Алматы облысының киелі орындары

1. Алматы облысының киелі орындары

АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ КИЕЛІ ОРЫНДАРЫ
1
Сарканд ауданы
2
3
Қаратал ауданы
Қаратал ауданы
4
Талдықорған
Ескелді ауданы
5
Ескелді ауданы
6
Жаркент ауданы
7
Жаркент ауданы
1.Сарканд ауданы, «Көтен тәуіп» кесенесі
Қаратал ауданы, « Ескелді би » кесенесі
2. Қаратал ауданы, « Ескелді би » кесенесі
3. Қаратал ауданы, «Балпық би» кесенесі
4.Ескелді ауданы, «Нұрмолда Алдаберген »
мүсіні.
5. Ескелді ауданы, « Дарабоз ана » кесенесі
6.Жаркент ауданы, Әулие ағаш
7. Жаркент ауданы, «Найзатапқан »
8. Жамбыл ауданы, « Жер кіндігі »
9. Жамбыл ауданы, « Құртқа тәуіп » кесенесі
10. Жамбыл ауданы, « Қарасай батыр »
кесенесі
11. Жамбыл ауданы, « Таңбалы » табиғи
қорығы
12. Жамбыл ауданы, Қарақастек ауылы
13. Жамбыл ауданы, « Омарбектің » үңгірі
8
Жамбыл ауданы
9
Жамбыл ауданы
11
Жамбыл ауданы
10
Жамбыл ауданы
12
Жамбыл ауданы
13
Алматы
Жамбыл ауданы
14
Жамбыл ауданы

2. Әулие ағаш

ӘУЛИЕ АҒАШ
Жуандығы 4 адамның құшағы жетеді. Аумағы 500 кв метр. 1990 жылы Белоруссиядан
ғалымдар келіп 3-4 күн зерттеген. Бірақ жас мөлшерін анықтай алмаған. Ағаштың
қаншама жылдар тұрғандығы жайлы нақты дерек жоқ Бұл жерге Қазақстанның түпкіртүпкірінен туристер тоқтамай келеді. Айына жоқ дегенде 4-5 автобус.

3. Найзатапқан қасиетті киелі жері

НАЙЗАТАПҚАН ҚАСИЕТТІ КИЕЛІ ЖЕРІ
Бұл жерде суы шипалы, талай адам баласын аурудан айықтырғыш Құдайдың берген
құдіреті бар екен. Халық емдік мақсатта суын қолданады. Туристер тек жаз уақытында
ғана келеді.

4. Құртқа тәуіп кесенесі

ҚҰРТҚА ТӘУІП КЕСЕНЕСІ
Абыз, әулие, көріпкел, қасиетті емші Құртқа Тәуіп Сұлтанқожаұлы 1770 жылы туып, 1906
жылы қайтыс болды. Ол 136 жыл өмір сүрген адам. Құртқа Тәуіп Алматы облысы, Күрті
ауданына қарасты Шилібастау деген жерде жерленген. Осы өңірді аттары аңызға айналған
тәуіп, емші Құртқа атамызға ұрпақтары бабаларының басына 1972 жылы қоршау жасатып,
белгі қойған. Кейін елім деп, жерім деп тарихымызды қайта жаңғыртқан ұлтжанды азаматтар
ұлы бабамызға үлкен қызыл тастан кесене тұрғызды. Кесененің биіктігі – 13,6 метр

5. «Таңбалы» мемлекеттік тарихи-мәдени және табиғи қорық

«ТАҢБАЛЫ» МЕМЛЕКЕТТІК ТАРИХИ-МӘДЕНИ
ЖӘНЕ ТАБИҒИ ҚОРЫҚ
Таңбалы шатқалының аумағында жүзден астам әр түрлі уақыттағы ескерткіштер — қола
дәуірінен біздің заманымызға дейінгі 14—13 ғасырдың ортасынан 19—20 ғасырлардың
дейінгі аралықты қамтыған қоныстар, молалар, ертедегі тас қашалған орындар,
петроглифтер және табыну ғимараттары (құрбан шалынатын жерлер) орналасқан.

6. Суықтөбе тауы

СУЫҚТӨБЕ ТАУЫ
Алтынайұлы Қарасай батыр 1598 жылы Суықтөбе етегіндегі Қарасазда туған. «Суықтөбе»
тауына туын тігіп атын қойған деген аңыз әңгіме бар.

