Дәл уақытында өндіру және үнемді өндіріс. Operations Management

1. Chapter 7 – Дјл уаќытында ґндіру жјне їнемді ґндіріс

Chapter 7 – Дәл уақытында
өндіру және үнемді өндіріс
Operations Management
by
R. Dan Reid & Nada R. Sanders
4th Edition © Wiley 2010
© Wiley 2010
1

2. Не їйренеміз?

Не үйренеміз?
JIT (Just in Time) – «Дәл уақытында»
философиясының негізгі ерекшеліктері
JIT концепциясындағы «қалдық» ұғымы
«Тарту» және «итеру» принциптері
JIT өндірісінің негізгі элементтері
© Wiley 2010
2

3. Не їйренеміз?

Не үйренеміз?
TQM элементтері және олардың JIT-дағы
рөлі
JIT –дағы адамдардың рөлі, орны
JIT-дың қызмет көрсету және өндіріс
саласындағы орны
JIT-дің функционалдық рөлі
© Wiley 2010
3

4. Just-in-Time – Дјл уаќытында

Just-in-Time – Дәл
уақытында
JIT философиясы дәл керекті көлемнің дәл
уақытында, дәл керекті жерде алу/өндіру
JIT түсінігі қоймадағы шектен тыс тауар
ұғымынан да кеңірек. Бұл қалдықтарды,
компанияның жұмысына еш пайда қоспайтын
іс әрекеттерді азайту болып табылады.
Кең таралған JIT ұғымы – үнемді өндіріс/үнемді
жүйе
© Wiley 2010
4

5. Just-in-Time философиясы

JIT екінші дүниежүзілік соғыстың кері әсерінен
Жапонияның Тайота Мотор компаниясынада
алғаш енгізілген.
JIT 1970 жылдардан бастап әлемде кең
таралуда
Көп жағдайда «Үнемді өндіріс». «Үнемді жүйе»
ұғымдарымен қатар қолданылады
© Wiley 2010
5

6. JIT философиясы

JIT қарапайымдылыққа сүйенедіқарапайым болған сайын жақсырақ.
Үздіксіз даму, жақсарту - kaizen blitz
Көрініс – барлық қалдық тез көрінуі және
жойылуы керек.
Икемділік – қоршаған ортадағы
өзгерістерге тез бейімделу
© Wiley 2010
6

7. JIT-діѕ їш элементі

JIT-дің үш элементі
© Wiley 2010
7

8. JIT –діѕ їш элементі

JIT –дің үш элементі
JIT өндіріс құндылығы жоғары өндіріс
жүйесін дамытуға бағытталады.
TQM әрбір деңгейдегі сапа көрсеткіштерін
өсіруі
Адамдарға деген құрмет адам ресурстары
JIT философиясының орталық нүктесі
© Wiley 2010
8

9. JIT ґндірісініѕ элементтері

JIT өндірісінің элементтері
JIT Құндылығы жоғары өндіріс
Келесі элементтерге сүйене отырып
жасалады:
Қойманы азайту
Kanbans & pull production systems
Кішкентай лоттар және жеңіл орнату
Бірыңғай завод жүйесі
Ресурстардың тез бейімделуі
Тиімді завод құрылысы
© Wiley 2010
9

10. Ќойманы азайтудыѕ маѕызы

Қойманы азайтудың маңызы
Қойма = Айналымы (аз болған сайын жақсы)
Қоймадағы мәселелер байқалмай өтеді
© Wiley 2010
10

11. JIT Ґндірісі: The Pull System

JIT Өндірісі:
The Pull System
© Wiley 2010
11

12. Ќажетті канбан саны

Қажетті канбан саны
DT S
N
C
N = контейнер саны
D = жиілік
T = уақыт
C = контейнер көлемі
S = қауіпсіздік қоры
© Wiley 2010
12

13. Канбан ґндірісініѕ тїрлері

Канбан өндірісінің түрлері
Канбан бокс– шикізаттарды сақтауға
арналған завод кеңістігі
Жалауша – шикізатқа тапсырыс беру
сигналы used
Жеткізуші канбаны – толтырылған
канбан контейнерлерін әкеліп, бостарын
алып қайтады.
© Wiley 2010
13

14. Кішкентай лот ґлшемдері жјне оѕай орнату

Кішкентай лот өлшемдері
және оңай орнату
Кішкентай лоттар кішкентай қойманы қажет етеді
және өндіріс уақытын азайтады.
Кішкентай лоттарды орнату оңай, сондықтан
сұраныстың өзгерісіне тез бейімделуге мүмкіндік
береді.
10 минуттан аз уақытта орнату
Орнату процесі сатылай көрсетілген
Сыртқы істер – ағымдағы жұмыстар өтіп жатқан кезде
мүмкіндігінше дайындық жасап үлгеру
Internal tasks- қарапайым ету, жою, қадамдарды
мүмкіндігінше азайту, өзгерту енгізу
Басты мақсат – бір өлшемді лотта енгізу
© Wiley 2010
14

