Электромагниттик толкундар жана жарык

1. Электромагниттик толкундар жана жарык Доц.Др. Тамара Карашева

2. Майкл Фарадей 1791-1867

Эмпирикалык жол менен электромагниттик
индукция кубулушун ачып, “канткенде магнетизмди электрге айландыруу мүмкүн?” деген
суроого жооп табат. Ал электрдик жана магниттик кубулуштардын ортосундагы байланышты
аныктаган (1831-ж.)
Бул ачылыштын аркасынан электрдик генераторлордун пайда болушу тарыхта экинчи индустриалдык революцияга алып келди.
Алгачкылардан болуп талаа түшүнүгүн киргизип,
электромагниттик толкундар тууралуу идеяны
сунуштаган.
Талаа бүт мейкиндикти ээлейт, ал эми атомдор
андагы тыгыздануулар деп эсептеген.

3. ЭМ термелүүлөр

4. ЭМ термелүүлөр

5. ЭМ термелүүлөр

Термелүү контурунда заряддын, ток күчүнүн,
чыңалуунун (потенциалдар айырмасынын) мезгилдүү өзгөрүшү элетромагниттик термелүүлөр
деп аталат.
ЭМ термелүүлөрдө:
электр талаасынын
энергиясы
R=0
магнит талаасынын
энергиясы
R≠0

6. Джеймс Клерк Максвелл (1831-1879)

O Электр жана магнит талааларынын
c
с 300000км / с
бирдиктүү теориясын иштеп чыккан
(1865-ж.)
O Дүйнө - электромагниттик талаалар
аркылуу өз ара аракеттешүүчү заряддалган бөлүкчөлөрдөн турган электродинамикалык система.
O Электрдик заряддарды жана токторду
электр жана магнит талааларынын чыңалыштары менен байланыштырган
электродинамиканын фундаменталдык
теңдемелерин түзгөн.
O Электромагниттик толкундар тууралуу
гипотезаны сунуштаган.

7. Электромагнетизм теориясы

E h
Электромагнетизм теориясы
o Электр талаасы заряддардын
айланасында түзүлөт.
o Табиятта магниттик заряддар
жок.
o Өзгөрмө магнит талаасы
өзгөрмө электр талаасын
дүүлүктүрөт.
с
;
o Магнит талаасы электр тогу
жана өзгөрмө электр талаа
тарабынан дүүлүктүрүлөт.

8. ЭМ толкундардын эксперименталдык ачылышы

9. Ачык термелүү контуру

10. Өзгөрмө электр жана өзгөрмө магнит талааларынын мейкиндикте таралышы электромагниттик толкундар деп аталат.

o ЭМ толкундар туурасынан кеткен толкундар;
o ЭМ толкундар вакуумда жарык ылдамдыгы
менен таралат;
o ЭМ толкундар энергияны алып жүрүшөт;
o ЭМ толкундар чөйрөдө жутулууга, чагылууга
жана сынууга жөндөмдүү;
o ЭМ толкундар бир чөйрөдөн экинчи чөйрөгө
өткөндө жыштыгын өзгөртпөйт.

11.

18-таблица
Оптикалык
диапозон
Толкун
узундуктары нм
Жыштыктары Гц
Энергия кванты
(фотону) эВ
Инфракызыл
Көрүү диапозону
Кызыл Жашыл
Көк
Ультрафиолет
760
600
555–500
430
380
4 1014
5 1014
6 1014
7 1014
8 1014
1.7
2.0
2.5
2.9
3.3

12. ЖАРЫК

Корпускула
(Ньютон)
Толкун
(Гюйгенс-Френель)
Корпускулалык-толкундук
дуализм
Фотон
ЭМ толкун
(Планк-Эйнштейн)
• Заттардын жылуулук
нурдануусу
• Фотоэффект
• Люминесценция
(Максвелл, Герц)
Интерференция
Дифракция
Поляризация
Дисперсия

13.

Көңүл бурганыңыздар
үчүн чоң рахмат!