Ас қорыту жүйесі

1. Ас қорыту жүйесі

АС ҚОРЫТУ
ЖҮЙЕСІ
Орындаған:Сәмбетәлі А
201-топ

2. Ас қорыту – тамақтың құрамындағы күрделі қоректік заттардың ас қорыту жүйелерінде механикалық, химиялық, биологиялық жолмен

АС ҚОРЫТУ – ТАМАҚТЫҢ
ҚҰРАМЫНДАҒЫ КҮРДЕЛІ ҚОРЕКТІК
ЗАТТАРДЫҢ АС ҚОРЫТУ
ЖҮЙЕЛЕРІНДЕ МЕХАНИКАЛЫҚ,
ХИМИЯЛЫҚ, БИОЛОГИЯЛЫҚ
ЖОЛМЕН ӨҢДЕЛІП, ҚАРАПАЙЫМ
ТҮРГЕ АЙНАЛЫП, СІҢІРІЛУІ.

3. АДАМНЫҢ АС ҚОРЫТУ ЖҮЙЕСІ

4.

Адам ағзасында ішкі мүшелердің орналасуы

5.

Шықшыт сілекей безі
Glandula parotis
Ауыз қуысы
Caviatas oris Көмей
Тіласты сілекей безі
Жақасты сілекей безі
Өңеш
esophagus
Асқазан
ventriculus
Ұйқы безі
Бауыр
pancreas
hepar
Сфинктер
Өт қабы
Versica fellea
Тоқішек
Аппендикс
Colon ascendens
Тік ішек
Colon sigmoideus
appendices
Ашішек
Colon

6. Ас қорыту бездері

АС ҚОРЫТ У БЕЗДЕРІ

7.

Асқорыту жолының қабырғасы
Ішкі
Ортаңғы
Сыртқы

8. Ауыз қуысындағы ас қорыту үрдісі

АУЫЗ ҚУЫСЫНДАҒЫ АС ҚОРЫТУ
ҮРДІСІ
Ауыз құысында ас механикалық
және химиялық өңдеуге ұщырайды
Ауыз қуысына үш жұп ірі бездер:
шықшыт, жақ асты,тіл асты
бездері және майда бездер:
таңдай, тіл, ұрт, ерін бездерінің
өзектері ашылады.

9.

Қатты таңдай
Тілшік
uvula
Palatum durum
Жұмсақ таңдай
Palatum molle
Тіл
lingua
Таңдай бездері
tonsila palatini

10.

Бауырдың қанмен қамтамасыз етілу ерекшелігі

11.

Бауыр
Өңеш
Асқазан
esophagus
hepar
ventriculus
Өт қабының өзегі
Өт қабы
Ұйқы безі
Ұлтабар Ұйқы безі
өзегі
pancreas

12.

Тоқ ішек
Colon ascendens
Кесілген аш ішек
Тоқ ішектің
басталған бөлімі
Соқыр ішек
ceacum
Тік ішек
rectum
Аналь ішек

13. Ішек сөліндегі ферменттер:

ІШЕК СӨЛІНДЕГІ ФЕРМЕНТТЕР:
Эрипсин - альбумоз, пептондарды амин
қышқылдарына дейін ыдыратады
Липаза, фосфолипаза,
холестеринэстераза – липидтерді май
қышқылдары мен глицеринге ыдыратады
Амилаза – крахмалды дисахаритке
айналдырады; мальтаза – мальтозаны,
инвертаза – қамыс қантын, лактаза – сүт
қантын ыдыратып, крахмалды
моносахаридтерге айналу үрдісін
аяқтайды
Энтерокиназа – трипсиногенді трипсинге
айналдырады

14.

15.

Ішек бүрлері
Бір қабатты
эпителий
Ішек бездері
Қан тамырлары
Лимфа
тамырлапы
Ішек бүрлерінің құрылысы

16.

Ұлтабар

17.

