётганда
амал қилади:
01
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунларига
02
«Давлат фуқаролик хизмати тўғрисида»ги Қонунига
03
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг
қарорларига
04
Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари,
қарорлари ва фармойишларига
05
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг
қарорлари ва фармойишларига
06
07
Одоб-ахлоқ қоидаларига
бошқа қонунчилик ҳужжатларига

5.

Одоб-ахлоқ қоидаларига риоя этмаганлик ҳолати
ходимларга нисбатан ахлоқий ва интизомий таъсир
чораларини қўллаш учун асос бўлади.

6.

давлат хизматининг обрўсига путур етказиши мумкин бўлган хаттиҳаракатлардан тийилиш, ахлоқ нормаларига доимий риоя қилиш
Давлат
хизматчилари
меҳнат
фаолияти
давомида ва
ишдан ташқари
вақтда хулқатворнинг
қуйидаги
умумий
қоидаларига
амал қилиши
лозим:
масъулият, касбига садоқат ва ҳалолликни кундалик шиорга
айлантириш
мураккаб вазифаларни бажаришда ҳамкасбларига
кўмаклашиш
хушмуомалалик, эътиборлилик ва ҳушёрлик билан
фуқароларда давлатга нисбатан ишонч ва ҳурмат ҳиссини
уйғотиш
оиласида соғлом муҳитни таъминлаб, оила аъзоларига доимий
ғамхўр бўлиш, фарзандларида ватанпарварлик ва бошқа юксак
ахлоқий фазилатларни шакллантириш
фуқароларнинг ижтимоий келиб чиқиши, иқтисодий аҳволи
ва бошқа омиллардан қатъи назар, улар билан бир хил, самимий,
одоб доирасида муносабатда бўлиш
жамиятда ахлоқнинг умумэътироф этилган қоидаларига амал қилиш

7.

“Давлат фуқаролик хизматчилари одоб-ахлоқининг намунавий
қоидалари” давлат фуқаролик хизматчиларига қуйидагиларга оид
қоидалар белгилайди:
1) касбий маданиятга оид умумий одоб-ахлоқ
қоидаларига;
2)
хизмат
қоидаларига;
фаолиятига
оид
одоб-ахлоқ
3) хизматдан ташқари одоб-ахлоқ қоидаларига;
4) жамоатчилик, оммавий ахборот воситалари
вакиллари билан муносабатларга оид одоб-ахлоқ
қоидаларига;
5) хизмат фаолиятидаги ташқи кўриниши ва
кийиниши услубига оид одоб-ахлоқ қоидаларига.

8.

1) КАСБИЙ МАДАНИЯТГА ОИД ДАВЛАТ ХИЗМАТЧИЛАРИ
ҚУЙИДАГИ ҚОИДАЛАРГА РИОЯ ҚИЛИШЛАРИ КЕРАК:
фуқароларнинг жинси, ирқи, миллати, фуқаролиги, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши,
эътиқоди, шахсий ва ижтимоий мавқеи камситилишига олиб келувчи таъсир чоралари ва
ҳаракатлар (ҳаракатсизлик)га йўл қўймаслиги;
ҳалол, адолатли ва камтар бўлиши, фуқаролар билан мулоқотда хушмуомала, вазмин ва
самимий муносабатни намойиш қилиши;
жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларига дахлдор
қарорларни қабул қилишда қонунийликни, адолатликни ва шаффофликни таъминлаши;
давлат ва жамият манфаатларига зарар етқазувчи, давлат органлари ва ташкилотлари
фаолияти самарадорлигини пасайтирадиган ҳаракатлар (ҳаракатсизлик)дан тийилиши;
ўз хизмат ваколатларини жисмоний ва юридик шахсларнинг манфаатларини кўзлаб
бажариш ёки бажармаслик эвазига улардан бирон-бир мукофот, фойда ёки совғалар
олмаслиги;
ўзига ишониб топширилган давлат мулкидан фақат хизмат мақсадларида фойдаланиши ва
бошқ.

9.

