356.59K

ауа (3)

1.

• Тіршіліктің көзі не?
• Тірі ағзаның барлығы тыныс алады ма?
• Білесіңдерме, адам тамақсыз 50 күн, сусыз 2 3 күн, ал ауасыз 10 мин артық өмір сүре
алмайды. Адам күніне орта есеппен 2 – 3 кг
су ішсе, 25 кг ауа жұтады екен.
• Балалар шынымен де ауа құнсыз ба?

2.

Сабақтың тақырыбы:
1. Ауаның құрамы
2. Жану. Ауада металл мен
бейметалдардың жануы – негіздік және
қышқылдық оксидтерді алу.

3.

Сұрақ – жауап
• 1. Ауа қосылыс па, әлде қоспа ма? Жауаптарыңызды
дәлелдеңіздер.
• 2. Қосылыс және қоспа дегенімізді еске түсірейік. Ол өзі
не еді?
• 3. Ауа неден тұрады деп ойлаймыз?

4.

Ауа – жер атмосферасын құрайтын табиғи газдар
қоспасы
Ауа –газдар қоспасы
Ауаның құрамында оттегі бар екендігін 1774 жылы француз
ғалымы А. Лавузье анықтаған.

5.

Ауаның химиялық құрамы
тығыздығы 1,293 г / л, температурасы -273С ол сұйық
күйге айналады. Сұйық ауа - көкшіл сұйықтық.

6.

Ауада оттегіден басқа жануды қолдамайтын азот ~78%,
~1 % бекзат газдар (неон, гелий, аргон, т. б.) және ~ 1%
басқа айнымалы ластаушы газдар бар.
Мr(O2) = 32 г/моль
Mr(N2) = 28 г/моль болса,
М ауа= 32 • 21% + 28 • 78% ≈ 29.

7.

Ответы:
Ауа воздух air
ауа құрамы состав воздуха air composition
азот азот nitrogen
оттек кислород oxygen
көмірқышқыл газы - углекислый газ carbon dioxide
инертті газдар инертные газы inert gas
көмірсутек углеводороды hydrocarbon
су буы водяной пар water vapor
жалын пламя flame
күйе сажа moth
жану горение combustion
жану өнімдері продукты горения - combustion products

8.

Активити
air
inert gas
ауа
21%
инертные газы
азот
оттек
78%
0,94%
carbon dioxide
nitrogen
көмірқышқыл газы
-
воздуха
0,03%

9.

•1. Заттар жанғанда ауа (оттек)
қолданылатының білеміз. Оны қалай
дәлелдеуге болады?
•2. Заттар жанғанда не бөлінуі (түзілуі)
мүмкін?

10.

ТОПТЫҚ ЖҰМЫС:
Лабораториялық жұмыс.
Ауаның құрамын зерттеу.
Май шамды жағып,
кристаллизаторға орнатыңыз.
Кристаллизатордың ішіне аз
мөлшерде су құйыңыз және
бетін химиялық стаканмен
жабыңыз. Не байқадыңыз?
Құбылысты түсіндіріңіз?

11.

Тәжірибе
Ауаның сапалық құрамын анықтау үшін мынадай
тәжірибе жасайық. Кристалдандырғышқа су құйып алып,
судың бетінде қалқып жүретін пенопластка жіңішке
шырақ (парафиннен жасалған) орнатып, оны жағып суға
саламыз да, шырақты сыртында 5 бөлікке бөлінген белгісі
бар, цилиндрмен жабамыз. Біраздан кейін су цилиндр
бойымен оның көлемінің 1/5 бөлігіне көтерілгенін
байқаймыз. Бұдан шығатын қорытынды - ауаның көлемі
бойынша 21%-ы оттегі, ол шырақтың жануына
жұмсалды

12.

Жану. Ауада металл мен
бейметалдардың жануы – негіздік және
қышқылдық оксидтерді алу.

13.

14.

1)Қараңғыда жалын жанса не байқар
едіңіздер?
2)Жалынға қолыңызды жақындатсаңыз
не байқар едіңіз?
3)Жану химиялық реакцияға жатқыза
аламыз ба?
4)Олай болса осы айтылған жауаптарға
«жану» дегеніміз не екеніне анықтама
шығара аламыз ба?

15.

Жану – жарық және жылу бөле жүретін
химиялық реакция.

16.

• 1. Жану қандай құбылысқа жатады?
• 2. Жану кезінде химиялық реакцияның қандай
белгісі байқалады?
• 3. Жану реакциясының нәтижесінде түзілетін өнім
қалай аталады?
• 4. Заттардың оттекте жануы мен ауада жануында
қандай айырмашылық бар?
• 5. Жай заттар мен күрделі заттардың жануының
ұқсастығы мен айырма шылығы неде?

ауа (3)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.