Домактыӊ ийиги черге кежигүннери

1.

Домактыӊ ийиги черге
кежигүннери

2.

Сорулгазы:
1. Домактың ийиги черге кежигүннери деп чүл,
чижектерге бадыткап, схемага көргүзүп тургаш
билиндирер.
2. Тест, схема, «Илчирбе» деп оюн дузазы-биле
билиин улам ханы билип алырынга чаңчыктырар.
3. Сюжеттиг чурук дамчыштыр аас болгаш
бижимел чугаазын сайзырадыр.
4. Тыва дылды кайы хире үнелеп билир-дир, а орус
дылды база ол хире үнелээринге кижизидер.

3.

чадавас
боор оң
Модальдыг
сөстер
ышкаш

4.

Домактыӊ ийиги черге
кежигүннери
Немелде
Тодарадылга
Байдал

5.

Немелде
Кымны? Чүнү?
Кымга? Чүге?
Кымда? Чүде?
Кымдан? Чүден?
Кымче? Чүже?
Тодарадылга
Кандыг? Чүлүг?
Кымныӊ? Чүнүӊ?
Каш? Кайы?
Байдал
Кайда? Кажан?
Чүге? Чүнү
дээш? Канчаар?
Кайы хире?

6.

А.п.
Х.п.
Б.п.
О.п.
Т.п.
Ү.п.
У.п.

7.

Немелде
Дорт
Доора
О.п.
Б.п.
Т.п.
Ү.п.
У.п.

8.

Чижээ: 1. Оруувус малгаштыг тулаага келди.
2. Чаагай дүжүдүн ажаап алыр дээн чон
шөлдерни долган.
Дараазында сөстер-биле домактар чогаадыр:
харларны, школадан, дагже, чонну.

9.

Күскү кежээниӊ бойдузун
магадап,
тайганыӊ
чаагай
чыдын
хөрээм
долдур тынып, куштарныӊ
янзы-бүрү мыжыраашкыннарын дыӊнап элээн үр
турдум.
(С. Тока. «Араттыӊ сөзү.»

10.

Тест.
1. Доора падеж айтырыында сөстү кандыг домак кежигүнү-биле шыярыл?
а) кол сөс
б) немелде
в) байдал
2. «Эжимниӊ демир-үжүү» деп сөс каттыжыышкынында чагырткан сөс
кандыг домак кежигүнү болур-дур бижи.
а) тодарадылга
б) кол сөс
в) немелде
3. Чугула кежигүннеринден аӊгыда 2-ги черге кежигүннери бар домакты
кандыг домак дээрил?
а) делгереӊгей эвес
б) делгереңгей
в) долу
4. Кол сөс биле сөглекчини домактыӊ кандыг кежигүннери дээрил?
а) 2-ги черге
б) делгереӊгей эвес
в) чугула
5. Наречиениң айтырыгларын кандыг домак кежигүнү-биле шыярыл?
а) байдал
б) немелде
в) сөглекчи
6. «Бөгүн дыка эрте турган мен» деп домакта чугула кежигүннери каш-дыр
демдегле.
а) ийи
б) чаңгыс
в) үш