مدیریت مراکز فرهنگی

1.

2.

‫مدیریت سازمانها و مراکز فرهنگی‬
‫دانشگاه علمی کاربردی‬
‫فرهنگ و هنر‬
‫تهیه وتنظیم‬
‫محسن اسدی‬

3. مقدمه

‫مقدمه‬
‫انسان امروزی و بهه ببهآ ن م‌ه ها و رههور ا بیههبر از ذشههبه در‬
‫معههرپ چیدیههدذس سههبند‪ .‬امهها انسههان ایههن بتههر نسههبه بههه ذشهههبه‪،‬‬
‫وهمندبر و ذاهبر اسه و بر مین اساس نحوه مدیریه و بعاماله‬
‫انسهههههانس و رههههههوردارا نیهههههز مسبایسهههههه وههههههمندبر‪ ،‬چیدیهههههدهبر و‬
‫منطقسبر باهد‪ .‬بدین دلیل در نگاه رالن مدیریبس باید به این رویرهرد‬
‫بوجه داهبه باهیم ره؛ درروش اا مدیریبس و هناخه بوامل مهث ر‬
‫بههر اداره تههحیم و منطقههس انسههانرا و رهههوردارا نیههاز بههه هههناخه‬
‫روهراا جدید داریم‪.‬‬

4.

‫اذر بچشیریم ره فر نگ مدون دریایس اسه ره افراد را مانند ما س‬
‫در درون خههود دارد و نرهها را احاطههه رههرده اسههه و یهها ن را ماننههد‬
‫رههوهیخس بههدانیم رههه وسههمه رههودرس از ن دیههده مسهههود‪ ،‬ایههن فههرپ‬
‫مبهههین فيهههایس اسهههه رهههه در زنهههدذس انسهههانرا بنیهههده ههههده اسهههه و‬
‫چیدیدذس اا ن براا مدیریه هرایط ویژهاا را مسط‌بد‪.‬‬

5.

‫مههدیریه فر نگههس نیههز بههه منرههور هههناخه و ادارگ فر نههگ بهها مههان‬
‫نسبه ا ددار چیدیدذس و ررافبراا انسانس و اجبمابس اسه‪.‬‬
‫هههایان ش ههر اسههه ههه اسههبقالل وموجودیههه ههر جامعههه از اسههبقالل‬
‫فر نگ ن نهأه میذیرد و سادهاندیهی اسهه هه ذمهان ههود هه بها‬
‫وابسههبگی فر نگههی‪ ،‬اسههبقالل درابعههاد دیگههر یهها یکههی از نرهها امک هان‬
‫چشیراسه‪.‬‬

6. مفهوم مدیریت

‫مفروم مدیریه‬
‫چدیههده «اداره ههردن» مربههوط بههه روزذههار اخیههر نیسههه ب‌کههه از‬
‫دیرباز‪ ،‬بهر مبوجه هده اسه ه برای رسهیدن بهه یه‬
‫« هد »‬
‫الزم اسه به بسیج امکاناه و ر بری ایهن امکانهاه بهه سهوی ن‬
‫د‬
‫مهخص اودام ند‪.‬‬
‫مدیریه معادل واژه انگ‌یسهی "‪ "Management‬بهه مفرهوم‬
‫ب‌م و نر اداره ردن سازمانرا به ار برده میهود‪.‬‬

7. اهمیت مدیریت

‫ا میه مدیریه‬
‫بسیاری از نرریهچردازان و اندیهمندان‪ ،‬مدیریه را مرمبرین ر ن بحهول‬
‫و چیهههرفه اوبتههادی و اجبمههابی جوامههآ دانسههبه و بههراین اسههاس‪ ،‬بههرای‬
‫رهد و بوسعه ن‪ ،‬سرمایهذشاری ای وابل بوجری ردهاند‪.‬‬
‫ب‌م مدیریه در دنیای امروز‪ ،‬به سبب نبایج ارزههمندی هه بهه هارذیری‬
‫تههحیم ن بههرای سههازمانرای مخب‌ ه‬
‫دهمذیری برخوردار هده اسه‪.‬‬
‫در چههی داهههبه‪ ،‬از رهههد و بوسههعه‬

8. تعریف مدیریت

‫بعری‬
‫مدیریه‬
‫•مدیریه یعنی ار ردن با دیگران و به وسی‌ه دیگران‬
‫•مههدیریه فر ینههد بههه ههارذیری مههث ر و ار مههد منههابآ مههادی و انسههانی در‬
‫برنامههه ریههزی‪ ،‬سههازماند ی‪ ،‬ههدایه و نبههرل اسههه ههه بههرای دسههبیابی بهه‬
‫ا دا‬
‫سازمانی و بر اساس نرام ارزهی مورد وبول توره می ذیرد‪.‬‬
‫•جهر مههوریس میذویههد‪ :‬مههدیریه ب‌هم و نر‪ ،‬ما نههگ ههردن‪ ،‬ر بههری و‬
‫نبرل فعالیبرای دسبه جمعی به منرور نیل به دفرای مط‌وب‪ ،‬با حدا ر‬
‫ارایی بعری‬
‫رد ‪( .‬نقل از الوانی‪)1369 ،‬‬

