Жанғыш, жанбайтын және тез тұтанғыш заттар

1.

Сабақтың тақырыбы:
Жанғыш, жанбайтын және тез
тұтанғыш заттар

2.

Оқу мақсаттары:
•7.3.1.4 жану процесін түсінеді және
реакция өнімдерін білу;
•7.3.1.5 тұтанғыш, жанатын және
жанбайтын заттарға мысал келтіру;
•7.3.1.6 оттың «үш құраушысын»: отын,
оттек, тұтану көзін білу;

3.

Бағалау критерийлері
• затты жағуға қажетті жағдайларды
және жану реакциясының
өнімдерін атайды
•заттардың таза оттекте және ауда
жанатындығын салыстырады

4.

5.

Жану
Тез жүреді
Жарық
Шығарады
Тек оксид
түзеді
Баяу тотығу
Оттекті қажет
етеді
Баяу жүреді
Жарық
шығармайды

6.

Кілтті сөздер

7.

Ой қозғау!!!
Ауадағы қандай газ жануды
қолдайды және қандай газ
жануды мүлдем
қолдамайды?

8.

Жану - оттегі газының қатысында жүретін
химиялық реакция.

9.

Көмірқышқыл газы
Көмірқышқыл
газы жануды
қолдамайды.
Ал көмірқышқыл газы
құрамында көміртегі
атомдары бар
қосылыстар жануының
өнімі.

10.

Демек, жану үшін оттегі газы
және жанатын қосылыс
қажет. Барлық қосылыстар
жақсы жана ма?

11.

Заттар
Тез тұтанатын
Жанғыш
Жанбайтын

12.

•Тез тұтанатын заттар деп – тұтану
температурасы төмен тұтану көзінен әсерінен
бірден жанатын заттарды айтады: сутек,
метан (табиғи газ), пропан, бутан, ацетон,
бензин, т.б.
•Жанатын заттар деп – тұтану көзі
әсерінен тұтану температурасына жеткен соң
ғана жанатын заттарды айтады: магний,
күкірт, ағаш, көмір, т.б.
•Жанбайтын заттар деп – ауада жануға
қабілетсіз заттарды айтады: бетон, цемент,
тас, шыны, т.б.

13.

Заттың жану жағдайлары
Жану процесі «оттың үш құраушысы»: отын,
оттек және тұтану көзі болған үш жағдайда болуы
мүмкін. Осы үш жағдайдың бірі болмаса, от өшіп
қалады. Отынға тек жанатын ағаш отын, бензин,
сутек сияқты заттар жатады. Зат жану үшін ол өзінің
тұтану температурасына жету керек. Ол үшін жанып
тұрған шырпы сияқты тұтану көзі қолданылады.

14.

15.

16.

Жұптық жұмыс
(8 минут )
Бағалау критерийлері:
• жану реакцияларына дұрыс сипат бере алады;
• практикада көрген тәжірибені теориямен
байланыстыру үшін дұрыс зерттеу жүргізеді;
• салыстыру кестесін талапқа сай толтыра алады;
• жұптық жұмысты көрсете алады;
Бірін-бірі бағалау

17.

Баяу тотығу заттардың оттекпен жарық
шығармай әрекеттесуі.

18.

Фосфор + оттек = фосфор оксиді
Натрий + оттек = натрий оксиді
Алюминий +оттек = алюминий оксиді

19.

Фосфордың
Ұқсастығы
жануы
1. Оттекпен
ауада
әрекеттеседі
Айырмашылығы
Тез жанады
таза оттекте 2. Жарық пен
Баяу жанады
жылу бөлінеді
3. Оксид
түзіледі

20.

Активити 2.
Сөйлемдерді аяқта.
Заттардың барлығы тұтану қабілетіне қарай
жанатын, _______________________________ және
___________________________ заттар болып
бөлінеді. Жанатын заттарға
______________________________________________
________ қабілеті бар заттар. Егер жанатын заттан
тұтану көзін алып тастаса, онда ол
______________________________________________
_____________.

21.

Өз – өзін бағалау
Сөйлемдерді аяқта.
Заттардың барлығы тұтану қабілетіне қарай
жанатын,
тез
тұтанатын,
жанатын
және
жанбайтын заттар болып бөлінеді. Жанатын заттарға
өздігінен және тұтану көзінің әсерінен жану
қабілеті бар заттар. Егер жанатын заттан тұтану көзін
алып тастаса, онда ол жануды жалғастыра береді.

22.

Қалыптастырушы бағалау