Аив инфекциясы бар науқасқа диагностикалау

1. ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАФЕДРА : ТЕРІ ЖӘНЕ ВЕНЕРОЛОГИЯ ТАҚЫРЫБЫ:АИВ

ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ
МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
КАФЕДРА : ТЕРІ ЖӘНЕ ВЕНЕРОЛОГИЯ
ТАҚЫРЫБЫ:АИВ ИНФЕКЦИЯСЫ БАР НАУҚАСҚА
ДИАГНОСТИКАЛАУ
Тексерген: Сагидолдина .Л.К
Орындаған :Аширова Г.П
Факультет: жалпы медицина
Курс: ІҮ
Топ:026/1 қ
Алматы-2011ж

2. ЖОСПАРЫ:

АИВ қоздырғышына ЖОСПАРЫ:
түсінік
АИВ қоздырғышының өмірлік циклы
АИВ ауруы патогенезі
АИВ кезіндегі терілік көріністер
1.
Микотикалық зақымдалу
2.
Вирусты аурулар
3.
Қантамырларының зақымдалуы
4.
Себереялық дерматит
5.
Папулезді бөртпе
6.
Пиодермит
Оппортунистік инфекция көріністері
Зерттелуге тиісті топтар
ЖИТС орталығының лабораториялсында тексеру жүру реті
АИВ диагносикасы реті,критериі
АИТВ жұқтырған адамдарда туберкулез ауруының
алдын алу.

3.

АИВ- АДАМДА ЖИТС ТУДЫРАТЫН ҚОЗДЫРҒЫШ. ОЛ
РЕТРОВИРУСТАР ТУЫСТАСТЫҒЫНА ЖАТАТЫН, РНҚ-ЛЫ
ВИРУС. ОНЫҢ АНТИГЕНДІК ЖӘНЕ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ
ЕРЕШЕЛІКТЕРІНЕ ҚАРАЙ 3 ТИПІ АЖЫРАТЫЛАДЫ:
АИВ-1,АИВ -2, АИВ-3. СОНЫМЕН ҚАТАР, СУБТИПТЕРІ
АЖЫРАТЫЛАДЫ: ЛАТЫНША А-Н, О Т.Б.
АИВ өте қатты өзгермелі, тұмау вирусынан 100 есе
өзгеріске жиі ұшырайды. Себебі,репликация барысында
10 *4-10*5 дәрежеде қателіктер жіберіледі. Осылай жиі
өзгеруі вирусты арнайы антиденелердің әсерінен
құтылып кетуіне себеп болады.

4.

АИВ-ның өмірлік циклы:
1)
Иммунокомпетентті жасшалардың рецепторы және КОрецепторымен байланысуы(gp 120 антигені арқылы CD4 рецепторы
бар: Тх,моноцит,макрофаг,дендрит,Лангерганс жасушаларына
байланысады)
2)
Вирустың жасуша ішіне енуі: жасушаға А-циклофилин ақуызын
енгізеді,себебі вируытың касидті ақуызы р17-нің жабысуын
қамтамасыз етеді.
3)
Кері транскриптаза және ДНҚ провирусы түзілуі лифоцит
цитоплазмасында жүреді. 4 компоненттен тұрады:
а)вирустық РНҚ
б) тарнскрипциялық РНҚ-рпаймер
в) кері транскриптаза
г) жасуша цитоплазмасының нуклеотидтері
4) ДНҚ провирусы интеграциясы(интеграза ферментінің көмегімен)
5) Жаіа вирус бөлшектерінің РНҚ рпаймері түзілуімен репликация
6)Ядордан цитоплазмаға РНҚ-ның шығуы
7) Вирус капсуласы қалыптасуы. ЕNV геномының бақылауымен , р7 және
р17 ақуыздары қатысуымен gag геномы, gp 120 , gp 41
кодталады.

