Мартин Лютер Кингтің ұлы арманы. 3-сабақ

1.

Нұр-Сұлтан қаласы Білім беруді жаңғырту орталығы
Дүниежүзі тарихы
11-сынып

2.

Бөлім тақырыбы:
Қазіргі кездегі бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау мәселесі.
Сабақ тақырыбы:
Мартин Лютер Кингтің ұлы арманы.
3-сабақ

3.

Сабақтың мақсаты:
Қоғамдық-саяси өмірдегі тұлғаның рөлі жайлы қорытындылар жасау;
АҚШ-тағы тарихи оқиғаларды түсіндіру үшін "нәсілдік кемсітушілік",
"сегрегация" ұғымдарын қолдану;
Азаматтық құқықтар үшін күресте тұлғаның белсенді азаматтық
позициясының маңыздылығын бағалау.

4.

Сегрегация — адамдардың қоғамда әлеуметтік статустарының айырым
белгісі бойынша санаттарға бөлінуі; мұндай топтар арасындағы
байланыстарға ішінара не толық тыйым салынып, өмірлік қарекет
салаларының шектелуі талап етіледі. Мұндай бөліну әлеуметтік
нормаларда, жүріс-тұрыс стереотиптерінде, қоғамдық институттарында
орнығады, символикамен кодталып, баса көрсетіледі (ерекшелік белгілері,
киім, табу, дәстүрлер, жоралар). Қоғам тарихи сегрегацияның әр алуан
түрлерінің көп болғанын көрсетеді.

5.

Нәсілдік сегрегация(нәсілдік
кемсітушілік) нәсілдік немесе этникалық белгілеріне
қарай қандай да
болмасын топ тұрғындарды мәжбүрлеп
бөлу саясатты.
Нәсіл — тұқым қуалау арқылы
берілетін ұқсас сыртқы пішіндері —
терісінің түсі, шашы мен көзі,
мұрны мен еріндерінің пішіні, бойы
мен дене пропорциясы, сондай-ақ
кейбір "жасырын" белгілері
(қанының тобы және т.б.) бар
адамдардың тарихи қалыптасқан
тобы. Нәсілдерді зерттейтін
ғылымды антропология деп атайды.
Есте сақтаңыз! Нәсілдік ерекшеліктері адамдардың тек сыртқы айырмашылықтарын көрсетеді,
олардың мәдени дамуына ешқандай қатысы жоқ.

6.

Мартин Лютер Кинг
15.01.1929 жылы, АҚШ, Джорджия штаты,
Атланта қаласында афроамерикандық
протестант қауымы қызметкерінің отбасында
дүниеге келген.
1968, Теннесси шт., Мемфис қаласында
дүниеден өтеді.
АҚШ-тағы қара нәсілді азаматтардың
құқықтары үшін күрес басшыларының
бірі,сегрегация мен нәсілдік кемсітушілік
саясатына қарсы қозғалыстың көшбасшысы.
Бейбіт әрекет ету үлгісін ұйымдастырушы.
Америкалық діни әрі қоғам қайраткері,
теология докторы .

7.

Білім баспалдақтары.
15 жасында Морхауз колледжіне
түседі.
1948 жылы 19 жасында өнер және
әлеуметтану бакалавры дәрежесін
алып бітіріп шығады.
«Адамзатқа қызмет ету ішкі
арманын қанағаттандырады» деп
түсініп,шіркеу қызметшісі
болғысы келіп,Крозерв Честердің
рухани семинариясына оқуға
түседі. 1951 жылы ол пайдалы
уағыздаушы боламын деген
үмітпен Құдай сөзі бакалавры
дәрежесі бойынша семинарияны
бітіреді.
1954 жылы Монтгомери қаласына
қоныс аударады. 25 жасында
баптистік шіркеу пасторы болады.
Оқуын жалғастырып ,Бостон
университетіне жүйелі технология
бойынша доктарантураға
түсіп,1955 жылы философия
дәрежесі бойынша диссертация
қорғайды. Доктарантурада оқып
жүріп баптистік шіркеуде дін
қызметшісінің көмекшісі болады.

