Rola inicjatyw klastrowych w rozwoju sektora MŚP

1.

Rola inicjatyw klastrowych
w rozwoju sektora MŚP
Janusz Poulakowski
Rivne, 2015.08.20

2.

Lniana 41 St.
15-665 Białystok
POLAND
www.cpir.org.pl
tel. +48 85 651 41 46
fax +48 85 651 41 48
Koordynator i animator
Klastra Obróbki Metali
www.metalklaster.pl

3.

4. Klaster czy Inicjatywa klastrowa

5. Klaster geograficzne skupisko wyspecjalizowanych podmiotów, połączonych i interakcjami, działającymi w pokrewnych lub komplementarnych branżach, jednocześnie współdziałających i konkurujących ze sobą, w tym w szczególności: przedsiębiorstw

Klaster
geograficzne skupisko wyspecjalizowanych podmiotów, połączonych i interakcjami,
działającymi w pokrewnych lub komplementarnych branżach, jednocześnie
współdziałających i konkurujących ze sobą, w tym w szczególności: przedsiębiorstw,
organizacji badawczych, instytucji otoczenia biznesu, podmiotów publicznych
Inicjatywa klastrowa
zorganizowane działania zainteresowanych podmiotów (animatora, firm, środowiska
naukowego), mające na celu przyspieszenie wzrostu i konkurencyjności klastra w
regionie

6.

zaangażowanie podmiotów: przedsiębiorstwa, organizacje badawcze
oraz administracja (potrójna helisa)
wysoki poziom interakcji pomiędzy zaangażowanymi podmiotami;
koncentracja wokół dominującej/pokrewnej branży;
koncentracja geograficzna i świadomość terytorialnej tożsamości
klastra;
sformalizowana współpraca/podpisana umowa lub
porozumienie klastra;
podmiot pełniący funkcję koordynatora
Koordynator klastra – podmiot, który organizuje i animuje rozwój interakcji,
powiązań i współpracy w klastrze, a także świadczy wyspecjalizowane
usługi na rzecz wszystkich członków klastra, w szczególności na rzecz
przedsiębiorstw.
Fazy życia klastra – embrionalny, wzrostowy, dojrzały, schyłkowy

7.

Na koniec II kwartału 2015 r. na Mapie Klastrów PARP umieszczonych
zostało 192 klastry działające na terenie Polski
najwięcej klastrów, bo 35, zlokalizowanych jest w województwie
mazowieckim, 27 w śląskim, 21 w wielkopolskim; najmniej, 2 klastry
w województwie warmińsko-mazurskim;
najwięcej klastrów działa w branży IT, ICT, media, informatyka - 23; inne
równie licznie reprezentowane, to: bioenergia, energetyka, odnawialne
źródła energii - 20; budownictwo w tym ekologiczne – 20; medycyna,
usługi medyczne, rehabilitacja, biomedycyna - 20; turystyka 13,
łączna liczba wszystkich członków klastrów w podziale na typy
podmiotów, to: przedsiębiorcy - 5515; jednostki naukowe - 641; instytucje
otoczenia biznesu - 577 oraz inne podmioty - 1234;

8.

Zjawiska związane z powstawaniem klastrów w regionie
konkurencyjność i innowacyjność zarówno na poziomie pojedynczych przedsiębiorstw,
jak i całego regionu
wzrost produktywności, redukcji kosztu dostępu do wspólnych zasobów,
korzyści w zakresie dyfuzji technologii i przepływów wiedzy wynikające z
bezpośrednich kontaktów między przedstawicielami klastra,
możliwość wspólnych działań marketingowych, czy realizacji zakupów,
możliwość korzystania przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, z pomocy biznesowej
oferowanej przez koordynatorów klastra
tworzenie kultury innowacyjności i przedsiębiorczości w regionie,
wzrost stopnia specjalizacji, rozbudowa sieci składających się z wyspecjalizowanych
poddostawców i kooperantów,
rozwój infrastruktury naukowej w regionie, a także stymulowanie przepływu wiedzy,
procesów uczenia, generowania nowych innowacji,
tworzenie atrakcyjnego rynku pracy, przyciągającego wykwalifikowanych
pracowników,
zwiększanie atrakcyjności dla zewnętrznych inwestycji

9.

Struktura Klastrów w Polsce
Źródło: Benchmarking klastrów w Polsce 2014, PARP, dane na podstawie 35 badanych klastrów

10.

Struktura Klastrów w Polsce
Źródło: Benchmarking klastrów w Polsce 2014, PARP, dane na podstawie 35 badanych klastrów

11.

www.metalklaster.pl
Doświadczenia Klastra Obróbki Metali

12.