9. مديريت به منزله علم وهنر

‫مدیریه به منزله ب‌م و نر‬
‫بخهس از دانش مدیریه از طریق موزش فراذرفبه مس هود‪ ،‬ولس بخهس دیگر از‬
‫ن باید يمن ار(بجربی) موخبه هود ‪.‬‬
‫بههه ن بخههش ازمههدیریه ههه بهها مههوزش فراذرفبههه مههس هههود ؛ «ب‌ههم مههدیریه» و ن‬
‫بخههش ههه از طریههق سههب بجههارب و اندوخبههه هها و بههه ههارذیرا نرهها در هههرایط‬
‫ذوناذون حاتل مس هود ‪« ،‬فن مدیریه» ذفبه می هود‪.‬‬
‫• نرمدیریه شابی اسه‬
‫•فن مدیریه بجربی اسه‬
‫•دانش مدیریه ا بسابی اسه‬
‫انجام مدیریه ب‌فیقی اسه‬

10. فراگیری مدیریت

‫فراذیری مدیریه‬
‫اساسههها و دو روش بهههرای یهههادذیری دانهههش مهههدیریه وجهههود دارد‪ ،‬اول از‬
‫طریق موزش وبحتیاله دانهگا ی‪ ،‬دوم درحین انجام ار‪ ،‬الببهه مهی‬
‫بوان بر یبی از این دو روش را نیز به ار برد‪.‬‬
‫یادذیری مدیریه درحین انجام ار بکندی و بدریجی تهوره مهی چهشیرد‬
‫و افی نیسهه زیهرا بأ یدبمهده درواحهد ا برانجهام اراسهه نهه مهوزش‬
‫مدیریه برای چرسنل‪.‬‬

11.

‫افههرادی ههم ههه تههرفا مههدیریه را ازطریههق مههوزش فههرا ذرفبههه انههد‬
‫دراوایل اردداردلواچسی‪ ،‬دسهبچادگی و اسهبرس مهی ههوند هه ایهن‬
‫امرطبیعههی بههوده وبهها ذشهههه زمههان و بکههراراز طریههق زمههون وخطهها‬
‫احبمال موفقیه فرد افزایش مهی یابهد‪ .‬دناندهه مهدیران بجربهه هاری‬
‫مفیدی نداهبه باهند دراداره سازمان بها مههکاله بدیهده ای مواجهه‬
‫می هوند ‪ .‬چس مهخص میهود ه نه موزش به بنرایی مفید اسه‬
‫و نه بجربه ب‌که بایسبی ب‌فیقی از ر دو باهد‪.‬‬

12. مهارت‌هاي مديريت

‫مراره اا مدیریه‬
‫مدیرجدای ازبرخورداری از بوانمندی ای بام مدیریبی‪ ،‬می بایسهه‬
‫درزمینه مراره ای شیل نیز برخوردار باهد‪.‬‬
‫•مراره اا فنس‪ :‬مراره اا فنهس از جم‌هه مراره هایس سهبند رهه‬
‫براا انجام دادن فعالیه اا بختتس الزم مسباهند‪.‬‬
‫•مراره ههاا مههراودهاا‪ :‬بوانههایس دراسههبقراراربباط‪ ،‬درا مسهها ل و‬
‫انگیزاندن افراد ذروه‪.‬‬

13.

‫•مراره ههاا ادرارههس ‪ :‬ایههن ختوتههیاه امرههانس بههراا نرهها ایجههاد مسنمایههد رههه‬
‫اسبرابژیا ( ینده نگر بودن) فرهر رننهد واسهاس محرمهس بهراا ابخهاش بتهمیماه‬
‫جامآ سازمانس چایهریزا نمایند‪.‬‬
‫•مراره اا بهخیص و بح‌یل مسا ل‪:‬‬
‫مراره اا بهخیص و بح‌یل مسا ل مدیران را وادر مسسازد ره ببواننهد‬
‫مهراله خود را بعری‬
‫نموده‪ ،‬سچس ب‌ل احبمالس نرا را بههخیص داده‬
‫و با بمررز بر مهراله به حل نرا اودام نمایند‬

14. نظریه ها وتئوریها درمدیریت

‫نرریه ا وب وریرا درمدیریه‬
‫ا‪-‬نرریه السی‬
‫‪-2‬نرریه ن و السی‬
‫ا‬
‫ا یا روابط انسانی‬
‫‪-3‬نرریه ای جدید ونوین‬

15. نظریه کلاسیک

‫نرریه السی‬
‫به طور ‌ی نرریه السی‬
‫براین فرپ مببنی اسه ه افراد بها انگیهزه‬
‫ای مادی به ارمی چردازند وازفرتبرای بدسه مده اسبفاده می نند‬
‫وبرای به حدا ررساندن منافآ هختی خود دسه به ر اری میزنند‪.‬‬
‫نرریه السی‬
‫یا سنبی بهه بنهوان اولهین نرریهه مهدیریه محسهوب مهی‬
‫هود ه خود به سه ذروه نرریهه مهدیریه ب‌مهی‪ ،‬نرریهه اتهول ذرایهان‬
‫ونرریه بورو راسی بقسیم هده اسه ‪.‬‬

16. نظریه مدیریت علمی

‫نرریه مدیریه ب‌می‬
‫فردری‬
‫وینس‌و بی‌ورمرندس مکانی‬
‫مریکایی ه سعی دربربهود هارایی تهنعه‬
‫داهه به بنوان مطرح ننده این نرریه درسال ‪1911‬میالدی باب اتول مهدیریه‬
‫ب‌می را منبهر ساخه‪.‬‬
‫وی دراین باب مبهش ر مهی ذهردد هه "بربهر ن اسهه هه هد‬
‫اته‌ی مهدیریه‪ ،‬بهه‬
‫حدا ررساندن امیابی ارفرما و ارمند باهد"‪.‬‬
‫بی‌ور ه "چدر مدیریه ب‌می" نیز نامیهده مهی ههود‪ ،‬بهراین بهاور بهود هه بسهیاری‬
‫از ار نان م بترش‪ ،‬مبر ازررفیه واوعهی خهود هارمی ننهد‪ .‬او بتهورمی هرد‬
‫ه این مس ‌ه با ابخاش فر یند ایی منرم‪ ،‬مببنی بر دایه و حمایهه ار نهان بوسهط‬
‫سرچرسبان و ارياء نیاز ا و انگیزه ای چولی ار نان وابل حل اسه‪.‬‬

17.

