Sukces zawodowy jako stan pewnej satysfakcji

1. Kreacja sukcesu zawodowego WSB 2017

2. Sukces zawodowy jako stan pewnej satysfakcji

3. Czym jest sukces zawodowy?

• definicje
• rozumienie społeczne
• badania

4. Slajd 4

• Sukces - działanie na najwyższym poziomie możliwości
jednostki, w kierunku spełnienia jej marzeń i pragnień przy
jednoczesnym zachowaniu równowagi pomiędzy wszystkimi
płaszczyznami życia.
• Sukces jest to stan zamierzony, zrealizowany w przeciągu
pewnego czasu. Do zdefiniowania sukcesu określa się
wartości, które są jego wyznacznikiem. W odniesieniu do
każdego człowieka sukces może być postrzegany w inny
sposób. Ważną rolę odgrywa tutaj hierarchia wartości i
doświadczenia poszczególnych osób. Miarą sukcesu mogą
być: zrealizowane plany, szczęście, zdrowie, własność
materialna itp.
• Człowiek osiąga sukces wtedy, gdy spełniają się wszystkie
jego oczekiwania

5. Slajd 5

• Słowo "sukces" pochodzi z łaciny od słowa
successus, co oznacza pomyślny wynik, udanie się
czegoś, triumf, osiągnięcie, powodzenie
(J. Tokarski, 1980)
• Rozumienie terminu "sukces" jest uzależnione od
systemu wartości, mającego wpływ na
zachowanie człowieka. Analizując definicję
sukcesu, można wywnioskować, że jest on
rezultatem określonych działań, celem, który
został efektywnie zrealizowany. Miarą sukcesu
mogą być pieniądze, bogactwa, powodzenie,
sława, prestiż.

6. Slajd 6

Według Altmanna (1997) sukces zależy od:
- optymistycznego nastawienia do własnych zadań,
- stosowania przemyślanych strategii i metod
- konsekwentnej pracy nad doskonaleniem swojej
osobowości.
Ludzie sukcesu najczęściej posiadają rozległą wiedzę,
umiejętności analityczne, potrafią współpracować z
innymi i podejmować trafne decyzje.

7. Wyznaczniki sukcesu w badaniach

Sukces najczęściej definiowany jest jako równowaga między pracą
a życiem prywatnym. Deklaratywnie - ważniejsza od
wynagrodzenia, uznania i niezależności. (tylko w 4 krajach, w tym w
Polsce, wynagrodzenie wskazywano jako najważniejszy wskaźnik.
Badanie w 33 krajach
70% badanych wierzy, że można osiągnąć cele zawodowe bez
poświęcania pragnień prywatnych. Deklaratywnie możliwość
osiągnięcia równowagi między życiem zawodowym a osobistym
stanowi podstawowe kryterium wyboru zawodu. Ponad połowa
respondentów (52%) deklaruje, że odrzuciła ofertę pracy ze względu
na jej potencjalny wpływ na zaburzenie równowagi pomiędzy
życiem zawodowym a osobistym.

8. Slajd 8

9. SUKCES KONTRA ŻYCIE – NIEBEZPIECZNE TENDENCJE

- uzależnienie od sukcesu
- uwewnętrzniony sukces jako wyznacznik
własnej wartości
- pracoholizm
- depresje, uzależnienia, choroby somatyczne i
psychosomatyczne
- młodzi ludzie w opozycji do sukcesu

10. Slajd 10

PSYCHOLOGIA POZYTYWNA
JAKO ZAWODOWY KOMPAS

11. Slajd 11

Psychologia pozytywna - dziedzina psychologii zajmująca się
podłożem dobrego samopoczucia i szczęścia, a także
męstwem oraz cnotami ludzkimi; w opozycji do tradycyjnych
nurtów, które interpretowały człowieka kontekście choroby, a
celem było naprawianie szkody. ”Nauka o szczęściu”
Dobrostan subiektywny – jeden z elementów ludzkiego zdrowia,
definiowanego przez WHO nie tylko na podstawie
negatywnych mierników stanu zdrowia(brak choroby lub
niepełnosprawności), lecz również jako subiektywnie
postrzegane przez człowieka zadowolenie z fizycznego,
psychicznego i społecznego stanu własnego życia.

