Халықтардың пайда болуы

1.

Халық туралы ғылым:
ЭТНОГЕОГРАФИЯ
- Халықтардың пайда болуы және
өзара тығыз қарым-қатынастары
туралы ғылым.
ДЕМОГРАФИЯ
халықтың ұдайы өсуін, халық санын,
табиғи өсу мен халықтардың жасын зерттейтін ғылым.
-
Негізгі түсініктер:
- Туу коэффиценті, өлу коэффиценті, ұдайы өсу, халықтың орташа өмір
сүру жасы, демографиялық жарылыс, демографиялық кризис, демографиялық
көрсеткіштер, демографиялық саясат, халықтың жыныстық құрамы, халықтың
тығыздығы, миграция, иммиграция, эммиграция, халық саны, фертильділік
коэффиценті, ұлттар, дін.

2.

3. ХХ ғасырға қарай халық санының өсуі ( млн.)

4.

Осы күнге дейін жер шарында
8О МЛРД. АДАМ ДҮНИЕГЕ КЕЛГЕН.
Жыл сайын өмірге шамамен 140 МЛН. АДАМ
Әрбір секунд сайын – 3 АДАМ
Әрбір минут сайын – 175 АДАМ
Әрбір сағат сайын – 10,4 МЫҢ АДАМ
Әр апта сайын – 250 МЫҢ АДАМ
Әрбір апта сайын Жер шарында жаңа «Харков»
немесе «Гамбург» қосылады.
Әр ай сайын - Австралии или Тунис елдерінің
халқы қосылады.

5.

Халықтың ұдайы өсуі – бұл туу көрсеткіші (Р) мен өлу көрсеткішінің (С)
арақатынасы..
Туу мен өлудің айырмасы – табиғи өсу деп аталады. (ЕП).
Р – С = ЕП
•Р>С, ЕП>0
•Р<С, ЕП<0
•Р=С, ЕП=0

6. Халықтың ұдайы өсуінің екі типі

Халықтың ұдайы өсуінің 1 типі
Туу және өлу көрсеткіштері, табиғи өсу
төмен
Халық саны тұрақты
Халықтың қартаюы (яғни жалпы халық
санында қарт кісілердің артуы)
Халықтың «Ұдайы өсу» формуласы
13-9=4
Шетелдік Европа, ТМД, Солтүстік Америка,
Жапония, Австралия елдеріне тән.
Халықтың ұдайы өсуінің 2 типі
Туу жоғары, өлу төмен болғандықтан табиғи
өсу жоғары
Халық санының үнемі артып отыруы
Жалпы халық санында жастардың санының
артуы
Халықтың «Ұдайы өсу» формуласы
29-9=20
Африка, Оңтүстік Америка, Шетелдік Азия
елдеріне тән.

7.

8.

Туу көрсеткіші жоғары елдер
01.06.2005 - 01.06.2006
Елдер
Туу %
1.
Либерия
4,91
2.
Бурунди
3.
Туу көрсеткіші төмен елдер
01.06.2005 – 01.06.2006
Елдер
Туу %
1.
Болгария
0,87
3,70
2.
Латвия
0,67
Кувейт
3,52
3.
Эстония
0,64
4.
Йемен
3,46
4.
Украина
0,60
5.
Уганда
3,37
5.
ЮАР
0,40
6.
Оман
3,28
6.
Россия
0,37
7.
Палестина
3,26
7.
Грузия
0,34
8.
Кого (Киншаса)
3,07
8.
Литва
0,30
9.
Мадагаскар
3,03
9.
Венгрия
0.25
10.
Буркина-Фасо
3
10.
Чехия
0,06

9.

I. Демографиялық
дағдарыс
II. Демографиялық
жарылыс
Экономикалық дамыған
елдер
Дамушы елдер

10. Демографиялық саясат – халықтың ұдайы өсуін реттеп отыратын жүйе.

Елдердегі демографиялық саясаттар
I тип
Жас жұбайларға уақытылы
несиелер беру
Әрбір бала дүниеге келгенде
жәрдемақы беру
Балаларға берілетін ай
сайынғы жәрдемақы
Төленетін демалыс
Франция, Япония, Россия
II тип
Отбасын құруға арналған
ұлттық жоспар
Некеге тұру жасы жоғары
Халықтарды стерилдеу жиі
болып тұралы
Саяси девиз: нас двое – нам
двоих (Индия), одна семья –
один ребенок (Китай)

11.

1 тип.
«Демографиялық
дағдарыс»
Туу төмен
Өлу төмен
Табиғи өсу
төмен
13-10= 3
Экономикалық
дамыған елдер
1 подгруппа
Табиғи өсу
5-10 ‰
США, Канада,
Австралия.
2 подгруппа
Табиғи өсу 0‰
Италия, Польша,.
Великобритания
3 подгруппа
Табиғи өсудің
болмауы
Беларусь,
Украина,

12.

2 тип.
«Демографиялық
жарылыс»
Туу жоғары
Өлу төмен
Табиғи өсу жоғары
26-9= 17
Дамушы елдер

13. Халықтардың нақты санын қалай білуге болады?

Халық санағы!

14. Жер шары халықтарының тығыздығы

15.

1
Халықтардың тығыздығы байланысты……….. .
биіктігі…. .

16.

Климаттық белдеулер
2
Халықтың басым бөлігі …. және …. ендіктерде
орналасқан

17.

3
Халықтың тығыздығы қандай табиғат зоналарында
байқалады?

18.

4
Халықтың басым бөлігі теңіздерден және
мұхиттардан.…. км орналасады

19.

5
Халықтардың таралуындаағы әлеуметтік-экономикалық
факторға мысал келтіріңіз

20.

Халықтардың орналасуы
0 км
1000 км
8%
29%
17%
500 км
50 км
21%
25%
200 км
Халықтардың теңіз деңгейі бойынша орналасуы

21. Үйге тапсырма:

Халық саны жоғары 10 елді табу
Халық саны төмен 10 елді табу
Халық тығыздығы жоғары 10 елді
анықтау
Халық тығыздығы төмен 10 елді
анықтау
Осы елдердің барлығын кескін картаға
түсіру