‫درد هههه ‪1880‬مهههیالدی بی‌ورمطالعهههاه خهههود را درزمینهههه زمانسهههنجی‬
‫وحر ههه سههنجی درواحههد ای مسههبقل‬
‫ههاز ههرد‪ .‬مهههروربرین بجربههه‬
‫ههازین وی بهها جابههه جههایی مههواد در ارخانههه شوب ههن سههر و ههار‬
‫داهه ه بوسط افراد و به وسی‌ه بیل انجام می هد‪ .‬بی‌ور با بررسهی‬
‫این فعالیبرا دو نبیجه شیل را بدسه ورد‪:‬‬

18.

‫ال ) اذر برای حمل مواد‪ ،‬در نار ربوده سهنگ هن‪ ،‬ش هال سهنگ‪ ،‬یها‬
‫ذدازه (بفاله) ن ی‬
‫نفر وراربگیرد‪ ،‬ار یی افزایش مهی یابهد(الببهه در‬
‫مقایسه با نگامی ه ی نفربخوا د مه نرا را ببنرایی جا به جا ند) به هرط‬
‫ن ههه محوطههه ارخانههه بههه انههدازه ههافی بههزرا باهههد بهها مههه افههراد‬
‫ببوانند مزمان مهغول به ار باهند‪.‬‬

19.

‫ب) اسبفاده از بی‌رایی بها انهدازه های مبفهاوه‪ ،‬فراخهور جها بهه جهایی انهواع‬
‫بوده های مهواد‪ ،‬هار یی را افهزایش مهی د هد؛ بهه ایهن بربیهب هه از بی‌رهای‬
‫ود‬
‫برای جا به جایی سنگ ن سنگین اسبفاده هود‬
‫(بهه ذونهه ای هه افهراد‬
‫دیربرخسههبه هههوند) وازبی‌رههای بههزرا بههرای جهها بههه جههایی ذههدازه ههای سههبکبر‬
‫اسبفاده ذردد‬
‫(به ذونه ای ه ببوان مواد بیهبری را با حر ه جابه جا‬
‫رد) الببه ایهن هار‬
‫با زمانی مقرون به تهرفه خوا هد بهود هه ویمهه بیهل بهه انهدازه هافی ارزان‬
‫باهههد؛ یعنههی در مجمههوع از ویمههه نیههروی ههار وابههل تههرفه جههویی در جهها بهه‬
‫جایی مواد‪ ،‬به ازاء ر نفر در روز‪ ،‬مبر باهد‪.‬‬

20. اصول مدیریت علمی از منظر تیلور

‫اتول مدیریه ب‌می از منرر بی‌ور‬
‫‪ -1‬مدیریه باید ب‌می باهد‪:‬دراین اتل روش ب‌می جانهین روش بجربه و‬
‫خطا می ذردد‪ .‬بی‌ور معبقد بود ه با مطالعه ب‌می ار باید وهید بربرین‬
‫روش انجام اررا چیدا و به توره دسبورالعمل به ار نان ابالغ رد‪.‬‬
‫مطالعه ب‌می ار‪ ،‬هامل حر ه سنجی و زمان سنجی وبعیین اسباندارد ای‬
‫بولید و ار رد براساس ن اسه‪.‬‬
‫‪ -2‬انبخاب ار نان باید اساس ب‌می داهبه باهد‪ :‬یعنی با اسبفاده از روهرا‬
‫و فنون ب‌می افرادی باید برای ار انبخاب هوند ه مراره و بوانا یرای‬
‫الزم برای انجام مث ر و موفقیه میز ن را داهبه باهند‪.‬‬

21.

‫‪ -3‬موزش و بربیه ار نان باید جنبه ب‌می داهبه باهد‪.‬‬
‫‪ -4‬روابط نزدی‬
‫و دوسبانه و روحیه مکاری بایهد بهین مهدیریه و‬
‫ار نان وجود داهبه باهد‪.‬‬
‫با بوجه به این اتل ارومس ولیه باید به طورمساوی میان مهدیران‬
‫و ار نان بقسیم هود‪.‬‬
‫برنامهههه ریهههزی و ار هههای فکهههری را مهههدیران و ار هههای جسهههمی را‬
‫ار نان انجام د ند‪.‬‬

22.

