17.41M
Categories: biographybiography historyhistory

Францыск Скарына – усходнеславянскі і беларускі гуманіст і асветнік

1.

ФРАНЦЫСК СКАРЫНА
– усходнеславянскі і беларускі гуманіст і асветнік

2.

Адукацыя
Ф.Скарыны
Францыск Скарына (каля 1490 – 1551)
– беларускі і ўсходнеславянскі
гуманіст, першадрукар, асветнік,
вучоны, пісьменнік, філосаф.
Нарадзіўся ў сямі купца Лукі
Скарыны ў старажытным Полацку.
Першапачатковую адукацыю
атрымаў у Полацку і Вільні.
У 1504-1506 гг. – студент філасофсага
факультета Кракаўскага універсітэта,
які скончыў са ступенью бакалаўра.
Пазней атрымаў звание доктора
філасофіі.

3.

Кнігавыдавецкая дзейнасць
Ф.Скарыны спалучала вопыт еўрапейскага
кнігадрукавання і трыдыцыі
беларускага мастацтва. У Заходняй
Еўропе першадрукаром лічаць Іагана
Гутэнберга, які каля 1445 г. вынайшаў
друкарскі станок і заснаваў друкарню ў
Майнцы (Германія). Ёсць звесткі, што
папярэднікам Скарыны быў Ян Літвін,
які займаўся друкарскай справай у
Лондане.
Старажытная друкарня

4.

Значнасць того, што зрабіў Ф.Скарына,
заключаецца ў надрукаваных ім 23 кнігах Бібліі.
Ён зрабіў переклад Бібліі на мову, набліжаную
да беларускай і зразумелую простому люду –
царкоўнаславянскую мову ў беларускай
рэдакцыі. Кнігі Бібліі ўключаюць прадмовы і
пасляслоўі Скарыны, 51 гравюру – друкаваныя
адбіткі на паперы з пласціны (дошкі), на якую
нанесены малюнак. Скарына тройчы
надрукаваў у выдадзеных ім кнігах уласны
партрэт. Гэта адзіны выпадак за ўсю гісторыю
выданняў Бібліі ва Усходняй Еўропе.

5.

Выдавецкая дзейнасць Скарыны зяўляецца
грамадзянскім (жыццёвым) подзвігам, бо не
ўсе, у тым ліку і царква, разумелі яго
асветніцкую праву. Друкаваная Ф.Скарынам
Біблія нарушала каноны (правілы), што
існавалі пры перапісванні царкоўных кніг,
змяшчала тексты ад самого выдаўца і назвать
гравюры з яго выявай. Галоўным злачынствам
царева лічыла самастойны переклад Бібліі, за
што Скарыну маглі пакараць.

6.

Друкарская дзейнасць Скарыны
працягвалася на тэрыторыі ВКЛ. У
наладжанай ім у сталіцы ВКЛ Вільні
друкарні ў 1522 і 1525 гг. ён выдаў
дзве кнігі: “Малую падарожную
кніжку” і “Апостала”.
Скончыў Ф.Скарына сваё жыццё ў
Празе каля 1551 г.
Яго спадчына налічвае 25 выданняў,
на якія раўняліся яго паслядоўнікі.
Кніга Скарыны "Апостал" (1525 г.).

7.

Помнікі Францыску Скарыне
г. Ліда
г. Прага
г. Мінск
English     Русский Rules