Ұңғылардың сағасын су астында орналастыру әдісі. Жабдықтарды су астында орналастыру жүйелері. Суасты технологиясының беріктігі

1. Ұңғылардың сағасын су астында орналастыру әдісі. Жабдықтарды су астында орналастыру жүйелері. Суасты технологиясының беріктігі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ҚАШЫҚТЫҚТАН БІЛІМ БЕРУ ИНСТИТУТЫ
Мұнай және газ кен орындарын игеру және эксплуатациялау
(кафедрасы)
Шельфті кен орындарын игеру
(пәні)
Ұңғылардың сағасын су астында орналастыру әдісі.
Жабдықтарды су астында орналастыру жүйелері.
Суасты технологиясының беріктігі
№12 Дәріс
1 академиялық сағат
Жумаханова Назерке Ержановна
(оқытушының аты-жөні)
[email protected]
(оқытушының электронды поштасы)
1

2.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ҚАШЫҚТЫҚТАН БІЛІМ БЕРУ ИНСТИТУТЫ
ДӘРІС ЖОСПАРЫ
1. Cу асты пайдалану
2. Ұңғылардың сағасын су астында орналастыру
технологиясы
3. Суасты технологиялық сенімділігі
4. Суасты жабдыққа қызмет ету
5.«Закум» суасты өндіру жобасы
6.Мұнай ұңғыларын меңгеру
2

3. 1. Cу асты пайдалану

• Сағасы суастында орналасқан ең алғашқы рет
1943 ж Эрн өзенінде (АҚШ) 11,5 м тереңдікте
бұрғыланған. Осы кезден бастан осы әдіспен
әртүрлі теңіз кен орындарында: Мексикалық
ағысы, АҚШ-тың Тұнық мұхит жағасында,
Онтүстік- Шығыс Азия жетегінде , Солтүстік
теңізде жұықтап 300 ұңғы бұрғыланған. 19761980 жж аралығында сағасы суастында
орналастқан ұңғылар саны217 ден 283 ке дейін
барды. 1980 жылдың басында тағы 66 ұңғыны
бұрғылау жоспарланған.
3

4. 1. Cу асты пайдалану

• Осы әдістің негізгі жетістігі, ол-мұнай кен орнын пайдалануға кезекпен жіберу мүмкіндігі.
Әдетте ол тәжірибеде алғашқы мұнайды алуды жылдамдатады.Бұрғылау кемесінен бірнеше
ұңғыларды бұрғылап, олардың саға үстіне сәйкес суасты арматураларын қондырып,
пайдалануға еңгізу, қымбат стационарлы платформаларды орнату және одан көлбеу
бағытталған ұңғыларды бұрғылап, тек содан кейін кен орынды пайдалануға жіберуге
қарағанда жылдам орындалад. Осымен қатар, бұл әдіс кен орынның бірнеше геологофизткалық сипаттамаларын игерудің алғашқы кезеңдерінде пайдалану параметрлерін алуға
мүмкіндік береді.
4

5. 1. Cу асты пайдалану

• Құрделі қаражат, қаржы салыстырмалы түрде аз
болғандықтаy, осы әдіс мұнай қоры көп емес
кен орындарын игеру үшін қолдануға болады,
өйткені стационарлы қымбат платформаларды
пайдалану тиімсіз болады.
• Сағасы су астында орналасқан жүйелердің
тағы бір жетістігі, ол- тупте орналасқан
қондырғының сыртқы климаттық жағдайлардан
сақталатыны.
Су
үсті
стационарлы
платформалар үлкен қауіп төндіреді, ал осы
кезде су астында қондырғыны орналастырудың
бұндай қауіптігі жоқ, және өрт қауіптігі де
болмайды.
5