Potencjał klastra :
Liczba członków
59
Liczba przedsiębiorstw
Liczba instytucji
43
16
(władze, uczelnie, parki technologiczne, instytucje okołobiznesowe)
Przychody za 2014 r.
Eksport za 2014 r.
199 600 000 EUR
76 500 000 EUR
Eksport 38,2% obrotów, liczba firm eksportujących 31
Zatrudnienie w 2014 r.
4338 os.
Specjalizacja:
wytwarzanie maszyn, urządzeń, narzędzi dla branż przemysłowych: rolnospożywczej, maszynowej, medycznej, jachtowej, budowlanej, usługi
specjalistyczne i kooperacyjne

13.

DOSTAWCY
Łańcuch
wartości KOM
wyspecjalizowane usługi:
obróbka metali, kooperacja
projektowanie,
programowanie
Systemy sterowania,
automatyzacja
rozwiązania ICT
DOSTAWCY
WYTWÓRCY
usługi badawczo
rozwojowe, IOB
produkcja na potrzeby branż:
Maszynowej
Budowlanej
Rolno-spożywczej
Energetycznej, OZE
Administracja
Jachtowej
Samorząd,
Medycznej
Otoczenie
klastra
Meblarskiej
Urządzenia
maszyny
DOSTAWCY
surowce, materiały,
komponenty
Narzędzia
DYSTRYBUCJA
Sprzedaż wyrobów
Systemy
technologie
DOSTAWCY
wyspecjalizowane usługi
doradztwo, marketing,
szkolenia, IT

14.

Obawy, problemy
• Budowa zaufania ….. ∞
• Obawa o ujawnienie tajemnic handlowych / przewagi konkurencyjnej
• Niska skłonność do przystępowania do nieznanego / nowa struktura
• Brak gotowości do dzielenia się wiedzą
• Brak gotowości do tworzenia i używania wspólnej marki klastra
• Wybór odpowiedniej formy prawnej

15.

Szanse, możliwości
• Animator klastra nie jest powiązany z branżą
• Wewnątrz klastrowe „wizyty studyjne"
• Zainteresowanie „Trend na klastry" – nowa mało znana forma
• Efekt: konkurencja – współpraca (coopetition)
• Tożsamość regionalna
• Pozytywne nastawienie do zmian
• Przepływ „cichej wiedzy”

16.

Projekty realizowane na rzecz i w ramach klastra
„Podlaski Klaster Obróbki Metali szansą na innowacyjny rozwój regionu” (2008)
”E-kooperacja – innowacyjne klastry" (2010, 88 tys. €)
„Nowoczesne technologie – program doskonalenia nauczycieli zawodu w
przedsiębiorstwach branży metalowej” (2012, 370 tys. €)
„Wykształceni technologią – program doskonalenia nauczycieli zawodu” (2014, 1,1 mln €)
„Klastry jako warunek efektywnego rozwoju pogranicza PL-LT” (2014, 75 tys. €)
Projekty komercyjne

17.

Działania w ramach Grupy Zaawansowanej Współpracy
• Projekt szkoleniowy - doskonalenie kompetencji przywódczych top
menadżerów z GZW (Brian Tracy International), projekt komercyjny
50.000 EUR
• Grupy Zakupowe energii
• Baza usług wspólnych kooperacyjnych klastra
• PR (Piknik Europejski - 10 lat PL w UE, prezentacja)
Uczestnictwo Greater Region Business Days 2014, 2015
Luxembourg (Wsparcie Dom Polski Wschodniej)
• Udział w konkursie na Krajowy Klaster Kluczowy (10 klastrów w
ostatnim etapie oceny)

18.

Działania w ramach Grupy Zaawansowanej Współpracy
• Projekt z AVKC „Klastry jako warunek efektywnego rozwoju
pogranicza PL-LT”
Szkolenia dla wyższego personelu technicznego w 4 obszarach: 1. Technolog
operator CNC, 2. Spawacz MIG / MAG, TIG, 3. Operator lasera, 4. Logistyka –
zarządzanie produkcją (self training)
Praktyki, staże dla pracowników technicznych - 40h (PL-LT)
Multimedialne Centrum Kompetencji (komponent na www)
Opracowanie dokumentów strategicznych klastra w Polsce i na Litwie zgodnych z
Europejską Polityka Klastrową 2014 to 2020

19.

• Project z AVKC „Klastry jako warunek efektywnego rozwoju
pogranicza PL-LT”

20.

• Project z AVKC „Klastry jako warunek efektywnego rozwoju
pogranicza PL-LT”

21.

Piknik Europejski

22.

Doskonalenie nauczycieli zawodu

23.

Kilka kontaktów
Platforma Cluster Collaboration
www.clustercollaboration.eu
Mapa Klastrów w Polsce
http://www.pi.gov.pl/parp/data/klastry/
Związek Pracodawców Klastry Polskie
http://www.klastrypolskie.pl/

24.

Zapraszamy
[email protected]
The best way to predict the future is to create it
(Peter Drucker)