Салыстыру әдістерін қолдану

1.

Сабақтың тақырыбы:
Салыстыру әдістерін қолдану
Оқу мақсаты:
10.1.1.2 зерттеу тақырыбына сәйкес
салыстыру әдістерін қолдану

2.

Географиялық салыстырудың дамуы және
ерекшеліктері. Салыстыру әдістері бізге нысандардың
айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықтауға
үлкен мүмкүндік береді.

3.

4.

Баламалау әдісі-басқа ғылым саласында жақсы зерттелген
нәрсемен салыстыру негізінде балама табу арқылы зерттеу
Жапония экономикасын адамның басы деп мысал келтірсек, себебі
экономикасы өте жақсы дамыған.
Қытай мен Үндістан экономикасы аяғы десек,себебі: бұлар көшбасшы
дамушы елдер қатарында, Жаңа индустриалды елдердің экономикасы
екі қолға теңейтін болсақ, Мұнай экспорттайтын елдердің
экономикасын жүрегіне теңейді, неге олай? Себебі мұнай маңызды
стратегиялық шикізат болып саналады.

5.

Картада әртүрлі түспен көрсетілген елдерге талдау жасап, баламалау әдісі
бойынша Азия экономикасындағы орнын анықтайтын болсақ...
1-топ

6.

Салыстырмалы географиялық
1-топ
әдіс
Салыстырмалы географиялық әдіс – зерттеулерде аумақтар мен
елдердің көрсеткіштерін салыстыру арқылы ерекшеліктерін анықтау,
топтастыру мен жіктеу, болжам жасау мақсатында анықталады.

7.

1-топ
Қоңыржай климаттық белдеуді таңдасақ – қоңыржай
ендіктегі табиғат зоналарын салыстыруға болады.

8.

Диахронды салыстыру
2-топ
Бұл графикте Қазақстандағы халықтың табиғи өсім коэффициенттері
көрсетілген, 1970,1980,1990,2000,2010,2017 жылдар бойынша салыстыру
жүргізетін болсақ, 1990-2000жылдың аралығында туу көрсеткіші өте
төмендеген,себебі 1990ж біз тәуелсіздік алған жыл еді, ол кезде
экономикалық жағдай өте қиын, күрделі жағдайда еді, бұл көрсеткішке осы
жағдайдың әсері болған. 2018ж еліміздегі ең жоғарғы туу көрсеткіші
Маңғыстау облысында болған. Диахронды салыстыру әдісі – бер немесе
бірнеше нысанның белгілері мен көрсеткіштерін әртүрлі уақыт кезеңдері
бойынша салыстыру.

9.

2-топ
Зерттелетін нысандардың аса маңызды белгілері мен
көрсеткіштерін салыстыру нысандар туралы нақты
білім алуға көмектеседі. Мысалы: судың тұздылығы
немесе демографиялық көрсеткіштегі адамның орташа
өмір сүру жасының ұзақтығын алуға болады.

10.

3-топ
Синхронды салыстыру
Біртекті нысандардың белгілері мен көрсеткіштерін бір уақыт
кезеңінде салыстыру. Нысандарды салыстыру синхронды түрде
жүргізу арқылы белгілі бір құбылыстың аумақтық ерекшеліктері
туралы білім алуға болады
Не себепті Орта Азия елдері арасында синхронды салыстыру әдісі
бойынша біздің елде салыстырмалы түрде төмен? Себебі біздің елде
жұмыссыздық деңгейі салыстырмалы түрде төмен, ерлерде , әйелдерде
жұмыс істейді.Әйелдерде жұмыс жасайтын болғасын тууды жоспарлайды.

11.

Салыстырмалы географиялық әдіс зерттелетін
нысандардың, құбылыстар мен үдерістердің ерекше
белгілерін анықтауға мүмкіндік береді
3-топ
Мысалы қазіргі таңда шөлейттену үдерісі орын алуда. Бірақ олар
қамтитын аумағы бойынша және болып жатқан құбылыстарыда әртүрлі
деңгейде. Олардың айырмашылығын табу үшін салыстырмалы әдіс қажет.

12.

2-тапсырма
Елдердің сауаттылық деңгейі картасын қолдана отырып, аймақтар
бойынша салыстырмалы сипаттама беру үшін назарымызды картаға қойып
елдерді сауаттылық деңлейлеріне қарай үш топқа жіктейміз. Әр топқа 5
елден мысал келтіріп, кесте құрып жасайтын болсақ...
4-топ
Білім деңгейі өте жоғары елдерге Батыс және Шығыс Еуропа елдері,
Аустралия, Солтүстік Америка, Парсы шығанағы елдері, ал орташа және
төмен елдерге Африка мен Азияның даму деңгейі төмен және мешеу елдері
жататынын аңғаруға болады

13.

3-тапсырма
Қосымша мәліметтерді қолдана отырып, төмендегі көмір
алаптарына жоспар бойынша салыстырмалы сипаттама
беретін болсақ:
4-топ