Не з’яўляюцца словазлучэннем

1.

Не з’яўляюцца словазлучэннем
правіла
прыклад
Граматычная аснова сказа
Вырасла каліна.
Службовая ч. м. + самастойная ч. м.
На небе, на працягу года
Словы, звязаныя злучальнымі злучнікамі
Сказаць і дадаць, хлеб або крупы
Складаная форма будучага часу
Буду працаваць
Складаная форма загаднага ладу дзеяслова
Няхай ідзе, давайце спяваць
Складаная форма ступеняў параўнання
прыметніка і прыслоўя
Састаўныя лічэбнікі
Найбольш здатны, найменш цікавы, самы
прыгожы
Сорак сем, трыста дваццаць пяць
Словазлучэнне – два і больш самастойныя словы, звязаныя паміж сабой паводле сэнсу і
граматычна або толькі паводле сэнсу: сустрэць сябра, сустрэць ноччу.
!!! Фразеалагізмы не з’яўляюцца словазлучэннем.

2.

Спосабы сувязі слоў у словазлучэнні
від сувязі
асаблівасць
прыклад
дапасаванне
залежнае слова дапасуецца да галоўнага зялёная трава, у зялёнай
ў ліку, родзе, склоне
траве
кіраванне
галоўнае слова патрабуе, каб залежнае сустрэць сябра, сустрэцца
(прыназоўнікавае) стаяла ў пэўным ускосным склоне
з сябрам
прымыканне
залежнае слова (нязменнае: прыслоўе, сустрэцца ноччу, жаданне
дзеепрыслоўе, інфінітыў) звязваецца з маляваць, чытаць лежачы
галоўным толькі паводле сэнсу
Асаблівасці дапасавання ў беларускай мове
правіла
прыклад
1 два (абодва); дзве (абедзве), тры, чатыры два новыя сталы, чатыры сплеценыя
+ Н. скл. мн.л.
кошыкі
*2 цэлы, поўны, якія, добры (Р. скл. мн. л.)
цэлых два дні, поўных тры талеркі, праз
якіх два кіламетры
3 два (тры, чатыры) з палавінай (паловай) + Заробак будаўнікоў павялічыўся ў два з
назоўнік мн. л.
паловай разы.
* Факультатыўныя звесткі для здачы экзамена ў форме ЦТ

3.

Асаблівасці кіравання ў беларускай мове
галоўныя словы
1
дзякаваць, выбачаць, дараваць
склон прына
з.
прыклад
Д.
-
2 смяяцца, кпіць, цешыцца
Р.
з (са)
3 хварэць, хворы
В.
на
дзякаваць вам, дараваць сябру,
выбачайце мне
смяяцца з яго, здзекавацца са
слабага
хворы на вочы
4 выправіць, паслаць, бегчы, ісці
В.
па
паслаць па бацьку
5 жаніцца, ажаніцца
Т.
з (са)
ажаніцца з Верай, са студэнткай
6 дзеясловы і назоўнікі са значэннем
дзеяння
7 *беспрыставачныя дзеясловы купляць,
збіраць
8 *прыставачныя дзеясловы купляць,
збіраць
9 гаварыць, расказваць, непакоіцца
М.
па
хадзіць па шляхах
В.
-
купляць хлеб, збіраць грыбы
Р.
-
накупляць хлеба, назбіраць грыбоў
В.
пра
расказваць пра адпачынак
* Факультатыўныя звесткі для здачы экзамена ў форме ЦТ

4.

Асаблівасці кіравання ў беларускай мове