Гипо-гипертиреоз синдромы (қалқанша без аурулары)

1. ГИПО-ГИПЕРТИРЕОЗ СИНДРОМЫ (Қалқанша без аурулары)

Алипова А.Т.

2. Дәріс жоспары

• Гипоталамус-гипофиз-КБ жүйесі
• Тиреоид гормондардың түзілуі мен
маңызы
• Жемсау жіктелуі
• Гипотиреоз түсінігі, жіктелуі
• Гипотиреоз емі
• Гипертиреоз түсінігі
• Грейвс ауруы
• Қорытынды

3. ҚБ анатомиясы

Қалқанша без кеңірдектің алдыңғы беті мен
бүйірінде орналасқан екі бөліктен және
қылтадан тұрады.

4.

Қалқанша бездің гистологиялық құрылымы
Капилляр

5. Гипоталамус-гипофиз-ҚБ жүйесі

• Гипоталамус – тиротропин-рилизинггормон - ТРГ
• Гипофиз – тиреотропты гормон -ТТГ
• ҚБ -Т3, Т4
ҚБ гормондары Кері байланыс ұстанымы
бойынша реттеледі

6. ҚБ қызметінің реттелуі – қарама-қарсы байланыс принципі

7. Тиреоидтық гормондар түзілуі

• 1 кезең - йодты ұстау
• 2 кезең – йодтың органификациясы
Тирозин+ЙОД=МИТ және ДИТ
• 3 кезең – конденсация=бір-бірімен
ұстасу
МИТ+ДИТ=Т3 ДИТ+ДИТ=Т4
• 4 кезең – бөлініп шығу
Т4:Т3= 10:1

8. Тиреоид гормондардың маңызы

• Калоригендік әсер
• Бала миын және баланың интеллектін
дамытады
• Бала бойы мен қаңқасының дамуына тікелей
әсер етеді
• Сурфактант түзілуіне әсер етеді
• Анаболикалық әсер – ақуыз синтезі
• Липолиздік әсер
• Контринсулярлық гормон – гипергликемия
• Репродукцияға әсері

9. ҚБ ауруларын диагностикалау

ТТГ мен ТГ деңгейін анықтау
• Эутиреоз - норма
• Гипотиреоз - ҚБ↓
• Гипертиреоз - ҚБ↑

10. Қалыпты ТТГ, МЕ/мл

Взрослые
0,4 – 4,0
Доношенные
новорожденные
1,3 - 19
10 нед
0,6 -10
1 год
0,4 - 7
5 лет
0,4 - 6
14 лет
0,4 – 4,0

11. ҚБ пальпациясы

12. Жемсау жіктемесі (БДДҰ, 2001)

Дәрежесі
Сипаттамалары
0
Жемсау жоқ, ұлғаймаған (без көлемі
науқастың басбармағының дистальды
фалангасынан үлкен емес).
І
Қалқанша бездің ұлғайған бөліктері
пальпацияланады, бірақ бездің өзі
мойынды қарағанда көрінбейді.
ІІ
Қараған кезде және қарап тексергенде
көлемі
ұлғайған
қалқанша
без
анықталады.

13. УЗИ ЩЖ

• Объем ЩЖ=(ШхДхВ + ШхДхв)х0,479
Группы
Дети до 10 лет
Дети до 15 лет
15-18 лет
Женщины
Мужчины
Объем ЩЖ (мл)
≤8
≤10
≤15
≤18
≤25

14.

Гипотиреоз -тиреоидты
гормондардың тапшылығынан
дамитын клиникалық синдром

15. Гипотиреоз

16. Гипотиреоз

• біріншілік – ҚБ зақымдалуы
↓Т3 и Т4, ↑ТТГ - 99%
• Екіншілік – гипофиз зақымдалуы
↓ТТГ , Т3 и Т4↓
• Үшіншілік –гипоталамустың зақымдалуы
↓ ТЛ, ТТГ↓ , Т3 и Т4↓

17.

эпителий
фолликула
коллоид
фолликул
соединительная
ткань
Щитовидная железа при гипотиреозе:
1 – фолликул, 2 - плоский эпителий
фолликула, 3 – коллоид, 4соединительная ткань с кровеносными
сосудами
Щитовидная железа здорового
человека
Гистологически: конфигурация фолликулов
неправильная, диаметр их уменьшен. Коллоид плотный,
почти не вакуолизирован.

18. Біріншілік гипотиреоздың себептері

• Туа біткен гипотиреоз
• Йод тапшылығы
• Аутоиммундық тиреоидит
АИТ
• Толық тироидэктомия
• радиоактивті йодпен ем

19.

Гималайдағы
Эндемиялық (йодтапшылық) жемсау

20.

Микседематозный
кретинизм в Конго
(у трёх женщин 1720 лет – в нижнем
ряду; сверху –
здоровый
ровесник).

