Әкімшілік жаза. Әкімшілік жаза ұғымы

1. Әкімшілік жаза

ӘКІМШІЛІК ЖАЗА

2. Әкімшілік жаза ұғымы

ӘКІМШІЛІК ЖАЗА ҰҒЫМЫ
Әкімшілік жаза – бұл әкімшілік құқық
бұзғаны үшін заң бойынша өкілетті сот, орган
(лауазымды тұлға) қолданатын және құқық
бұзушылық жасаған тұлғаның құқықтары
мен бостандықтарынан айыру немесе
шектеу көзделген мемлекеттік мәжбүрлеу
шарасы.
ҚР ӘҚБтК 44 бабының 1 тармағы.

3. Әкімшілік жаза түрлері

ӘКІМШІЛІК ЖАЗА ТҮРЛЕРІ
ескерту жасау
әкімшілік құқық бұзушылық
жасау құралы немесе оның
тікелей жасау объектісі
болған затты, сол сияқты
әкімшілік құқық бұзушылықты
жасау салдарынан алынған
мүлікті тәркілеу
заңсыз салынып
жатқан немесе
салынған құрылысты
мәжбүрлеп бұзып
тастау
әкімшілік айыппұл
салу
арнаулы құқықтан
айыру, лицензиядан а
йыру
әкімшілік қамауға алу
әкімшілік құқық
бұзушылықты жасау
құралы немесе оның
тікелей объектісі
болған затты, өтемін
төлеп алу
жеке кәсіпкердің қызм
етін тоқтата тұру
немесе оған тыйым
салу
шетел азаматын
немесе азаматтығы жоқ,
адамды Қазақстан
Республикасының шегінен
әкімшілік жолмен кетіру

4. Әкімшілік жаза мақсаттары

ӘКІМШІЛІК ЖАЗА МАҚСАТТАРЫ
Құқық бұзушының өзінің
де, басқа
адамдардың да
қайтадан құқық
бұзуының аллдын алу
Іс-әрекет үшін
әкімшілік заң
нормаларында
көзделген тиісті
жауапкершілік
шаралары
Құқық бұзушыны
әкімшілік заң
нормаларына сәйкес
тәрбиелеу
Әкімшілік құқық
бұзушылық жасаудан
сақтандыру
жұмыстары

5. ӘКІМШІЛІК ЖАЗАЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ

ӘКІМШІЛІК ЖАЗАЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕРІ;
ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ҮШІН ЖАУАПТЫЛЫҚТЫ ЖЕҢІЛДЕТЕТІН ЖӘНЕ
АУЫРЛАТАТЫН МӘН-ЖАЙЛАР;
ӘКІМШІЛІК ЖАЗА МЕРЗІМДЕРІН ЕСЕПТЕУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЕСКІРУ
МЕРЗІМДЕРІ;
ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ БҰЗУЩЫЛЫҚПЕН КЕЛТІРІЛГЕН МҮЛІКТІК ЗАЛАЛДЫ ӨТЕУ
ЖӘНЕ БАСҚАЛАР;

6. Әкімшілік жазаларды қолдану

ӘКІМШІЛІК ЖАЗАЛАРДЫ ҚОЛДАНУ
Әкімшілік жазаларды қолдану ережелері ӘҚтК-нің 7-тарауында бекітілген.
Әкімшілік құқық бұзушылық туралы жаза құқық бұзушылық жасағандық үшін
жауапкершілік көзделген нормативтік актілерде белгіленген шектерде, ҚР
әкімшілік құқық бұзущылық туралы заңнамасына, Кодексіне және әкімшілік
құқық бұзушылық туралы басқа да актілерге сәйкес қолданылады.

7. Әкімшілік жазаны қолданады

ӘКІМШІЛІК ЖАЗАНЫ ҚОЛДАНАДЫ
Тиісті органдар мен лауазымды адамдар өз құзыреті шегінде;
Егер айыптының әрекетінде әкімшілік теріс қылықтың құрамы болса;
Егер құрамы ӘҚтК-нің тиісті нормаларында немесе әкімшілік құқық
бұзушылықты реттейтін басқа да нормативтік актілерде бекітілсе;
Егер осы баптың санкциясында жасалған құқық бұзушылық үшін
жауаптылық көзделсе;
Жасалған құқық бұзущылықтың сипатын, бұзушының жеке басын, кінәсінің
дәрежесін, мүліктік жағдайын, сондай-ақ жауаптылықты ауырлататын
және жеңілдететін мән-жайларды ескеріп қолданады.

8.

ӘҚБтК-те бекітілген заңдылық принципі бойынша осы кодексте белгіленген
негіздер мен тәртіптен басқа жағдайларда, ешкім де әкімшілік жазаға,
әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс-жүргізуді қамтамасыз ету шараларына
ұшыратылуға тиіс емес. сондықтан әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі
қарайтын орган кінәліге тек кодекспен белгіленген жазаны ғана және тек
әкімшілік құқық бұзушылық үшін нақты құқықтық нормада қаралған санкцияның
шегінде ғана қолдана алады.