2) ДАВЛАТ ХИЗМАТЧИЛАРИ ХИЗМАТ
ФАОЛИЯТИ ДАВОМИДА ҚУЙИДАГИЛАРГА
МАЖБУР:
Ўзбекистон
Республикасининг
Конституцияси,
қонунлари ва
бошқа қонунчлик
ҳужжатларига
сўзсиз риоя этиши
мамлакат
шаънини
эъзозлаш,
давлат сиёсатига
содиқ бўлиш
ташқи сиёсат
соҳасида давлат
манфаатларини
қатъий ҳимоя
қилиш
хизмат
мажбуриятларини
самарали
Ўз хизмат
бажариш учун
вазифаларини
зарур бўлган
виждонан, ҳалол ва
билим ва
юксак профессионал
кўникмаларни
даражада бажариш,
доимий асосда
расмиятчилик,
ошириш
соҳтакорлик ва
суиистеъмолчиликка
йўл қўймаслик

10.

2) ДАВЛАТ ХИЗМАТЧИЛАРИ ХИЗМАТ
ФАОЛИЯТИ ДАВОМИДА ҚУЙИДАГИЛАРГА
МАЖБУР:
чет эл
фуқаролари билан
алоҳида
белгиланган
тартибга зид
равишда бевосита
ёки бошқа
шахслар орқали
мулоқотга
киришмаслик
ижтимоий
тармоқларда
давлат органлари
ва ташкилотлари
ҳамда мансабдор
шахслар
фаолиятини
муҳокама
қилмаслик
ўзига ишониб
топширилган
мулкка ва
молиявий
маблағларга
эҳтиёткорлик ва
тежамкорлик
билан муносабатда
бўлиш
фуқаролар ва
ҳамкасбларининг
шаъни ва қадрқимматига доғ
туширувчи
маълумотлар,
туҳмат, иғво ва
уйдирмаларни
тарқатмаслик
меҳнат жамоасида
ҳамкасбларининг
шаъни ва қадрқимматини
обрўсизлантирадига
н шахсий ва касбий
фазилатларини
муҳокама қилишдан
тийилиши керак ва
бошқ.

11.

миллий урф-одат, қадрият ва анъаналарга хурмат билан
муносабатда бўлиш
дабдабабозлик, шуҳратпарастлик, гуруҳбозлик, маишатбозлик,
ичкиликбозлик ва бошқа салбий иллатларга йўл қўймаслик
3) Хизматдан
ташқари
вақтда давлат
хизматчилари
қуйидагиларга
мажбур:
расмий эълон қилинган маълумотлардан ташқари давлат
хизмати фаолиятига оид масалаларни муҳокама қилмаслик
жамоат жойларида (кафе, ресторан) ўзини тутиш қоидаларига
риоя этиш, атрофдагиларнинг эътиборини тортмаслик
жамоат тартиби ва хавфсизлигига қарши қаратилган хаттиҳаракатларни содир этмаслик
шахсий транспорт воситаларидан фойдаланишда белгиланган
тартибга амал қилиш, йўл ҳаракати қоидаларига қатъий риоя этиш
тадбиркорлик ёки ҳақ тўланадиган бошқа фаолият билан (педагогик,
илмий ва ижодий фаолиятдан ташқари) шуғулланмаслик ва бошқ.

12.

4) ЖАМОАТЧИЛИК, ОММАВИЙ АХБОРОТ
ВОСИТАЛАРИ ВАКИЛЛАРИ БИЛАН МУНОСАБАТЛАРГА
ОИД ОДОБ-АХЛОҚ ҚОИДАЛАРИ
Давлат хизматчилари оммавий ахборот воситалари билан ўзаро ҳамкорлик
қилиши, давлат органлари ва ташкилотларининг фаолиятини оммавий ахборот
воситаларида ёритилишига кўмаклашиши керак.
Давлат сиёсати ёки давлат
органлари ва ташкилотлари
фаолияти тўғрисидаги
оммавий баёнотлар
қуйидагилар томонидан
амалга оширилади:
давлат органлари ва ташкилотлари
раҳбари
мазкур йўналиш бўйича ваколатли
мансабдор шахс томонидан

13.

ҚУЙИДАГИ ҲОЛЛАРДА ОММАВИЙ БАЁНОТ
БЕРИЛИШИ МУМКИН ЭМАС:
оммавий баёнот матни
ва мазмуни давлат
сиёсати ёки давлат
органлари ва
ташкилотлари
фаолиятига алоқадор
бўлмаса
оммавий баёнотда
келтирилган ахборотлар
давлат сирлари билан
боғлиқ бўлса
оммавий баёнот
бошқа давлат органлари ва
ташкилотлари нуфузини
пасайтириш ёки уларнинг
мансабдор шахсларини
камситишга йўналтирилган
бўлса

14.