5. АИВ ИНФЕКЦИЯСЫНЫҢ ПАТОГЕНЕЗІ

АИВ
Тлимоци
т–
Нысана
жасуша
Корецепторы
бар , СD4
ұқсас
жасушалар:
Тх, Вжасушалар,
моноцит,
макрофаг
Құл
ыпкілт
Жасушаға
енуі
gp
120
Ревертаза (ДНҚ)
-СХСR4 α-
Жасуша
геномына енуі
хемокиндер
рецепторы
-ССR5 β- хемокин
- CCR2 хемокин
-LFA-1-дің бета-2
интегрині
-CCR3 хемокин
рецепторлары
Провирус

6.

Оппортунистік инфекция көрінісі
Пневмоцистті пневмония СД4 200 мкл-дан аз
Өкпе 85 % жиілікте зақымдалады
Гипоксия
Құрғақ жөтел,кеудеде қысу сезімі,шаршау,
қалтырау,салмақ тастау
Аз қақырық
Тыныс бқзылуы(ентігу, кеуде ауыруы)

7.

Оппортунистік инфекция көрінісі
ОЖЖ зақымдалуы- деменция
oПсиихикалық функция бұзылысы
oМінез-құлық реакциясы бұзылуы
oҚимыл бұзылысы
oЕс,назар нашарлауы, ойлаудың
төмендеуі
oТепе-теңдік,координация бұзылысы
oАтаксия

8. Папулезді бөртпе

Паулезді бөртпенің мөлшері
үлкен емес. Жарты шар пішінді,
қалыпты жағдайдағы немесе аз
ғана қызарған түстес,тығыз
консистенциялы түстес, беті
тегіс, жеке-жеке орналасумын
сипатталады. Баста, мойында ,
дененің жоғарғы бөлігінде
орналасады.Бөртпе қышу
сезімімен жүреді.
Гистологиясында
мононуклиярлы жасушалардан
болатын периваскулярлы
инфильтрат, кейбіреулері
артипиялы, эозинофильді
жасушалардан кездеседі.

9. Себореялық дерматит

Себореялық дерматиттер абортивті ошақты немесе
ауыр генерализацияланған болуы мүмкін. Ауру көбәне
беттің терісі және бастың шашты бөліктің жеңіл
гиперемиясымен басталады, аз мөлшерде
қабыршақтану болуы да ықтимал. Боялумен
қабыршақтану күші өсе келе қызыл жегілік «көбелекте»
ұқсайтын болып, қас пен шаштың түсуіне әкеледі. Ауру
асқына келе ол бүкіл денеге тарайды.

10.

Тамырлардың зақымдалумен жүретін
терідегі және шырышты қабаттағы өзгерістер
жиі эритематозды дақ, телеангиоэктазия және
геморагиялық бөртпелер түрінде көрінеді.
Олар диаметрі 5-6 см дейін жетіп,
қабыршақтануы мүмкін, телеангиоэктозиялар
АИВ кезінде бір иықтан екінші иыққа жететін
жарты ай тәрізді болуы мүмкін.

11.

АИВ-инфекциясындағы тері мен шырышты қабаттардың
вирусты аурулар
АИВ-инфекциясындағы тері мен
шырышты қабаттардың вирусты
аурулар жиі байқалады. Жай герпес
жиі –ауыз қуысын,жыныс ағзаларын,
периоральды аймақты зақымдацды.
АИВ кезіндегі цитомегаловирустар
түрлі ағзалармен тіндерді жүйелі
түрде зақымдайды. Терінің
цитомегаловирусты зақымдалуы
өкпе және АІЖ-нің зақымдалуымен
қатар болғанда болжамы нашар.
АИВ-таңғы пиодермиттер әр түрлі
болады.Көбіне акне тәрізді
фолликулиттер бетте, арқаға және
көрінетін жоғарғы бөліміне шығады.
Олар диффузды эритемаға ауысуы
мүмкін.

