Użytkownicy

1.

UŻYTKOWNICY GRUPY
1. Definicja profilu użytkownika.
Jest zbiorem ustawień i preferencji, w których określony jest sposób
pracy z komputerem, a także zapisany jest wygląd ekranu,
charakterystyczny dla danego użytkownika.
2. Podstawowe informacje przechowywane w profilu.
- konfiguracja pulpitu (tapeta, dźwięki)
- ustawienia wygaszacza ekranu
- ustawienia programów
- konfiguracja sieci
3. Sposoby tworzenia kont użytkowników.
- narzędzie graficzne
- terminal i stosowanie polecenia adduser
4. Typy kont użytkownika w Ubuntu
- konto Własne
- konto Administrator
- konto Użytkownik pulpitu (tworzone domyślnie w trybie graficznym)

2.

UŻYTKOWNICY GRUPY
6. Definicja grupy.
Grupa to jednostka administracyjna, za pomocą której można określonej
grupie użytkowników łatwo określić zestaw uprawnień do zasobów.
Grupy systemowe to określenie stosowane do grup tworzonych na
potrzeby określonego podsystemu lub aplikacji (drukarki, bazy danych) –
ich identyfikatory są mniejsze od 1000.
Informacje o użytkownikach i grupach umieszczone są w katalogu etc w
następujących plikach:
- passwd - lista użytkowników posiadających konta na komputerze
- group – informacje o grupach i należących do nich użytkownikach
- shadow – zawiera zakodowane hasła i dodatkowe informacje dla
systemu uwierzytelniania użytkowników

3.

UŻYTKOWNICY GRUPY
- passwd – przykładowa zawartość pliku
Omówienie zawartości wpisu:
- nazwa użytkownika
- pole hasła (x - informacje w pliku shadow)
- ID użytkownika – liczba powiązana z nazwą użytkownika
- ID grupy -, której domyślnym członkiem jest użytkownik
- nazwa użytkownika z informacjami dodatkowymi
- katalog domowy użytkownika
- powłoka uruchamiana po zalogowaniu się użytkownika

4.

UŻYTKOWNICY GRUPY
- group – przykładowa zawartość pliku
Omówienie zawartości wpisu:
- nazwa grupy
- pole hasła (x - informacje w pliku shadow)
- ID grupy - której domyślnym członkiem jest użytkownik
-nazwa użytkowników należących do tej grupy
Poleceniem groups nazwa_użytkownika można sprawdzić listę grup do których
należy użytkownik.

5.

UŻYTKOWNICY GRUPY
8. Tworzenie i usuwanie użytkowników i grup za pomocą terminala.
- tworzenie użytkownika:
sudo adduser nazwa_użytkownika
- usuwanie użytkownika:
sudo userdel nazwa_użytkownika
- usuwanie użytkownika łącznie z jego plikami:
sudo userdel nazwa_użytkownika
- tworzenie grupy:
sudo groupadd nazwa_grupy
- usuwanie grupy:
sudo groupdel nazwa_grupy

6.

Sudo
To polecenie uniksowe pozwalające na wykonanie innego polecenia z
uprawnieniami superużytkownika (roota). Aby użytkownik mógł
operować tym poleceniem musi być wymieniony w pliku kontrolującym
używanie sudo. Jest to zwykle plik /etc/sudoers. W tej lokalizacji
znajdziemy także wpisy programów, które mogą się w ten sposób
uruchomić.
Nadawanie uprawnień
Do edycji pliku /etc/sudoers służy polecenie visudo
Przykładowy wpis:
janek,tomek ALL=(ALL) ALL
Daje to pełne prawa i dostęp do poleceń wymagających praw roota.
%operator ALL=(ALL) NOPASSWD: ALL

7.

UŻYTKOWNICY GRUPY
Tworzenie użytkownika w terminalu – jeśli utworzymy użytkownika
bez hasła konto będzie wyłączone.

8.

UŻYTKOWNICY I GRUPY
Zadanie do wykonania na lekcji:
- utworzyć trzech użytkowników o różnych profilach z loginem i własnym
hasłem
- utworzyć trzy nowe grupy i przypisać do nich po jednym utworzonym
użytkowniku
- sprawdzić odpowiednim poleceniem w terminalu, czy dany użytkownik
jest członkiem konkretnej grupy
- utworzyć trzy katalogi w katalogu domowym dowolnego użytkownika
- w jednym z utworzonych katalogów utworzyć trzy pliki tekstowe (z
rozszerzeniem txt) z jakąś zawartością
- umożliwić wszystkim użytkownikom dokonywania zmian (odczyt i zapis)
w jednym utworzonym pliku
- w drugim katalogu umożliwić zarządzanie plikami (np. tworzenie,
usuwanie)