Трансплантология

1.

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Неврология кафедрасы
Тақырыбы: Трансплантология
Орындаған: Ермекбай О.Н.
5-062 топ ЖМФ
Қарағанды 2017 ж

2.

Жоспар:
I. Кіріспе
Трансплантология деген не?
I. Негізгі бөлім.
1. Түрлері
2. Мәселелері
3. Тарихы
4. Трансплантацияның пайдалы және
кемшілік жақтары
5. Әлемде, Ресейде және Қазақстанда
III. Пайдаланылған әдебиеттер.

3. Кіріспе

Трансплантология (ағылш. transplantati
on of organs and
tissues; нем. Transplantation von organen
und Geweben; лат. transplantare - қайта
отырғызу) — зақымданған, тозған
ағзаны, оның бөлігін немесе тіндерді
ауыстыру (немесе ауыстырып
қондыру), өмірді құтқару құралы және
адамның денсаулығын қалпына келтіру
болып табылады; заңнамалар мен адам
құқықтарын сақтау негізінде жүзеге
асырылады.

4. Трансплантология тарихы және дамуы

Трансплантацияны
ң негізін қалаған
Алексис
Каррель,соған
байланысты 1912
жылы Нобель
сыйлығын алған

5. Трансплантология тарихы

Қазіргі заманға сай трансплантология 1937 жылы оның негізін салған
студент Владимир Демиховқа 21 жаста болғанда ашылды.
В. Демихов әлемдік деңгейде ондаған оталар жасады:
1937 ж. – әлемде алғашқы рет жасанды жүрек;
1946 ж. – кеуде қуысында жүректі әлемде алғашқы рет
гетеротопикалық (атап айтқанда өзінің орнында емес) алмастырып
салу;
1946 ж. – әлемде алғашқы рет жүрек-өкпе кешенін алмастырып салу;
1947 ж. – әлемде алғашқы рет оқшаулап алынған өкпені алмастырып
салу;
1948 ж. – әлемде алғашқы рет бауырды алмастырып салу;
1951 ж. – әлемде алғашқы рет жасанда қанайналымды пайдаланусыз
(оның алғашқы рет жасап шығарған пневмоприводтан (шаңсорғыш)
жұмыс істеп тұрған жүректің жетілген протезімен) жүректі
ортотопиялық (атап айтқанда өз орнында) алмастырып салу;
1952 ж. – әлемде алғашқы рет маммарлыы-коронарлық шунттау;
1954 ж. – итке екінші басты алмастырып салу;

6. Дәрігер В. Демихов – жүректі, бауырды, бүйректі, өкпені алмастырып салумен айналасатын барлық клиникаларда технологияларын

пайдаланатын, әлемдегі ең ұлы тәжірибе
жасаушылардыың бірі» - деді кардиохирург Ренат Акчурин.
Танымал хирург шумахер Демиховты «адамзаттың ұлы
тәжірибешісі» деп атады.
1960 ж. Владимир Петрович «Тәжірибеде тіршілік ету
үшін маңызды ағзаларды алмастырып салу»
монографиясын шығарды. Ол транспланттау жөніндегі
бірінші әлемдік нұсқау болды. Кітап бірнеше тілге
аударылды.

7. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТРАНСПЛАНТОЛОГИЯНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ

ҚР
ДСМ клиникалық және эксперименттік хирургиясының ғ
ми-зерттеуинституты, хирург А.Д.Сутыко
979 ж.
алғашқы рет бүйректі транспланттау
992 ж.
алғашқы рет ұйқы безін гетеротопикалық транспланттау
А.Н. Сызғанов атындағы хирургия институты
хирург М.Ә. Әлиев және Ж.А. Досқалиев
996 ж.
алғашқы рет бауырды гетеротопикалық транспланттау
А.Н. Сызғанов атындағы хирургия институты
хирург М.Ә. Әлиев және Ж.А. Досқалиев
011 ж.
тірі донордан бауырды алғашқы рет ортопедиялықтранспланттау
А.Н. Сызғанов атындағы хирургия институты
хирург О. Руммо (Белоруссия)
012 ж.
алғашқы рет жүректі транспланттау
«Ұлттық ғылыми кардиохирургиялық орталығы» АҚ
кардиохирург Ю.В. Пя және Я. Пирк (Чехия Республикасы)
012 ж.
ұйқы безін және бүйректі алғашқы рет аралас транспланттау
Алматы қ. №7 ҚКА
Хирург Kwan-Tae Park (Оңтүстік Корея)
012 ж.
алғашқы рет баланың бүйрегін транспланттау
«Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығы» АҚ
Қазақстандық және шетелдік мамандар
013 ж.
алғашқы рет баланың бауырын транспланттау
«Республикалық жедел медициналық көмек көрсету ғылыми орт
ы» АҚ
хирург О. Руммо (Белоруссия)
013 ж.
алғашқы рет мәйіттік донордан бауырды ортопедиялықтранспланттау
«Республикалық жедел медициналық көмек көрсету ғылыми орт
ы» АҚ
хирург Т. Сұлтанәлиев
013 ж.
алғашқы рет мәйіттік донордан ағзаларды мультиағзалық алу
А.Н. Сызғанов атындағы хирургия институтында бір мезгілде 4 р
иентке 4ағзаны транспланттау жасалды.