12. Slajd 12

Psychologia pozytywna powstała w oparciu o
założenia psychologii humanistycznej (Maslow,
Rogers), głównym przedstawicielem był
Martin Seligman.

13. Slajd 13

• Psychologia
pozytywna
powstała
w
odpowiedzi na „amerykański paradoks” – czyli
duchowy głód w erze obfitości
• Postęp gospodarczy
szczęśliwszymi.
nie
uczynił
ludzi

14. Amerykański paradoks

Wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa rosną:
- odsetek depresji u młodych ludzi,
- liczba rozwodów,
- postawy materialistyczne i podejście konsumpcyjne
- zagrożenie molestowanie seksualnym dzieci
- liczba samobójstw
- ilość przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu
A spadają:
- kapitał społecznego zaufania
- wyniki szkolne u dzieci i młodzieży

15. Efekt?

Potrzeba „instrukcji życia”

16. Slajd 16

Korelaty sukcesu
w ujęciu psychologii pozytywnej

17. Motywacja

Motywacja – stan gotowości do podjęcia określonego działania, wzbudzony potrzebą
zespół procesów psychicznych i fizjologicznych, określający podłoże zachowań i ich
zmian. Wewnętrzny stan człowieka, mający wymiar atrybutowy.
Procesy motywacyjne ukierunkowują zachowanie jednostki na osiągnięcie
określonych, istotnych dla niej stanów rzeczy, kierują wykonywaniem pewnych
czynności tak, aby prowadziły do zamierzonych wyników (zmiana warunków
zewnętrznych, zmiana we własnej osobie, zmiana własnego położenia). Jeśli
człowiek jest świadomy wyniku wykonywanych czynności, wówczas ten wynik
nazywa się celem. Proces motywacyjny składa się z zespołu pojedynczych
motywów. Motywem nazwać zaś można przeżycie pobudzające człowieka do
działania lub powstrzymujące go, lub przeszkadzające jego wykonaniu.
Motywacja w pracy – pracodawcy widząc, że zwiększenie działań mających na celu
podniesienie motywacji pracowników przynosi
lepsze efekty ich pracy jako jeden z wielu
elementów stosują benefity jako narzędzia
motywacyjne pozapłacowe oraz poprzez
tradycyjne narzędzia – wynagrodzenia.

18. Motywacja cd.

Motywacja oparta na deficycie – dążenie oparte na niedosycie i
nieusatysfakcjonowaniu stanem faktycznym; poczucie osobistego
niedowartościowania – zagrożenie: bardziej istotna jest chęć
ściągnięcia na siebie uwagi, niż treść wykonywanej pracy; znajduje
tylko jedno rozwiązanie
Motywacja pozytywna – proces konstruowania znaczenia przy dużym
skupieniu energii, w efekcie motywacja uniezależnia się od źródła
jako reakcji na zagrożenie, a praca staje się interesująca sama w
sobie (np. zajęcie się badaniami medycznymi po chorobie członka
rodziny)
Pasja do pracy – zadania są wyzwaniem
a nie obciążeniem, a praca sama w sobie jest
motywacją (a nie wynagrodzenie!)
Znaczący cel – sformułowany po to, aby
nadać znaczenie

19. KOMPETENCJE SPOŁECZNE JAKO NARZĘDZIE W KREACJI DROGI ZAWODOWEJ

20. Slajd 20

Kompetencje
społeczne –
umiejętności
warunkujące sprawne zarządzania sobą i
wysoką skuteczność interpersonalną.

21. Slajd 21

Pracę otrzymuje się w 70% dzięki wiedzy fachowej i
w 30% dzięki zdolnościom interpersonalnym.
Traci się w 70% z powodu braku umiejętności
społecznych i w 30% z braku kwalifikacji
merytorycznych.
Wysoki poziom kompetencji społecznych jest
predykatorem efektywnego funkcjonowania w
sytuacji rozmowy kwalifikacyjnej, skuteczności w
pracy i możliwości osiągnięcia wysokiego statusu
zawodowego.