7. Омарбектің үңгірі

ОМАРБЕКТІҢ ҮҢГІРІ
Жантайұлы Омарбек 1880 жылы Суықтөбе етегінде дүниеге келген. Руы Өтеп. Кеңес
үкіметінің халыққа 1929 жылдың өзінде ақшалай, еттей, астықтай бірнеше қайтар салық
салған. Содан елдің зығырданы қайнап, тек байлар ғана емес орта шаруаларға дейін
төзбес халге жеткен. Сонда Омарбек батыр 2 жарым жылдай тығылып, қызыл үкіметке
қарсы әрекет жасаған. Оның қол астында 300-400 астам көтерілісшілер болған. 1932
жылы Кеңсай шатқалындағы Жетімсай қойнауындағы үңгірде жау қолынан қаза болған.

8. Қарақастек ауылы

ҚАРАҚАСТЕК АУЫЛЫ
Жамбыл ауданының Қаракестек ауылының оңтүстік беткейінде орналасқан кесене 1996
жылы «Сүйінбай» қой совхозының қаражатына тұрғызылған. 2000
жылыҚазақстанРеспубликасыПрезиденті Н.
Назарбаевтыңбастамасыменкесенежаңартылып, қайтасалынды.
ҰйымдастырушыҚазақстанатспортыфедерациясыныңпрезидентіҚайратСатыбалды, бас
құрылысмердігері «Тиграхаут» фирмасы, бас директоры Ә. Жаужүрек.
ЖобаныңавторларысәулетшілерАқжайықСәуменов пен СәдуақасАғытаев.Ақынның 200
жылдық мерейтойына орай 2015 жылы «Строй Сервис Алматы» компаниясы кесенеге
қайтадан күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізді.

9. “Қарасай батыр” кесенесі

“ҚАРАСАЙ БАТЫР” КЕСЕНЕСІ
Алтынайұлы Қарасай – қазақтың қаһарман батыры, әйгілі қолбасшысы, есімі шапырашты руының ұранына
шыққан аса көрнекті тарихи тұлға. Қарасай батыр Алматы облысының Жамбыл ауданына қарасты Суықтөбе
тауының етегінде Қарасаз деген жерде дүниеге келіп, Арқа жерінде Көкшетау үшін болған шайқаста ауыр жараланып
дүние салған. Топырақ Көкшетау алабындағы Айыртау сілемінің Құлшынбай деп аталатын төбесінен бұйырған.
Қасына өзінің қанды көйлек досы арғын Ағынтай батыр жерленген. Қос арыс – шапырашты Қарасай мен арғын
Ағынтай батырға һәм олармен бірге қанды шайқаста қаза болған сарбаздарға қос күмбезді кесене орнатылған.

10. «Жер кіндігі»

«ЖЕР КІНДІГІ»
Үңгіртас қазақ тілінен «үңгір тасы» деп аударылады. Халық арасында оны «Жер кіндігі» оны атап кеткен. Үңгіртас
қуатты энергетикалық сәуле шашып тұрған тау. Аңыз бойынша бұл жер әйгілі сопы Қожа Ахмет Яссауи есімімен
байланысты. Ғұмырының аяқталатынын сезген ол 63 жасында тыныш, оңаша орын іздей бастайды. Бұл
талаптарына Үңгіртас дәл келіп, шейх Ахмет Яссауи қалған өмірін жер асты кельясында өткізеді. Жертөленің
жанына шейхтың уағыздары мен ақылын тыңдаушы туысқандары мен көптеген шәкірттері орын тебеді.
Монастырь тұрған жерді Айдарлы Айдаһар ата деп атайды. Бұл аңыз адам Айдаһар ата есімімен байланысты. Бұл
орынды қазіргі заман дәуіріші саналатын Бифатима Дәлетова 1999 жылғы желтоқсанда тауып алады. Ол қазіргі
кезде де осы жерге жақын тұрып, оның қорғаушысы болып табылады, тәуіп етушілерді қабылдап, құрбандыққа
шалынған жануарлардың қанымен емдеу салт жораларын өткізеді.

