Ұйымның ұзақ мерзімді активтерінің есебі, талдауы және аудиті

1.

Қазақстан Республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
Сорбонна-Қазақстан Институты
«Экономикалық мамандықтар» кафедрасы
Тақырыбы:«Ұйымның ұзақ мерзімді активтерінің есебі, талдауы және аудиті»
Мамандығы: 6B04103 – «Есеп және аудит»
Студент: Махамбетова Д.С.
Ғылыми жетекші: доцент Сырлыбаева М.Т.

2.

Зерттеу тақырыбының
өзектілігі:
Ұйымның
ұзақ
мерзімді
активтерін есепке алу, талдау
және аудит тақырыбы қаржылық
тұрақтылықты қамтамасыз ету,
тәуекелдерді
басқару
және
заңнаманы сақтау тұрғысынан
өзекті.
Дипломдық жұмыстың
мақсаты
"Construction Grand Company"
ЖШС-да
ұзақ
мерзімді
активтерінің есебі мен аудиті
мәселелерін зерттеу және есепті
жетілдіру бойынша ұсыныстар
жасау.

3.

Зерттеу мақсатына сәйкес
келесідей міндеттер қойылды:
01
Осы саладағы ұйымдардағы бухгалтерлік
есептің ерекшеліктерін ескере отырып,
шаруашылықтың нақты секторындағы
активтерге және олардың ағымдағы
пайдаланылуына талдау жүргізу.
02
Қаржылық, техникалық және
ұйымдастырушылық аспектілерді ескере
отырып, экономиканың осы секторын
дамытуды күшейту мақсатында
қолданыстағы активтерді пайдалану
мүмкіндіктерін зерделеу.
03
Ұйымдарға қолжетімді
қаржыландырудың әртүрлі әдістерін
талдау және анықталған
проблемаларды шешуде олардың
қолданылуы мен тиімділігін бағалау.
04
Проблемаларды шешу және саланың
дамуын ынталандыру мақсатында
активтерді оңтайлы пайдалану және
қаржыландыру әдістері бойынша нақты
стратегиялар мен ұсыныстарды ұсыну.

4.

Талдау түрі және әдістемесі

5.

«Construction Grand Company» ЖШС-нің 2022-2023 жылдардағы көрсеткіштерінің
динамикасы

6.

«Construction Grand Company» ЖШС
"Construction Grand Company" негізінен құрылыс материалдарын және құрылыс ұйымдары
үшін басқа да тауарларды жеткізумен айналысады. Қайта сату мақсатында сатып алынған
тауарлардан басқа, компания әртүрлі профильдерді шығарумен айналысады. Оларды өндіру үшін
станок, ұзақ мерзімді актив сатып алынды. Бұл машина кедендік рәсімдеу кезінде есепке алу кезінде
өндіріс үшін жабдық ретінде көрсетілді және ҚҚС есепке алу әдісімен төленді, осыған байланысты
компанияның бұл станокты қайта сатуға құқығы жоқ.Осы станокта профильдерді өндіру кезінде,
өндірісте ха сүйенетіндей, тікелей және жанама шығындар бар болашақта осы станоктан басқа,
компания еншілес компанияларға инвестиция салуды жоспарлап отыр, бұл да ұзақ мерзімді актив
болып табылады. Және ҚҚС есепке алу әдісімен төленді, осыған байланысты компанияның бұл
машинаны қайта сатуға құқығы жоқ.Осы станокта профильдерді өндіруде, ха-ға сүйенетіндей,
өндірісте тікелей және жанама шығындар бар. Болашақта осы машинадан басқа, компания еншілес
компанияларға инвестиция салуды жоспарлап отыр, бұл да ұзақ мерзімді актив болып табылады.
Кәсіпорынның ұзақ мерзімді активі қызметтің үздіксіздігін қамтамасыз етеді. "Construction
Grand Company" компаниясының балансында қазіргі уақытта ТМҚ-ны сатып алу және өткізу
қозғалысын есепке алу үшін программның ұзақ мерзімді материалдық емес активі бар.

7.

8.

Жыл
Көрсеткіштер
1
I Қысқа мерзімді активтер
Ақшалай қаражат
Қысқа мерзімді дебиторлық
берешек
Қорлар
Ағымдағы салық активтері
Басқа қысқа мерзімді активтер
Қысқа
мерзімді
активтердің
жиыны
II Ұзақ мерзімді активтер
Ұзақ
мерзімді
қаржылық
инвестициялар
Негізгі құралдар
Бейматериалдық активтер
Кейінге қалдырылған салық
активтері
2020
2
2021
4
2022
5
2020 ж.
6
2021 ж.
7
244942,7
329447,5
186476,7
76,13
56,60
222117,3
173846,4
169415,4
76,27
97,45
907139,4
113130,9
2954806
151312,5
1924562
39295,47
212,16
34,73
65,13
25,97
5836,84
95334,93
48165,9
825,21
50,52
1493167
3704747
2367915
158,58
63,92
-
-
1500
3399973
3503,17
5126188
18405,51
5864743
172,49
-
114,41
-
61990,12
40039,8
-
64,59
372085,4
76230,62
-
20,49
3404976
5578669
5981013
175,66
107,21
4898143
9283417
8348928
170,45
89,93
Басқа да ұзақ мерзімді активтер
Ұзақ
мерзімді
жиыны
Баланс
активтердің
2013 ж. %-бен
2.3-кесте – «Construction Grand Company» ЖШС балансының
2021-2023 жылдардағы активтерін талдау, мың теңгемен

9.

Жетілдіру бағыттары:
1. Есеп пен талдауды автоматтандыру үшін заманауи ақпараттық
технологияларды енгізу.
2. Нарықтық құны мен өсу перспективаларын ескере отырып, ұзақ
мерзімді активтерді бағалаудың дәлірек әдістерін дамыту.
3. Тәуекелдерді анықтау және заңнама мен стандарттарға сәйкестігін
қамтамасыз ету үшін аудит процестерін оңтайландыру.
4. Активтерді есепке алу және талдау бойынша оқыту және
тренингтер арқылы адамдардың біліктілігін арттыру.
5. Ұйымның мақсаттары мен нарықтағы өзгерістерді ескере отырып,
ұзақ мерзімді активтерді басқарудың стратегиялық жоспарларын
әзірлеу және іске асыру.
6. Ұзақ мерзімді активтер туралы ақпараттың ашықтығы мен
сенімділігін қамтамасыз ету үшін есеп беру жүйесін жетілдіру.

10.

Қорытындылай келе, ұйымның ұзақ мерзімді активтерін есепке алу, талдау және аудит
оның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуде, ресурстарды тиімді басқаруда және
стратегиялық мақсаттарға жетуде шешуші рөл атқарады. Бұл процестер активтердің
ағымдағы жағдайын бағалауға көмектесіп қана қоймайды, сонымен қатар негізделген
шешімдер қабылдау, тәуекелдерді анықтау және заң талаптарын сақтау үшін ақпарат
береді. Ұзақ мерзімді активтерді есепке алу, талдау және аудит саласындағы әдістер мен
құралдарды үнемі жетілдіру ұйымдарға нарықтың өзгеретін жағдайларына сәтті
бейімделуге және ұзақ мерзімді перспективада бәсекеге қабілеттілігін сақтауға мүмкіндік
береді.