6. 1. Ұңғылардың сағасын су астында орналастыру технологиясы

• Су астында саға қондырғысын жеке тік бұрғыланған
ұңғы сағасына немесе шектеулі тармақ ауданында
бұрғыланған бағыттаушы ұңғылар сағасына
орнатады. Су асты саға қондырғысын және
манифольдті камераны басқару үшін гидравликалық
немесе
электрогидравликалық
жүйіелерді
қолданады. Әрбір ысырмаларды басқару кемеден
келетін жеке желілер арқылы немесе бір тармақтау
блогы арқылыжүзеге асырылады.
6

7. 2. Ұңғылардың сағасын су астында орналастыру технологиясы

Су асты қондырғыны орнатудың екі
жүйесін бөледі:
• Су астында саға қондырғысының
ашық орналасуы;
• Су астында саға қондырғысының
жабық орналасуы-«құрғақ»
(атмосфералы).
7

8. 2. Ұңғылардың сағасын су астында орналастыру технологиясы

Ашықтүрлі жүйелерде барлық саға жабдығы теңіз тереңдігіне сәйкес гидростатикалық қысым әсерінде болады. Жабық
түрлі жүйелерде саға жабдығы арнайы батпалы камераларда орнатылып, оның ішінде атмосфералық не болмаса
кішкене жоғарлатылған қысым сақталады. Осылардың ішінен ащық түрлі жүйелер «құрғаққа» қарағанда кеңінен
қолдануда.Жабдықты жөндеу,монтаж және техникалық қызмет көрсету ашық жүйелерде манипулятор немесе
водолаздар арқылы жасалынады, ал жабық жүйелерде – операторлар кәдімдігі киімдерімен атмосфералық камерада
жүргізеді. Су асты сағаға арматураны орнату өлшемдермен , когнструктивті шешімдермен, конструктивті шешімдермен
айырықшаланады.
8

9. 3.Суасты технологиялық сенімділігі

• Сенімділікті қамтамасыз ету мәселесі- суасты технологиясын қолдануда ең
маңыздысы болады, өйткені суасты жабдықты инспекциялау қиындатылған,
ол оған қызмет көрсету немесе алмастыру үлкен шығындарға әкеледі.
Осымен қатар, суасты жабдықтардан бас тарту қоршаған ортаның күйіне
әсер етеді. Суасты қаржыны қайтаруды қамту керек.
9

10. 4.Суасты жабдыққа қызмет ету

• Суасты жабдықта қызмет көрсету мәселесі оның
сенімділігін қамтамасыз етумен тығыз байланысты.
Суасты не болмаса басқа да жүйелерге қызмет көрсету
бір принциптерге негізделеді. Модульді жүйелерді
қолдану сыналған компоненттрді қолдануды ұсынады,
өйткені оларды алуға және жаңалармен ауыстыруға
мүмкіншілік береді. Бірақ, кезкелген жүйеде тек бір кен
орынға тағайындалған компоненттер болады. Олар
алынбайды және кен орынды игерудің барлық кезінде
қызмет көрсетеді. Басқа жүйелер бұзылуы мүмкін.
10

11. 4.Суасты жабдыққа қызмет ету

• Осындай жағдайда екі жол бар. Бірінші жол- суасты жүйесінде осы
компоненттердің жоғарғы сенімділігін қамтамасыз ету. Екінші жол – жүйені
жобалау кезінде бір компонент істен шыққанда оның функциясын басқа
компоненттер орындай алатындай жасау. Олардың рентабельдігін талдау
нәтижелерімен қатар қолдану мәселелерін шешу кезінде ескерілу керек.
11

12. 5.«Закум» суасты өндіру жобасы

• «Закум» суасты өндіру жобасын жасау
1969ж. тамызында ұңғы бұрғыланып
1972ж. сәуіріне дейін жалғасқан кезде,
және мұнай суасты сағалы арматурасы бар
ұңғыдан жақын орналасқан платформаға
дейін жеткен жағдайда болды.
12

13. 5.«Закум» суасты өндіру жобасы

• Жобаны жүзеге асыру келесі мақсаттарды көздеді:
1.Суасты әдістер арқылы мұнай өндіруді қамту.
2.Суасты жабдықтарды және суасты әдістерді тәжірибе
жинау және оны мұнай кен орындарын игеруде қолдану.
13

