Логистиканы ақпараттық қамтамасыз етуді дамытудағы заманауи бағыттар

1.

Логистиканы
ақпараттық
қамтамасыз
етуді
дамытудағы
заманауи
бағыттар
Автор: Атаханов Бөріхан

2.

Жоспар:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім.
2.1. Заманауиақпараттықтехнологиялардыңжаһандықлогистикалықк
омпанияларғаәсері.
2.2. Логистиканыақпараттыққамтамасызетудегідамытудағызаманауи
бағыттар.
2.3.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.
1. Кіріспе.
Жаһандану процесінің қарқынды дамуына байланысты логистикалық
қызметтердің заманауи ақпараттықтехнологиялармен қамтамасыз етілуі
бәсекеге қабілеттілікті арттыру және жұмыс барысын жеңілдету үшін
стратегиялық маңызды боп саналады.
Мұндағы логистикалық қызметтерді ақпараттық қамтамасыз
етукомпьютер құрылғылары, бағдарламалар, ІТ технология, ғаламтор
желісі және өзге де электронды ақпаратты сақтау, өңдеу, құру процесі
мен инфрақұрылымынан тұрады.
Бұл эссенің мақсаты – ақпараттық технологияның логистикалық
қызмет секторына ықпалын талдау және аталған екі ірі сектордың
интеграциялық дамуының заманауи бағыттарын анықтау.
Ақпараттық технологиялар дәстүрлі логистикадағы көптеген
кедергілерді жойып, жаңа мүмкіндіктер ашқанымен, оның қарқынды

3.

дамуы және жылдам өзгеріп отыруы логистикалық компаниялардың
алдына күрделі таңдау міндетін қойып отыр.
Сонымен логистика саласының қатысушылары үшін ақпараттық
қамтамасыз етудің жаңа бағыттары қандай? Қайсы бағдарламалар мен
технологиялар ақпараттық қамтамасыз етудің жетекшілері саналады?
Және қай технологиялар қандай функцияларымен ерекшеленеді?
Осы және өзге де сұрақтарға жауап беру үшін эсседе жаһанның ең
үздік компанияларының тәжірибесі мен зерттеу институттарының
пікірлерін келтірдім.
Эсседе фактілер алынған әдебиеттерді сәйкес абзац соңында көрсеттім
және әр абзацта берілген ақпарат жайлы өз ойларымды тұжырымдадым.
2. Негізгі бөлім.
2.1.
Заманауи
ақпараттық
технологиялардың
логистикалық компанияларға әсері.
салалық
Бүгінде логистикалық операцияларды ақпараттық технологиялардың
(ғаламтор, компьютерлік бағдарламалар, технологиялар, т.б.) көмегінсіз іске
асыру мүмкін емес.
Ақпараттық технологиялар, тіпті, логистикалық кәсіпорындардың бизнесқұрылымы мен сипатын да өзгертті. Мысалы, америкалық FedEx, United
Parcel Service (UPS), Amazon онлайн дистрибьюторлық логистикалық
компаниялары меншігінде ешқандай көлік, қойма, ауыр техникалары және
тауарлық қоры жоқ. Алайда олар ақпараттық технологияларды диспетчерлік
қызмет ретінде қолдана отырып, логистика сферасына жаңа серпін берді.
(фактілер алынды: 1- әдебиет: 3-бет)

4.

Ақпараттық революция оффлайн дистрибьютерлерді де айналып өтпеді.
Ақпараттық технологияларды енгізудің көшбасшысы Walmart дүкендер
желісі келесідей ақпараттық жаңалықтарды енгізуде:
• Тұтынушылардың шешім қабылдау және қозғалу алгоритмдерін
бақылайтын және қорытындылайтын құрылғылар;
• Кәсіпорындағы ішкі-сыртқы барлық операцияларды ҚАЗІР/ОСЫНДА
принципі бойынша жинақтайтын бағдарламалық құралдар;
• Ақпараттық айналымнан серіктестер мен тұтынушы ұйымдардың
тікелей хабардар болуы және сәйкесінше реакция жасауы;
(фактілер алынды: 1- әдебиет: 3-бет)
Сол секілді, дамыған елдерде кәсіпорындардың ішкі қоймалары және
қоймалық кәсіпорындар ішкі-сыртқы операцияларынзаманауи ақпараттық
технологиялармен қамтамасыз етіп, кадрлық, техникалық және ресурстық
шығындарды азайтпаған жағдайда бәсекелестікке шыдай алуы екіталай.
Аталаған мысалдардан бөлік, онлайн сауда алаңдарының көбеюі, төлемнің
де онлайн жасалуы шағын және орта бизнестегі бизнес моделдердің өзгеруі,
тіпті жаңа моделдердің пайда болуына алып келді.
Сонымен қатар, ақпараттық
талғамын өзгертті:
технологиялар
тұтынушылардың
• логистикалық сервистер жайлы ақпараттар ғаламторда қолжетімді
болуы;
• тұтынушылардың өз тауары жайлы Қазір/Осында принципі бойынша
бақылай алу мүмкіндігін талап етуі.
• Көптеген операцияларды онлайн атқара алу мүмкіндігі
... логистикалық компанияларға жаңа міндеттерді жүктейді.
2.2.
Логистиканы ақпараттық қамтамасыз етуді дамытушы
компаниялардың жетістіктері.
CJ-GLS компаниясының эксперттері RFID технологиясын
логистикадағы ақпараттық технологиялардың ең үздігі деп санайды
және оны орнату оперативтік шығындарды күрт төмендетіп,
компанияны тұтынушы талаптарына икемді етеді деп санайды.

