Лекция № 25 Ұңғыларды цементтеу процесі -1: Ұңғыны цементтеу процесінің түрлері

1.

Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік
университеті
Техникалық факультет
“Мұнай - газ ісі” кафедрасы
«Мұнай және газ ұңғыларын бұрғылау »
пәні
Лекция № 25
Ұңғыларды цементтеу
процесі -1: Ұңғыны
цементтеу процесінің түрлері
Ақтөбе,2025ж

2. Ұңғыларды цементтеу — ұңғы бұрғылау кезінде ұңғының қабырғалары мен ұңғы түбіндегі құралдар арасында тұрақтылықты қамтамасыз

ету, сондайақ оның судың, газдың немесе басқа да
сұйықтықтардың ағуын болдырмау үшін
жүргізілетін процесс. Бұл процедура
мұнай мен газ ұңғымаларын бұрғылау
кезінде маңызды техникалық операция
болып табылады.

3.

Бұрғылау процесінің соңында
ұңғыда келесідей жұмыстар
атқарылады:
• ұңғыны бекіту,
• ұңғының түп конструкциясын
таңдау;
• ұңғының сағасын және түбін
жабдықтау;
• қабатты екінші ретті ашу;
• ұңғыға өнімді шақыру.

4. Цементтеу процесі келесідей кезеңдерден тұрады: 1. Цемент ерітіндісін дайындау: Цемент ерітіндісі — ұңғыны цементтеу үшін

арнайы дайындалған
сұйықтық. Ол цемент пен судың араласуы арқылы дайындалады және
арнайы қоспалармен бекітіледі.
2. Цементті ұңғыға енгізу:
Цемент ерітіндісі ұңғының ішіне насос арқылы жоғары қысыммен
енгізіледі. Бұл кезде ұңғының қабырғасы мен бұрғылау құралы арасында
цемент қабатының қалыптасуына жағдай жасалады.
3. Цементтің орнықтыруы:
Цемент ерітіндісі ұңғыда белгілі бір уақыт бойы тұрып, қатаяды. Бұл
процестің ішінде цементтің қатайып, ұңғының қабырғасына толық
жабысуы қамтамасыз етіледі.
4. Цемент қабатын тексеру:
Цементтің сапасы мен беріктігін тексеру үшін арнайы бақылау жүйелері
қолданылады. Егер цемент қабаты дұрыс орнатылмаған болса, қайта
цементтеу жұмыстарын жүргізуге болады.

5.

Цементтеу процесінің түрлері
Бірінші
(бұрғылау
процесінде)
•Бірсатылы
•Екісатылы
•Манжетті
•Кері цементтеу
•Қысыммен цементтеу
•Хвостовикті цементтеу
Екінші (жөндеу
жұмысында)

6. Бір сатылы цементтеу әдісінің қолдану ерекшелігі: -ұңғы оқпанында ақаулар, ерітіндіні жұту процесі байқалмайды. Екі сатылы

цементтеу әдісінің қолдану ерекшелігі:
-белгілі (геологиялық, техникалық және т.б.) себептерге
байланысты тампонажды материалды қажетті биіктікке
көтеру мүмкін емес;
- температураның өзгеруі ерітіндінің қату уақытына әсер
етеді;
-бірмезгілде бұрғылау алаңына қажетті цементтеу
агрегаттары мен цементараластырғыш машиналарды
орналастыру мүмкін емес;
- қажетті тампонаж материалы жеткіліксіз;
-цементтеу процесін бөліп жүргізу қажеттілігі.
Сатылап цементтеудің негізін 1905 ж. А.А. Богушевский
ұсынған.

7. Манжетті цементтеу әдісін қолдану ерекшелігі: төменгі қабат қысымында гидрожару және жұтылу мүмкіндігі жоғары; Кері цементтеу

әдісін қолдану
ерекшелігі: ұңғы кескінінде беріктігі
төмен қабаттар болуы; төмен қысымда
гидрожару болу мүмкіндігі;

8.

Қысыммен цементтеу әдісін
қолдану ерекшелігі:
газ,су,мұнай атқылау
мүмкіндігінде;
хвостовикті цементтеу әдісін
қолдану ерекшелігі: терең
қабаттарда қиындықтар
туындау мүмкіндігінде.

9.

10.

Бір сатылы цементтеу
1-цементтеу басы; 2-төменгі тығын; 3-центратор; 4-шегендеу тізбегі
5- ЦКОД 6-башмак; 7-жоғарғы тығын; 8-цемент ерітіндісі

11.

12.

13. Қолданылатын жабдықтар: Жер үсті жабдықтары: цементтеу басы (цементировочная головка), цементовоздар, араластырғыш машиналар

(СМН -20), манифольд
блогы (БМ), цементтеуді бақылау станциясы(СКЦстанция контроля цементирования), ортақ астау
(осереднительная емкость), техникалық суға арналған
ыдыс ,сорапты қондырғы,манометр,цементтеу
агрегаттары (ЦА)
Ұңғы жабдықтары: шегендеу тізбегі, стоп кольцо,
төменгі және жоғарғы тығын, ЦКОД ( цементирочный
клапан обратного действия), башмак, центратор,
турбулизатор.

14. Ұңғы жабдықтарының орналастыру реті (төменнен жоғары қарай): - башмак - ЦКОД - стоп кольцо (екі құбырдан кейін) - қиылған құбыр

(отторцованная
труба)
-құбырлар тізбегі
- жоғары тығын

15. Цементтеу технологиясы: -Ұңғы жабдықтарын ( башмак, ЦКОД, стоп кольцо, центратор, турбулизатор, шегендеу тізбегін) түсіреміз. -

Агрегаттарды жалғаймыз.
- ЦКОД шарын түсіріп, тығындарды, цементтеу басын
орналастырып, манифольд блогымен жалғаймыз.
- есептелген цемент ерітіндісін айдаймыз.
- Басу сұйықтығын айдаймыз, жоғарғы және төменгі тығындар
стоп кольцоға отыру қажет.
- Цемент басындағы төменгі ысырманы ашып, қысымды
төмендетіп, ЦКОД ты тексереміз.
- қалыпты жаүдайда қайтадан басу сұйықтығын айдап, қарсы
қысым қалыптастырамыз.
- цемент қатуын күтеміз ( қату уақыты 24-72 сағ.)

16. Ұңғыларды цементтеу — мұнай және газ өндіру саласында өте маңызды процесс болып табылады, себебі ол ұңғының тұрақтылығын

қамтамасыз етіп,
ресурстарды тиімді әрі қауіпсіз
өндіруге мүмкіндік береді.