Genel i̇leti̇şi̇m. Sözel i̇leti̇şi̇m

1. GENEL İLETİŞİM

4. HAFTA
SÖZEL İLETİŞİM

2. İÇERİK

1- Konuşmanın Tanımı
2- Konuşmanın Önemi
3- Konuşmanın Doğuşu
4- Konuşma, Kültür ve Toplum Arasındaki Bağıntı
5- İyi Bir Konuşmacının Sahip Olması Gereken
Özellikler
6- Toplum Önünde Konuşma
7- Toplum Önünde Etkili Konuşma

3. KONUŞMANIN TANIMI

İnsanı
hayvandan
ayıran
en
önemli
özelliklerdendir.
Bireysel düzeyde konuşma, kendimizi ifade
edebilmenin en önemli yoludur. Düşünmenin
aracıdır. Sosyal ilişkiler kurmamızı sağlar.
Toplumsal düzeyde konuşma, insanın doğadaki
yalnızlığını aşmasını sağlar. Üretilen bilgilerin
nesillerden nesillere aktarılmasında rol oynar.

4. Slayt 4

Konuşmanın tanımı için dört farklı boyut
kullanılabilir:
1- Fiziksel
2- Fizyolojik
3- Psikolojik
4- Sosyolojik

5. Slayt 5

Fiziksel Boyut: Ses dalgalarının oluşturulması,
taşınması ve kulak aracılığıyla algılanması
sürecidir.
Fizyolojik Boyut: İnsan vücudu ve onun
yaşamsal faaliyetleri ile ilgili bir araştırma
alanıdır. (Dil, diş, dudak gibi konuşma
organlarının birincil işlevi yaşamsal biyolojik
işlevlerdir; konuşma bu organlar üzerine
yüklenen ikincil bir eylemdir.)

6. Slayt 6

Psikolojik Boyut: Uyarma ve tepki odağında
değerlendirilir. Çevreyi algılamak ve onu referans
alarak anlamlandırmak ve aktarmak.
Sosyolojik
Boyut:
Doğadaki
yalnızlıktan
kurtulmayı sağlar. İnsan sosyal bir varlık olarak
birlikte yaşamak, eylemek ve anlaşmak için dile
ihtiyaç duyar.

7. KONUŞMANIN ÖNEMİ

Dil ile dış dünyayı anlamlandırırız ve bu
anlamlandırma
sırasında
da
içinde
bulunduğumuz toplumun değer yargılarını ve
kültürünü paylaşır, bütünleşir, yeniden üretir ve
toplumun bir üyesi olarak varlığımızı devam
ettiririz.

8. KONUŞMANIN DOĞUŞU

Antik Yunan’dan itibaren dilin ve konuşmanın ne
olduğu ve nasıl doğduğu üzerine farklı görüşler
ortaya atılmıştır ve bir görüş birliği
bulunmamaktadır.
Konuşma üzerinde fizyolojik, psikolojik, biyolojik
ve toplumsal faktörler etkilidir.
Konuşmanın ve dilin kökeni üzerine olan bilimsel
ve sistematik yaklaşımlar 19. yyda ortaya
çıkmıştır.

9. Konuşma ve dilin kökeni ile ilgili bilimsel ve sistematik yaklaşımlar:

1- Ünlem kuramı
2- Yansıtma kuramı
3- İş şarkısı kuramı
4- Jest kuramı
5- Toplumsal denetim kuramı

10. Slayt 10

Ünlem
Kuramı:
Hayvanlardaki
iletişim
örneklerinden yola çıkarak ilkel insanların da
coşkusal tepkilerini dile getirdikleri ünlemlerle
konuşmanın başlamış olabileceği görüşüdür.
Yansıtma Kuramı: Doğadaki seslerin yansıması
ile konuşma ortaya çıkmıştır diyen görüş.
İş Şarkısı Kuramı: İlkel insanın birlikte çalışması
ile dilin ortaya çıkışı. İlkel insan çalışma ortamını
düzenlemek için ritmik sesler çıkartarak dilin
oluşumunu sağlamıştır.

11. Slayt 11

Jest Kuramı: bedensel hareketler olan jestler
duyguların dile getirildiği içgüdüsel hareketlerdir.
İlkel insanda görsel işaretler işitsel işaretlerden
önce gelmektedir. Bu anlamda, ilkel insanlar
birlikte yaşamayı beden hareketleri ile
halletmişler; araç gereç ürettikten sonra da
beden hareketlerinin yerini ağız, dil ve dudak
hareketleri alarak konuşma gelişmiştir.

12. Slayt 12

Toplumsal Denetim Kuramı: İlkel insanda da
çocukta da konuşma çevresini denetim altına almak
güdüsü ile rastgele görsel ve işitsel davranışlar ile
başlamıştır. Bu kurama göre çocukta dilin gelişim
aşamaları şu şekilde gözlenmiştir:
1- Doyumsuzluk Evresi: Rastgele jestler ve sesler
2- Jest Evresi: Jestleri biyolojik ihtiyaçları karşılamak
için kullanmak
3- Dil Öncesi Seslenme Evresi: Ses kodu edinme
evresi. İhtiyaçları ve duyguları doğru ses kodları ile
ifade etmek.
4- Telaffuz Edilen Dil Evresi: Hece sesleri ve onların
telaffuz edilmesi.