11. “Көтен тәуіп” кесенесі

“КӨТЕН ТӘУІП” КЕСЕНЕСІ
Кесене, әулие атаның қабірі жатқан жер, сыртынан дөңгелете (жалпы ұзындығы ), ақ кірпішпен қаланған, төбесі
оцинкованный темірмен қапталған (купол), төбесінің ортасында ай орнатылған. Әулие атаның қабірі жатқан
кесененің кіре беріс жеріне құран оқитын бөлмемен, төбесі жабық кіретінесіктің екі жағы мұнара болып қаланған,
жан-жағы ашық бөлме салынған кесененің жанынан шырақшыға арнап салынған, көлемі 5,5 м*7,5м үй бар.
Кесененің ауласы, атап айтқанда жүретін жолдарға бетон плиталар төселген. Трассадан Кесенеге дейінгі 3 шақырым
жол асфальтталған. 2017 жылы ақпан айында кесене ауласына 25 түп қарағай және басқадай сәнді ағаштар
отырғызылды. Кесенегеэлектржарығытартылған. Тоқжеке двигатель арқылыберіледі.

12. «Дарабоз ана» кесенесі

«ДАРАБОЗ АНА» КЕСЕНЕСІ
Дарабоз ана (шамамен 1690 - 1770) – шешен әрі би. Қазіргі Алматы облысы Ескелді ауданының төңірегінде дүниеге
келген. Ұлы жүз құрамындағы Жалайыр тайпасынан шыққан. Шын есімі – Қалипа, кезінде бүкіл рулы елдің,
ағайын-туыстың ауызбірлігін сақтауға мұрындық болып, үлкен ұлыстың ісін алға бастырған. Кейін Үлпілдек деп
атанған. Дарабоз ананың ұрпақтарының, ауыл басшыларының және ауыл азаматтарының қолдауымен Амангелді
ауылына кіре беріс тұсында кесенесі бой көтерген. Ескерткіштің сырты көк гранитпен қапталған, биіктігі . Гранит
тасқа «Үлпілдек Дарабоз - Ана» деп жазылған. Ескерткіш Еңбекші округіне қарасты тас жолдың бойында
орналасқан. Биіктігі ұшталған арматурадан жасалған қоршау. Айналасы темір қоршаумен қоршалған, шымдалып,
суғарылады. Осы қоршалған жер ескерткіштің қорғалатын аймағы болып есептеледі.

13. Нұрмолда Алдабергеновтің ескерткіші

НҰРМОЛДА АЛДАБЕРГЕНОВТІҢ ЕСКЕРТКІШІ
Алдабергенов екі мәрте Социалистік Еңбек Ері Қызыл Ту ордендерімен, 6 рет Халық шаруашылығының
жетістіктері көрмесінің Үлкен Алтын медалімен марапатталған.

14. Балпық би кесенесі

БАЛПЫҚ БИ КЕСЕНЕСІ
Балпық би кесенесі-1994 жылы Қаратал ауданындағы Оян ауылының шығыс жағындағы
темір жолға таяу дөңдегі қорымға салынды. Ескерткіштің авторы: Қаби Баулықов, Көксу
ауданының сәулетшісі. Құрылысшысы: кесене халықтық құрылыс үлгісінде салынды.
Құрылыс жұмысының ұйымдастырушылары көпес Ақылбаев пен Серғазы Сағатбеков.
Жетісу жерінің түкпір-түкпірінен келетін көпшілік әулие-бидің рухына тағзым етіп,
аруағына құран бағыштайды.Кесене төртбұрышты үлгіде салынған. Қабырғасы
күйдірілген кірпіштен қаланып, іші-сырты мәрмәр плиталарымен қапталған. Сыртқы
пішіні күмбез тәріздес.

15. Ескелді би кесенесі

ЕСКЕЛДІ БИ КЕСЕНЕСІ
Ескелді би кесенесі 1992 жылы мемлекеттің қаражатымен салынған. 1998 жылы толық
жөндеу жұмыстары жүргізіліп, 2015 жылы қайтадан жөндеуден өтті. Негізі - қызыл кірпіш,
ұзындығы 12 м және ені 10 м. Ескерткіштің техникалық жағдайы қанағаттанарлық.
Ескелді би кесенесі 740 қоршаумен қоршалған. Жаңартылған жолдар мен автотұрақтар
бар. Көгалдандыру және көркейту бойынша 120 қарағаш, 80 жаңа жылдық шырша
егілген.