01
Қуйидаги
ҳолларда оммавий
изоҳ ёхуд
раддия бериши
лозим:
02
жамоатчилик томонидан ташкилот
фаолиятига оид айблов ёки танқид
билдирилган тақдирда
STEP
бошқа давлат органлари ва ташкилотлар
томонидан билдирилган айблов ёки
танқидга
Агар оммавий баёнотда фуқароларнинг шаъни ҳамда қадр-қимматини камситадиган
иборалар бўлса, давлат хизматчиси ўз фикрларининг янглишлиги ёки нотўғрилигини тан
олиши ҳамда шаъни, қадр-қимматига ва ишчанлик обрўсига дахл қилинган фуқародан, агар
қонун ҳужжатларида бошқа оқибатлар назарда тутилмаган бўлса, кечирим сўраши шарт.

15.

5) ДАВЛАТ
ХИЗМАТЧИЛАРНИНГ
ХИЗМАТ
ФАОЛИЯТИДАГИ
ТАШҚИ КЎРИНИШИ
ВА КИЙИНИШИ
УСЛУБИ
ҚУЙИДАГИЛАРГА
ХИЗМАТ ҚИЛИШИ
КЕРАК
фуқароларнинг ташкилот
фаолиятига ҳурматини
оширишга
давлат хизматининг нуфузини
оширишга
Хусусан, ...

16.

ДАВЛАТ ХИЗМАТЧИСИНИНГ ТАШҚИ
КЎРИНИШИ:
меҳнат шароитлари ва хизмат турига қараб
хизмат мажбуриятларини бажариши вақтида
фуқароларнинг давлат ташкилотига нисбатан ҳурмат
билан муносабатда бўлишига кўмаклашиши
умумий қабул қилинган иш услубига мувофиқ бўлиши
расмийлик, холислик, камтарлик ва интизомни
намоён этиши лозим

17.

Давлат хизматчиларни хизмат
вазифаларини бажариш билан
боғлиқ таҳдид, ҳақорат, туҳмат ва
қонунга хилоф бошқа хаттиҳаракатлардан ҳимоя қилиш
ташкилотнинг раҳбари томонидан
амалга оширилади.

18.

ОДОБ-АХЛОҚ КОМИССИЯСИ
қуйидаги
мақсадда
тузилади
КОМИССИЯ
давлат фуқаролик хизматчилари томонидан
одоб-ахлоқ қоидаларига риоя этишини
назорат қилиш
давлат фуқаролик хизматчиларнинг ахлоқ
нормаларига зид бўлган хатти-ҳаракатларини
олдини олиш
давлат фуқаролик хизматчиларнинг одобахлоқ қоидаларига риоя этиш билан боғлиқ
низоларни кўриб чиқиш
Комиссия фаолияти “Одоб-ахлоқ комиссияси тўғрисидаги низом” билан тартибга
солинади

19.

ЗАРУРИЯТГА ҚАРАБ ОДОБ-АХЛОҚ КОМИССИЯСИ МАЖЛИС
ЎТКАЗАДИ
Мажлис якуни бўйича Комиссия
ходимнинг ҳаракатларида Одоб-ахлоқ
қоидаларининг бузилиши фактининг
мавжудлигини ёхуд мавжуд эмаслиги
тўғрисида қарор қабул қилади
Одоб-ахлоқ қоидалари бузилганлиги
факти аниқланган тақдирда Комиссия
томонидан давлат хизматчиларига
қуйидаги ахлоқий таъсир чоралари
қўлланилади:
огоҳлантириш;
узр сўраш ёки расмий узрнома
келтиришни талаб қилиш;
давлат
органлари
ва
ташкилотларининг
коллегиал
йиғилишларида танбеҳ бериш

20.

Комиссия давлат хизматчисига
нисбатан интизомий таъсир
чорасини қўллаш учун давлат
органи ва ташкилоти раҳбарига
тақдимнома киритиши мумкин
Комиссиянинг қарори устидан
давлат органи ва ташкилоти
раҳбарига ёки судга шикоят
қилиш мумкин