13. KONUŞMA, KÜLTÜR VE TOPLUM ARASINDAKİ BAĞINTI

İnsanların doğa ile olan etkileşim biçimleri onların
üretim tarzlarını da belirler. Bu üretim tarzları
doğrultusunda belli bir toplumsal yapıya kavuşurlar.
Bu toplumsal yapıya göre de kültürler biçimlenir.
İşte insanların doğa ile girdikleri etkileşim
biçimlerinin değişmesi temelinde kültür de değişir
ve bu yönüyle dil ve sözcükler de değişecektir. Avcıtoplayıcı topluluklar, tarım toplumu ve sanayi
toplumu birbirinden farklı kültürlere, toplumsal
yapılara ve dillere sahiptirler.

14. İYİ BİR KONUŞMACININ SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

1. Gözlem gücünü geliştirmeli.
2. Seçtiği konuşma alanlarında geniş bir bilgi
birikiminin desteğinden yararlanmalı.
3. Amacına uygun yönde ve mantıklı bir akış içinde
düşünme yeteneğini geliştirmeli.
4. Kendi yeteneklerini değerlendirmeyi, sınırlarını
saptamayı bilmeli. (Önyargılardan sıyrılmalı,
konuşmasında kesin yargılara yer vermemeli ve
kendi inançlarının konuşmasını yönlendirmesine
izin vermemeli )

15. Slayt 15

5. Dinleyicisini yakından tanımalı. (konuşmanın
yapılacağı topluluğun eğitim seviyesi, sosyal
statüleri, yaşantıları hakkında bilgi sahibi olmalı)
6. İletişimde ve konuşmada kişiliğin önemini göz
önünde bulundurmalı. (Konuşmacının kişiliği
dinleyiciyi etkiler)
7. Konuşma eylemini oluşturan fiziksel öğelerin
önemini bilmeli. (Sesin yüksekliği, tonu, jestler,
bakış, duruş ve yüz ifadesi anlamın oluşmasına
katkıda bulunur)
8. Kendi kendisinin titiz bir eleştiricisi olmalı.
9. Ahlaksal sorumluluğu bulunduğunu unutmamalı.
(Sorunları anlamak, çözüm üretmek, doğruluk,
dürüstlük ve paylaşmak)

16. TOPLUM ÖNÜNDE KONUŞMA

Topluluk önünde konuşma korkusunu yenebilmek için
konuşma öncesinde izlenebilecek yol haritası:
1. Topluluk önünde konuşma fikrine sakince yaklaşmalı.
2. Topluluk önünde konuşma hakkında
bilgiler
toplamak.
3. Mükemmeliyetçi olmamalı.
4. Konuşma için belirlenen konuya iyi hazırlanmak,
konuya hakim olmak.
5. Yüksek sesle konuşma metni tekrar tekrar okunmalı.

17. Slayt 17

6. Konuşmanın yapılacağı mekânı tanımak.
7. Hatırlatma kartları hazırlamak.
Konuşma günü:
Görünüme dikkat etmek ve nefes egzersizleri
yapmak.
Konuşma sırasında:
Sadece sunumu düşünmek ve tanıdık yüzler ile
göz teması kurarak rahatlamaya çalışmak.

18. TOPLUM ÖNÜNDE ETKİLİ KONUŞMA

Toplum önünde etkili konuşabilmek ya da iyi ve
etkili bir sunum hazırlayarak bunu aktarabilmek
için «anlatım» ve «içerik» kısmına dikkat etmek
gerekmektedir.

19. Slayt 19

Anlatımda dikkat edilmesi gereken hususlar:
1. İçtenlik
2. Dil/üslûp/adap
3. Beden dili/duruş/hareketler
4. Ses tonu ve tonlama
5. Akıcılık

20. Slayt 20

İçerik kısmında dikkat edilmesi gereken hususlar:
1. Güçlü bir açılış: Sunumun amacını aktarmak.
2. Bilgilerin seçimi ve netliği.
3. Bilgilere hakimiyet.
4. Görsellik: Sunumu görsel malzemelerle
desteklemek.
5. Örneklerin kullanımı.
6. Güçlü bir kapanış: Anlatılan konunun
özetlenmesi ve ana fikrin verilebilmesi.

21. Slayt 21

Konuşmacını sahip ollması gereken 3 temel
özellik
• Etos, iyi bir konuşmacının sahip olması
gereken bir özellik olarak, konuşmacının
söyledikleri ile yaptıklarının, içiyle dışının ya da
kişiliğinin çelişmemesi demektir. Konuşmacının
kişiliği, iyi bir konuşmacının sahip olması
gereken niteliklerde de göreceğimiz gibi
önemli bir konudur.

22. Slayt 22

• Patos, duygularla ilgilidir. Dinleyicilerin
duygularını anlayabilme ve yönlendirebilme
yetisi olarak düşünülebilir. Patos sahibi bir
konuşmacının iletişimin ilk öğelerinden olan
referans çerçevesi kavramına oldukça aşina
olması gerekir
• Logos sahibi bir konuşmacı bilgilidir.
Konuştuğu konu hakkında bilgi sahibidir.