Стандарттау сертификаттау,метрология туралы ұғым

1. Стандарттау сертификаттау,метрология туралы ұғым  

Стандарттау сертификаттау,метрология
туралы ұғым
Дайындаған: Орынбасар Д. Б
Тексерген: Қуантаев Н.
Мамандық: 5В071300

2. Стандарттау сертификаттау,метрология туралы ұғым

СО құжаттарында стандарттау терминіне мынадай анықтама беріледі: «Стандарттау» - ғылым,
техника және экономика салаларында көп рет қайталанылатын және осы салалардың мақсаттарын
тиімді дәрежеде ретке келтіретін мәселелерді шешу жолындағы әрекет..
Стандарт- мүдделі жақтардың бір – бірімен бірлесіп, келісімді немесе мақұлданған түрде жасаған,
ғылым мен техниканың және практикалық тәжірибелердің нәтижелеріне негізделген, қоғамның
пайдасына бағытталған, стандарттау органдарымен қабылданған техникалық құжаттар.
Сертификат термині латын тілінен аударғанда «растаймын,дұрыс» деген мағынаны білдіреді. Бұл
термин күнделікті өмірде және сауда тәжірибесінде белгілі болғанына көп уақыт өтпегенімен, рәсім
түрінде 19 ғасырдан белгілі.
Ғылым тарихшылары сертификаттау өскіндерін ежелгі кезеңдерден анықтаған, өндірушінің өнімге
шебер жұмысының жоғары сапасын растайтын таңба қоюы, сақтандыру рәсімі көп ғасырлар бойы
сақтандыру объектілерінің жағдайын бағалаумен, оны құжатты түрде куәландырылған және т.б
1999 жылы ҚР ның «Стандарттау туралы» және «Серитфикаттау туралы» зандары қабылданды.
Метрология (гр.метро» өлшем, « логос» оқу, білім ) өлшемдер туралы, олардың бірлігімен талап
етілнтін дәлдігін қамтамассыз ететің әдістер мен құралдар туралы ғылым.
Метрология ғылым және тәжірибелік қызмет саласы ретінде ерте замандарда пайда болған. Ежелгі
орыстық өлшеу жүйесіенің егізуін ежелгі гректік өлшем бірліктері салған, ал олар өз кезегінде Ежегі
Грекия және Римнен алыған. Әр бір өлшем жүйесінің өзіндік ерекшеліктері болған, олар сол дәуірмен
және ұлттық дәстүрмен байланысты болды

3. Стандарттау, сертификаттау туралы заңдар

Қазақстан Республикасының стандарттау туралы заңдары Қазақстан Республикасының
Конституциясына негізделеді және осы Заң мен өзге де нормативтік құқықтық актілерден
тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше
ережелер белгіленген болса, халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
Сертификаттау туралы заңдар осы Заңнан және Қаазақстан Республикасының өзге де
нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.Азаматтық авиацияда сертификаттау
мәселелері Қазақстан Республикасының азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы
заңдарына қайшы келмейтін билігінде осы Заңмен реттеледі.
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда осы Заңдағыдан
өзгеше ережелер белгіленген болса, онда халықаралық шарттардың ережелері
қолданылады.

4. Негізгі ұғымдар

Мемлекеттік стандарттау – бір елдің деңгейінде жүргізілетін стандарттау;
Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарты – стандарттау, метрология және сертификаттау
жөніндегі уәкілетті орган бекіткен, тұтынушылардың қалың көпшілігінің қолы жетімді стандарт;
Мемлекетаралық стандарттау – мемлекетаралық мүддені білдіретін объектілерді стандарттау;
Халықаралық стандарттау – барлық елдердің тиісті органдарының қатысуы үшін ашық стандарттау;
Аймақтық стандарттау - әлемнің тек бір ғана географиялық, саяси немесе экономикалық аймағы
елдерінің тиісті органдарының қатысуы үшін ашық стандарттау;
Техникалық регламент – стандартқа немесе ережелерге тікелей не оларға сілтеме жасау арқылы, не осы
құжаттардың мазмұнын енгізу арқылы міндетті талаптар белгілейтін нормативтік құжат. Ол сондай – ақ
терминологияға, белгілеулерге, буып – түюге, таңбалауға, олар өнімге, процеске (жұмысқа), қызмет
көрсетуге немесе өндірістің әдісіне қолданылатын дәрежеде талаптарды қамтуы немесе ерекше
мазмұндауы мүмкін;
Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкілетті орган - стандарттау, метрология және
сертификаттау және тіркеу жөніндегі жұмыстарды басқаруды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
Метрологиялық ұғымдар мен терминдер, олардың анықтамалары терминологиялық стандартта
берілген. Бұл стандарт "ГОСТ 16263 - 70. Мемлекеттік өлшем бірегейлігін қамтамасыз ету жүйесі.
Метрология. Терминдер мен анықтамалар" деп аталады.
Метрологияның негізгі ұғымдары: физикалық шама, физикалық шаманың размері мен сандық мәні,
физикалық шаманың бірлігі мен размерлігі, физикалық шама бірлігінің эталоны, өлшем, өлшем
құралдары, өлшем құралдарын дәлдеу, өлшем дәлдігі, өлшем дұрыстығы, өлшем анықтығы, өлшем
ұқсастығы (бірдейлігі), өлшем қайталанғыштығы, өлшем қатесі.

5. Стандарттау мәселелері

-Өндірушілер өндірушілер, дайындаушылар, сатушылар мен тұтынушылар арасындағы
өзара түсінушілікті қамтамассыз етеді.
-Тұтынушылар және мемлекет мүддесіндегі өнімнің сапасы мен атаулығына оңтайлы
талаптарды орнату, соның ішінде оның коршаған ортаға, өмір, денсаулуқ және мүлік үші
кауіпсізлігін қамтамассыз етеді.
-Бірлескен бойынша талаптарды, сондай ақ өнімнің өзара ауыстырушылығын орнату
-Өнім сапасын бағалау сертификаттау бақылауын нормативті техникалық қамтамассыз ету
-Орнату негізінде біріңғайланған параметрлік және тұрпатөлшемдік қатарды базалық
құрылым, бұйымның құрылымды біріңғайланған блогты модульді құраушы бөліктеоін
қолдану
-Метрологиялық нормаларды ережелерді талаптарды орнату бақылаудың нормативті
технологиялық камтамассыз етілуі, сертификаттау және өнімнің сапасын бақылауы
-Технологиялық процестерге талаптарды орнату, соның ішінде материал сыйымдылығын
энергосыйымдылықты және еңбек сыйымдылығын төмендету мақсатында, аз қоқысты
технологияны қолданды қамтамассыз ету.
-Технико экономикалық ақпаратты кодтау және жіктеу жүйелерін құру және енгізу
-Ғылыми-техникалық , әлеметті-экоомикалық, мемлекетаралық және мемлекет
бағдарламаларын және инфрақұрылым жинақтарын нормативті қамтамассыз ету