Асқазан мен ұлтабардың құрылысы
Асқазанның ішкі сілемейлі қабығында ұсақ бездері үш түрлі
жасушалардан түзілген. 1.Ферменттер 2.Тұз қышқылы 3.Сілемей бөледі

18. Қарын сөлінің бөліну фазалары

ҚАРЫН СӨЛІНІҢ БӨЛІНУ
ФАЗАЛАРЫ
1.
2.
Күрделі рефлекторлық фаза – қарын сөлі тамақ жеген
кезде бөлінеді
Нервтік-гуморальдық фаза – сөл қанға сіңген химиялық
зат тардың әсерінен қарын бездерінің рецепторларын,
бас миындағы тамақ орталықтарын тітіркендіруден
бөлінеді

19. Ұлтабардағы ас қорыту үрдісі

ҰЛТАБАРДАҒЫ АС ҚОРЫТ У ҮРДІСІ
1.
2.
3.
Ұйқы безі сөлінің фермент тері:
Трипсин, эрипсин, химотрипсин – альбумоз, пептон,
ыдырамаған белоктарды амин қышқылдарына дейін
ыдыратады
Амилаза, мальтаза, лактаза – көмірсуларды
моносахарит терге дейін ыдыратады
Липаза – майларды май қышқылы мен глицеринге дейін
ыдыратады
Өт құрамына: өт қышқылдары (гликохоль мен таурохоль),
өт пигмент тері (билирубин, биливердин), органикалы қ
емес тұздар, А ,В,С дәрумендері, амилаза, протеаза,
фосфотаза, каталаза, оксидаза фермент тері, несеп
қышқылы, мочевина кіреді

20. Қарын сөлінің құрамы мен қасиеті

ҚАРЫН СӨЛІНІҢ ҚҰРАМЫ МЕН
ҚАСИЕТІ
рН көрсеткіші – 1,5-3,4-3,9 (0,4-0,5 % НСl)
Қарын сөлінің құрамындағы ферменттер:
Пепсин - протеаза ферменті- белоктарды
альбумоз және пептондарға дейін
ыдыратады
Химозин – сүтті ірітіп, ерімейтін сүт белогы
казеинге айналдырады
Липаза – майды ыдыратады

21. Қарындағы ас қорыту үрдісі

ҚАРЫНДАҒЫ АС ҚОРЫТ У ҮРДІСІ
1.
2.
3.
Қарынға 1,5-3л тамақ сияды.
Қарын бөлімдері: кіре беріс-кардиалдық бөлім,
түбі-фундальдық бөлім, шыға беріс-пилорикалық
немесе есік бөлім.
Қарынның кілегей қабығының бездерінің
жасушалары:
Негізгі немесе бас жасушалар – фермент тер
жасайды
Қоршау жасушалар - тұз қышқылын жасайды
Қосымша жасушалар – кілегей тәрізді зат
жасайды

22.

Жұтқыншақ
Өңеш
Астың жұтылуы мен жылжуы

23.

Ас қорыту жүйесі
Қызметі
Ауыз
Жұтқ
ыншақ
Өңеш
асқаз Аш
ан
ішек
Тоқ
ішек
Ұйқы
без
бауыр
Асты
ұсақтау
Ас
қорыту
жүйесіне
Жұту ,
жылжы
ту
жылж
ыту
Ас
қоры
тыла
ды
Аш
ішектің
жалғас
ы,ашы
татын
микро
организ
мдер
болады
Сөл
бөлед
і, ішкі
Секре
ция
қызм
ет
атқар
ады
Өт
бөледі,
улы
заттар
ды
зиянсыз
дандыр
ады
өткізу
Байланыс
ас
сіңірі
леді
Қорек заттарын ағзаға сіңірлетін заттарға ыдырату және
организмге сіңіру
Нәтижесі
Организм өседі, жасуша жаңартылады, ұлпаларды қалпына
келтіреді және энергия пайда болады.
Проблема
Ас қорыту жүйесі өз қызметін атқару үшін қандай жағдайлар