Мұхиттар температурасы

1. § 21 МҰХИТТАР ТЕМПЕРАТУРАСЫ

2.

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың Дүниежүзі
мұхиттары туралы түсініктерін қалыптастырып,
оларды картадан, таба білуге және оларды бірбірімен салыстыру.

3.

Сабақтың міндеттері: 1.Дүниежүзілік мұхит
және оның түрлеріне түсінік беру картадан
көрсете білуге үйрету. 2. Мұхит ерекшеліктерін
анықтау, оқушылардың қызығушылығын
арттыру. 3.Картамен жұмыс істеу қабілетін
дамыту және білімдерін тереңдету.
Сабақта пайдаланатын көрнекіліктер: жарты
шарлар картасы, интерактивті тақта, глобус,
атлас кескін карта Сабақ түрі: аралас сабақ.

4.

Сабақтың барысы:
1 Ұйымдастыру кезеңі
2 Үй тапсырмасын сұрау
3 Жаңа тақырып барысы
4 Бекіту кезеңі
5 Үйге тапсырма беру

5. Уй тапсырмасын тексеру

Сұрақ Жауап 1 Гидросфера- жердің қандай
қабығы? Гидросфера жердің су
қабығы 2 Гидросфераға не жатады?

6.

Мұхит, Дүниежүзілік мұхит (гр. okeanos –
мұхит, Жерді қоршап жатқан ұлы өзен)..Жер
шарында Дүниежүзілік мұхит суының алып
жатқан ауданы 361, 1 млн шаршы шақырым
немесе жер бетінің ¾ бөлігін алып жатыр. Дүние
жүзі мұхиттарын төртке бөлінеді. Тынық,
Атлант, Үнді және Солтүстік мұзды мұхит .

7.

Мұхиттардың ішіндегі ауданы және көлемі
жағынан ең үлкені , ең тереңі Тынық
мұхиты.Екінші Солтүстіктен оңтүстікке қарай
созылып жатқан Атлант мұхиты. Оңтүстікте
орналасқан үнді мұхиты. Төртінші ауданы,
көлемі жағынан ең кішкентайы , солтүстікте
орналасқан Солтүстік мұзды мұхиты. Ендеше,
балалар өлеңімізде айтылғандай, бүгінгі
тақырыбымыз гидросфераның бір бөлігі
мүхиттар.

8.

Бүгінгі сабақтың жоспары:
1. Дүниежүзілік мұхит және оның түрлері.
2.Мұхит суының температурасы.
3.Мұхит суының тұздылығы қандай?
4.Мұхиттағы ағыстар.
5. Мұхитта кездесетін пайдалы қазбалар.
6.Мұхиттағы тіршілік дүниесі қандай?

9.

1 бағыт. Дүниежүзілік мұхит және оның түрлері.
1. Тынық мұхиты – ауданы жағынан ең үлкені. 2.
Атлант мұхиты – ең созылыңқы және ең ерте
игерілген. 3. Үнді мұхиты ең жылы әрі ең тұзды.
4. Солтүстік мұзды мұхит – ең кішісі, ең суығы.
2 бағыт. Мұхиттардың орташа температурасы. 1.
Тынық мұхиты 19,4 ºС. 2. Атлант мұхиты 16,5 º
С. 3. Үнді мұхиты 17,3 ºС. 4. Солтүстік мұзды
мұхиты -1 ºС. 3 бағыт.

10.

Мұхит суының тұздылығы. 1. Мұхиттың суы тұзды
және ішуге мүлдем жарамсыз. 2. Тұздылық санның
мыңнан бір бөлігі – промиллемен өлшенеді. 3. 1
литрде 35 грамм тұз болады 4. Ең жоғарғы тұздылық
Үнді мұхитында 36,5‰. Қызыл теңізде 41‰ 5. Ең
төменгі тұздылық Солтүстік мұзды мұхитта 32‰ 6.
Судың тұздылығы – еріген тұздардың 1 литр судағы
граммен алынған мөлшері. 4 бағыт. Мұхиттағы
ағыстар. 1. Жылы ағыстар картада қызыл түспен
көрсетіледі. (Дүниежүзілік мұхиттағы ең қуатты
жылы ағыс- Гольфстрим) 2. Суық ағыстар картада
көк түспен көрсетіледі. (Дүниежүзілік мұхиттағы ең
қуатты суық ағыс -Батыс желдер) 5 бағыт.
Мұхиттағы пайдалы қазбалар.

11.

1.Табиғи газ: Маңғыстау түбегінде. 2. Мұнай –
парафин, бензин, гудрон, керосин. 3.
Тыңайтқыштар – ауыл шаруашылығында
пайдаланады. 4. Ас тұзы. 5. Құрылыс заттары –
цемент, әктас. 6 бағыт. Мұхиттағы тіршілік
дүниесі қандай? 1. Мұхитта 150мың жануар түрі
мен 10000 балдыр кездеседі. 2. Мұхиттағы
зерттеулерді ЮНЕСКО бақылайды. 3. Балықтар
(теңіз мысығы, минтай, кашалот). 4. Өсімдіктері
(теңіз капустасы, балдырлар). Мұхиттағы
тіршіліктің таралуы қандай?

12.

Судың температурасына маусымдық өзгерістер де
әсерін тигізеді. Мәселен, қаңтар айында солтүстік
жарты шарда судың температурасы төмен, ал
оңтүстік жарты шарда жоғары (неліктен?). Ал шілде
айында солтүстік жарты шарда судың
температурасы көтеріледі де, оңтүстік жарты шарда,
керісінше төмендейді (неліктен?).
Жалпы Дүниежүзілік мұхиттың беткі суларының
орташа температурасы 17,5°С.
Мына кестеге қарап, мұхит суларының
температурасын салыстырып, қорытынды
шығарыңдар.

13.

14.

Теңіздердің тұщы су аз қосылатын және булану
күшті жүретін жерлерінде тұз мөлшері көбейеді.
Мысалы, Қызыл теңіздің бір литр суындағы
тұздың мөлшері 39–40 г-ға жетеді.
Еріген тұздардың 1 л судағы граммен алынған
мөлшерін судың тұздылығы деп атайды.