Қазір әлемде тестік тапсырмалар арқылы

1.

1507-19
Әбдіжәлі Балжан

2.

Қазір әлемде тестік тапсырмалар арқылы
білім сапасы мен деңгейін тексеру
жоғары технологиялар қатарына
жатқызылады. Тестілеу әдісі көптеген
дамыған елдерде білімнің ажырамас
бөлігіне айналды. Тестілеу жайлы айтпай
тұрып, алдын-ала оқушы білімін бағалау
үшін қолданылатын тестің не екенін білу
керек.

3.

Педагогикалық тест дегеніміз
біртіндеп күрделенетін, жеке адамның
педагогті қызықтыратын білімі мен
басқа да қасиеттерін түпкілікті түрде
сенімді бағалай алатын, бір-бірімен
тығыз байланысты тапсырмалар
жиынтығы. Педагогикалық тест
ұғымын ашу — тестің тапсырмасы,
күрделілік деңгейі, сенімділігі және
біліктілігі ұғымдарымен танысуды
қажет етеді. Әртүрлі тапсырмалар
арқылы білім мен қабілеттілікті
тексеру тарихы төрт мың жылға
созылады екен. Ежелгі Вавилон,
Қытай, Греция, Спарта және басқа
халықтар талапкерлерді таңдау
мақсатымен көптеген сынақтар
жүргізген.
Еуропа елдерінде «Ақыл-тест» ұғымы алғаш
рет психологиялық әдебиетте – 1890 жылы
американдық Д. Кэттелдің мақаласында
айтылған. Оның пікірінше, тест — ғылыми
сынақ өткізу үшін қолданылатын құрал.
Қойылатын талаптар:
-Барлық сыналушыларға шарт бірдей;
-Сағат бойынша шамамен тестілеу уақытын
шектеу;
-Тестілеу кезінде сырт көздің болмауы;
-Құрал-жабдықтардың қажетті деңгейдегі
сапалылығы;
-Бәріне бірдей нұсқау беру;
-Тестілеу нәтижелерін статистикалық
өңдеуден өткізу мүмкіндігі.

4.

Қазақстан Республикасында 1998 жылдан
бастап, жоғары оқу орындарына қабылдау
кезінде талапкердің білімін бағалауда
және мемлекеттік білім гранты мен
мемлекеттік білім кредиттерін беру
мәселелерінде әділдікті барынша сақтау
үшін кешендік тестілеу технологиясы
қолданыла бастады. Ал, 2004 жылдан
бастап, Ұлттық бірыңғай тестілеу жалпы
орта білім беретін ұйымдары
бітірушілердің қорытынды мемлекеттік
аттестаталуын және колледждер мен
жоғары оқу орындарына қабылдау
емтихандарын біріктіріп өткізуді көздейтін,
білім ұйымдарына тәуелсіз жалпы орта
білім сапасын бағалайтын, жаңа
технологияларға негізделген мемлекеттік
жүйе — кешендік тестілеу технологиясы
енгізіліп отыр.
Тест (ағылшын тілінде «test» — «сынақ»)
– белгілі бір ретпен орналастырылған
сұрақтар мен тапсырмалар жиыны. Тестің
мақсаты-адамның белгілі бір сапасы мен
дағдыларын бағалау. Тестің сұрақтары
мен тапсырмалары сөздік (вербалды)
және көрнекі (вербалды емес, мысалы
суреттермен) формаларда берілуі мүмкін.

5.

Қазіргі уақытта тест
Қазіргі уақытта тестік формадағы тапсырмалар жүйесі
құрастырылып, басылымдарға шығуда. Ерекше көңіл бөлетін
тапсырмалар – бірнеше дұрыс жауапты таңдауға болатын
тапсырмалар. Білімді бақылауда бұл тапсырмалар
технологиялық, ғылыми жағынан негізделген. Оқушылардың
білімі мен қабілеттілігін анықтауда білім тереңдігін, нақтылығы
мен толықтылығын бағалауға мүмкіндік береді. Жаңа үлгідегі
тестік формалар білім беру үрдісін жақсартуға, жаңа оқулықтар
мен бағдарламаларды шығарғанда, сонымен бірге мектеп
бітірушілерді қорытынды бақылауда қажет болып отыр.

6.

.
© Тест тапсырмаларын құру шығармашылық ой құрылым мен мазмұны сәйкес келуін, логикалық
құрылымның дұрыс болуын талап етеді. Тест үлгісіндегі тапсырмалар – педагогикалық
өлшемдердің негізгі ұғымы болады. Төменле көрсетілген талаптарға сай педагогиқалық құрал
ретінде анықталады:
©
© — мақсаты болуы;
©
© — технологиялық;
©
© — қысқа, жинақы түрде болуы;
©
© — ойдың логикалық құрылымы дұрыс;
©
© — жауаптарды бағалаудың теңдігі;
©
© — жауаптардың анықталған орны болуы.

7.

ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі уақытта тестік формадағы тапсырмалар жүйесі құрастырылып,
басылымдарға шығуда. Ерекше көңіл бөлетін тапсырмалар – бірнеше дұрыс
жауапты таңдауға болатын тапсырмалар. Білімді бақылауда бұл тапсырмалар
технологиялық, ғылыми жағынан негізделген. Оқушылардың білімі мен
қабілеттілігін анықтауда білім тереңдігін, нақтылығы мен толықтылығын
бағалауға мүмкіндік береді. Жаңа үлгідегі тестік формалар білім беру үрдісін
жақсартуға, жаңа оқулықтар мен бағдарламаларды шығарғанда, сонымен
бірге мектеп бітірушілерді қорытынды бақылауда қажет болып отыр.

8.

Пайдаланылған әдебиеттер:
https://kk.atomiyme.com/%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%B
D%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3%D0%B1%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BC%D1%96%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%83/
https://melimde.com/10-deris-tairibi.html?page=17
http://tekelipk.edu.kz/index.php/kz/bilim-beru-uderisi/b-l-udy-b-ldyk-rejtingti-zh-jesi