22. Dlaczego?

- łączą się z umiejętnością prezentacji własnych
atutów i osiągnięć,
- wpływają na pozyskanie wiarygodności i
zaufania
- pozwalają na rozwinięcie sieci kontaktów
- stanowią nieodzowny element tzw. zmysłu
politycznego (odnajdywanie się w zawiłych,
nieformalnych relacjach)

23. Slajd 23

PREDYSPOZYCJE A KOMPETENCJE

24. PREDYSPOZYCJE

PREDYSPOZYCJE - względnie trwałe, trudno
modyfikowalne wyposażenie danej osoby
(hardware); fundament, na którym buduje się
kompetencje; zdolność i chęć jednostki do
rozwijania kompetencji; warunkują możliwość ich
doskonalenia, szybkość rozwoju i sprawność
stosowania w praktyce:
- inteligencja
- specyficzne zdolności (np. werbalne)
- cechy temperamentu i osobowości

25. KOMPETENCJE

KOMPETENCJE – zintegrowany zbiór wiedzy,
umiejętności i postaw, rozwinięty przez dana
osobę i cechujący ją, pozwalający jej na
zachowania, które umożliwią wykonywanie
zadań na pożądanym poziomie i we właściwy
sposób; nabywany w toku rozwoju,
doświadczenia życiowego i zawodowego oraz
oddziaływań treningowych.

26. KLUCZOWE KOMPETENCJE SPOŁECZNE W OBSZAREZ UNII EUROPEJSKIEJ (UNIWERSALNE)

27. Slajd 27

Zdolność uczenia się - stały i konsekwentny proces uczenia się
przez całe życie. Każda jednostka powinna umieć
zorganizować swój własny proces uczenia się, łącznie z
elementami zarządzania czasem i informacją w tym
procesie. Kompetencja ta zawiera wiedzę dotyczącą swoich
potrzeb w zakresie uczenia się, preferowanego sposobu
nabywania
wiedzy,
słabych
i
mocnych
stron,
identyfikowania dostępnych szans rozwoju i umiejętność
pokonywania przeszkód w efektywnym nabywaniu wiedzy.
Ważna również jest umiejętność budowania na zdobytym
do tej pory doświadczeniu, aby móc skutecznie stosować
nabywaną wiedzę i umiejętności w różnych kontekstach.
Dzięki temu nasz pracownik nie tylko szybko uzupełni
potencjalne braki, przyswoi sobie wiedzę i umiejętności
niezbędne do pracy na danym stanowisku, ale także będzie
umiał nabytą wiedzę wykorzystać w praktyce.

28. Slajd 28

Kompetencje interpersonalne, międzykulturowe i społeczne te aspekty zachowania jednostki, które pozwalają na jej
aktywne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym.
Ważne będzie tu więc rozumienie zasad postępowania i
reguł zachowania w różnych społeczeństwach oraz
środowiskach. Wiąże się to także z umiejętnością
porozumiewania się i rozumienia czasem bardzo
odmiennych
punktów
widzenia
przedstawicieli
różnorodnych społeczeństw. Żyjąc lub pracując w
środowiskach wielokulturowych liczyć będzie się także
umiejętność rozwiązywania konfliktów i negocjacji. Dużą
rolę odgrywa tu empatyczna postawa oraz tworzenie
klimatu wzajemnego zaufania w naszym otoczeniu. Ten
zbiór kompetencji pozwala pracownikowi stać się
wartościowym członkiem naszego zespołu i łatwo
zaaklimatyzować się w nowym otoczeniu.

29. Slajd 29

Kompetencje obywatelskie wiążą się z pełnym życiem
obywatelskim. Opierają się one na znajomości pojęć i
struktur w życiu społecznym i politycznym,
zaangażowaniu w życie publiczne, aktywnym
uczestnictwie w działaniach społeczności lokalnych oraz
w demokratycznym podejmowaniu decyzji na różnych
szczeblach (głównie poprzez uczestnictwo w
głosowaniach). Mają za zadanie budzić poczucie
przynależności do swojej narodowości, Europy jako
całości oraz danej części świata. Taka postawa wymusza
podejmowanie aktywnych działań, co z pewnością
przyda się w każdym przedsiębiorstwie.