14. 5.«Закум» суасты өндіру жобасы

• Жобада суастында мұнай өндіру аспектілердің барлығын алатын жабдықтар мен үрдістер сыналды.
Негізгі пайдалану жабдықтарымен (саға арматурасы, қақпақтар, лақтыру желілер т.б.) қатар келесі
жабдықтар түрлері болады:
- саға қондырғысы
- мұнай және газ сепараторлары
- газды лақтыру жүйелері
- қақпақтар жұмысын реттеу құрылғысы
- бақылау-өлшегіш аспаптар және байланыс жүйесі
- электрэнергия көздері және оларды тарату жүйелері
- құбырлар және манифольдар;
- арқан жұмыстары;
- водолаз жұмыстары;
• қосымша кеме
14

15. 5.«Закум» суасты өндіру жобасы

• 1- қақпақтарды іске қосу үшін екі
құрылғы және қоректену блогы бар
суасты ұңғы;
• 2- негізгі қоректену блогы;
• 3-трансформаторлар;
• 4-радиосигналдар;
• 5-радиобайланыс;
• 6,9- құбырлар;
• 8- кабель;
• 10- сепаратор.
15

16. 6.Мұнай ұңғыларын меңгеру

• Ұңғыны меңгеру-ағымды шақыру және ондағы өнімді арттыру үрдістерінің
технологиялық кешені. Ол қабаттың мүмкіндктеріне сәйкес таңдалады.
Ұңғыны қабатқа өткізгеннен кейін қабатты ашу және шегендеу ұңғысын
перфорациялау, кейде оны қабатты екінші қайтара ашу деп те атайды, ұңғыны
түп аймағы әсіресе ашылған қабат үсті жақа сазды известтен немесе сазды
қабықшамен ластанған болады.
16

17. 6.Мұнай ұңғыларын меңгеру

• Менгеру мақсаты-коллекторлардың табиғи өткізгіштігі
ұзындығы
бойынша,
қабаттағы
перфорацияланған
арынның ашық бетіне дейін қалпына келтіру және ұңғы
өнімін оның сәйкес потенциялды мүмкіндігінше алу.
17

18. Сұрақтар

1. Суүсті пайдалану деп нені атайды?
2. Суасты пайдаланудың негізгі жетістіктері?
3. Суасты жабдықтың сенімділігі неде?
4. «Закум» суасты өндіру жобасын жүзеге асырудың маңызы
неде?
5. Суасты жабдықтарға қызмет көрсетудуң мәселелері.
6. Мұнай ұңғыларын меңгерідің қандай әдістерін білесіз?
7. осы әдістердің бір-бірінен айырмашылығы қандай?

19.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ҚАШЫҚТЫҚТАН БІЛІМ БЕРУ ИНСТИТУТЫ
Әдебиеттер және интернет қорларына сілтемелер:
1. Сулейманов А.Б. и др. Эксплуатация морских нефтегазовых
месторождений. М. Недра 1986 г.
2. В.Ф. Соколов и др. Морские инженерные сооружения. С.-Петербург
«Судостроение»,2003 г.
3. Скрыпник С.Г. Техника для бурение нефтяных и газовых скважин на море. М.
Недра, 1982г.
4. Гусейнов Т.И., Алекперов Р.Э. Охрана природы при освоений морских
нефтегазовых месторождений М. Недра, 1989 г.
5. А.Б. Золотухин, О.Т. Гудместад, А.И. Ермаков и др. «Основы разработки
шельфовых и нефтегазовых месторождений и строительство морских сооружений
в Арктике» - М.: ГУБ Изд-во «Нефть и газ»,2000г.-770с.
6. И.Т.Мищенко , В.А. Сахаров и т.д. Сборник задач по технологии и технике добычи.
М: Недра, 1984 г.
19