21. Клиникалық көріністері

Ауру әдетте біртіндеп дамиды
Әлсіздік
Ұйқышылдық күндіз,түнгі ұйқының бұзылуы
Апатия
Беттегі және аяқтағы ісінулер
Салмақ қосу
Шаш түсу
Тері құрғақтығы
Бұлшықеттегі ауру сезімі
Естің төмендеуі
Іш қатулар
Жыныстық құмарлықтың төмендеуі (либидо)
Импотенция
Менструальды циклдың бұзылуы,бедеулік
Бел аймағындағы ауру сезімі

22.

23. Диагностикасы

Біріншілік гипотиреоз:
• Манифесті гипотиреоз (ТТГ↑, Т4, Т3↓)
• Субклиникалық гипотиреоз (ТТГ↑, Т4.
Т3 —қалыпты деңгейде)
Екіншілік гипотиреоз:
• ↓ТТГ , Т3 и Т4↓

24. Гипотиреоз емі

• Заместительная терапия L-тироксином 50, 100 мкг
• У пожилых начинают с 12,5 мкг/сут, постепенно
увеличивая дозу за 2-3 месяца
• У молодых начинают с 50 мкг и увеличивают за 2-3
недели
• L-тироксин назначают из расчета 1,6 мкг на кг веса
• У новорожденных – из расчета 10-15 мкг на кг массы
тела
• У детей – 2 мкг на кг веса
• Во время беременности потребность в гормоне
возрастает в среднем на 45%

25. Емге дейін емнен кейін

ЕМГЕ ДЕЙІН
ЕМНЕН КЕЙІН

26. Емге дейін емнен кейін

ЕМГЕ ДЕЙІН
ЕМНЕН КЕЙІН

27.

Гипертиреоз (тиреотоксикоз) —
қалқанша безі гормондарының
артық өндірілуінен туындаған
клиникалық синдром

28. Грейвс ауруы - ЖУЖ

• HLA-тәуелді
аутоиммундық
ауру
• Әйелдер ер
адамдардан 10
есе жиі ауырады

29.

Этиология и патогенез диффузного
токсического зоба
Этиология
Генетическая
предласполо
женность:
HLA DR3;
HLA B8;
Факторы риска:
инсоляция;
беременнность;
инфекция;
радиация;
стресс
Патогенез
Нарушение
клеточного
иммунитета
Нарушение
гуморального
иммунитета
Дефицит
Т-супрессоров
Относительное
увеличение
количества
Т-хелперов и
Т-киллеров
Синтез антител
к элементам
щитовидной
железы
Стимуляция
тиреоидстимул
ирующими
антителами
рецепторов
ТТГ

30.

1
2
3
4
Щитовидная железа при ДТЗ:
1 – фолликул, 2 - высокий эпителий
фолликула, 3 – вакуоли в коллоиде,
4- соединительная ткань с
кровеносными сосудами
эпителий
фолликула
коллоид
фолликул
соединительная
ткань
Щитовидная железа здорового
человека
При ДТЗ фолликулы ЩЖ обычно неправильной формы.
Стенки их выстланы цилиндрическим, нередко многослойным
эпителием с папиллярными разрастаниями, вдающимися в
просвет фолликулов. В них содержится незначительное
количество жидкого бесцветного, со множеством вакуолей
коллоида. Соединительная ткань ЩЖ инфильтрирована
лимфоидными клетками.

31. Грейвс ауруының клиникасы

• ЖҚТЖ: тахикардия, ↑сист ҚҚ, ↓диаст ҚҚ=
↑ пульс ҚҚ, жүрек ритм бұзылыстары: фибрилляции,
миокардиодистрофия, іркілісті ЖЖ
• Катаболикалық синдром – қатты жүдеу, тершеңдік,
әлсіздік, асқа тәбет ↑, тері ыстық және ылғылды
• Нерв жүйесі: тұрақсыз, жылауық, ашуланшақ, ұйқы
бұзылысы, діріл-тремор, миопатия
• АІЖ: диарея, гепатоз
• Зоб: ҚБ біркелкі, жумсақ
• Көз белгілері: экзофтальм, көздегі құм сезімі

32. Диагностикасы

• ТТГ↓
• Т4 пен Т3↑
• АТ к рецептору ТТГ↑

33. Грейвс ауруындағы ҚБ ультра дыбыстық зерттеу

ҚБ жайылып
ұлғайған,
гипоэхогенді,
гиперваскуляризация
Сцинтиграфия с Тс зное усиление захвата
Щитовидная железа в норме
Щитовидная железа при ДТЗ

34. ҚБ сканограммасы

Сцинтиграфия с Тс 99 –
диффузное
усиление захвата

35.

Грейвс ауруының емі
Медикаментозное
Патогенетическое:
- антитироидные
препараты (тирозол,
мерказолил,
пропилтиоурцил)
Радиоактивным йодом
Хирургичес
кое
Симптоматическое:
- β – блокаторы(анаприлин)
- кортикостероиды
- седативные

36. Қорытынды

ТГ маңызы
ҚБ зақымдалуының жіктелуі
біріншілік гипотиреоз ↑↑ ТТГ
Біріншілік гипертиреоз ↓↓ ТТГ
Жемсаудың жіктелуі
гипотиреозда левотироксинмен
орынбасушы емнің қонымдылық
белгісі – ТТГ=0,5-2 МЕ/мл