30. Slajd 30

Przedsiębiorczość - zamiana pomysłów w działanie. Jest
to bardzo szeroki obszar obejmujący m.in.
kreatywność,
innowacyjność,
umiejętność
podejmowania skalkulowanego ryzyka, wyznaczanie
celów, planowanie i realizacja swoich planów,
zarządzanie projektami. Stanowi ona niezbędną bazę
do nabywania kompetencji związanych już z
konkretnymi przedsięwzięciami. Pozwala pracownikom
uzyskać świadomość kontekstu ich pracy i zdolność
wykorzystywania nadarzających się okazji. Postawa
przedsiębiorcza to przede wszystkim aktywność,
niezależność, motywacja i determinacja w osiąganiu
swoich celów. Czyli szukajmy osób przedsiębiorczych –
to one będą motorem postępu w naszych firmach.

31. Slajd 31

Ekspresja kulturalna - twórcze wyrażanie swoich
opinii, idei, doświadczeń i uczuć. Obejmuje ona
znajomość zagadnień i umiejętność korzystania z
różnych środków wyrazu, np. muzyka, sztuka
teatralna, literatura, sztuki wizualne, media, jak
również zdolność odniesienia własnych punktów
widzenia w zakresie twórczości i ekspresji do
opinii innych oraz zainteresowanie życiem
kulturalnym. Tego typu zainteresowania
poszerzają horyzonty naszych pracowników i
pozwalają im w pełni wykorzystać swój potencjał.

32. Slajd 32

Porozumiewanie się w języku ojczystym i w
językach obcych. Jest to wyrażanie się,
rozumienie innych osób oraz wymiana poglądów,
myśli, faktów w formie zarówno ustnej, jak i
pisemnej. W przypadku porozumiewania się w
języku obcym mamy również do czynienia z
aspektami różnic kulturowych, które powodować
mogą błędną interpretację wyrażanych idei.
Porozumiewanie się jest podstawą naszej pracy,
dobra komunikacja usprawnia działalność firmy i
sprawia, że łatwiej realizuje się postawione cele.

33. Slajd 33

Kompetencje matematyczne obejmują umiejętność
posługiwania się w życiu codziennym
podstawowymi operacjami matematycznymi,
takimi jak: dodawanie, odejmowanie, mnożenie,
dzielenie oraz obliczanie proporcji. Dużą rolę
przywiązuje się tutaj do logicznego i
przestrzennego myślenia oraz wyrażania swoich
idei z zastosowaniem wzorów, modeli, tabel czy
wykresów. Kompetencja charakterystyczna dla
środowisk biznesowych, gdzie operowanie
odpowiednimi danymi, przedstawionymi w
określonej formie jest na porządku dziennym

34. Slajd 34

Podstawowe kompetencje naukowo-techniczne pozwalają na
wykorzystanie istniejącej już wiedzy i metodologii w sytuacjach
codziennych, wyciąganie logicznych, opartych na dowodach wniosków.
Liczyć się będzie tutaj umiejętność zastosowania odpowiedniej
metodologii w zależności od konkretnych potrzeb oraz rozumienie
wpływu działalności człowieka na środowisko, w którym żyje.
Kompetencje informatyczne to skuteczne posługiwanie się
technologiami społeczeństwa informacyjnego w różnych aspektach
(praca, rozrywka, komunikacja). Korzystanie z komputera i Internetu
podczas zbierania, analizowania, edytowania, prezentowania oraz
wymiany informacji. Porozumiewanie się za pośrednictwem Internetu,
nawiązywanie kontaktów, budowanie swojej sieci kontaktów,
współpraca w sieci. Praca w każdej firmie nierozłącznie wiąże się już z
wykorzystaniem komputera i Internetu, więc od naszych pracowników
oczekiwać możemy sprawnego poruszania się na tym polu.

35. TEORIE ROZWOJU ZAWODOWEGO

Wybór zawodu nie jest aktem jednorazowej
decyzji, a procesem progresywnie rozwijającym
się, co oznacza ciąg określonych rozstrzygnięć w
życiu człowieka. Realizacja poszczególnych
możliwości wynika z naturalnego popędu do
rozwoju, do wzrostu, do osiągnięcia swojej pełni.
Proces ten rozpoczyna się w dzieciństwie i trwa do
wieku dojrzałego. Jest ciągiem decyzji
uwarunkowanych różnymi czynnikami –
biologicznymi, psychologicznymi, ekonomicznymi
i społecznymi.

36. FAZY ROZWOJU ZAWODOWEGO:

1. Faza zaznajamiania się z obszarami ludzkiej
działalności gospodarczej i kulturalnej
2. Faza przygotowania ogólno zawodowego.
3. Faza rozwoju zawodowego – awansów i
osiągnięć.
4. Faza zakończenia pracy zawodowej,
niekoniecznie związana z całkowitym
zaprzestaniem aktywności zawodowej.