8.

М.Л.Кинг АҚШ-тағы азаматтық құқық қозғалысының жетекшісі.

9.

М.Л.Кинг АҚШ-тағы азаматтық құқық қозғалысының жетекшісі.
.

10.

Монтгомеридегі автобус желілеріне 385 күндік бойкот.
1955 ж 15 наурыз және
1 желтоқсандағы оқиғалар.
Роза Паркс ақ нәсілдіге орын бермегені үшін тұтқындалған

11.

«Оңтүстік христиандық жетекшілік конференциясы» ұйымы
Нәсілдік сегрегация жүйесі христиан
діні негіздеріне сай келмейді деп
санап,1957 жылы«Оңтүстік
христиандық жетекшілік
конференциясы» ұйымын құрды.Бұл
ұйым күш көрсетпеушілік әрекеттер
арқылы қоғам өмірінен сегрегацияны
жою үшін күрескен қара түстілердің
жаппай демократиялық қозғалысына
айналды.

12.

«Адам ауқымы»
атты кітабын 1959 жылы жарыққа
шығарды.
«Адам дегеніміз не?»
«Толыққанды өмір өлшемдері»
атты уағыздарын енгізді.
Адамның құдай сүйіспеншілігіне
мұқтаждығын,Батыс өркениетіндегі
нәсілдік әділетсіздік көріністерін
сынға алды.

13.

Махатма Ганди және М.Л.Кинг.
1960 ж. «Бейбіт күрес науқаны»
«Үндістанда
болып,бейбіт жолмен
күресу,езілген халықтың
әділетсіздікке қарсы
күресінің және адамзат
абыройының ең күшті
қаруы екеніне көзім
жетті»

14.

Азаматтық құқық үшін бейбіт қарсылық шаралар жетекшісі.
1963ж. 28
тамыз
Вашингтон
1962 ж.
Олбани
1963ж.
Бирменгем

15.

1963 жылы 28 тамыз Вашингтондағы
жұмыс орындары мен бостандық үшін марш.
300 мыңға жуық адам қатысты. Ақ және қара нәсілділер,католиктер,иудейлер және
протестанттар болды.
Шерушілер:«Адамдарды терісінің түсіне қарап емес,олардың жан дүниесіне қарап
бағалау керек»-деп мәлімдеді.

16.

Мартин Лютер Кингтің ұлы арманы
Құлдарға азаттық беру туралы Линкольннің
прокламациясының жарияланғанына 100 толуына
байланысты өткен шарада Кинг Аврам Линкольн
мүсіні орналасқан баспалдақта тұрып «Менің
арманым бар» деген тақырыпта сөз сөйледі.
Достарым менің, қазіргі және болашақтағы
қиындықтарға қарамастан, бүгін сіздерге айтарым:
"Менде баяғыша арман бар!" Әйтеуір бір күні
Джорджияның қып-қызыл дөң-белестерінде баяғы
құлдар мен құл иеленушілердің бүгінгі ұрпақтары
бауырластық асын бөліп ішеді деп
армандаймын.Әйтеуір бір күні Миссисипи штаты да
бостандық пен әділдіктің гүлзар бағына айналады деп
армандаймын.Әйтеуір бір күні таңда менің төрт
балам адамдарды терісінің өңіне емес, қайта
моральдық сапасына қарай бағалайтын елде күліп
оянады деп армандаймын.
«Менің арманым
бар!»

17.

18.

1964 жылы Нобель сыйлығының иегері.
Нәсілдік теңсіздікке қарсы бейбіт күресі үшін.
«Бұл әлемде ең
соңғы сөз қарусыз
шындыққа және
адал махабатқа
тиесілі болатынына
мен сенімдімін.
Сондықтан да
уақытша жеңіске
жеткен мейрімділік
салтанат құрған
жауыздықтан
күшті»

19.