‫دو نفر از افراد معاتر بی‌ور‪ ،‬یعنی فران‬
‫ولی‌یان ذی‌بره (زن وههو ر‬
‫مریکههههایی ) بههههه منزلههههه چیهههههگامان مطالعههههه حر ههههه سههههنجی دریکههههی از‬
‫بررسههههیرای مهههههرور خههههود بوانسههههبند بعههههداد حر ههههابی را ههههه ههههارذران‬
‫ساخبمان‪ ،‬نگام بنایی انجام مهی دادنهد‪ ،‬ها ش د نهد و برهره وری نهان‬
‫را سه برابر نند‪.‬‬

23. نظریه اصول گرایان یاعلم اداره

‫نرریه اتول ذرایان یاب‌م اداره‬
‫نرا فایول یا مرندس معدن فرانسوا بود ره بطورمسبقل از جنبش مدیریه ب‌مس‬
‫مریرایس ‪ ،‬یا ب ورا بمومس دربارگ مدیریه بازرذانس ارا ه نمود‪.‬‬
‫وابل بوجه برین ا روا‪،‬ربابس بحه بنوان (( مدیریه بمومس وتنعبس )) بود ره در‬
‫سال ‪1925‬منبهر ذردید ‪.‬‬
‫فایول دراین رباب بالش نمود به طبقه بندا ورای‬
‫فایول برخال‬
‫مدیریه بچردازد ‪.‬‬
‫بی‌ورو چیروانش درمدیریه ب‌مس‪ ،‬چیش از نره به مدیریه فر یند اا‬
‫منفرد بچردازد‪ ،‬برورای‬
‫مدیران ارهد بأرید نموده اسه‪ .‬ایده اا فایول انعطا‬
‫چشیربر از بی‌ور بوده و نگرش وا به مدیریه داراا جشابیه خاتس مس باهد‬

24. اصول چهارده گانة فايول

‫اتول درارده ذانة فایول‬
‫‪ -1‬بقسیم رار ‪ ،‬بگونه اا ره ررارا به حدار ر رارایس خود برسد‬
‫‪ -۲‬بعیین اخبیاراه ‪.‬‬
‫‪ -۳‬نرم ‪.‬‬
‫‪ -۴‬وحده فرماند س ‪ ،‬بطوریره یا مر وس به بیش از یا ر یس‬
‫ذزارش نرند ‪.‬‬
‫‪ -۵‬وحده رویه و ابمال بمامس رنبرل ا از یا منبآ ‪.‬‬
‫‪ -۶‬مرببط نمودن بال ق فردا به بال ق سازمانس ‪.‬‬

25.

‫‪ -7‬بوزیآ بادالنه چاداش براا مه‪.‬‬
‫‪ -۸‬بمررز رنبرل وودره ‪.‬‬
‫‪ -۹‬س‌س‌ه مرابب معین ‪ ،‬بگونه اا ره ر رارمندا از مووعیه و‬
‫ورای‬
‫خود در سازمان مط‌آ باهد ‪.‬‬
‫‪ -۱۰‬ذا س از مقاتد و ا دا‬
‫‪.‬‬
‫‪ -۱۱‬بساوا وبداله دربعاماله میان راررنان ومدیران ‪.‬‬

26.

‫‪ -12‬باه هغل ومووعیه جره حتول اطمینان ازحداول ذردش‬
‫هغ‌س راررنان و مدیران ‪.‬‬
‫‪ -۱۳‬بوسعه نبوغ و اببرارفردا ‪.‬‬
‫‪ -۱۴‬ایجاد روحیه تمیمیه و دلگرمس جمعس و حفر روحیه‬
‫راررنان و مدیریه ‪.‬‬

27. نظریه بوروکراسی

‫نرریه بورو راسی‬
‫بورو راسههی ازدوبخههش بههورو بههه معنههی میههزو دفبر اروچسههوند راسههی بههه‬
‫معنی ساالری ایجاد هده اسه‪.‬‬
‫برابرفارسههی ن یعنههی دیههوان سههاالری برجمههه ای از مههین واژه اسههه‪ .‬بههه‬
‫طههور ‌ی‪ ،‬دیههوان سههاالری یهها بورو راسههی بههه معنههی یهه‬
‫سیسههبم ههار رد‬
‫بقالنی و وانونمند اسه‪.‬‬
‫بهها نههون بورو راسههی بههه معههانی (یه‬
‫سههازمان ‪ ،‬یه‬
‫سههازمان معقول‪،‬بههدم‬
‫ارایی سازمان‪ ،‬حکومهه مهاموران اداری‪ ،‬اداره بمهومی‪ ،‬اداره بهه وسهی‌ه‬
‫ماموران اداری) مده اسه ‪.‬‬

28.

‫بورو راسی یکی از محبوببرین هیوه ای مدیریه السهی‬
‫جرهان‬
‫اسه‪.‬‬
‫بههه دلیههل بم‌کههرد وانونمنههد وبحههه را برد ههای ازچههیش متههوب هههده‬
‫این بم‌کرد دربعيهی ههور ای درحهال بوسهعه بها هکسهه مواجهه‬
‫میهود‪.‬‬
‫هکسههه ایههن نههوع سیسههبم درایههران دنههان بههوده ههه ن را بههه بنههوان‬
‫فساد اداری و یا ا ش بازی ورهوهذیری بنوان می نند‪.‬‬

29.

‫مهها س‬
‫وبههر(از لمههان)‬
‫سههی اسههه ههه بحهها بورو راسههی را مطههرح ههرده واز‬
‫منررایهان‪ ،‬بورو راسی به مفروم سازمان بزرذی اسه ه س‌س‌ه مرابب‬
‫و ووانین وووابد مختوتی دارد ودر ن بقسیم ار توره ذرفبه اسه‪.‬‬
‫به بباره دیگر بورو راسی بابها مهی ههود بهه سهازمان نرهم داده ههده و‬
‫از دررفبن منابآ بولید ج‌وذیری به بمل ید ‪.‬‬

30. ویژگی‌های بوروکراسی وبر

‫ویژذی ای بورو راسی وبر‬
‫‪ -1‬وجود س‌س‌ه مرابب ؛‬
‫‪ -2‬انبتاب برحسب هایسبگی و بختص؛‬
‫‪ -3‬يوابط ومقرراه مربوب وازچیش بعیینهده؛‬
‫‪ -4‬یرهختی بودن (بیطرفانه‪ ،‬بدون دخاله احساساه هختی)؛‬
‫‪ -5‬اجرای ورای‬
‫به طور مسبمر‪ ،‬ابه و دا می؛‬

31.

