Ыбырай Алтынсарин. «Атымтай Жомарт» әңгімесі

1.

Наурыздың жиырма алтысы.
Сабақтың тақырыбы:
Ыбырай Алтынсарин.
«Атымтай Жомарт» әңгімесі.

2.

3.

4.

5.

6.

«Атымтай Жомарт» әңгімесі.
Атымтай Жомарт өзi есепсiз бай бола тұрып, күн сайын бiр мезгiл үстiне ескi-құсқы киiм
киiп, отын кесiп, шөп тасып жұмыс қылады екен. Бiр күнi өзiнiң жақын таныстары сұрады
дейдi:
– Жомарт, құдай бергей дәулетiңiз бар, ақша – тамақ, жалаңашқа – киiм, үйсiздерге – үй
болдыңыз, сөйтiп тұрып өз басыңызды кемшiлiкке салып, жете алмаған жарлыша отын
кесiп, шөп тасығаныңыздың мағынасы не? – деп. Жомарт айтты дейдi:
- Төрт түрлi себеп бар. Әуелгiсi: әдемi ат, асыл киiм, асқан дәулеттi өне бойы әдет етсең,
көңiлге жел кiргiзедi; сол желiккен көңiлмен өзiмнен терезесi төмен бейшаралардан
жиренiп, көз салмай, кем-кетiкке жәрдем берудi ұмытармын деп қорқамын. Екiншiсi: бар
бола тұрып мен жұмыс қылсам, мұның кемшiлiк емес екенiн бiлiп, кейiнгiлер әбiрет алсын
деймiн. Үшiншiсi: күн сайын өз бейнетiммен тапқан бiр-екi пұлға нан сатып алып жесем
де бойыма сол тамақ болып тарайды, еңбекпен табылған дәмнiң тәттiлiгi, сiңiмдiлiгi
болады екен. Төртiншiсi: құдайтағаламның берген дәулетiн өзiмсiнiп, тиiстi орындарына
жаратпай, көбiсiн өзiм iшiп-жеп, өзiм тұтынсам, мал берген иесiне күнәлi болармын деп
қорқамын, – деген екен.

7.

Жаңа сөздер:
Бай- богатый
Кедей- бедный
Еңбекқор-трудолюбивый
Сараң- скупой
Жалқау- ленивый
Ақылды- умный
Мейiрiмдi- добрый
Қатыгез- жестокий
Шыншыл- честный
Өтiрiкшi-лжец
Дәулет- богатство
Ескi-құсқы киiм- старая одежда

8.

9.

Жалқау
Адал
Еңбекқор
қатігез
сараң
Атымтай
қандай
адам?
Ақылды
Мейiрiмдi
Дәулетті
Өзімшіл
Шыншыл

10.

Үйге тапсырма:
1. Ыбырай Алтынсариннің
өмірбаянын айту;
2. Жаңа сөздер жаттау;
3. «Атымтай Жомарт» әңгімесін өз
ойымен әңгімелеу,
4. Жаттығулар орындау.