Мартин Лютер Кинг не үшін тұтқындалды?
1965 жылы Сельмадан Монтгомериге дейін жалғасқан қарсылық шарасына қатысты.
1966 жылы сегрегациялық баспана үшін күресуге солтүстікке Чикагоға барды.

20.

Мартин Лютер Кингтің Ұлы арманының орындалуы.
1964 жылы.
«Азаматтық құқық
туралы» Заң.
-жұмысқа қабылдау;
-қоғамдық жерлерде
қызмет көрсету
барысында
бөлуге тиым салынды.
1965 жылы
«Сайлау құқығы
туралы» Заң.
Афроамерикандықтар
сайлауда тең құқылы
екендігі жазылды.
1968 жылы. «Азаматтық
құқық туралы» Заңға
қосымша.
8-бабында бүкіл
кемсітушілікке
байланысты бөлуге
тиым салынды.

21.

Мартин Лютер Кинг қалай қайтыс болды?
1968 жылы 28 наурызда М.Л. Кинг Мемфисте
(Теннеси штаты) 6000 адам қатысқан
қарсылық шеруіне жетекшілік етеді.
1968 жылы 4-сәуірде Вашингтонда «Кедей
адамдар компаниясы» деп аталған ұлттық
көтерілісті өткізуге дайындалып жүрген
кезінде Мемфисте нәсілшіл қылмыскердің
қолынан қаза табады. Жерлеу рәсімі 150 мың
адам қатысқан кемсітушілікті тоқтату туралы
саяси демонстрацияға ұласады.

22.

Мартин Лютер Кинг күні-ұлттық мереке.
АҚШ-а қаңтардың 3-ші дүйсенбісі Мартин Лютер Кинг күні ретінде аталып өтіледі.
Бұл күн ұлттық мереке-Ұлттық қызмет ету күні болып саналады. Қоғамға қызмет ету
күні ретінде аталып өтіледі.

23.

1-тапсырма
«Сегрегация», «нәсілдік сегрегация» ұғымдарын қолданып, Монтгомеридегі
автобус желілеріне 385 күндік бойкот себебін анықтаңыз.
Дескрипторлар:
1. «Сегрегация», «нәсілдік сегрегация» ұғымдарын анықтайды.
2. Монтгомеридегі автобус желілеріне 385 күндік бойкот себебін анықтауда
«сегрегация», «нәсілдік сегрегация» ұғымдарын қолданады
3. Фото суреттерден 1955 ж 15 наурыз және 1 желтоқсандағы оқиғалардың кейіпкерлерін
ажыратады..

24.

1-тапсырма жауабы:
«Сегрегация» — адамдардың қоғамда әлеуметтік статустарының айырым белгісі
бойынша санаттарға бөлінуі;
«Нәсілдік кемсітушілік» -нәсілдік немесе этникалық белгілеріне қарай қандай да
болмасын топ тұрғындарды мәжбүрлеп бөлу саясатты.
2.Монтгомеридегі автобус желілеріне 385 күндік бойкоттың себебі
1955 ж 15 наурыз және 1 желтоқсандағы оқиғалар яғни автобуста қара нәсілділерді ақ
нәсілділердің орын беруін талап етуі арқылы нәсілдік кемсітушілігі.
Роза Паркс ақ нәсілдіге
орын бермегені үшін
тұтқындалған
М.Л.Кинг бойкот
жариялаушы.

25.

1963ж. 28
тамыз
1962 ж.
2-тапсырма
Картадан бейбіт қарсылық шаралары болған
қалаларды анықтап, нәтижесінде жетекшісі
М.Л. Кингтің қоғамдық- саяси өмірге өзгеріс
енгізудегі рөліне қорытынды жасаңыз.
1964 жылы.
«Азаматтық
құқық туралы»
Заң.
1965 жылы
«Сайлау
1968 жылы.
құқығы
«Азаматтық
туралы» Заң. құқық туралы»
Заңға қосымша.
8-бабында
Дескриптор:
1963ж.
1.Картадан бейбіт қарсылық шаралары болған
қалаларды анықтайды.
2.Бейбіт қарсылық шараларының нәтижелерін
атайды
3.М.Л. Кингтің қоғамдық- саяси өмірге өзгеріс
енгізудегі рөліне қорытынды жасайды.