37. Slajd 37

Fazy te określają reguły przekształcania układu
człowiek – praca i określają ich wpływ na
rozwój i sukces postrzegany jako satysfakcja.

38. TEORIA CECH I CZYNNIKÓW F. PARSONA

Powstała na pocz. XX w. Krytykowana jako nieaktualna, jednakże interesująca
z powodu ewolucji spostrzegania rozwoju zawodowego.
Podstawowe założenia:
- każdy człowiek jest odrębny i wyjątkowy
- istnieje konieczność dopasowania cech jednostki i wymagań stawianych
przez konkretny zawód
- zakłada kojarzenie jednostki z pracą, która odpowiada jej uzdolnieniom; a
każdy zawód charakteryzuje się konkretnymi umiejętnościami i
kompetencjami, które muszą posiadać pracownicy aby wykonywać prace
efektywnie
- zdolności i cechy są względnie trwałe, a więc można mierzyć je w sposób
obiektywny i klasyfikować

39. Slajd 39

Krytyka:
Założenie, że dla każdej jednostki istniej tylko 1
optymalny model kariery zawodowej
Pozytywy:
Podkreślenie indywidualnego i
interpersonalnego charakteru kariery
zawodowej, uwarunkowanej poprzez takie
czynniki społeczne jak: styl życia, rodzina,
zagadnienia etyczne, religijne oraz
przyjemności.

40. Klasyfikacja rodzajów osobowości w kontekście środowiska pracy:

Typ osobowości
cechy
Przykładowe zawody
Realistyczny
Inżynier, mechanik, rolnik
Konwencjonalny
Wykwalifikowany, konkretny, uzdolniony
technicznie i mechanicznie
Zorganizowany, praktyczny, uległy
Przedsiębiorczy
Przekonywujący, otwarty, werbalny
Akwizytor, zarządzający, przedsiębiorca
Badający
Naukowy, abstrakcyjny, analityczny
Artystyczny
Twórczy, o rozwiniętej wyobraźni i estetyce
Badacz, programista komputerowy, technik
laboratoryjny
Muzyk, malarz, pisarz
społeczny
Oświatowy, zorientowany na usługi,
nawiązujący kontakt z ludźmi
Księgowy, kasjer, pracownik biurowy
Pielęgniarka, nauczyciel, dozorca

41. Slajd 41

Wkład:
Teoria cech i czynników zapoczątkowała prace na
testami psychologicznymi, które miały
dopasowywać osoby na konkretne stanowiska

42. TEORIA PSYCHODYNAMICZNA

Podstawowe założenia:
- zainteresowania zawodowe rozwijają się w wyniku interakcji między
dorosłymi a dziećmi;
- potrzeby zawodowe stanowią odzwierciedlenie chęci realizacji
potrzeb niezaspokojonych przez rodziców w okresie dzieciństwa;
- lata wczesnego dzieciństwa wywierają wpływ na całe późniejsze
życie, tym samym dzieciństwo jest źródłem nieświadomej
motywacji, wpływającej na wybór zawodu, który umożliwi
wyrażenie i zaspokojenie potrzeb, pragnień i oczekiwań (np. osoby
wychowane w ciepłych rodzinach o bliskich relacjach wybierają
pracę dającą poczucie przynależności, a osoby wychowane w
rodzinach chłodnych będą szukać pracy dającej poczucie
bezpieczeństwa)

43. Podział zawodów wg Anne Roe:

- związane z ludźmi – wymagające pełnienia funkcji
takich jak: uczenie, instruowanie, negocjowanie,
pomaganie, nadzorowanie, opiekowanie się (np.
usługi, biznes, szkoła, kultura, reklama)
- niezwiązane z ludźmi, związane z rzeczami –
wymagające zdolności do prac precyzyjnych, prac
kontrolnych, manipulowania, prac związanych z
obsługą urządzeń technicznych (nauka, technika,
mechanika, budowa, inżynieria)
- związane z danymi – zbieranie i przetwarzanie
danych (np. analitycy, prognostycy, księgowi)