‫‪ -6‬بقسیم رار ذسبرده؛‬
‫‪ -7‬جدایی اموال سازمان و اموال هختی؛‬
‫‪ -8‬جدایی محل سرونه و محل رار؛‬
‫‪ -9‬انحتاری نبودن مقاماه و چسه ای رسمی؛‬
‫‪ -10‬وجود یا نرام بایگانی منرم؛‬
‫‪ -11‬وجود یا نرام انيباط و نراره یرنواخه‬

32. مکتب نئوکلاسیک

‫مکبب ن و السی‬
‫بنیانگشاراین مکبب ی‬
‫اسبرالیایی بنام " البون مایو" می باهد ه با انجهام‬
‫چژو ههههرایی بوجهههه مهههدیران را بهههه ا میهههه ونقهههش افهههراد انسهههان دربعیهههین‬
‫سرنوهه سازمانرا ج‌ب نمود‪.‬‬
‫مکبههب روابههط انسههانی سههازمانرا را بههه بنههوان چدیههده ههای مبهههکل افههراد و‬
‫ورهههای‬
‫میدانهههد نبهههایج مطالعهههاه البهههون مهههایو و مکهههارانش در ارخانهههه "‬
‫ابورن" وا بسبه به هر ه وسبرن الکبری‬
‫نهان داد ه بوامل اجبمابی‬
‫بیهبرازمبغییر ای فیزیکی دربم‌کرد و ارایی افراد مو ر اسه‪.‬‬

33. وظایف مدیريت

‫ورای‬
‫مرمبههرین ورههای‬
‫یه‬
‫مدیریه‬
‫مههدیر ههه از طریههق انجههام مط‌ههوب نرهها وههادر بههه اداره‬
‫سازمان خوا د بود‪ ،‬به هرح شیل شرر هده اسه‪.‬‬
‫)‪(Planning‬‬
‫‪ -‬ر بری و دایه )‪(Leading‬‬
‫‪-‬برنامه ریزی‬
‫‪ -‬ما نگی )‪(Coordinating‬‬
‫)‪(Control‬‬
‫‪ -‬نبرل‬
‫سازماند ی )‪(Organizing‬‬‫ب‌یر م این اندیهمندان در نرریه ای اخیر مدیریه دراروریفه برنامههریزی‪،‬‬
‫سازماند ی‪ ،‬نبرل و دایه را برای اجرای مدیریه افی میدانند‪.‬‬

34. مفهوم برنامه‌ ريزي

‫مفروم برنامه ریزا‬
‫‪-‬اولین ومرمبرین ورای‬
‫مدیران برنامه ریزا اسه‪.‬‬
‫ برنامه ریزی بنرا فکر ردن راجآ به ینده یا نبرل ن نیسه ب‌که‬‫بفکردرفر یند برنامه ریزی مورد اسبفاده ورارمی ذیرد ‪.‬‬
‫‪ -‬برنامه ریزی میبواند برای زمان حال یا ینده انجام هود‪.‬‬

35. تعریف برنامه‌ ريزي

‫بعری‬
‫•برنامه ریزا یعنس بعیین د‬
‫برنامه ریزا‬
‫وبعیین مسیررسیدن به د‬
‫•برنامه ریزی فعالیه مسهبمری اسهه هه نهه بنرها بهه مقتهد‪ ،‬ب‌کهه بهه روش‬
‫وتول به ن و بعیین بربرین مسیر نیز بوجه دارد‪.‬‬
‫(ف‌یپ ومز‪)3، 1353 :‬‬

36. فاکتورهای برنامه ریزی

‫فا بور ای برنامه ریزی‬
‫برنامه ریزا به ذفبه مهبمل اسه بر؛‬
‫‪-1‬چیش بینس و ینده نگرا‬
‫‪-2‬مهخص رردن دفرا یا دادن محبوا به دفرا‬
‫‪ -3‬ما نگس میان ابزار ا ‪،‬بوامل‪،‬ووسایل مخب‌‬
‫اجراا سیاسه‬

37. انواع برنامه ریزی

‫انواع برنامه ریزی‬
‫•انواع برنامه ریزی از نررزمانی‬
‫انهههواع برنامههههریزی از نرهههر "زمهههانی" بهههه سهههه دوره وباهمهههده‪ ،‬ب‌ندمهههده‬
‫ومیانمده بقسیم هده اسه‪:‬‬
‫‪ -‬برنامهریزی ب‌ندمده‪ :‬جزییاه اربه ندره مههخص ههده وفقهط دهاردوبی‬
‫‌ی برای انجام فعالیه ا بعیین میهود؛‬

38.

‫ برنامهههه ریهههزی میهههان مهههده‪ :‬در دهههاردوب برنامهههه ریهههزی ب‌نهههد مهههده ودر‬‫راسهههبای بحقهههق ا هههدا‬
‫‌هههی ن تهههوره میچشیرد‪،‬بهههه طهههوری هههه اذهههردر‬
‫برنامهریزی ب‌ند مهده ا هدا‬
‫راه ای رسیدن به این ا دا‬
‫‌هی مهد نرهر باههد‪ ،‬دربرنامههریزی میانمهده‬
‫چیگیری میهود‪.‬‬
‫ برنامههههریزی وبهههاه مهههده‪:‬نیزدردهههاردوب برنامههههریزی میهههان مهههده و بههها‬‫واب‌یه اجرایی بیهبر و بربر انجام میذیرد‪(.‬محمودی و مکاران‪)1387،‬‬

39.