26.

1963ж. 28
тамыз
Вашингтон
1964 жылы.
«Азаматтық
құқық туралы»
Заң.
1965 жылы
«Сайлау
1968 жылы.
құқығы
«Азаматтық
туралы» Заң. құқық туралы»
Заңға қосымша.
8-бабында
1962 ж.
Олбани
2-тапсырма жауабы:
1.Бейбіт қарсылық шаралары өткен қалалар.
1.1962 ж. Олбани
2.1963ж. Бирменгем
3.1963ж. 28 тамыз Вашингтон
2.Бейбіт қарсылық шараларының нәтижелері.
1964 жылы.«Азаматтық құқық туралы» Заң
1965 жылы «Сайлау құқығы туралы» Заң.
1968 жылы. «Азаматтық құқық туралы» Заңға
қосымша.8-бабында.
1963ж.
Бирменгем
3.М.Л. Кингтің қоғамдық- саяси өмірге өзгеріс
енгізудегі рөлі Бейбіт қарсылық шараларына
жетекшілік жасау арқылы АҚШ Конгресін
Азаматтық және сайлау құқығын енгізуіне
мәжбүрлеуінде.

27.

3-тапсырма.
Карта, автор сөзі және портреттерді байланыстыра отырып,азаматтық құқықтар үшін күресте М.Л.Кингтің
белсенді азаматтық позициясын атаңыз және маңыздылығын бағалаңыз.
1.
2.
3.
Дескрипторлар:
Карта, автор сөзі және портреттерді байланысын анықтайды.
Тұлғаларды атайды.
Азаматтық құқықтар үшін күресте М.Л.Кингтің азаматтық позициясын атайды және маңыздылығын
бағалайды.
«Үндістанда
болып,бейбіт жолмен
күресу,езілген халықтың
әділетсіздікке қарсы
күресінің және адамзат
абыройының ең күшті
қаруы екеніне көзім
жетті»

28.

3-тапсырма жауабы:
1.1959 жылы М.Л.Кинг. Үндістанға келіп, Махатма Ганди ілімімен танысады. Үндістаннан кетерде радиодан
үндеу жасайды.
2. Үндістан картасы, М.Л.Кинг, Махатма Ганди.
3.Азаматтық құқықтар үшін күресте М.Л.Кингтің азаматтық позициясы «Бейбіт жолмен күресу» .
М.Л.Кинг позициясының маңыздылығы «Бейбіт жолмен күресу» арқылы қантөгіссіз мақсатына жетуінде.
Нәсілдік теңсіздікке қарсы бейбіт күрескені үшін Нобель сыйлығымен марапатталды, АҚШ-а қаңтардың 3ші дүйсенбісі Мартин Лютер Кинг күні ретінде аталып өтіледі. М.Л.Кингтің азаматтық позициясы
халықаралық қатынастарда бейбітшілікті сақтаудың символы болып қалды деп бағалаймын.
«Үндістанда
болып,бейбіт жолмен
күресу,езілген халықтың
әділетсіздікке қарсы
күресінің және адамзат
абыройының ең күшті
қаруы екеніне көзім
жетті»

29.

Қорытынды.
Мартин Лютер Кингтің ұлы арманы-әлем
халықтарының құқықтарының теңдігі.
«Нәсілдік кемсітушілік", "сегрегация" ұғымдарын қолдандық.
М.Л. Кингтің теңдік пен сайлау құқығына өзгеріс енгізуін қорытындыладық.
М.Л.Кингтің азаматтық позициясы «Бейбіт жолмен күресу» бейбітшілікті сақтаудың символы болып
қалды деп бағаладық.

30.

Кері байланыс.
«Жетістік баспалдағы» әдісі.
Бүгінгі сабақтан мен не білдім? Мысалы:...............
Бүгінгі сабақтан мен нені әлі де жетілдіруім керек?
Бүгінгі сабақтан мен тағы не білгім келеді?............