44. Klasyfikacja relacji rodzic – dziecko kształtująca wybór ścieżki kariery (wg A. Roe)

Sytuacja emocjonalna
Czego szuka dorosły w pracy
Przykładowe zawody
Emocjonalne ukierunkowanie na dziecko –
nadopiekuńczość w formie wyręczania
dziecka (uległość, zależność)lub nadmiernych
wymagań (podkreślanie wagi osiągnięć
dziecka)
Unikanie dziecka – lekceważenia dziecka
(realizowanie jego potrzeb w sposób
ograniczony) lub odrzucenie dziecka (rodzice
nie podejmują żadnych wysiłków aby
zaspokoić potrzeby)
Akceptacja dziecka – opieka i troska na
właściwym poziomie, wspiera niezależność
dziecka adekwatnie do wieku
Potrzeba ciągłego uzyskiwania informacji
zwrotnych, głównie pozytywnych i nagród
Praca zapewniająca uznanie np. działalność
artystyczna
Pokładanie zaufania w rzeczach, koncepcjach
lub danych, unikanie zaufania do ludzi;
dążenie do satysfakcji życiowej
Zawody związane z rzeczami, danymi lub
koncepcjami – praca naukowa
Chętnie łączenie aspektów osobistych i
niepersonalnych, zawody związane z ludźmi,
oparte na dobrej relacji
Uczenie, doradztwo, pomaganie, usługi

45. TEORIE POZNAWCZE I NAUKI SPOŁECZNEJ

Powstały w latach 60. XX wieku, opierają się na
modelu kryzysów rozwojowych Erica Eriksona.
Uwzględniają wpływ dojrzewania
biologicznego i oddziaływania otoczenia
społecznego we wzajemnych powiązaniach na
rozwój psychiczny dziecka i tym samym rozwój
zawodowy

46. Teoria kryzysów rozwojowych Eriksona

1.
Ufność vs brak ufności (pierwszy rok życia)
Autentyczna troska o dziecko, stałość i przewaga pozytywnych
doświadczeń dają dziecku poczucie, że świat jest bezpieczny,
dobry, i godzien zaufania. Dzięki temu dość spokojnie może
ona przyjmować nowe doświadczenia i coraz dłuższą
nieobecność opiekuna (matki).
Niewłaściwa opieka, znacząca przewaga negatywnych przeżyć
rodzą w dziecku lęk i niepewność. Świat wtedy jawi się jako
zagrażający, opuszczający lub wykorzystujący. Dziecko ma
trudności w zaufaniu, że otrzyma pozytywną odpowiedź ze
świata

47. Slajd 47

2.
Autonomia vs wstyd, niepewność (wczesne dzieciństwo)
Dziecko jest dużo bardziej mobilne co wymaga od niego
większej samokontroli, ale także zaakceptowanie kontroli ze
strony innych osób. W tym celu często rodzice używają
zawstydzania.
Ważnym jest jednak by także uczyli go autonomii. Zachęcanie i
wspieranie dziecka w próbach samodzielnego wykonywania
tego, co jest w stanie robić, z uważnością co do jego tempa i
własnych rozwiązań owocuje jego autonomią.
Wyręczanie lub ciągła krytyka dziecka, a także częste
okazywanie
zniecierpliwienia
przy
jego
próbach
rozwiązywania problemów powoduje, że wątpi ono w swoje
zdolności, obawia się wyzwań lub wstydzi się niepowodzeń.
Samokontrola daje poczucie dumy dziecku. W tym okresie
ćwiczy się wola, a także pojawia się zdolność do oceniania
siebie i innych oraz odróżniania “dobra” od “zła”. Proces ten
przygotowuje je do doznawania poczucia winy, które pojawi
się w następnym stadium.