9. Әкімшілік құқық бұзушылық үшін жауаптылықты жеңілдететін мән-жайлар болып мыналар танылады (61 бап):

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ҮШІН
ЖАУАПТЫЛЫҚТЫ ЖЕҢІЛДЕТЕТІН МӘНЖАЙЛАР БОЛЫП МЫНАЛАР
ТАНЫЛАДЫ (61 БАП):
кінәлі адамның өкінуі кінәлі адамның құқық бұзушылықтың зиянды
зардаптарды бодырмауы, залалды өз еркімен өтеуі немесе келтірген
зиянды жоюы;
әкімшілік құқық бұзушылықты күшті жан толқынысының әсерімен не жеке
басының немесе отбасының ауыр жағдайлары салдарынан жасау;
әкімшілік құқық бұзушылықты кәмелетке толмаған адамдардың жасауы;
әкімшілік құқық бұзушылықты жүкті әйелдің немесе 3 жасқа дейінгі баласы
бар әйелдің жасауы әкімшілік құқық бұзушылықты күш қолдану немесе
психикалық мәжбүрлеу нәтижесінде жасау;
әкімшілік құқық бұзушылықты қажетті қорғанудың заңдылығы шарттарын
бұзу, құқыққа қарсы қол сұғушылық жасаған адамды ұстау, бұйрықты
немесе өкімді орындау кезінде жасау;

10. Әкімшілік құқық бұзушылық үшін жауаптылықты ауырлататын мән-жайлар болып мыналар танылады (62 бап):

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ҮШІН
ЖАУАПТЫЛЫҚТЫ АУЫРЛАТАТЫН МӘН-ЖАЙЛАР
БОЛЫП МЫНАЛАР ТАНЫЛАДЫ (62 БАП):
Уәкілетті адамдардың талап етуіне қарамастан құқыққа қарсы мінез-құлықты жалғастыра
беру
Бұрын жасаған әкімшілік құқық бұзушылығы үшін әкімшілік жазалауға ұшыратылған, ол
бойынша осы Кодекстің 66 бабында көзделген мерзімі бітпеген адамның біртекті
әкімшілік құқық бұзушылықты 1 жыл ішінде қайталап жасауы
Кәмелетке толмаған адамдарды әкімшілік құқық бұзушылыққа тарту
Ұлттық, нәсілдік және діни жек көрушілік немесе жауласушылық себебі бойынша, басқа
адамдардың заңы әрекеті үшін кек алу, сондай-ақ басқа құқық бұзушылықты жасыру
немесе оның жасалуын жеңілдету мақсатында әкімшілік құқық бұзушылық жасау
Адамға немесе оның жақындарына қатысты белгілі бір адамның өзінің қызметтік, кәсіптік
немесе қоғамлық борышын орындауына байланысты әкімшілік құқық бұзушылық жасау
Кінәлі адамның біле тұра жүкті әйелдерге қатысты, сондай-ақ жас балаға, басқа да
қорғаныс немесе дәрменсіз адамға не кінәліге тәуелді адамға қатысты әкімшілік құқық
бұзушылық жасау
Адамдар тобының әкімшілік құқық бұзушылық жасауы
Табиғи апат жағдайында немесе басқа да төтенше жағдайлар кезінде әкімшілік құқық
бұзушылық жасау

11. Әкімшілік жауаптылықты болдырмайтын мынадай мән- жайлар ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінің 38 - 43 бабарында

ӘКІМШІЛІК ЖАУАПТЫЛЫҚТЫ
БОЛДЫРМАЙТЫН МЫНАДАЙ МӘН- ЖАЙЛАР
ҚР ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ТУРАЛЫ
КОДЕКСІНІҢ 38 - 43 БАБАРЫНДА
ҚАРАСТЫРЫЛҒАН:
I.
Қажетті қорғану Қол сұғушылық жасаған
адамды ұстау
II.
Аса қажеттілік
III. Негізді тәуекел
IV. Күштеп немесе санаға әсер етіп
мәжбүрлеу
V. Бұйрықты немесе өкімді орындау
VI. Ақыл есінің кемдігі

12. Әкімшілік құқық бұзушылықты қарайтын органдар, уәкілеттіктер

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫ
ҚАРАЙТЫН ОРГАНДАР, УӘКІЛЕТТІКТЕР
Кәмелетке толмағандардың құқықтарын
қорғау жөніндегі комиссиялар;
Ішкі істер органдары;
Сот (судьялар);
Мемлекеттік инспекциялар;
Қадағалау мен бақылау органдары;

13.

Ескерту;
Ескерту;
Айыппұл;
Айыппұл;
Қызметін тоқтата тұру туралы шешім
шығару;
Тәркілеу;
Лиценизяның қолданылуын уақытша
тоқтата тұру немесе оның күшін
жою патенттің қолданылуы;
Әкімішілік жолмен шығарып жіберу;
Әкімшілік қамауға алу;
Дисквалификация;
Әкімшілік қамауға алу;
Әкімшілік қызметін тоқтата тұру;
Әкімшілік заңнамасында көзделген
өзге де әкімшілік жазалар
Міндетті жұмыстар

14.

15. Ну а так............................

НУ А ТАК............................