XIX ғасырдағы қазақтың күй-өнері

1.

Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық универститеті
ТАРИХ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ИНСТИТУТЫ
XIX ҒАСЫРДАҒЫ
ҚАЗАҚТЫҢ КҮЙ-ӨНЕРІ
ОРЫНДАҒАН:
Серғазы Әділет

2.

ЖОСПАР:
1. Құрманғазы Сағырбайұлы;
2. Дәулеткерей Шығайұлы;
3. Тәттімбет Қазанғапұлы;
4. Ықылас Дүкенұлы;
5. Сарымалай.

3.

1
Құрманғазы
Сағырбайұлы
(1806 жыл – 1879 жыл)
2
3
4
5
6
7
8
9
Қазақтың аса ұлы күйшісі, күй атасы.
Күй атасы Бөкей ордасының Жиделі деген жерде
кедей жалшы Сағырбай мен Алқа ананың отбасында
дүниеге келген. Қазақтың кіші жүзінен тарайтын Он
екі ата Байұлының- Қызыл құрт руынан шыққан.
Шығармалары: «Қызыл қайың», «Ақжелең», «Адай»,
«Сарыарқа», «Балбырауын», «Серпер», «Назым»,
«Ақсақ киік» және т.б.

4.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
Дәулеткерей
Шығайұлы
(1820 жыл – 1887 жыл)
Көрнекті күйші-сазгер, XIX ғасырдағы домбыра
өнерінің негізін қалаушы, шертпе стиліндегі
күйлердің қайталанбас авторы мен орындаушысы.
Дәулеткерей қазіргі Батыс Қазақстан облысының
Орда ауданында дүниеге келген. Ол өзінің шыққан
тегі бойынша далалық ақсүйектер өкілдерінің сол
дәуірдегі неғұрлым атақты тобына жатады. Күйшісазгердің біздің заманымызға дейін 40-қа жуық күйі
жетті.
Шығармалары: «Жігер», «Бұлбұл», «Керілме»,
«Көроғлы», «Шолтақ», «Топан» және т.б.

5.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
Тәттімбет
Қазанағапұлы
(1815 жыл – 1862 жыл)
Қазақтың әйгілі күйші-композиторы, дәулескер
домбырашы, күй өнеріндегі Арқа мектебінің негізін
қалаушы.
Тәттімбет Қарағанды облысының Қарқаралы
ауданындағы Дастар тауының етегінде дүниеге
келген. Ол дәулетті әулеттен шыққан. Қарқаралы
округіндегі болыс болған.
Шығармалары: «Саржайлау», «Сарыөзен», «Ерке
атан», «Былқылдақ», «Сылқылдақ» және т.б.

6.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
Ықылас
Дүкенұлы
(1843 жыл – 1916 жыл)
Қазақтың әйгілі композиторы, күйші, қобыз
дәстүрінің негізін салушылардың бірі ретінде
тарихта есімі жазылды.
Ықылас қазіргі Қарағанды облысының Жаңаарқа
ауданында дүниеге келді. Кіші жүздің жетіру
тұқымының шыққан. Ол қарапайым жасампаз
жанұядан дүниеге келді: оның атасы Алтын - озат
зергер, темірші болған.
Шығармалары: «Қорқыт күйі», «Қамбар күйі», «Қазан
күйі», «Жарым патша», «Жезкиік» және т.б.

7.

1
Сарымалай
2
(1835 жыл – 1885 жыл)
3
қазақтың халық композиторы, сыбызғышы.
4
Шын аты – Садық, қазіргі Батыс Қазақстан облысы,
Казталов ауданында дүниеге келді. Жасынан
жоқшылықтың тауқыметін көріп, мал соңында
жүргеннен “сары малай” деп атанған.
5
6
7
8
9
Шығармалары: «Қоңырқаз», «Қара жорға», «Қоңыр»,
«Желмая», «Боз інген» және т.б.

8.

1
2
«Неге XIX ғасыр қазақ халқының
дәстүрлі музыка өнерінің
гүлденген дәуірі деп саналады?»
«ПОПС» формуласы бойынша төрт сөйлеммен сабақты қорытындылаймыз.
3
4
5
6
7
8
9
Бірінші сөйлем:
«Менің ойымша,... »
Екінші сөйлем:
«Мен оның себебін былай түсіндіремін… »
Үшінші сөйлем:
«Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын … »
Соңғы сөйлем:
«Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім.... »

9.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
КЕРІ БАЙЛАНЫС

10.

НАЗАР АУДАРЫП,
ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!
[email protected]