Пропорция. Решение задач

1.

2.

Автомобиль 100 км лы
юлның беренче өлешен 2
сәгатьтә үтә.Калган 150
км ны ул, шул ук тизлек
белән барганда, күпме
вакытта үтәр?
Юлның вакытка
чагыштырмасы тизлекне
күрсәтә.Шарт буенча, ул
үзгәрми.
X – билгесез вакыт булсын
100 : 2 = 150 : x
Бүлмәнең буе 6м, иңе
4м. Планда аның буе 3
см лы кисемтә белән
сурәтләнгән. Бу планда
аның иңе ничә см га
тигез булыр?
Планда саннар бер үк сан
тапкыр кимиләр.
X – пландагы бүлмәнең
билгесез иңе булсын
6:3=4: x
Ике чагыштырманың тигезлеге

3.

Тигезлекләрне ике группага бүлегез
25 + 13 = 50 – 12
1
2 5 a 84
4
0,34
34
17
1700
3:4=6:8
5 : b = 4 ∙ 53
?
5
2
1: 3
Ике чагыштырманың тигезлеге
пропорция дип атала.

4.

Пропорцияне ничә сан төзи?
5, 8, 20 , 2 саннарыннан пропорция төзегез.
пропорциянең
кырый буыннары
20 : 5 = 8 : 2
Пропорциянең
урта буыннары
20
5
8
2
Пропорция өчен
чапырышлы
тигезлек дөрес

5.

Нәрсә ул пропорция?
a: b = c : d
— пропорциянең кырый буыннары
— пропорциянең урта буыннары
a
b
c
d
Пропорциянең төп үзлеген әйтегез:
a d=b c

6.

a 0
a: b = c : d
a
b
b 0
c
d
c 0
d 0
;
a ның b
га чагыштырмасы
с ның d га
чагыштырмасына тигез
a b
га нинди чагыштырмада булса,
c d га
шундый чагыштырмада була
Пропорцияне укыгыз:
9 : 1 = 18 : 2
пропорциянең кырый, урта буыннарын әйтегез.

7.

Автомобиль 100 км лы
юлның беренче өлешен
2 сәгатьтә үтә.Калган
150 км ны ул, шул ук
тизлек белән барганда,
күпме вакытта үтәр?
Бүлмәнең буе 6м, иңе
4м. Планда аның буе 3
см лы кисемтә белән
сурәтләнгән. Бу
планда аның иңе ничә
см га тигез булыр?
X – билгесез вакыт булсын
X – пландагы бүлмәнең
билгесез иңе булсын
100 : 2 = 150 : x
6:3=4: x
пропорциядәге билгесез
буыннарны ничек табу уңайлы?

8.

bc
a : b = c : d ad = bc
a
– Килеп чыккан тигезлектән а d
ны т
– Килеп чыккан тигезлектән d ны табыгыз.
Билгесез кырый буынны табу
өчен, аның урта буыннарын
тапкырлап, билгеле кырый
буынга бүлергә кирәк
..
Килеп чыккан тигезлектән b ны табыгыз.
Билгесез урта буынны табу өчен,
аның кырый буыннарын тапкырлап,
билгеле урта буынга бүлергә кирәк
bc
d
a
ad
с
b
ad
b
c

9.

Тигезләмәләрне чишегез:
x
1
4
6
2
x
5
2
5
5
9
;
18 2
;
x
3
4 :
18 3
x
2
1
6
5
9
2 25 9
x
5 6 5
x 3
9 3
x
1
x 27
56 8
21 x
21 8
x
56
x 3

10.

Автомобиль 100 км лы
юлның беренче өлешен 2
сәгатьтә үтә.Калган 150
км ны ул, шул ук тизлек
белән барганда, күпме
вакытта үтәр?
X – билгесез вакыт булсын
Бүлмәнең буе 6м, иңе
4м. Планда аның буе 3
см лы кисемтә белән
сурәтләнгән. Бу планда
аның иңе ничә см га
тигез булыр?
X – пландагы бүлмәнең
билгесез иңе булсын
100 : 2 = 150 : x
6:3=4: x
2 150
x
100
3 4
x
6
X = 3 (сәг)
X = 2 (см)

11.

Используя равенствосоставьте четыре пропорции:
0,24 3 7,2 0,1
Ни өчен авырлык туды?
Цель урока:
Ике тапкырчыгыштан пропорция төзү
ысулын табарга

12.

0,24 3 7,2 0,1
0,24 һәм 3 тапкырчыгышлары пропорциядә нинди буын була ала ?
7,2 һәм 0,1тапкырчыгышлары пропорциядә нинди буын була ала ?
0,24 һәм 3 пропорциянең кырый буыннары,
ә 7,2 һәм 0,1 урта буыннары була алса,
нинди пропорцияләр төзи алабыз?
0,24 : 7,2 = 0,1 : 3;
0,24 : 0,1 = 7,2 : 3;
3 : 7,2 = 0,1 : 0,24;
3 : 0,1 = 7,2 : 0,24.
0,24 һәм 3 пропорциянең урта буыннары,
ә 7,2 һәм 0,1 пропорциянең кырый буыннары
нинди пропорцияләр төзи алабыз?
7,2 : 0,24 = 3 : 0,1;
0,1 : 0,24 = 3 : 7,2;
7,2 : 3 = 0,24 : 0,1;
0,1 : 3 = 0,24 : 7,2.

13.

1) Поменять местами крайние члены;
2) Поменять местами средние члены;
3) Записать обратные отношения;
4) Поменять местами левую и правую
части в получившихся пропорциях.
– Что позволяет нам утверждать, что при использовании
перечисленных способов получаются пропорции?
В основном свойстве пропорции слева и справа произведения,
а в произведениях можно менять местами множители.

14.

Сделайте все возможные
перестановки членов
пропорции
1) Поменять местами
крайние члены:
2) Поменять
местами
средние члены:
2 1
3 3
: :
3 6
5 20
3 1 3 2
: :
20 6 5 3
2 3 1 3
: :
3 5 6 20
3) Записать
обратные
отношения:
3 6 5 20
: :
2 1 3 3
4) Поменять местами левую и правую части в получившихся пропорци
3 3
2 1
:
:
5 20 3 6
3 2
3 1
:
:
5 3 20 6
1 3
2 3
:
:
6 20 3 5
5 20 3 6
:
:
3 3
2 1

15.

2:3=4:6
Следует ли из этой пропорции, что
3:2=4:6?

16.

2:3=4:6
4:6=2:3
Составьте новые пропорции из заданной
6:3=4:2
4:2=6:3
2:4=3:6
3:6=2:4
3:2=6:4
6:4=3:2

17.

Решить
уравнение
3 х 1
х 1
5
3
3(3х – 1) = 5(х + 1);
9х – 3 = 5х + 5;
9х – 3 – 5х = 5х + 5 – 5х
4х – 3 = 5;
4х = 5 + 3;
4х = 8;
х = 8 : 4;
х = 2.