Сабақты талдау және өзіндік талдау формалары

1.

САБАҚТЫ ТАЛДАУ ЖӘНЕ ӨЗІНДІК ТАЛДАУ ФОРМАЛАРЫ
1- қысқаша (бағалау) талдау - бұл тәрбиелік, тәрбиелік және дамытушылық
міндеттерді шешуді сипаттайтын және олардың орындалуына баға беретін сабақтың
тәрбиелік-тәрбиелік қызметін жалпы бағалау;
2 - құрылымдық (кезеңдік) талдау - бұл оқушылардың танымдық қабілеттерін
дамытуды қамтамасыз ететін сабақтың басым құрылымдарын (элементтерін),
олардың орындылығын анықтау және бағалау;
3 - жүйелік талдау - бұл сабақтың дамытушылық міндеттерін бір мезгілде шешудің
негізгі дидактикалық міндетін шешу, оқушылардың білімін, іскерлігін, дағдыларын
қалыптастыруды қамтамасыз ету, олардың оқу тәсілдерін меңгеруі тұрғысынан
сабақты біртұтас жүйе ретінде қарастыру;
4 - толық - бұл оқушылардың білімін меңгеру деңгейлері мен ақыл-ой әрекетінің
әдістері, оқушылардың дамуы, дидактикалық принциптерді жүзеге асыру және
сабақтың нәтижелілігі сияқты сипаттамалар бойынша сабақ міндеттерінің
орындалуын, оқушылардың оқу іс-әрекетінің мазмұны мен түрлерін бағалауды
қамтитын аспектілік талдау жүйесі.;
5 - құрылымдық-уақыттық талдау - бұл сабақтың уақытын оның әр кезеңі үшін
пайдалануды бағалау;

2.

6 - аралас талдау - бұл сабақтың негізгі дидактикалық мақсатын және
құрылымдық элементтерін бағалау (бір мезгілде).;
7 - психологиялық талдау - бұл сабаққа қойылатын психологиялық талаптардың
орындалуын зерттеу (дамытушы типтегі оқушылардың танымдық іс-әрекетін
қамтамасыз ету);
8 - дидактикалық талдау - бұл негізгі дидактикалық категорияларды талдау
(дидактика принциптерін жүзеге асыру, мектеп оқушыларын оқыту мен оқытудың
әдіс-тәсілдерін, құралдарын таңдау, сабақтың оқу материалын дидактикалық
өңдеу, оқушылардың өзіндік танымдық іс-әрекетін педагогикалық басқару және
т.б.).);
9 - аспектілік талдау - бұл оқушылардың іс-әрекетінің нәтижелерімен
байланыстыра отырып, сабақтың қандай да бір жағын немесе жеке мақсатын
белгілі бір қырынан қарастыру, егжей-тегжейлі және жан-жақты зерделеу және
бағалау. Сабақ аспектілерінің мысалдары:
мұғалімнің сабақтың үштұғырлы тапсырмасын орындауы;
сабақта дамытушылық әдістерді қолдану;
оқушылардың танымдық іс-әрекетін белсендіру жолдарын зерттеу;
танымдық қызығушылықты дамыту жолдары;
оқушылардың бойында жалпы білім беру әдістері мен дағдыларын қалыптастыру;
оқушылардың білімін, іскерлігін, дағдыларын тексеру және бағалау;
сабақта проблемалық оқытуды ұйымдастыру және т.б.;
10 - кешенді талдау - бұл сабақтың дидактикалық, психологиялық және басқа
негіздерін (көбінесе сабақ жүйесін) бір мезгілде талдау.

3.

4.

- Сабақтың мақсаты етіп ... алдым, себебі ... ,
оның міндеттерін ... деп анықтадым;
- Бұл сынып ... , сондықтан мен ... таңдадым;
- Сабақтың типі ... атаймын, оның міндеті ...
болды;
- Сабақ барысында мен
... принципіне
сүйендім;
- Мақсатқа жету үшін , менің таңдауым(мысал,
сұрақ, тапсырма т.б.) ... кезеңнен тұрды, негізгі
кезең ретінде ... түсті;
- Сабақ материалы оқушылар үшін (күрделі,
жеңіл, қызықты т.б.) ... болды;
- Әр кезеңде мен мына әдістерді қолдандым: ...
Себебі ...;

5.

- Менің тапсырмаларды орындау барысындағы
ролім ... (инструктор, бақылаушы, серіктес т.б.);
- Оқушылардың ... таңдауына мүмкіндік берілді;
- Уақыт тапшылығын (сезіндім немесе сезінбедім),
себебі ... сабақ темпі ... ;
- Мені таңдандырды ... , себебі ... ;
- Мені қуантты. ... , себебі ... ;
- Мені мұңайтты ... , себебі ... ;
- Көрнекіліктер толығымен ... ;
Үй тапсырмасын орындау ..., себебі ... ;
- Жалпы алғанда , сабаққа өз бағам ... , себебі ... деп
есептеймін.

6.

ОҚЫТУ ПРИНЦИПТЕРІ – МҰҒАЛІМ МЕН ОҚУШЫЛАРДЫҢ
ЖҰМЫСЫН РЕТТЕП ОТЫРАТЫН ЕРЕЖЕЛЕР.
А.П.Пинкевич ұсынған принциптер:
оқытудық өмірмен және қоғамдық еңбекпен байланысы; жас ерекшелігі
принципін сақтау; оқытудық белгілі бір жас кезеңіндегі оқушылардың даму
деңгейіне сәйкес болуы (оқушылардың күш жігерін дамуға жұмсау, жұмыстың
жүйелілігі, шығармашылық - қызығушылықтың басты негізі); пән мазмұнының
ерекшеліктерін, әдістерін аньщтау.
Н.Медынский ұсынған принциптер:
ғылым негіздерін жүйелі меңгеру; білімді саналы меңгеру; теорияның
тәжірибемен байланысы; тәрбие беретін оқыту; оқыту әдістерінің алуан түрі;
жалпы және политехникалық білімі.
В.Е.Гмурман ұсынған принциптер:
оқытудық саналылығы және белсенділігі; оқытудық көрнекілігі; оқытудық
жүйелілігі; ғылым негіздерін берік меңгеру.
ҚАЗІРГІ ОҚЫТУДА САНАЛЫЛЫҚ, БЕЛСЕНДІЛІК, КӨРНЕКІЛІК,
ЖҮЙЕЛІЛІК, БІРІЗДІЛІК, БЕРІКТІК, ТҮСІНІКТІЛІК, ҒЫЛЫМИЛЫҚ,
ТЕОРИЯ МЕН ТӘЖІРИБЕ БІРЛІГІ СИЯҚТЫ ПРИНЦИПТЕР КЕҢ
ҚОЛДАНЫЛАДЫ.