Адам денсаулығына және тірі организмдерге климаттың әсері

1.

Адам денсаулығына және тірі организмдерге
климаттың әсері
ОМ:адам денсаулығына
және тірі организмдерге
климаттың әсерін түсіну

2.

Адам денсаулығына жайлы немесе
қолайлы климат көрсеткіштері қандай деп
ойлайсыздар?

3.

Тіршілік градиенті болып 0°С мен
+50°С болып есептеледі. 0°С- су
қатады, ал 60°С ақуыз ұйиды.
Тірі ағзалардың тіршілік ету
барысында өз денелерінің жылуын
реттеу әрекеті қалыптасты. Олардың
қоршаған ортаның температурасының
күрт өзгеруіне байланысты өз
денелерінің температурасын бір
қалыпта реттеп отыруларына
мүмкіндіктері бар.

4.

Криофилдар – суықта өздерін жақсы сезетін
ағзалар түрлері. Жер биосфераның 80 % дан
жоғары суық +5 °C тан төмен аймақтада
мекен етеді: Дүние жүзі мұхитының
тереңдіктері, арктикалық шөлді аймақтар,
тундралар мен биік белдеулер.Бұл тірі
ағзалар суыққа тұрақтылықтарымен
ерекшеленеді. Сайка СММ дене t 1,86°С , су t
+5°С жүзеді
Термофилдар – тіршілік ету қаблеттері
жоғары температураларға бейімделген
экологиялық түрлер: оларға микроағзалар,
өсімдіктер мен жануарлар түрлері жатады.

5.

Атмосферадағы физикалық,
химикалық процестер мен тірі
ағзалар арасындағы байланыс
пен ауа райының өзгерістерін
тірі ағзаларға әсерін зерттейтін
білім жүйесі- биометеорология
деп аталады.

6.

Табиғатта ауа райының компоненттерінің
өзгерістеріне сезімтал ағзалар бар екен .
Ғалымдар барометрлық қызмет
атқарушы, яғни, ауа райының өзгерістерін
сезіп, орай әрекет ететін жануарлардың
600, өсімдіктердің 400 түрлерін
сипаттаған.
Өсімдіктердің тіршілік ету ауа райының
компоненттерінен тәуелділігі: ылғал,
жылу, жарық, ауа температурасы.

7.

Бақ-бақ, үлпілдек- жаңбыр алдында өз гүлдерін
домалатып жаба қояды . Құрғақ күні сәл әлсіз жел
ескен жағдайда ақ үлпілдеген дәндері тез ұшып кетсе,
жаңбыр алдында оларды желімдеп қойғандай
көрінеді, еш жел орнынан қозғалталмай қалады.

8.

Шалғынды жоңышқа-ауа райы бұзылар
алдында гүлдерінің бастарын төмен түсіріп,
жапырақтарын жинақтайды.

9.

Бұлтты күндерде дала шырмауғы гүлдерін
ашып , жапырақтарын жайса- ашық жылы ауа
райын күтіңіз!

10.

Жаздың ашық күндерінде аспанда бір де бір
бұлт көрінбесе, ал аютабан өз гүлдерін жаба
қойса- жаңбырды тосыңыз!

11.

Әдетте тұңғиық ашық күнді ауарайы болса таңғы
7-8 –де су бетінде көрініп, өз гүлдерінің шоқтарын
аша бастайды. Түстен кейін 17-18-де су астына
кетеді. Егерде тұңғиық су бетіне таңғы 9-10-ға
таман шықса-түстен кейін жаңбыр жауады. Ал
егерде мүлдем су бетіне шықпаса-нөсер жауып,
ауа райы салқындайды деген сөз.

12.

Қарақаттың иісі болмаса-ыстық ауа райы
қалыптасады. Егер бұталарға өте көп аралар
жиналып, гүлдері қаты хош иіс шығарса-жаңбыр 1520 минуттан кейін жауады.

13.

Егерде көктемде ақ қайыңнан көп шырын
ағатын болса-жаз жаңбырлы болады.Күзде
жапырақтары жоғарғы жағынан сарғайсакөктем ерте басталады. Қазан айында қайың
жапырағынан айырылмаса-өте қатаң қысты
тосу қажет.

14.

Емен ағашында жаңғағы көп болса-қыс
қатаң болады.

15.

Пияз қабыршығы жұқа болса-қыс жұмсақ,
жылы болады.Керсінше жағдайда-қыс қарлы
және қатаң.

16.

Қаздар биік ұшса- жаңбыр көп болады.
Бұлттар өте жоғары биіктікте шоғырлансаашық күн болады.

17.

Жел-құз алдында құстар жер бетіне жақынғ яғни
төмен ұшып, айқай салады.

18.

Құрғақ және ыстық күндерде бақалар судан
шықпайды, ал жаңбыр алдында серуендеп ,
көңіл күйлері көтеріледі.