Иондық байланыс

1.

Тақырыбы: «Иондық байланыс»
8 сынып

2.

Оқу мақсаты
8.1.4.2 -иондық байланыстың түзілумеханизмін сипаттау
және иондық қосылыстардың қасиеттерін болжау
Бағалау критерийлері
• иондық байланыс қандай элемент атомдары арасында
түзілетінін біледі
• иондық байланыстың түзілу механизмін түсінеді
2

3.

Иондық байланыс
ф
Сіздер білесіздер:
•Коваленттік байланыс дегеніміздің не екенін
•Коваленттік байланыстың түзілу механизмін
•Коваленттік байланыстың қалай жіктелетінін
•Сіздер үйренесіздер:
•Иондық байланыстың не екенін
•Иондық байланыстың түзілу механизмін
3

4.

Қайталау тапсырмалары
ф
1. Коваленттік байланыс қандай элементтер арасында түзіледі?
А) металдар Б)бейметалдар С)Металл мен бейметалл Д)Иондар
2. Оттегі қай элементпен қосылыс түзгенде электронын береді?
А) Хлормен
Б)броммен
С)йодпен
Д)фтормен
3. Азот қай элементпен қосылыс түзгенде электрон қосып алады?
А) Ca
Б) N2
С) F2
Д) O2
4. Магний қай элементпен қосылыс түзгенде электрон береді?
А)Cs
Б)Na
С)K
Д)C
5.Бірдей бейметалдар арасында қандай байланыс болады?
А)иондық
Б)металдық С)сутектік Д) полюссіз ковалентті
6.Әртүрлі бейметалдар арасында қандай байланыс болады?
А)ковалентті полюсті Б)иондық С)металдық Д)полюссіз ковалентті
4

5.

Жауабымызды тексереміз
ф
1. Коваленттік байланыс қандай элементтер арасында түзіледі?
А) металдар Б) бейметалдар С)Металл мен бейметалл Д)Иондар
2. Оттегі қай элементпен қосылыс түзгенде электронын береді?
А) Хлормен
Б)броммен
С)йодпен
Д) фтормен
3. Азот қай элементпен қосылыс түзгенде электрон қосып алады?
А) Ca
Б) N2
С) F2
Д) O2
4. Магний қай элементпен қосылыс түзгенде электрон береді?
А)Cs
Б)Na
С)K
Д) C
5.Бірдей бейметалдар арасында болатын байланыс?
А)иондық
Б)металдық С)сутектік Д) полюссіз ковалентті
6.Әртүрлі бейметалдар арасында болатын байланыс?
А) полюсті ковалентті Б)иондық С)металдық Д)полюссіз ковалентті
5

6.

Иондық байланыс
ф
Иондық байланыс электртерістігі жөнінен үлкен
айырмашылығы бар элемент атомдары арасында, яғни,
металл атомдары мен бейметалл атомдары арасында түзіледі.
Металл атомы электронын беріп, оң зарядты ионға айналады,
бейметалл атомы электронды қосып алып, теріс зарядты
ионға айналады. Қарама қарсы зарядты иондардың бірбіріне тартылуынан иондық байланыс түзіледі.
6

7.

8.

Оң зарядталған иондарды катиондар деп атаймыз,
ал теріс зарядталған иондарды аниондар деп
атаймыз

9.

Химиялық диктант
ф
1. Атомдардың электрондарды беруі немесе қосып алуы
нәтижесінде түзілетін зарядталған бөлшектер ...........
деп аталады.
2. Оң зарядталған иондар ........, ал теріс зарядталған иондар ..........
деп аталады
3. Иондар арқылы түзілетін байланыс ..........................
деп аталады
4. Иондық байланыс ........ атомдары мен .............. атомдары
арасында түзіледі
5. Мысалы мына заттардың молекуласында иондық байланыс бар:9

10.

Жауабымызды тексереміз
ф
1. Атомдардың электрондарды беруі немесе қосып алуы
нәтижесінде түзілетін зарядталған бөлшектер иондар деп
аталады.
2. Оң зарядталған иондар катиондар, ал теріс зарядталған
иондар аниондар деп аталады
3. Иондар арқылы түзілетін байланыс иондық байланыс
деп аталады
4. Иондық байланыс металл атомдары мен бейметалл
атомдары арасында түзіледі
5. Мысалы мына заттардың молекуласында иондық
байланыс бар: NaCI, MgS, CuF2
10

11.

Жаңа ұғымды пысықтау
ф
Оқулықтағы 132-беттегі №4-жаттығуды орындаймыз. №4жаттығуда 10 зат берілген, бастапқы 2 заттағы химиялық
байланысты сынып болып, барлығымыз бірге анықтаймыз,
қалған 8 затты әр оқушы жеке анықтайды.
NaF-молекуласында иондық байланыс бар. Өйткені, молекула
металл атомы мен бейметалл атомынан құралған
K2O – молекуласында иондық байланыс бар. Өйткені, молекула
металл атомы мен бейметалл атомынан құралған.
Енді дәл осылай қалған 8 заттағы байланысты анықтаңыздар.
Сосын әр оқушы өз қалауларыңызбен жауапты оқисыздар.
Сіздерге 2 минут уақыт беріледі. Әр дұрыс жауаптарыңыз 1
ұпайға есептеледі.
11

12.

Жауабымызды тексереміз
ф
PH3 молекуласында полюсті коваленттік байланыс бар. Өйткені, молекула
әртүрлі бейметалл атомдарынан құралған.
F2 молекуласында полюссіз коваленттік байланыс бар. Өйткені, молекула
бірдей бейметалл атомдарынан құралған.
N2 молекуласында полюссіз коваленттік байланыс бар. Өйткені, молекула
бірдей бейметалл атомдарынан құралған.
K2S молекуласында иондық байланыс бар. Өйткені, молекула металл
атомы мен бейметалл атомынан құралған.
H2S молекуласында полюсті коваленттік байланыс бар. Өйткені, молекула
әртүрлі бейметалл атомдарынан құралған.
HBr молекуласында полюсті коваленттік байланыс бар. Өйткені,
молекула әртүрлі бейметалл атомдарынан құралған.
CaCI2 молекуласында иондық байланыс бар. Өйткені, молекула металл
атомы мен бейметалл атомынан құралған.
SO2 молекуласында полюсті коваленттік байланыс бар. Өйткені,
молекула әртүрлі бейметалл атомдарынан құралған.
12

13.

Жаттығу жасау
ф
Оқулықтағы 132-беттегі №5-жаттығуды орындаймыз. №5жаттығуда жай заттардан келесі қосылыстар түзілгенде
электрондардың ауысуы қалай жүзеге асады? Сызбанұсқамен
көрсетіңдер. Әр дұрыс жауап 1 ұпай
Na2S
MgO
AICI3
13

14.

Жауабымызды тексереміз
ф
Жай заттардан келесі қосылыстар түзілгенде электрондардың
ауысуы былай жүзеге асады
Na S,
Mg
O,
AI CI3
14

15.

Өзімізді бағалаймыз
1.Ауызша жауап: 7 ұпай
2. Жаттығу жасау: 3 ұпай
Барлығы: 10 ұпай

16.

Үй тапсырмасы
Оқу тапсырмасы:
§37 Иондық байланыс
16

17.

Рефлексия
«Білім шыңы»
-
Нені білдім, үйрендім?
-
Нені түсінбедім? «мен үшін
қиын
болды»,
«түсініксіз
болды», «маған қызықсыз
болды»;
-
Нені білгім келеді?
17