5.

Ал
3PLтехнологиясын
енгізу
қызметін
ұсынатын
компаниялардың жетекшісі Amazon компаниясы тұтынушылардың
шешім қабылдау процесін зерттейтін технологиялар жасауға
тырысып, оны логистикадағы ақпарат айналымының маңызды
бөлшегі етуге тырысып бағуда.(фактілер алынды:1- әдебиеттен қосымша
сілтеме: A strategy for third-party logistics systems: A case analysis using the blue
oceanstrategy. Omega 2008, 36, 522–534.)
Логистикалық компаниялар тауар, компания, тұтынушы, шикізат,
т.б. ақпараттар ағымын өңдеу үшін көптеген техника,
технологияларды пайдаланып келді.Соңғы онжылдықта ақпаратты
өңдеудің ең заманауи әрі көп функцианалды бағдарламасы боп LDA
моделі боп саналады. LDA моделі мәтіндерді сөздердің жинағы, ал
мәтіннің өзін құрылым деп қарастырады және соған сәйкес кілт
ақпараттарды жинақтай алу алгоритмі бар модель.pLSI моделі де
логистикалық компаниялармен жиі қолданылады, алайда ол көлемді
әрі жиі келетін ақпараттарды өңдей алмайтындықтан тек шағын
кәсіпкерлермен қолданылады. (Probabilistic topic models. Commun.
ACM 2012, 55, 77–84)
Дегенмен логистикадағы ақпараттық технологияға деген зейін әлі
де төмен дейді Stock зерттеу институтының эксперттері. Мәселен, орта
есеппен логистикаға арналған 317 диссертацияның санаулы бөлігі ғана
заманауи ақпараттық технологияларға арналады екен.
Төменде логистика саласында патенттерге ең көп ие
болатын компаниялар тізімі көрсетілген:

6.

Жоғарыдағы компаниялардың дерлік барлығы ақпараттық
технология өндірісі секторының майталман кәсіпорындары
2.3.
Логистиканы ақпараттық қамтамасыз етуді дамытудағы
заманауи бағыттар.
Төмендегі тізімде логистикадағы ақпараттық технологиялық
жаңалықтар қандай бағыттарда жиі ойлап табылатындығы көрсетілген.
Бағыт
1
2
3
4
5
Кілт сөзді сипаттамалары
жүйе, компьютер, уақыт, іске асыру, бизнес,
транзакция, бағдарлама, хабарлама, код, жасау
деректер, біріктіру, құру, және байланыстыру, оқиға,
талдау, дерек көзі, есептеу, орындау
модель, құндылық, пациент, тәуекел, деңгей, параметр,
пойыз, ықтималдық, болжау, таңдау
логистикалық жүйе, басқару, блок, байланыс,
конфигурациялау, көлік құралы, сақтау, пайдалану,
маршрут
ақпарат, пайдаланушы, өнім, алу, қолдану, интерфейс,
контейнер, электронды, дисплей, сенсор
Ішкі саласы
Бизнес жүйесі
Мәліметтер базасы
жүйесі
Тәуекелді болжау
Көлік
құралдары
байланысы
Процесті
оңтайландыру
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.
1) «Exploring Technological Trends in Logistics: TopicModeling-Based Patent
Analysis», Donghyun Choi and Bomi Song, School of Air Transportation
and Logistics, Korea Aerospace University
1.1) Trajtenberg, M. Market Value and Patent Citations: A First Look.
NBER Working
1.2) Probabilistic topic models. Commun. ACM 2012
2) https://www.tandfonline.com/: Information technology developments of
logistics service providers in Hungary.
3) A strategy for third-party logistics systems: A case analysis using the blue
ocean strategy.