15. Бірыѕєай завод

Бірыңғай завод
Шикізаттардың бірдей бірдей миксі кішкентай мөлшерде
әр күні өндіріледі.
Жеткізу жүйесінде өте үлкен рөл ойнайды.
Weekly Production Required
A
B
C
D
E
Traditional Production Plan
Monday
Tuesday
AAAAA
BBBBB
AAAAA
BBBBB
JIT Plan with Level Scheduling
Monday
Tuesday
AABBBB
AABBBB
CDEE
CDEE
10 units
20 units
5 units
5 units
10 units
Wednesday
BBBBB
BBBBB
Thursday
DDDDD
CCCCC
Friday
EEEEE
EEEEE
Wednesday
AABBBB
CDEE
Thursday
AABBBB
CDEE
Friday
AABBBB
CDEE
© Wiley 2010
15

16. Икемділік

Жылжымалы, жалпы мақсаттағы
құралдар:
Энергия көзіне қосылатын жылжымалы құрал
Орнату уақыты мүмкіндігінше азайтылған.
«Жеті қырлы жұмысшылар»:
Жауапкершілігі жоғары жүмысшылар
Әртүрлі міндеттерді орындау үшін салалық
дайныдықтан өткен
Мәселені шешуге байланысты дайындықтан
өткен
© Wiley 2010
16

17. Тиімді заводтыѕ ќўрылымы

Тиімді заводтың құрылымы
Артық қозғалысты азайту үшін құралдардың
жақын орналасуы
Материалдардың тиімді қозғалысы
Cellular Manufacturing (процеске назар
аударылудың орнына, өнімге назар ауысқан)
U-формасындағы тізбек : (Шикізаттар тез
өңделіп, соңғы өнім бір тізбекте жасалады)
© Wiley 2010
17

18. Мысал

© Wiley 2010
18

19. Адамдарєа деген ќўрмет: жўмысшыныѕ рґлі

Адамдарға деген құрмет:
жұмысшының рөлі
Жұмысшылардың тиімділігі туралы
талдау жасалынады
Мәселені топппе шешеді
Шешімдер төменнен бастап
қабылданады
Алдын алу шараларына ерекше мән
беріледі
© Wiley 2010
19

20. JIT жјнеTQM

JIT жәнеTQM
Сапа барлық процесттерде ескеріледі
Үздіксіз дамуға мән беріледі- Kaizen
Шикізаттың сапасы – инспекциялар
Дзидока (Jidoka) – тізбекті тоқтату күші
Ақымақтан сақтану (Poka-yoke) – қателесқауіпсіз процесстері
Алдын алу шаралары – жоспармен жүреді
Жұмыс ортасы – әр нәрсе өз орнында, әр
нәрсеге орын бар
© Wiley 2010
20

21. Адамдарєа деген ќўрмет

Адамдарға деген құрмет
Жұмысшылардың рөлі
Шынайы құрмет
Әртүрлі саладан хабардар болу
Төменне басталатын менеджмент – топппен
жұмыс
Сапа шеңбері – сапа мәселелерін шешетін
еріктілердің тобы
© Wiley 2010
21

22. Адамдарєа ќўрмет

Адамдарға құрмет
Өмір бойы жұмыс істеу
Әрбір адам өзін қауіпсіз және
қажет сезінеді
Әрбір адам сапаға жауапты: ішкі
және сыртқы тұтынушыларды
түсінеді
© Wiley 2010
22

23. Адамдарєа ќўрмет

Адамдарға құрмет
Менеджменттің рөлі:
Өзара сенім мәдениетін дамытуға
жауапты
Тренер немесе модератор ретінде
қызмет етеді:
Жұмысшылардың дамуына жауапты
Көп салалы тренингтер өткізеді
Топтық жұмысты дамытады
Ақшалай және ақшалай емес жолдар
арқылы ынталандыру
шараларын
жүргізеді 23
© Wiley
2010

24. Адамдарєа ќўрмет

Адамдарға құрмет
Жеткізушімен қатынас
Аз ғана жеткізушілермен ұзақ мерзімді
қатынас құру
Азырақ келісім шарт
Шығын мен ақпаратты бөлісу
Бірге жұмыс істеу
© Wiley 2010
24

25. JIT –діѕ пайдасы

JIT –дің пайдасы
Қойманың көлемі азаяды
Сапа артады
Орынға байланысты талаптар азаяды
Азырақ өндіру уақыты
Азырақ өндіру шығыны
Өнімділік артады
Тез бейімделе алады
© Wiley 2010
25

26. JIT – ді іске асыру жолдары

7 қадам:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Сапаны арттыру
Жұмыс орнын қайта ұйымдастыру
Орнату уақытын азайту
Лот өлшемдері мен өндіру уақытын азайту
Заводтың құрылымын өзгерту
Pull өндіріс жүйесін енгізу
Жеткізушілермен қатынас орнату
© Wiley 2010
26