12. Руброфития

Руброфитияда ерекше
клиникалық түрлері көрінуі
мүмкін: Көпформалы
эксудативті эритема,
себореялы дерматит,алақантабандық кератодермия
ағымы типімен жүруі;
бірнеше жалпақ
папулалармен; онихиялар
мен паронихиялардың
болуы заңдылықты болады.
Түрлі-түсті лишай кезінде
диаметрі 5 см жететін
дақтардың болуы, кейде
олардың папула немес
табақшаға
тренсформациясы
байқалады.
Руброфития

13. Кандидоз

АИВ инфекциясы кезіндегі кандидозға
тән клиника: Жастарда әсіресе ер
адамдарда жиі кездеседі; зақымдалу
басым жағдайда ауыз қуысының
шырышты қабатында, жыныс
ағзаларында және перианальді
аймақта кездеседі; эрозияларға
бейімділік. Оральді кандидоз жиі
жағдайда аңқа мен өңешке таралып
жұтыну кезінде ауру сезімін, тағам
қабылдау барысында төс артындағы
күйдіру сезімін, әсіресе эрозивтіжаралы эзофагиті болса
тудырады.Еріннің, ауыз
бұрыштарының және периоральді
аймақтың, дененің табиғи
қатпарларында және тырнақтың
зақымдалуы да көп жағдайда
анықталады. Ауыз қуысының
кандидозы ересектерде (АИВ болмаса)
таралмаған. Сол себепті, ауыз
қуысының кандидозын тек жиі
кездесетін емес, сонымен қатар, ерте
көрінетін АИВ инфекциясындағы
микотикалық зақымдалу болып
табылады.

14. АИВ инфекциясындағы микотикалық зақымдалуы

АИВ инфекциясындағы микотикалық
зақымдалу жиі кандидоздармен,
руброфитиямен көрінеді. Шаттық
эпидермофитиясы мен түрлі –түсті лишай да
кездеседі. Әрине, басқада микоздар кездеседі.
Олардың жалпы ерекшеліктеріне: ірі
ошақтармен болатын жедел генерализация,
олар бастың шашты бөлігін, бетті, алақан мен
башпайды қоса терінің барлық жерінде
орналасады, өткізіліп жатқан емге
тұрақтылық, ремиссиялардың рецидивтерге
ауысуы.

15. КАПОШИ САРКОМАНСЫНЫҢ ГИСТОМОРФОЛОГИЯСЫ

Негізгі морофологиялық өзгерістерді қан
тамырлардың ретсіз жаңа түзілістері мен
веретанотәрізді жасушалардың
пролиферациясы шақырады. Терідегі
локализациясы : терінің үстіңгі және ортаңғы
бөлігіні ң 1/3 теріасты шелмай қабатында
болады. Ошақтар псевдопапулалармен
қопталып, түйіншелер мен түйіндерді құрайды.
Осылайша дермада толық емес және толық
түзілген жаңа қантамырлы инфильтраттар
анықталады, олар веретенотәрізді
жасушалардан, лимфоциттерден және
гистиоциттерден құралады.

16.

АИВ – инфекциясы кезіндегі терінің
зақымдалуы клиникалық
симптомокомплексте маңызды болып
табылады,себебі ол өте жиі және ерте көрінетін
белгісңі.АИВ инфекциясындағы дерматоздар
кей жағдайларда өздеріне тән емес
клиникалық сипаттама алады.Олардың
табиғаты іртүрлі , жиі инфекционды –
паразитарлы . Біздің кеңістіктер үшін
тәжірибелік маңызды:
микотикалық зақымдалу;
вирусты аурулар;
пиодермиттер;
қан тамырлық өзгерістер;
себереялық дерматит;
папулезді бөртпелер болып табылады.

17. КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ

Ауру көбінесе аяқтың терісінде
қызыл-көк немесе қызыл-күлгін
түстес дақтың диаметрі 3-5 см
немесе одан да үлкен дақтың
пайда болуымен басаталады.
Дақтың беті тегіс, диаскопияда
түсін өзгертпейді, уақыт өте
келе олар көбееді. Дақтармен
қатар қызыл-көк немесе
қоңырлау түстес топтанған
немесе шектелген түйңндер
пайда болады.Олар үлкейе келе
инфильтративті табақшаларға
немесе ісік тәрізді түзілістерге
ауысады. Беті бұдырлы, түк
фаликулаларының кеңейген
өзегі көрінеді.Ісіктер терең
жарағы және олардың
қанауына асқынуы мүмкін.
Үрдіс зақымдалған аймақтың
ісінуімен жүреді. Осы кездегі
аяқтың ісінуі Капоши
саркомасының алғашқы белгісі
болып табылады. Осы кезде
науқастардың 30 % теріде
геморрагия( пурпура, петехия,
экхимоз, теріастылық гематома)
байқалады.