48. Slajd 48

3.
Inicjatywa vs. poczucie winy (wiek przedszkolny)
Dziecko dużo bardziej doświadcza swoich możliwości
związanych z coraz większymi możliwościami nie tylko
motorycznymi, ale także psychicznymi. Próbuje swoich sił, ale
tez jest ciekawe i pyta o wiele rzeczy, chętnie się uczy. Chce być
takim jak dorośli i często taką rolę przyjmuje w swoich
fantazjach. Dzięki temu uczy się jakie przeznaczenie jest
różnych rzeczy, jaki jest związek między światem
wewnętrznym a zewnętrznym i jak wykorzystać wspomnienia
do ustalania swoich celów.
Jeżeli pozostawia się dziecku swobodę w zakresie
podejmowania działań (oczywiście w ramach bezpieczeństwa)
i zwraca się uwagę na jego pytania, to takie dziecko rozwija się
w kierunku przejawiania samodzielnej inicjatywy, obserwacji,
myślenia, ustanawiania i weryfikowania celów. Tworzy się
także zdecydowanie rozumiane jako “odwaga rozpatrywanych
i osiąganych celów”. Przy bezsensownych zakazach i
wytwarzaniu u dziecka poczucia „naprzykrzania się” rodzi się
w nim nadmierne poczucie winy.

49. Slajd 49

4.
Pracowitość vs. poczucie niższości (wiek szkolny)
Zabawa ustępuje nauce, dziecko uczy się pracowitości.
Nagradzane za to czerpie satysfakcję z wytrwałości i pilności.
Jeżeli zwraca się uwagę na to, co dziecko wytwarza, powstaje u
niego poczucie pracowitości. Dzięki gorliwej pracy dziecko
osiąga poczucie kompetencji, i dalszym etapie fachowości.
Nauka dorosłego życia nie odnosi się jedynie do nauki w
szkole. Równie ważne jest wdrażanie dziecka do obowiązków
domowych, zajęć sportowych i gier zespołowych.
Krytyka i wyśmiewanie rodzi wysiłków rodzi w nim poczucie
niższości, które może znacząco utrudniać swobodne
korzystanie ze swej zręczności i inteligencji.

50. Slajd 50

5.
Tożsamość vs.
pokwitania)
pomieszanie
tożsamości
(
okres Okres dojrzewania jest to czas kształtowania się własnej
tożsamości. Człowiek wie już, że jest jedyną w swoim rodzaju
osobą, z określonymi cechami, umiejętnościami i celami.
Zaczyna robić plany zawodowe. Jest to trudny okres przejścia
od dzieciństwa do dorosłości, na wielu polach – fizycznym,
psychicznym i społecznym. W tym okresie młody człowiek
staje przed nowymi wymaganiami. Czasem nie czują się
gotowy by podejmować ważne decyzje, może czuć pustkę,
chaos. W pomieszaniu tożsamości, kiedy nie do końca wie
jakie role pełnić zachowanie jest często nieprzewidywalna i
niekonsekwentne. Jest to jedne z etapów kształtowanie się
stabilnej tożsamości.
Niebezpieczeństwem tego okresu jest wytworzenie się
negatywnej tożsamości – kiedy dorastająca osoba ma poczucie
posiadania wielu bezwartościowych lub negatywnych cech.

51. Slajd 51

6.
Bliskość vs. izolacja (wczesny wiek dojrzały)
W tym stadium rozwoju młoda osoba poszukuje związków,
partnerstwa, gdzie może realizować swoją seksualność z
osobą, która kocha i ufa się. Niebezpieczeństwem jest izolacja
rozumiana jako unikanie związków i niechęć do nawiązywania
bliskiego stosunku. W tym wieku pojawia się miłość jako
zdolność do troski o innych. Wszystkie zdobycze tego i
poprzednich stadiów pomagają stworzyć związki by móc
wychować dzieci i pełnić role społeczne.

52. Slajd 52

7.
Twórczość vs. stagnacja (wiek średni)
Jest to okres w którym jesteśmy zainteresowani tym co
tworzymy – dzieci, produkty, idee, a także przekazywanie ich
następnym pokoleniom (np nauczając). Jeśli zdolność
tworzenia jest słaba to pojawia się pustka, poczucie zubożenia
i stagnacji. Nauczanie umożliwia przetrwanie kultury i
społeczeństwa, ale także pokazuje ludziom, że są potrzebni
innym, co chroni przed nadmiernym pochłonięciem sobą.

53. Slajd 53

8.
Integralność vs rozpacz (starość)
W stadium tym po doświadczeniu poprzednich stadiów
człowiek może zbierać owoce swojego życia. Doświadcza, że
jego życie ma swój cel i sens. Chociaż wie, że inni mogą mieć
inne style życia to jednak podąża swoim. Przeciwieństwem jest
rozpacz, kiedy raczej widzi się zmienność losu, kruchość życia.
Nasila to lęk przed śmiercią. Ze starcie między rozpaczą a
integralnością, sensem a bezsensem rodzi się mądrość
rozumiana jako bezstronne zainteresowanie samym życiem, w
obliczu samej śmierci. W tym okresie człowiek może
doświadczać poczucia pełni i przekazywać je innym, co łagodzi
uczucie rozpaczy i bezradności jakie pojawia się pod koniec
życia.

