Геоэкологиялық аудандастыру

1.

Сабақтың тақырыбы: Геоэкологиялық аудандастыру
Оқу мақсаттары: 10.3.2.4. дүниежүзі аумағын ластау және табиғи ортаның бұзылу деңгейі
бойынша аудандастыру
Сабақтың мақсаттары: дүниежүзі ауағын ластау және табиғи ортаның бұзылу деңгейі
бойынша аудандастыруды үйренеді.
Бағалау критерийлері:
- геоэкологиялық аудандастыруды анықтай алады
- дүниежүзі аумағын ластану деңгейін анықтай алады;
- табиғи ортаның бұзылу деңгейі бойынша аудандастырады;

2.

Геоэкологиялық аудандастыру дегеніміз – адам әрекеті әсерінен өзгеріске ұшырау
дәрежесін бағалау нәтижесінде адам тіршілігі тұрғысынан алғанда қолайсыз деп саналатын
қазіргі табиғи – антропогендік ландшафтылардың немесе геожүйелердің кешенді
аудандастырылуы.

3.

• Геоэкологиялық аудандастыруда- аудандастыру әкімшілік
шегараларға бағынбайды, әрбір табиғи шаруашылық шегіндегі
экологиялық жағдайын сипаттау барысында сол аудандағы табиғи
– ландшафтылық әркелкілік негізге алынады

4.

Геоэкологиялық аудандарды ажырату кезінде
ескерілетін экологиялық жағдайлар мен ерекшеліктер
• Экологиялық жағдайдың таралымы мен үйлесімі
• Экологиялық қатынастар
• Тарихи жағдайлар
• Табиғи ерекшеліктер
• Этникалық қатынастар
• Шаруашылық іс-әрекеттер
• Әлеуметтік экономикалық жағдайлар

5.

Аумақты геоэкологиялық аудандастыру негіздері
микро
меза
макро
мега

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

Макродеңгейдегі геоэкологиялық аудандастыру
ірі мемлекеттер

15.

Сахель геоэкологиялық ауданы
• Ені 400 км кең байтақ дала,80-90%жауын шашыны буланып
кетедi.Құрғақшылық 8-10айға созылады.10км-ге шөлейттену оңтүстікке
қарай жылжып барады

16.

Мегадеңгейдегі геоэкологиялық аудандастыру
• Жахандық н/е ғаламдық
• Ғаламдық геоэкологиялық
мәселелер
• Дүние жүзілік су тапшылығы
• Ормандардың қысқаруы
• Атмосфераның ластануы
• Мұхиттың органикалық дүниесі
• Әлемдік энергия тапшылығы

17.

Әлемдегі ауыз су деңгейі

18.

Құрамдары
әртүрлі
күл мен шаң
Түсті және
Қара
металдардың
тотықтары
аэрозольдар
Радиоактивті
газдар
Ең көп
тараған
ластаушы
заттар
Хлордың
Әр түрлі
қосылыстары
күкірт
азот
фтор

19.

20.

21.

тапсырма (даптермен жұмыс)
Қазақстанның табиғи ортасындағы экологиялық шиелініс деңгейі (7кестеге қарай отырып тапсырманы орындау)
1. Экологиялық шиеліністің 5 түрлі деңгейін қалаларымен қоса
даптерге жазу
2. Табиғи ортадағы экологиялық шиеліністің критерийлерінің бірнеше
деңгейінің критерийін жазу
3. геожүйенің бқзылуы, пайыз есебімен ең көп және ең аз деңгейінің
неше пайыз екенін жаз.
4. Апатты деңгейге және қолайлы деңгейге кіретін аймақтарды жазу

22.

23.

24.

Бүгінгі тақырып бекіту сұрақтары:
Геоэкологиялық аудандастыру қандай факторларға
негізделеді?
Қазақстан аумағы экологиялық шиелініс деңгейі бойынша
қазақстандық қандай геоэкологы ұсынып 5 деңгеймен 47
провинцияға бөлді?

25.

Дүние жүзінің экологиялық ең қауіпті қалалары:
№
ҚАЛА
1
Сеул
2
Гуанчжоу
3
Нью-Йорк
4
Гонконг
5
Лос-Анджелес
6
Шанхай
7
Чикаго
8
Сингапур
9
Эр-Рияд
10
Токио
95
Алматы
178
Астана
298
Шымкент
421
Актобе
Рейтингті
құрастырған
GGMCF жобасы,
2018 ж.

26.

• Адамзаттың атмосфераға тигізетін әсерлері:
• Антропогенді ластануға нелер жатады?
• Табиғи ластануға нелер жатады?
• Қышқыл жаңбыр дегеніміз не?
• Әлемдегі ең лас қалалар тізімі?