Іш сүзегі

1. С.Д Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті ИӨЖ Іш сүзегі

Орындаған: Избаева А.М
Тексерген:

2. Жоспар: 1. Кіріспе 2. Негізгі бөлім 3. Этиологиясы 4. Патогенезі 5. Симптомдары 6. Емі 7. Қорытынды.

3.

Іш сүзегі
Salmonella typhi және salmonella paratephi А және В
қоздырғышымен
шақырылатын,
фекальді-оральді
жолмен берілетін, ішектің лимфа аппаратының
зақымдалуымен,
бактериемиямен,
айқын
интоксикациямен, бауыр мен көк бауырдың ұлғаюымен
және розеолды бөртпелермен сипатталатын жедел
антропонозды жедел инфекция. Іш сүзегін алғаш
сипаттап жазған француз дәрігері Ф.Бретанно (1813)
және Ш.Луи (1829).

4.

Этиологиясы
Қоздырғышы Salmonella typhi, salmonella paratephi А және В. Туысы –
Salmonella, тұқымдасы – Enterobacteriaceal. Құрамында:
-Термотұрақты самтоикалық О-АГ
- Термобильді талшығы бар Н-АГ
-Термобильді соматикалық Vi-АГ
-эндотоксин
Қоздырғышқа тән: сыртқы ортада тұрақта:
-Топырақта және суда 1-5 ай сақталады;
-Нәжісте 25 күнге дейін;
-Тағамдық азықта бірнеше күннен бірнеше аптаға дейін;
-Киімде 2 аптаға дейін сақталады.
Аурудың қоздырғышы – бактериялар су және топырақта 2 аптадай,
жемістер мен көкөністерде 5-10 күндей, сары май мен етте 1-3 айға,
қыздырғанда 50С-қа дейіг өз тіршілігін жоймайды. Тек қайнатқанда
ғана өледі.

5.

Инфекция көзі және резервуары:
Ауру адам
Транзиторлы бакерия тасымалдаушылар
(1-3 апта бойы)
Реконвалесцентті
тасымалдаушы

6.

Таралу жолдары
Алиментрлы
Су арқылы
Тұрмыстық
қатынас
арқылы
Ауру науқас адамнан, сондай-ақ бактерия тасушылар арқылы жұғады.
Аурудың қоздырғышы қоршаған ортаға науқас адамның немесе бактерия
тасушының зәрімен таралады. Адамның осы ауруды қабылдау мүмкіншілігі
жоғары. Мерзімділігі жаз-күз айлары. Иммунитет: көбіне аурудан кейін ұзақ
тұрақты иммунитет қалыптасады.

7.

Аурудың даму кезеңдері
Қоздырғыштың ауыз қуысынан, асқазанның қышқылдық барьерімен өтіп, ащы
ішектің пейер бляшкаларына және соллитарлы фолликулаларына еніп көбеюі (
бірінші көбею)
Қанға өтіп, бактеремия
токсинемия шақырады
Паринхиматозды диссеминация (
сүзектифозды гранулемалар түзілулер)
Қоздырғыштың сыртқы ортаға шығуы
(нәжіспен, зәрмен, қақырықпен, термен)

8.

Өт жолдары арқылы қоздырғыштың ащы ішекке қайталап
келуі
Аллергиялық реакциялар
Иммунитет қалыптасуы мен ауру соңы
соңы

9. - В типі -А Типі Жеңіл түрі: 1. жасырын 2. абортивті 3. амбулаторлы Ауыр түрі: 1. пневмосүзек 2. менингосүзек 3. невросүзек 4.

-В
типі
-А Типі
Жеңіл түрі:
1. жасырын
2. абортивті
3. амбулаторлы
Ауыр түрі:
1. пневмосүзек
2. менингосүзек
3. невросүзек
4. колоносүзек
Клиникалық көрінісі: Инкубациялық кезеңі 3-28
күнге дейін, орташа алғанда 9-14 күн. Типті түрінде
инфекция біртіндеп басталады.

10. Қызба 39-40С-қа дейін көтеріледі, көбінесе тұрақты түрде. Ұзақтығы 2-3 аптаға. Қызбаның 3 түрі байқалады: 1. Вундирлік қызба

сызығы ( трапеция тәрізді, тұрақты түрі)
2.
боткин
қызба
сызығы
(
толқын
тәрізді)
3. Кюльдишеский қызба сызығы (баспалдақ тәрізді)
Интоксикация: басының нақты ауыруы, ұйқысының
бұзылуы, адинамия, апатия, сананың тұмандануы, енжарлық.
Тері өзгерістері:бозару , бөртпе ( аурудың 8-12 күндері,
розеолезді бөртпе түрінде, аз мөлшерлі, көбінесе ішіне,
кеуденің төменгі жағына шығу, 2-3 күн себелеп шығуы тән)

11. Ас қорту жүйе бұзылыстары: 1. тәбеттің төмендеуі 2. тілдің ісінуі, ортасы қалың жабындымен басылуы 3. бауыр мен көкбауырдың

ұлғаюы
4. пальпация кезінде іштің оң жақ мықынында ішектің
шұрылдауы
5. падалка белгінің оң болуы
6. нәжісі қалыпты, кейде ботқа тәрізді
Жүрек-тамыр жүйесінің бұзылыстары:
1. салыстырмалы брадикардия
2. АҚ төмендеуі
3. пульстің дикротиясы
Перифериялық қанның өзгерістері:
1-ай аптада шамалы лейкоцитоз, одан кейін лейкопения
қабаттасады. Салыстырмалы лимфомоноцитоз,
анэозонофилия тән.

12. Емі: Тек қана ауруханада жүргізіледі: 1. Күн тәртібі қатаң төсектік. Қызба түскенге дейін 10-11 күнге дейін. 2. Диета 13 немесе

1-ші
(асқынған
кезде)
3. Этиотропты ем: 1) левомецетин (0,5 тәулігіне 4 рет)
немесе левомецетин сукуинат (1,0*3 рет б\е немесе тамыр
ішіне); 2) ампициллин ( 2 млн бірлік тәулік 1-6 рет); 3)
бисептол (2д*з рет); 4) ципрофлоксацин (500-750 мг*2 рет);
4. Дезинтоксикациялық ем ( гемодез, реополиглюкин т.б)
5.
Витаминді
препараттар
6.
Иммунды
корреция
7. клиникалық көрсеткіштеріне байланысты ем

13. Пайдаланылған әдебиеттер: 1. kk.m.wikipedia.org 2. medlec.org 3. https://microscoftbi.ru