54. Slajd 54

Tożsamość człowieka kształtuje się przez całe
życie, jednak najważniejszym i przełomowym
momentem w procesie kształtowania
tożsamości jest okres dorastania, szczególnie
druga jego faza ok. 16-20 roku życia.

55. TEORIA ROZWOJU

Podstawowe założenia:
- rozwój zawodowy to proces wdrażania obrazu samego siebie;
- poglądy ludzi na to, kim są, zostają odzwierciedlone przez to, co
robią
- rozwój zawodowy zależy od pozytywnego przejścia zadań na
każdym etapie rozwoju

56. Slajd 56

wiek
Zadanie rozwojowe
Od urodzenia do 14 r. ż.
Wzrost – wytworzenie mentalnego obrazu siebie w relacji z
innymi ludźmi, podstawowa orientacja o świecie pracy
Poszukiwanie – zbadanie świata pracy i ustalenie preferencji
zawodowych
Zajęcie pozycji – objęcie preferowanej pozycji na polu
zawodowym, gdy pozycja jest zapewniona – koncentrowanie się
na awansie
Utrzymanie – utrzymanie tego, co zostało osiągnięte
15 – 24 r. ż.
25 – 44 r. ż.
45 – 64 r. ż.
65 r. ż do śmierci
Odchodzenie – czas uwalniania się od pracy i znajdywania
innych źródeł satysfakcji

57. TEORIA ROZWOJU ZAWODOWEGO D. E. SUPERA

Oparta na teorii rozwoju i jej stadiach. Zakłada,
że rozwój zawodowy jest to proces rośnięcia
i uczenia się, któremu podporządkowane są
wszystkie przypadki zachowania zawodowego,
stopniowy wzrost i zmiany zdolności jednostki
do określonych rodzajów zachowania
zawodowego oraz powiększanie się jego
zasobu zachowania zawodowego.

58. Slajd 58

Definiuje dojrzałość zawodową, charakteryzowaną jako kilka wymiarów
jakościowych:
1.
2.
3.
4.
Ukierunkowanie na wybór zawodu – przed ostatecznym wyborem
zawodu młodzież powinna posiadać określony zasób informacji
o istniejących zawodach, a także mieć pewną styczność z przyszłą swoją
pracą w zawodzie (wycieczki zawodoznawcze);
Informacja i planowanie w stosunku do wybranego zawodu – preferencje
zawodowe powinny pozostawać w związku z realnymi planami
i informacjami na temat takich aspektów jak: wymagania fizyczne,
psychiczne, obowiązki wynikające z pracy, warunki pracy, perspektywy
ekonomiczne.
Stałość preferencji zawodowej – plany zawodowe powinny koncentrować
się na jednej wybranej specjalności lub też krystalizować się wokół grupy
zawodów należących do pokrewnych dziedzin (np. fizyk, chemik);
Mądrość preferencji zawodowych – kategoria ta jest najważniejszą
z opisanych, bowiem ona najbardziej precyzyjnie wskazuje, jaki jest
stopień dojrzałości zawodowej jednostki, a zatem czy dokonany wybór
zawodu jest trafny.

59. WNIOSKI:

- rozwój zawodowy człowieka określa zespół warunków, wpływających na jego
zachowanie, wybory i decyzje życiowe i zawodowe;
- znaczący wpływ mają czynniki psychologiczne, rozwojowe i społeczne;
Na wiedze o człowieku pracującym składają się 3 obszary:
1.
2.
3.
4.
Osobowość zawodowa – wiedza o cechach osobowości, ważnych
dla danego zawodu
Praca żywa – wiedza o czynnościach wykonywanych na danym
stanowisku lub w danym zawodzie
Przystosowanie pracy do człowieka – wiedza o cechach procesu
technologicznego, materiałach, narzędziach, warunkach pracy oraz
systemie organizacji pracy, które są ważne ze względu na ludzkie
możliwości i potrzeby.