18. КАПОШИ САРКОМАСЫ

ЖИТС-ң жиі және ауыр
көріністеріне Капоши саркомасы
жатады. 1872 жылы венгриялық
дерматолог М.Капоши оны
«идиопатиялық көп пигментті тері
саркомасы»деген атпен зерттеген
болатын. Бірақ, оның саркомаға
қатысы жоғы кейіннен анықталған.
Теріде көрінетін инфильтрат
тамырлырдың морфологиялық
өзгерістері екені белгілі болды.
ЖИТС-пен байланыссыз кездесетін
Капоши саркомасымен 60 жастан
үлкен ер адамдар шалдығады. Ауру
терінің немесе ауыз қуысының
кезкелген аймағында кездесуі
мүмкін.Бірақ, жиі зақымдалулар
дененің төменгі бөліктерінде ,
әсіресе тамырлар аймағында
симметриялы , ірі ошақты болады.
Мұндай науқастарда дұрыс ем
жүргізгенде болжамы жақсы.

19. ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУГЕ ТИІСТІ НЕГІЗГІ ТОПТАР

АИВ –зарарлы
аналардан туылған
балаларды алғашқы
жылында
Қан донорлары
Жыныстық
қатынаста жиі
болатындар/ге
терогомосексуалсит
тер
Нашақорлар
(көк
тамырішілік
енгізуші)

20. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖИТС ЛАБОРАТОРИЯЛАРЫНДА ЗЕРТТЕУДІҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ

АИВ диагностикасы
1 жастан
жоғары
барлық
тұрғындар
АРВТ нәтижесінің
мониторингі
АИВ
зарарлы
аналардан
туылған
балалар
ДЭН серологиялық
кезеңі

21. ДОНОР ҚАНЫН ЗЕРТТЕУ РЕТІ

ИФТ- антидене+р24
антигені
(+) нәтиже ЖИТС
орталығына диагнозды
нақтылау үшін қайта
жіберіледі
ИФТ- антидене +
Аг р24
ЖИТС
Республикалық
орталығына
жіберіледі
Вирусты РНҚ
детекциясы
?

22.

ЖИТС ЖӘНЕ АИВ ИНФЕКЦИЯМЕН НАУҚАСТАРДЫ
ЕМДЕУ МОНИТОРИНГІ АЛГОРИТМІ
СД4 емге дейін тексеру
Егер, шағымы жоқ болса және клиникасы ушықпаса
- 3 айдан кейін қайталау
Вирустық
жүктеме
анықталмайт
ын деңгейге
төмендеген- 6
айдан кейін
қайталау
Вирустық
жүктеме
анықталмай
тын деңгейге
төмендемеген
- 3айдан кейін
қайталау
Вирус мөлшері
өзгермеген н/е
ұлғайған резистенттілік
ке анализ
Егер, жағдайы
нашарласа
қажет
шараларды
қолдану

23. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА АИВ ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ДИАГНОСТИКАЛАУ СЫЗБАСЫ

1-кезең. ЖИТС орталығы АИВ-қа антидене анықтау үшін тексеру
1.1. Біріншілік зерттеу
1.2. Екінші рет тексеру
Немесе
Екінші рет қан сары суын (S II ) алу және
қайта скринирг зертеуі
Теріс нәтиже (S II )
Оң нәтиже
SI және SII Теріс не оң нәтижені дәлелдеу үшін

24.