8. Түрлері

Изотрансплантант-ол генетикалық ұқсас
индивидумдар арасында салынған тіндер
мен мүшелер.
2. Аллотрансплантант-ол бір биологиялық
түрге жататын генетикалық түрлілі
организмдердің арасындағы алмастырған
тіндер мен мүшелер
3. Ксенотрансплантант деп- әр түрге жататын
организмдер арасында салынған тіндер
немесе мүшелерді айтады.
4. Аутотрансплантация-белгілі бір адамның өз
өзіне донор болуы
1.

9. Донор түрлері Донор-тірі адам Донор-өлік Донор-жануар Донор-клон Донор-жасанды мүшелер

10. Мәселелері

1. Трансплантологиядағы негізгі
проблема өлген адамнан оның
мүшелерін алуға туыстарынан келісім
алудың өте қиындығында болып отыр.
Мұның себептері бірнешеу: халықтың
сауатсыздығы, діни сенімдер, сондайақ үгіт жұмысының әлсіздігі.
2. Трансплантациялық
операциялардың бағасы өте қымбат
болуы

11. 3. Әділдік мәселесі: Донорлық мүшелерді трансплантациялау белгілі бір топтарға және қаржылық жағдайға қарамау керек. Донорлық

мүшелер медининалық көрсеткіштерге сай ең
оптимальды науқастарға берілу керек.
4. Донорлы мүшені коммерциялау мәселесі:
Мүшелер мен тіндерді саудалау заңмен қудалану
керек.
5. Бас тарту немесе сәйкессіздік мәселесі.

12.

13. Трансплантацияның пайдалы және кемшілік жақтары

Пайдасы:
Өлім ауызында жатқан науқастардың
өмірінің ұзаруы
Өлім деңгейінің төмендеуіне байланысты
мемлекеттің әлеуметтік жағдайының
жақсаруы
Кемшіліктері:
Жасалған операциялардың сәтсіз аяқталуы
Операциядан кейінгі реабилитациялық
шаралардың толық орындалмауы
Мүше сатушылардың көбею қауіпі

14. Трансплантология басқа елдерде

15.

16. Қазақстандағы трансплантология

«Қазақстанда жыл сайын 138 адам
жүрек алмастыру отасына мұқтаж.
Бауыр ауыстыруға - 250-300, бүйрекке 1384, өкпеге - 3-5, ұйқы безіне - 37 адам.
2012 жылдан бері Қазақстанда 445
бүйрек алмастыру, 76 - бауыр және 32
жүрек алмастыру оталары жасалды.
2015 жылы 11 адамға жүрек
алмастырылды. 2016 жылы 13 адамға
жүрек алмастырылды. Қазақстандағы ең
жасы улкен донор 63те ал ең жасы улкен
реципиент 65те

17. Қазіргі кезде елімізде 4000 адам ағза ауыстыру үшін тіркеліп, кезегі келетін сәтті асыға күтіп жүр. Олардың ішінде 1200

науқастың жүрегі сыр берсе, 1300 адамның бауыры, 2000
адамның бүйрегі ауыстырып салу сияқты күрделі операцияны
қажет етеді. Алайда бәріне бірдей «тегін мүше» табыла
бермейді, тегін квота да жетпейді. Сондықтан жыл сайын
жүздеген адам трансплантациялық операция жасату үшін
шетел асады екен.

18. Пя Юрий Владимирович

Ұлттық ғлыми
кардиохирургиялық
орталықтың
жетекшісі.Пирогов
атындағы мемлекеттік
медицина
институтының
түлегі,халықаралық
дәрежедегі
кардиохирург,медицин
а ғылымдарының
докторы.

19. Қорытынды

Жалпы, тіндер мен мүшелерді ауыстыру
медицина саласының ең ірі жетістігі
саналады. Бүгінде әлемнің алпауыт елдері
мүше трансплантациясын жасаудың ең озық
үлгілерін қолданып жатыр. Бір адамның
ағза мүшелері 4 адамның өмірін сақтап
қалуға мүмкіндік береді екен