Yevropa. Subtitle here

1.

Yevropa
Subtitle here

2.

Yevropa, Yer sharining shimoliy yarimshari va qisman
sharqiy yarimsharida joylashgan qitʼadir. Shimolda
Shimoliy Muz okeani, gʻarbda Atlantika okeani,
sharqda Osiyo va janubda Oʻrta dengizi bilan
chegaradosh. Yevrosiyomaterigining gʻarbiy qismini
oʻz ichiga oladi.

3.

4.

Yevropaning maydoni 10,1 million km2, shundan 730
ming km2 ni orollar tashkil etadi. Yevropaning
materikdagi chekka nuqtalari: shimolda Nordkin burni,
janubda Marroki burni, gʻarbda Roka burni, sharqda
Qutbiy Ural togʻining sharqiy etagi. Yevropa hududining
25%ini yarim orollar tashkil etadi, ularning eng yiriklari
Kola, Skandinaviya, Yutlandiya, Bretan, Pirenei,
Apennin, Bolqon, Qrim yarim orollari hisoblanadi.
Yevropaga qarashli orol va arxipelaglardan eng yiriklari
Yangi Yer, Frans-Iosif Yeri, Shpitsbergen, Britaniya,
Islandiya, Irlandiya, Korsika, Sardiniya, Sitsiliya va
Kritdir. Yevropa qirgʻoq chizigʻining umumiy uzunligi 38
ming km. Qirgʻoqlari kuchli yemirilgan, dengiz va
qoʻltiqlar quruqlik ichkarisiga kirib borgan.

5.

6.

7.

Yevropada jami 65 ta davlat joylashgan: ulardan 50 tasi mustaqil davlat, 9 tasi
qaram hudud va 6 tasi tan olinmagan respublika. 14 ta davlat orollar, 19 tasi
ichki davlatlar, 32 tasi dengiz va okeanlarga keng chiqish imkoniyatiga ega.
Uchta davlat — Rossiya, Turkiya va Qozogʻiston, barcha nufuzli manbalarga
koʻra, Yevropada ham, Osiyoda ham hududlarga ega;
yana ikkita davlat — Ozarbayjon va Gruziya — koʻplab nufuzli manbalar,
xususan, rus[1][2] va Gʻarbiy Yevropa[3][4]manbalari talqiniga koʻra, butunlay
Osiyoga kiradilar; Amerikaning bir qator manbalari bu davlatlar kichik Yvropa
qismlariga ega deyishadi[5][6][7][8].
Geografik jihatdan butunlay Osiyoda joylashgan Armaniston[9] va Kipr bir qator
geosiyosiy va madaniy mezonlarga koʻra Yevropaga tegishli boʻlishi
mumkin[10].
Shuningdek, koʻplab manbalar Kavkazorti va Kiprmamlakatlari Yevropa bilan
chambarchas bogʻliqligiga ishonch hosil qiladi[11].
Islandiya orol davlati boʻlib, kontinental Yevropadan Atlantika okeani bilan
ajralib turadi va toʻgʻridan-toʻgʻri Amerika qitʼasi bilan chegarada, Yevroosiyo va
Shimoliy Amerika tektonik plitalari bilan tutashgan joyda joylashgan[12][13].