‫•انواع برنامه ریزی از نرر " بتمیم ذیری "‬
‫درمقیهههاس بتهههمیمذیری‪ ،‬برنامههههریزی بهههه سهههه سهههطم اتههه‌ی اسهههبرابژی‬
‫یههها‬
‫را بردی‪ ،‬با بیکی و بم‌یابی بقسیم میهود ‪:‬‬
‫‪ -‬برنامهههههریزی اسههههبرابژی‬
‫یهههها را بههههردی‬
‫‪Strategical‬‬
‫‪Planning‬دهاردوب ایههن برنامهه ا در بمهام سههطوح اسهه و هههامل‬
‫ا دا‬
‫واوهداماه اساسهی درب‌ندمهده میباههد؛ ایهن نهوع برنامهه بهه خهط مههی‬
‫او جره ذیریرهای سهازمان مهی چهردازد وبوسهط مهدیران رده بهاالی سهازمانی‬
‫برسیم می ذردد‪.‬‬

40.

‫برنامهریزی با بیکی‬‫مهخص ردن د‬
‫‪Tactical Planning‬‬
‫ای میان ار وانبخاب ابزار های الزم بهرای بحقهق ن ها‬
‫را درمیان مده موردنرر ورارمید دو مربوط به سطوح میانی می باهد ‪.‬‬
‫‪-‬برنامهریزی بم‌یابی‬
‫‪Operational Planning‬‬
‫این نوع برنامه ریزی به جنبه ای اجرایی سازمان می چهردازد ومعمهوال در‬
‫سطوح میانی وت‬
‫سازمان توره می ذیرد‬

41. رابطه برنامه ها

‫رابطه برنامه ا‬
‫بهههین ایهههن سهههطوح سههههذانه برنامههههریزی(برنامههههریزی را بهههردی‪ ،‬بههها بیکی‬
‫وبم‌یابی) رابطهای ما نگ و دندجانبه حا م اسه‪ ،‬اما نکبه حها ز ا میهه‬
‫ایههن اسههه ههه ارببههاط مبقابههل بههین سههطوح مخب‌ ه‬
‫برنامه ا" میباهد‪(.‬محمودی و مکاران‪)1387،‬‬
‫مسههب‌زم "انطبهها چههشیری‬

42. سازماندهی

‫سازماند ی‬
‫دومین وریفه مدیران سازماند س اسه ‪.‬‬
‫ایجاد ما نگس بین اجزاا مخب‌‬
‫سازمان براا بحقق ا دا‬
‫سازمانس؛‬
‫یعنس ‌یه فعالیه ا و منابآ ابم از منابآ انسهانس و منهابآ مهالس و بجریهزاه‬
‫ه براا رسهیدن بهه هد‬
‫ما نگی دارد‪.‬‬
‫سهازمان يهروری سهه ‪ ،‬نیهاز بهه سهازماند ی و‬

43. کنترل

‫نبرل‬
‫نبرل‪ ،‬فر یندی اسه ه به طور مسبمربم‌کرد جاری را به منرور حتهول‬
‫اطمینههان از ایههن ههه منجههر بههه وتههول ههدفرای از چههیش بعیینهههده میهههود‪،‬‬
‫اندازهذیری می ند‪.‬‬
‫نبرل بهه ایهن معنها اسهه هه دهه انهدازه اوهداماه وفعالیهه هاا سهازمان در‬
‫جره ا دا‬
‫سازمانس بوده اسه یا خیر ارزیابس نبهایج حاتهل از اوهداماه و‬
‫مقایسه ن با ا دا‬
‫اولیه‪ ،‬مفروم نبرل را در بر دارد ‪.‬‬
‫یچ برنامهای بدون نبرل به درسبی اجرا نمیهود‪.‬‬

44. انواع کنترل

‫انواع نبرل‬
‫نبرل به سه دسبه بقسیم مس هود ‪:‬‬
‫• نبرل وبل ازبم‌یاه‬
‫•درحال انجام بم‌یاه‬
‫•چس ازبم‌یاه‬

45. هدایت و رهبری

‫دایه و ر بری‬
‫ر بری‪:‬بباره اسه از نر یا ب‌م نفوش دراهخاص به طهوری هه بها میهل و‬
‫خواسبه خود در جره حتول به دفرای بعیین هده ذام بردارند‪.‬‬
‫ر بهههرا‪ :‬ایجهههاد میهههل و ر بهههه درونهههس هههه فهههرد را بهههه انجهههام هههارا برمهههس‬
‫انگیزاند‪.‬‬

46. سازمان

‫سازمان‬
‫سازمان ذرو س از افراد اسه ره به توره بمهدا سهازمان داده‬
‫هدهاند با به یا یا مجموبهاا از ا دا‬
‫ر‌س و مهبرا دسه چیدا‬
‫نند‪.‬‬
‫سازمان دارای مرز ا و حدودی اسه ه ن را از محیط خود جدا‬
‫میسازد‪.‬‬