2-кезең. ЖИТС орталықта нақтылау ( эксперттест: Abbort,
Murex, Vironostika)
3-кезең. ЖИТС РО-та эксперт( нақтылаушы иммуноблотинг)
Теріс
нәтиже
Серобақыла
у.2
апта,1,3,6
айдан кейін
қайталау
Күмәнді
Серобақылау
1,3,6, айдан
кейін тексеруді
қайталау
Оң нәтиже
АИВ –
инфекция

25. АИВ ИНФЕКЦИЯСЫ ДИАГНОСТИАСЫНЫҢ КРИТЕРИІ

Зерттелетін
материал:
Зерттеу
диагностик
асы:
Қан
Қан сарысуы
Серологиял
ық
Генодиагнос
тика
Диагностикалық
маңызының
критериі:
1. ИФТ- (АИВ
ақуыздар
кешеніне
антиденелер
анықталуы)
2. Иммунды
блотинг (АИВң анықталған
ақуыздарына
антидене
түзілуі)

26.

Адам иммунды тапшылық вирусын
жұқтырғанда адамдарда туберкулезге
шалдығу 30 – 50жастағы нашақорға әуес
еркектерде жиі кездеседі. Бұрын
туберкулезбен ауырып жазылғандарға
АИТВның жұғуы туберкулездің қайталану
қауіптілігін күшейтеді. Сонымен қатар
туберкулез АИТВ инфекциясының
таңбасы яғни ерте көрінісі болып
табылады. АИТВ диагнозын қойған кезде
науқасты туберкулезге де тексеру керек.

27.

Егер АИТВ инфицирленген бірақ туберкулезге
шалдықпаған болса төмендегі көрсетілген
санитарлық шараларды орындау қажет:
Аса көңіл бөлетін жайт - туберкулез ауруын
алдын алу үшін арнайы емдік химиотерапияны
жүргізу керек.
АИТВ жұқтырылған аналардан жаңа туылған
нәрестелерде АИТВ инфекциясының барлық
клиникалық белгілері байқалмаса, қалыпты
мөлшердегі БЦЖ вакцинасын егу керек.
АИТВ инфицирленген науқастарды жұқтыру
қабілеті жоғары болғандықтан, туберкулезбен
ауыратын адамдармен сөйлесуді, кездесуді
болдырмау керек.
АИТВ инфицирленген адамның жататын
бөлмесін үнемі желдетіп тұру қажет.
Бұл көрсетілген шараларды орындау туберкулез
ауруын алдын алуға көмектеседі.

28. АИТВ жұқтырған адамдарда туберкулез ауруының алдын алу.

Мақсаты АИТВ-жұқпасы барлардың арасында
туберкулездің белсенді түрімен ауыру
деңгейін төмендету.
Орындаушылар.Туберкулезге қарсы
қызметтер, облыстық, қалалық ЖҚТБ
орталықтары, қылмыстық-орындаушылық
жүйе Комитетінің басқармасы
Кезеңділігі Жылына бір рет: жыл
қортындысыменӨлшеу құралыЕАҰ тіркеген
жазбалар, Қылмыстық-орындаушылық жүйе
Комитеті басқармасының есеп берулері.

29.

Өлшеу әдісі Алымы: Туберкулезге қарсы
профилактикалық ем қабылдаған пациенттер
саны. «МЛС» бойынша бөлек.
Бөлімі: Туберкулезге қарсы профилактикалық
емдеуді қажет ететін АИТВ-жұқтырғандардың
жалпы саны. «МЛС» бойынша бөлек.
ТүсіндіруТуберкулезге қарсы
профилактикалық ем жүргізу АИТВ/ЖҚТБ
жұқпасы бар адамдарда туберкулездің
белсенді түрлерінің санын төмендетуі тиіс. Бұл
көрсеткіш АИТВ/ЖҚТБ жұқпасы бар
адамдарға химиялық профилактика
жүргізілетінін бағалауға мүмкіндік береді

30. ӘДЕБИЕТТЕР:

Скрипкин Ю.К. “ Кожные и венерические болезни”
М.2005г
Амиреев, Муминов “Стандарты и алгоритмы
парзитарных и эпидемиологических болезней”
А.2007г
www.medline.ru
www.mma.ru