Электромагниттік өріс

1.

Электромагниттік
толқындар

2.

3.

4.

Электромагниттік толқындар
• Электромагниттік өріс.
• Электромагниттік толқындардың ерекшелігі:
• Электромагниттік толқындар — тек қана көлденең толқындар.
• Барлық ортада тарай алады. Тіпті вакуумда да.
• Жылдамдық: Электромагниттік толқындардың вакуумдағы
жылдамдығы (жарық жылдамдығы) туралы айту.

5.

6.

• Электромагниттік толқындар әр түрлі жиіліктер мен толқын
ұзындықтарында тарайды, және біз оларды электромагниттік
спектр деп аталатын шкала арқылы сипаттаймыз. Бұл спектр
радиотолқындардан бастап гамма-сәулелерге дейінгі
толқындарды қамтиды.

7.

• Радиотолқындар. Жиілігі ең төмен, толқын ұзындығы ең ұзын толқындар.
Қолданылуы: Радио хабарларын тарату, теледидар сигналдары, ұялы
байланыс, Wi-Fi, радарлар. Түсіндіру: Радиотолқындардың толқын
ұзындығы өте ұзын болғандықтан, оларды үлкен қашықтықтарға таратуға
болады. Мысалы, ұялы телефондардың сигналдары және Wi-Fi байланысы
радиотолқындар арқылы жұмыс істейді.
• Микротолқындар. Жиілігі радиотолқындардан жоғарырақ, толқын
ұзындығы қысқарақ. Қолданылуы: Микротолқынды пештерде тағамды
қыздыру, радарлар, жер серігі арқылы байланыс. Түсіндіру:
Микротолқындар судың молекулаларына әсер етеді, соның нәтижесінде
олар жылдам қозғалып, тағамды қыздырады. Бұл толқындар ауа райы
радарларында және спутниктік байланыс үшін де қолданылады.
• Инфрақызыл сәулелер. Толқын ұзындығы көрінетін жарықтан ұзағырақ,
бірақ микротолқындардан қысқарақ. Қолданылуы: Термография (жылу
камералары), теледидардың пульті, жылыту жүйелері. Түсіндіру:
Инфрақызыл сәулелерді біз жылу түрінде сеземіз. Жылу камералары
адамдар мен заттар шығаратын инфрақызыл сәулелерді қабылдап, оларды
визуалды бейнеге айналдырады.

8.

• Көрінетін жарық. Спектрдің адам көзі қабылдай алатын жалғыз бөлігі.
Түсіндірме: Көрінетін жарық әртүрлі түстерден тұрады, ең ұзын толқын
ұзындығы – қызыл, ең қысқа толқын ұзындығы – күлгін. Бұл толқындар
күнделікті көретін жарықтың негізгі компоненті. Қолданылуы: Күнделікті
жарық беру, түрлі түсті мониторлар, лазерлер.
"Каждый
охотник желает
знать где сидит
фазан"

9.

• Ультракүлгін сәулелер. Толқын ұзындығы қысқа, жиілігі жоғары.
Қолданылуы: Теріге түсетін күн сәулесінің бір бөлігі, кейбір
бактерияларды жою, медицинада және химиялық зерттеулерде.
Түсіндіру: Ультракүлгін сәулелер теріде күйік тудыруы мүмкін және
кейбір жағдайларда денсаулыққа зиянды. Алайда, олар
бактерияларды жоюда да пайдалы.
• Рентген сәулелері. Жиілігі жоғары және толқын ұзындығы өте қысқа.
Қолданылуы: Медицинада сүйектердің суретін түсіру үшін, кейбір
өндірістік мақсаттарда. Түсіндіру: Рентген сәулелері өте қатты
заттардан өтіп кете алады, бұл олардың адам денесінің ішкі
құрылымын көруге мүмкіндік береді. Бірақ оларды жиі қолдану
денсаулыққа зиян болуы мүмкін.
• Гамма-сәулелер. Спектрдегі ең жоғары жиілік және ең қысқа толқын
ұзындығы. Қолданылуы: Қатерлі ісіктерді емдеу (радиотерапия),
ядролық реакциялар. Түсіндіру: Гамма-сәулелер өте жоғары
энергиялы және биологиялық заттарға әсер ете алады. Бұл оларды
қатерлі ісікке қарсы ем ретінде қолдануға мүмкіндік береді, бірақ
сонымен бірге олар қауіпті және радиациялық әсер етуі мүмкін.

10.

• Толқын ұзындығы неғұрлым қысқа болса, оның жиілігі соғұрлым
жоғары болады. Жиілігі жоғары толқындар көбірек энергия
тасымалдайды, сондықтан олардың биологиялық әсері де күшті.
Радиотолқындар қауіпсіз болса, гамма-сәулелер қауіпті болуы
мүмкін.

11.

12.

13.

Есептердің жауаптары:
1. 1200 м
2. 750 м
3. 3 м
4. 113 пФ
5. 711 м