47. انواع سازمان

‫انواع سازمان‬
‫• سههازمان رسههمس‪ :‬سههازمانس اسههه رههه براسههاس س‌سهه‌ه مرابههب سههازمانس بههه‬
‫وجود مده اسه‪ .‬ایهن سهازمان بطهور وهانونس بنیانگهشارا و بتهویب مهس ههود‪.‬‬
‫بعهههداد مهههها ل و حهههدود و رهههای‬
‫و اخبیهههاره و نحهههوه انجهههام فعالیهههه ههها در ن‬
‫برمبناا مقرراه مهخص مس ذردد‪.‬‬
‫•سازمان یررسمس‪ :‬سازمان یررسمس یا هبره روابهط هختهس و اجبمهابس‬
‫اسه ره داراا س‌س‌ه مرابب سازمانس نیسه‪ .‬ب‌رهه خهود بهه خهود و در ههرایط‬
‫روابط افراد با یردیگر هرل مس ذیرد‪ .‬سهازمان یهر رسهمس سیسهبمس از روابهط‬
‫هختـــس افراد اسه ره به خودا خود در داخهل مهه سهازمان هاا رسهمس بها‬
‫بمل و برس العمل ابيا هرل مس ذیرد‪.‬‬

48. ساختارسازمان

‫ساخبارسازمان‬
‫ساخبار‪ :‬به بنوان یکی ازاجزا سازمان ه در ن فعالیبرای سازمان سازماند ی‬
‫و ما نگ می هود‪.‬‬
‫ساخبارسازمانی بتریم می ند‪:‬‬
‫ه ورای ‪ ،‬دگونه بختیص داده هوند‪ ،‬ده هختی به ده سی ذزارش د د‬
‫و سازو ار ای ما نگی رسمی و مدنین الگو ای بعام‌ی سازمانی ه باید‬
‫ربایه هوند دامند؟‪.‬‬

49. انواع ساختارسازماني

‫انواع ساخبارسازمانس‬
‫•برو رابی ‪:‬سازمان ب‌ند(مربفآ)‪،‬ووانین زیاد‪ ،‬انعطا‬
‫م‪ ،‬اربباط ازباال‬
‫بههه چههایین دسههبورا‪ ،‬ازچههایین بههه بههاال ذههزارش د ههس‪ ،‬سههربه نههد‪ ،‬نرههم بههاال‬
‫‪،‬خالویه م ‪ ،‬ارفردا‬
‫•ارذانیههههه ‪ :‬سهههههازمان مسهههههطم‪ ،‬وهههههوانین م‪،‬انعطههههها‬
‫جانبه‪،‬سربه زیاد‪،‬نرم م‪،‬خالویه باال ‪ ،‬اربیمس‪.‬‬
‫زیهههههاد‪ ،‬ارببهههههاط مهههههه‬

50. کدام سازمان يا ساختار براي سازمان فرهنگي مناسب تر است

‫دام سازمان یا ساخبار براا سازمان فر نگس مناسب بر اسه‬
‫سههاخبارارذانی ‪ ،‬سههاخبار مناسههب سههازمان ههاا فر نگههس اسههه سههازمان ههاا‬
‫فر نگههس بههه دلیههل بههاال بههودن خالویههه و ههاربیمس نیازمنههد سههاخبارا اسههه هه‬
‫سربه انبقال اطالبهاه ن بهاال ‪ ،‬انعطها‬
‫چهشیری سهازمانس ن زیهاد ووهوانین و‬
‫مقههرراه در ن درچهها ین بههرین حههد نیازباهههد‪ ،‬ههه ایههن ویژذههس هها فقههط درسههاخبار‬
‫ارذانی‬
‫موجود اسه ‪.‬‬

51. نمودار سازمانی

‫نمودار سازمانی‬
‫به نمایش ذرافیرس ساخبار و س‌سه‌ه مرابهب یها سهازمان نمودارسهازمانس ذقبهه‬
‫مس هود‪.‬‬
‫این نمودار س‌س‌ه مرابب سازمان و جایگاه ای ههغ‌ی موجهود درسهازمان را‬
‫مهخص می ند‪.‬‬
‫مدنین بهه تهوره سهاده ارببهاط طهولی و بريهی میهان جایگهاه های هاری و‬
‫هغ‌ی را مهخص می ند‪.‬‬

52. حیطه نظارت وسطوح سازمانی

‫حیطه نراره وسطوح سازمانی‬
‫حیطه نراره یعنی بعداد زیردسبانی ه ی‬
‫مدیر می بواند بطورا ربخش نرا را‬
‫دایه ند‪.‬‬
‫رده حیطه نراره محدودبرباهد بعداد سطوح سازمانی (اربفاع سازمان)‬
‫بیهبرمی هود و رده حیطه نراره بوسعه یابد‪ ،‬اربفاع مبرمی هود‪.‬‬
‫رده ساخبار مسطم برباهد‪ ،‬سربه بتمیم ذیری بیهبر‪،‬بدم بمر ز بیهبر ‪،‬‬
‫خوا د بود‪.‬‬

53. فرهنگ

‫فر نگ‬
‫فر نههگ‪ ،‬واژه ههای فارسههی و مر ههب از دو جههزء «فههر» و « نههگ» اسههه‬
‫«فههر» چیهههوند و بههه معنههای ج‌ههو‪ ،‬بههاال‪ ،‬بههر‪ ،‬چههیش مههد « نههگ» از ریهههه‬
‫اوسبایی و به معنی هیدن و سنگین وزن میباهد‪.‬‬
‫این واژه مر ب از نرر لغوی به معنای بهاال ههیدن و بیهرون ههیدن اسهه‪،‬‬
‫یدگههاه در ادبیههاه فارسههی بههه مفرههومی ههه برخاسههبه از ریهههه ‌مههه باه هد‪،‬‬
‫نیامده اسه‪.‬‬

54.

‫بنوع مفا یم و وسهعه معهانی اتهطالح فر نهگ‪ ،‬دنهان بعهد ذسهبردهای یافبهه‬
‫اسه ه دیگر نمیبهوان ن را منحتهرا و بهه مفرهوم و معنهای دانهش و بربیهه‬
‫محههدود دانسههه‪ ،‬دنههان رههه امههروزه در بعههاری‬
‫ارا ههه هههده از فر نههگ‪ ،‬بههه‬
‫معنههههای لغههههوی ن بههههوجری نمیهههههود و بمههههدبا و ابعههههاد جامعههههه هناسههههانه‪،‬‬
‫مههردم هناسههانه و روانهناسههانه ن در نرههر ذرفبههه میهههود‪ .‬بههراین اسههاس‪،‬‬
‫بعداد بعاری‬
‫فر نگ را را و به دویسه‪ ،‬سیتد و حبی بیهبر میرسد‬

55. تعریف فرهنگ

‫بعری‬
‫اولین بعری‬
‫فر نگ‬
‫جهامآ و مهانآ از فر نهگ‪ ،‬در سهال ‪ 1871‬در بهاب «فر نهگ‬
‫اببدایی» بوسط بای‌ورمطرح ذردید‬
‫بعریفههس ههه بههای‌ر از ن ارا ههه داده اسههه ‪ :‬فر نههگ یهها بمههدن درمعنههس وسههیآ‬
‫مههردم هههناخبس ن مجموبههه چیدیههده اا از معرفههه ‪،‬بقایههد ‪ ،‬نههر ‪،‬اخالویههاه‬
‫‪،‬وههوانین ‪ ،‬داب و مههه واب‌یههه هها و بههاده ههاا دیگههرا اسههه ههه انسههان بههه‬
‫بنوان بيوا از جامعه نرا را مس موزد‪.‬‬

56.

‫بعد ا «ابو الین برا» نیز فر نگ را دنهین بعریه‬
‫هرد‪ :‬فر نهگ از نرهر‬
‫بامه به معنای مووعیه نری و فکری مبعالی اسهه و بوسهعه ب‌هم‪ ،‬ادبیهاه‬
‫و ف‌سفه‪ ،‬بیانگر نبوغ ی‬
‫م‌ه اسه‪.‬‬

57. مفهوم فرهنگ

‫مفروم فر نگ‬
‫بههههه طههههور خالتههههه مههههس بههههوان ذفههههه ‪ :‬فر نههههگ یهههه‬
‫جامعههههه ببههههاره اسههههه‬
‫ازافکهههار‪ ،‬داب و رسهههوم دانهههش ‪،‬بقایهههد ‪ ،‬رزو ههها ‪،‬مراربرههها‪ ،‬امورمربهههوط بهههه‬
‫زیبههایس و ار ههاا نههرا و‪ ...‬ههه ازنسهه‌ی بههه نسههل دیگههر بههه بنههوان نجاری ها‬
‫نا نجار منبقل میهود‪.‬‬
‫فر نگ ارزهرا‪ ،‬خرده فر نگ ها و اال های مهادی ویهژه یه‬
‫یکی از هختی برین ویژذیرای اربباط اجبمابی اسه‪.‬‬
‫ذهروه معهین و‬

58. ویژگیهای فرهنگ

‫ویژذیرای فر نگ‬
‫•فر نههگ یرههس از اسههبواربرین چایههه ههاا مبسههبگس اجبمههابس را فههرا م مههس‬
‫رند‪ .‬به بباره دیگر ‪ ،‬فر نهگ الرهام بخهش بعرهد ‪ ،‬وفهادارا و فهدارارا در‬
‫راسباا ارزهرا و ا دا‬
‫یا جامعه اسه ‪.‬‬
‫•فر نگ رفباراجبمابس را دنان نرام مس د د ره فرد با جامعه بهه مههارره‬
‫مس چردازد ‪ ،‬بدون نره ناذزیر باهد مرببها و ههیوه هاا فرهر و بمهل رهردن را‬
‫ابداع یا اخبراع رند‬

59.

‫•فر نگ درطرز زنهدذس و ابمهال و رفبارمها بهأ یر خاتهس دارد ‪ ،‬ولهس ار هرا و‬
‫ابفا مس افبد ره يمیر ذاه ما از بأ یرونفوش بوامل فر نگهس واوه‬
‫باههد و‬
‫ار را و ن را بال اراده و ناخود ذاه مس چشیرد ‪.‬‬
‫•فر نههگ «خههالص و چههاا» مدههون نههژاد «خههالص و چههاا» وجههود خههارجس‬
‫ندارد‪.‬‬

60.

‫•فر نههگ نیزدههون رموجههودا زیسههبس دارد‪ .‬رهههد ونمههومس رنههد‪ .‬هههعابش‬
‫یعنس ابياء ن رم و زیاد مس هود ‪ .‬بخهرایس از دیگهر فر نهگ ها را مهس‬
‫چشیرد ووسمبرایس به دیگران مس بخهد و بطور و برامل مس یابد‪.‬‬
‫•فر نگ نه رار یا «وررمان فر نگ» اسه ونه فریده دند نابغه ‪ ،‬مخبرع‬
‫مقنن و مبفرر بزرا ‪ .‬فر نگ مره و میوه و نبایج مرارا انسانراسه‪.‬‬

61.

‫•فر نگ مهکل ذههای مههکاله‪ ،‬ناههی ازانسهجام درونهی وانطبها بیرونهی‬
‫اسه و در رسازمان فر نگ بر سیاسبرا و روهرای مدیریبی و ا هر بخههی‬
‫سازمان بأ یر میذشارد‬